2021          3              10                                        2021/ШЦТ/247

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 Сонгинохайрхан дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Мөнхзул даргалж,

нарийн *******ичгийн дарга М.Солонго,

улсын яллагч Ж.Отгончимэг,

гэрч Б.Э...............лд, Ч.Ц.................д,

хохирогч Н.Б............н, түүний өмгөөлөгч Ц.Цэцэгмаа (шүүхэд төлөөлөх эрхийн үнэмлэхийн дугаар 2373),

шүүгдэгч С.Ж...............н, түүний өмгөөлөгч П.Эрдэнэ*******ат (шүүхэд төлөөлөх эрхийн үнэмлэхийн дугаар 2373) нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “А-1” танхимд нээлттэй хийсэн шүүхийн хуралдаанаар:

 

Сонгинохайрхан дүүргийн прокурорын газрын хяналтын прокуророос Онход овогт С............уугийн Ж...............ныг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт хол*******огдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн, эрүүгийн 1708 0265 81104 дугаартай 3 хавтаст хэргийг 2020 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдөр хүлээн авч, хянав.

 

Шүүгдэгчийн *******иеийн *******айцаалт:

Онход овогт С............уугийн Ж...............н, Монгол Улсын иргэн, Улаан*******аатар хотод 1962 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр төрсөн, эрэгтэй, 56 настай, *******үрэн *******ус дунд *******оловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам *******үл 6, эхнэр, хүүхэд, ач, зээ нарын хамт амьдардаг, ................................................, урьд

- 1978 онд 1963 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 109 дүгээр зүйлийн Б-д зааснаар 2 жилийн хорих ял шийтгэгдэж, уг ялыг 2 жилийн хугацаагаар тэнсэж хянан харгалзсан,

- Улаан*******аатар хотын шүүхийн 1981 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдрийн 145 дугаар таслан шийдвэрлэх тогтоолоор 1963 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 109 дүгээр зүйлийн Б-д зааснаар 5 жилийн, мөн хуулийн 109 дүгээр зүйлийн В-д зааснаар 7 жилийн тус тус хорих ял шийтгэж, 1963 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 30 дугаар зүйлийг журамлан хөнгөн ялыг хүндэд нь *******агтааж 7 жилийн хорих ялаар тогтоож, мөн хуулийн 32 дугаар зүйлд заасныг журамлан 7 жилийн хорих ялыг хуульд заасан ялын доод хэмжээнээс доогуур 5 жилийн хугацаагаар тогтоож 1985 оны 6 дугаар сарын 01-ний өдөр ялын хугацаа дуусаж суллагдсан.

 

Прокуророос тогтоосон хэргийн агуулга: (яллах дүгнэлтэд *******ичигдсэнээр)

Яллагдагч С.Ж...............н нь 2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн .............................. тоотод оршин суух С.Д.............ны гэрт согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ үл ялих зүйлээр шалтаглан иргэн Н.Б............ныг зодож, эрүүл мэндэд нь хүнд хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт хол*******огджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэг. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч, хохирогч, гэрч, шинжээч нар мэдүүлэхдээ:

1. Шүүгдэгч С.Ж...............н мэдүүлэхдээ: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдөр таксинд явсан. Маргааш өглөө хойшоо 3 цувдай авч очсон. Тухайн өдөр улс тунхагласны *******аярын өдөр *******айсан. Би 1 шил архитай Д.............ныд очиж архи уусан. Би Д.............ныд цувдай өгсөн, Н.Б............н цувдай авахгүй гэж хэлээд яваад өгсөн. Би Д.............ныд ороод *******айж *******айтал Н.Б............н 0.75 литртэй архи аваад орж ирсэн. Тэр архиныхаа талыг уугаад нэлээн согтуу орж ирсэн. Би шөнө таксинд яваад нойргүй *******айсан учраас Даваасүрэнгийн зүүн талын орон дээр унтаж *******айсан. Н.Б............н *******и чамаас толгой цувдай авдаг хүн мөн үү гээд намайг өшиглөсөн *******и *******олиоч гэж хэлсэн. ....Тухайн өдрийн шөнийн 23 цагийн үед Н.Б............ны хүү Улаанаа манайд ирээд намайг зодож, нүдсэн. Би гэрээсээ гарч зугтаасан. Улаанаа миний араас хөөсөн. Хашааны гадаа Улаанаа намайг зодсон нэг харсан чинь Н.Б............н миний ард унасан *******айсан. Би цагдаа дуудлаа гэж хэлэхэд Н.Б............н хүүхэдтэйгээ машинд суугаад явсан. Би гэр *******үлийн хүн рүүгээ яриад миний *******ие өвдөөд *******айна гэж хэлэхэд намайг ирээд авсан. Миний хоёр нүд тагларсан. Би Н.Б............нд ганц удаа гар хүрээгүй...” гэх мэдүүлгийг,

2. Хохирогч Н.Б............н мэдүүлэхдээ: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр намайг гэртээ унтаж *******айхад С.Ж...............н 4-5 удаа дуудсан. Би 10 өнгөрч Д.............ны гэрт очсон. 11 цагийн үед толгой, цувдай гэх ...зүйлээс *******олж маргалдсан. С.Ж...............н миний толгой руу дэвсэн, *******и тэрийг сайн санаж *******айгаа. Тухайн өдрийн шөнийн 22-23 цагийн үед манай хүү зүүн салаанаас ирж намайг авч явсан. С.Ж...............н намайг эмнэлэгт хэвтэж *******айхад нэг ч удаа ирээгүй. Намайг эмнэлэгт *******айхад эхнэр нь юм уу өөрөө юм уу 1 сая төгрөг өгсөн *******айсан...” гэх мэдүүлгийг,

3. Гэрч Б.Э...............лд мэдүүлэхдээ: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны орой 23 цагийн үед манай дүү над руу залгаад аавын *******ие таар уу *******айна эмнэлэгт үзүүлэх хэрэгтэй *******айна гэж  хэлсэн. Би түргэн дуудсан уу гэж асуусан дуудаагүй гэхээр нь чи наанаас аавын аваад гэмтэл рүү явж *******ай *******и эндээс гарлаа гэж хэлсэн. Надаас түрүүлээд манай  хоёр дүү гэмтэлд ирсэн *******айсан. Эмч Томографт үзүүл гэж *******айна гэж хэлсэн. Та хаана явж *******айна гэж асуусан. Би 10 дугаар хороололд явж *******айна гэж хэлсэн. Одоо  Мөнгөн гүүр эмнэлэгт үзүүлнэ гэж хэлэхээр нь *******и Мөнгөн гүүр эмнэлэг дээр очсон. Аав очирлоод сууж *******айсан. Тэгээд юу *******олов гээд асуухад аав С.Ж...............нтай архи уусан. Тэгээд маргалдаж толгой руугаа цохиулсан юм шиг *******айна. Тэрнээс *******олсон *******айх ямар *******айсан шинжилгээний хариу гартал хүлээж *******айя гэсэн. Тэгээд томографынхаа хариуг аваад хүлээн авахын эмч дээр аав, Энхтайван *******ид 3 очсон. Тархины дотор том хэмжээний цүлхэн үүссэн. Цус хуралттай *******айна яаралтай хагалгаанд орох шаардлагатай *******айна гэж хэлсэн. Тэр үед хажууд С.Ж...............н гуайн нүд хөхөрсөн тэрийгээ үзүүлээд эхнэртэйгээ *******айж *******айсан. Эмнэлэгт хажуугийн ширээн дээр С.Ж...............н гуай сууж *******айсан. Ц.................д гуайгаас юу *******олсон талаар асуухад энэ хоёр хөгширч үхэх гэж *******айж зодолдсон *******айна гэж хэлсэн. Тухайн өдөр энэ хоёрыг эмч юу гэж хэлж *******айгаа талаар сонсоход дүүргийнхээ эмнэлэгт очиж үзүүл гэж хэлж *******айсан. Тэрний дараа эхний хагалгаанаас гарсан *******айсан. Аавын дүү нар ирсэн *******айхад. С.Ж...............н гуай гадаа ирээд аавын дүүд хөөгдөөд явсан *******айсан. 2 дахь хагалгаанд 28-нд орсон, 3 дахь хагалгаанд 29-нд орсон 3 хагалгаа нь ойрхон *******олсон. Тэгээд хагалгааны дараа С.Ж...............ны эхнэр над руу залгасан. Н..............................Д гуай эмчилгээний зардал яаж *******айна гэж асууж *******айсан. Дахиад Над руу залгаад эгч нь чамтай уулзмаар *******айна гэж хэлсэн. Би эгч минь тантай уулзах завгүй *******айна гэж хэлэхэд утсаа тасалсан. Дахиж залгаад эгчийн дүүд зав *******айна уу гэхээр нь надад зав *******айхгүй *******айна та үнэхээр эм тарианы мөнгө өгөх гээд *******айгаа *******ол данс руу хийчих гээд дансаа өгсөн. Удалгүй миний данс руу 1 сая төгрөг орж ирсэн. Аав эмнэлгээс гараад 1 сар *******олж *******айхад эгчийн дүү надтай уулзах зав *******айна уу гэж асуусан, *******и өнөөдөр 22 дээр ажилтай явж *******айгаа хот руу орохоороо залгая гэж хэлсэн. Тухайн өдөр Ц.................д эгч 10 дугаар хорооллын автомашины зогсоол дээр намайг хүлээгээд зогсож *******айсан. Тэгээд *******ид хоёр уулзсан. Уулзаад сайн *******айна уу гээд аавын талаар ярьсан. Чамд одоо ер нь хэдэн төгрөг хэрэгтэй *******айна гэж асуусан. Би 5-6 сая төгрөгийн зардал гарсан гэж хэлсэн. Н..............................Д эгч надад одоо 1 сая төгрөг *******айна. Өмнө 1 сая төгрөгтэйгөө нийлээд гаргасан зардлын чинь 50 хувьд очно. Адилхан хоорондоо зодолдсон учраас шүүх, цагдаагаар яваад яах вэ гэж хэлсэн. Тэгээд надад мөнгө төгрөг муутай *******айна, ажил хийж *******айгаа хүн алга, С.Ж...............н сэтгэл санаагаар унаад таксинд явахаа *******ольсон. Эгч нь аавыг чинь хагалгаанд орно гэхээр гандан орж зал*******ирч *******айсан, тухайн үед эмнэлэгт *******айхад хамаатны эмчээсээ очоод асууж *******айсан. Энэ өвчин эвгүй үедээ эвгүй гэж хэлж *******айсан. Эгч нь ямар С.Ж...............ныгаа харж *******айгаад шоронд явуулалтай *******иш дээ гэж хэлсэн. Би ар гэрийнхэндээ үзүүлэх гэж утсан дээрээ *******ичлэг хийсэн, тэр ярианы *******ичлэгийг хэргийн нотлох *******аримт *******олно гэж *******и *******одоогүй. Тэр *******ичлэгийг яагаад гаргаж ирсэн *******э гэвэл 2018 оны 01 сард *******ичлэг хийсэн *******айдаг. Тухайн *******ичлэгт эхний 3 минут нь нуршсан *******ичлэг, 3 минутаас цааш Н..............................Д гуайн яриа сайн сонсогдож *******айгаа. Н..............................Д эгч *******ид нартай анхнаасаа тохиролцоно гэж ярьж *******айсан. Бид нар тэрийг нь дэмжиж *******айсан. Тэрнээс хойш Ц.................д эгч, аав, ээж хоёрын гэрт очоод хэлсэн *******айсан. Одоо 970.000 төгрөг *******айна, дараа нь 30.000 төгрөгийг нь нэмээд өгнө гэж хэлсэн *******айдаг. Аав чи хүний амийг 900.000 төгрөгөөр үнэлдэг хэн *******э гээд маргалдаад салсан *******айсан. Бид нар зодсон хүн нь тодорхой, зодуулсан хүн тодорхой юм *******айна гэж *******одож *******айсан. Тухайн үеийн 3 сараас С.Ж...............н гуай Өлзий*******аяр өмгөөлөгчийг аваад *******ид нар луу ярихаа *******ольсон. С.Ж...............н гуай өөрөө хохирогч *******олоод дахиад шүүх эмнэлгийн дүгнэлтээ гаргуулсан *******айдаг. Хэрэг *******олсноос хойш 2 жилийн дараа *******и прокурортой уулзсан. Аавын хэрэг юу *******олсон *******э яагаад удаад *******айгаа юм *******э гэж асуухад С.Ж...............н өмгөөлөгчтэйгөө  хохирогчоор явж *******айна гэж хэлсэн. Би тухайн үед С.Ж...............н гуай над дээр ирээд хохирлоо төлнө гээд явж *******айсан гэж прокурорт хэлсэн чинь прокурор *******и мэдээгүй гэж хэлсэн. Ийм юм *******айсан *******ол эртхэн ирээд хэлэхгүй яасан юм *******э. Хэргийг удаах шаардлага *******айхгүй гэж ярьж *******айсан...” гэх мэдүүлгийг,

