МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

*******агануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч *******.*******ямбажав даргалж, Ерөнхий шүүгч *******.*******айгалмаа, шүүгч С.Өлзий-Отгон нарын бүрэлдэхүүнтэй,

Нарийн бичгийн дарга:           *******.Наранжаргал

Иргэдийн төлөөлөгч:                    *******.*******

Улсын яллагч:               Н.Г

*******үүгдэгчийн өмгөөлөгч:                                *******.Ц

*******үүгдэгч:                                                        ******* нарыг оролцуулан тус

шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар,

 

Нийслэлийн *******агануур дүүргийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, ердийн журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн *******-д холбогдох эрүүгийн 2104000000004 дугаартай хэргийг 2021 оны 02 дугаар сарын 09-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

*******үүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол улсын иргэн, 19.. оны .. дугаар сарын ...-ны өдөр ... аймгийн .. суманд төрсөн, .. настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, өрлөгчин мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл ..., ... насны 2 хүүхдийн хамт ..дүүргийн ... дүгээр хороо, ... дугаар гудамжны .. тоот хашаанд оршин суух,

 урьд *******үүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны 3 дугаар шүүхийн 2015 оны 3 дугаар сарын 23-ны өдрийн 30 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн байцаан шийтгэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.1 дэх хэсэгт зааснаар холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, ******* овгийн *******-н *******  /Р*******:/.

Үйлдсэн хэргийн талаар /Яллах дүгнэлтэд тогтоосноор/:

*******үүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2020 оны 12 дугаар сарын 31-нээс 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө 00 цагийн орчимд *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо Замчин хэсгийн 1 дүгээр гудамжны 6 тоотод хохирогч *******-тэй хувийн таарамжгүй харилцаа үүсгэж маргалдах явцдаа алх шидсэний улмаас түүний баруун гарын бугалаганы ил хугарал гэмтэл бүхий хүнд хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

                                                      ТО*******ОРХОЙЛОХ нь:

*******үүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

*******үүгдэгч ******* нь шүүх хуралдаанд өгсөн мэдүүлэгтээ: “...2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний орой 21 цагийн үед миний уулздаг бүсгүй ******* гэртээ буюу *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо Замчин 1 дүгээр гудамжны 6 тоотод хүрээд ир гэж дуудсан. Манай хоёр хүүхэд ******* аймаг руу ээж дээрээ очиж шинэ он гаргана гээд явсан байсан тул би *******-ын гэр рүү очсон. *******и очихдоо 2 ширхэг 2.5 литрийн пиво авч очсон. Намайг *******-ын гэрт очиход тэр хэд пиво уучихсан сууж байсан. Тэгээд миний авч ирсэн пивыг хувааж уусан.  *******-ын эгч *******-н гэрт нь орж идэж ууж байгаад *******-д орж унтахаар гэр рүү явж байхдаа байшинд орсон. Намайг ороход Т унтаж байхаар нь сэрээгээд “пиво үлдээгүй юу” гэж асуухад “байхгүй, нойр сэрээгээд хаячихлаа” гэж уурласан. Намайг гараад гэр рүү явж байсан чинь ард юм хөдлөх шиг болохоор нь нохой байна гэж бодоод тонгойгоод гарт тааралдсан төмрийг аваад эргэж хараад шидсэн чинь Т “намайг оночихлоо шүү дээ” гэсэн.” гэв /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/,

Иргэдийн төлөөлөгч *******.******* шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: “******* нь алх шидэж хүн хохироосон байна. *******рхинаас үүдэлтэй хэрүүл маргаан гэж үзэж байна. *******уруутай гэж үзэж байна.” гэв. /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/,

