МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Булган аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Отгонбаатар даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Энхмаа,

Улсын яллагч М.Сайнзаяа,

Шүүгдэгч Б.*******, түүний өмгөөлөгч Х.Ундрах-Оргил нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Булган аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Дүнгээ овогт Батцогтын *******д холбогдох эрүүгийн 2115000000111 дугаартай, 163/2021/0161/Э индекстэй хэргийг 2021 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

           Монгол Улсын иргэн, Д овогт Б-ын *******, 34 настай, эмэгтэй, Урьд ял шийтгүүлж байгаагүй.

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Б.******* нь 2018 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс 2019 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хооронд “*******” банкны үндсэн системд нэвтрэх АСС31-1 эрхээр нэвтэрч албан тушаалын байдлаа ашиглаж 5 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр “*******” банкны Булган салбарын дотоодын данснаас гүйлгээ хийж өөрийн дансаар шилжүүлэн авч, өөрийн хадгаламж барьцаалсан болон хэрэглээний зээлийг төлөх, зарлага хийж бэлнээр авах зэргээр нийт 4.990.802.60 төгрөгийг авч завшсан гэх гэмт хэрэгт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.

                                                                                                 ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлгийг яллах болон өмгөөлөх талын эрх тэгш мэтгэлцээний үндсэн дээр явуулж, оролцогчдын хүсэлтээр дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн гүйцэд, бодит байдлаар нь харьцуулж, шинжлэн судлав.

Шүүгдэгч Б.*******гийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг үнэн зөв. Нэмж ярих зүйлгүй гэх мэдүүлэг.

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч П.*******ийн өгсөн: “ ...Б.******* нь албан тушаалаа ашиглаж, эрх мэдлээ хэтрүүлсэн. Тухайлбал нягтлан бодогчоор ажиллах хугацаандаа буюу 2012 оноос хойш нэмэгдүүлсэн хүү, түр дансаар дамжуулан өөрийн дансаар авсан. Банкны орлого, зарлагын данс болон банк хороондын орж ирсэн харилцагчийн шилжүүлгээс өглөг, авлага түр дансаар гүйлгээ хийж өөрийн зээл, зээлийн дансаар мөнгө шилжүүлэн авсан гэх мэт олон үйлдэл байсан. Дээрх үйлдэл нь 2021 оны дотоод хяналт шалгалтаар илэрсэн. ...Харилцагч хохирсон асуудал бол байхгүй. Хохирол бүрэн төлөгдсөн. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-20-25 тал/,

Гэрч Д.*******ын өгсөн: “...Би мэдээгүй байж байгаад сүүлд мэдсэн. Бид хоёр 3 дугаар сард ярилцсан. Тэгээд надад хэлэхдээ “төв банкнаас аудит орсон. Тэгээд төлбөр мөнгөний асуудал гарсан” гэж хэлсэн. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-35-36 тал/,

******* банкны дотоод аудитын газраас хийсэн хяналт, шалгалтын тайлан, хохирол тооцсон баримтууд /1хх-64-203, 66-67, 70-71, 103, 105-106, 108, 249-250, 2хх-14-15, 18-19 тал/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд Б.*******гийн яллагдагчаар өгсөн: “...Миний санаж байгаагаар 2012 оноос эхэлж би ажлынхаа шугамаар банкны хүүгийн орлогын данс, хүүгийн зардлын данснаас буцаалт гэдэг утгаар гүйлгээнүүд хийсээр байгаад 2019 онд энэ хууль бус асуудлаа больсон. Учир нь би албан тушаал өөрчлөгдөж зээлийн мэргэжилтэн болсон. Тэгээд 2021 оны аудитын төлөвлөгөөт шалгалтаар миний энэ хууль бус үйлдлүүд илэрсэн. Би яг хэдэн удаагийн үйлдлээр хэдэн төгрөгийн хохирол учруулсан гэдгээ хэлж мэдэхгүй байна. Учир нь олон жил давтагдсан учраас санахгүй байна. Миний хувьд дотоод аудитын шалгалтаар илрүүлсэн мөнгөн дүнгээр хохирлоо бүрэн төлсөн байгаа. Тийм учраас би эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татсан тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна. Хууль бус үйлдэл хийсэн учир нь би өөрт байсан мөнгөө нөхөртөө хэлэлгүй хүнд өгчихсөн болохоор энэ асуудлаа нуун далдлах гээд ийм асуудалд орчихлоо. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-56 тал/,

Мөрдөгч дээр дурдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд эдгээр нь өөр хоорондоо агуулгын хувьд зөрөөгүй, энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хэргийн бодит байдлыг тогтоож, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгон үнэлэв.

