2022         02          22                                          2022/ШЦТ/27

       

       *******ОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН Ө*******НӨӨС

 

                        

Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* холбогдох эрүүгийн 2104001100102 дугаартай хэргийг 2022 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                                Б.Наранжаргал

 Улсын яллагч                                                Э.Баасанбаяр

 Шүүгдэгч                                                  ******* нар оролцов.

 

*******онгол улсын иргэн, ........оны ........дүгээр сарын ........-ны өдөр .......аймгийн ......суманд төрсөн, ......настай, ......., ............. боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл ......, ....... хамт Багануур дүүргийн ...дүгээр хороо, ......... дугаар гудамжны .......тоотод оршин суух, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, ******* овгийн ******* ******* /РД:*********/.

******* нь насанд хүрээгүй хохирогч ******* хувийн таарамжгүй харилцааны улмаас маргалдан, улмаар түүний зүүн нүүрэн тус газарт нь гараараа 1 удаа цохиж, биеийн эрүүл мэндэд нь хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОР*******ОЙЛО******* нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. *******үнд:

Шүүгдэгч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...........оны .......дугаар сарын ......-ны өдөр ******* таараад таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж 1 удаа алгадсан. Уг үйл явдал машины арын суудалд болсон. Би хохирогч талд 600.000 төгрөгийн хохирол өгсөн...” гэх мэдүүлэг /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/

Насанд хүрээгүй хохирогч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Би ......оны .....дугаар сарын .....-ны орой 17 цагийн үед Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, *******ын *******н 3 дугаар гудамжид найз Б явж байхад ******* ах машинтай ирээд, намайг дуудаж машиндаа суулгаад миний нүүр лүү 1 удаа цохьсон. *******иний хамрын зөөлөн эд гэмтсэн. Намайг 18 насанд хүрэхээр буюу 1 жилийн дараа хагалгаанд орно гэсэн. Тухайн хагалгаа нь хэдэн төгрөг болдог талаар мэдэхгүй байна. Асууж судалж байгаад хохирлоо нэхэмжлэх болно...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 13-15/

*******өрдөн байцаалтад гэрч Э.Э мэдүүлсэн: “...Тухайн үед ******* бид хоёр *******ын *******н 3 дугаар гудамжид миний “*******” маркийн ******* БРА улсын дугаартай автомашинтай явж байгаад гадаа ******* явж байхыг харсан. Тэгээд *******, ******* дуудаад машины хажууд ирэхээр нь “суучих” гэхэд ******* “суухгүй, би завгүй байна” гээд ер нь эвгүй харьцаад байсан. Тэгтэл ******* “суучих” гэсээр байгаад суулгасан. Тэгээд би машинаа бариад хөдлөөд удаагүй байтал *******нэнхүү намайг “зогсоорой” гэхээр нь би зогстол ******* машинаас буугаад яваад өгсөн. Би ******* “юу болов” гэхэд “******* алгадсан чинь цус гарчих шиг боллоо” гэсэн. Тэгээд бид хоёр яваад өгсөн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22/,

              Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн *******үний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжээчийн 2021 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн 09шэ/298 дугаартай дүгнэлтэд: “******* биед хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр учирсан байх боломжтой. Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт шинжээч эмч Ө.Шаарийбуу гэжээ. /хх-ийн 30-31/,

           Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “...********** регистрийн дугаартай ******* овгийн ******* *******...” гэжээ.  /хх-н 49/,

              *******охирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Прокурорын газарт гаргасан хүсэлтэд “*******иний хүү өмнө өгсөн мэдүүлэгтээ гомдолтой гэж мэдүүлсэн байх боловч одоо бид хоорондоо эвлэрсэн тул гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Шүүх хуралд оролцохгүй” гэжээ. /хх-н 81/,

Шүүгдэгч ******* нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын *******НБГ-ын лавлагаа санд урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах  хуудас /хх-н 42/ болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. *******өн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд ******* холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “шүүгдэгч ******* нь насанд хүрээгүй хохирогч ******* эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдож байгаа тул түүнийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба шүүгдэгч ******* нь хэргийн үйл баримт, зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргаагүй.

