2017 оны 05 сарын 29 өдөр

Дугаар 182/ШШ2017/01221

Улаанбаатар хот

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

                                                       

Чингэлтэй дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ц.Алтанцэцэг даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн  хуралдаанаар

 

Нэхэмжлэгч: Чингэлтэй дүүргийн 9 дүгээр хороо, Дэнжийн 5-89 тоотод оршин суух Цэндийн Байгальмаа/ХВ65031001/-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Чингэлтэй дүүргийн 4 дүгээр хороо, Самбуугийн гудамж-18, Цагдаагийн Ерөнхий газарт холбогдох

      Ажилгүй байсан хугацааны олговор гаргуулах, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлж зохих бичилт хийлгэх тухай шаардлагатай иргэний  хэргийг хянан хэлэлцэв.

      Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгч Ц.Байгальмаа, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Д.Эрдэнэчимэг, хариуцагчийн төлөөлөгч Б.Онон, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга З.Баярцэцэг нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

 

Нэхэмжлэгч шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Анх Монгол улсын Шадар сайд, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд, Эрүүл мэндийн сайд нарын хамтарсан 2010 оны 7 дугаар сарын 07-ны өдрийн 42/123/246 дугаар тушаалаар Мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвийг байгуулж бүтэц орон тоог баталсан бөгөөд нэхэмжлэгч бид нар Цагдаагийн ерөнхий газрын Мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвд шилжин ажиллаж эхэлсэн. Нэхэмжлэгч би ийнхүү Мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвийн Шуурхай удирдлагын хэлтэс 103-ын ахлах зохицуулагчийн албан тушаалд томилогдон, цагдаагийн ахлах дэслэгч цолтойгоор ажиллаж байтал Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын 2015 оны Б/469 дүгээр тушаалаар биднийг цэргийн жинхэнэ алба хаах насны дээд хязгаарт хүрсэн гэх үндэслэлээр ажлаас чөлөөлсөн. Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын дээрх тушаалыг хамт ажлаас халагдсан Мандахсүрэн, Уранчимэг бид нар эс зөвшөөрч Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхэд “...хууль бус тушаалыг хүчингүйд тооцож, албан тушаалд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны цалинг нөхөн гаргуулах" тухай нэхэмжлэл гаргасныг Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 4 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 262 дугаар шийдвэрээр бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэсэн бөгөөд хариуцагч Цагдаагийн ерөнхий газрын даргаас давж заалдах, хяналтын журмаар гомдол гаргасан боловч Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2016 оны 6 дугаар сарын 22-ны өдрийн 221/МА2016/0414 дүгээр магадлал, Монгол улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдааны 2016 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн 305 дугаар тогтоолуудаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж шийдвэрлэсэн. Ийнхүү шийдвэрлэсэн захиргааны хэргийн шүүхийн шийдвэрийг биелүүлж, Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын 2016 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн Б/639 дүгээр тушаалаар энэ оны 11 дүгээр сарын 21-ний өдрөөс урьд эрхэлж байсан албан тушаалд эгүүлэн томилж, эрүүл мэндийн салбарын төрийн үйлчилгээний албан тушаалын ангилал, зэрэглэлээр цалинжуулахаар шийдвэрлэсэн гээд нэхэмжлэгч биднийг төрийн үйлчилгээний албан тушаалтнаар Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвийн Шуурхай удирдлагын хэлтсийн ахлах зохицуулагчаар томилон ажиллуулж байна.Тодруулбал, нэхэмжлэгчийг Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын 2015 оны Б/469 дүгээр тушаалаар Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвийн Шуурхай удирлагын хэлтэс /103/-ийн ахлах зохицуулагчийн ажлаас чөлөөлж, “цагдаагийн ахлах дэслэгч” цолыг хадгалуулсан билээ. Гэтэл ЦЕГ шүүхийн шийдвэрийг биелүүлж нэхэмжлэгч нарыг ажилд эгүүлэн авахдаа төрийн үйлчилгээний албан хаагчаар томилон ажиллуулж, цолыг сэргээхээс татгалзаж байгаа нь хууль бус гэж үзэж байна.Түүнчлэн нэхэмжлэгчийн ажилгүй байсан хугацааны цалинг нөхөн төлөхдөө анхан шатны шүүхийн шийдвэрт заасан хэмжээгээр буюу Т.Мандахсүрэнгийн ажилгүй байсан хугацааны цалин гэж 8363714 , төгрөгөөс зохих татвар, суутгалыг хийж олгосон нь зөвхөн 2016 оны 4 сарын 08-ны өдрийг хүртэлх цалин ба харин тухайн өдрөөс ажилд орох хүртэлх буюу 2016 оны 4 дүгээр сарын 8-наас 11 дүгээр сарын 21-ний өдрийг хүртэлх нийт 152 ажлын өдрийн цалин, хөлс огт төлөгдөөгүй үлдсэн гэсэн үг юм. Тиймээс би 2016 оны 01 дүгээр сард Цагдаагийн ерөнхий газрын дарга болон Мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвийн дарга нарт ажилгүй байсан хугацааны цалин дутуу төлөгдсөн байх тул түүнийг нөхөн төлж өгөөч гэсэн хүсэлтийг тавьсан болно. Энэхүү хсэлтийн хариуд Цагдаагийн Ерөнхий газрын даргын 2017 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/105 тоот албан тоот ирсэн ба тэрхүү албан тоотод асуудлаа иргэний хэргийн шүүхэд хандаж шийдвэрлүүлсэн тохиолдолд төлөх боломжтой..гэж заасан байх тул бид ийнхүү эрхээ хамгаалуулахаар шүүхэд хандаж байна.Иймд ажилгүй байсан хугацааны цалинг нөхөн төлүүлэх хууль зүйн үндэслэл нь Төрийн албаны тухай хуулийн 11.6, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 46.2, 69-р зүйлийн 69.1 дэх хэсэгт “ажилтныг ажил, албан тушаалд нь эгүүлэн тогтоосон бол түүнд ажилгүй байсан бүх хугацаанд нь урьд авч байсан дундаж цалин хөлстэй тэнцэх олговор олгоно” гэж заасан байдаг. Иймд Ц.Байгалмаагийн цалингийн зөрүү 9 194 905 төгрөгийг (есөн сая нэг зуун ерэн дөрвөн мянга есөн зуун тав) төгрөгийг гаргуулж нөхөж олгох, тус хугацаанд нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөнөөр тооцохыг тус тус даалгаж өгнө үү гэв.

