Д.М-, Д.М-, Ж.Б-, Б.Ж-,

Б.Г-, Н.Ж-, Б.А-, Б.Х-,

Г.У-, Н.Ц-, Н.Б-,

Д.Э-нарт холбогдох

эрүүгийн хэргийн тухай

 

Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Т.Өсөхбаяр даргалж, шүүгч Д.Оюунчулуун, шүүгч Д.Очмандах нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хаалттай хийсэн шүүх хуралдаанд:

 

прокурор Ц.Сүхбат, Ч.М ,

хохирогч Б.Эрдэнэчимэг, түүний өмгөөлөгч А.Нацагдорж,

хохирогч О.Түвшинтөгс,

шүүгдэгч Б.Х-, түүний өмгөөлөгч Б.Атарбямба,

шүүгдэгч Н.Ж-ы өмгөөлөгч Ц.Амар,

шүүгдэгч Д.М-ы өмгөөлөгч Б.Э- ,

шүүгдэгч Д.М-ийн өмгөөлөгч Д.Баярмаа,

шүүгдэгч Б.Г-, түүний өмгөөлөгч Б.Бат-Ерөөөлт,

шүүгдэгч Н.Ц-,

нарийн бичгийн дарга Ц.Билгүүн нарыг оролцуулж, 

 

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч П.Туяат даргалж, шүүгч Д.Алтанжигүүр, Х.Одбаяр нарын бүрэлдэхүүнтэй хийсэн шүүх хуралдааны 2018 оны 10 дугаар сарын 2-ны өдрийн 459 дугаартай шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч шүүгдэгч Б.Г-, Б.Х-, Ж.Б-, Д.Э- , Д.М-, Н.Ц-, шүүгдэгч Б.Х-ийн өмгөөлөгч И.Атарбямба, шүүгдэгч Н.Ж-ы өмгөөлөгч Ц.Амар, хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн өмгөөлөгч А.Нацагдорж нарын гаргасан давж заалдах гомдлоор Д.М-, Д.М-, Ж.Б-, Б.Ж-, Б.Г-, Н.Ж-, Б.А-, Б.Х-, Г.У-, Н.Ц-, Н.Б-, Д.Э-нарт холбогдох 1810004800098 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2018 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Д.Очмандахын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

 

1. Б  овгийн Д-  М , 19... оны .. дүгээр сарын ..-ний өдөр ............. ........ тоотод оршин суух бүртгэлтэй, ял шийтгэлгүй, ....................... регистртэй;

 

2. Б  овгийн Д  М , 19.. оны .. дүгээр сарын ...-ний өдөр ................... .... тоотод оршин суух бүртгэлтэй, 2014 оны 4 дүгээр сарын 3-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэгт зааснаар 5 жил 1 сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгүүлж, уг шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг 1 жилийн хугацаагаар хойшлуулсан, .................... регистртэй;

 

З. Д овгийн Ж-ийн Б, 19... оны .. дугаар сарын ...-ны өдөр ........ тоотод оршин суух бүртгэлтэй,

1990 оны 8 дугаар сарын 21-ний өдрийн таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 123 дугаар зүйлийн 4-т зааснаар 3 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж, 1991 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр “Өршөөл үзүүлэх тухай” хуулиар эдлээгүй үлдсэн ялаас өршөөгдсөн,

1993 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдрийн таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 211 дүгээр зүйлийн 2-т зааснаар 3 жил 7 хоногийн хорих ялаар шийтгүүлж, 1997 онд хугацаа дуусч суллагдсан,

1998 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 123 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 125 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, 225 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус зааснаар 11 жилийн хорих ялаар шийтгүүлсэн,

2007 оны 4 дүгээр сарын 13-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор онц аюултай гэмт хэрэгтнээр тооцогдож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар 10 жил 1 сарын хугацаатай хорих ялаар, мөн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар 5 жил 1 сарын хорих ялаар нийт 11 жил 1 сарын хорих ялаар шийтгүүлж, 2011 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдөр ялын хугацаа дуусч суллагдсан, ТД73071574 регистртэй;

4. Б овгийн Б Х, 1996 оны 1 дүгээр сарын 26-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 22 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, авто засварчин мэргэжилтэй, тодорхой эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 5, эцэг, эх, хоёр дүүгийн хамт Баянзүрх дүүргийн 2 дугаар хороо, 1 дүгээр хэсгийн 1-148 тоотод оршин суух бүртгэлтэй, ял шийтгэлгүй, ................. регистртэй;

 

