2022         02          22                                          2022/ШТ/29

       

       **************НГ*******Л УЛСЫН НЭРИЙН Ө*******НӨӨС

 

                        

*******агануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч *******.*******айгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн *******агануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* холбогдох эрүүгийн 2104000630072 дугаартай хэргийг 2022 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                                *******.Наранжаргал

 Улсын яллагч                                                Э.*******аасанбаяр

 Шүүгдэгч                                                  ******* нар оролцов.

 

*******онгол улсын ............оны .........дүгээр сарын ........-ний өдөр .........аймгийн ........суманд төрсөн, ......настай, .........., .......боловсролтой, ........мэргэжилтэй, грүпптэй, ам бүл ........, ..........амт *******агануур дүүргийн,.......дугаар хороо, .........байрны, ........дугаар тоотод оршин суух, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, ******* овгийн ******* ******* /РД:***********/.

******* нь хохирогч П.******* “******* *******” загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

Т*******Д*******РХ*******ЙЛ*******Х нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “.............оны ......дугаар сарын .......-ны өдөр *******, ******* нар манай гэрт ирж архи уусан. *******рой 18 цагийн үед ******* манайхаас гараад явсан. *******уцаад 21 цагийн үед ирээд “ах миний утас байна уу” гэхээр нь би “ширээн дээр цэнэглэж байгаа” гэж хэлэхэд аваад гараад явсан. *******аргааш өглөө над дээр ирээд “утас алга байна, гаргаад өвчих, та авсан биз дээ” гээд байхаар нь би утсыг чинь аваагүй гэж хэлээд явуулсан... гэх мэдүүлэг (хх-ийн 51)

Хохирогч П.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...*******и ....... оны .......... дугаар сарын ......-ны өдөр өөрийн найзууд болох *******, ******* нарын хамтаар *******агануур дүүргийн .......дугаар хороо ..........байрны 8..........давхарт байрлах ******* гэрт 0.75 граммын “” нэртэй архи хувааж уусан. Тэдний гэрээс гараад гэртээ очоод унтаж амарч байгаад, утсаа хайтал байхгүй байсан. ...******* гэрт дахиж очоод гэр лүү нь ороход миний утсыг ширээн дээрээ цэнэглээд байж байсан. *******и утсаа авч гараад архи худалдаж аваад, ******* гэрт орж уусан. *******аргааш өглөө сэрэхэд миний утас байхгүй байсан. ...2021 оны 6 дугаар сарын 21-ний өдөр ******* гэрт очиход ганцаараа архи уугаад сууж байсан. *******и гар утсаа асуухад “*******анайд байхгүй” гэсэн. *******аргааш нь эрүүл болсон байх гэж бодоод ******* гэр лүү очиход олон хүн цугларчихсан архи уугаад сууж байсан ба дахин гар утсаа асуухад “би аваагүй” гэж хэлсэн. Тэгээд би гарч яваад худалдааны төвийн урд очиж өөрийн гар утсаа сурагласан. Тэгсэн Улаанбаатар, *******агануур хооронд таксинд явдаг , гэх хүмүүс намайг дуудаад “Чиний гар утас чинь шар гэртэй, 2 симтэй гар утас мөн үү?, ******* хэд хоногийн өмнө орой 22 цагийн үед тийм гар утас барьчихсан “” худалдааны төвийн урд талын зогсоол дээр явж байсан бөгөөд тухайн гар утсанд байсан 2 симийг авахуулж, хавтсанд нь хийлгэж оронд нь ийн сим хийлгээд аваад явсан”  гэсэн. ...*******и өөрийн гар утсаа 2021 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр *******агануур дүүрэг дэх цагдаагийн хэлтсийн 108 тоот өрөөнд дэслэгч *******.******* гэх хүнээс авсан. Гар утсаа авсан тул гомдол, санал байхгүй... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 7, 102/

Иргэний нэхэмжлэгч *******.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “............оны .......дугаар сарын .........-ны өдөр 15 цагийн үед *******агануур дүүргийн .......дугаар хороо ......дүгээр байрны гадаа дундаж өндөртэй, саравчтай малгайтай, масктай, бага зэрэг халамцуу эрэгтэй хүн “гар утас хямд зарна, ах нь архи уух гэсэн юм” гэхээр нь 100.000 төгрөгөөр худалдаж авсан. Тухайн үед утсыг авахад кодтой байсан бөгөөд утасны кодыг асуухад “ах нь кодыг мартсан байна, чи кодыг нь тайлуулаад ав” гэсэн. Дүү П кодыг нь тайлуулж аваад нөхөр Г өгсөн. *******и гар утас авсан 100.000 төгрөгөө нэхэмжилж байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99/

Гэрч мөрдөн байцаалтад мэдүүлсэн “****** дугаарыг манай төрсөн дүү Г урамшуулал сайтай болохоор нь авч байсан. *******и уг дугаарыг ашиглаад хагас жил болж байна. *******и ******* *******51 загварын гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс манай эхнэр ******* надад худалдаж авч өгсөн” гэх мэдүүлэг /хх-н 9/

Гэрч Г.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна зогсоол дээр Н.Х, , ******* ах нар байсан. *******и ахын машинд суутал Х ах намайг “******* авч ирсэн утасны симийг нь солиод өгчих” гэхээр нь би сольж өгсөн. “*******51” маркийн гар утас байсан. *******и гар утасны камерыг нь хараад ялгаж чадна... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 18/

Гэрч мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны орчим /он сарыг сайн санахгүй байна/ “” худалдааны төвийн зогсоол дээр Улаанбаатар хот руу хүн авч явахаар зогсож байхад зүс таних ******* гэх эрэгтэй хүрч ирээд нэг гар утас гаргаж ирээд “сим солиод өг” гээд байсан. Тухайн гар утас нь гадуураа шар өнгийн гэртэй байсан. Ямар утас гэдгийг тодорхой хараагүй. Тухайн үед таксинд явдаг 2 залуу хамт байсан. Нэг залуу нь симийг нь сольж өгч байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 14/