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 1-р хуудас/,

Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 2-6-р хуудас/,

 *******-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчоор өгсөн: “...2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдөр баяр болж байгаа юм чинь гээд гэртээ *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо Замчин хэсгийн 1 дүгээр гудамжны 6 тоотод ээж, эгч нарын хамт....пиво ууж байхад 21 цагийн орчимд ******* ах пиво барьж ирсэн. ...намайг унтаж байхад ******* ах гаднаас орж ирээд намайг сэрээгээд “пиво байна уу” гэхээр нь би уурлаад “байхгүй, уугаад дуусгасан, унтаж байхад сэрээлээ” гээд жоохон уурласан. Тэгээд ******* ах гараад явахаар нь би араас нь гарч очоод гадаа байшингийн урд талд хэрэлдсэн. Тэгээд би гэр рүү орох гээд эргэтэл араас ******* юм шидэх шиг болсон. *******айшинд орж ирээд гар өвдөөд байхаар нь гараа хартал цус гарчихсан, хугарчихсан юм шиг байсан. *******и тухайн үед гаднаас орж ирээд цаг харахад 00 цаг 45 минут болж байсан. Тэгээд ээжид хэлсэн чинь “араас нь яах гэж дагаж гарч байгаа юм” гээд загнаж байсан. Надад гомдол санал, нэхэмжлэх зүйл байхгүй.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-13-р хуудас/,

Т.*******-ын мөрдөн шалган ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний орой 21 цаг өнгөрч байхад ******* манай гэр болох *******агануур дүүргийн 3-р хороо Замчин хэсгийн 1-6 тоотод ирсэн. Ирэхдээ ******* 2 ширхэг пиво барьчихсан орж ирсэн. Тэгэхээр нь авчирсан 2 ширхэг пивыг ******* ах, Х, ээж, манай дүү ******* бид хэд ээжийнд буюу байшинд уусан. Тэгээд эгчийн гэрт орж оргилуун дарс буудуулчихаад ******* бид хоёр гэртээ орж унтахаар болсон. Тэгээд гэрт орж унтахаар хэвтэж байсан чинь ******* гарч бие засчихаад ирье гээд гэрээс гараад явсан. Тэгсэн гадаа *******, ******* хоёр хоорондоо маргалдаж байгаа юм шиг байсан. Удаагүй Т “ёоё” гэх шиг болохоор нь би гэрээс гараад очсон чинь Т “наад ******* чинь над руу юм шидээд гар хугалчихлаа” гэж байсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 17-18-р хуудас/,

С.*******-н мөрдөн шалган ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...*******и 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-ний шөнө 02 цагийн үед тухайн хүнд үзлэг хийсэн. Өвчтөний баруун гарын бугалга доод хэсэгт ил хугаралтай байсан. Тухайн өвчтөний биеийн байдал, гарын хугарал рентген зураг зэргийг үндэслэн ил хугарал гэж оношилсон. Өвчтөн согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 20-21-р хуудас/,

*******.Ц-н мөрдөн шалган ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...тухайн өдөр  ******* манай гэрт 2 ширхэг 2.5 литрийн пиво авч ирсэн. *******ид хамт ууж идэж байгаад *******, ******* хоёр унтахаар гэр рүү орсон. Харин бид хэд байшиндаа унтахаар үлдсэн. *******өнө 12 цаг өнгөрч байхад манай хүү Т гараа хугалуулчихлаа гээд орж ирсэн.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 22-23-р хуудас/,

Нийслэлийн *******үүхийн шинжилгээний газрын *******агануур дүүрэг дэх хэсгийн шинжээчийн 09шэ/022 дугаартай: “1.*******-н биед баруун гарын бугалганы ил хугарал гэмтэл тогтоогдлоо. 2.*******ээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр учирсан байх боломжтой. 3.*******ээрхи гэмтэл нь тухайн цаг хугацаанд учирсан байх боломжтой. *******инэ гэмтэл. 4.*******ээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.20-д зааснаар амь насанд аюултай гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна. 5.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ болон эдгэрэлтээс хамаарна.” гэх дүгнэлт /хх-ийн 38-39-р хуудас/

