Шүүх | Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх |
---|---|
Шүүгч | Самандаабазарын Өлзийн-Отгон |
Хэргийн индекс | 107/2022/0007/э |
Дугаар | 2022/ШЦТ/08 |
Огноо | 2022-01-04 |
Зүйл хэсэг | 17.4.1., |
Улсын яллагч | Н.Энхбуян |
Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2022 оны 01 сарын 04 өдөр
Дугаар 2022/ШЦТ/08
2022 01 04 2022/ШЦТ/08
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч С.Өлзий-Отгон даргалж,
Нарийн бичгийн дарга С.Б
Улсын яллагч Н.Э
Шүүгдэгч Б.З нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар,
Нийслэлийн Багануур дүүргийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Б.З-д холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн эрүүгийн 2104000000108 дугаартай хэргийг 2021 оны 12 дугаар сарын 28-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол улсын иргэн, 1991 оны 6 дугаар сарын 13-ны өдөр Улаанбаатар хот Багануур дүүрэгт төрсөн, 30 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, хүний нөөцийн менежер мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 3, ээж, хүүхдийн хамт Багануур дүүргийн 4 дүгээр хороо Жаргалантын 12 дугаар гудамжны 03 тоот хашаанд оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, И М овгийн Б-ны З /РД: /.
Үйлдсэн хэргийн талаар:
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:
Шүүгдэгч Б.З шүүхийн хэлэлцүүлэгт болон мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: “би 2016 оны 10 дугаар сард “Шунхлай” ХХК-ийн “Багануур түгээх станц 2”-д оператороор ажилд орсон. Би 2021 оны 10 дугаар сарын 22-ны өдөр буюу Баасан гарагийн 18 цагаас 23-ны өдрийн 09:00 цаг хүртэл “Багануур түгээх станц 2”-д ажилласан. Тухайн үед М эгч надтай хамт 24 цагаар ажилласан. 2021 оны 10 дугаар сарын 23-ны өглөө 08 цагийн үед М эгч хувийн ажилтай болчихлоо гэж надад хэлээд бэлэн мөнгөний тооцоогоо, бэлэн мөнгөтэй нь үлдээгээд явсан. Энэ нь 10 дугаар сарын 22-ны өдрийн орлого байсан. Би 10 дугаар сарын 23-ны 09 цагт М гэдэг хүнтэй ээлж хүлээлцсэн.
Бид нар орлогоор орж ирсэн бэлэн мөнгийг цүнхэнд хийгээд төмөр сейфэнд хийчихдэг ба түүнийгээ ээлж солихдоо хүлээлцдэг. Манай байгууллагын хүмүүс тэр болгон мөнгөө тоолж авдаггүй, итгэлцээд хүлээгээд авчихдаг. Түүнийг нь би мэддэг учраас 2021 оны 10 дугаар сарын 23-ны өглөө М эгчийг түгээх станцын гадна машинд шатахуун түгээж байх хооронд мөнгөтэй цүнхнээс 5000, 10000, 20000 төгрөгийн дэвсгэртүүдийг нь түүж аваад өөрийнхөө хоол хийж ирсэн цүнхэнд хийгээд аваад явсан. Тэр үед авсан мөнгө маань 3,200,000 төгрөг байсан ба би “Номин худалдааны төв”-ийн Хаан банкны АТМ орж өөрийн 5750322959 дугаарын дансанд хийсэн бөгөөд уг мөнгөө 5111616068 дугаарын “Койн Хаб” биржийн данс руу шилжүүлсэн. Дараа нь би 2021 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдөр 08:30 цагт “Багануур түгээх станц-2” дээр 24 цагаар ажилласан. Орой 18 цагт М эгч ирсэн ба маргааш өглөө нь буюу 25-нд би ээлжээс буусан. Ээлжээс буухдаа 10 дугаар сарын 23, 24-ний өдрийн орлогын мөнгөнөөс 5000, 10000, 20000 төгрөгийн дэвсгэртээс түүж авсан. Миний авсан мөнгө 4,370,000 төгрөг байсан , би ажлаасаа буугаад “Номин худалдааны төв”-ийн Хаан банкны АТМ орж өөрийн 5750322959 дугаарын дансанд 4,325,000 төгрөг хийсэн бөгөөд уг мөнгөө 5111616068 дугаарын “Койн Хаб” биржийн данс руу шилжүүлсэн. Миний мөнгө шилжүүлсэн байдал миний 5750322959 дугаарын дансны хуулгаар тодорхой харагдаж байгаа. 2021 оны 10 дугаар сарын 26-ны өдөр ажил дээр банкнаас хүн ирж орлогын мөнгө авах үед мөнгө дутсан нь мэдэгдсэн.
