2022         03         09                                    2022/ШЦТ/343

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Баасанбат даргалж,

улсын яллагч Б.Оюун-Эрдэнэ,   

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Хулан,

шүүгдэгч Б.О нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэйгээр хялбаршуулсан журмаар хийсэн шүүх хуралдаанаар Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт Б овогт Бын Оийг холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн эрүүгийн 2106 01254 1349 дугаартай хэргийг хянан хэлэлцэв.

           

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Б.О нь 2021 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 20 цагийн үед Баянзүрх дүүргийн 08 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр 92 дугаар сургуулийн орчим иргэн О.Нгийн өмчлөлийн Самсунг Эй-10 эс загварын 404920 төгрөгөөр үнэлэгдэх гар утсыг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэрэгт,

мөн 2020 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр 18 дугаар байранд барьцаалан зээлдүүлэх Сайн ломбардад ажилладаг хохирогч Н.Урантогост Архангай аймгаас хонь болон үхрийн махыг хямд үнээр худалдан авч, Улаанбаатар хотод авч ирж зарахад 30-50 хувийн ашигтай байна, махаа зараад ашиг өгөх тул түр мөнгө зээлээч гэж хуурч, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож улмаар хохирогч Н.Урантогосоос нийт 3.500.000 төгрөгийг дансаар шилжүүлэн авч залилах гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.                                                                                                                                                                  

 ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраас шүүгдэгч Б.Оийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлснийг шүүх хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзэн түүнд холбогдох эрүүгийн 2106 01254 1349 дугаартай хэргийг хянан шийдвэрлэв.

 

1. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хавтаст хэрэгт хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлахад шүүгдэгч Б.О нь бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь:

 

Хохирогч О.Нгийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

 ... 2021 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдөр 92 дугаар сургууль дээр байж байгаад 17 цагийн үед сургуулийн хажууд байдаг өөрийн найз Ууганбаярын гэрт очиж түүний төрсөн өдрийг тэмдэглэн 2 шил вино уугаад орой 20 цагийн орчим гэртээ харихаар тэндээс гараад 92 дугаар сургуулийн автомашин ордог хаалганы харалдаа явж байх үед үл таних 25 орчим насны хар хувцастай масктай, малгайтай залуу гарч ирээд нэгж байна уу гэхээр нь байхгүй гэж хэлээд гэр рүүгээ ярих гэж утсаа гаргаж ирэхэд миний гар утсыг булаагаад зугтаасан. Тухайн гар утсыг 2022 оны 03 дугаар сарын 05-ны өдөр манай нөхөр Энхбаяр Март наймны бэлэг гэж Сайн электроникоос 449.900 төгрөгөөр худалдан авч байсан. Самсунг А 10 эс маркийн гар утас байгаа юм. Тухайн гар утас нь 353986613811322, 358052323811322 гэсэн имей кодтой хар өнгөтэй ямар нэгэн эвдрэл гэмтэлгүй гар утас байгаа юм.. гэх мэдүүлэг /хх-ийн 18/,

 

Иргэний нэхэмжлэгч Б.Отгонгэрэлийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

...2021 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдөр дэлгүүр дээрээ байж байх үед манай төрсөн ах Төрбат надад ойр зуурын юм хийж өгөхөөр ирсэн байсан. Тэр үед би хоёр симтэй гар утас хэрэгтэй байна, одоо хөл хориотой байгаа учраас утас зарах газар байхгүй байхдаа гэж санаандгүй ярьсан. Манай ах Төрбат би нэг утас засдаг хүн танина, утас байж магадгүй асуугаад үзье, вокзалын тэр хавьд байдаг юм гэж хэлсэн. Тэгээд ах нөгөө хүн рүүгээ ярихад утас байна, ирээд үз гэж хэлсэн. Тухайн үед би дэлгүүртээ үлдээд манай нөхөр Сайнзаяа, Төрбат ахын хамт нөгөө хүнээс гар утас авахаар явсан. Ингээд тэр хоёр 270.000 төгрөгөөр худалдаж авлаа гээд хар өнгийн Самсунг А 10 эс маркийн гар утас авч ирсэн. Би тэр утсанд 90100531, 88107661 гэх хоёр дугаар хийгээд барьсан. Өчигдөр буюу 2021 оны 06 дугаар сарын 17-ны өдөр над руу цагдаагаас яриад уг гар утсыг хаанаас авсан бэ, гэмт хэргийн холбогдолтой гар утас байна гэж хэлсэн.