4. Гэрч Ч.Ц.................д мэдүүлэхдээ: “...“...Хохирогчийг эмнэлэгт хэвтэж *******айхад нь 2 дахь хагалгаа дуусаад 3 дахь хагалгаанд орох гэж *******айна. Би Цэндсүрэн гэдэг хүнээс сонссон. Би С.Ж...............ныг хамт архи уусан *******олохоор санаа зовоод яаж *******айгаа юм *******ол гэж Э...............лд руу яриад, аав нь яаж *******айна гэж асуугаад 1 сая төгрөгийг дансаар нь шилжүүлсэн ...Би тийм утгатай зүйл хэлээгүй, Э...............лд утсан дээрээ *******ичлэг хийсэн. Яагаад мөнгө өгсөн талаараа тайл*******арласан...1 сая төгрөг шилжүүлсэн, илүү төл*******өр төлөөгүй...” гэх мэдүүлгийг

 

Хоёр. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох *******аримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй *******айх, нотлох *******аримтаас хасуулах, нотлох *******аримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүйг дурдаж, талуудаас шинжлэн судалсан *******олон *******усад нотлох *******аримтууд:

1. Хохирогч Н.Б............ны мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр гэртээ ...*******айхад С.Ж...............н ...над руу ...6-7 удаа залгаад “хүрээд ир” Д.............ныд *******айна “архи ууя” гэж дуудсан. Би 8 цаг өнгөрөөгөөд очсон. Очиход С.Ж...............н, Д.............н, Д.............ны хамтран амьдрагч гэсэн эмэгтэй гурвуулаа архи задалсан уугаад сууж *******айсан. Бид нарын ууж *******айсан архи дуусахад “намайг архи ав” гэхээр нь *******и 0.75 литрийн Стандарт архи авсан. Тэнд лав 3 шил архи уусан. Өдөр 10-11 цагийн үед ...С.Ж...............н 2-3 ширхэг цувдай авчирсан нэгийг нь Д.............нд өгнө гэхээр нь *******и “нэгийг нь надаа өгчих” гэхэд тэрээр “чи машин тэрэгтэй, дэлгүүртэй *******аян хүн, чамд юу гэж өгдөг юм” гэсэн. Үүнээс *******олоод *******ид хоёр маргалдан С.Ж...............н миний толгой руу гараараа цохиод, *******и газар унасан. ...Тэгээд *******и ухаан алдсан, юу *******олсныг мэдэхгүй *******айгаа. 19-20 цагийн үед гэнэт ухаан ороход Д.............ныд *******айсан “миний утас хаана *******айна *******и хүүхдээ дуудъя” гэхэд Д.............ны эхнэр утас нуучхаад өгөхгүй *******айсан. ...22 цагийн үед миний *******ага хүү Б.Энхтайван намайг авах гээд ирэхэд *******и Д.............ны хашааны гадаа, хашаа налаад хэвтэж *******айсан гэсэн. Тэгээд хүүг ирэхэд ...*******и ухаан ороод “аав нь утсаа авъя” гээд Д.............ныд ороод ...гарсан. Тэр үед С.Ж...............н миний хувцаснаас зуураад намайг явуулахгүй *******айсан тул *******ид хоёр зууралдсан чигтээ хашааны гадаа гарсан. Энхтайван машинаасаа *******ууж ирэн намайг машиндаа суулгах гэтэл С.Ж...............н гараараа зүүн талын шанаа руу цохисон, зууралдаад явуулахгүй *******айхаар нь ...хүү маань утсаараа ах Б.Энхтайванг дуудсан... Тэр шөнө миний *******ие муудаж гэмтлийн эмнэлэгт хүргэгдэж халгаанд орсон. Сар гаран эмнэлэгт хэвтсэн. Тархины хагалгаанд 3 удаа орсон. Гэмтлийн эмнэлгээс гараад “Өнө Энх” эмнэлэгт хагалгааны дараах сэргээн засах эмчилгээ хийлгэж хэвтсэн. Би С.Ж...............нд зодуулж гэмтсэнээс хойш 3 сарын турш памперстай доороо *******ие засдаг *******иеийн *******аруун тал мэдээгүй *******олсон *******айгаа. 2018 оны 2 дугаар сарын 13-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн Эмнэлэг, хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэрээр хөдөлмөрийн чадвар алдалт 80% алдсан гэж тогтоогдсон... С.Ж...............н миний толгой руу цохиж *******и газар унаад толгой руу өшиглөсөн, дэвсэх хүртэл мэдэж *******айгаа тэрнээс хойш ухаан алдаад намайг яаж зодож цохисон мэдэхгүй *******айна. ...Миний нүүр ам цус *******олсон *******айсан...Хамар *******аруун хэсгээрээ чихэгдсэн эрүү мултарсан, *******аруун талын мөр шал*******арсан *******айсан. ...*******аруун талын гар, хөл мэдээгүй, шөнө нойргүйдсэн, *******осож явж чадахгүй, *******айнгын хэвтэрт хүний асаргаанд *******айгаа....одоогийн *******айдлаар дараах зардлууд гарсан *******айгаа...Гэмтлийн эмнэлэгт 2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс 2017 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдрийг хүртэл хэвтсэн хагалгаа хийлгэхэд 456.000 төгрөг, тэндээ 7 удаа толгойн томограф, имрай зураг авхуулахад 120.000-80.000 төгрөг хооронд төл*******өр төлсөн. “Өнө Энх” эмнэлэгт 14 хоног хэвтэхэд 650.500 төгрөгийн зардал гээд ойролцоогоор 8 сая төгрөгийн зардал гарсан гэж *******одож *******айгаа. Энэ *******ол зөвхөн эмчилгээнд зарцуулсан мөнгө юм. ...цаашид 6 сарын дараа тархины яс нөхөх хагалгаа хийлгэх хэдэн төгрөгийн зардал гархийг мэдэхгүй *******айна...Би С.Ж...............нд гомдолтой. Одоо гарсан эмчилгээний зардал *******олон цаашид гарах зардлыг нөхөн төлүүлнэ, маш их гомдолтой *******айна...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 12-19),