Шүүгдэгч нь *******онгол Улсын *******ндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг /хх-ийн       93/ шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болохыг тэмдэглэв.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

******* нь ......... оны ......дугаар сарын ......-ны өдөр ..... цагийн үед Нийслэлийн Багануур дүүргийн ....дүгээр хороо, .............дугаар гудамжид насанд хүрээгүй хохирогч ******* “машинд суусангүй” гэж дургүйцэж “*******” маркийн ******* БРА улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн арын суудалд түүний зүүн нүүрэн тус газарт гараараа 1 удаа цохиж, биеийн эрүүл мэндэд нь хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь:

-шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “........... оны .......дугаар сарын ......-ны өдөр ******* машинд дуудаж суулгаад 1 удаа алгадсан” гэх мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтад насанд хүрээгүй хохирогч *******өнхтөрийн “...******* ах намайг машиндаа дуудаж суулгаад нүүр лүү 1 удаа цохьсон” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 13-15/, гэрч Э.Э “...*******, ******* дуудаад машины хажууд ирэхээр нь “суучих” гэхэд ******* “суухгүй, би завгүй байна” гээд ер нь эвгүй харьцаад байсан. Тэгтэл ******* “суучих” гэсээр байгаад суулгасан. Тэгээд би машинаа бариад хөдлөөд удаагүй байтал ******* намайг “зогсоорой” гэхээр нь би зогстол ******* машинаас буугаад яваад өгсөн. Би ******* “юу болов” гэхэд “******* алгадсан чинь цус гарчих шиг боллоо” гэсэн” /хх-ийн 21-22/ гэсэн мэдүүлэг, хохирогчийн биед хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт бүхий хөнгөн хохирол учирсан болохыг тогтоосон шинжээчийн 2021 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн 09шэ/298 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 30-31/ болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

*******ууль зүйн хувьд шүүгдэгчийн үйлдэл нь *******онгол улсын *******ндсэн хууль болоод Эрүүгийн хуулиар хамгаалагдсан хүний эрх, эрх чөлөө, эрүүл мэндийн халдашгүй байдалд нь гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэрээр халдаж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж буй гэмт үйлдэл болох бөгөөд шүүгдэгч ******* нь насанд хүрээгүй хохирогч ******* эрүүл мэндэд хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангасан байх тул улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч ******* дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

Тухайн гэмт хэрэг гарахад шүүгдэгч, насанд хүрээгүй хохирогч нарын үл ойлголцол нөлөөлсөн байна.

Энэ гэмт хэргийн улмаас шүүгдэгч ******* нь насанд хүрээгүй хохирогч ******* биед хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт бүхий хөнгөн хохирол учруулсан байна.

Насанд хүрээгүй хохирогч ******* хууль ёсны төлөөлөгч нь прокурорын газарт ирүүлсэн “бид хоорондоо эвлэрсэн, гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй” гэсэн хүсэлт хавтаст хэргийн 81 дүгээр талд авагдсан байна. Иймд шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.  

           2. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас “Шүүхээс ******* гэм буруутайд тооцсон тул түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар    450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах, торгох ялыг 3 сарын хугацаанд төлж барагдуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан,

Шүүгдэгчээс улсын яллагчийн ялын саналтай маргаагүй болно.  

******* нь “урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, ам бүл ......, ......... нарын хамт амьдардаг, эрхэлсэн ажилгүй” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

Иймд шүүгдэгч ******* хувийн байдлыг харгалзан үзэж 500 /таван зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 /таван зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял оногдуулах, түүний орлого, эд хөрөнгө, санхүүгийн эх үүсвэрийг харгалзан торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, түүнд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.

*******эргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдах нь зүйтэй.         

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  ТОГТОО******* нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овгийн ******* ******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ******* овгийн ******* ******* 500 /таван зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 /таван зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял шийтгэсүгэй.

3. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 90 хоногийн дотор хэсэгчлэн биелүүлэх үүрэгтэйг ******* мэдэгдсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ******* мэдэгдсүгэй.