Эд зүйлд үзлэг хийсэн: “Үзлэгээр гар хийцийн 2.780 кг жинтэй, бариул хэсэг нь 38 см урттай, ажлын хэсэг нь 18.5 см хэмжээтэй металл алх байв” гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 60-61-р хуудас/,

Согтуурлын зэрэг шалгасан 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрийн мөрдөгчийн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 72, 73-р хуудас/,

Эрүүлжүүлэгдсэн хүний бүртгэл, тэмдэглэл /хх-ийн 74, 75-р хуудас/,

*******үүгдэгч *******-ын хувийн байдалтай холбогдох баримт /хх-ийн 62-81-р хуудас, шүүх хуралдаанд гаргаж өгсөн баримт/,

Хохирогчид хохирол төлсөн баримт /шүүх хуралдаанд гаргаж өгсөн/,

*******-ын эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгасан хуудас /хх-ийн 93-р хуудас/ зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

*******үүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд болон хэрэгт авагдсан бусад бичгийн нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн, бодитой хянаад хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд шүүх түүнийг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үнэн зөвд тооцож шийтгэх тогтоолын үндэслэл болголоо.

1. Гэм буруугийн талаар

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно.”, 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцно.” гэж тус тус заасан.

*******үүгдэгч ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2020 оны 12 дугаар сарын 31-нээс 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө 00 цагийн орчимд *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо Замчин хэсгийн 1 дүгээр гудамжны 6 тоот хашаанд хохирогч *******-тэй хувийн таарамжгүй харилцаа үүсгэж маргалдах явцдаа алх шидсэний улмаас түүний баруун гарын бугалаганы ил хугарал гэмтэл бүхий хүнд хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

*******үүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар “хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд” хянан хэлэлцлээ.

*******усдын эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулах гэмт хэргийн шинж нь гэм буруутай этгээдийн үйлдэл, эс үйлдэхүйгээс шалтгаалж бусдын бие махбодид ямар нэгэн эмгэг өөрчлөлтгүй бие организмын жам ёсны байдлыг нь алдагдуулж, амь биед аюултай гэмтлүүд, уршигт үлдэц бүхий гэмтлүүд, энгийн хөдөлмөрийн чадварыг их хэмжээгээр алдагдуулсан гэмтлүүдийг үүсгэж буй үйлдлээр илэрнэ.

Хохирогч *******-ийн эрүүл мэндэд учирсан баруун гарын бугалаганы ил хугарал бүхий гэмтэл нь шүүгдэгч *******-ын хохирогч руу алх шидсэн үйлдэлтэй шууд шалтгаант холбоотой болох нь:

- Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 1-р хуудас/,

- Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 2-6-р хуудас/,

 - *******-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчоор өгсөн: “...2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдөр баяр болж байгаа юм чинь гээд гэртээ *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо Замчин хэсгийн 1 дүгээр гудамжны 6 тоотод ээж, эгч нарын хамт....пиво ууж байхад 21 цагийн орчимд ******* ах пиво барьж ирсэн. ...намайг унтаж байхад ******* ах гаднаас орж ирээд намайг сэрээгээд “пиво байна уу” гэхээр нь би уурлаад “байхгүй, уугаад дуусгасан, унтаж байхад сэрээлээ” гээд жоохон уурласан. Тэгээд ******* ах гараад явахаар нь би араас нь гарч очоод гадаа байшингийн урд талд хэрэлдсэн. Тэгээд би гэр рүү орох гээд эргэтэл араас ******* юм шидэх шиг болсон. *******айшинд орж ирээд гар өвдөөд байхаар нь гараа хартал цус гарчихсан, хугарчихсан юм шиг байсан. *******и тухайн үед гаднаас орж ирээд цаг харахад 00 цаг 45 минут болж байсан. Тэгээд ээжид хэлсэн чинь “араас нь яах гэж дагаж гарч байгаа юм” гээд загнаж байсан. Надад гомдол санал, нэхэмжлэх зүйл байхгүй.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-13-р хуудас/,