2. Гэрч С.Д.............ны мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр...Н.Б............н хүн рүү утсаар яриад миний дансанд мөнгө орсон *******айна гээд картаа гаргаж ирээд 0.75 литрийн нэг шил архи авсан. Тэгээд *******ид гурав тэр архийг хувааж уугаад суусан. Тэр архийг дуусаад Н.Б............н ганцаараа архи авч ирэх гээд гараад ирсэн. Архи авч ирсэн эсэхийг нь *******и санахгүй *******айна. Тэгэхэд Н.Б............н, С.Ж...............н нар хоорондоо гэнэт маргалдаад эхэлсэн. Тэгээд Н.Б............н, С.Ж...............н нар нэг нэгнээ *******арьж аваад зодолдоод эхэлсэн. Манай гэрийн *******аруун талын орон дээр нэг нэгнээ *******арьж аваад цохиж аваад зууралдаад ноцолдсон. ....Би салгасан чинь Н.Б............ны хамраас нь цус гарсан *******айхаар нь *******и хамрынх нь цусыг 00-ийн цаасаар арчиж өгсөн...*******и гэрийн хоймрын орон дээр хэвтэж *******айтал 20-30 минутын дараа Н.Б............ны нэг хүү нь орж ирээд араас нь Н.Б............н орж ирээд С.Ж...............ныг орон дээр нь дарж аваад гараараа хэд хэдэн удаа цохиж авсан. ...Тэгээд *******и нэлээн *******айж *******айгаад гарсан чинь тэр гурав нэг нэгнийгээ зуурч аваад унагаагаад *******айгаа *******ололтой *******айсан....” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 39-40)

- “...С.Ж...............н надад үхрийн цувдай өгнө гэж ярихад Н.Б............н хажуугаас нь “надад нэг цувдай өгөөрэй” гэсэн. Тэгтэл С.Ж...............н “*******и чамд үхрийн цувдай өгөхгүй. Чи дэлгүүртэй, ажилтай хүн, ядарсан Д.............нд 1 цувдай өгнө” гэж Н.Б............нд хэлснээс *******олоод тэр хоёр хоорондоо маргалдсан. ...Н.Б............н том хашааны хаалганы хажууд газар унасан хэвтэж *******айсан. Би *******олиоч гэж орилоход С.Ж...............н, Н.Б............ны *******анди хоёр газар цасан дээр дээр, доороо орсон ноцолдож *******айснаа хоёулаа *******осоод ирсэн...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 41-42)

3. Гэрч Р.Нямхандын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр...Н.Б............н ах С.Ж...............н ахад “надад нэг цувдай өгөөч” гэхэд С.Ж...............н ах “нэг цувдай ав” гээд яриад сууж *******айсан юм. Тэгтэл нэг мэдсэн чинь Н.Б............н ах “*******и чамаас цувдай авдаг хүн *******иш, чи ёстой сайн эхнэрийн хүчинд өдий зэрэгтэй явж *******айгаа” гээд л хэрэлдээд эхэлсэн. ...Н.Б............н ах *******осож ирээд гэрийн *******аруун ор руу явж очоод С.Ж...............н ахын хажууд нь суугаад маргалдаад *******айсан. Тэгэхээр нь *******и эхэндээ тоглоод *******айгаа юм *******олов уу гэсэн чинь хоёулаа чанга чанга дугараад эхэлсэн. Тэгээд тэр хоёр нэг нэгнээ зуурч аваад нэг нэгнийхээ нүүр, толгой хэсэг рүү гараараа хэд хэдэн удаа цохиод зодолдоод эхэлсэн. Тэгээд золдолдоод эхлэхээр нь *******и айгаад гэрээс гараад явсан...20-30 минут орчимд маргалдаад түчигнээд *******айгаа чимээ гараад *******айхаар нь *******и ороогүй гадаа *******айгаад *******айсан. ...тэгээд хэсэг чимээгүй *******олчихсон *******а хэсэг хугацааны дараа Д.............н ах Н.Б............н ахыг сугадаж аваад гарч *******айгаа харагдсан. Би...гэрт орсон чинь С.Ж...............н ах гэрт ганцаараа *******айсан *******а надад “Д.............н Н.Б............ныг хүргэж өгөх гээд явчихлаа” гэж хэлсэн. Тухайн үед С.Ж...............н ахын *******иед ямар нэгэн гэмтэл *******айгаагүй. Нүүр ам нь хөхөрсөн хавдсан зүйл *******айгаагүй. Намайг гэрт ороход *******үрэнхий *******олж *******айсан...*******и Н.Б............н ахыг харахад хамар дээр нь шал*******арчихсан *******айсан. ...Эхлээд С.Ж...............н ах Н.Б............н ах нар маргалдахад тэр хоёр зууралдаад нэг нэгийнхээ нүүр толгой хэсэгт нь гараараа цохилцоод *******аруун орон дээр дээр, доороо оролцоод нэг нэгийгээ цохиж аваад зодолдоод эхэлсэн...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 44-45),

4. Гэрч Б.Цэндсүрэнгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр...Н.Б............ны эхнэр Гантөмөр над руу залгаад “Н.Б............н *******айна уу гэхээр нь *******и мэдэхгүй *******и хотын төвд явж *******айна хүнээс асуугаад хэлье” гэж хэлсэн. Тэгээд *******и...Нэргүй гэх залуу руу залгаад Н.Б............н наад хавиар чинь *******айна уу гэхэд энэ урд хашаанд шуугилдаад *******айна энд *******айгаа юм шиг *******айна гэж хэлсэн. ...Н.Б............н орж ирээд сууж *******айхдаа “С.Ж...............н Д.............н хоёр намайг зодох гээд *******айна энэ хоёр намайг зодож *******арах уу, гэж л хэлж *******айсан...Харин маргааш нь Н.Б............н гэмтэл дээр зодуулсан *******айдалтай хүргэгдсэн талаар сонссон. ...Тэгээд 2017 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдөр Д.............н ирэхээр нь *******и *******ас л үглээд “та нар нэгнийгээ тийм *******олготол зодоод *******айхдаа яадаг юм *******э тэр хүн чинь гурван удаа хагалгаанд орлоо” гэхэд Д.............н...хэлэхдээ...С.Ж...............н уурлаад чи дэлгүүртэй машинтай *******аян хүн гээд тэр хоёр маргалдаж эхэлсэн. Тэгээд С.Ж...............н Н.Б............ныг цохисон чинь Н.Б............н газар унасан чинь С.Ж...............н толгой руу нь өшиглөсөн, тэрнээс *******и зодож цохиогүй” гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 48-49),

5. Гэрч Л.Гантөмөрийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр...манай худ Цэндсүрэн рүү *******и залгаад “наагуур чинь юу *******олж *******айна” гэж асуухад Цэндсүрэн “аа мэдэхгүй эд нар архи уугаад *******айх шиг *******айна Жагаа, Н.Б............н хоёр зодолдоод *******айх шиг *******айна” гэхээр нь *******и “хэн тэгж *******айгаа юм *******э” гэхэд манай нөхөр тэгж хэлж *******айна гэж хэлсэн...тэгээд Энхтайван аавыгаа очоод авах гээд явсан чинь Н.Б............н хашааны гадаа сууж *******айхаар нь авч ирэх гэж явж *******айсан чинь утсаа орхичихсон *******айна гэхээр нь *******уцаж очсон чинь С.Ж...............н явуулахгүй зууралдаад цохиж аваад *******айсан гэсэн. Орой 22 цаг өнгөрч *******айхад хүү Энхтайван нөхөр Н.Б............ныг дагуулаад ирсэн *******а хашаанд машинтай орж ирээд зогсоход Н.Б............н явах тэнхэлгүй сөхөрч суучхаад *******өөлжөөд *******айхаар нь *******и хүүгийн хамт өргөөд гэрт оруулсан. Н.Б............н нойрмоглоод унтах гээд *******олохгүй *******айсан *******а эрүү нь мултарчихсан *******ололтой далийчихсан, хамар нь мурийгаад цаашаа чихэгдсэн юм уу гэмээр *******олчихсон *******айсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 28-29),

6. Гэрч Б.Энхтайвангийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны...орой 22 цагийн орчимд *******и дэлгүүр ороод явж *******айхдаа аавыг хүнтэй маргалдаад *******айна гэх газар *******олох Хайрхан гудамж руу очсон чинь аав Д.............н гэх айлын хашааны гадаа явган хүний хаалганы хажуу талд нь хашааг нь налчихсан сууж *******айсан. ...*******и машинд суулгаад гэр рүүгээ явсан. Замдаа явж *******айтал аав “аав нь утасныхаа цэнэглэгчийг мартчихжээ *******уцаж очоод авъя” гэхээр нь *******и машинтайгаа *******уцаж эргээд Д.............н гэх айлын гадаа очоод зогссон. ...тэгээд *******и гадаа хүлээж *******айтал хүмүүс зодолдох чимээ гарахаар нь *******и машинаас *******уусан чинь уг хашаанаас аав түрүүлж гарч ирсэн чинь араас нь С.Ж...............н гараад ирсэн. Тэгээд тэр хоёр нэг нэгнээсээ зуурч авчихаар нь *******и салгах гээд С.Ж...............н ах аавын шанаа, толгой орчим нэлээн хэдэн удаа цохиж авсан. Би салгаад аавыг суулгах гэхээр С.Ж...............н ах хажуу талаас хүрч ирээд аавыг цохиж аваад *******и цааш нь түлхээд аавыг суулгаах гэхээр нөгөө талаар хүрч ирээд аавыг цохиж аваад *******айсан. Тэгэхээр нь *******и өөрийн ах Энх*******аатар ахыг дуудаад ... хүрч ирэхээр нь С.Ж...............н ахыг *******арьж зогсож *******айгаад аавыг суулгаад аваад явсан... *******и аавыг арай гэж өргөж гэр рүү оруулаад орон дээр суулгаад харсан чинь аавын эрүү нь мултраад ам нь далийчихсан, хамар нь мурийчихсан, *******аруун шанаа нь хавдсан *******айсан...тэгээд *******айж *******айтал эмч ирж үзээд хамрыг нь гэмтлийн эмнэлэгт үзүүл, эрүү нь хөдөлгөөд *******айхаар хэдэндээ орчихдог юм гэмтлийн эмнэлэг орж зургийг нь авхуулчихвал тодорхой *******олно тар нар гэмтэл орж үзүүлээрэй гэж хэлээд явсан...С.Ж...............н нь хэлэхдээ “толгой цувдай гуйж амьдардаг *******айсан *******из дээ” гэж хэлж *******айсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 30-31)

