МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Сүхбаатар аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Баярбаатар даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Энхсаруул,

Улсын яллагч М.Сумъяа

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ж.Дэлгэрхишиг

Шүүгдэгч Г.Ариунболд нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны Б танхимд нээлттэй явуулсан эрүүгийн шүүх хуралдаанаар Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор М.Сумъяагаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Г.Ариунболдод  холбогдох 2030002520055 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2021 оны 08 дугаар сарын 18-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалтын талаар:

 

Монгол улсын иргэн, 19.. оны .. дугаар сарын …-ны өдөр Сүхбаатар аймгийн … суманд төрсөн, .. настай, эрэгтэй, яс үндэс Халх, боловсролгүй, мэргэжилгүй, малчин, ам бүл 8, ээж, эгч ах, 4 дүүгийн хамт Сүхбаатар аймгийн …….. сумын 2 дугаар баг, “Дов”-ын 4 тоотод  оршин суух хаягтай, урьд 2011 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдөр Сүхбаатар аймаг дахь сум дундын шүүхийн 70 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2-т зааснаар эд хөрөнгийг хураахгүйгээр 4 сар баривчлах ял, мөн 2017 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдөр Сүхбаатар аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 125 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар тус тус шийтгүүлж байсан, хэрэг хариуцах чадвартай, /ЛЗ90020872/ Хатгин овгийн Ганболдын Ариунболд.

 

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтээр/:

 

Шүүгдэгч Г.Ариунболд нь 2020 оны 08 дугаар сарын 02-ны өдөр Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр “Баян гол” гэх газраас иргэн Н.Ариунбаатарын “HAOJUE” маркийн улсын дугааргүй мотоциклыг хулгайлж 2,083,333 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч Г.Ариунболдыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан эрүүгийн хэрэг үүсгэн яллагдагчаар татаж, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар яллагдагчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх саналыг танилцуулж, яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлжээ.

 

Шүүх шүүгдэгч Г.Ариунболд холбогдох хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзэв.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудын хүсэлтээр хавтаст хэрэгт цугларсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

 

- Шүүгдэгч Г.Ариунболд шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: Шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэг өгөхгүй гэв.  

 

• Шүүгдэгч Г.Ариунболдын мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар өгсөн: 2020 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр Сүхбаатар сумын 4 дүгээр багийн нутаг Хавцал гэх газар Лутсайхан гэх айлд мал маллан амьдарч байхад урд нь би малыг нь маллаж байсан Ариунболд ах хүрч ирээд  намайг авч сумын төв оръё гэж дагуулж явсан. Би Ариунбаатар ахын мотоциклд сундлаад Сүхбаатар сумын төв ирсэн. Ариунбаатар ах бид хоёр 0.75 граммын 2 шил архи хувааж уусан. Тэгээд тэр өдөр 18 цагийн орчимд Сүхбаатар сумын төвөөс урагш 3 километрт нутаглах Тулгынх гэх айлд ирж дахиад 0.75 граммын архи нэгийг хувааж уусан. Архиа ууж дуусгаад Ариунбаатар ахын эзэмшлийн улаан өнгийн Хаожи маркийн улсын дугааргүй мотоциклыг унаад аймгийн төв рүү буюу Баруун-Урт сум руу ганцаараа явсан. Баруун-Урт суманд ирээд маргааш өглөө нь Хошуут дэлгүүрийн хажууд Баттөмөр гэх хүнтэй тааралдаж “би өөрийнхөө мотоциклыг зарна, та авах уу?” гэхэд харж үзэж байгаад “болно” гэхээр нь би мотоциклоо авч ирж үзүүлээд 300,000 төгрөгөөр зарсан. Мотоцикл зарсан мөнгөөрөө архи худалдаж авч уусан... гэх /хх-ийн 44-45 дугаар хуудас/

 

• Хохирогч Н.Ариунбаатарын “... 2020 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр би хөдөө гэрээсээ сумын төв рүү Ариунболд гэдэг залуутай уулзаж малчнаар ажиллуулах гээд явсан юм. Тэгээд сумын төвөөс Ариунболдыг аваад сумын дэлгүүрээс 0.75 граммын Ерөөл архи хоёрыг аваад хөдөө явсан. Тэгээд бид хоёр сумын урд Тулга гэдэг айлынд 19 цагийн үед очоод архи уугаад сууж байхад Ариунболд нь гэнэт гэрээс мотоцикл унаад хөдлөөд явсан. Тэгэхээр нь би ойрхон хөдөлж байгаа юм байх гэж бодоод хүлээгээд байсан ирээгүй. Тэгээд би Тулгынд хоноод маргааш нь сумын төв рүү хүнээр буулгуулсан юм. Сумын төвд ирээд Ариунболдын ээж Тунгаа гэдэг хүнтэй уулзаад “танай хүү мотоцикл унаад яваад өгсөн” гэхэд “гэртээ ирээгүй удаж байна” гэсэн. Тэгээд би ирэх байлгүй гээд нэг хэсэг харсан боловч ирэхгүй болохоор нь хүүгээ сумын цагдаад мэдэгдээрэй гэж хэлээд гомдол гаргуулсан. Харин сүүлд Ариунболд нь миний мотоциклыг аймагт хүнд 300,000 төгрөгөөр зарсан байсныг нь манай хүү очиж авсан байсан...” гэх /хх-ийн 12-13 дугаар хуудас/