  Сэлэнгэ-Эстимэйт хөрөнгийн үнэлгээний төвийн 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн 88 дугаартай дүгнэлтэд: “*******-*******51 загварын гар утасны зах зээлийн дундаж үнийг 650.000 төгрөгөөр тогтоов” гэжээ. /хх-ийн 37/

              Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “...*********** регистрийн дугаартай ******* овгийн ******* *******...” гэжээ.  /хх-н 60/,

              Гар утас төхөөрөмжийн баталгаат засварын хуудас болон худалдах худалдан авах гэрээгээр “ A51 загварын гар утас, IMEI 1:, IMEI 2:, 2020 оны 4 дүгээр сарын 7-ны өдөр худалдаж авсан” гэжээ. /хх-ийн 29-32/

              “” ХХК-ийн 2021 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн №05-01/3334 албан бичигт “ болон имэй кодтой гар утсанд 80***** дугаарыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс хийж ашиглаж эхэлсэн байна. ****** Г” гэжээ. /хх-ийн 39/

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэлээр “гэрч ******* нь “2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна надаар гар утасны сим солиулсан хүний зураг 4 дугаартай гэрэл зурган дээр байгаа хүн мөн байна. *******и энэ хүнийг гадаад шинж байдал, царайны хэлбэр төрхөөр нь сайн таньж байна. *******и бусад гэрэл зурган байгаа хүмүүсийг огт танихгүй анх удаа харж байгаа хүмүүс байна” гэжээ. /хх-ийн 100-101/

            Хохирогч П.******* “2021 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр *******-*******51 загварын гар утсаа хүлээн авлаа. Гомдол саналгүй” гэсэн тайлбар /хх-ийн 66/

Шүүгдэгч ******* нь “агдаагийн ерөнхий газрын *******Н*******Г-ын лавлагаа санд урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах  хуудас /хх-н 61/, болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. *******өн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд ******* холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “шүүгдэгч ******* нь П.******* “******* *******” загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа завшиж гээгдэл эд хөрөнгө завшсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдож байгаа тул түүнийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба шүүгдэгч *******аттулга нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо гэм буруугийн талаар маргасан ба, өөрийн өмгөөлөлдөө “би хулгай хийгээгүй, гэрч, хохирогч нар намайг гүтгэж байна” гэж мэтгэлцэв.

Шүүгдэгч нь *******онгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг /хх-ийн 131/ шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болохыг тэмдэглэв.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

Шүүгдэгч ******* нь согтуугаар _...........оны ........дугаар сарын ....-ны өдөр  Нийслэлийн *******агануур дүүргийн ......дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт орших .......байрны ...........тоотод өөрийн гэрт нь орхиж явсан хохирогч П.******* “*******-*******51” маркийн гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа авч завшсан бөгөөд тухайн гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр иргэн *******.******* 100.000 төгрөгөөр зарсаны улмаас хохирогч П.******* бага хэмжээнээс дээш буюу 650.000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь:

-мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч П.******* мэдүүлсэн: “...*******и утсаа авч гараад архи худалдаж аваад, ******* гэрт орж уусан. *******аргааш өглөө сэрэхэд миний утас байхгүй байсан. худалдааны төвийн урд очиж өөрийн гар утсаа сураглахад таксинд явдаг , Г гэх хүмүүс намайг дуудаад “Чиний гар утас чинь шар гэртэй, 2 симтэй гар утас мөн үү, ******* хэд хоногийн өмнө орой 22 цагийн үед тийм гар утас барьчихсан худалдааны төвийн урд талын зогсоол дээр явж байсан бөгөөд тухайн гар утсанд байсан 2 симийг авахуулж, оронд нь ийн сим хийлгээд аваад явсан” гэж хэлсэн” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 7/,

-мөрдөн байцаалтын шатанд иргэний нэхэмжлэгч *******.******* мэдүүлсэн: “...........оны ....... дугаар сарын ......-ны өдөр 15 цагийн үед *******агануур дүүргийн ..........дугаар хороо .......дүгээр байрны гадаа дундаж өндөртэй, саравчтай малгайтай, масктай, бага зэрэг халамцуу эрэгтэй хүн “гар утас хямд зарна, ах нь архи уух гэсэн юм” гээд байхаар нь 100.000 төгрөгөөр худалдаж авсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99/,

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч мэдүүлсэн “би дүү Г ........***** дугаарыг бариад хагас жил болж байна. ******* *******51 загварын гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс манай эхнэр ******* надад худалдаж авч өгсөн” гэх мэдүүлэг /хх-н 9/

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч Г.******* мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна зогсоол дээр Н.Х, , ******* ах нар байсан. *******и ахын машинд суутал Х ах намайг ******* авч ирсэн симийг нь солиод өгчих” гэхээр нь би сольж өгсөн. “*******51” маркийн гар утас байсан” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 18),

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч мэдүүлсэн “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны орчим /он сарыг сайн санахгүй байна/ “” худалдааны төвийн зогсоол дээр зогсож байхад зүс таних ******* гэх эрэгтэй хүрч ирээд нэг гар утас гаргаж ирээд “сим солиод өг” гээд байсан. Тухайн гар утас нь гадуураа шар өнгийн гэртэй байсан. Тухайн үед таксинд явдаг 2 залуу хамт байсан. Нэг залуу нь симийг нь сольж өгч байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 14/

-Сэлэнгэ-Эстимэйт хөрөнгийн үнэлгээний компанийн 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн 88 дугаартай дүгнэлтэд: “*******-*******51 загварын гар утасны өнөөгийн зах зээлийн дундаж үнийг 650.000 төгрөгөөр тогтоов гэжээ. (хх-ийн 37),

 -“” ХХК-ийн 2021 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн №05-01/3334 албан бичиг,

-таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч ******* нь “гэрч, хохирогч нар намайг гүтгэж байна, би хулгай хийгээгүй” гэж гэм буруугийн талаар маргасныг шүүх дараах үндэслэлээр хүлээн авах хууль зүйн үндэслэл тогтоогдоогүй гэж үзэв.