           ******* банкны дотоод аудитын хяналт, шалгалтаар ******* банкны Булган салбарт хохирол учирсан болох нь эргэлзээгүй нотлогдсон байх тул хууль зүйн хувьд бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг завшсаны улмаас хохирол учирсан байх бөгөөд энэхүү хохирол, хор уршиг нь шүүгдэгч Б.*******гийн үйлдэлтэй шалтгаант холбоотой байна.

Шүүгдэгч Б.*******гийн хөрөнгө завшиж, нэмэгдүүлсэн хүү, түр дансаар дамжуулан өөрийн дансаар авсан, банкны орлого, зарлагын данс болон банк хоорондын орж ирсэн харилцагчийн шилжүүлгээс өглөг, авлага түр дансаар гүйлгээ хийж өөрийн зээл, зээлийн дансаар мөнгө шилжүүлэн авч буй үйлдлүүд нь идэвхтэй, өөрийн энэхүү үйлдлийнхээ хууль бус болохыг ухамсарлаж хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэснээрээ гэм буруугийн хувьд санаатай байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар гэм буруугийн санаатай хэлбэр гэдэгт өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэсэн байдлыг ойлгоно.

Шүүгдэгч Б.*******гийн гэм буруутай үйлдэл нь албан тушаалын байдлаа ашиглаж бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан хөрөнгийг завших гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан байх тул прокурорын үйлдсэн эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татсан тогтоол болон яллах дүгнэлт зүйлчлэлийн хувьд тохирчээ.

Иймд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно.” гэж заасны дагуу шүүгдэгч Б.******* нь 2018 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс 2019 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хооронд “*******” банкны үндсэн системд нэвтрэх АСС31-1 эрхээр нэвтэрч албан тушаалын байдлаа ашиглаж 5 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр “*******” банкны Булган салбарын дотоодын данснаас гүйлгээ хийж өөрийн дансаар шилжүүлэн авч, өөрийн хадгаламж барьцаалсан болон хэрэглээний зээлийг төлөх, зарлага хийж бэлнээр авах зэргээр нийт 4.990.802.60 төгрөгийг авч завшсан байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцов.

Хоёр. Гэмт хэргийн хохирол, хор уршгийн талаар:

Шүүгдэгч Б.*******гийн гэм буруутай үйлдлийн улмаас ******* банкны Булган дахь салбарт 4.990.802.60 төгрөгийн хохирол учирсан бөгөөд шүүгдэгч Б.******* нь учруулсан хохирлыг нөхөн төлснөөр хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч П.******* нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэдгээ шүүхэд илэрхийлсэн байна.

******* банкны хуулийн хэлтсийн даргын 2021 оны 8 дугаар сарын 05-ны өдрийн 7б/25/8 дугаар албан бичигт “Б.******* нь учруулсан хохирол, төлбөрийг бүхэлд нь төлж барагдуулсан болохыг үүгээр мэдэгдэж байна.” гэжээ. /2-р хх-42 тал/

Иймд шүүгдэгч Б.*******г бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзнэ.

Гурав. Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүгдэгч Б.*******г бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийг завших гэмт хэргийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасны дагуу шүүгдэгч Б.*******д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан бичгийн нотлох баримтаар шүүгдэгч Б.*******д эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасан гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлыг төлсөнийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, мөн хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

Шүүгдэгчийн урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /1-р хх 209-213 тал/, иргэний үнэмлэхний лавлагаа, эд хөрөнгөтэй эсэх дэлгэрэнгүй лавлагаа, багийн Засаг даргын тодорхойлолт зэрэг түүний хувийн байдлыг тодорхойлсон баримтуудаар шүүгдэгч Б.******* нь ам бүл 4, нөхөр, хүүхдүүдийн хамтаар Булган аймгийн Булган сумын 5 дугаар баг, 14 дүгээр байрны 2-11 тоотод амьдардаг, Булган аймгийн нэгдсэн эмнэлэгт эдийн засагч ажилтай, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй зэрэг түүний хувийн болон хөрөнгө, орлогын байдал тогтоогдсон байна.