- Т.*******-ын мөрдөн шалган ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний орой 21 цаг өнгөрч байхад ******* манай гэр болох *******агануур дүүргийн 3-р хороо Замчин хэсгийн 1-6 тоотод ирсэн. Ирэхдээ ******* 2 ширхэг пиво барьчихсан орж ирсэн. Тэгэхээр нь авчирсан 2 ширхэг пивыг ******* ах, Х, ээж, манай дүү ******* бид хэд ээжийнд буюу байшинд уусан. Тэгээд эгчийн гэрт орж оргилуун дарс буудуулчихаад ******* бид хоёр гэртээ орж унтахаар болсон. Тэгээд гэрт орж унтахаар хэвтэж байсан чинь ******* гарч бие засчихаад ирье гээд гэрээс гараад явсан. Тэгсэн гадаа *******, ******* хоёр хоорондоо маргалдаж байгаа юм шиг байсан. Удаагүй Тэмүүжин “яая” гэх шиг болохоор нь би гэрээс гараад очсон чинь Т “наад ******* чинь над руу юм шидээд гар хугалчихлаа” гэж байсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 17-18-р хуудас/,

- С.*******-ын  мөрдөн шалган ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...*******и 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-ний шөнийн 02 цагийн үед тухайн хүнд үзлэг хийсэн. Өвчтөний баруун гарын бугалга доод хэсэгт ил хугаралтай байсан. Тухайн өвчтөний биеийн байдал, гарын хугарал рентген зураг зэргийг үндэслэн ил хугарал гэж оношилсон. Өвчтөн согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 20-21-р хуудас/,

- *******.Ц-н мөрдөн шалган ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...тухайн өдөр  ******* манай гэрт 2 ширхэг 2.5 литрийн пиво авч ирсэн. *******ид хамт ууж идэж байгаад *******, ******* хоёр унтахаар гэр рүү орсон. Харин бид хэд байшиндаа унтахаар үлдсэн. *******өнө 12 цаг өнгөрч байхад манай хүү Т гараа хугалуулчихлаа гээд орж ирсэн.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 22-23-р хуудас/ зэрэг баримтаар нотлогдож байна.

Хүний эрүүл мэндэд учирсан хүнд гэмтэл нь олон тооны шинжээр тодорхойлогдох бөгөөд шүүх эмнэлгийн шинжилгээгээр тухайн гэмтлийг тогтооно.

Хохирогч *******-н эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан болох нь Нийслэлийн *******үүхийн шинжилгээний газрын *******агануур дүүрэг дэх хэсгийн шинжээчийн 09шэ/022 дугаартай: “1.*******-н биед баруун гарын бугалганы ил хугарал гэмтэл тогтоогдлоо. 2.*******ээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр учирсан байх боломжтой. 3.*******ээрх гэмтэл нь тухайн цаг хугацаанд учирсан байх боломжтой. *******инэ гэмтэл. 4.*******ээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.20-д зааснаар амь насанд аюултай гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна. 5.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ болон эдгэрэлтээс хамаарна.” гэх дүгнэлт /хх-ийн 38-39-р хуудас/-ээр тогтоогдож байна.

*******-ын үйлдсэн дээрх гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлан түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй, шүүгдэгчийн гэмт үйлдэл болон уг гэмт хэргийн улмаас хохирогчид учирсан хохирол, хор уршиг хоорондоо шалтгаант холбоотой байна. 

 Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад заасан “зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл” гэж иж бүрдэл, бүтцийн хувьд аливаа биетийг устгах, гэмтээх, бие хамгаалах, дохио өгөх зориулалттай эд зүйл, тоног төхөөрөмж, хэрэгслийг хамааруулж ойлгоно. Зэвсэг нь галт, хүйтэн, хийн, үйлдвэрийн, гар хийцийн аль нь ч байж болно гэж тайлбарлажээ.