Би “Койн Хаб” биржийн данс руу мөнгө шилжүүлээд тэндээсээ “Лайт койн” гэдэг зоос худалдаж аваад 1xbet.com гэсэн цахим хаяг руу орж зоосоороо цахим тоглоом дээр бооцоо тавьж мөнгө хождог юм. Би 2021 оны 10 дугаар сарын 11 цагаас өмнө буюу “Төрийн банк”-аас орлогын мөнгийг авахаас өмнө дээрх тоглоом дээр 1 цагийн дотор бооцоо тавиад мөнгө хожоод буцааж орлогын цүнхэнд авсан мөнгөө хийе гэж бодсон юм. Харамсалтай нь худалдаж авсан бүх зоосоо мөрийд алдчихсан. Би хохирол болох 7,570,000 төгрөгөө “Шунхлай Трейдинг” ХХК-д бүрэн төлж барагдуулсан. Хийсэн хэрэгтээ маш их харамсаж байна” гэх мэдүүлэг /шүүх хуралдааны тэмдэглэл, 53-54 хуудас/,
“Шунхлай Трейдинг” ХХК-ийн хууль ёсны төлөөлөгч Д.Д мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчоор өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 10-р хуудас/,
А.М-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 17-р хуудас/,
Г.М-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 6-р хуудас/,
Г.Б-ны мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 24-р хуудас/,
“Шунхлай трейдинг” ХХК-ийн 2021 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдрийн Д-11/2021 дугаартай аудиторын дүгнэлт, холбогдох баримтууд /хх-ийн 28-34-р хуудас/,
Б.З-н “ХААН” банкны 5750322959 дугаарын депозит дансны хуулга /хх-ийн 35-36-р хуудас/
Мөрдөгчийн 2021 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн магадлагаа /хх-ийн 40-41-р хуудас/,
“Шунхлай Трейдинг” ХХК-ийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр Д.Д-г томилсон албан бичиг /хх-ийн 3-р хуудас/,
Шүүгдэгч Б.З-н хувийн байдалтай холбогдох баримт бичиг /хх-ийн 55-61-р хуудас/,
Б.З-н эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгасан хуудас /хх-ийн 67-р хуудас/ зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд болон хэрэгт авагдсан бусад бичгийн нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн, бодитой хянаад хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд шүүх түүнийг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үнэн зөвд тооцож шийтгэх тогтоолын үндэслэл болголоо.
1. Гэм буруугийн талаар
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно.”, 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцно.” гэж тус тус заасан.
Б.З нь Нийслэлийн Багануур дүүргийн 2 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Шунхлай Трейдинг” ХХК-ийн харьяа “Багануур түгээх станц 2”-д 2021 оны 10 дугаар сарын 22-ны өдрөөс 24-ний өдрийн хооронд нефть хангамжийн оператороор ажиллаж байх хугацаандаа бусдын имтгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг буюу борлуулалтын орлогоос нийт 7,570,000 төгрөгийг хувьдаа завшиж бусдад хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
“Итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрх” гэдэг нь өмчлөгч өөрөө эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг өөрөө хүсч түр хугацаагаар шилжүүлж өгсөн эд хөрөнгө, эд юмс, эрхийг ойлгоно.
Шүүгдэгч Б.З нь “Шунхлай Трейдинг” ХХК-ийн харьяа “Багануур түгээх станц 2”-д ажиллаж байхдаа тус аж ахуйн нэгжийн эд хөрөнгө болох борлуулалтын орлогын мөнгийг тодорхой хугацаанд итгэмжлэн хариуцах эрхтэй байсан болох нь дараах баримтаар тогтоогдож байна. Үүнд:
Шүүгдэгч нь бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийг завшсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн хэлэлцэгдсэн:
- “Шунхлай Трейдинг” ХХК-ийн хууль ёсны төлөөлөгч Д.Д-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчоор өгсөн: “...Багануур дүүргийн “Төрийн банк”-ны салбараас 2021 оны 10 дугаар сарын 26-ны өдөр залгаад “танай 2021 оны 10 дугаар сарын 23, 24, 25-ны өдрийн орлого дутуу байна” гэж хэлсэн. ...Би “Шунхлай” ХХК-ийн төв салбартай холбогдож мөнгө дутсан тухай мэдээлэл хүргүүлэхэд 2021 оны 10 дугаар сарын 26-ны өдөр манай Багануур дүүргийн “Шунхлай” ХХК-ийн салбарт Дотоод аудитын шалгалт орсон. Тэгээд 2021 оны 10 дугаар сарын 23, 24, 25-ны гурван өдрийн орлогоос 7,570,000 төгрөг дутсан гэдгийг тогтоосон. Камерийн бичлэг шүүж үзэхэд 2021 оны 10 дугаар сарын 25-ны өглөө ажлаасаа бууж байгаа нефть хангамжийн олераторчин мэргэжилтэй Б.З орлгогын мөнгөнөөс авч байгаа нөхцөл байдал тогтоогдсон тул Цагдаагийн байгууллагад өргөдөл гаргасан.