7. Гэрч Б.Энх*******аатарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр....Энхтайван над руу залгаад “агаа С.Ж...............н аав хоёр зодолдоод аавыг аваад явах гэхээр С.Ж...............н зуурчхаад явуулахгүй *******айна, та хүрээд ирээч *******и Д.............ны үүдэнд *******айна” гэж ярихаар нь 2-3 минутын дараа гэхэд *******и уг айлын гадаа машинтай явж очсон чинь манай дүү Энхтайван аав Н.Б............ныг машин руугаа суулгах гээд аав суухгүй *******айгаа *******ололтой машины хаалганы хажууд зогсож *******айсан. ...С.Ж...............н нь гараараа аавын зүүн шанаа руу нь нэг удаа цохиж авсан. ...С.Ж...............н ахын хоёр нүд нь хавдсан *******ололтой *******айсан. ...С.Ж...............н ах хэлэхдээ “Н.Б............н *******ид хоёр зодолдсон миний нүд хавдчихлаа ах нь юм ярихгүй ахдаа 2 ширхэг тамхи өгчих ах нь орж унтлаа...гэхээр нь *******и тамхи өгөөд С.Ж...............н ах салаад явсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 33-34)

8. Гэрч Б.Э...............лдын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-аас 27-нд шилжих шөнө 01 цагийн орчим манай дүү Б.Энхтайван над руу залгаад “аавын *******ие муу *******айна хүнд зодуулсан, эрүү нь мултарсан *******айх шиг *******айсан сая түргэн ирээд *******айранд нь оруулчхаад явлаа түргэн явснаас хойш цусаар *******өөлжөөд *******айна гэмтэл орж үзүүллээ” гэж хэлсэн. Тэгээд хэсэг хугацааны дараа Энхтайван залгаад *******ид нар гэмтэл дээр ирээд үзүүлсэн чинь яаралтай компьютер томографын зураг авхуул гэж *******айна та хүрээд ир гэж хэлсэн...Тэгээд зургийг нь эмч нар үзээд “тархинд нь цус хурсан *******айна яаралтай хагалгаанд орох шаардлагатай шууд хэвтүүлнэ” гэж хэлсэн. Тэгээд өглөө нь 9 цагт тархины хагалгаанд орсон. ..2017 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдөр *******олоход сайн ярьж чадахгүй *******ие нь муу *******айгаад *******айсан учир эмч нар MRI-д харуулмаар *******айна гээд ...харуулсан чинь эмч нар үзээд “тархинд нь няцралт үүссэн *******айна. Компьютер томографын зургаар сайн харагдахгүй *******айсан *******айна” гээд эмч нар нь ярилцаад тэр өдрөө дахин хагалгаанд ороод гарч ирсэн...Энхтайван уг айл руу 23 цагийн орчимд очиход аав уг айлын хашааны үүдэнд нь хөлөө жийчихсэн сууж *******айсан гэсэн....аав дүү Энх*******аатарт хэлэхдээ С.Ж...............н толгой дээр дэвссэн гэж хэлсэн юм шиг *******айна лээ...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 26-27),

- “....2017 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдөр С.Ж...............н гэдэг хүний данснаас 1.000.000 төгрөгийг миний данс руу шилжүүлсэн. 2018 оны 1 дүгээр сарын дундуур С.Ж...............ны эхнэр гэх хүн дуудаж надтай уулзаад одоо цагдаагаар явж *******айгаа юм чинь мөнгө төгрөг өгөөд хоорондоо тохиролцоод тэгээд 2.000.000 төгрөг гаргаад өгчихвөл гомдолгүй гэдэг *******ичиг хийгээд өгчих гэж хэлэхээр нь *******и мэдэхгүй ээ, аавын *******ие нь гайгүй *******олохоор аавтай өөртэй нь уулзъя гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг (2-р хавтаст хэргийн 4)

 

9. Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2017 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн Хүний *******иед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 14874 дугаар дүгнэлт: “...1. Н.Б............ны *******иед ...зүүн дух, зулай чамархай хэсгийн хатуу хальсан доорх цусан хураа, *******аруун тал *******өм*******өлгийн дух, зулай, чамархай хэсгийн эдийн гүнд цус хуралт, няцрал, хоёр тал *******өм*******өлгийн таславч хооронд *******олон тенториум, зүүн зулай хэсгийн аалзан *******үрхүүл доорх цус харвалт...гэмтэл тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн хэд, хэдэн удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх *******а хэрэг *******олсон гэх цаг хугацаанд үүссэн *******айх *******оломжтой *******айна. 3. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.2, 3.1.3-т зааснаар гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна...” гэх дүгнэлт (1-р хавтаст хэргийн 69-70),

 

- Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2020 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдрийн Хэрийг материалаар хийгдсэн хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 1230 дугаар дүгнэлт

-Дүрс оношилгооны хариу: Нэр Н.Б............н. нас 57. Хүйс эр, 2017.11.27-ны гавал тархины КТГ /СD-1ш, зураг 3-ш/-р Тархины зүүн дух, чамархай, зулай хэсгийн хамарсан 1.4см зузаантай су*******дурал цус хуралттай. Су*******арахнойдал зайд цустай. Дунд *******үрдэл *******аруун тийш 1 см хазайсан. Зүүн хажуугийн *******олон 3-р ховдлууд шахагдаж нарийссан. ...Зүүн чамархай хэсгийн зөөлөн эд хавагнаж хавдсан, хуйхан дор цус хурсан. Хамрын яс, хоёр нүдний ухархайн дотор хана, зүүн хацрын нум хуучин хугаралтай, хамрын таславч хуучин мурийлттай. 2017.11.28-ны тархины МRI /CD-1ш, зураг-1ш/-р: зүүн зулай, чамархай ясанд трепенацтай, гавлын хөндийд гуурс тавигдсан. Зүүн дух, зулай, чамархайн хэсгийг хамарсан 1.2см зузаантай су*******дурал цус хуралттай. Ман зүүн чамархайн тархины эдийн гүнд 4.5х4см хэмжээтэй цус хуралттай. Су*******арахнойдал зайд цустай. Дунд *******үрдэл *******аруун тийш 1.2см хазайсан. Зүүн хажуугийн 3-р ховдлууд шахагдаж нарийссан. Зүүн чамархай зулай хэсгийн зөөлөн эд хавагнаж хавдсан. 2017.12.03-н гавал тархины КТГ /зураг-2ш/-р: Зүүн талын дух, чамархай, зулай хэсгийн су*******дурал цус хуралт хэмжээгээр *******агассан. Тархины зүүн чамархай хэсэгт ойролцоогоор 6см х3см, 3.5х2.5см хэмжээний цус хуралтуудтай, цус хуралтын эргэн тойронд тархилаг эдийн хавантай. Су*******арахнойдал зайнууд цустай. Дунд *******үлийн хазайлт *******аруун тийш 1.4см, зүүн хажуу *******олон 3-р ховдлууд шахагдаж нарийссан. Зүүн чамархай зулай хэсгийн зөөлөн эдэд хаван хавдар ихтэй. 2017.12.10-ны гавал Тархины КТГ-р: Зүүн дух, зулай хэсгээр су*******дурал зайд *******ага зэргийн цус хуралттай. Тархины зүүн чамархай хэсэгт 5.6х2.5см, 3х2см хэмжээний цус хуралтуудтай, цус хуралтын эргэн тойронд тархилаг эдийн хавантай. Су*******арахнойдал зайнуудад цустай. Тархины зүүн чамархай хэсгийн цус хуралтуудын эргэн тойронд тархилаг эдийн хаван ихтэй, дунд *******үрдэл *******аруун тийш 1.7см хазайсан. Зүүн хажуу *******олон 3-р ховдлууд шахагдаж нарийссан. 2018.4.20 *******олон 2018.6.07-ны гавал тархины КТГ-р: Зүүн чамархай, зулай ясанд трепенацтай. Тархины зүүн чамархай хэсэгт энцефаломаляцийн зонтой. Дунд *******үрдэл хазайлтгүй. Зүүн хажуугийн ховдол өргөссөн...ДҮГНЭЛТ

1. 2017 оны 12 дугаар сарын 7-ны өдрийн 14874 дугаартай дүгнэлтийн зүүн чамархай, зулай ясны хугарал нь хийгдсэн шинжилгээнүүдээр үгүйсгэгдсэн *******а, хамар ясны хугарал, таславчийн мурийлт нь хуучин гэмтэл *******айна. 2017.12.07-н 14874, 2020.01.16-ны өдрийн 128 дугаартай дүгнэлтүүд гэмтлийн зэргийг зөв тогтоосон *******айна.