Шүүгдэгч Б.******* нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрч, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасныг прокурор хүлээн авч 2021 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдрийн 4/68 дугаартай тогтоолоор хангаж, түүнд холбогдох хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.

Шүүгдэгч Б.*******гийн үйлдсэн гэмт хэрэг нотлогдсон, шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураар хүлээн зөвшөөрч, прокурорын сонсгосон ялын төрөл, хэмжээг зөвшөөрч үүсэх үр дагаварыг ойлгосон байна.

Иймд хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж улсын яллагчийн санал болгосон ялын төрөл, хэмжээний хүрээнд шүүгдэгч Б.*******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар 10000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 10.000.000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэх нь түүний үйлдсэн хэргийн гэм буруу, хувийн байдалд тохирно гэж дүгнэв.

Шүүх шүүгдэгчийн хөрөнгө, орлогын байдал болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт торгуулийн ялыг хэсэгчлэн төлөх хүсэлт гаргасан зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******д оногдуулсан 10.000.000 төгрөгийн торгох ялыг сар бүр хувь тэнцүүлсэн хэмжээгээр хэсэгчлэн төлүүлж, торгох ялыг биелүүлэх хугацааг 36 сарын хугацаагаар тогтоож, торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг түүнд сануулах нь зүйтэй байна.

Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдаж, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэв.

Энэ хэрэгт шүүгдэгч Б.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүйг тус тус дурдаж шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 36.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Дүнгээ овогт Батцогтын *******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийн эрхийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж завшсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасныг баримтлан шүүгдэгч Б.*******г 10.000 /арван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 10.000.000 /арван сая/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******д оногдуулсан 10.000.000 /арван сая/ төгрөгөөр торгох ялыг сар бүр хувь тэнцүүлсэн хэмжээгээр хэсэгчлэн төлүүлж, торгох ялыг биелүүлэх хугацааг 36 /гучин зургаа/ сар буюу 3 /гурав/ жилийн хугацаагаар тогтоосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг шүүгдэгч Б.*******д сануулсугай.

5. Энэ хэрэгт шүүгдэгч Б.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүйг дурдаж, шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Б.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6. Шүүгдэгч Б.******* нь бусдад төлөх төлбөргүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.13 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Булган аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд шүүгдэгч, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                               Д.ОТГОНБААТАР

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                       МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Булган аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Отгонбаатар даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Энхмаа,

Улсын яллагч М.Сайнзаяа,

Шүүгдэгч Б.*******, түүний өмгөөлөгч Х.Ундрах-Оргил нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Булган аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Дүнгээ овогт Батцогтын *******д холбогдох эрүүгийн 2115000000111 дугаартай, 163/2021/0161/Э индекстэй хэргийг 2021 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

           Монгол Улсын иргэн, Д овогт Б-ын *******, 34 настай, эмэгтэй, Урьд ял шийтгүүлж байгаагүй.

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Б.******* нь 2018 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс 2019 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хооронд “*******” банкны үндсэн системд нэвтрэх АСС31-1 эрхээр нэвтэрч албан тушаалын байдлаа ашиглаж 5 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр “*******” банкны Булган салбарын дотоодын данснаас гүйлгээ хийж өөрийн дансаар шилжүүлэн авч, өөрийн хадгаламж барьцаалсан болон хэрэглээний зээлийг төлөх, зарлага хийж бэлнээр авах зэргээр нийт 4.990.802.60 төгрөгийг авч завшсан гэх гэмт хэрэгт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.

                                                                                                 ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлгийг яллах болон өмгөөлөх талын эрх тэгш мэтгэлцээний үндсэн дээр явуулж, оролцогчдын хүсэлтээр дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн гүйцэд, бодит байдлаар нь харьцуулж, шинжлэн судлав.