Үүнд: *******онгол Улсын Үндсэн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд зааснаар шүүгдэгч өөрийнхөө эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугүйгээ, эсхүл хэргийн байдлыг нотлох үүрэг хүлээхгүй юм.

 Хэргийн үйл баримтаар шүүгдэгч ******* нь хохирогчийн орхиж явсан гар утасны сим картыг солиулж улмаар бусдад зарж борлуулсан болох нь гэрч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч нарын мэдүүлгүүд, таньж олуулах ажиллагаа зэрэг нотлох баримтаар нотлогдож байна.

Гээгдэл эд хөрөнгө завших гэдэг нь өмчлөгч, эзэмшигч, ашиглагчийн хайхрамжгүй, болгоомжгүйгээс түүний хүсэл зоригоос үл хамааран хаягдаж орхисон, санамсаргүй хаягдсан эд хөрөнгийг авч ашигласан, өөрөөр хэлбэл гэмт этгээд бусдын өмчийг өөртөө олж авахын тулд идэвхитэй үйлдэл хийгээгүй, хохирогчийн эд хөрөнгө гэмт этгээдийн эзэмшилд тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас шилжсэний дараа гэмт этгээдэд завших сэдэл төрж, шамшигдуулан захиран зарцуулсан үйлдлийг ойлгоно.

Шүүгдэгч ******* нь хохирогч Д.******* хамт архидан согтуурах явцдаа гэрт нь орхиж явсан гар утсыг бусдын эд хөрөнгө гэдгийг мэдсээр байж авч, бусдад дамжуулан, захиран зарцуулсан нь хэрэгт цугларсан баримтаар тогтоогдсон, бусдын гээгдэл эд хөрөнгийг завшсан үйлдэл нь шууд санаатай, шунахай сэдэлттэй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

Иймд шүүгдэгч ******* үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “гээгдэл эд хөрөнгө завших” гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан тул түүнийг дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

 

Хохирогч П.******* “*******-*******51” загварын гар утасны үнийг хөрөнгийн үнэлгээний “Сэлэнгэ-Эстимэйт” ХХК нь 650.000 төгрөгөөр тогтоосон байх ба гар утсыг иргэн хураан авч, хохирогч П.******* хүлээлгэн өгсөн байх тул шүүгдэгч ******* нь хохирогчид төлөх төлбөргүй байна. /хх-н 66, 130/,

Харин шүүгдэгч ******* нь иргэний нэхэмжлэгч *******.******* учирсан 100.000 төгрөгийн хохирлыг төлж барагдуулаагүй байна. /хх-н 99, 129/,

           2. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас “Шүүхээс ******* гэм буруутайд тооцсон тул түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  1.000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 1.000.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах, торгох ялыг  1 жилийн хугацаанд төлж барагдуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан,

Шүүгдэгч ******* нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо “би группын мөнгө л авдаг, бага хэмжээгээр торгож өгнө үү?” гэсэн тайлбар, дүгнэлтийг гаргав.

******* нь “урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, ам бүл ....., .........хамт амьдардаг, эрхэлсэн ажилгүй, группэд байдаг” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

Шүүхээс шүүгдэгч ******* гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй ба, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, мөн иргэний нэхэмжлэгчид хохирол нөхөн төлөгдөөгүй зэргийг харгалзан шүүгдэгч ******* 900 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 900.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэж, шүүгдэгчийн цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг харгалзан торгох ялыг 1 жилийн сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг анхааруулж, түүнд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.

Хэргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдах нь зүйтэй.         

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  Т*******ГТ**************Х нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овгийн ******* ******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ******* овгийн ******* ******* 900 /есөн зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 900.000 /есөн зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш               1 (нэг) жилийн дотор хэсэгчлэн биелүүлэх үүрэгтэйг ******* мэдэгдсүгэй

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ******* мэдэгдсүгэй.

5. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч ******* эд хөрөнгөд учирсан хохирол болох 100.000 (нэг зуун мянган) төгрөгийг гаргуулж, иргэний нэхэмжлэгч *******.******* олгосугай.

6. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол ******* урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7. ******* холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй болохыг тус тус дурдсугай.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

        Д*******РГ*******Л*******ГЧ,  ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                       *******.**************ЙГ*******Л*********************

2022         02          22                                          2022/ШТ/29

       

       **************НГ*******Л УЛСЫН НЭРИЙН Ө*******НӨӨС

 

                        

*******агануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч *******.*******айгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн *******агануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* холбогдох эрүүгийн 2104000630072 дугаартай хэргийг 2022 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                                *******.Наранжаргал

 Улсын яллагч                                                Э.*******аасанбаяр

 Шүүгдэгч                                                  ******* нар оролцов.

 

*******онгол улсын иргэн, 1968 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдөр Увс аймгийн Тэс суманд төрсөн, 54 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, дулааны инженер мэргэжилтэй, грүпптэй, ам бүл 2, эхнэрийн хамт *******агануур дүүргийн,3 дугаар хороо, 26а байрны, 30 дугаар тоотод оршин суух, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, ******* овгийн ******* ******* /РД:***********/.

******* нь хохирогч П.******* “******* *******” загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

Т*******Д*******РХ*******ЙЛ*******Х нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдөр *******, ******* нар манай гэрт ирж архи уусан. *******рой 18 цагийн үед ******* манайхаас гараад явсан. *******уцаад 21 цагийн үед ирээд “ах миний утас байна уу” гэхээр нь би “ширээн дээр цэнэглэж байгаа” гэж хэлэхэд аваад гараад явсан. *******аргааш өглөө над дээр ирээд “утас алга байна, гаргаад өвчих, та авсан биз дээ” гээд байхаар нь би утсыг чинь аваагүй гэж хэлээд явуулсан... гэх мэдүүлэг (хх-ийн 51)