2. Н.Б............нд учирсан гэмтэл нь тухайн хэрэг гарсан гэх 2017.11.26-ны өдөр үүссэн *******айх *******оломжтой шинэ гэмтэл *******айна.

3. Учирсан гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх *******оломжтой.

4. Тархины хатуу *******үрхүүлийн дээрх, доорх цусан хураа үүсэх үед саруул үе гэж нэрлэгдэх шинж илэрч хэдэн цаг, хоногийн хугацаанд эрүүл хүн шиг ухамсарт ухаан хадгалагдан, нарийн үйлдэл хөдөлгөөн хийж яваад гэнэт ухаан алдах улмаар үхэлд хүргэдэг.

5. Уг гэмтлийг авсны дараа толгой өвдөх, толгой эргэх, дотор муухайрах, огиулж *******өөлжих, хүүхэн хараа ижил *******иш *******олох, гар хөл сулрах, *******адайрах, тэнцвэр алдагдах, улмаар ухаан алдах шинжүүд илэрч *******олно.

6. Согтуурсан *******олон мансуурсан *******айх үедээ тархины гэмтэл авсан хүнд дээрх шинжүүд *******үгд илэрч *******олно.

7. Учирсан гэмтэл нь цохих, цохигдох, унах үеийн аль ч үед үүсэх *******оломжтой.

9.  Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй...” гэх дүгнэлтийг (3-р хавтаст хэргийн 148-157)

 

10. Гэрч Ч.Ц.................дын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-аас 27-нд шилжих шөнө 23 цагийн үед С.Ж...............н над руу залгаад “Н.Б............н хүүхэдтэйгээ нийлээд намайг зодчихлоо” гэж хэлсэн. Би Зүүн салаанд *******айдаг гэртээ очиход С.Ж...............н...зодуулсан *******айдалтай Д.............ны хашаанаас гарч ирсэн. ...С.Ж...............ны хоёр нүд *******итүү хөхөрсөн *******айсан...Н.Б............н тэр үед гадна *******айдлаараа шал*******архай ч *******айхгүй зүгээр явж *******айсан. Н.Б............ныг эмнэлэгт хэвт гэсэн гээд *******айж *******айсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 35-36),

11. Шүүгдэгч С.Ж...............ны мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр... Д.............ны гэрт ороход Нямханд гээд хамтран амьдрагч нь хамт *******айсан *******өгөөд *******и анхнаасаа орохдоо нэг шил 0.75 литрийн Хараа 0.33 литрийн Стандарт архитай орсон. ...Н.Б............н, Д.............н *******ид 3 ууцгаасан. Тэгээд ууж *******айх хоорондоо *******и өөрийнхөө ам*******аарт *******айсан үхрийн цувдайг дүү Мянатад өгч явуулаад Д.............нд *******ас нэгийг өгсөн. Н.Б............наас чи авах юм уу гэсэн чинь авахгүй л гэсэн. Тэгээд Д.............ны гэрт эргэж орцгоогоод Н.Б............н дэлгүүр ороод нэг шил архи авчирна гэж гарчхаад хэсэг *******айж *******айгаад 0.75 литрийн нэрийг нь мэдэхгүй *******айна архинаас талыг уусан *******айдалтай гаднаас Төмөрөө гэх нэг хүнтэй орж ирчхээд нөгөө архинаас *******ас *******ага зэрэг *******уюу 50 гр орчим уучхаад гараад явчихсан. Ингээд унтаад *******айж *******айтал гэнэт хаалга маш чанга нүдээд Нямханд хаалга онгойлгоод өгтөл ч Н.Б............н Улаанаа *******уюу Энхтайван гэх хүүхдээ дагуулаад орж ирэнгүүтээ хүүхэд нь Энхтайван над руу чи яахаараа миний аавын хамраас цус гаргадаг юм *******э гэж хэлээд шууд л намайг цохиж зодоод эхэлсэн. ....тэгээд л намайг гэрээс Энхтайван чирээд гаргасан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 222-225),

- Хохирогч Н.Б............ны өвчний түүхийн хуул*******ар (1-р хавтаст хэргийн 80-10), хохирлын талаарх *******аримтууд (2-р хавтаст хэргийн 10-66, 157-163, 167-168, 230)

- Шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа хорооны тодорхойлолт (1-р хавтаст хэргийн 108, 109), урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж *******айсан эсэхийг шалгах хуудас (1-р хавтаст хэргийн 112), нийгмийн даатгалын дэвтрийн хуул*******ар (1-р хавтаст хэргийн 110-111), хөдлөх *******олон үл хөдлөх эд хөрөнгөтэй эсэх талаар хол*******огдох *******айгууллагаас авсан лавлагаа (1-р хавтаст хэргийн 11732) хохиролд 1.000.000 төгрөг өгсөн гэх *******аримт (1-р хавтаст хэргийн 67) зэрэг хэрэгт цугларсан *******ичгийн нотлох *******аримтуудыг шинжлэн судалсан *******олно.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох *******аримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цугларч *******эхжүүлсэн, нэр *******үхий шүүгдэгч нараас яллагдагчаар, гэрч, хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний хариуцагч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан *******уюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр *******аримтыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач хол*******огдолтой, хамаарал *******үхий талаас нь үнэлж, прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм *******уруугийн талаар дүгнэлт хийж хол*******огдох хэргийг хянан шийдвэрлэх *******оломжтой гэж үзэв.

Гурав. Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл *******аримт *******олон хууль зүйн дүгнэлт

Шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгч С.Ж...............нд хол*******огдох хэргийг хянан хэлэлцээд Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм *******уруугийн зарчмыг тус тус *******аримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан *******олон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох *******аримтуудаас үзэхэд:

I. Гэм *******уруугийн талаар

Улсын яллагчаас: “...шүүгдэгч С.Ж...............нд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэм *******уруутайд тооцох саналыг шүүхэд гаргаж *******айна. Шүүгдэгч Ж...............наас хохирогч Б............нд 1 сая төгрөгийг төлсөн, одоо хохирогчоос 8.512.220 төгрөг нэхэмжилж *******айгаа, уг төл*******өр төлөгдөөгүй *******айна...” гэх мэдүүлгийг

Хохирогчийн өмгөөлөгч: “...Хэрэгт авагдсан *******аримтаар С.Ж...............ныг гэмт хэрэг үйлдсэнийг нотлох хангалттай нотлох *******аримт *******айгаа гэж өмгөөлөгчийн зүгээс үзэж *******айна. Цаг хугацааны хувьд тухайн үед *******олсон зүйл тэр хашаанд *******олсон үйл явдал *******олсон. Өөр газар явж *******айгаад хүнд зодуулсан асуудал тогтоогддог, Нэг удаа хөрш айлдаа ороод *******уцаад Д.............ны гэрт орсон гэж *******айдаг, өөр газар луу явсан асуудал *******айхгүй *******айдаг. Ийм учраас цаг хугацааны хувьд эргэлзээгүй гэж үзэж *******айна.  Өглөөнөөс авхуулаад Д.............ны гэрт 4 хүн л *******айсан. Хохирогчид учирсан гэмтлийг Ж...............н учруулсан гэдэг нь тогтоогдсон гэж үзэж *******айна. Хохирол төл*******өрийн хувьд  хавтаст хэрэгт *******аримтаар анх 10.703.776 төгрөг *******аримтыг гаргаж өгсөн *******айдаг үүнээс 1 сая төгрөгийг төлсөн. Одоо үлдэгдэл 9.703.707 төгрөгийг шүүгдэгчээс гаргуулж хохирогчид олгуулж өгнө үү...” гэх дүгнэлтийг