 

Шүүгдэгч Б.*******гийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг үнэн зөв. Нэмж ярих зүйлгүй гэх мэдүүлэг.

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч П.*******ийн өгсөн: “ ...Б.******* нь албан тушаалаа ашиглаж, эрх мэдлээ хэтрүүлсэн. Тухайлбал нягтлан бодогчоор ажиллах хугацаандаа буюу 2012 оноос хойш нэмэгдүүлсэн хүү, түр дансаар дамжуулан өөрийн дансаар авсан. Банкны орлого, зарлагын данс болон банк хороондын орж ирсэн харилцагчийн шилжүүлгээс өглөг, авлага түр дансаар гүйлгээ хийж өөрийн зээл, зээлийн дансаар мөнгө шилжүүлэн авсан гэх мэт олон үйлдэл байсан. Дээрх үйлдэл нь 2021 оны дотоод хяналт шалгалтаар илэрсэн. ...Харилцагч хохирсон асуудал бол байхгүй. Хохирол бүрэн төлөгдсөн. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-20-25 тал/,

Гэрч Д.*******ын өгсөн: “...Би мэдээгүй байж байгаад сүүлд мэдсэн. Бид хоёр 3 дугаар сард ярилцсан. Тэгээд надад хэлэхдээ “төв банкнаас аудит орсон. Тэгээд төлбөр мөнгөний асуудал гарсан” гэж хэлсэн. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-35-36 тал/,

******* банкны дотоод аудитын газраас хийсэн хяналт, шалгалтын тайлан, хохирол тооцсон баримтууд /1хх-64-203, 66-67, 70-71, 103, 105-106, 108, 249-250, 2хх-14-15, 18-19 тал/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд Б.*******гийн яллагдагчаар өгсөн: “...Миний санаж байгаагаар 2012 оноос эхэлж би ажлынхаа шугамаар банкны хүүгийн орлогын данс, хүүгийн зардлын данснаас буцаалт гэдэг утгаар гүйлгээнүүд хийсээр байгаад 2019 онд энэ хууль бус асуудлаа больсон. Учир нь би албан тушаал өөрчлөгдөж зээлийн мэргэжилтэн болсон. Тэгээд 2021 оны аудитын төлөвлөгөөт шалгалтаар миний энэ хууль бус үйлдлүүд илэрсэн. Би яг хэдэн удаагийн үйлдлээр хэдэн төгрөгийн хохирол учруулсан гэдгээ хэлж мэдэхгүй байна. Учир нь олон жил давтагдсан учраас санахгүй байна. Миний хувьд дотоод аудитын шалгалтаар илрүүлсэн мөнгөн дүнгээр хохирлоо бүрэн төлсөн байгаа. Тийм учраас би эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татсан тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна. Хууль бус үйлдэл хийсэн учир нь би өөрт байсан мөнгөө нөхөртөө хэлэлгүй хүнд өгчихсөн болохоор энэ асуудлаа нуун далдлах гээд ийм асуудалд орчихлоо. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-56 тал/,

Мөрдөгч дээр дурдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд эдгээр нь өөр хоорондоо агуулгын хувьд зөрөөгүй, энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хэргийн бодит байдлыг тогтоож, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгон үнэлэв.

           ******* банкны дотоод аудитын хяналт, шалгалтаар ******* банкны Булган салбарт хохирол учирсан болох нь эргэлзээгүй нотлогдсон байх тул хууль зүйн хувьд бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг завшсаны улмаас хохирол учирсан байх бөгөөд энэхүү хохирол, хор уршиг нь шүүгдэгч Б.*******гийн үйлдэлтэй шалтгаант холбоотой байна.

Шүүгдэгч Б.*******гийн хөрөнгө завшиж, нэмэгдүүлсэн хүү, түр дансаар дамжуулан өөрийн дансаар авсан, банкны орлого, зарлагын данс болон банк хоорондын орж ирсэн харилцагчийн шилжүүлгээс өглөг, авлага түр дансаар гүйлгээ хийж өөрийн зээл, зээлийн дансаар мөнгө шилжүүлэн авч буй үйлдлүүд нь идэвхтэй, өөрийн энэхүү үйлдлийнхээ хууль бус болохыг ухамсарлаж хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэснээрээ гэм буруугийн хувьд санаатай байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар гэм буруугийн санаатай хэлбэр гэдэгт өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэсэн байдлыг ойлгоно.

