ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

×èíãýëòýé ä¿¿ðãèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ ¨.Öîãòçàíäàí äàðãàëæ,

Шүүх хуралдааны íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.Билгүүн,

Уëñûí ÿëëàã÷ Д.Нямсүрэн,

ø¿¿ãäýã÷ Ө.О нь /шүүгдэгч өөрөө өөрийгөө өмгөөлж оролцсон/ нарыг оролцуулан тус ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð íýýëòòýé õèéñýí ø¿¿õ õóðàëäààíààð, 

            Чингэлтэй д¿¿ðãèéí ïðîêóðîðûí ãàçðààñ õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð ìºðäºí øàëãàõ àæèëëàãàà ÿâóóëñàí Ө.От Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí ãýìò õýðýãò õîëáîãäóóëàí ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ èð¿¿ëñýí ýð¿¿ãèéí 1711009910371 äóãààðòàé õýðãèéã 2017 îíû 12 дугаар  ñàðûí 28-ны ºäºð õ¿ëýýí àâ÷, õÿíàí õýëýëöýâ.

Шүүгдэгч Монгол улсын иргэн, Хашаат овогт Ө.О, 1990 оны 8 дугаар сарын 23-ны өдөр Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт суманд төрсөн, 27 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 3, эхнэр, хүүхдийн хамт Баянзүрх дүүргийн 24 дүгээр хороо Хоршооллын 14-6 тоотод оршин суух хаягийн бүртгэлтэй,

2007 оны 4 дүгээр сарын 17-ны өдөр Дундговь аймаг дахь сум дундын шүүхээр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялыг 8 сараар тэнссэн, хэрэг хариуцах чадвартай,  /РД:................................................./,

Ø¿¿ãäýã÷ Ө.О нь 2017 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 14 дүгээр хороо Хайлаастын 21 дүгээр гудамжинд Ч.Батболдыг зодож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг õîëáîãäæýý. 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн яллах, цагаатгах нотлох баримтыг шинжлэн судаëæ ТОДОРХОЙЛБОЛ:

    Ø¿¿ãäýã÷ Ө.О ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ìýä¿¿ëýõäýý: “Тухайн өдөр гэр рүүгээ харихаар ×.Áàòáîëä ãýäýã õ¿íèé òàêñèíä ñóóñàí. Òýãýýä ãýð ð¿¿ãýý õ¿ðã¿¿ëýõýýð ÿâæ áàéòàë ãóäàì ºãñ¿¿ð áàéíà цаашаа явж чадахгүй байна гээд жолооч зогссон. Энэ асуудлаас нь болж маргалдсан. Энэ хүний биед хөнгөн хохирол учруулсан нь үнэн” гэв.

Õîõèðîã÷ Ч.Батболд мөрдөн шалгах ажиллагааны үед ìýä¿¿ëýõäýý: “Би 2017 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр таксинд явж байхдаа 28 дугаар сургуулийн хажуугаас эрэгтэй, эмэгтэй 2 хүнийг аваад 6 буудал тийшээ хүргэж өгөхөөр явсан. Тэдний гэрийн гудамж руу өгсөөд явж байхад гудамж нь хонхор, гүдгэр ихтэй огцом өгсүүр байсан тул эндээс цааш явж чадахгүй нээ гэж хэлсэн чинь эрэгтэй нь ийм юм рүү гарч чадахгүй юм бол яах гэж таксинд явдаг юм бэ гээд маргалдсан. Тэр залуу намайг хүзүүнээс боосон тэгэхээр нь би өмсөж явсан фудболкноос  нь барьж зуурч байгаад урсан, тэр эрэгтэй ноцолдож байхдаа намайг зодож цохиогүй. Хойноос машинууд ирээд намайг машинаа холдуул гэхээр нь машинаа холдуулах хооронд нөгөө 2 хүн дээшээ алхаад  яваад өгсөн. Тэгэхээр нь би машинаа байршуулчихаад араас нь очоод эхнэрийнх нь цүнхний оосорноос бариад зогссон чинь нөгөө залуу ирээд намайг боож аваад газар унагаад зүүн талын хавирга орчимд өвдөглөсөн. Тэгэхэд би хавирга хугарсан гэж бодоогүй. Тэгээд зүрх өвдөөд 103 дуудаад, гэмтлийн эмнэлэгт үзүүлэхэд хавирга хугарсан байна гэсэн. Би зүрх судасны өвчтэй. Өрхийн эмнэлгийн хяналтанд 2012 оноос байгаа...” ãэсэн мэдүүлэг /хх-24-26/,