Би гар утас зарсан хүнтэй өчигдөр очиж уулзаад би танаас авсан гар утсаа буцааж эзэнд нь өгнө, та миний хохирлыг барагдуулж өгөөрэй гэж хэлсэн. Тэр хүн зөвшөөрөөд та манай Өргөө кино театрын урд байрлах гар утас худалдааны төвийн 10 номерын лангуунаас утас аваарай гэж хэлсэн. Би өнөөдөр очиж уг лангуунаас Хуавэй Пи 20 эл ти эй маркийн 2 симтэй гар утсыг 300.000 төгрөгөөр бодож өмнөх өгсөн мөнгөө оролцуулан зөрүү болох 30.000 төгрөгийг нэмж шилжүүлсэн. Одоо надад ямар нэгэн хохирол байхгүй. Иймд нэхэмжлэх зүйлгүй гэх мэдүүлэг /хх-ийн 24/,

 

Гэрч Б.Ууганбаярын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

2021 оны 04  дүгээр сард ажил тараад 18 цагийн үед Н бид хоёр 92 дугаар сургуулийн зүүн урд байрлах манай гэрт явж очсон. Тэгээд бид хоёр гэрт байсан 2 ширхэг вино хувааж уусан. Н 20 цагийн үед гэртээ харихаар явсан. Би тухайн үед гэрээс гаргаж өгөөд гэртээ орсон. Н такси бариад харьчихна гэж байсан. Ингээд маргааш өглөө нь ажил дээрээ ирэхэд Н надад гар утсаа манай гэрээс гараад сургуулийн ойролцоо явж байгаад үл таних хүнд шүүрүүлчихсэн. Тухайн үед утсаараа яриад явж байх үед нь шүүрээд зугтаачихсан гэж хэлсэн гэх мэдүүлэг /хх-ийн 28/,

 

Гэрч Э.Доржсэмбийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

2021 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдөр намайг ажил дээрээ байх үед туранхай, намхандуу, бор царайтай, 160-165 сантиметрийн өндөртэй, 30 гаруй насны эрэгтэй хүн орж ирээд надаар гар утасны дэлгэц солиулсан. Ямар гар утасны дэлгэцийг ямар үнэ хөлсөөр солиулсныг санахгүй байна. Ямар ч байсан гар утсаа засуулаад мөнгө нь дутаад надад Самсунг А-10 эс маркийн гар утсыг хөлсөндөө өгч байсан. Тухайн үед би уг гар утсыг 150.000-200.000 төгрөгт бодож авсан. Би утасны дэлгэцийн засварын үнийг хасаад зөрүүнд 60.000 төгрөгийг тэр хүний данс руу шилжүүлсэн. ...би дансны хуулгаа үзэхэд 2021 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдрийн 13 цаг 48 минутад өөрийн Хаан банкны 5015128361 тоот данснаас 60.000 төгрөгийг тэр хүний өгсөн 473035529 тоот данс руу А10S 95484246 гэсэн гүйлгээний утгатай хийсэн байсан. Тухайн үед би тэр хүнээс утасны дугаарыг нь асуугаад гүйлгээний утга дээр нь бичиж байсан юм гэх мэдүүлэг /хх-ийн 31-32/,

 

Иргэний нэхэмжлэгч Э.Доржсэмбийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

...би гар утасны дэлгэц зассан 210.000 төгрөгөөс 60.000 төгрөгийг дансаар авч, 150.000 төгрөгт уг Самсунг галакси А-10 эс гар утсыг бодож авсан. Надад 150.000 төгрөгийн хохирол учирсан байна. Би 150.000 төгрөгийг нэхэмжилнэ. Би уг гар утсыг хэргийн улмаас олдсон эд хөрөнгө гэж мэдээгүй. Уг залуу нь надад хэлэхдээ манай дүү барьж байсан утас гэж хэлсэн гэх мэдүүлэг /хх-ийн 90/,