Шүүгдэгч Б.*******гийн гэм буруутай үйлдэл нь албан тушаалын байдлаа ашиглаж бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан хөрөнгийг завших гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан байх тул прокурорын үйлдсэн эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татсан тогтоол болон яллах дүгнэлт зүйлчлэлийн хувьд тохирчээ.

Иймд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно.” гэж заасны дагуу шүүгдэгч Б.******* нь 2018 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс 2019 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хооронд “*******” банкны үндсэн системд нэвтрэх АСС31-1 эрхээр нэвтэрч албан тушаалын байдлаа ашиглаж 5 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр “*******” банкны Булган салбарын дотоодын данснаас гүйлгээ хийж өөрийн дансаар шилжүүлэн авч, өөрийн хадгаламж барьцаалсан болон хэрэглээний зээлийг төлөх, зарлага хийж бэлнээр авах зэргээр нийт 4.990.802.60 төгрөгийг авч завшсан байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцов.

Хоёр. Гэмт хэргийн хохирол, хор уршгийн талаар:

Шүүгдэгч Б.*******гийн гэм буруутай үйлдлийн улмаас ******* банкны Булган дахь салбарт 4.990.802.60 төгрөгийн хохирол учирсан бөгөөд шүүгдэгч Б.******* нь учруулсан хохирлыг нөхөн төлснөөр хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч П.******* нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэдгээ шүүхэд илэрхийлсэн байна.

******* банкны хуулийн хэлтсийн даргын 2021 оны 8 дугаар сарын 05-ны өдрийн 7б/25/8 дугаар албан бичигт “Б.******* нь учруулсан хохирол, төлбөрийг бүхэлд нь төлж барагдуулсан болохыг үүгээр мэдэгдэж байна.” гэжээ. /2-р хх-42 тал/

Иймд шүүгдэгч Б.*******г бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзнэ.

Гурав. Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүгдэгч Б.*******г бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийг завших гэмт хэргийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасны дагуу шүүгдэгч Б.*******д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан бичгийн нотлох баримтаар шүүгдэгч Б.*******д эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасан гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлыг төлсөнийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, мөн хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

Шүүгдэгчийн урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /1-р хх 209-213 тал/, иргэний үнэмлэхний лавлагаа, эд хөрөнгөтэй эсэх дэлгэрэнгүй лавлагаа, багийн Засаг даргын тодорхойлолт зэрэг түүний хувийн байдлыг тодорхойлсон баримтуудаар шүүгдэгч Б.******* нь ам бүл 4, нөхөр, хүүхдүүдийн хамтаар Булган аймгийн Булган сумын 5 дугаар баг, 14 дүгээр байрны 2-11 тоотод амьдардаг, Булган аймгийн нэгдсэн эмнэлэгт эдийн засагч ажилтай, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй зэрэг түүний хувийн болон хөрөнгө, орлогын байдал тогтоогдсон байна.

Шүүгдэгч Б.******* нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрч, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасныг прокурор хүлээн авч 2021 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдрийн 4/68 дугаартай тогтоолоор хангаж, түүнд холбогдох хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.

Шүүгдэгч Б.*******гийн үйлдсэн гэмт хэрэг нотлогдсон, шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураар хүлээн зөвшөөрч, прокурорын сонсгосон ялын төрөл, хэмжээг зөвшөөрч үүсэх үр дагаварыг ойлгосон байна.

Иймд хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж улсын яллагчийн санал болгосон ялын төрөл, хэмжээний хүрээнд шүүгдэгч Б.*******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар 10000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 10.000.000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэх нь түүний үйлдсэн хэргийн гэм буруу, хувийн байдалд тохирно гэж дүгнэв.

