2020 оны 05 сарын 26 өдөр            Дугаар 128/ШШ2020/0364          Улаанбаатар хот

 

 

                               МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Мөнх-Эрдэнэ даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: “М” ХХК, А нар,

Хариуцагч: Нзда, НГЗБАа,

Гуравдагч этгээд: “Р” ХХК,

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Нздын 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/58 дугаар захирамжийн “Р” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах, Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-2203******* дугаартай, өмчлөх эрхийн 00009******* дугаар гэрчилгээтэй цахилгааны дэд станцын зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж байгаа 175 м2 газрыг “М” ХХК-д эзэмших эрхтэй болохыг тогтоож, хүлээн зөвшөөрөх, дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж буй 175 м2 газрыг “М” ХХК-д олгохыг Нздад даалгах,

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э, түүний өмгөөлөгч М, хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Т, гуравдагч этгээдийн төлөөлөгч Д, түүний өмгөөлөгч Д, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга  Б.Намсрай нар оролцов. 

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгчийн  итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд гаргасан тайлбартаа: “...“М” ХХК болон А нараас Нзда, Нийслэлийн газрын албанд холбогдуулан нэхэмжлэлийн 3 шаардлага гаргасан. Нздын 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/58 дугаартай газар эзэмших, ашиглах эрхийн талбайг зориулалт байршил нэр эдэлбэрийг өөрчлөх тухай захирамжийн “Р” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулах,

Эд хөрөнгийн улсын бүртгэлийн Ү2203******* дугаартай, өмчлөх эрхийн 9******* дугаартай гэрчилгээнүүдийн станцын зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгө байрлаж байгаа 175 м.кв газрын “М” ХХК эзэмших эрхтэй болохыг  хүлээн зөвшөөрөх,

Гуравдугаар шаардлага нь тус дэд станцын 175 м.кв газрын эзэмшлийг “М” ХХК-д даалгах гэсэн нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан.

Нэхэмжлэлийн шаардлагын агуулга, үндэслэл нь нэхэмжлэгч нараас Сүхбаатар дүүргийн 2 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах хуучин шаазан ваарын барилга байгууламжийг Б******* гэдэг нөхөрлөлтэй хамтран хувьчлан авч үйл ажиллагаа явуулж байх үед Б******* гэдэг нөхөрлөл нь М.Т******* гэдэг хүнд газраа шилжүүлээд М.Т******* нь 5008 м.кв газрыг “Р” ХХК-д шилжүүлсэн. Тухайн байгууллага нь 2017 оны 02 дугаар сарын маргаан бүхий А/58 дугаар захирамжаар газрынхаа хэмжээг 5770 м.кв болгож нэмэгдүүлж авсан. Энэ захирамж нь  нэхэмжлэгч нарыг эрх ашгийг хөндөж байна гэж үзээд нэхэмжлэлийг гаргаж байгаа. Энэ маргаантай төстэй нэг маргаан буюу “М” ХХК н.С*******, А нарын нэхэмжлэлтэй архитектур төлөвлөгөөний даалгавар, эскиз зураг тус газарт байгаа барилга байгууламж нь ямар байдалтай байгаа гэдэгтэй холбоотой маргаан шийдэгдсэн.

Энэ маргаанд гурван шатны шүүхийн дүгнэлтээр энэ сүлжилдсэн газруудыг нэг нэгэнтэйгээ зөвшилцөх байдалтайгаар орц гарцаа шийдвэрлэхгүйгээр төлөвлөгөөний зургийг баталсан нь нэхэмжлэгч нарын эрх ашгийг зөрчиж орц гарцыг хаасан байна. Иймд хүчингүй болгуулж шийдвэрлэлээ гэж үзсэн. Энэ нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд шүүхийн зүгээс харж үзэх нотлох баримт гэж үзэж байна.

Нэгдүгээр шаардлагын үндэслэл нь “М” ХХК-ийн газрын орц гарцыг хаасан гэж байгаа буюу газрын урд талд байрлаж байгаа 175м.кв газрын дэд станцын 4 талаар нь хүрээлүүлээд эргэлтийн цэгүүдийн дотор байгаа 2 цэгүүдийг нь арилгаад шууд гадна талын цэгээр нь аваад хүрээлээд авсан. Энэ нь орц гарцыг хааснаас гадна нэхэмжлэгчийн газрыг байхгүй болгосон. Нэхэмжлэгч Аийн газрын орц гарцыг хаасан нь “Р” ХХК-ийн газрын дунд байна. Үзлэг хийхэд харсан хойд талаараа орж ирж байгаа хэсгээр л орц гарцтай байсан боловч 5700м.кв болгож нэмэгдүүлж авахдаа орц гарцыг хаасан. Газрын онцлог нь өөр хоорондоо сүлжилдсэн байдаг тул нэг барилга байгууламж барихдаа талууд зөвшилцөж, захиргааны байгууллага зөвшөөрсөн бол сонсох ажиллагаа хийгээд явахгүй бол болохгүй онцлогтой газар юм.

Тус газрын хуучин өмчлөгч, эзэмшигч нар нь харилцан үүрэг хүлээсэн тухай хавтаст хэрэгт авагдсан хурлын протоколоос харагдана. Тус протоколд барилга өргөтгөх, тэлэх тохиолдолд харилцан нэг нэгнийхээ газрын орцыг нээлттэй байлгана гэж тохиролцсон бөгөөд энэ тохиролцоо нь өнөөдрийг хүртэл хүчин төгөлдөр байна. Гэтэл энэ тохиролцоо хүчин төгөлдөр байхад газраа нэмэгдүүлж аваад дээрээс нь нэгнийхээ газрыг өөрийнхөө газарт оруулсан нь тохиролцоо болон хууль тогтоомж зөрчсөн асуудал юм. Инженерийн шугам сүлжээнд хойд талд газар олгосон байна. Дэвсгэр зургаас харвал урд талын хэсгээрээ цахилгааны шугам, хойд талын нэмэгдүүлсэн хэсгээрээ дулаан болон цэвэр усны шугам.кв байгаа харагддаг. Хот байгуулалтын тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1.1 дэх хэсэгт “хот, тосгоны ерөнхий төлөвлөгөөний үндсэн шаардлага, үе шатны зорилт, эдэлбэр газрын зориулалт, инженерийн шугам.кв сүлжээний даац, технологийн горим.кв зөрчиж газар олгох” гэж заасан байдаг.