5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол ******* урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6. ******* холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй, насанд хүрээгүй хохирогч ******* төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

        ДАРГАЛАГЧ,  ЕРӨН*******ИЙ Ш**************ГЧ                                       Б.БАЙГАЛ*******АА

    2022         02          22                                          2022/ШЦТ/27

       

       *******ОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН Ө*******НӨӨС

 

                        

Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* холбогдох эрүүгийн 2104001100102 дугаартай хэргийг 2022 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                                Б.Наранжаргал

 Улсын яллагч                                                Э.Баасанбаяр

 Шүүгдэгч                                                  ******* нар оролцов.

 

*******онгол улсын иргэн, 2000 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр Төв аймгийн *******өнгөнморьт суманд төрсөн, 21 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 4, эцэг, эх, дүүгийн хамт Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, *******уцаагийн 5 дугаар гудамжны 1 тоотод оршин суух, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, ******* овгийн ******* ******* /РД:*********/.

******* нь насанд хүрээгүй хохирогч ******* хувийн таарамжгүй харилцааны улмаас маргалдан, улмаар түүний зүүн нүүрэн тус газарт нь гараараа 1 удаа цохиж, биеийн эрүүл мэндэд нь хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОР*******ОЙЛО******* нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. *******үнд:

Шүүгдэгч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдөр ******* таараад таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж 1 удаа алгадсан. Уг үйл явдал машины арын суудалд болсон. Би хохирогч талд 600.000 төгрөгийн хохирол өгсөн...” гэх мэдүүлэг /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/

Насанд хүрээгүй хохирогч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Би 2021 оны 10 дугаар сарын 13-ны орой 17 цагийн үед Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, *******ын *******н 3 дугаар гудамжид найз Б явж байхад ******* ах машинтай ирээд, намайг дуудаж машиндаа суулгаад миний нүүр лүү 1 удаа цохьсон. *******иний хамрын зөөлөн эд гэмтсэн. Намайг 18 насанд хүрэхээр буюу 1 жилийн дараа хагалгаанд орно гэсэн. Тухайн хагалгаа нь хэдэн төгрөг болдог талаар мэдэхгүй байна. Асууж судалж байгаад хохирлоо нэхэмжлэх болно...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 13-15/

*******өрдөн байцаалтад гэрч Э.Э мэдүүлсэн: “...Тухайн үед ******* бид хоёр *******ын *******н 3 дугаар гудамжид миний “*******” маркийн ******* БРА улсын дугаартай автомашинтай явж байгаад гадаа ******* явж байхыг харсан. Тэгээд *******, ******* дуудаад машины хажууд ирэхээр нь “суучих” гэхэд ******* “суухгүй, би завгүй байна” гээд ер нь эвгүй харьцаад байсан. Тэгтэл ******* “суучих” гэсээр байгаад суулгасан. Тэгээд би машинаа бариад хөдлөөд удаагүй байтал *******нэнхүү намайг “зогсоорой” гэхээр нь би зогстол ******* машинаас буугаад яваад өгсөн. Би ******* “юу болов” гэхэд “******* алгадсан чинь цус гарчих шиг боллоо” гэсэн. Тэгээд бид хоёр яваад өгсөн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22/,

              Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн *******үний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжээчийн 2021 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн 09шэ/298 дугаартай дүгнэлтэд: “******* биед хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр учирсан байх боломжтой. Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт шинжээч эмч Ө.Шаарийбуу гэжээ. /хх-ийн 30-31/,

           Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “...********** регистрийн дугаартай ******* овгийн ******* *******...” гэжээ.  /хх-н 49/,

              *******охирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Прокурорын газарт гаргасан хүсэлтэд “*******иний хүү өмнө өгсөн мэдүүлэгтээ гомдолтой гэж мэдүүлсэн байх боловч одоо бид хоорондоо эвлэрсэн тул гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Шүүх хуралд оролцохгүй” гэжээ. /хх-н 81/,

Шүүгдэгч ******* нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын *******НБГ-ын лавлагаа санд урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах  хуудас /хх-н 42/ болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. *******өн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд ******* холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “шүүгдэгч ******* нь насанд хүрээгүй хохирогч *******эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдож байгаа тул түүнийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба шүүгдэгч ******* нь хэргийн үйл баримт, зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргаагүй.