Хохирогч П.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдөр өөрийн найзууд болох *******, ******* нарын хамтаар *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо 26а байрны 8 давхарт байрлах ******* гэрт 0.75 граммын “” нэртэй архи хувааж уусан. Тэдний гэрээс гараад гэртээ очоод унтаж амарч байгаад, утсаа хайтал байхгүй байсан. ...******* гэрт дахиж очоод гэр лүү нь ороход миний утсыг ширээн дээрээ цэнэглээд байж байсан. *******и утсаа авч гараад архи худалдаж аваад, ******* гэрт орж уусан. *******аргааш өглөө сэрэхэд миний утас байхгүй байсан. ...2021 оны 6 дугаар сарын 21-ний өдөр ******* гэрт очиход ганцаараа архи уугаад сууж байсан. *******и гар утсаа асуухад “*******анайд байхгүй” гэсэн. *******аргааш нь эрүүл болсон байх гэж бодоод ******* гэр лүү очиход олон хүн цугларчихсан архи уугаад сууж байсан ба дахин гар утсаа асуухад “би аваагүй” гэж хэлсэн. Тэгээд би гарч яваад худалдааны төвийн урд очиж өөрийн гар утсаа сурагласан. Тэгсэн Улаанбаатар, *******агануур хооронд таксинд явдаг , гэх хүмүүс намайг дуудаад “Чиний гар утас чинь шар гэртэй, 2 симтэй гар утас мөн үү?, ******* хэд хоногийн өмнө орой 22 цагийн үед тийм гар утас барьчихсан “” худалдааны төвийн урд талын зогсоол дээр явж байсан бөгөөд тухайн гар утсанд байсан 2 симийг авахуулж, хавтсанд нь хийлгэж оронд нь ийн сим хийлгээд аваад явсан”  гэсэн. ...*******и өөрийн гар утсаа 2021 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр *******агануур дүүрэг дэх цагдаагийн хэлтсийн 108 тоот өрөөнд дэслэгч *******.******* гэх хүнээс авсан. Гар утсаа авсан тул гомдол, санал байхгүй... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 7, 102/

Иргэний нэхэмжлэгч *******.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр 15 цагийн үед *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо 41 дүгээр байрны гадаа дундаж өндөртэй, саравчтай малгайтай, масктай, бага зэрэг халамцуу эрэгтэй хүн “гар утас хямд зарна, ах нь архи уух гэсэн юм” гэхээр нь 100.000 төгрөгөөр худалдаж авсан. Тухайн үед утсыг авахад кодтой байсан бөгөөд утасны кодыг асуухад “ах нь кодыг мартсан байна, чи кодыг нь тайлуулаад ав” гэсэн. Дүү П кодыг нь тайлуулж аваад нөхөр Г өгсөн. *******и гар утас авсан 100.000 төгрөгөө нэхэмжилж байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99/

Гэрч мөрдөн байцаалтад мэдүүлсэн “****** дугаарыг манай төрсөн дүү Г урамшуулал сайтай болохоор нь авч байсан. *******и уг дугаарыг ашиглаад хагас жил болж байна. *******и ******* *******51 загварын гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс манай эхнэр ******* надад худалдаж авч өгсөн” гэх мэдүүлэг /хх-н 9/

Гэрч Г.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна зогсоол дээр Н.Х, , ******* ах нар байсан. *******и ахын машинд суутал Х ах намайг “******* авч ирсэн утасны симийг нь солиод өгчих” гэхээр нь би сольж өгсөн. “*******51” маркийн гар утас байсан. *******и гар утасны камерыг нь хараад ялгаж чадна... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 18/

Гэрч мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны орчим /он сарыг сайн санахгүй байна/ “” худалдааны төвийн зогсоол дээр Улаанбаатар хот руу хүн авч явахаар зогсож байхад зүс таних ******* гэх эрэгтэй хүрч ирээд нэг гар утас гаргаж ирээд “сим солиод өг” гээд байсан. Тухайн гар утас нь гадуураа шар өнгийн гэртэй байсан. Ямар утас гэдгийг тодорхой хараагүй. Тухайн үед таксинд явдаг 2 залуу хамт байсан. Нэг залуу нь симийг нь сольж өгч байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 14/

  Сэлэнгэ-Эстимэйт хөрөнгийн үнэлгээний төвийн 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн 88 дугаартай дүгнэлтэд: “*******-*******51 загварын гар утасны зах зээлийн дундаж үнийг 650.000 төгрөгөөр тогтоов” гэжээ. /хх-ийн 37/

              Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “...*********** регистрийн дугаартай ******* овгийн ******* *******...” гэжээ.  /хх-н 60/,

              Гар утас төхөөрөмжийн баталгаат засварын хуудас болон худалдах худалдан авах гэрээгээр “ A51 загварын гар утас, IMEI 1:, IMEI 2:, 2020 оны 4 дүгээр сарын 7-ны өдөр худалдаж авсан” гэжээ. /хх-ийн 29-32/

              “” ХХК-ийн 2021 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн №05-01/3334 албан бичигт “ болон имэй кодтой гар утсанд 80***** дугаарыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс хийж ашиглаж эхэлсэн байна. ****** Г” гэжээ. /хх-ийн 39/

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэлээр “гэрч ******* нь “2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна надаар гар утасны сим солиулсан хүний зураг 4 дугаартай гэрэл зурган дээр байгаа хүн мөн байна. *******и энэ хүнийг гадаад шинж байдал, царайны хэлбэр төрхөөр нь сайн таньж байна. *******и бусад гэрэл зурган байгаа хүмүүсийг огт танихгүй анх удаа харж байгаа хүмүүс байна” гэжээ. /хх-ийн 100-101/

            Хохирогч П.******* “2021 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр *******-*******51 загварын гар утсаа хүлээн авлаа. Гомдол саналгүй” гэсэн тайлбар /хх-ийн 66/

Шүүгдэгч ******* нь “агдаагийн ерөнхий газрын *******Н*******Г-ын лавлагаа санд урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах  хуудас /хх-н 61/, болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. *******өн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд ******* холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “шүүгдэгч ******* нь П.******* “******* *******” загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа завшиж гээгдэл эд хөрөнгө завшсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдож байгаа тул түүнийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба шүүгдэгч *******аттулга нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо гэм буруугийн талаар маргасан ба, өөрийн өмгөөлөлдөө “би хулгай хийгээгүй, гэрч, хохирогч нар намайг гүтгэж байна” гэж мэтгэлцэв.