Хариуцагч шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Монгол Улсын Иргэний цэргийн үүргийн болон цэргийн алба хаагчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлд заасан цэргийн жинхэнэ алба хаах насны дээд хязгаарт хүрсэн тул Ц.Байгальмааг Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын 2015 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдрийн Б/469 дүгээр тушаалаар Мэдээлэл, шуурхай удирдпагын төвийн Шуурхай удирдлагын хэлтэс /103/-ийн ахлах зохицуулагчийн ажлаас 09 дүгээр сарын 30-ны өдрөөр тасалбар болгон чөлөөлж, цагдаагийн ахлах дэслэгч цолыг хадгалуулсан. Ц.Байгальмаа Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын 2015 оны Б/469 дүгээр тушаалын өөрт холбогдох хэсгийг эс зөвшөөрч, Нийслэлийн Захиргааны хэргийн шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан. Нийслэл дэх захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 262 дугаар шийдвэр, Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2016 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн 221/МА2016/0414 дугаартай магадлал, Монгол Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдааны 2016 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн 305 дугаар тогтоолуудаар Ц.Байгальмаагийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж, түүнийг өмнө эрхэлж байсан албан тушаалд эгүүлэн томилж, ажилгүй байсан хугацааны цалинг олгож, мөн хугацааны эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалыг нөхөн төлөхийг Цагдаагийн ерөнхий газарт даалгасан.  Шүүхийн шийдвэрийн дагуу Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын 2016 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн Б/639 дүгээр тушаалаар Ц.Байгальмааг урьд эрхэлж байсан албан тушаалд эгүүлэн томилж, Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвөөс шүүхийн шийдвэрт заасан ажилгүй байсан хугацааны /2015.09.29-2016.04.08-ны өдөр хүртэл/ 8,363,714 төгрөгөөс зохих суутгалыг хийж олгосон байна. Монгол Улсын Шадар сайд, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд, Эрүүл мэндийн сайд нарын 2010 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн 42/123/246 дугаар хамтарсан тушаалаар Нийслэлийн цагдаагийн газрын Шуурхай удирдлагын төв, Онцгой байдлын ерөнхий газрын Гамшигтай тэмцэх газар, Нийслэлийн онцгой байдлын газрын Шуурхай удирдлага, зохицуулалтын асуудал хариуцсан зарим нэгж, Нийслэлийн яаралтай тусламжийн төвийн зохицуулагч, оператор, инженерийн албадыг нэгтгэж, Цагдаагийн ерөнхий газрын Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвийг байгуулсан. Тус төв нь удирдлага, зохион байгуулалтын хувьд Цагдаагийн ерөнхий газарт харьяалагдах боловч төсөв, санхүүгийн хувьд хамааралгүй, Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас шууд санхүүждэг. Төсвийн тухай хуулийн 16 дугаар зүйлийн 16.5.5-д зааснаар төсвийн захирагч нь батлагдсан төсвийг зориулалтын дагуу зарцуулах үүрэгтэй. Үүнээс үзэхэд Цагдаагийн ерөнхий газар нь уг хэргийн хариуцагч биш байх тул Ц.Байгальмаагийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