Гэрч Х.Энхжин мөрдөн шалгах ажиллагааны үед ìýä¿¿ëýõäýý: ”Би нөхөртэйгээ хамт таксигаар гэртээ хүргүүлсэн юм. Тэгээд гэр рүүгээ ордог гудамжны дунд явж байтал такси зогсоод дээшээ явахгүй гэсэн. Тэгэхээр манай нөхөр "яагаад явахгүй байгаа юм бэ?" гэж асуутал жолооч "би гэр хорооллын замаар явдаггүй" гэсэн. Тэгээд бид 2 таксинаас буугаад "хэд гарсан бэ?" гэхэд жолооч "5000 төгрөг" гэхэд манай нөхөр цонхоор нь мөнгөө шидэж өгөөд "шороон замаар явахгүй юм бол яах гэж халтууранд явдаг юм бэ" гэж хэлээд мөнгөө өгөөд явах гэтэл жолооч бууж ирээд манай нөхрийг заамдаад авсан. Тэгээд миний нөхрийн өмсөж явсан подволк, куртикийг урсан. Тэгээд би жолооч нөхөр 2-ын голоор нь ороод "жолооч ахаа уучлаарай та ингээд яваа" гээд салгах гэтэл намайг түлхэж газар унагаасан. Тэгээд би газар уначихаад, манай нөхөр жолооч хоёр зууралдаад зогсож байхад хажуугаар явж байгаа жолооч нар миний сууж ирсэн таксины жолооч ахыг "наад машин чинь зам таглаад байна, машинаа холдуул" гэхэд маргаан түр завсарласан. Энэ хооронд нөхөр бид 2 жолоочоос салаад гудамжаар дээшээ гэр рүүгээ өгсөөд явж байтал араас жолооч ах гүйж ирээд миний цүнхний оосорноос татаад "та хоёр зугтаах гэж байна уу?" гэж орилоод газрын уруу намайг чирсэн. Намайг газрын уруу бууж чадахгүй жолооч ахад чирэгдээд уначих гээд байхаар нь манай нөхөр "жирэмсэн хүнийг ингэж болохгүй та тавиач" гэхэд манай нөхрийг бас барьж аваад утсаараа цагдаа дуудаж байх хоорондоо худлаа жүжиглээд "намайг энд хүн зодож байна, хүмүүсээ туслаарай, цагдаа нар та нар ирж байна уу" гээд утас руугаа орилоод байсан. Ингээд гудамжаар явж байсан машинуудын жолооч нар таксины жолооч ахыг зам чөлөөл гэхэд маргаан дахин завсарлаж тэр хооронд би нөхөртэйгээ гэртээ орсон. Тэгээд байж байтал цагдаа ирээд бид нарыг цагдаагийн хэлтэс дээр авчраад байж байтал 103-ын эмч ирээд жолооч ахаас "таны юу өвдөж байна" гэтэл "миний зүрх салганаж байна, түүнээс биш өөр өвдсөн юм байхгүй, би угаасаа зүрх муутай хүн" гэж хэлж байсан. Манай нөхөр бас жолооч ахаас "би таньд гар хүрээгүй биз дээ, таньд өвдсөн юм байхгүй биз дээ" гэж асуутал жолооч ах "тиймээ надад өвдсөн юм байхгүй, зүрх харин салагнаад байна, би зүрхний бронктой хүн" гэж хэлж байсан. Ингээд 103-ын эмч жолооч ахыг үзчихээд миний даралтыг бас үзээд "чиний даралт чинь нэлээн багассан байна, чиний биенээс хүрэн өнгийн юм гарсан уу, төрөхөд хэд хоног үлдсэн юм бэ" гэж асуугаад надад "хяналтынхаа эмчид яаралтай очиж үзүүлээрэй" гэж захисан гэсэн мэдүүлэг /хх-20/,