Шүүгдэгч нь *******онгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг /хх-ийн 131/ шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болохыг тэмдэглэв.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

Шүүгдэгч ******* нь согтуугаар 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр  Нийслэлийн *******агануур дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт орших 26а байрны 30 тоотод өөрийн гэрт нь орхиж явсан хохирогч П.******* “*******-*******51” маркийн гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа авч завшсан бөгөөд тухайн гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр иргэн *******.******* 100.000 төгрөгөөр зарсаны улмаас хохирогч П.******* бага хэмжээнээс дээш буюу 650.000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь:

-мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч П.******* мэдүүлсэн: “...*******и утсаа авч гараад архи худалдаж аваад, ******* гэрт орж уусан. *******аргааш өглөө сэрэхэд миний утас байхгүй байсан. худалдааны төвийн урд очиж өөрийн гар утсаа сураглахад таксинд явдаг , Г гэх хүмүүс намайг дуудаад “Чиний гар утас чинь шар гэртэй, 2 симтэй гар утас мөн үү, ******* хэд хоногийн өмнө орой 22 цагийн үед тийм гар утас барьчихсан худалдааны төвийн урд талын зогсоол дээр явж байсан бөгөөд тухайн гар утсанд байсан 2 симийг авахуулж, оронд нь ийн сим хийлгээд аваад явсан” гэж хэлсэн” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 7/,

-мөрдөн байцаалтын шатанд иргэний нэхэмжлэгч *******.******* мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр 15 цагийн үед *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо 41 дүгээр байрны гадаа дундаж өндөртэй, саравчтай малгайтай, масктай, бага зэрэг халамцуу эрэгтэй хүн “гар утас хямд зарна, ах нь архи уух гэсэн юм” гээд байхаар нь 100.000 төгрөгөөр худалдаж авсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99/,

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч мэдүүлсэн “би дүү Г ***** дугаарыг бариад хагас жил болж байна. ******* *******51 загварын гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс манай эхнэр ******* надад худалдаж авч өгсөн” гэх мэдүүлэг /хх-н 9/

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч Г.******* мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна зогсоол дээр Н.Х, , ******* ах нар байсан. *******и ахын машинд суутал Х ах намайг ******* авч ирсэн симийг нь солиод өгчих” гэхээр нь би сольж өгсөн. “*******51” маркийн гар утас байсан” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 18),

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч мэдүүлсэн “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны орчим /он сарыг сайн санахгүй байна/ “” худалдааны төвийн зогсоол дээр зогсож байхад зүс таних ******* гэх эрэгтэй хүрч ирээд нэг гар утас гаргаж ирээд “сим солиод өг” гээд байсан. Тухайн гар утас нь гадуураа шар өнгийн гэртэй байсан. Тухайн үед таксинд явдаг 2 залуу хамт байсан. Нэг залуу нь симийг нь сольж өгч байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 14/

-Сэлэнгэ-Эстимэйт хөрөнгийн үнэлгээний компанийн 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн 88 дугаартай дүгнэлтэд: “*******-*******51 загварын гар утасны өнөөгийн зах зээлийн дундаж үнийг 650.000 төгрөгөөр тогтоов гэжээ. (хх-ийн 37),

 -“” ХХК-ийн 2021 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн №05-01/3334 албан бичиг,

-таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч ******* нь “гэрч, хохирогч нар намайг гүтгэж байна, би хулгай хийгээгүй” гэж гэм буруугийн талаар маргасныг шүүх дараах үндэслэлээр хүлээн авах хууль зүйн үндэслэл тогтоогдоогүй гэж үзэв.

Үүнд: *******онгол Улсын Үндсэн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд зааснаар шүүгдэгч өөрийнхөө эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугүйгээ, эсхүл хэргийн байдлыг нотлох үүрэг хүлээхгүй юм.

 Хэргийн үйл баримтаар шүүгдэгч ******* нь хохирогчийн орхиж явсан гар утасны сим картыг солиулж улмаар бусдад зарж борлуулсан болох нь гэрч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч нарын мэдүүлгүүд, таньж олуулах ажиллагаа зэрэг нотлох баримтаар нотлогдож байна.

Гээгдэл эд хөрөнгө завших гэдэг нь өмчлөгч, эзэмшигч, ашиглагчийн хайхрамжгүй, болгоомжгүйгээс түүний хүсэл зоригоос үл хамааран хаягдаж орхисон, санамсаргүй хаягдсан эд хөрөнгийг авч ашигласан, өөрөөр хэлбэл гэмт этгээд бусдын өмчийг өөртөө олж авахын тулд идэвхитэй үйлдэл хийгээгүй, хохирогчийн эд хөрөнгө гэмт этгээдийн эзэмшилд тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас шилжсэний дараа гэмт этгээдэд завших сэдэл төрж, шамшигдуулан захиран зарцуулсан үйлдлийг ойлгоно.

Шүүгдэгч ******* нь хохирогч Д.******* хамт архидан согтуурах явцдаа гэрт нь орхиж явсан гар утсыг бусдын эд хөрөнгө гэдгийг мэдсээр байж авч, бусдад дамжуулан, захиран зарцуулсан нь хэрэгт цугларсан баримтаар тогтоогдсон, бусдын гээгдэл эд хөрөнгийг завшсан үйлдэл нь шууд санаатай, шунахай сэдэлттэй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

Иймд шүүгдэгч ******* үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “гээгдэл эд хөрөнгө завших” гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан тул түүнийг дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

 

Хохирогч П.******* “*******-*******51” загварын гар утасны үнийг хөрөнгийн үнэлгээний “Сэлэнгэ-Эстимэйт” ХХК нь 650.000 төгрөгөөр тогтоосон байх ба гар утсыг иргэн хураан авч, хохирогч П.******* хүлээлгэн өгсөн байх тул шүүгдэгч ******* нь хохирогчид төлөх төлбөргүй байна. /хх-н 66, 130/,

Харин шүүгдэгч ******* нь иргэний нэхэмжлэгч *******.******* учирсан 100.000 төгрөгийн хохирлыг төлж барагдуулаагүй байна. /хх-н 99, 129/,

           2. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас “Шүүхээс ******* гэм буруутайд тооцсон тул түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  1.000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 1.000.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах, торгох ялыг  1 жилийн хугацаанд төлж барагдуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан,

Шүүгдэгч ******* нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо “би группын мөнгө л авдаг, бага хэмжээгээр торгож өгнө үү?” гэсэн тайлбар, дүгнэлтийг гаргав.