      Шүүх   хуралдаанаар  хэрэгт авагдсан   бичгийн  нотлох  баримтуудыг шинжлэн хэлэлцээд

ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

 

Нэхэмжлэгч Ц.Байгальмаагийн гаргасан ажилгүй байсан хугацааны олговор гаргуулах, нийгмийн даатгалын болон эрүүл мэндийн даатгалыг нөхөн төлүүлэх, дэвтэрт зохих бичилт хийлгэх тухай хариуцагч Цагдаагийн Ерөнхий газарт холбогдох нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх  хууль зүйн үндэслэлтэй.

Нэхэмжлэгч Ц.Байгалмаа нь хариуцагч Цагдаагийн Ерөнхий газрын даргын 2015.09.29-ний өдрийн Б/469 тоот тушаалаар Нийгмийн даатгалын ерөнхий газрын  Сургалт, сурталчилгаа олон нийттэй харилцах албаны даргын ажлаас чөлөөлөгдсөн байх ба, Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн  анхан шатны шүүхийн 2016.04.08-ны өдрийн 262 дугаартай хуулийн хүчин төгөлдөр шийдвэрээр Цагдаагийн ерөнхий газрын Мэдээлэл, шуурхай удирдлагын төвийн Шуурхай удирдлагын хэлтсийн ахлах зохицуулагчийн албан тушаалд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан 2015.10.01-нээс 2016.04.08-ныг хүртэл хугацаанд 7.864.064 төгрөгийн олговор олгож, эрүүл мэндийн болон нийгмийн даатгалын дэвтэрт зохих бичилт хийхийг Цагдаагийн ерөнхий газрын даргад даалгаж шийдвэрлэжээ.

Дээрх байдал нь зохигчийн тайлбар, Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн  анхан шатны шүүхийн 2016.04.08-ны өдрийн 262 дугаартай шийдвэр, Захиргааны хэргийн  давж заалдах шатны шүүхийн 2016.06.22-ны өдрийн 221/МА2016/0414 дугаартай магадлал, Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдааны 2016.10.17-ны өдрийн 305 дугаартай тогтоол зэргээр нотлогдож байна.