Гэрч Т.Баасандорж  мөрдөн шалгах ажиллагааны үед ìýä¿¿ëýõäýý: ”..Би тэр өдөр цагдаа жолооч, цагдаагийн дэд ахлагч Т.Мөнхбаатарын хамтаар Согоот-115 чиглэлд Чингэлтэй дүүргийн 14,19 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт машинт эргүүлийн үүргийг гүйцэтгэж байхад Согоот-10с Чингэлтэй дүүргийн 14 дүгээр хороо Хайлаастын 21 дүгээр гудамжинд таксинд явж байгаад зодууллаа гэх дуудлагын дагуу хэрэг болсон газар очиход Хайлаастын 21 дүгээр гудамжинд 7793УНП улсын дугаартай Тоёота Приус-20 загварын тээврийн хэрэгсэлтэй ахимаг насны жолооч би сая 28 дугаар сургуулиас эрэгтэй эмэгтэй хоёр хүн аваад энд ирээд машин дээшээ гарах боломжгүй гэж хэлэхэд үйлчлүүж байсан хүн намайг барьж аваад зодлоо гээд зүүн талынхаа хавиргыг бариад ёолоод зогсож байсан. Тэгээд надад үйлчлүүлж байсан хүн энэ айл руу орсон гээд надад нэг хашаа зааж өгөхөд уг айлын хашааг цохиход нэг эрэгтэй эмэгтэй хоёр гарч ирсэн. Тэгээд нөгөө дуудлага өгсөн хүн энэ хүн мөн байна гэж хэлээд би тэр залууд та биднийг дагаж яваад цагдаагийн хэлтэс дээр очоод асуудлаа шийд гэж хэлэхэд эхнэр нь гэх эмэгтэй би цуг явна гэж хэлээд машинд суугаад цагдаагийн хэлтэс дээр ирээд Согоот-10д жижүүрийн ерөнхий зохицуулагч цагдаагийн хошууч Е.Амгаланбаярт хүлээлгэж өгөөд дараагийнхаа дуудлаганд явсан” гэсэн мэдүүлэг /хх-33-34/,

Гэрч Т.Чойсүрэн мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлэхдээ: “..Батболд нь ил харагдах шарх сорив гэмтэлгүй, хувцас нь шороо болсон байсан. Тэгээд өөрөө зовиураа хэлэхэд зүрхээр хатгуулаад амьсгалахад төвөгтэй, цээж зүүн орчмоор дарж байгаа юм шиг өвдөөд байна гээд байсан. Тэгээд зүрхний шигдээс байж магадгүй гэж бодоод түргэнээр аваад Баянгол дүүргийн эрүүл мэндийн төвийн хүлээн авах тасагт нь хүлээлгэж өгсөн ..Батболд хэлэхдээ цээж болон зүрхний орчимд хатгуулж хүндүүрлээд амьсгалахад хүндрэлтэй байна гэж хэлж байсан. Ил харагдах гэмтэл хугарал бэртэл байгаагүй. Үзлэгийг тэмтэрч үзэхэд илт хавирга орчимд хугарсан зөрсөн зүйл ажиглагдаагүй учир нарийн мэргэжлийн рентгэн зурагт харуулахыг зөвлөсөн ..” гэсэн мэдүүлэг /хх-35-36х/, 

            Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2017 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдрийн шинжээчийн №13014 тоот дүгнэлтэнд:

            1.2. Ч.Батболдын биед зүүн талын 10-р хавирганы зөрөөтэй хугарал, цээжний хэнхэрцгийн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо.

            3.4.5. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх бөгөөд тухайн хэрэг гарсан гэх хугацаанд үүссэн байх боломжтой.

            6.7. Шүүх эмнэлэгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

            8. Цаашид энгийн хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй” гэжээ /хх-39х/,

Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí äàãóó öóãëóóëæ, áýõæ¿¿ëñýí äýýðõ íîòëîõ áàðèìòóóä íü õýðãèéã øèéäâýðëýõýä õàíãàëòòàé, õýðãèéí á¿ðäýë õàíãàãäñàí, ø¿¿ãäýã÷èéí ¿éëäýëä ïðîêóðîðîîñ ç¿éë÷èëñýí õóóëèéí ç¿éë õýñýã òîõèðñîí áàéíà ãýæ ø¿¿õ ä¿ãíýëýý.