*******үүгдэгч *******-ын гэмт хэрэг үйлдэхдээ хэрэглэсэн алх нь бүтцийн хувьд аливаа биетийг устгах, гэмтээх шинжтэй болох нь:

- *******-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчоор өгсөн: “...тухайн алхаар гурван гэрээр дамжуулж нүүрс хагалдаг юм. Мөн манай ээжийн хамтран амьдрагч ******* тэр алхыг гагнуур хийхдээ ашигладаг юм. Тухайн өдөр бага эгч *******-ын гэрийн зүүн урд талын хаяанд түшүүлээд тавьчихсан харагдаж байсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-13-р хуудас/,

- 2021 оны 01 дүгээр сарын 11-ний өдрийн Эд зүйлд үзлэг хийсэн “Үзлэгээр гар хийцийн 2.780 кг жинтэй, бариул хэсэг нь 38 см урттай, ажлын хэсэг нь 18.5 см хэмжээтэй металл алх байв” гэсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 60-61-р хуудас/-ээр тогтоогдож байх тул дээрх алхыг шүүх бүрэлдэхүүн “зэвсэг” гэж дүгнэв.

Нийслэлийн *******агануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч *******-д холбогдох эрүүгийн хэрэгт хэргийн бүрдэл хангагдсан, зүйлчлэл тохирсон гэж үзэн шүүхээс түүнд ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй гэж үзэв.

Монгол улсын *******үүхийн тухай хууль /*******инэчилсэн найруулга/-ийн 66 дугаар зүйлийн 66.3 дахь хэсгийн 66.3.3 дахь заалтад зааснаар шүүх хуралдаанд оролцсон иргэдийн төлөөлөгч нь хэргийн үйл баримтад үнэлэлт өгч, шүүх хуралдаанд шүүгдэгчийн гэм буруутай эсэх талаар амаар болон бичгээр гаргасан дүгнэлтдээ “*******уруутай гэж үзэж байна.” гэжээ.

*******үүх бүрэлдэхүүн шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар шийдвэр гаргахдаа улсын яллагчийн яллах дүгнэлт болон иргэдийн төлөөлөгчийн дүгнэлтийг тус тус харгалзан үзэв.

Иймд шүүгдэгч *******-ыг гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэрээр зэвсэг хэрэглэж, бусдын эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад зааснаар зүйлчилж, ял шийтгэл оногдуулах нь зүйтэй.

 

2. Хохирол, хор уршгийн талаар

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцно.”, 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршигт тооцно.” гэж заасан.

Хохирогч *******-ийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан болох нь хохирогчийн мэдүүлэг, гэрч нарын мэдүүлэг, *******үүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн *******агануур дүүрэг дэх шинжилгээний хэсгийн шинжээч эмчийн 2021 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 09шэ/022 дугаартай дүгнэлт /хх-ийн 38-39-р хуудас/-ээр тус тус тогтоогдож байна.

Хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр бусдын амь нас, эрүүл мэндэд гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах, гэм хор учруулсантай холбогдон гарсан зайлшгүй бүх зардлыг хохирогчид нөхөн төлөх үүрэгтэй бөгөөд шүүгдэгч нь эрүүл мэндэд учирсан гэм хорын хохиролд 500,000 төгрөгийг хохирогч *******-д өгсөн, хохирогч нь нэхэмжлэх зүйлгүй, гомдол саналгүй тухайгаа илэрхийлсэн /шүүх хуралдаанд өгсөн баримт/ тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

 

3. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар

*******үүгдэгчид ял шийтгэл оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдсон эсэх талаар дүгнэж үзэв.           

Улсын яллагч шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ “...*******үүгдэгч *******-ыг хохирогч *******-ийн эрүүл мэндэд зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж хүнд хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцуулах, шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад зааснаар 5 жил 2 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулах, оногдуулах хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх, шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлүүлж цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авахуулах саналтай.” гэв.