 

Хөрөнгийн үнэлгээний Дамно компанийн 2021 оны 6 дугаар сарын 18-ны өдрийн БЗД3-21-202 дугаартай:

“Самсунг Ай 10 эс маркийн гар утсыг 404.910 төгрөгөөр үнэлэв” гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 38-39/,

 

- зөрчлийн талаар амаар болон холбоо, мэдээллийн хэрэгслээр гаргасан гомдол, мэдээллийг хүлээн авсан тухай тэмдэглэл /хх-ийн10/,

- цагдаагийн дэслэгч П.Лувсандагвын 2021.04.15-ны өдрийн: “... 20 цаг 08 минутын үед сургуулиас гараад хашаан дотор байдаг талбай руу гардаг явган хүний шатан дээр суугаад утсаар ярьж дуусаад байж байх үед үл таних хар хувцастай 170-180 сантиметрийн өндөртэй масктай эрэгтэй хүн утсаараа яриулаач гээд утсаа гуйхаар нь нэгж байхгүй, чадахгүй гэсэн чинь миний Самсунг А-10 гэх гар утсыг булаагаад зугтаасан. Би сургууль руу буцаж ороод цагдаад дуудлага өгсөн...” гэх илтгэх хуудас /хх-ийн 11/,

            - эд зүйлийг хүлээн авсан: “...иргэний нэхэмжлэгч Б.Отгонгэрэлээс өөрийн санаачилгаар гаргаж өгсөн хар өнгийн Самсунг А10 эс маркийн гар утас 1 ширхгийг 2021 оны 06 сарын 18-ны өдрийн 16 цаг 20 минутад хүлээн авсан” гэх тэмдэглэл /хх-ийн 50/,

            - эд зүйлийг хүлээлгэн өгсөн “...хохирогч О.Нд хар өнгийн Самсунг А-10 эс маркийн /IMEI 353983613811322, 358052323811322/ гар утас 1 ширхгийг 2021 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдрийн 12 цаг 57 минутад хүлээлгэн өгсөн” гэх тэмдэглэл /хх-ийн 55/,

            - Сайн электрониксын худалдан авагчийн зарлагын падаан, 10 дугаартай зээлийн гэрээ /хх-ийн 56-62/,

 

Шүүгдэгч Б.Оийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

...92 дугаар сургуулийн урд талын сандал дээр нэг эмэгтэй хүн утсаа оролдоод сууж байхаар нь хажууд нь очоод утсаараа нэг мобикомын дугаар руу залгаад өгөөч гэхэд тэр эмэгтэй үгүй гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би дахиад тэр эмэгтэйд хандаж дүүд нь яаралтай хэрэг байна, утсаараа ганц залгуулаач гэж хэлэхэд юу хуцаад байгаа юм, зайл гэж хэлэхээр нь гарт нь байсан Самсунг А-10 эс маркийн утсыг булааж аваад хойд зам руу зугтаасан. Маргааш нь буюу 2021 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдөр Төмөр замын вокзалын хойно байрлах гар утас завсрын газар очиж кодыг гаргуулах гэхэд 90.000 төгрөг болно, цааш нь зарах юм бол 150.000 төгрөгөөр зарах байх, чи надад энийгээ 60.000 төгрөгөөр зарвал зар гэхээр нь би зөвшөөрч Самсунг А-10 эй загварын гар утсыг 60.000 төгрөгөөр утас засварын хүнд худалдсан гэх мэдүүлэг /хх-ийн 45/,

 

2. Шүүгдэгч Б.О нь хуурч, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгосон, бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулж эзэмшигч, өмчлөгчийн эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг шилжүүлэн авч залилах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь:

 

Хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч Н.Урантогосын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