Ø¿¿ãäýã÷ Ө.О нь 2017 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 14 дүгээр хороо Хайлаастын 21 дүгээр гудамжинд Ч.Батболдыг зодож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан áîëîõ íü õàâòàñò õýðýãò öóãëóóëæ áýõæ¿¿ëýãäñýí äýýðõ íîòëîõ áàðèìòóóäààð íîòëîãäîí òîãòîîãäîæ áàéíà.

Èéìä ø¿¿ãäýã÷ Ө.О нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн гэмтэл учруулсан ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä òîîöîæ, ò¿¿íä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõ õóóëü ç¿éí ¿íäýñëýëòýé áàéíà.

Шүүгдэгч Ө.О нь учруулсан хохирлоо сайн дураар нөхөн төлсөн, хохирогч Ч.Батболд нь гэм буруутай этгээдэд гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэж мөрдөн øàëãàõ àæèëëàãààíû ¿åä мэдүүлсэн áºãººä ïðîêóðîðîîñ ø¿¿ãäýã÷èä Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1-ä çààñíààð 450 íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãººð òîðãîõ ÿë îíîãäóóëàõ ñàíàë ãàðãàñíûã ø¿¿ãäýã÷ õ¿ëýýí çºâøººðñºí áîëíî.

Òîðãîõ ÿëûí íýã íýãæèéã ìºí õóóëèéí 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 3-ò çààñíààð íýã ìÿíãàí òºãðºãòýé òýíö¿¿ áàéõààð òîîöëîî.

Ìîíãîë Óëñûí Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 17.4 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 5, 17.5 äóãààð ç¿éëèéí 8,9 äýõ õýñýã, 36.2, 36.3, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 äóãààð ç¿éë¿¿äýä òóñ òóñ çààñíûã óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

1. Шүүгдэгч Хашаат овогт Ө.Оыг Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1-ä çààñàí бусдын эрүүл мэндэд  хөнгөн хохирол учруулсан ãýìт хэрэг үйлдсэн гэм  áóðóóòàéä òîîöñóãàé.

2. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1-ä çààñíààð Ө.Оыг 450 (äºðâºí çóóí тавь) íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé áóþó 450.000 (äºðâºí çóóí тавин ìÿíãà) òºãðºãººð òîðãîõ ÿë øèéòãýñ¿ãýé.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий анийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар Ө.От оногдуулсан торгох ялыг 2 /хоёр/ сарын хугацаанд буюу 2018 îíû 3 äóãààð ñàðûí 2-íû äîòîð төлөхийг даалгасугай.

4. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 5-ä çààñíààð Ө.О íü òîðãîõ ÿëûã áèåë¿¿ëýýã¿é áîë ø¿¿õ áèåëýãäýýã¿é òîðãîõ ÿëûí àðâàí òàâàí íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãèéã íýã õîíîãîîð òîîöîæ õîðèõ ÿëààð ñîëьж áîëîõûã ñàíóóëñóãàé.

5. Хэрэгт битүүмжлэгдэн ирсэн хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, шүүгдэгч íü öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, áóñäàä òºëºõ òºëáºðã¿é болохыг òóñ òóñ äóðäñóãàé.

6. Øèéòãýõ òîãòîîë íü óíøèæ ñîíñãîñíîîð õ¿÷èíòýé áîëîõ áà ãîìäîë, ýñýðã¿¿öýë ãàðãàñàí áîë ø¿¿õèéí øèéäâýðèéí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëæ, øèéòãýõ òîãòîîë õóóëèéí õ¿÷èí òºãºëäºð áîëòîë ø¿¿ãäýã÷ Ө.От õóâèéí áàòàëãàà авах òóõàé òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýý àâñóãàé.

7. Øèéòãýõ òîãòîîëûã óëñûí ÿëëàã÷, ø¿¿ãäýã÷, õîõèðîã÷, òýäãýýðèéí ºì㺺ëºã÷ ãàðäàí àâñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýé áîëîõûã äóðäñóãàé.

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                   Ё.ЦОГТЗАНДАН