...2021 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдөр нийт 3,621,200 төгрөгийн орлого, 2021 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдөр 1,289,520 төгрөгийн орлого, 2021 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр 2,852,520 төгрөгийн орлого буюу нийт 3 өдрийн орлого 8,695,870 төгрөг байх ёстойгоос банкинд 1,125,870 төгрөг тушааж 7,570,000 төгрөг дутсан байсан. ...Б.З нь тухайн ээлжинд гарсан өдрийн мөнгө болон бусад орлогыг захиран зарцуулах эрх байхгүй. ...Б.З нь байгууллагад дутаасан мөнгө болох 7,570,000 төгрөгийг бүрэн төлж барагдуулсан. Гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй, шүүх хуралд оролцохгүй.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 10, 80-р хуудас/,
- А.М-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...2021 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдөр ээлжинд гараад 2021 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдөр ээлжээс буусан ...манай нөгөө ээлж Б.З гэх залуу надаас ээлж хүлээж авсан. ....Би З-с 2021 оны 10 дугаар сарын 22-ны өдрийн орлого хүлээж авахаар Төрийн банкны дагалдах хуудсаа хараад, мөнгөө тоолох гэтэл гадаа үйлчлүүлэгч ирэхээр нь “за чи өөрөө тоолчих, бүрэн биз” гэж хэлээд гарч хүнд үйлчилчихээд орж иртэл З 2021 оны 10 дугаар сарын 22-ны тооцоог цүнхэнд хийгээд лацадчихсан “бүрэн байгаа шүү” гэж хэлээд надад үлдээсэн. 2021 оны 10 дугаар сарын 24-ний өглөө буугаад надаас ээлж хүлээж авах хуваарийн дагуу Б.З ...2021 оны 10 дугаар сарын 23-ны орлого 1,289,520 төгрөгийг Б.З-д тоолуулж хүлээлгэж өгөөд орлогын цүнхэндээ хийгээд лацдаад хуудсаа бичээд хүлээлгэн өгсөн. Манай ээлжний хүмүүс хоорондоо төрийн банкны дагалдах хуудасны тоогоор бэлэн мөнгөө хүлээлцээд явдаг. Ихэвчлэн тэр болгон мөнгөө тоолоод байхгүй, нэг нэгэндээ итгээд хүлээлцээд явдаг” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 17-р хуудас/,
- Г.М-н мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...Б.З А.М эгчтэй орлогын тооцоогоо хийсэн. Төрийн банкны дагалдах хуудсыг Б.З бичсэн. 20201 оны 10 дугаар сарын 22-ны ээлж хүлээн авахдаа О гэх нэртэй түгээгчээс хүлээж авсан. 2021 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдрийн орлого А.М түгээгчид хүлээлгэн өгөхдөө Б.З хүлээлгэж өгсөн. Би хамт байсан, Б.З тухайн Төрийн банкны дагалдах хуудас дээр тухайн өдрийн орлого мөнгийг үнэн зөвөөр буюу 3,621,200 төгрөг орсон гэдгээ бичсэн. Харин цүнхэнд хэдэн төгрөг хийсэн гэдгийг мэдэхгүй байна. Б.З мөнгө хийчихсэн болсон гэж надад хэлээд бид 2 ээлжээс буусан” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 6-р хуудас/,
- Г.Б-ны мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр өгсөн: “...Би дүгнэлт гаргахдаа Төрийн банкны Багануур салбарын 2021 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр үйлдэгдсэн цүнхтэй мөнгийг тоолж шалгасан акт, “Багануур ШТСанц 2”-ын хяналтын камерын 2021 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 08.00-09.00 цагийн хооронд бичигдсэн бичлэг зэргийг үндэслэж гаргасан. ..Төрийн банкны цүнхтэй мөнгө тоолж шалгасан акт, хяналтын камерын бичлэг, бичлэгээс авсан 3 кадр гэрэл зураг, түгээгч Б.З-н өөрийнх нь бичсэн өргөдөл, төрийн банкны цүнхтэй мөнгөний дагалдах хуудас зэрэг нотлох баримтыг үндэслэн дүгнэлт гаргасан” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 24-р хуудас/,
- “Шунхлай трейдинг” ХХК-ийн 2021 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдрийн Д-11/2021 дугаартай Аудиторын дүгнэлт, холбогдох баримтуудад: “...“Багануур ШТС-2”-ын НХО Б.Золбоо нь ШТС-ын бэлэн мөнгөний орлогоос 7,570,000 төгрөгийг санаатайгаар ашиглан шамшигдуулж, дутаасан байна” гэжээ. /хх-ийн 28-34-р хуудас/,