*******үүгдэгчийн өмгөөлөгч *******.Ц шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: “Миний бие шүүгдэгч *******-ын өмгөөлөгчөөр оролцож байна. *******үүгдэгчийн хувьд гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар гаргах саналгүй. ******* нь 14-16 насны хоёр хүүхэдтэй, өрх толгойлсон эцэг, *******-ын эцэг нь хүнд өвчтэй хоёр хүүхдийг нь асран халамжлах ямар ч чадвар байхгүй. Хохирогч гомдол саналгүй гэсэн тул *******-ыг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэж байна. Иймд *******-д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.4 дэх заалтад зааснаар 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад заасан хорих ялын доод хэмжээний гуравны хоёроос багагүйгээр ял оногдуулж, хорих ялыг хөнгөрүүлж өгөхийг хүсэж санал гаргаж байна” гэв.

*******үүгдэгч ******* шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: “*******и өөрийн хийсэн гэмт үйлдэл болон гэм буруугаа хүлээж байна. Хувийн байдлыг минь харгалзан үзэж хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү.” гэв.

*******үүгдэгч *******-д эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад ял хүндрүүлэх нөхцөл байдалд тогтоогдоогүй ба шүүгдэгч нь гэмт хэрэг үйлдэх үедээ согтуурсан байсан нь мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогч, гэрч нарын өгсөн мэдүүлэг, согтуурлын зэрэг шалгасан 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрийн мөрдөгчийн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 72, 73-р хуудас/, Эрүүлжүүлэгдсэн хүний бүртгэл, тэмдэглэл /хх-ийн 74, 75-р хуудас/-ээр тогтоож байх ба энэ нөхцөл нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчийг эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.

******* нь гэмт хэрэг үйлдсэний дараа хохирогчийн эрүүл мэндэд учруулсан гэм хорын хохирлын төлбөрийг төлж барагдуулсан байх тул түүнийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2 дахь заалтад заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөлд тооцов.

Иймд шүүх бүрэлдэхүүнээс Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасныг баримтлан, шүүгдэгч *******-ын шүүх хуралдаанд гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч мэдүүлсэн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл, хувийн байдлыг харгалзан түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.4 дэх заалтад заасныг журамлан, тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад заасан хорих ялын доод хэмжээний гуравны хоёроос багагүйгээр буюу 3 /гурав/-н жил 4 /дөрөв/-н сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж шийдвэрлэв.

*******үүгдэгч *******-ын хувийн байдлыг харгалзан оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлбэл зохино.

*******агануур дүүргийн 4 дүгээр хорооны Засаг даргын 2021 оны 3 дугаар сарын 12-ны өдрийн 11 дугаартай албан бичиг, 2021 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн “Оршин суугчийн тодорхойлолт” /шүүх хуралдаанд ирүүлсэн/-оор шүүгдэгч ******* нь ам бүл 3, өөрийн насанд хүрээгүй 2 хүүхдийг асран хамгаалдаг болохыг тодорхойлжээ.

Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.2 дахь хэсэгт “төр, иргэн, хуулийн этгээд үйл ажиллагаа явуулахдаа хүүхдийн язгуур эрхийг эн тэргүүнд хангахыг эрхэмлэж, хүүхэд эсэн мэнд амьдрах, хөгжих, хамгаалуулах, нийгмийн амьдралд оролцох эрхийг тэгш хангах.”,

Гэр бүлийн тухай хуулийн 66 дугаар зүйлийн 66.1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн 63, 64 дүгээр зүйлд заасан хүнийг судлан тогтоох, түүнд хууль ёсны асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч томилох, асран хамгаалах, харгалзан дэмжих үйл ажиллагаатай холбоотой бусад асуудлыг шийдвэрлэх үүргийг сум, дүүргийн Засаг дарга хэрэгжүүлнэ.” гэж тус тус заасан байна.