Шүүх шүүгдэгчийн хөрөнгө, орлогын байдал болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт торгуулийн ялыг хэсэгчлэн төлөх хүсэлт гаргасан зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******д оногдуулсан 10.000.000 төгрөгийн торгох ялыг сар бүр хувь тэнцүүлсэн хэмжээгээр хэсэгчлэн төлүүлж, торгох ялыг биелүүлэх хугацааг 36 сарын хугацаагаар тогтоож, торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг түүнд сануулах нь зүйтэй байна.

Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдаж, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэв.

Энэ хэрэгт шүүгдэгч Б.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүйг тус тус дурдаж шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 36.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Дүнгээ овогт Батцогтын *******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийн эрхийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж завшсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасныг баримтлан шүүгдэгч Б.*******г 10.000 /арван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 10.000.000 /арван сая/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******д оногдуулсан 10.000.000 /арван сая/ төгрөгөөр торгох ялыг сар бүр хувь тэнцүүлсэн хэмжээгээр хэсэгчлэн төлүүлж, торгох ялыг биелүүлэх хугацааг 36 /гучин зургаа/ сар буюу 3 /гурав/ жилийн хугацаагаар тогтоосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг шүүгдэгч Б.*******д сануулсугай.

5. Энэ хэрэгт шүүгдэгч Б.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүйг дурдаж, шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Б.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6. Шүүгдэгч Б.Мөнхзая

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                       МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Булган аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Отгонбаатар даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Энхмаа,

Улсын яллагч М.Сайнзаяа,

Шүүгдэгч Б.*******, түүний өмгөөлөгч Х.Ундрах-Оргил нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Булган аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Дүнгээ овогт Батцогтын *******д холбогдох эрүүгийн 2115000000111 дугаартай, 163/2021/0161/Э индекстэй хэргийг 2021 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

           Монгол Улсын иргэн, Д овогт Б-ын *******, 34 настай, эмэгтэй, Урьд ял шийтгүүлж байгаагүй.

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Б.******* нь 2018 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс 2019 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хооронд “*******” банкны үндсэн системд нэвтрэх АСС31-1 эрхээр нэвтэрч албан тушаалын байдлаа ашиглаж 5 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр “*******” банкны Булган салбарын дотоодын данснаас гүйлгээ хийж өөрийн дансаар шилжүүлэн авч, өөрийн хадгаламж барьцаалсан болон хэрэглээний зээлийг төлөх, зарлага хийж бэлнээр авах зэргээр нийт 4.990.802.60 төгрөгийг авч завшсан гэх гэмт хэрэгт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.

                                                                                                 ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлгийг яллах болон өмгөөлөх талын эрх тэгш мэтгэлцээний үндсэн дээр явуулж, оролцогчдын хүсэлтээр дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн гүйцэд, бодит байдлаар нь харьцуулж, шинжлэн судлав.

 

Шүүгдэгч Б.*******гийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг үнэн зөв. Нэмж ярих зүйлгүй гэх мэдүүлэг.

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч П.*******ийн өгсөн: “ ...Б.******* нь албан тушаалаа ашиглаж, эрх мэдлээ хэтрүүлсэн. Тухайлбал нягтлан бодогчоор ажиллах хугацаандаа буюу 2012 оноос хойш нэмэгдүүлсэн хүү, түр дансаар дамжуулан өөрийн дансаар авсан. Банкны орлого, зарлагын данс болон банк хороондын орж ирсэн харилцагчийн шилжүүлгээс өглөг, авлага түр дансаар гүйлгээ хийж өөрийн зээл, зээлийн дансаар мөнгө шилжүүлэн авсан гэх мэт олон үйлдэл байсан. Дээрх үйлдэл нь 2021 оны дотоод хяналт шалгалтаар илэрсэн. ...Харилцагч хохирсон асуудал бол байхгүй. Хохирол бүрэн төлөгдсөн. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-20-25 тал/,

Гэрч Д.*******ын өгсөн: “...Би мэдээгүй байж байгаад сүүлд мэдсэн. Бид хоёр 3 дугаар сард ярилцсан. Тэгээд надад хэлэхдээ “төв банкнаас аудит орсон. Тэгээд төлбөр мөнгөний асуудал гарсан” гэж хэлсэн. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-35-36 тал/,