Хариуцагч Цагдаагийн ерөнхий газраас Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн  анхан шатны шүүхийн 2016.04.08-ны өдрийн 262 дугаартай хуулийн хүчин төгөлдөр шийдвэрт давж заалдах болон хяналтын журмаар гомдол гаргаж улмаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж шийдвэрлэсэн байх ба, Улсын дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдааны 2016.10.17-ны өдрийн 305 дугаартай тогтоолыг нэхэмжлэгч Ц.Байгальмаа 2016.11.08-ны өдөр хүлээн авсан болох нь Нийслэл дэх захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн Тамгын газраас ирүүлсэн хяналтын шатны шүүх хуралдааны тогтоолыг гардуулсан баримтаар тогтоогдож байна.

Нэхэмжлэгч Ц.Байгальмаа Улсын дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдааны тогтоолыг 2016.11.08-нд хүлээн авч, Цагдаагийн ерөнхий газарт ажилгүй байсан хугацааны цалинг гаргуулахаар 2017 оны 01 дүгээр сард хандсан тухайд талууд маргахгүй байх ба, Цагдаагийн ерөнхий газар түүний уг хүсэлтэд 2017.02.22-ны өдөр хариу өгч, улмаар нэхэмжлэгч тус шүүхэд анх 2017.03.15-нд нэхэмжлэл гаргасан нь  Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 129 дүгээр зүйлийн 129.1-д заасан  хугацааны дотор байх ба, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 128 дугаар зүйлийн 128.1.5-д заасан шүүхээр хянан шийдвэрлэх маргаанд хамаарч байна.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 36 дугаар зүйлийн 36.1, 36.1.2-т “ажлаас үндэслэлгүй халагдсан ажилтныг өмнө нь эрхэлж байсан ажил, албан тушаалд нь эгүүлэн  тогтоох тухай шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болсон тохиолдолд ажил олгогч, ажилтныг урьд эрхэлж байсан албан тушаалд нь эгүүлэн авах үүрэгтэй”,

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.2-т “Захиргааны шүүхийн шийдвэрийг Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байгаа холбогдох захиргааны байгууллага, хуулийн этгээд, албан тушаалтан, хүн заавал биелүүлэх үүрэгтэй бөгөөд сайн дураар биелүүлээгүй бол хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу албадан гүйцэтгэнэ” гэжээ.

Иймд хариуцагч Цагдаагийн ерөнхий газар нь дээрх шүүхийн шийдвэрийг биелүүлээгүй байх тул нэхэмжлэгч Ц.Байгальмаад 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-нөөс 11 дүгээр сарын 20  хүртэлх ажилгүй байсан 145 хоногийн хугацааны олговорт  8.704.495 төгрөг гаргуулж, эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын шимтгэл зэрэг заавал даатгах даатгалуудыг төлүүлж дэвтэрт зохих бичилт хийхийг хариуцагчид даалгаж шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.2, 116, 118, 156 дугаар зүйлийн 156.1.1, 160 дугаар зүйлийн 160.1.1-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

             1.Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлийн 69.1-д зааснаар хариуцагч Цагдаагийн ерөнхий газраас ажилгүй байсан хугацааны олговорт  8.704.495 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч Ц.Байгальмаад олгож, нэхэмжлэлээс үлдэх 490.410 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

            2.Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 46 дугаар зүйлийн 46.1, 46.2-т зааснаар Ц.Байгалмаагийн дээрх олговроос нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл, хураамжийг тооцож, дэвтэрт зохих бичилт хийхийг Цагдаагийн ерөнхий газарт үүрэг болгосугай.

           

3.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5, 44 дүгээр зүйлийн 44.1.2, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.2, 60 дугаар зүйлийн 60.1-т зааснаар нэхэмжлэгч Ц.Байгальмаа улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдөх тул түүний төлсөн 162.100 төгрөгийг буцаан олгож, хариуцагч Цагдаагийн ерөнхий газраас 154.227  төгрөг гаргуулж улсын төсөвт оруулсугай.

 

            4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд, зохигч шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн  иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргаж болохыг дурьдсугай.

 

 

 

 

                 ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                           Ц.АЛТАНЦЭЦЭГ