... 2020 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдөр надад 500.000 төгрөг зээлэх үү, оронд нь мах авч болно шүү гэхээр нь би надад 130.000 төгрөг байна, бас үнэт эдлэлийг барьцаанд тавиад авч болно гэж хэлсэн. Намайг ажлаа тараад мөнгөө явуулаач гэхээр нь би ажлаа тараад 5026674769 дугаартай Гомбодорж гэх нэртэй данс руу 500.000 төгрөг явуулсан. Маргааш нь надад мах нэмж авах гэсэн юм аа, 30-50 хувийн ашигтай байдаг болохоор дахиад хэдэн мал авах гэсэн юм аа, 2.000.000 төгрөгийг хүүтэй ч хамаагүй 3-7 хоногийн дотор олоод өгөөч гэхээр нь би үнэт эдлэлээ барьцаанд тавьж, Оийн Худалдаа хөгжлийн банкны данс болох 473035529 дугаартай данс руу 2.000.000 төгрөгийг ажлын газрын залуугийн дансаар явуулсан. Үүнээс хойш дахин хэд хоногийн дараа мал авах гэсэн юм, 1.000.000 төгрөг олоод өгөөч гэсэн. Тэгэхээр нь би дахиад үнэт эдлэлээ барьцаанд тавьж 1.000.000 төгрөг явуулсан. Тэгээд би хэд хоногоос ярихад Эмээлт дээр байна, малаа өгөх гээд зогсож байна, удахгүй мөнгө явууллаа гэж хэлсэн. Би хүлээж байгаад юу болсон талаар асууж залгахад Эмээлт дээр байна, зарим малын нь хулгайн мал гэж байна, цагдаа шүүх болоод явж байна, маргааш, нөгөөдөртөө өгнө, удаахгүй гэж хэлсэн. Ломбардад тавьсан эд зүйлийн хугацаа яваад байсан болохоор 12 дугаар сарын 11-ний өдөр Жуковт байрлах худалдаа хөгжлийн банкнаас өөрийн хугацаатай хадгаламжаа хаагаад өөрийн барьцаанд тавьсан үнэт эдлэлээ төлөөд авсан. Тэгээд би ар гэртээ холбоо барьж эгчтэй нь ярьж болсон зүйлийн талаар хэлэхэд би нар өөрсдийн хувийн амьдралтай, өөрсдөө асуудлаа шийдээрэй гэж хэлсэн гэх мэдүүлэг /хх-ийн 128/,

 

 - гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, хохирогчийн цагдаагийн байгууллагад бичгээр гаргасан өргөдөл /хх-ийн 122-123/,

- хохирогчийн мөнгө зээлсэн шилжүүлсэн банкны дансны хуулга /хх-ийн 130-133/,

- фейсбүүк мессенжерийн чат /хх-ийн 137-142/,

- эд зүйлийг хүлээн авсан: ...Batbaatar Odgerel гэх нэртэй фейсбүүк хаягтай харилцсан чат, Б.Оийн эзэмшлийн Хаан банкны 5026674769 дугаартай дансны хуулгыг гар утсаар скрийншот хийж авсан зургийг хүлээлгэн өгсөн... гэх тэмдэглэл /хх-ийн 174-176/,

- Б.Оийн Худалдаа хөгжлийн банкны харилцах дансны хуулга /хх-ийн 196-198/,

 

Шүүгдэгч Б.Оийн мөрдөн байцаалтад өгсөн:

... 2020 оны 11 дүгээр сарын эхээр Покер стар нэртэй олон улсын цахим тоглоом тоглож байсан мөнгөө алдсан тул дахиад тоглож мөнгө олохын тулд бооцоонд тавих мөнгө олохоор өөрийн зүс таних Урантогосоос мөнгө зээлэхээр болсон. Мөн тухайн үед хөдөөгөөс надад зарах идэшний үхрийн мах ирэх байсан тул Урантогост идэшний мах орж ирэхээр нь би мөнгөтэй болно, тэр хүртэл 500.000 төгрөг зээлэх үү гэж асууж Урантогос 500.000 төгрөгийн зээл авсан. Тухайн мөнгийг өсгөх гэж тавиад алдсан ба үүний дараа Урантогосоос дахиж 2.000.000 төгрөг, 1.000.000 төгрөгөөр 2 удаа тоглоом тоглох гэж байгаагаа хэлэлгүй аваад тухайн мөнгөөр тоглож их мөнгө олоод Урантогост зээлсэн мөнгөө өгнө гэж тооцоолоод Покер стар гэх олон улсын цахим тоглоом тоглосон боловч дахин хожигдож бүх мөнгөө алдаж, Урантогосоос авсан мөнгөө өгч чадахааргүй болсон... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 172/ зэрэг хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Хавтаст хэргээс шүүгдэгч Б.Оийн эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хорооны засаг даргын тодорхойлолт, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа,  58 дугаар дунд сургуулийн бүрэн дунд боловсролын үнэмлэхийн хуулбар, гэрлэлтийн бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, хүүхэд Оийн Арвин, Түвшинбаяр, Анунгоо, Саранбилиг, Наранбилиг нарын төрсний гэрчилгээний хуулбар, хувийн байдлын талаарх баримт, жолоочийн лавлагаа мэдээлэл, иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа, үл хөдлөх хөрөнгөтэй эсэх лавлагаа, тус дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021 оны 06 дугаар сарын 24-ний өдрийн 710 дугаартай шийтгэх тогтоолын хуулбар, хохирол төлсөн талаарх Худалдаа хөгжлийн банкны зарлагын баримт, цагдаагийн сангийн мэдээлэл зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай байна гэж шүүх үнэлэв.

 

Хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, гэрч, яллагдагч нараас мэдүүлэг авахдаа хууль сануулж, хуульд заасан журмын дагуу мэдүүлгийг авсан байх тул үнэн зөвд тооцож үнэлсэн болно.

           

1. Дээрэмдэх гэмт хэргийн тухайд

Дээрх нотлох баримтууд нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, өөр хоорондоо зөрүүгүй, энэ хэрэгт хамааралтай байх бөгөөд Баянзүрх дүүргийн прокурорын газраас Б.Оийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн зүйлчлэл үндэслэлтэй байна.

 

Шүүгдэгч Б.О нь 2021 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 20 цагийн үед Баянзүрх дүүргийн 08 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр 92 дугаар сургуулийн орчим иргэн О.Нгийн өмчлөлийн Самсунг Эй-10 эс загварын 404920 төгрөгөөр үнэлэгдэх гар утсыг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь дээр дурдсан хохирогчийн мэдүүлэг, хөрөнгийн үнэлгээний тайлан, шүүгдэгчийн үйлдсэн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг зэрэг хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар  хэлэлцүүлсэн дээрх нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдсон.

 

Шүүгдэгч Б.О нь өөрийн хийж байгаа үйлдлийн хууль бус шинжийг ойлгож ухамсарлаж байсан хэдий ч хийхийг хүсэж үйлдэн хор уршигт зориуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй үйлдэл учир гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг тус бүрдээ бүрэн хангаж байна.

 

Иймд шүүгдэгч Б.Оийн иргэн О.Нгийн гар утсыг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авсан үйлдэлд нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож ял шийтгэл оногдуулах хууль зүйн үндэслэлтэй гэж дүгнэв.

 

2. Залилах гэмт хэргийн тухайд

Дээрх нотлох баримтууд нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, өөр хоорондоо зөрүүгүй, энэ хэрэгт хамааралтай байх бөгөөд Баянзүрх дүүргийн прокурорын газраас Б.Оийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн зүйлчлэл үндэслэлтэй байна.

 

Бусдын эд хөрөнгийг залилах гэмт хэргийн хувьд өөртөө амар хялбар аргаар орлого олох санаа зорилготой, орлого олохыг хүссэн шүүгдэгчийн идэвхтэй үйлдлээр үйлдэгддэг гэмт хэрэг болно.

 

Шүүгдэгч Б.Оийн хохирогчийн урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж эд хөрөнгийг шилжүүлэн авсан гэмт хэргийг үйлдсэн нь өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид гэмт хэрэгт тооцохоор заасан нийгэмд аюултай үйлдэл байна.