Мөн хуулийн 24.1.6 дахь хэсэгт” инженерийн шугам, кабелийн сүлжээний хамгаалалтын зурваст барилга байгууламж төлөвлөх, барих” гэж заасан байхад энд газар авсан нь Хот байгуулалтын тухай хуулийг зөрчсөн үйлдэл юм. Хойд талын газрыг нэмэгдүүлж олгохдоо Газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд ороогүй газрыг авсан гэж үзэж байна. Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.2 дахь хэсэгт “Хүсэлт гаргасан газрын байршил нь аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад эзэмшүүлж болохоор заагдсан байна” гэж заасан байдаг. Тус хуулийн 33.4 дэх хэсэгт хорих ангийн гадна хориотой бүс болон аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд эзэмшүүлж болохоор зааснаас бусад газарт газар эзэмшүүлэхийг хориглоно” гэж заасан ба 5700 м.кв газрыг нэмэгдүүлж авсан тэр хэсэг нь төлөвлөгөөнд тусгагдсан байх ёстой. Төлөвлөгөөнд оруулаагүй газрыг Нзда, газрын албанаас олгосон нь хууль зөрчсөн үйлдэл байна.

Нэхэмжлэлийн 2 болон 3 дугаар шаардлагын үндэслэл нь циркийн зүүн талд байрлаж байгаа Шаазан ваарын үйлдвэрийн хашаан нь 1976 онд ашиглалтад орсон. 35.000 м.кв талбай бүхий цахилгааны дэд станцын барилгын өмчлөх эрхийг 2004 онд “М” ХХК нь авсан. Газрын тухай хуулийн 34 дүгээр зүйлийн 34.10 дахь хэсэгт “Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ нь тухайн газар дээрх тэдгээрийн үл хөдлөх хөрөнгийг улсын бүртгэлд бүртгэх үндэслэл болно” гэж заасан байдаг. Газар дээрх үл хөдлөх хөрөнгө нь тухайн газрын бүрдэл хэсэг байна гэж заасан байх ба газар, үл хөдлөх нь “М” ХХК-ийн нэр дээр гэрчилгээ нь байгаа иймд тухайн газар болон үл хөдлөх хөрөнгө нь салшгүй бүрдэл хэсэг юм.

Тухайн газар нь хэн нэгнийх байгаад үл хөдлөх нь өөр нэгнийх байх боломжгүй гэсэн үг. Гэтэл манай байгууллагын хууль ёсны өмч хөрөнгө байхад хууль бусаар гуравдагч этгээдэд эзэмшүүлсэн тул нэхэмжлэгчийн зүгээс гомдолтой байна. Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3 дахь хэсэгт зааснаар “Хүсэлт гаргасан газар нь бусдын эзэмшиж, ашиглаж байгаа газартай ямар нэг хэмжээгээр давхцаагүй байна” гэсэн заалтыг болон мөн хуулийн 4.1.7, 34.10 дахь хэсгийг тус тус зөрчиж байна.

Энэ газрын маргаан нь гуравдагч этгээдэд олгосон газрыг манай газар, манайх авна гэж маргаад байгаа биш. Орц гарц хаасан зөрчилтэй асуудлуудаа, хариуцагч байгууллагын сонсох ажиллагаагаа эхнээс нь хийгдээд явах боломжтой байгаа учир шүүхээс нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдээд дахиад эхнээсээ зөвшилцөх асуудлуудаа ярилцах боломжтой. Энэ асуудлаар тохиролцох боломжгүй юм байна. Би өөрөө зөндөө санал тавьж байсан гэж хэлж байна. Энэ газрыг худалдаж авъя, байр өгье гэдэг санал ирсэн байдаг. Орц гарцаа шийдэх санал огт байхгүй. Ийм нөхцөл боломжууд байгаа учир нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүрэн хангаж өгч шийдвэрлэж өгнө үү гэж хүсэж байна.

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Сая нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь 3 нэхэмжлэлийн шаардлагын хууль зүйлийн үндэслэлийг хэллээ. Нэхэмжлэгч нарын ямар эрх ашиг нь хөндөгдөөд байгааг тодруулах үүднээс тайлбар хэлье. “М” ХХК нь 2 хэсэг газар эзэмших гэрчилгээтэй. Нэг нь 1000м, нөгөө нь 5500 м.кв газар тус тус эзэмшдэг. 1000м.кв газар нь хойд хэсэгт байгаа. Энэ хойд хэсгийн газрын зүүн талын орц гарцаараа орох гарах боломжгүй болоод хаагдсан. А нэхэмжлэгчийн хувьд энэ газруудын дунд газар нь байрладаг. Энэ нэхэмжлэгчийн газрын хойд, зүүн, урд талаар бүхэлд нь тойроод гуравдагч этгээдийн газар байрлаж байна. Баруун талын хэсгээрээ орц гарц нь хаагдсан байгаа.

Сая газрын онцлогийг дурдсантай холбоотойгоор энэ газар шаазан ваарын үйлдвэрийн газар байж байгаад 2000 онд хувьчлаад авсан гэрээ хэлцэл, протокол байгаа. Тэр гэрээ хэлцлээс харахад тухайн газарт нэмж барилга барих тохиолдолд  орц гарцыг нээлттэй байлгана гээд үүрэг хүлээсэн байгаа. Энэ нь 2011 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн хэлцэл протоколоос харагддаг. Энэ нь хавтас хэрэгт 3 удаа авагдсан байдаг. Үүнээс хойшоо 2 ч удаа газар эзэмшигч нь шилжсэн ба энэ үүрэг нь гуравдагч этгээд үүрнэ гэж нэхэмжлэгч тал үзэж байна. Ийм учир орц гарц хаах асуудлаа гэрийн хэлцлийн дагуу шийдэх ёстой байсан гэдэг үндэслэл гаргаж байна. Гуравдагч этгээд нь бид шилжүүлж авсан та нар бид нартай гэрээ хийгээгүй гэж ярьж магадгүй. М.Т******* гэдэг хүнээс шилжүүлж аваад М.Т******* нь Б******* гэдэг нөхөрлөлөөс шилжүүлж авсан. Б******* нь тухайн газрын эздийн нэг болох н.Магам гэх хүний байгууллага юм. Магам гэх хүний гэрээ хэлцэл байгаа. Тухайн үеийн тохиролцоог шилжүүлж авснаар арилна гэж үзэж байгаа нь үндэслэлгүй. Яг үүнтэй холбоотойгоор анх байсан газрын хэмжээ нь 5770 м.кв болсон. 5000м.кв байсан.