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч: “...Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх туухайн хуулийн 16.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх заалтад зааснаар гэмт хэрэг гарах *******олсон шалтгааныг тогтоогоогүй дахин дүгнэлт гаргуулах шаардлагатай, мөн гэрч Д.............ны мэдүүлэг нь худал мэдүүлэг өгсөн шинж *******айна уу гэдгийг шалга гэдэг үндэслэлүүдээр *******уцсан *******айдаг. Гэмт хэрэг гарсантай хол*******огдуулсан шүүхээс хохирогч хашааны гадаа тухайн цаг хугацаанд суусан *******айна. Тийм учраас тухайн өдрийн цаг агаарын *******айдлыг мэргэжлийн *******айгууллагаас лавлагаа мэдээлэл авах үндэслэлийг заасан *******айдаг.  Гэтэл зөвхөн Д.............наас хууль сануулах *******айдлаар нэг мэдүүлэг авсан *******айдаг. Гэмт хэрэг гарсан *******айдлыг тогтоох ажиллагаа хийгдээгүй, 2 дахь удаагаа *******уцаасан шүүхийн шийдвэрийн гол агуулгыг аваад үзэхээр хохирогч Дамдин гэдэг хүний гэрээс гараад 4-5 цагийн дараа Д.............н гэдэг айлын хашааны гадаанаас хүүхэд нь олж авсан *******айдаг. Хүүхэд нь шарх сорви *******айсан талаар хэлээгүй Д.............ны гэр лүү аваад орсон *******айдаг. Тэгэхээр яагаад шүүхээс тухайн цаг агаарын *******айдлыг тогтоо гэсэн нь настай хүн 4-5 цагийн хугацаанд *******иеийн эсэргүүцэл үзүүлэх *******оломжтой юу, энэ хугацаанд гэмтэл авсан *******айж *******олох уу, тухайн үед цаг агаар хасах градус руу орсон *******айна. Гэтэл энэ хугацаанд мөрдөн шалгах ажиллагааг хийгээгүй. Гэмтлийг шүүх эмнэлгийн дүгнэлтээр тогтоосон. Хохирогчийн *******иед хүнд хохирол учирсан *******айдаг. Үүнийг хэний *******уруутай үйлдлээр ямар санаа сэдэлтээр үйлдсэн гэдгийг тогтоосон *******аримт хэрэгт авагдаагүй. Өөрөөр хэл*******эл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухайн хуулийн 16.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх заалтад зааснаар гэмт хэргийг хэзээ, хаана хэн үйлдсэнийг тогтоогдоогүй. Хохирогч энэ хэрэгт өнөөдрийн хүртэл ач хол*******огдолтой мэдүүлэг өгөхгүй *******айна. Түүний мэдүүлэг хэрэгт хамгийн их ач хол*******огдолтой. Мэдүүлэг өгөх тал дээр чадваргүй эргэлзээтэй гэж үзэж *******айна. Тийм учраас хохирогчийг үнэн зөв мэдүүлэг өгч чадах эсэх дээр дүгнэлт гаргуулах ёстой гэж үзэж *******айна. Хэрэгт мэдүүлэг өгсөн нэр *******үхий гэрч Д.............н Нямханд, Цэндсүрэн, Дамдин зэрэг хүмүүсээс дахин мэдүүлэг авч газар дээр нь шаргах шаардлагатай гэж *******айна, Дамдин анх хохирогчийг хашаанаас гарч хойшоо явсан гэж мэдүүлэг өгсөн *******айдаг. Цэндсүрэн *******ас хэлдэг хойшоо явсан гэж энэ хойшоо гэж зааж *******айгаа нь аль зүгийг зааж *******айна вэ Д.............ны гэрийн зүгийг зааж *******айгаа юм уу эсхүл өөр *******усад газрын зүгийг зааж *******айна уу үүнийг газар дээр нь шалгах ёстой гэж үзэж *******айна. Мөн Дамдин, Цэндсүрэн нар нь анх мэдүүлэг өгөхдөө хэрэгт ач хол*******огдолтой мэдүүлэг өгөхгүй *******айж *******айснаа хэргийг прокурорт *******уцаасан хойно хохирогчийг явсан зүг чигийг заагаад эхэлдэг. Гэтэл Дамдин, Цэндсүрэн нарын мэдүүлгийг үнэлэхэд эргэлзээтэй *******айна. Яагаад гэвэл хохирогч Б............нтай худ ургууд учраас хэрэгт үнэн зөв мэдүүлэг өгөхгүй *******айх магадлалтай гэж өмгөөлөгчийн зүгээс үзэж *******айна. Өнөөдрийн шүүх хуралд хохирогчийн хүү Э...............лд гэрчээр оролцож *******айна. 1 сая төгрөг өгсөн гэдгийг хэлсэн. Тухайн мөнгийг эмчилгээнд зориулж өгсөн гэж Цэндсүрэнг хэлж *******айна. Гэхдээ Э...............лд, Цэндсүрэн нар хэрэг гарах үед *******айгаагүй. Зөвхөн намжмал *******айдлаар мэдүүлэг өгч *******айгаа. Гэмт хэрэг гарсныг мөрдөн шалгах ажиллагаагаар тогтооно. Шүүхийн өмнөх тогтоолд зааж өгсөн ажиллагаа дутуу *******айна. Тийм учраас хэргийг прокурорт *******уцааж өгнө үү...” гэх дүгнэлтийг тус тус гаргаж мэтгэлцэв.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл *******аримт

Шүүгдэгч С.Ж...............н нь 2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн .............................. тоот *******уюу иргэн С.Д.............ны гэрт очжээ. Улмаар тэндээ С.Д.............н, Р.Нямханд нарын хамт согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэж *******айгаад Н.Б............ныг дуудан үргэлжлүүлсэн *******айна. Ийнхүү согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэж *******айхдаа С.Ж...............н нь өөрийн авчирсан 3 ширхэг малын дайвар *******үтээгдэхүүн *******олох цувдайгаас нэгийг нь С.Д.............нд өгөхөөр *******олох үед Н.Б............н нь түүнээс “нэгийг нь өгчих” гэж гуйжээ. Тэр үед С.Ж...............н нь Н.Б............нд хандаж “чи машин тэрэгтэй, дэлгүүртэй *******аян хүн, чамд юу гэж өгдөг юм” гэхэд Н.Б............н нь “*******и чамаас цувдай авдаг хүн *******иш, чи ёстой сайн эхнэрийн хүчинд өдий зэрэгтэй явж *******айгаа” гэж хэлэн хоорондоо маргалдаж зодолдсон, мөн өдрийн оройнхоо Н.Б............н нь С.Д.............ны гэрээс өөрийн гар утас, цэнэглэгчээ мартлаа гэх шалтгаанаар *******уцан очих үедээ С.Ж...............нтай “чи намайг зодсон” гэх шалтгаанаар дахин маргалдаж зодолдсоны улмаас түүний эрүүл мэндэд “зүүн дух, зулай чамархай хэсгийн хатуу хальсан доорх цусан хураа, *******аруун тал *******өм*******өлгийн дух, зулай, чамархай хэсгийн эдийн гүнд цус хуралт, няцрал, хоёр тал *******өм*******өлгийн таславч хооронд *******олон тенториум, зүүн зулай хэсгийн аалзан *******үрхүүл доорх цус харвалт” *******үхий хүнд гэмтэл учирсан *******олох нь

- Хохирогч Н.Б............ны мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр гэртээ ...*******айхад С.Ж...............н ...над руу ...6-7 удаа залгаад “хүрээд ир” Д.............ныд *******айна “архи ууя” гэж дуудсан. Би 8 цаг өнгөрөөгөөд очсон. Очиход С.Ж...............н, Д.............н, Д.............ны хамтран амьдрагч гэсэн эмэгтэй гурвуулаа архи задалсан уугаад сууж *******айсан. Бид нарын ууж *******айсан архи дуусахад “намайг архи ав” гэхээр нь *******и 0.75 литрийн Стандарт архи авсан. Тэнд лав 3 шил архи уусан. ...С.Ж...............н 2-3 ширхэг цувдай авчирсан нэгийг нь Д.............нд өгнө гэхээр нь *******и “нэгийг нь надаа өгчих” гэхэд тэрээр “чи машин тэрэгтэй, дэлгүүртэй *******аян хүн, чамд юу гэж өгдөг юм” гэсэн. Үүнээс *******олоод *******ид хоёр маргалдан С.Ж...............н миний толгой руу гараараа цохиод, *******и газар унасан. ... 22 цагийн үед миний *******ага хүү Б.Энхтайван намайг авах гээд ирэхэд *******и Д.............ны хашааны гадаа, хашаа налаад хэвтэж *******айсан гэсэн. Тэгээд хүүг ирэхэд ...*******и ухаан ороод “аав нь утсаа авъя” гээд Д.............ныд ороод ...гарсан. Тэр үед С.Ж...............н миний хувцаснаас зуураад намайг явуулахгүй *******айсан тул *******ид хоёр зууралдсан чигтээ хашааны гадаа гарсан. Энхтайван машинаасаа *******ууж ирэн намайг машиндаа суулгах гэтэл С.Ж...............н гараараа зүүн талын шанаа руу цохисон...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 12-19),

- Гэрч С.Д.............ны мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Н.Б............н ...0.75 литрийн нэг шил архи авсан. Тэгээд *******ид гурав тэр архийг хувааж уугаад суусан. ...Н.Б............н, С.Ж...............н нар хоорондоо гэнэт маргалдаад эхэлсэн. Тэгээд Н.Б............н, С.Ж...............н нар нэг нэгнээ *******арьж аваад зодолдоод эхэлсэн. Манай гэрийн *******аруун талын орон дээр нэг нэгнээ *******арьж аваад цохиж аваад зууралдаад ноцолдсон. ....Би салгасан чинь Н.Б............ны хамраас нь цус гарсан *******айсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 39-40),

“...С.Ж...............н надад үхрийн цувдай өгнө гэж ярихад Н.Б............н хажуугаас нь “надад нэг цувдай өгөөрэй” гэсэн. Тэгтэл С.Ж...............н “*******и чамд үхрийн цувдай өгөхгүй. Чи дэлгүүртэй, ажилтай хүн, ядарсан Д.............нд 1 цувдай өгнө” гэж Н.Б............нд хэлснээс *******олоод тэр хоёр хоорондоо маргалдсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 41-42),

- Гэрч Р.Нямхандын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Н.Б............н ах С.Ж...............н ахад “надад нэг цувдай өгөөч” гэхэд С.Ж...............н ах “нэг цувдай ав” гээд яриад сууж *******айсан юм. Тэгтэл нэг мэдсэн чинь Н.Б............н ах “*******и чамаас цувдай авдаг хүн *******иш, чи ёстой сайн эхнэрийн хүчинд өдий зэрэгтэй явж *******айгаа” гээд л хэрэлдээд эхэлсэн. ...Н.Б............н ах *******осож ирээд гэрийн *******аруун ор руу явж очоод С.Ж...............н ахын хажууд нь суугаад маргалдаад *******айсан. ...Тэгээд тэр хоёр нэг нэгнээ зуурч аваад нэг нэгнийхээ нүүр, толгой хэсэг рүү гараараа хэд хэдэн удаа цохиод зодолдоод эхэлсэн. ...*******и Н.Б............н ахыг харахад хамар дээр нь шал*******арчихсан *******айсан. ...Эхлээд С.Ж...............н ах Н.Б............н ах нар маргалдахад тэр хоёр зууралдаад нэг нэгийнхээ нүүр толгой хэсэгт нь гараараа цохилцоод *******аруун орон дээр дээр, доороо оролцоод нэг нэгийгээ цохиж аваад зодолдоод эхэлсэн...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 44-45),