 

• Гэрч А.Мөнх-Эрдэнийн: “...Манай аав Ариунбаатар тухайн үед сум явлаа гэж хэлэхгүй яваад 3 хоногийн дараа ирэхдээ явган, багийн дарга Тулга, Баяраа хоёроор хүргүүлж ирсэн. Ирэхээр нь би “та унаж явсан мотоциклоо яасан юм” гэхэд “Ариунболд унаж явсан” гэхээр нь бид нар ярилцаад эргүүлээд унаад ирэх байх гэж хэд хоног хүлээсэн. Тухайн үед хойноос нь сураг тавихад “Сүхбаатар аймагт “Хошуут” дэлгүүрийн тэр хавиар аймагт ирсэн байна” гэх сургийг манай гэрийн зүүн хойд талд байдаг Бадмаа гэх хүнээс манай ээж Батдэлгэр сонссон. Тэгээд тэр газар очиход нэг хүн манай ээжид “танай мотоциклыг надад зарсан” гэхээр нь “манай ээж харъя” гэсэн. Тэгсэн “манай хүү хөдөө явсан” гэхээр нь маргааш нь би ээжийн хамт худалдаж авсан гэх хүнээс нь байгаа газрыг нь заалгаад очиж үзэхэд манай алдсан мотоцикл гражид нь байсан учир цагдаагийн байгууллагад хандсан...” гэх /хх-ийн 14 дүгээр хуудас/

 

• Иргэний нэхэмжлэгч Ю.Баттөмөрийн: ...“2020 оны 08 дугаар сарын 03-ны өдөр өглөөгүүр “Хошуут” дэлгүүрийн үүдэнд Г.Ариунболд гэдэг залуутай таарсан. Тэрээр “HAOJUE” маркийн улсын дугааргүй мотоцикл зарна гээд явж байсан. Тэгээд намайг уг мотоциклыг 300,000 төгрөгөөр авчих гээд гуйгаад байсан. Би мотоцикл авахгүй гээд явуулсан. Тэгэхэд манай хашаанд хоёр ч удаа ирээд намайг гуйгаад байхаар нь “ямар учиртай мотоцикл юм” гэж асуухад “миний мотоцикл юм аа, асуудал байхгүй, надад мөнгөний хэрэг болоод хямдхан зарж байгаа” гээд гуйгаад байхаар нь би 300,000 төгрөгөөр уг мотоциклыг худалдаж авсан. Тэгээд удаагүй байж байтал уг мотоциклын эзэн гээд 1 залуу ирээд мотоциклыг аваад явсан...” гэх /хх-ийн 17 дугаар хуудас/  мэдүүлгүүд

 

• Хөрөнгийн үнэлгээний “Линзийн өгөөж” ХХК-ийн 2020 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 20/03/241 дугаартай “Haojue маркийн мотоциклыг 2,000,000 төгрөг” гэж үнэлсэн шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 23-31 дүгээр хуудас/

 

• Шүүгдэгч Г.Ариунболдын ял шийтгэл шалгасан тухай тэмдэглэл /хх-ийн 40 дүгээр хуудас/

 

• Сүхбаатар аймаг дахь сум дундын шүүхийн 2011 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн 70 дугаартай шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх-ийн 48-53 дугаартай хуудас/

 

• Сүхбаатар аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 2017/ШЦТ/125 дугаартай шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх-ийн 54-56 дугаар хуудас/

 

• Шүүгдэгч Г.Ариунболд нь амьжиргааны баталгаажих түвшингээс доогуур орлоготой өрх болохыг тодорхойлсон Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сумын 2 дугаар багийн Засаг даргын 2021 оны 02 дугаар сарын 23-ны өдрийн 18 дугаартай тодорхойлолт /хх-ийн 62 дугаар хуудас/

 

• Шүүгдэгч Г.Ариунболдын иргэний үнэмлэхийн хуулбар /хх-ийн 63 дугаар хуудас/

 

• Шүүгдэгч Г.Ариунболд нь иргэний нэхэмжлэгчид учруулсан хохирлыг барагдуулсан талаарх Ю.Баттөмөрийн тайлбар /хх-ийн 68 дугаар хуудас/

 

• Шүүгдэгч Г.Ариунболдын хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр Прокурорын газарт гаргасан хүсэлт /хх-ийн 70 дугаар хуудас/

 

• Хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх тухай 2021 оны 03 дугаар сарын 19-ний өдрийн 43 дугаартай прокурорын тогтоол, санал /хх-ийн 71-73 дугаар хуудас/ зэрэг болно.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжилсэн дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай,  Эрүүгийн  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  тухай  хуульд  заасны  дагуу  цуглуулж, бэхжүүлсэн, энэ хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.