Үүнийгээ сүүлд 2017 оны захирамжаар нэмж авчиж байгаа юм шиг боловч шинээр тэр газраа дахиад авчиж байгаа юм. Тэр үедээ тойроод байгаа газар эзэмшигч нартай сонсох ажиллагааг захиргааны зүгээс хийх ёстой байсан. Энэ нь Захиргааны ерөнхий хуулиар үүрж байгаа үүрэг юм. Давхар 2 журмаар үүрэг хүлээж байна. Эхнийх нь Газрын Зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газрын даргын 2008 оны 83 дугаар тушаалаар батлагдсан Газар эзэмших, ашиглах эрхийн журам гэж байдаг. Энэ журмын 6.2.4 дэх хэсэг “Шаардлагатай тохиолдолд нэгж талбарын эргэлтийн цэгүүдийг газар дээр нь тодруулахдаа хөршүүдтэй нь болон шилжүүлэн авч буй этгээдтэй тохиролцуулж энэ журмын 4 дүгээр хавсралт /Хөршүүдтэй хийсэн тэмдэглэл/-ыг ашиглан тэмдэглэл үйлдэж албажуулах /тухайн нэгж талбартай хил залгаа хөршүүдийг байлцуулах бөгөөд хөршийн төлөөлөл нь эрх зүйн бүрэн чадамж бүхий этгээд байна” гэж заасан байдаг. Тус журмийн 6.3.1 дэх хэсэгт “хөршүүдийн болон тухайн нэгж талбарын орц, гарцыг тогтоох” гэж заасан байдаг.

Ингээд эргэлдсэн цэгүүдийг тогтоогоод, хөрш зэргэлдээ газар эзэмшигч нарыг байлцуулж, тохиролцуулах ажлыг огт хийгээгүй. Гуравдагч этгээдийн газрын хувийн хэрэгт тэрэнтэй холбоотой баримт ч байхгүй. Нотлох баримт шинжлэн судлахад харагдана. Ингээд газрын онцлогийг харгалзаж үзээгүй зүйл байна.

Манайх зөвхөн урд талын 175 м.кв дэд станц байрлаж байгаа газар маргаагүй. Тэр бол нэг хэсэг нь юм. Дахиад бид 2017 онд гуравдагч этгээдийн нэмэгдүүлж авсан 762м.кв газар нь хойд талын орц гарц хаагаад байна. Бид гуравдагч этгээдийн газраа нэмэгдүүлсэнтэй холбоотойгоор 2 асуудлаар маргаж байгаа. Нэг нь хойд хэсэгт орц гарцтай холбоотой. Нөгөө нь маш сонирхолтой. 2017 онд дэд станцыг тойрч байгаа 175 м.кв газрыг эзэмшээгүй байсан. Тэгээд 2017 онд 500 хэдэн м.кв газрыг нэмэхдээ дэд станцын газрыг нэмсэн байгаа юм. Ингэж нэмж байгаа бол хүмүүст нь яагаад хэлээгүй юм бэ. Хойд талын авто зогсоол нь зөвхөн гуравдагч этгээдийн газраар дайрч орц гарц нь шийдэгдэж байгаа. Үзлэгээр очоод харсан. Ийм нөхцөл байдлыг ерөөсөө шалгаагүй.

Дараагийн хэлэх нэг үндэслэл нь нийслэлийн нутаг дэвсгэрт барилга барих, газрын эрх олгох, барилгын эх загвар зураг батлах, барилгын угсралтын ажил эхлүүлэх ашиглалтад оруулах үйл ажиллагааны журам гэж байна. Тухайн журмын 2 дахь хэсэгт “Монгол улсын иргэн, хуулийн этгээдэд Газрын тухай хуулийн 33.1.2-т заасны дагуу дуудлага худалдаа, төсөл шалгаруулалтын зарчмаар тус тус шийдвэрлэнэ”, “Дуудлага худалдаа, төсөл шалгаруулалтыг Засгийнгазраастогтоосон журмыг баримтлан зохион байгуулна” гэж заасан байдаг. Үүнд сунгаад байгаа газраа яагаад авсан юм бэ гэдэг асуудал сонирхол татаад байна. Өмнө нь бага хэмжээтэй газар байсан. М.Т******* гэдэг хүнд шилжүүлэхдээ бага хэмжээтэй байсан. 762 м.кв газрыг өрийн эзэмшлийн буюу эзэмших эрхтэй гэж үзээд яагаад сунгаж авсан юм бэ? Энэ төсөл сонгон шалгаруулалтаар олгохгүй юм уу? Хоёрдугаарт газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусгагдах ёстой юм биш үү? Хурлаар орох ёстой юм биш үү гэсэн асуудлууд байна.

Өмнөх шүүхийн маргааны дараагаар үргэлжлүүлээд явсан. Үүнд хөөн хэлэлцэх хугацаа нь тасалдаад зогссон зүйл байхгүй. Нөгөө 175 м.кв газрын хувьд мөн ялгаагүй 2018 оны 10 дугаар сараас эхлээд дахиад эхлүүлээд явж байна. Түүний хариуг сүүлд 05 дугаар сард өгсөн. За ингээд газрын хувьд зэргэлдээ 2, 3 газар эзэмшигч байхад  нийтийн эзэмшил гээд тохирсон байгаа газартаа энэ гурваас аль нэг нь түрүүлээд хандсан нь авах ёстой гэж байгаа бол энэ нь буруу. Ямар шалгаруулалт хийгээд яаж авсан, нөгөө хоёр нь байлцсан юм уу, ядаж асуусан юм уу гэдэг асуудал байгаа. Саяны хэлсэн журмын 2.3 8.1.1 8.1.2, 8.1.3 8.1.7 дахь заалтуудыг зөрчсөн байгаа.