******* нь “урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, ам бүл 2, эхнэрийн хамт амьдардаг, эрхэлсэн ажилгүй, группэд байдаг” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

Шүүхээс шүүгдэгч ******* гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй ба, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, мөн иргэний нэхэмжлэгчид хохирол нөхөн төлөгдөөгүй зэргийг харгалзан шүүгдэгч ******* 900 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 900.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэж, шүүгдэгчийн цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг харгалзан торгох ялыг 1 жилийн сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг анхааруулж, түүнд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.

Хэргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдах нь зүйтэй.         

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  Т*******ГТ**************Х нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овгийн ******* ******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ******* овгийн ******* ******* 900 /есөн зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 900.000 /есөн зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш               1 (нэг) жилийн дотор хэсэгчлэн биелүүлэх үүрэгтэйг ******* мэдэгдсүгэй

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ******* мэдэгдсүгэй.

5. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч ******* эд хөрөнгөд учирсан хохирол болох 100.000 (нэг зуун мянган) төгрөгийг гаргуулж, иргэний нэхэмжлэгч *******.******* олгосугай.

6. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол ******* урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7. ******* холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй болохыг тус тус дурдсугай.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

        Д*******РГ*******Л*******ГЧ,  ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                       *******.**************ЙГ*******Л*********************

2022         02          22                                          2022/ШТ/29

       

       **************НГ*******Л УЛСЫН НЭРИЙН Ө*******НӨӨС

 

                        

*******агануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч *******.*******айгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн *******агануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* холбогдох эрүүгийн 2104000630072 дугаартай хэргийг 2022 оны 01 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                                *******.Наранжаргал

 Улсын яллагч                                                Э.*******аасанбаяр

 Шүүгдэгч                                                  ******* нар оролцов.

 

*******онгол улсын иргэн, 1968 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдөр Увс аймгийн Тэс суманд төрсөн, 54 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, дулааны инженер мэргэжилтэй, грүпптэй, ам бүл 2, эхнэрийн хамт *******агануур дүүргийн,3 дугаар хороо, 26а байрны, 30 дугаар тоотод оршин суух, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, ******* овгийн ******* ******* /РД:***********/.

******* нь хохирогч П.******* “******* *******” загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

Т*******Д*******РХ*******ЙЛ*******Х нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдөр *******, ******* нар манай гэрт ирж архи уусан. *******рой 18 цагийн үед ******* манайхаас гараад явсан. *******уцаад 21 цагийн үед ирээд “ах миний утас байна уу” гэхээр нь би “ширээн дээр цэнэглэж байгаа” гэж хэлэхэд аваад гараад явсан. *******аргааш өглөө над дээр ирээд “утас алга байна, гаргаад өвчих, та авсан биз дээ” гээд байхаар нь би утсыг чинь аваагүй гэж хэлээд явуулсан... гэх мэдүүлэг (хх-ийн 51)

Хохирогч П.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдөр өөрийн найзууд болох *******, ******* нарын хамтаар *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо 26а байрны 8 давхарт байрлах ******* гэрт 0.75 граммын “” нэртэй архи хувааж уусан. Тэдний гэрээс гараад гэртээ очоод унтаж амарч байгаад, утсаа хайтал байхгүй байсан. ...******* гэрт дахиж очоод гэр лүү нь ороход миний утсыг ширээн дээрээ цэнэглээд байж байсан. *******и утсаа авч гараад архи худалдаж аваад, ******* гэрт орж уусан. *******аргааш өглөө сэрэхэд миний утас байхгүй байсан. ...2021 оны 6 дугаар сарын 21-ний өдөр ******* гэрт очиход ганцаараа архи уугаад сууж байсан. *******и гар утсаа асуухад “*******анайд байхгүй” гэсэн. *******аргааш нь эрүүл болсон байх гэж бодоод ******* гэр лүү очиход олон хүн цугларчихсан архи уугаад сууж байсан ба дахин гар утсаа асуухад “би аваагүй” гэж хэлсэн. Тэгээд би гарч яваад худалдааны төвийн урд очиж өөрийн гар утсаа сурагласан. Тэгсэн Улаанбаатар, *******агануур хооронд таксинд явдаг , гэх хүмүүс намайг дуудаад “Чиний гар утас чинь шар гэртэй, 2 симтэй гар утас мөн үү?, ******* хэд хоногийн өмнө орой 22 цагийн үед тийм гар утас барьчихсан “” худалдааны төвийн урд талын зогсоол дээр явж байсан бөгөөд тухайн гар утсанд байсан 2 симийг авахуулж, хавтсанд нь хийлгэж оронд нь ийн сим хийлгээд аваад явсан”  гэсэн. ...*******и өөрийн гар утсаа 2021 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр *******агануур дүүрэг дэх цагдаагийн хэлтсийн 108 тоот өрөөнд дэслэгч *******.******* гэх хүнээс авсан. Гар утсаа авсан тул гомдол, санал байхгүй... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 7, 102/

Иргэний нэхэмжлэгч *******.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр 15 цагийн үед *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо 41 дүгээр байрны гадаа дундаж өндөртэй, саравчтай малгайтай, масктай, бага зэрэг халамцуу эрэгтэй хүн “гар утас хямд зарна, ах нь архи уух гэсэн юм” гэхээр нь 100.000 төгрөгөөр худалдаж авсан. Тухайн үед утсыг авахад кодтой байсан бөгөөд утасны кодыг асуухад “ах нь кодыг мартсан байна, чи кодыг нь тайлуулаад ав” гэсэн. Дүү П кодыг нь тайлуулж аваад нөхөр Г өгсөн. *******и гар утас авсан 100.000 төгрөгөө нэхэмжилж байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99/