Шүүгдэгч нь *******онгол Улсын *******ндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг /хх-ийн       93/ шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болохыг тэмдэглэв.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

******* нь 2021 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдөр 17 цагийн үед Нийслэлийн Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, *******ын *******н 3 дугаар гудамжид насанд хүрээгүй хохирогч ******* “машинд суусангүй” гэж дургүйцэж “*******” маркийн ******* БРА улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн арын суудалд түүний зүүн нүүрэн тус газарт гараараа 1 удаа цохиж, биеийн эрүүл мэндэд нь хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь:

-шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “...2021 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдөр ******* машинд дуудаж суулгаад 1 удаа алгадсан” гэх мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтад насанд хүрээгүй хохирогч *******өнхтөрийн “...******* ах намайг машиндаа дуудаж суулгаад нүүр лүү 1 удаа цохьсон” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 13-15/, гэрч Э.Э “...*******, ******* дуудаад машины хажууд ирэхээр нь “суучих” гэхэд ******* “суухгүй, би завгүй байна” гээд ер нь эвгүй харьцаад байсан. Тэгтэл ******* “суучих” гэсээр байгаад суулгасан. Тэгээд би машинаа бариад хөдлөөд удаагүй байтал ******* намайг “зогсоорой” гэхээр нь би зогстол ******* машинаас буугаад яваад өгсөн. Би ******* “юу болов” гэхэд “******* алгадсан чинь цус гарчих шиг боллоо” гэсэн” /хх-ийн 21-22/ гэсэн мэдүүлэг, хохирогчийн биед хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт бүхий хөнгөн хохирол учирсан болохыг тогтоосон шинжээчийн 2021 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн 09шэ/298 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 30-31/ болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

*******ууль зүйн хувьд шүүгдэгчийн үйлдэл нь *******онгол улсын *******ндсэн хууль болоод Эрүүгийн хуулиар хамгаалагдсан хүний эрх, эрх чөлөө, эрүүл мэндийн халдашгүй байдалд нь гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэрээр халдаж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж буй гэмт үйлдэл болох бөгөөд шүүгдэгч ******* нь насанд хүрээгүй хохирогч ******* эрүүл мэндэд хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангасан байх тул улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч ******* дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

Тухайн гэмт хэрэг гарахад шүүгдэгч, насанд хүрээгүй хохирогч нарын үл ойлголцол нөлөөлсөн байна.

Энэ гэмт хэргийн улмаас шүүгдэгч ******* нь насанд хүрээгүй хохирогч ******* биед хамар ясны шинэ хугарал, хамрын нуруунд цус хуралт бүхий хөнгөн хохирол учруулсан байна.

Насанд хүрээгүй хохирогч ******* хууль ёсны төлөөлөгч нь прокурорын газарт ирүүлсэн “бид хоорондоо эвлэрсэн, гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй” гэсэн хүсэлт хавтаст хэргийн 81 дүгээр талд авагдсан байна. Иймд шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.  

           2. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас “Шүүхээс ******* гэм буруутайд тооцсон тул түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар    450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах, торгох ялыг 3 сарын хугацаанд төлж барагдуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан,

Шүүгдэгчээс улсын яллагчийн ялын саналтай маргаагүй болно.  

******* нь “урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, ам бүл 4, эцэг, эх, дүү нарын хамт амьдардаг, эрхэлсэн ажилгүй” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

Иймд шүүгдэгч ******* хувийн байдлыг харгалзан үзэж 500 /таван зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 /таван зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял оногдуулах, түүний орлого, эд хөрөнгө, санхүүгийн эх үүсвэрийг харгалзан торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, түүнд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.

*******эргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдах нь зүйтэй.         

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  ТОГТОО******* нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овгийн ******* ******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ******* овгийн ******* ******* 500 /таван зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 /таван зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял шийтгэсүгэй.

3. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 90 хоногийн дотор хэсэгчлэн биелүүлэх үүрэгтэйг ******* мэдэгдсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ******* мэдэгдсүгэй.

5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол ******* урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6. ******* холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй, насанд хүрээгүй хохирогч ******* төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

        ДАРГАЛАГЧ,  ЕРӨН*******ИЙ Ш**************ГЧ                                       Б.БАЙГАЛ*******АА