Газрын тухай хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.1.1 дэх хэсэгт “гэрээнд заасан зориулалтын дагуу уг газрыг эзэмших, ашиглах; 35.1.2. газрын төлөв байдал, чанарын улсын хянан баталгааг газар өмчлөгчөөс гаргуулж авах” гэж заасан үндсэн эрх нь нэхэмжлэгч нарын хувьд зөрчигдөж байгаа. Мөн Иргэний хуулийн 101 дүгээр зүйлийн 101.1 болон 106.2 дахь хэсэгт заасан өмчлөгчийн эд хөрөнгөө ашиглах, өмчлөх, ашиглахад саад болж байгаа зүйлийг таслан зогсоох эрх нь хөндөгдөж байна. Бид үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээтэй тул өмчлөг мөн гэдэг байр суурьд хатуу байгаа. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлага нь үндэслэлтэй гэж үзэж байна.

Одоо өмчлөгчийн хөрөнгийг байхгүй болгоод түүний орчин тойрны газрыг байхгүй болгох дүр зураг харагдаж байна. Бид 175 м.кв талбайг эзэмших авах эрхтэй гэж маргаж байгаа. Энэ гэрээний үүрэг биелүүлсэн акт гэж байгаа энэ нь хэрэгт авагдсан. Энэ нь шууд 100 хувь үнэн гэж үзэх үндэслэлгүй. Бодит байдал дээр зураг аваад, тэмдэглэл үйлдээд явсан бол өнөөдөр бид нар өөр зүйл ярих байсан байх. 2017 2018 2019 онуудад хэзээ нь хүсэлт өгсөн нь мэдэхгүй гуравдагч этгээд явж байна. Энэ бол өргөдөл гаргаж өгснөөс хойш маш хурдан шийдсэн. Гуравдагч этгээдийг зориуд Газрын албанд хурдан шийдвэр гаргуулах талаар шахаж шаардсан гэж хардаж байна. Манай гомдлын хариуг 4, 5 сар өгөхгүй удаадаг ба энэ бол хардлага төрүүлэх үндэслэл болж байна. Нэг маргаангүй факт бол яах аргагүй шугам сүлжээний 2 хоолой нь нэмэгдүүлсэн газарт нь яваад байгаа. Энэ сунгасан газрын зориулалт нь орон сууц үйлчилгээ юм. Барилга байгууламж барих гэж байгаа бол энэ бүгдийг шалгаад, санал авах ёстой.

Энэ ажиллагаа хийгдээгүй нь ойлгомжтой болсон. Энэ нь хууль бусаар газар олгосныг илтгэх тод жишээ гэж үзэж байна. Одоо өмчлөлийн асуудлыг маргаад байна. Магадгүй энэ талаар гуравдагч этгээд маргаад явбал бид манай өмчлөл гэдгээрээ эцсээ хүртэл маргана. Өнөөдөр бид шүүх хуралдаанд өмчлөх эрхийн гэрчилгээтэй байгаа. Гэрчилгээнд хавсаргасан энэ хөрөнгийг бүртгүүлээрэй гээд өгсөн зураг нь үзлэгийн зурагтай яг таарч байгаа. Хажуу талд нь дахиад нэг станц байдаг гэхэд нь энэ станц нь н.С*******ых гээд гэрчилгээг нь гаргаад өгсөн. Ийм учир өмчлөлийн хувьд тодорхой гэж ойлгож байна. Дундаа байх ёстой газар гэж байна. Хариуцагч яагаад энэ байдлыг тодруулаагүй юм бэ. Тэр газрын онцлог, эзэмшиж байгаа хүмүүсийг нь тодруулах шаардлагатай. Энэ ажиллагааг хийгээгүй байна. Газар эзэмших олгох журмыг хэрэгжүүлээгүй байна гэж үзэж байгаа.

Давхцалтай байхгүй гэж яриад байна. Геодезийн газраас ирүүлсэн зургаар давхцалтай гээд ирүүлсэн байна. Нэхэмжлэл гаргах эрхтэй эсэх талаар ярьсан. 2018 оны 03 дугаар сард архитектор төлөвлөлтийн маргааны нэхэмжлэлийг анх шүүхэд гаргасан. Яагаад гэхээр дундын өмчлөлийн үл хөдлөх хөрөнгийн дээврийг нурааснаар эхэлсэн. Энэ маргаан нь 4 сард шийдэгдсэн. 10 дугаар сард анхан шатны шүүх хуралдаан болсон. Тус шүүх хуралдаанаас өмнө 175м.кв газар нь кадастрт зурагдахдаа гуравдагч этгээдийн газарт орсон ч юм шиг маргаантай байгаад байна гэж анх тэгээж явсан. 2 хэсгийн хамааралтай гэж үзэж байсан. Тэгээд хүсэлт өгөхөд танай хөрөнгө албан ёсны өмчлөлтэй хөрөнгө байна уу бид нарт та нар тэр тухай хариу өгнө үү гэсэн. 12 дугаар сарын 07-ны өдөр баримтаа өгсөн. 5 дугаар сард хариу өгсөн. 2019 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдөр болон тус оны 05 дугаар сарын 22-ны өдөр 2 өөр агуулгатай урьдчилан шийдвэрлүүлэх гомдол гаргасан.

Урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааны хугацаа дууссан ба шүүхэд хандсан. Хугацаа хэтрүүлсэн зүйл байхгүй. Бид өмнөх шүүхийн явцдаа мэдсэн зүйлээ шүүхийн маргаан дуусахад нь хандаад явсан. Авто зогсоолын зориулалтаар газар олгоогүй учир авто зогсоол өгөх гэж байгаа гэж ярих ямар ч шаардлагагүй. Бид шугам сүлжээтэй газар нар болохгүй гэж яриад байгаа. Хашаа барьсан зураг нь хэрэгт авагдсан байхад хашаа бариагүй гэж худал хуурмаг тайлбар өгч болохгүй. Зориуд өмнөх шүүхийн маргаандаа ялагдсаны дараа оруулахгүй гэж зөрчилдөөн үүссэн. Бодит байдал дээр орц гарц хаагдаж байгаа. Тусдаа 762 м.кв газар талбайг тусдаа олгосон захирамж байсан бол түүнтэй маргах байсан. Тэгтэл энэ нь 762 нэмэгдүүлж олгохдоо 5700 м.кв талбайг хамтад нь шинээр олгосон. Тийм  учир бид байгаа яг зөв оносон гэж үзэж байгаа. Ийм учир нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэж өгнө үү.” гэв.