Гэрч мөрдөн байцаалтад мэдүүлсэн “****** дугаарыг манай төрсөн дүү Г урамшуулал сайтай болохоор нь авч байсан. *******и уг дугаарыг ашиглаад хагас жил болж байна. *******и ******* *******51 загварын гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс манай эхнэр ******* надад худалдаж авч өгсөн” гэх мэдүүлэг /хх-н 9/

Гэрч Г.******* мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна зогсоол дээр Н.Х, , ******* ах нар байсан. *******и ахын машинд суутал Х ах намайг “******* авч ирсэн утасны симийг нь солиод өгчих” гэхээр нь би сольж өгсөн. “*******51” маркийн гар утас байсан. *******и гар утасны камерыг нь хараад ялгаж чадна... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 18/

Гэрч мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны орчим /он сарыг сайн санахгүй байна/ “” худалдааны төвийн зогсоол дээр Улаанбаатар хот руу хүн авч явахаар зогсож байхад зүс таних ******* гэх эрэгтэй хүрч ирээд нэг гар утас гаргаж ирээд “сим солиод өг” гээд байсан. Тухайн гар утас нь гадуураа шар өнгийн гэртэй байсан. Ямар утас гэдгийг тодорхой хараагүй. Тухайн үед таксинд явдаг 2 залуу хамт байсан. Нэг залуу нь симийг нь сольж өгч байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 14/

  Сэлэнгэ-Эстимэйт хөрөнгийн үнэлгээний төвийн 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн 88 дугаартай дүгнэлтэд: “*******-*******51 загварын гар утасны зах зээлийн дундаж үнийг 650.000 төгрөгөөр тогтоов” гэжээ. /хх-ийн 37/

              Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “...*********** регистрийн дугаартай ******* овгийн ******* *******...” гэжээ.  /хх-н 60/,

              Гар утас төхөөрөмжийн баталгаат засварын хуудас болон худалдах худалдан авах гэрээгээр “ A51 загварын гар утас, IMEI 1:, IMEI 2:, 2020 оны 4 дүгээр сарын 7-ны өдөр худалдаж авсан” гэжээ. /хх-ийн 29-32/

              “” ХХК-ийн 2021 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн №05-01/3334 албан бичигт “ болон имэй кодтой гар утсанд 80***** дугаарыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс хийж ашиглаж эхэлсэн байна. ****** Г” гэжээ. /хх-ийн 39/

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэлээр “гэрч ******* нь “2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна надаар гар утасны сим солиулсан хүний зураг 4 дугаартай гэрэл зурган дээр байгаа хүн мөн байна. *******и энэ хүнийг гадаад шинж байдал, царайны хэлбэр төрхөөр нь сайн таньж байна. *******и бусад гэрэл зурган байгаа хүмүүсийг огт танихгүй анх удаа харж байгаа хүмүүс байна” гэжээ. /хх-ийн 100-101/

            Хохирогч П.******* “2021 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр *******-*******51 загварын гар утсаа хүлээн авлаа. Гомдол саналгүй” гэсэн тайлбар /хх-ийн 66/

Шүүгдэгч ******* нь “агдаагийн ерөнхий газрын *******Н*******Г-ын лавлагаа санд урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах  хуудас /хх-н 61/, болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. *******өн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд ******* холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “шүүгдэгч ******* нь П.******* “******* *******” загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа завшиж гээгдэл эд хөрөнгө завшсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдож байгаа тул түүнийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба шүүгдэгч *******аттулга нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо гэм буруугийн талаар маргасан ба, өөрийн өмгөөлөлдөө “би хулгай хийгээгүй, гэрч, хохирогч нар намайг гүтгэж байна” гэж мэтгэлцэв.

Шүүгдэгч нь *******онгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг /хх-ийн 131/ шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болохыг тэмдэглэв.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

Шүүгдэгч ******* нь согтуугаар 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр  Нийслэлийн *******агануур дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт орших 26а байрны 30 тоотод өөрийн гэрт нь орхиж явсан хохирогч П.******* “*******-*******51” маркийн гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж хувьдаа авч завшсан бөгөөд тухайн гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр иргэн *******.******* 100.000 төгрөгөөр зарсаны улмаас хохирогч П.******* бага хэмжээнээс дээш буюу 650.000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь:

-мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч П.******* мэдүүлсэн: “...*******и утсаа авч гараад архи худалдаж аваад, ******* гэрт орж уусан. *******аргааш өглөө сэрэхэд миний утас байхгүй байсан. худалдааны төвийн урд очиж өөрийн гар утсаа сураглахад таксинд явдаг , Г гэх хүмүүс намайг дуудаад “Чиний гар утас чинь шар гэртэй, 2 симтэй гар утас мөн үү, ******* хэд хоногийн өмнө орой 22 цагийн үед тийм гар утас барьчихсан худалдааны төвийн урд талын зогсоол дээр явж байсан бөгөөд тухайн гар утсанд байсан 2 симийг авахуулж, оронд нь ийн сим хийлгээд аваад явсан” гэж хэлсэн” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 7/,

-мөрдөн байцаалтын шатанд иргэний нэхэмжлэгч *******.******* мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 23-ны өдөр 15 цагийн үед *******агануур дүүргийн 3 дугаар хороо 41 дүгээр байрны гадаа дундаж өндөртэй, саравчтай малгайтай, масктай, бага зэрэг халамцуу эрэгтэй хүн “гар утас хямд зарна, ах нь архи уух гэсэн юм” гээд байхаар нь 100.000 төгрөгөөр худалдаж авсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99/,