 

Шүүгдэгч Б.О нь 2020 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр 18 дугаар байранд барьцаалан зээлдүүлэх Сайн ломбардад ажилладаг хохирогч Н.Урантогост Архангай аймгаас хонь болон үхрийн махыг хямд үнээр худалдан авч, Улаанбаатар хотод авч ирж зарахад 30-50 хувийн ашигтай байна, махаа зараад ашиг өгөх тул түр мөнгө зээлээч гэж хуурч, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож улмаар хохирогч Н.Урантогосоос нийт 3.500.000 төгрөгийг дансаар шилжүүлэн авч залилах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэг болон мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн гэрч, хохирогч, шүүгдэгч нарын мэдүүлэг зэрэг хэрэгт цугларсан, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн бичгийн дээрх нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдлоо.

 

Нотлох баримт болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн гэм буруутай үйлдэл хангалттай тогтоогдож, шүүгдэгч Б.О нь хуурч эзэмшигч, өмчлөгчийн эд хөрөнгийг шилжүүлэн авч залилах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, ял шийтгэл оногдуулах хууль зүйн үндэслэлтэй гэж дүгнэв.

 

Дээрэмдэх гэмт хэргийн улмаас хохирогч О.Нгийн гар утсыг шинжээчийн дүгнэлтээр гар утсыг 404910 төгрөгөөр үнэлсэн байх ба шүүгдэгч гар утсыг буцаан хүлээлгэн өгсөн бөгөөд иргэний нэхэмжлэгч Э.Доржсэмбэ нь 150.000 төгрөгийг нэхэмжилснийг 2022 оны 02 дугаар сарын 24-ний өдөр мобайл банкаар төлж барагдуулсан нь хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдсон болно.

Залилах гэмт хэргийн улмаас хохирогч Н.Урантогосод 3.500.000 төгрөгийн хохирол учирсныг шүүгдэгч төлж барагдуулсан болох нь хавтаст хэрэгт авагдсан 2022 оны 02 дугаар сарын 15-ны өдрийн Худалдаа хөгжлийн банкны шилжүүлгийн баримтаар тогтоогдсон болно.

Иймд шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж шүүх үзлээ.

 

Шүүх шүүгдэгч Б.Од ял оногдуулахад эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй, харин учруулсан хохирлоо төлсөн, түүний хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа зэргийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх үндэслэл, нөхцөлд тооцож, уг байдлуудыг харгалзан түүнд зорчих эрхийг хязгаарлах ял оногдуулж, өөрийн оршин суух газраас явахыг хориглож, хуульд заасан үүргийг тодорхой хугацаанд хүлээлгэх нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

 

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, хэрэгт битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг дурдах нь зүйтэй байна.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

                                                                                               

                  ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Б овогт Бын Оийг хуурч, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож эзэмшигч, өмчлөгчийн эд хөрөнгийг шилжүүлэн авч залилах гэмт хэрэг үйлдсэн,

бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

 

 2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.Оийг дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу дөрвөн зуун тавин мянган төгрөгөөр торгох ялаар,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар тус тус шийтгэсүгэй.        

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.Од Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ялын 8 цагийг 1 хоногоор тооцож нийт 1 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг нэмж нэгтгэн нийт ялыг 7 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар тогтоосугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Улаанбаатар хотын төвийн 6 дүүргийн нутаг дэвсгэрээс гарч явахыг хориглож, эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлтэйгөөр оршин суух газраа өөрчлөх үүргийг шүүгдэгч Б.Од 7 сарын хугацаагаар хүлээлгэсүгэй.

 

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг биелүүлээгүй бол зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны 1 хоногийг хорих ялын 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

 

6. Хэрэгт битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, шүүгдэгч хэргийн учир цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох ба мөн хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.5 дахь заалтад зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Б.Од хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ хэрэглэсүгэй.

 

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш, эсхүл энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш эс зөвшөөрвөл 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрт гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

 

 

                     ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                            Н.БААСАНБАТ