 

Хариуцагч Нздын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй байна. “М” ХХК нь Сүхбаатар дүүрэг 2 дугаар хороонд байрлах дэд станцын зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийн хууль ёсны өмчлөгчөөр 2004 онд бүртгэгдэж эд хөрөнгө өмчлөх эрхээ авсан. Нэгж талбарын 1864131******* дугаартай 5510 м.кв талбай бүхий газрыг Нздын 2005 оны 263 дугаар шийдвэрээр 60 жилийн хугацаатайгаар үйлдвэрлэлийн зориулалттайгаар эзэмшдэг. Иргэн А нь Сүхбаатар дүүрэг 2 дугаар хороонд байрлах “М” ХХК-ийн хашаанд үйлчилгээний зориулалттай 1039 м.кв талбайг үл хөдлөх хөрөнгийг өмчлөгчөөр 2005 онд бүртгэгдсэн. Гуравдагч этгээд нь 2010 онд бүртгүүлж Нздын 2015 оны А/676 дугаар захирамжаар 5008 м.кв талбай газрыг орон сууц үйлчилгээний зориулалтаар эзэмшдэг. Тухайн газрыг нэмэгдүүлсэн байгаа. 2017 оны А/58 дугаар захирамжаар 5770 м.кв талбай болгосон. Энэ захирамжтай холбоотой маргаж байна гэж ойлгож байгаа. Нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэхэмжлэгч тал нь 3 нэхэмжлэлийн шаардлагаар тодорхойлж байна.

Нэгдүгээрт 2017 он А/58 дугаар захирамжийг хүчингүй болгуулах гэж байна. Хүчингүй болгуулах үндэслэлээ 2 хэлж байна. Нэгдүгээрт дундын газрын эзэмшил талбай байсан. Орц гарц хаасан гэж байна. Хоёр дахь нь манай өмчлөлийн дэд станцыг газрыг гуравдагч этгээдэд олгосон байна гэж байна. Тэр газрыг манайх өмчлөх эрхтэй байсан гэж байна. Нэгдүгээрт захирамж нь хууль ёсны үндэслэл бүхий гарсан байгаа. Нэхэмжлэгч нарын тайлбарлаж байгаагаар үл хөдлөх хөрөнгийг газар эзэмшигч нар нь ямар нэгэн байдлаар хил зааггүйгээр хуваарилах боломжгүй. гэсэн утга агуулга бүхий тайлбар хэлж байна. Энэ нь үндэслэлгүй. Үзлэг хийгдсэн байгаа. 175 м.кв талбай газар эзэмших эрхтэй гэдгээ дэд станц нь манай өмчлөл юм гэдэг байдлаар тайлбарлаад байна гэж ойлгож байна.

“М” ХХК-ийн хувийн өмчлөл мөн эсэх нь маш эргэлзээтэй байдаг. Тийм ч учир манай газраас 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ны өдөр 0206/5171 гэх албан бичгээр хариу хүргүүлж байсан. Танай ирүүлсэн хүсэлтийг судалж үзлээ, газар эзэмшилд байгаа тухайн газар дээрх үл хөдлөх хөрөнгө, өмчлөх эрх байгаа эсэх тодорхойлсон баримт бичгээ ирүүлнэ үү гэж хүргүүлсэн. Бүхий л бичиг баримтыг судлан үзэхэд “М” ХХК-ийн газар мөн эсэх нь тогтоогдохгүй байсан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлага нь үндэслэлгүй гарсан тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэж хүсэж байна.” гэв.

Гуравдагч этгээдийн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Одоогийн байдлаар гарц орцыг хаасан зүйл байхгүй. Газар нэмж авахдаа хууль журмын дагуу авсан. Газар доогуур дулаан хоолой, дулаан шугам гэх зэрэг юм байхгүй. Машины зогсоолын зориулалтаар нэмж авсан. 175м.кв, 35 м.кв гэж яриад байгаа. Тэрийгээ аль нь 175, 35 гэдгээ ялгахгүй байж нэхэмжлэл гаргаад байна. Аль нь танайх аль нь улсынх болоод байгаагаа мэдэхгүй яваад байна. Бид нар хүний өмчид дураараа халдахгүй. Бид Улаанбаатар Цахилгаан түгээх газраас цаг тухай бүрд нь лавлагаа аваад, Улаанбаатар цахилгаан түгээхийн газрын өмч мөн гэсэн албан бичгийн дагуу авто зогсоолын бид хийсэн. Гэтэл “М” ХХК гэнэт гарч ирээд ингэж болохгүй, энэ манайх гээд яриад байна.

Гуравдагч этгээдийн өмгөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Хариуцагчийн хариу тайлбарыг дэмжиж байгаа. Мөн нэхэмжлэлийн 2 болон 3 дугаар шаардлага өөрчилсөн. Бид бичгээр хариу тайлбараа дэлгэрэнгүй гаргасан ба тэр болгоныг уншиж нуршуулах шаардлагагүй. Товчхондоо өнөөдөр 3, 4 үндэслэл юм яриад байна.

Жишээлбэл өмчлөгч учраас өмчийнхөө доор байгаа газраа эзэмших эрхтэй гэж ярьж байна. Нөгөө талаар орц гарцыг хаагаад байна гэж байна. Үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээтэй гэсэн зүйл ярьж байна. “Р” ХХК-ийн газар ямар нэгэн бусдын газартай давхцал байхгүй. “Р” ХХК нь холбогдох төрийн байгууллагад хандаад, зохих журмын дагуу газар эзэмших гэрчилгээ авсан хууль ёсны эзэмшигч гэж үзэж байна. Тийм учир бид хууль ёсны эзэмшигч гэж хэлж байгаа юм.