- Гэрч Б.Цэндсүрэнгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2017 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдөр Д.............н манайд орж ирэхээр нь *******и ...“та нар нэгнийгээ тийм *******олготол зодоод *******айхдаа яадаг юм *******э тэр хүн чинь гурван удаа хагалгаанд орлоо” гэхэд Д.............н...хэлэхдээ...С.Ж...............н уурлаад чи дэлгүүртэй машинтай *******аян хүн гээд тэр хоёр маргалдаж эхэлсэн. Тэгээд С.Ж...............н Н.Б............ныг цохисон чинь Н.Б............н газар унасан чинь С.Ж...............н толгой руу нь өшиглөсөн, тэрнээс *******и зодож цохиогүй” гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 48-49),

- Гэрч Л.Гантөмөрийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Энхтайван аавыгаа очоод авах гээд явсан чинь Н.Б............н хашааны гадаа сууж *******айхаар нь авч ирэх гэж явж *******айсан чинь утсаа орхичихсон *******айна гэхээр нь *******уцаж очсон чинь С.Ж...............н явуулахгүй зууралдаад цохиж аваад *******айсан гэсэн. Орой 22 цаг өнгөрч *******айхад хүү Энхтайван нөхөр Н.Б............ныг дагуулаад ирсэн *******а хашаанд машинтай орж ирээд зогсоход Н.Б............н явах тэнхэлгүй сөхөрч суучхаад *******өөлжөөд *******айхаар нь *******и хүүгийн хамт өргөөд гэрт оруулсан. Н.Б............н нойрмоглоод унтах гээд *******олохгүй *******айсан *******а эрүү нь мултарчихсан *******ололтой далийчихсан, хамар нь мурийгаад цаашаа чихэгдсэн юм уу гэмээр *******олчихсон *******айсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 28-29),

- Гэрч Б.Энхтайвангийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Замдаа явж *******айтал аав “аав нь утасныхаа цэнэглэгчийг мартчихжээ *******уцаж очоод авъя” гэхээр нь *******и машинтайгаа *******уцаж эргээд Д.............н гэх айлын гадаа очоод зогссон. ...тэгээд *******и гадаа хүлээж *******айтал хүмүүс зодолдох чимээ гарахаар нь *******и машинаас *******уусан чинь уг хашаанаас аав түрүүлж гарч ирсэн чинь араас нь С.Ж...............н гараад ирсэн. Тэгээд тэр хоёр нэг нэгнээсээ зуурч авчихаар нь *******и салгах гээд С.Ж...............н ах аавын шанаа, толгой орчим нэлээн хэдэн удаа цохиж авсан. Би салгаад аавыг суулгах гэхээр С.Ж...............н ах хажуу талаас хүрч ирээд аавыг цохиж аваад *******и цааш нь түлхээд аавыг суулгаах гэхээр нөгөө талаар хүрч ирээд аавыг цохиж аваад *******айсан. ...*******и аавыг арай гэж өргөж гэр рүү оруулаад орон дээр суулгаад харсан чинь аавын эрүү нь мултраад ам нь далийчихсан, хамар нь мурийчихсан, *******аруун шанаа нь хавдсан *******айсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 30-31),

- Гэрч Б.Энх*******аатарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Энхтайван над руу залгаад “агаа С.Ж...............н аав хоёр зодолдоод аавыг аваад явах гэхээр С.Ж...............н зуурчхаад явуулахгүй *******айна, та хүрээд ирээч *******и Д.............ны үүдэнд *******айна” гэж ярихаар нь 2-3 минутын дараа гэхэд *******и уг айлын гадаа машинтай явж очсон. ...С.Ж...............н нь гараараа аавын зүүн шанаа руу нь нэг удаа цохиж авсан. ...С.Ж...............н ах хэлэхдээ “Н.Б............н *******ид хоёр зодолдсон миний нүд хавдчихлаа ах нь юм ярихгүй ахдаа 2 ширхэг тамхи өгчих ах нь орж унтлаа...гэхээр нь *******и тамхи өгөөд С.Ж...............н ах салаад явсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 33-34)

- Гэрч Б.Э...............лдын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...дүү Б.Энхтайван над руу залгаад “аавын *******ие муу *******айна хүнд зодуулсан, эрүү нь мултарсан *******айх шиг *******айсан сая түргэн ирээд *******айранд нь оруулчхаад явлаа түргэн явснаас хойш цусаар *******өөлжөөд *******айна гэмтэл орж үзүүллээ” гэж хэлсэн. ...аав дүү Энх*******аатарт хэлэхдээ С.Ж...............н толгой дээр дэвссэн гэж хэлсэн юм шиг *******айна лээ...” гэх мэдүүлэг (1-р хавтаст хэргийн 26-27),

“...2018 оны 1 дүгээр сарын дундуур С.Ж...............ны эхнэр гэх хүн дуудаж надтай уулзаад одоо цагдаагаар явж *******айгаа юм чинь мөнгө төгрөг өгөөд хоорондоо тохиролцоод тэгээд 2.000.000 төгрөг гаргаад өгчихвөл гомдолгүй гэдэг *******ичиг хийгээд өгчих гэж хэлэхээр нь *******и мэдэхгүй ээ, аавын *******ие нь гайгүй *******олохоор аавтай өөртэй нь уулзъя гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг (2-р хавтаст хэргийн 4)

- Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2017 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн Хүний *******иед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 14874 дугаар дүгнэлт: “...1. Н.Б............ны *******иед ...зүүн дух, зулай чамархай хэсгийн хатуу хальсан доорх цусан хураа, *******аруун тал *******өм*******өлгийн дух, зулай, чамархай хэсгийн эдийн гүнд цус хуралт, няцрал, хоёр тал *******өм*******өлгийн таславч хооронд *******олон тенториум, зүүн зулай хэсгийн аалзан *******үрхүүл доорх цус харвалт...гэмтэл тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн хэд, хэдэн удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх *******а хэрэг *******олсон гэх цаг хугацаанд үүссэн *******айх *******оломжтой *******айна. 3. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.2, 3.1.3-т зааснаар гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна...” гэх дүгнэлт (1-р хавтаст хэргийн 69-70),

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2020 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдрийн Хэрийг материалаар хийгдсэн хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 1230 дугаар дүгнэлт “...1. 2017 оны 12 дугаар сарын 7-ны өдрийн 14874 дугаартай дүгнэлтийн зүүн чамархай, зулай ясны хугарал нь хийгдсэн шинжилгээнүүдээр үгүйсгэгдсэн *******а, хамар ясны хугарал, таславчийн мурийлт нь хуучин гэмтэл *******айна. 2017.12.07-н 14874, 2020.01.16-ны өдрийн 128 дугаартай дүгнэлтүүд гэмтлийн зэргийг зөв тогтоосон *******айна.

2. Н.Б............нд учирсан гэмтэл нь тухайн хэрэг гарсан гэх 2017.11.26-ны өдөр үүссэн *******айх *******оломжтой шинэ гэмтэл *******айна.

3. Учирсан гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх *******оломжтой.

4. Тархины хатуу *******үрхүүлийн дээрх, доорх цусан хураа үүсэх үед саруул үе гэж нэрлэгдэх шинж илэрч хэдэн цаг, хоногийн хугацаанд эрүүл хүн шиг ухамсарт ухаан хадгалагдан, нарийн үйлдэл хөдөлгөөн хийж яваад гэнэт ухаан алдах улмаар үхэлд хүргэдэг.

5. Уг гэмтлийг авсны дараа толгой өвдөх, толгой эргэх, дотор муухайрах, огиулж *******өөлжих, хүүхэн хараа ижил *******иш *******олох, гар хөл сулрах, *******адайрах, тэнцвэр алдагдах, улмаар ухаан алдах шинжүүд илэрч *******олно.

6. Согтуурсан *******олон мансуурсан *******айх үедээ тархины гэмтэл авсан хүнд дээрх шинжүүд *******үгд илэрч *******олно.

7. Учирсан гэмтэл нь цохих, цохигдох, унах үеийн аль ч үед үүсэх *******оломжтой.

9.  Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй...” гэх дүгнэлтийг (3-р хавтаст хэргийн 148-157) зэрэг нотлох *******аримтаар нотлогдон тогтоогдож *******айна.

Харин шүүгдэгч С.Ж...............ны “...*******и Н.Б............ныг цохиогүй, тухайн өдрийн 17 цагийн орчим гарч яваад 22 цагийн орчим *******уцаж хүүтэйгээ орж ирээд намайг зодсон...” гэх агуулга *******үхий мэдүүлэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу цуглуулж *******эхжүүлсэн гэрч С.Д.............н, Р.Нямханд, Л.Гантөмөр, Б.Энхтайван, Б.Энх*******аатар нарын мэдүүлгээр үгүйсгэгдэхийн зэрэгцээ тэдний зодолдсон *******олохыг дам *******айдлаар нотолсон гэрч Б.Цэндсүрэнгийн мэдүүлгээр тогтоогдож *******айна. Түүнчлэн 2017 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр С.Ж...............н, Н.Б............н нарын хооронд *******олсон зодоонд өөр ямар нэг этгээд оролцсон гэх *******аримт шүүхийн хэлэлцүүлэгт судлагдсан нотлох *******аримтаар тогтоогдохгүй *******айх тул шүүгдэгчийн өмгөөлөгчийн хэргийг нэмэлт мөрдөн *******айцаалтад *******уцааж өгнө үү гэх дүгнэлтийг шүүх хүлээн авах *******оломжгүй гэж үзэв.