Иймд *******-ыг хорих ялаа эдэлж байх хугацаанд түүний асрамжид байсан 2005 оны 6 дугаар сарын 18-нд төрсөн, 15 настай охин Э-н Ө, 2003 оны 8 дугаар сарын 13-нд төрсөн, 17 настай хүү Э-н Ө нарт асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийг томилох үүргийг *******агануур дүүргийн Засаг даргад даалгаж шийдвэрлэлээ.

2021 оны 01 дүгээр сарын 11-ний өдөр мөрдөгчийн тогтоолоор /хх-ийн 09-р хуудас/ Эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн бариул хэсэг нь 38 см урттай, ажлын хэсэг нь 18.5 см хэмжээтэй 1 ширхэг алхыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгаж шийдвэрлэх нь зүйтэй.

Энэ хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгө үгүй, шүүгдэгчээс гаргуулбал зохих эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал тодорхойлж ирүүлээгүй, шүүгдэгчид холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг дурдав.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.12 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болох хүртэлх хугацаанд *******-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж, энэ өдрөөс цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах нь зүйтэй.

 

Монгол улсын *******үүхийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.4 дэх хэсгийн 22.4.1 дэх заалт, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. *******үүгдэгч ******* овгийн *******-ийн *******-ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад заасан зэвсэг хэрэглэж, хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.4 дэх заалтад заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.4 дэх заалтад зааснаар шүүгдэгч ******* овгийн *******-н *******-д 3 /гурав/-н жил 4 /дөрөв/-н сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулсугай.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар *******-д оногдуулсан 3 /гурав/-н жил 4 /дөрөв/-н сарын хугацаагаар хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэхээр тогтоосугай.
4. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч нь бусдын эрүүл мэндэд учирсан гэм хорын хохиролд 500,000 төгрөгийг хохирогч *******-д төлсөн болохыг баталж, хохирогч нь цаашид нэхэмжлэх зүйлгүй, гомдол саналгүй гэснийг дурдсугай.
5. *******ийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *******-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж, түүнд энэ өдрөөс цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсугай.
6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 дүгээр зүйлийн 8 дахь хэсгийн 8.5 дахь заалтад зааснаар 2021 оны 01 дүгээр сарын 11-ний өдөр мөрдөгчийн тогтоолоор эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн бариул хэсэг нь 38 см урттай, ажлын хэсэг нь 18.5 см хэмжээтэй 1 ширхэг алхыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг тус шүүхийн эд мөрийн баримт устгах комисст даалгасугай.
7. Энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгө үгүй, шүүгдэгчээс гаргуулбал зохих эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал тодорхойлж ирүүлээгүй, шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, *******-н иргэний баримт бичиг шүүхэд шилжиж ирээгүй болохыг тус тус дурдсугай.
8. Гэр бүлийн тухай хуулийн 64 дүгээр зүйлийн 64.1.3 дахь заалт, 66 дугаар зүйлийн 66.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар 2005 оны 6 дугаар сарын 18-нд төрсөн, 15 настай охин Э-н Ө, 2003 оны 8 дугаар сарын 13-нд төрсөн, 17 настай хүү Э-н Ө нарт асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч томилох үүргийг *******агануур дүүргийн Засаг даргад даалгасугай.
9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хуульд заасан журмаар хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гаргах давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхээр дамжуулж бичгээр гаргах эрхтэйг мэдэгдсүгэй.
10. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, *******-д авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

**************РГ*******Л*******ГЧ, *******ҮҮГЧ                                      *******.*******ЯМ**************Ж*******В                              

 ЕРӨНХИЙ *******ҮҮГЧ                                      *******.**************ЙГ*******ЛМ**************          

 *******ҮҮГЧ                                     С.ӨЛЗИЙ-ОТГОН