Хоёрдугаарт нэхэмжлэгч талын тайлбарлаж байгаа асуудал нь нэхэмжлэгч нэхэмжлэл гаргах эрхгүй байна. Нийслэлийн газрын албанд хандаж байсан. Нздад хандаж байсан юм гэж яриад байгаа. Энэ бүх өргөдөл нь хавтаст хэрэгт авагдсан ба судлаад үзэхээр Нийслэлийн газрын албанд хандаж байсан 2018 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдрийн 45 дугаартай хүсэлт байна. Тухайн хүсэлтэд 104 м.кв талбайтай гэж дэд станцаа яриад байгаа. Тэгэхээр 3 өөр төрлийн талбайтай болоод байна. Энэ дэд станцын барилгын кадастрын зургийг Нийслэлийн газрын албанаас шүүлгэхэд байхгүй гэдгийг олж мэдлээ үүнийг кадастрын зурагд нэмж оруулж өгнө үү гэсэн хүсэлт байгаа юм. Түүнээс биш манайх эзэмших ёстой, эзэмших эрх олгож өгнө үү гэсэн зүйл байхгүй. 2018 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдөр 52 дугаартай “М” ХХК-ийн Нийслэлийн газрын албанд хариу хүргүүлсэн тайлбарыг үзэхээр бас л кадастрт нэмж оруулж өгнө үү гэсэн юм байна. 2019 оны 05 дугаар сарын 15-ны өрийн Засаг даргад хандсан энэ өргөдлийг үзэхэд орц гарц хаалаа, сонсгох ажиллагаа хийгээгүй, мэдэгдсэнгүй, протоколоор хүлээсэн үүргээ зөрчлөө гэсэн агуулга байгаа. Ийм  хэмжээний газар манайд олгож өгнө үү, манай газар байх ёстой гэсэн юм алга. Орц гарцтай холбоотой хэлэх юм байна.

Архитектур төлөвлөгөөний даалгавар хүчингүй болгуулсан хэргээ нотлох баримтаар авчруулаад үүнийг яриад байна. Гэтэл энэ нь уг хэрэгт хамаагүй. Өөрөөр хэлбэл барилга барьж байх төлөвлөгөөтэй холбоотойгоор түүнийгээ хүчингүй болгуулаад авсан юм байна. Энд тэрийгээ яриад байх нь онцын ач холбогдолгүй. Протоколын тухай ярихад Бадарт******* нөхөрлөлийн газар нь явсаар байгаад “Р” ХХК-д ирсэн гэдэг. Протоколыг нь үзэхээр газраа шилжүүлэхэд бие биетэйгээ зөвшилцөнө гэдэг үг, өгүүлбэр алга. Тэгээд ч протокол гэдэг нь гэрээ биш. 2 3 хүн шилжээд байхад тухайн протоколд тусгагдсан зүйл нь “Р” ХХК-д тооцогдоод хариуцлага хүлээлгэх зүйл байхгүй.

Энэ “М” ХХК болоод А нь өөрийнх гэж үзээд байгаа газраа өөртөө олгох талаар Нзда, Нийслэлийн газрын албанд хандаагүй байна. Тийм учир урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа хийгдээгүй шууд шүүхэд хандсан. Нэхэмжлэлийн шаардлага өөрчлөх хүртлээ анхныхаа шаардлагад кадастрт нэмж оруулахыг даалгах шаардлага гаргасан байсан. Ингээд сүүлд нь хүсэлт гараад ирэхээр нэхэмжлэлийн шаардлагаа өөрчлөөд энэ хэмжээний маргаж байгаа газрыг олгох талаар Засаг даргад даалгаж өгнө үү гэсэн байна. Өнөөдөр тухайн маргаад байгаа манайх гэж үзээд байгаа газраа Нийслэлийн засагд даргад хандаагүй, эзэмшилдээ оруулах талаар хүсэлт гаргаагүй байж шууд шүүхэд даалгах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж байгаа нь хууль бус гэж үзэж байна.

Нөгөө талаараа өмчлөх эрхийн гэрчилгээ манай өмч гэж дэл станцыг яриад байна. Нэг болохоор 35 м.кв болдог. Нэг болохоор 104 м.кв болдог станц яриад байдаг. Үүнийг өмч нь юм уу гээд түүхчилсэн лавлагаа нь авах хүсэлт гаргасан боловч тухайн лавлагаа ирээгүй. Түүхчилсэн лавлагаа нь хэнээс хэнд ирсэн гэдгийг нь тусгасан нарийн юм байдаг. “М” ХХК-иас өмнөх, анхных нь өмчлөгчийн байгууллагын материал ирсэн байдаг. Станц гэсэн хүснэгт нь “М” пүүс гэж байгаа тул ХХК-тай холбоогүй гэж ойлгож байна.

Тэр дэд станц манай өмч гээд дээр нь 1976 онд ашиглалтад орсон гээд гараар бичсэн ийм юм ирсэн. 1976 онд ашиглалтад орсон гээд гараараа бичсэн нь энэ нь эргэлзээтэй. Үл хөдлөх гэрчилгээг нь харахаар 2004 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдөр гэсэн Газарын харилцаа, геодези зураг зүйн газраас олгосон байна. Яагаад эргэлзээтэй вэ гэвэл энэ станц нь өөрөө онцгой объект. Үүнийг хувь хүн болоод хувь байгууллага эзэмшдэг өмчилдөг юм байдаггүй байна. Эрчим хүчний тухай хуулиараа байдаггүй.

Төрийн өмчийн хууль дүрэм журам дээрээс нь төрийн байгууллага тухайн станц манай өмч, манай баланст бүртгэлтэй байдаг гээд Улаанбаатар станцын зүүн түгээх төвийн манайх гэсэн баримт ирсэн байна. Шүүхээс ажиллагаа хийгээд маш сайн тодруулсан. Хамгийн сүүлд ирсэн баримтаар хөрөнгийн жагсаалтад орсон тоног төхөөрөмж гээд ирсэн. Гэрчээс асуухад тухайн гэрч нь энэ үл хөдлөх хөрөнгийг ойлгохгүй байна, би бол мэдэхгүй, ямар ч байсан манай өмчид хамаараад бид нар засвараа хийгээд, үзлэг шалгалтаа хийсэн гэдэг баримтаа ирүүлсэн. Иймд өмчлөлийн асуудал нь эргэлзээтэй болж ирж байгаа. Өнөөдөр гэхдээ хэн өмчлөгч юм бэ гэдгийг тогтоохгүй захиргааны хэргийн шүүхийн харьяаллын асуудал биш. Хэрвээ нотлох баримтын  хүрээнд үнэлүүлэх гэж байгаа бол нотлох баримтаар үнэлэх боломжгүй гэж үзэж байна. Учир нь одоогийн мөрдөж байгаа хуулийн өмнө нь үл хөдлөх эд хөрөнгөтэй холбоотой бусад эрхийн бүртгэлийн тухай хууль байна.