******* банкны дотоод аудитын газраас хийсэн хяналт, шалгалтын тайлан, хохирол тооцсон баримтууд /1хх-64-203, 66-67, 70-71, 103, 105-106, 108, 249-250, 2хх-14-15, 18-19 тал/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд Б.*******гийн яллагдагчаар өгсөн: “...Миний санаж байгаагаар 2012 оноос эхэлж би ажлынхаа шугамаар банкны хүүгийн орлогын данс, хүүгийн зардлын данснаас буцаалт гэдэг утгаар гүйлгээнүүд хийсээр байгаад 2019 онд энэ хууль бус асуудлаа больсон. Учир нь би албан тушаал өөрчлөгдөж зээлийн мэргэжилтэн болсон. Тэгээд 2021 оны аудитын төлөвлөгөөт шалгалтаар миний энэ хууль бус үйлдлүүд илэрсэн. Би яг хэдэн удаагийн үйлдлээр хэдэн төгрөгийн хохирол учруулсан гэдгээ хэлж мэдэхгүй байна. Учир нь олон жил давтагдсан учраас санахгүй байна. Миний хувьд дотоод аудитын шалгалтаар илрүүлсэн мөнгөн дүнгээр хохирлоо бүрэн төлсөн байгаа. Тийм учраас би эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татсан тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна. Хууль бус үйлдэл хийсэн учир нь би өөрт байсан мөнгөө нөхөртөө хэлэлгүй хүнд өгчихсөн болохоор энэ асуудлаа нуун далдлах гээд ийм асуудалд орчихлоо. ...” гэх мэдүүлэг /1хх-56 тал/,

Мөрдөгч дээр дурдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд эдгээр нь өөр хоорондоо агуулгын хувьд зөрөөгүй, энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хэргийн бодит байдлыг тогтоож, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгон үнэлэв.

           ******* банкны дотоод аудитын хяналт, шалгалтаар ******* банкны Булган салбарт хохирол учирсан болох нь эргэлзээгүй нотлогдсон байх тул хууль зүйн хувьд бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг завшсаны улмаас хохирол учирсан байх бөгөөд энэхүү хохирол, хор уршиг нь шүүгдэгч Б.*******гийн үйлдэлтэй шалтгаант холбоотой байна.

Шүүгдэгч Б.*******гийн хөрөнгө завшиж, нэмэгдүүлсэн хүү, түр дансаар дамжуулан өөрийн дансаар авсан, банкны орлого, зарлагын данс болон банк хоорондын орж ирсэн харилцагчийн шилжүүлгээс өглөг, авлага түр дансаар гүйлгээ хийж өөрийн зээл, зээлийн дансаар мөнгө шилжүүлэн авч буй үйлдлүүд нь идэвхтэй, өөрийн энэхүү үйлдлийнхээ хууль бус болохыг ухамсарлаж хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэснээрээ гэм буруугийн хувьд санаатай байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар гэм буруугийн санаатай хэлбэр гэдэгт өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэсэн байдлыг ойлгоно.

Шүүгдэгч Б.*******гийн гэм буруутай үйлдэл нь албан тушаалын байдлаа ашиглаж бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан хөрөнгийг завших гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан байх тул прокурорын үйлдсэн эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татсан тогтоол болон яллах дүгнэлт зүйлчлэлийн хувьд тохирчээ.

Иймд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно.” гэж заасны дагуу шүүгдэгч Б.******* нь 2018 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрөөс 2019 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хооронд “*******” банкны үндсэн системд нэвтрэх АСС31-1 эрхээр нэвтэрч албан тушаалын байдлаа ашиглаж 5 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр “*******” банкны Булган салбарын дотоодын данснаас гүйлгээ хийж өөрийн дансаар шилжүүлэн авч, өөрийн хадгаламж барьцаалсан болон хэрэглээний зээлийг төлөх, зарлага хийж бэлнээр авах зэргээр нийт 4.990.802.60 төгрөгийг авч завшсан байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцов.

Хоёр. Гэмт хэргийн хохирол, хор уршгийн талаар:

Шүүгдэгч Б.*******гийн гэм буруутай үйлдлийн улмаас ******* банкны Булган дахь салбарт 4.990.802.60 төгрөгийн хохирол учирсан бөгөөд шүүгдэгч Б.******* нь учруулсан хохирлыг нөхөн төлснөөр хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч П.******* нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэдгээ шүүхэд илэрхийлсэн байна.