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч мэдүүлсэн “би дүү Г ***** дугаарыг бариад хагас жил болж байна. ******* *******51 загварын гар утсыг 2021 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс манай эхнэр ******* надад худалдаж авч өгсөн” гэх мэдүүлэг /хх-н 9/

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч Г.******* мэдүүлсэн: “...2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдөр худалдааны төвийн гадна зогсоол дээр Н.Х, , ******* ах нар байсан. *******и ахын машинд суутал Х ах намайг ******* авч ирсэн симийг нь солиод өгчих” гэхээр нь би сольж өгсөн. “*******51” маркийн гар утас байсан” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 18),

-мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч мэдүүлсэн “...*******и 2021 оны 6 дугаар сарын 20-ны орчим /он сарыг сайн санахгүй байна/ “” худалдааны төвийн зогсоол дээр зогсож байхад зүс таних ******* гэх эрэгтэй хүрч ирээд нэг гар утас гаргаж ирээд “сим солиод өг” гээд байсан. Тухайн гар утас нь гадуураа шар өнгийн гэртэй байсан. Тухайн үед таксинд явдаг 2 залуу хамт байсан. Нэг залуу нь симийг нь сольж өгч байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 14/

-Сэлэнгэ-Эстимэйт хөрөнгийн үнэлгээний компанийн 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн 88 дугаартай дүгнэлтэд: “*******-*******51 загварын гар утасны өнөөгийн зах зээлийн дундаж үнийг 650.000 төгрөгөөр тогтоов гэжээ. (хх-ийн 37),

 -“” ХХК-ийн 2021 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн №05-01/3334 албан бичиг,

-таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч ******* нь “гэрч, хохирогч нар намайг гүтгэж байна, би хулгай хийгээгүй” гэж гэм буруугийн талаар маргасныг шүүх дараах үндэслэлээр хүлээн авах хууль зүйн үндэслэл тогтоогдоогүй гэж үзэв.

Үүнд: *******онгол Улсын Үндсэн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд зааснаар шүүгдэгч өөрийнхөө эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугүйгээ, эсхүл хэргийн байдлыг нотлох үүрэг хүлээхгүй юм.

 Хэргийн үйл баримтаар шүүгдэгч ******* нь хохирогчийн орхиж явсан гар утасны сим картыг солиулж улмаар бусдад зарж борлуулсан болох нь гэрч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч нарын мэдүүлгүүд, таньж олуулах ажиллагаа зэрэг нотлох баримтаар нотлогдож байна.

Гээгдэл эд хөрөнгө завших гэдэг нь өмчлөгч, эзэмшигч, ашиглагчийн хайхрамжгүй, болгоомжгүйгээс түүний хүсэл зоригоос үл хамааран хаягдаж орхисон, санамсаргүй хаягдсан эд хөрөнгийг авч ашигласан, өөрөөр хэлбэл гэмт этгээд бусдын өмчийг өөртөө олж авахын тулд идэвхитэй үйлдэл хийгээгүй, хохирогчийн эд хөрөнгө гэмт этгээдийн эзэмшилд тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас шилжсэний дараа гэмт этгээдэд завших сэдэл төрж, шамшигдуулан захиран зарцуулсан үйлдлийг ойлгоно.

Шүүгдэгч ******* нь хохирогч Д.******* хамт архидан согтуурах явцдаа гэрт нь орхиж явсан гар утсыг бусдын эд хөрөнгө гэдгийг мэдсээр байж авч, бусдад дамжуулан, захиран зарцуулсан нь хэрэгт цугларсан баримтаар тогтоогдсон, бусдын гээгдэл эд хөрөнгийг завшсан үйлдэл нь шууд санаатай, шунахай сэдэлттэй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

Иймд шүүгдэгч ******* үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “гээгдэл эд хөрөнгө завших” гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан тул түүнийг дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

 

Хохирогч П.******* “*******-*******51” загварын гар утасны үнийг хөрөнгийн үнэлгээний “Сэлэнгэ-Эстимэйт” ХХК нь 650.000 төгрөгөөр тогтоосон байх ба гар утсыг иргэн хураан авч, хохирогч П.******* хүлээлгэн өгсөн байх тул шүүгдэгч ******* нь хохирогчид төлөх төлбөргүй байна. /хх-н 66, 130/,

Харин шүүгдэгч ******* нь иргэний нэхэмжлэгч *******.******* учирсан 100.000 төгрөгийн хохирлыг төлж барагдуулаагүй байна. /хх-н 99, 129/,

           2. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас “Шүүхээс ******* гэм буруутайд тооцсон тул түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  1.000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 1.000.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах, торгох ялыг  1 жилийн хугацаанд төлж барагдуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан,

Шүүгдэгч ******* нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо “би группын мөнгө л авдаг, бага хэмжээгээр торгож өгнө үү?” гэсэн тайлбар, дүгнэлтийг гаргав.

******* нь “урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, ам бүл 2, эхнэрийн хамт амьдардаг, эрхэлсэн ажилгүй, группэд байдаг” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

Шүүхээс шүүгдэгч ******* гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй ба, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, мөн иргэний нэхэмжлэгчид хохирол нөхөн төлөгдөөгүй зэргийг харгалзан шүүгдэгч ******* 900 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 900.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэж, шүүгдэгчийн цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг харгалзан торгох ялыг 1 жилийн сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг анхааруулж, түүнд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.

Хэргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдах нь зүйтэй.         

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  Т*******ГТ**************Х нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овгийн ******* ******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ******* овгийн ******* ******* 900 /есөн зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 900.000 /есөн зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш               1 (нэг) жилийн дотор хэсэгчлэн биелүүлэх үүрэгтэйг ******* мэдэгдсүгэй

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ******* мэдэгдсүгэй.

5. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч ******* эд хөрөнгөд учирсан хохирол болох 100.000 (нэг зуун мянган) төгрөгийг гаргуулж, иргэний нэхэмжлэгч *******.******* олгосугай.

6. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол ******* урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7. ******* холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй болохыг тус тус дурдсугай.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

        Д*******РГ*******Л*******ГЧ,  ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                       *******.**************ЙГ*******Л*********************