Энэ нь 2018 оны 06 дугаар сар хүртэл үйлчилж байсан. Тэр хуулийн хүрээнд өмчлөх эрхийг гэрчилгээ олгосон байх ёстой гэж бодож байна. Энэ хуулийн 17 дугаар зүйлд үл хөдлөх хөрөнгө тус бүрийг тус бүрд нь бүртгэж өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгоно гэж байна. Мөн энэ хуульд үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээг үл хөдлөх хөрөнгийн байгууллага олгоно гэжээ. Ингээд үзэхээр өмчлөх эрхийн гэрчилгээ нь эргэлзээтэй. Энэ байгууллага нь урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа хийгдээгүй шууд шүүхэд хандсан.

Орц гарцын асуудлыг Иргэний хуулийн 151 дүгээр зүйлд зааснаар сэргэлтүүд тогтоох замаар шийдвэрлэдэг. Гэтэл орц гарц нь хаагдсан гээд архитектур төлөвлөлтийг даалгаврын хүчингүй болгосноо өнөөдөр газар эзэмшилтэй холбож яриад байгаа нь үндэслэлгүй байна. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү.” гэв.

 

                                                                          ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

Шүүх хавтаст хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан хэргийн оролцогчдын тайлбар, гэрчийн мэдүүлэг зэргийг үндэслэн дараах хууль зүйн үндэслэлээр нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг дахин шинэ акт гарах хүртэл хугацаагаар түдгэлзүүлж, үлдэх хэсгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

1. Нздын 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/58 дугаар захирамжийн “Р” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгуулахыг хүссэн нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

Нэхэмжлэгч “М” ХХК-д Нздын 2005 оны 07 дугаар сарын 05-ны өдрийн 263 дугаар захирамжаар Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн 2 дугаар хороонд байрлах, 6520 м2 газрыг 60 жилийн хугацаатай, үйлдвэрлэлийн зориулалтаар,

Нэхэмжлэгч Ат Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн Засаг даргын 2008 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 462 дугаар захирамжаар Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн 2 дугаар хороонд байрлах, 1167 м2 газрыг 15 жилийн хугацаатай, үйлчилгээний зориулалтаар,

Гуравдагч этгээд “Р” ХХК-д Нздын 2015 оны 08 дугаар сарын 18-ны өдрийн А/676 дугаар захирамжаар Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн 2 дугаар хороонд байрлах, 5008 м2 газрыг 6.11 жилийн хугацаатай, орон сууц, үйлчилгээний зориулалтаар эзэмшүүлэхээр тус тус шийдвэрлэсэн бөгөөд талууд уг газар эзэмшүүлсэн эрх бүхий албан тушаалтны шийдвэрүүдтэй маргаагүй болно.

Харин “Р” ХХК-иас 2016 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн № 01/16/29 тоот албан бичгээр Нийслэлийн газрын албанд эзэмших буй газрын хэмжээг 765 м2-аар нэмэгдүүлэх хүсэлт гаргасны дагуу Нздын 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/58 дугаар захирамжаар 5770 м2 газрыг 15 жилийн хугацаатай, орон сууц, үйлчилгээний зориулалтаар эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэжээ.

Ингэж нэмэгдүүлэхдээ нэхэмжлэгч Аийн газрын орц гарцыг хаасан болох нь Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газрын 2020 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн № 2/986 тоот албан бичгийн хавсралт, агаар сансрын зураг, шүүхийн үзлэг зэргээр нотлогдож байна.

            Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.2-т “Хүсэлт гаргасан газрын байршил нь аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад эзэмшүүлж болохоор заагдсан байна” гэж, Газрын харилцаа, геодези, зураг зүйн газрын даргын 2008 оны № 83 дугаар тушаалаар баталсан Газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээ олгох журмын 6 дугаар зүйлийн 6.1-д “өргөдөлтэй танилцаж, суурин судалгаа хийгээд шийдвэрлэх боломжтой гэж үзсэн тохиолдолд өргөдөл гаргагчтай хамт газар дээр нь очиж хээрийн судалгаа хийнэ”, 6.2.4-д “Шаардлагатай тохиолдолд нэгж талбарын эргэлтийн цэгүүдийг газар дээр нь тодруулахдаа хөршүүдтэй нь болон шилжүүлэн авч буй этгээдтэй тохиролцуулж энэ журмын 4 дүгээр хавсралт /Хөршүүдтэй хийсэн тэмдэглэл/-ыг ашиглан тэмдэглэл үйлдэж албажуулах /тухайн нэгж талбартай хил залгаа хөршүүдийг байлцуулах бөгөөд хөршийн төлөөлөл нь эрх зүйн бүрэн чадамж бүхий этгээд байна/”, 6.3.1-д “Хөршүүдийн болон тухайн нэгж талбарын орц, гарцыг тогтоох” гэж тус тус заажээ.

            Хариуцагч нь хууль, журмаар хүлээсэн үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүй буй маргаан бүхий газарт хээрийн судалгааг хийгээгүй, газрын давхцал, орц, гарцыг тодруулаагүй нь Газрын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.3-т заасан зарчимд нийцээгүйн дээр маргаан үүсэх нөхцөл болжээ.

            Мөн Нийслэлийн газрын албаны дэргэдэх Газар эзэмших, ашиглах эрхийг хянан шийдвэрлэх зөвлөлийн 2016 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуралдаанаар уг маргаан бүхий газартай холбоотой асуудал хэлэлцэгдээгүй болох нь НГЗБАаны 2020 оны 02 дугаар сарын 12-ны өдрийн 02-06-/619 тоот албан бичгээр ирүүлсэн Газар эзэмших, ашиглах эрхийг хянан шийдвэрлэх зөвлөлийн 2016 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуралдааны тэмдэглэлээр нотлогдож байна.