 

Гэм буруугийн талаар:

 

• Шүүгдэгч Г.Ариунболд нь 2020 оны 08 дугаар сарын 02-ны өдөр Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр “Баян гол” гэх газраас иргэн Н.Ариунбаатарын “HAOJUE” маркийн улсын дугааргүй мотоциклыг хулгайлж 2,083,333 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь шүүх хуралдаанд шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд болох шүүгдэгч Г.Ариунболдын мөрдөн байцаалт болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн мэдүүлэг, хохирогч Н.Ариунбаатар, гэрч А.Мөнх-Эрдэнэ, иргэний нэхэмжлэгч Ю.Баттөмөр нарын  мэдүүлгүүд, Хөрөнгийн үнэлгээний “Линзийн өгөөж” ХХК-ийн 2020 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 20/03/241 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт зэргээр нотлогдон тогтоогдож байх бөгөөд шүүгдэгч Г.Ариунболд нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар маргаагүй болно.

 

Шүүгдэгч Г.Ариунболдын гэм буруутай үйлдлийн улмаас хохирогчийн эд хөрөнгө, өмчлөх эрхэд хохирол учирсан үр дагавар шууд шалтгаант холбоотой болох нь нотлогдсон байна.

 

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцох бөгөөд шүүгдэгч Г.Ариунболдын хохирогч Н.Ариунбаатарын  эзэмшлийн “HAOJUE” маркийн улсын дугааргүй мотоциклыг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар хууль бусаар хулгайлж, 2,083,333 төгрөгийн хохирол учруулж бусдын өмчлөх эрхэд хохирол учруулсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хулгайлах” гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан байна. 

 

Улсын яллагчаас Г.Ариунболдод Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ял сонсгож, яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн нь түүний гэмт үйлдэлд тохирсон байх тул шүүгдэгч Г.Ариунболдыг бусдын эд  хөрөнгийг хулгайлах  гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, тухайн зүйл хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

 

Г.Ариунболдын үйлдлийн улмаас хохирогч Н.Ариунбаатарт 2,083,333 төгрөгийн хохирол учирсан бөгөөд хохирогч Н.Ариунбаатарын  мотоциклыг биет байдлаар хүлээлгэн өгч, иргэний нэхэмжлэгч Ю.Баттөмөрт учруулсан хохирлыг барагдуулсан нь хэрэгт нотлох баримтаар авагджээ.  

Иймд шүүгдэгч Г.Ариунболдыг энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

 

Эрүүгийн хариуцлагын талаар:

 

Эрүүгийн хариуцлагын зорилго нь гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирол нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийг нийгэмшүүлэх зорилготой.

 

Шүүгдэгч Г.Ариунболдод ял шийтгэл оногдуулахад Эрүүгийн хуулийн 6.5 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хөнгөрүүлэх болон 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

Шүүгдэгч Г.Ариунболд нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсний улмаас үүсэх хууль зүйн үр дагаврыг ойлгосон, хохирогч Н.Ариунбаатарын мотоциклыг биет байдлаар хүлээлгэн өгч, иргэний нэхэмжлэгч Ю.Баттөмөрт учруулсан хохирлыг барагдуулсан нь хуульд заасан шаардлагыг хангасан байгаагаас гадна шүүгдэгч нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх зааснаар хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх тухай хүсэлт гаргасан, прокуророос яллагдагчид Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасны дагуу хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх саналыг яллагдагч Г.Ариунболдод танилцуулсан нь хуульд нийцсэн байна.

 

Иймд шүүгдэгч Г.Ариунболдод эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, шүүгдэгчийн хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал зэргийг харгалзан улсын яллагчийн саналын хүрээнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, мөн хуулийн ерөнхий ангийн  7.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.4-т заасан “согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис хэрэглэхийг хориглох” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ” авахаар тогтов.

 

Шүүгдэгч Г.Ариунболд нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, битүүмжлэгдсэн эд зүйлгүй, иргэний хувийн бичиг баримт авагдаагүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалтай холбоотой баримт ирээгүй болно.

 

Шүүгдэгч Г.Ариунболдод шүүхийн шатанд таслан сэргийлэх арга хэмжээ аваагүй болохыг дурдсугай .

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Хатгин овгийн Ганболдын Ариунболдыг бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар хууль бусаар хулгайлах буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.Ариунболдыг хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар тэнссүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.4-д зааснаар “согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис хэрэглэхийг хориглох” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авсугай.

 

 4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар тэнссэн хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй зөрчсөн, санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож, ял оногдуулахыг шүүгдэгч Г.Ариунболдод  мэдэгдсүгэй.

 

5. Шүүхийн шатанд шүүгдэгч Г.Ариунболдод таслан сэргийлэх арга хэмжээ аваагүй болохыг дурдсугай.

 

6. Шүүгдэгч Г.Ариунболд энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд зүйлгүй, иргэний хувийн бичиг баримт авагдаагүй, хохирогч Н.Ариунбаатар, иргэний нэхэмжлэгч Ю.Баттөмөр нар гомдолгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй, шүүгдэгч нь бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч Г.Ариунболд энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүйг тус тус дурдсугай.

 

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

 

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Сүхбаатар аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар энэ тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

          ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                      Н.БАЯРБААТАР