******* банкны хуулийн хэлтсийн даргын 2021 оны 8 дугаар сарын 05-ны өдрийн 7б/25/8 дугаар албан бичигт “Б.******* нь учруулсан хохирол, төлбөрийг бүхэлд нь төлж барагдуулсан болохыг үүгээр мэдэгдэж байна.” гэжээ. /2-р хх-42 тал/

Иймд шүүгдэгч Б.*******г бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзнэ.

Гурав. Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүгдэгч Б.*******г бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийг завших гэмт хэргийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасны дагуу шүүгдэгч Б.*******д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан бичгийн нотлох баримтаар шүүгдэгч Б.*******д эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасан гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлыг төлсөнийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, мөн хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

Шүүгдэгчийн урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /1-р хх 209-213 тал/, иргэний үнэмлэхний лавлагаа, эд хөрөнгөтэй эсэх дэлгэрэнгүй лавлагаа, багийн Засаг даргын тодорхойлолт зэрэг түүний хувийн байдлыг тодорхойлсон баримтуудаар шүүгдэгч Б.******* нь ам бүл 4, нөхөр, хүүхдүүдийн хамтаар Булган аймгийн Булган сумын 5 дугаар баг, 14 дүгээр байрны 2-11 тоотод амьдардаг, Булган аймгийн нэгдсэн эмнэлэгт эдийн засагч ажилтай, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй зэрэг түүний хувийн болон хөрөнгө, орлогын байдал тогтоогдсон байна.

Шүүгдэгч Б.******* нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрч, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасныг прокурор хүлээн авч 2021 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдрийн 4/68 дугаартай тогтоолоор хангаж, түүнд холбогдох хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.

Шүүгдэгч Б.*******гийн үйлдсэн гэмт хэрэг нотлогдсон, шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураар хүлээн зөвшөөрч, прокурорын сонсгосон ялын төрөл, хэмжээг зөвшөөрч үүсэх үр дагаварыг ойлгосон байна.

Иймд хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж улсын яллагчийн санал болгосон ялын төрөл, хэмжээний хүрээнд шүүгдэгч Б.*******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар 10000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 10.000.000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэх нь түүний үйлдсэн хэргийн гэм буруу, хувийн байдалд тохирно гэж дүгнэв.

Шүүх шүүгдэгчийн хөрөнгө, орлогын байдал болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт торгуулийн ялыг хэсэгчлэн төлөх хүсэлт гаргасан зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******д оногдуулсан 10.000.000 төгрөгийн торгох ялыг сар бүр хувь тэнцүүлсэн хэмжээгээр хэсэгчлэн төлүүлж, торгох ялыг биелүүлэх хугацааг 36 сарын хугацаагаар тогтоож, торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг түүнд сануулах нь зүйтэй байна.

Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдаж, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэв.

Энэ хэрэгт шүүгдэгч Б.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүйг тус тус дурдаж шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 36.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Дүнгээ овогт Батцогтын *******г Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийн эрхийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж завшсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасныг баримтлан шүүгдэгч Б.*******г 10.000 /арван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 10.000.000 /арван сая/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******д оногдуулсан 10.000.000 /арван сая/ төгрөгөөр торгох ялыг сар бүр хувь тэнцүүлсэн хэмжээгээр хэсэгчлэн төлүүлж, торгох ялыг биелүүлэх хугацааг 36 /гучин зургаа/ сар буюу 3 /гурав/ жилийн хугацаагаар тогтоосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг шүүгдэгч Б.*******д сануулсугай.

5. Энэ хэрэгт шүүгдэгч Б.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүйг дурдаж, шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Б.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6. Шүүгдэгч Б.******* нь бусдад төлөх төлбөргүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.13 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Булган аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд шүүгдэгч, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                               Д.ОТГОНБААТАР

 

а нь бусдад төлөх төлбөргүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.13 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Булган аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд шүүгдэгч, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                               Д.ОТГОНБААТАР