            Иймд Нздын 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/58 дугаар захирамжаар гуравдагч этгээд “Р” ХХК-ийн эзэмших буй газрын хэмжээг 765 м2-аар нэмэгдүүлсэн хэсгийг Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.2, Газрын харилцаа, геодези, зураг зүйн газрын даргын 2008 оны № 83 дугаар тушаалаар баталсан Газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээ олгох журмын 6 дугаар зүйлийн 6.1, 6.2.4, 6.3.1-д тус тус заасан ажиллагаануудыг хийж гүйцэтгэсний үндсэн дээр нэхэмжлэгч Б.Алтанцэцэгийн эзэмшлийн газрын орц, гарцыг нээсэн дахин шинэ акт гарах хүртэл 4 сарын хугацаагаар түдгэлзүүлж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

            2. Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-2203******* дугаартай, өмчлөх эрхийн 00009******* дугаар гэрчилгээтэй цахилгааны дэд станцын зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж байгаа 175 м2 газрыг “М” ХХК-д эзэмших эрхтэй болохыг тогтоож, хүлээн зөвшөөрөх, дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж буй 175 м2 газрыг “М” ХХК-д олгохыг Нздад даалгахыг хүссэн нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

            “М” ХХК-иас Үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн газарт 2004 оны 03 дугаар сарын 02-ны өдрийн № 23 тоот алба бичгийн хавсралтаар хүргүүлсэн үл хөдлөх эд хөрөнгийн танилцуулгын 8 дугаарт 1976 онд ашиглалтад орсон 35 м2 талбай бүхий дэд станцын барилгыг дурдсан бөгөөд Газрын харилцаа, геодези, зураг зүйн газраас 2004 оны 03 дугаар сарын 04-ны өдөр “контор үйлчилгээ, дэд станцын зориулалттайгаар” 9 ширхэг барилга байгууламжийг Ү-2203******* дугаарт бүртгэж, өмчлөх эрхийн 00009******* дугаар гэрчилгээг олгожээ.

            Мөн “М” пүүсийн эд хөрөнгийн бүртгэлд 1974, 1981 онд ашиглалтад орсон станц гэж бүртгэгджээ.

Гэтэл Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ ТӨХК-ийн Зүүн түгээх төвөөс гуравдагч этгээд “Р” ХХК-д хүргүүлсэн 2018 оны 05 дугаар сарын 09-ны өдрийн № 32/371 тоот албан бичиг, мөн төвийн 2020 оны 04 дүгээр сарын 06-ны өдрийн № 32/202 тоот албан бичгээр тус шүүхэд ирүүлсэн лавлагаа, агаар сансрын зураг, 2020 оны 05 дугаар сарын 12-ны өдрийн № 32/289 тоот албан бичгээр ирүүлсэн тоноглолын жагсаал, техник ашиглалтын паспорт, гэрч Т.Өсөхбаярын мэдүүлэг зэргээр маргаан бүхий газарт байрлах ХТП-100 дэд станцыг тус байгууллагын үндсэн хөрөнгөд бүртгэлтэй гэжээ.

Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3-д “Хүсэлт гаргасан газар нь бусдын эзэмшиж, ашиглаж байгаа газартай ямар нэг хэмжээгээр давхцаагүй байна” гэж заасан бөгөөд тус шүүх маргаан бүхий дэд станцын өмчлөгчийг тогтоохгүй, иргэн, хуулийн этгээдийн хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу үүссэн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах үүрэгтэй.

Иймд нэхэмжлэгч “М” ХХК нь уг дэд станцын барилгын өмчлөх эрхийн талаарх асуудлаа ердийн харьяаллын шүүхээр хянан шийдвэрлүүлсний дараа тус шүүхэд нэхэмжлэл гаргах нь зүйтэй байх тул эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-2203******* дугаартай, өмчлөх эрхийн 00009******* дугаар гэрчилгээтэй цахилгааны дэд станцын зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж байгаа 175 м2 газрыг “М” ХХК-д эзэмших эрхтэй болохыг тогтоож, хүлээн зөвшөөрөх, дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж буй 175 м2 газрыг “М” ХХК-д олгохыг Нздад даалгахыг хүссэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

            Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.11, 106.3.14-д заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Газрын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.3, 31 дүгээр зүйлийн 31.2, 31.3-д тус тус баримтлан нэхэмжлэгч “М” ХХК, А нарын нэхэмжлэлтэй Нзда, НГЗБАад тус тус холбогдох хэргийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг Нздын 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/58 дугаар захирамжийн гуравдагч этгээд “Р” ХХК-д холбогдох хэсгийг дахин шинэ акт гарах хүртэл 4 сарын хугацаагаар түдгэлзүүлж, үлдэх эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-2203******* дугаартай, өмчлөх эрхийн 00009******* дугаар гэрчилгээтэй цахилгааны дэд станцын зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж байгаа 175 м2 газрыг “М” ХХК-д эзэмших эрхтэй болохыг тогтоож, хүлээн зөвшөөрөх, дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж буй 175 м2 газрыг “М” ХХК-д олгохыг Нздад даалгахыг хүссэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 107 дугаар зүйлийн 107.5 дахь хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч Нзда нь энэхүү шийдвэрийн үндэслэх хэсэгт дурдсан нөхцөл байдлыг сайтар судалж, Нздаас гуравдагч этгээд “Р” ХХК-д газар нэмэгдүүлж олгохдоо Б.Алтанцэцэгийн эзэмшлийн газрын орц, гарцыг нээх зорилгоор дахин шинэ акт гаргах замаар шүүхийн шийдвэрийг биелүүлсүгэй.

3. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 107 дугаар зүйлийн 107.6 дахь хэсэгт зааснаар шүүхээс тогтоосон 4 (дөрөв) сарын хугацаанд хариуцагч Нзда дахин шинэ акт гаргаагүй тохиолдолд Нздын 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/58 дугаар захирамжийн гуравдагч этгээд “Р” ХХК-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болсонд тооцсугай.

4. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 51 дүгээр зүйлийн 51.1, 47 дугаар зүйлийн 47.2-т тус тус зааснаар нэхэмжлэгч, гуравдагч этгээд нарын улсын тэмдэгтийн хураамжид тус бүр төлсөн 70200 төгрөгнөөс 35100 төгрөгийг орон нутгийн төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 35100 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

5. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 108 дугаар зүйлийн 108.2 дахь хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэр танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох ба хэргийн оролцогчид, түүний төлөөлөгч, өмгөөлөгч мөн хуулийн 108 дугаар зүйлийн 108.3 дах хэсэгт заасан хугацаа өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор тус шүүхэд хүрэлцэн ирж шүүхийн шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй бөгөөд ийнхүү аваагүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүй болохыг дурдсугай.

 6. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 дэх хэсэгт зааснаар хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

    ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                   Б.МӨНХ-ЭРДЭНЭ