- Б.З-н “ХААН” банкны 5750322959 дугаарын депозит дансны хуулга /хх-ийн 35-36-р хуудас/,
- Мөрдөгчийн 2021 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн магадлагаа /хх-ийн 40-41-р хуудас/,
Шүүгдэгч Б.З-н хувийн байдалтай холбогдох баримт /хх-ийн 55-61-р хуудас/,
-шүүгдэгчийн шүүх хуралдаанд өөрийн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг зэрэг баримтуудаар нотлогдож байна.
Шүүгдэгч Б.З нь өөрийн үйлдэлдээ шунахайн сэдэлтээр шууд санаатай хандсан гэж дүгнэлээ.
Иймд Б.З-г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын хөрөнгө завших гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутай гэж дүгнэв.
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцно.”, 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршигт тооцно.” гэж заасан.
Хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр бусдын амь нас, эрүүл мэндэд гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах, гэм хор учруулсантай холбогдон гарсан зайлшгүй бүх зардлыг хохирогчид нөхөн төлөх үүрэгтэй бөгөөд шүүгдэгч Б.З нь гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохиролд 7,570,000 төгрөгийг хохирогчид бүрэн төлж барагдуулсан, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Д.Д нь цаашид нэхэмжлэх хохирол төлбөргүй, гомдол, саналгүй тухайгаа мөрдөн шалгах ажиллагаанд илэрхийлсэн /хх-ийн 80-р хуудас/ нь тогтоогдож байх тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.
Шүүгдэгчид ял шийтгэл оногдуулахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлыг харгалзан, шүүх хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх хуульд заасан үндэслэлүүд хангагдсан гэж дүгнэлээ.
Улсын яллагч шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: “...Б.З нь бусдын итгэмжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг завшиж 7,570,000 төгрөгийн хохирол учруулсан нь нотлогдсон. Иймд шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2,700 /хоёр мянга долоон зуу/-н нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 2,700,000 /хоёр сая долоон зуун мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар тохиролцсон, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчийн хувийн байдлыг харгалзан торгох ялыг 6 /зургаа/-н сарын хугацаанд хэсэгчилж төлүүлэх саналтай” гэв.
Шүүгдэгч нь шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “Хийсэн хэрэгтээ гэмшиж байна. Авсан мөнгөө буцааж өгсөн. Торгуулийн ялыг зөвшөөрч байна.” гэв.
Иймд улсын яллагчаас шүүгдэгчид оногдуулвал зохих эрүүгийн хариуцлагын талаар гаргасан саналыг хянаад, шүүгдэгч Б.З-д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2,700 /хоёр мянга долоон зуу/-н нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 2,700,000 /хоёр сая долоон зуун мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, тус торгох ялыг хэсэгчилж төлүүлэхээр шийдвэрлэв.
Энэ хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгө үгүй, шүүгдэгчид холбогдох иргэний баримт бичиг шүүхэд шилжиж ирээгүй, эд мөрийн баримтаар хурааж ирүүлсэн зүйлгүй, шүүгдэгчээс гаргуулбал зохих эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал төлбөргүй, шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг дурдаж, шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болох хүртэлх хугацаанд Б.З-д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр шийдвэрлэлээ.
Монгол улсын Шүүхийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.1, 22.4 дүгээр зүйлийн 22.4.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйл, 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ С.ӨЛЗИЙ-ОТГОН