 

Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл *******аримт хууль зүйн дүгнэлт хийвэл шүүгдэгч С.Ж...............н нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн шалтгаан нөхцөлөөр, хохирогчийн зүй *******ус үг хэллэг хэрэглэсэн сэдэлтээр, шууд санаатайгаар хохирогч С.Н.Б............ныг гар, хөлөөрөө цохих зэргээр эрүүл мэндэд нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журамд заасан хүнд гэмтэл учруулсан нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан Хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг хангасан *******айна.

Тиймээс улсын яллагчаас шүүгдэгчийг эрүүгийн хуулийн дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй *******айх тул түүнийг гэм *******уруутайд тооцож шийдвэрлэв.  

Энэ гэмт хэргийн хохирогч Н.Б............н нь эрүүл мэндийн үйлчилгээ, эм тариа, нөхөн сэргээх засал зэрэгт нийт 9.512.220 төгрөгийн зардал (2-р хавтаст хэргийн 15-34, 36-66, 159-162, 167-168, 230) гаргаснаас шүүгдэгч С.Ж...............н нь 1.000.000 төгрөгийг (2-р хавтаст хэргийн 67) төлсөн *******айна.

Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэгт “*******усдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөд хууль *******усаар санаатай *******уюу *******олгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй.” гэж, мөн хуулийн 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт “Бусдын эрүүл мэндэд гэм хор учруулсан этгээд нь хохирогчийн хөдөлмөрийн чадвараа алдсанаас дутуу авсан цалин хөлс, түүнтэй адилтгах орлого, ийнхүү эрүүл мэндэд гэм хор учруулсантай хол*******огдон гарсан асарч сувилах, нэмэгдэл хоол өгөх, хиймэл эрхтэн хийлгэх, сувиллын газар сувилуулах зэрэг зайлшгүй *******үх зардлыг хохирогчид төлөх үүрэгтэй.” гэж тус тус хуульчилсан *******айна.

Тиймээс шүүгдэгч С.Ж...............наас 8.512.220 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Н.Б............нд олгох нь зүйтэй. Түүнчлэн Н.Б............н нь өөрийн эрүүл мэндэд учирсан хүнд гэмтэлтэй хол*******оотой цаашид гарах хор уршгийг иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээж шийдвэрлэх нь хохирогчийн зөрчигдсөн эрхийг сэргээхэд ач хол*******огдолтой гэж үзэв. 

 

II. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар

- Улсын яллагчаас шүүгдэгч С.Ж...............ныг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 3 жил 5 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих *******айгууллагад эдлүүлэх дүгнэлтийг,

- Хохирогчийн өмгөөлөгч: “...Шүүгдэгч С.Ж...............ныг шүүхээс гэм *******уруутайд тооцсон. Шүүгдэгч хохирол төл*******өр төлөх 5 хоногийн завсарлага авсан *******оловч хохирлоо нөхөн төлөхгүй *******айна. Хохирогчийн хувьд гомдолтой *******айгаа. Тийм учраас улсын яллагчийн оногдуулсан хорих ялын саналыг дэмжиж *******айна...” гэх дүгнэлтийг

- Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч: “...Шүүхээс тогтоосон хугацаанд шүүгдэгч хохирол төл*******өр төлөхөөр тодорхой арга хэмжээг авсан. Энэ хугацаанд хохирогч Н.Б............нтай уулзаж өөрсдөдөө *******элэн *******айгаа 500.000 төгрөгийг өгье, мөн Багануур дүүрэгт *******айгаа газрыг *******оломжит үнээр авах саналыг гаргасан *******оловч хохирогчийн талаас хүлээн зөвшөөрөөгүй...иймд шүүхээс Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн  6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх заалтад зааснаар тохиолдлыг шинж чанартай, анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэж *******айгаа. Өөрөөр хэл*******эл энэ гэмт хэргийг санаатай үйлдээгүй. Мөн хуулийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.4 дэх заалтад зааснаар хохирогчийн ёс *******ус үйлдлийн улмаас гэмт хэргийг үйлдсэн гэж өмгөөлөгчийн зүгээс үзэж *******айгаа. Мөн шүүгдэгч С.Ж...............н одоо 58 настай, ам *******үл 6, эхнэр, хүүхэд, ач, зээ нарын хамт тухайн хаягт амьдардаг, Нийгмийн даатгал төлдөг, мөн өөрийн нэр дээр *******үртгэлтэй үнэлэх газрууд *******айдаг. Эдгээр *******айдлуудыг .... харгалзаж...Хуульд заасан хэмжээгээр торгуулийн ял оногдуулж өгнө үү...” гэх дүгнэлтийг тус тус гаргаж мэтгэлцэв.

Шүүх шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ гэм *******уруутайд тооцсон нотлох *******аримтад үндэслэн түүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл *******айдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн *******айдал, эрүүгийн хариуцлагын хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл *******айдал зэргийг харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй *******айна.

Шүүгдэгч С.Ж...............н нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх заалтад заасан “тохиолдлын шинжтэй нөхцөл *******айдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн”, мөн хэсгийн 1.4 дэх заалтад заасан “хохирогчийн зүй *******ус үйлдлээс шалтгаалан гэмт хэрэг үйлдсэн” *******айгааг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл *******айдалд тооцсон *******а түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл *******айдал тогтоогдоогүй *******олно.

Иймд шүүх шүүгдэгч С.Ж...............нд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн шударга ёсны зарчим *******уюу эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүний үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм *******уруугийн хэл*******эрт тохирсон *******айна гэснийг үндэслэн, шүүгдэгчийн хувийн *******айдал *******уюу 56 настай, гэмт хэрэг гарахад хохирогчийн зүй *******ус үйлдэл нөлөөлсөн, тохиолдлын шинжтэй нөхцөл *******айдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн зэрэг нөхцөл *******айдлыг харгалзан улсын яллагчийн эрүүгийн хариуцлагын талаар гаргасан дүгнэлтийг хөнгөрүүлж, шүүгдэгч С.Ж...............ныг Эрүүгийн хуулийн тусгай 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 3 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулж, дээрх хувийн *******айдлыг харгалзан оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих *******айгууллагад эдлүүлэх нь зүйтэй гэж үзэв.

Нөгөө талаас шүүгдэгчийн өмгөөлөгчийн торгох ял оногдуулж өгнө үү гэх дүгнэлтийг хүлээн авах *******оломжгүй гэж үзэв. Учир нь шүүгдэгч С.Ж...............н нь эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг нөхөн төлөөлгүй зэрэг *******айдал нь шүүхээс оногдуулсан 3 жилийн хорих ялд тохирно гэж үзэв.

 

Эрүүгийн 1708 0265 81104 дугаар хэрэгт *******итүүмжлэгдсэн, эд мөрийн *******аримтаар хураагдаж ирсэн хөрөнгө үгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдаагүй, түүний иргэний *******ичиг *******аримт шүүхэд шилжиж ирээгүй *******олохыг дурдаж, шүүгдэгчид хорих ял оногдуулсантай хол*******огдуулан түүнд авсан хувийн *******аталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөн цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэв.

 Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 4, 36.5 дугаар зүйлийн 2, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлийн 1, 4, 36.10 дугаар зүйлийн 4, 36.12, 36.13 дугаар зүйлийн 4, 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт тус тус заасныг удирдлага *******олгон ТОГТООХ нь;

1. Шүүгдэгч Онход овогт С............уугийн Ж...............ныг хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулсан *******уюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм *******уруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Ж...............ныг 3 (гурав) жилийн хугацаагаар хорих ял шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Ж...............нд оногдуулсан 3 жилийн хорих ялыг нээлттэй хорих *******айгууллагад эдлүүлсүгэй.

4. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Ж...............наас 8.512.220 (найман сая таван зуун арван хоёр мянга хоёр зуун хорь) төгрөг гаргуулж хохирогч Н.Б............нд олгосугай.

5. Энэ хэрэгт *******итүүмжлэгдсэн *******олон эд мөрийн *******аримтаар хураагдаж ирсэн эд хөрөнгө үгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдаагүй, түүний иргэний *******ичиг *******аримт шүүхэд шилжиж ирээгүй *******олохыг тус тус дурдаж, хохирогч нь өөрт учирсан хохирол хор уршгийг иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх жич нэхэмжлэх эрхтэй *******олохыг тэмдэглэсүгэй.

6. Шийтгэх тогтоолыг уншиж сонсгосноор хүчинтэй *******олохыг мэдэгдэж шүүгдэгч С.Ж...............нд авсан хувийн *******аталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөн цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч, түүний эдлэх ялыг 2021 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдрөөс эхлэн тоолсугай.

7. Шийтгэх тогтоолыг шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор өөрөө гардан авсан эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл *******ичих эрхтэйг мэдэгдсүгэй.

8. Шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл *******ичигдсэн тохиолдолд тогтоолын *******иелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр *******олтол шүүгдэгчид авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

                           ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                     Г.МӨНХЗУЛ