5. Б  овгийн Б Г, 19... оны .. дүгээр сарын ...-ны өдөр ............. ......... тоотод оршин суух бүртгэлтэй,

2012 оны 8 дугаар сарын 21-ний өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаатай хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авагдсан,

2014 оны 3 дугаар сарын 21-ний өдрийн шийтгэх тогтоолоор, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэг, 216 дугаар зүйлийн 216.2 дахь хэсэгт зааснаар 3 жил 6 сарын хугацаатай хорих ялаар шийтгүүлж, 2015 оны 11 дүгээр сарын 9-ний өдөр “Өршөөл үзүүлэх тухай” хуулиар эдлээгүй үлдсэн ялаас өршөөгдсөн, ......... регистртэй;

 

6. Н х овгийн Н-ийн Ж, 19.. оны .. дүгээр сарын ..-ны өдөр ............оршин суух бүртгэлтэй, ял шийтгэлгүй,  регистртэй;

 

7. С овгийн Б-ын А, 19.. оны ... дугаар сарын ..-ны өдөр ......... тоотод оршин суух бүртгэлтэй, .............. регистртэй;

2005 оны 7 дугаар сарын 12-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаатай хорих ял оногшдуулж, тус шийтгэх тогтоолыг биелүүлэхийг 6 сарын хугацаагаар хойшлуулсан,

2008 оны 7 дугаар сарын 30-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар 3 жил 5 сарын хорих ялаар шийтгүүлж, 2009 оны 7 дугаар сарын 22-ны өдөр “Өршөөл үзүүлэх тухай” хуульд зааснаар эдлээгүй үлдсэн ялаас өршөөгдсөн,

2010 оны 2 дугаар сарын 3-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жил 1 сарын хугацаатай хорих ялаар шийтгүүлж, 2011 оны 6 дугаар сарын 17-ны өдөр хугацааны өмнө тэнсэн суллагдсан,

Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхийн 2013 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.3 дахь хэсэгт зааснаар 50,000 төгрөгийн эд хөрөнгө хурааж, 5 жил 1 сар хорих ялаар шийтгүүлж 2015 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдөр 1 жил 18 хоногийн хорих ялаас хугацааны өмнө тэнсэн суллагдсан,

 

8. Т овгийн Д-ийн Э, 19... оны .. дугаар сарын ...-ны өдөр ........... тоотод оршин суух бүртгэлтэй, 2017 оны 12 дугаар сарын 8-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600,000 төгрөгийн торгох ялаар шийтгүүлсэн, .............. регистртэй;

 

9. С овгийн Н-йн Б, 19.. оны .. дугаар сарын ......-ны өдөр ................. тоотод оршин суух бүртгэлтэй, ял шийтгэлгүй,  регистртэй;

 

10. Б  овгийн Н Ц, 19.. оны .. дугаар сарын ..-ний өдөр .........оршин суух бүртгэлтэй,

1998 оны 8 дугаар сард Эрүүгийн хуулийн 123 дугаар зүйлийн 1,2-т зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгэж, уг ялыг тэнссэн,

1999 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдрийн таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 123 дугаар зүйлийн 1, 4, 131 дүгээр зүйлийн 2, 225 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар нийт 8 жилийн хорих ялаар шийтгүүлсэн,

2005 оны 3 дугаар сарын 22-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар 11 жилийн хорих ялаар шийтгүүлсэн,

2006 оны 4 дүгээр сарын 13-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор онц аюултай гэмт хэрэгтнээр тооцогдож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар 7 жилийн хорих ялаар, эдлээгүй үлдсэн ялыг нэмж нэгтгэн нийт 15 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж, 2013 оны 5 дугаар сарын 17-ны өдөр ялын хугацаа дуусч суллагдсан, ........... регистртэй;

 

11. Х овгийн Г-ын У, 19... оны. дүгээр сарын ...-ны өдөр ................тоотод оршин суух бүртгэлтэй, ял шийтгэлгүй, ............... регистртэй;

 

12. Б  овгийн Б Ж, 19.. оны .. дугаар сарын ..-ны өдөр ........... тоотод оршин суух бүртгэлтэй, .................. регистртэй;

2014 оны 1 дүгээр сарын 13-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 98 дугаар зүйлийн 98.1 дэх хэсэгт зааснаар 300 цагийн хугацаатай албадан ажил хийлгэх ялаар,

2015 оны 1 дүгээр сарын 20-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1 дэх хэсэгт зааснаар 960,000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлсэн, .......... регистртэй;

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

 

1. Шүүгдэгч Д.М- нь:

- ганцаараа болон бусадтай 2014 оны 4 дүгээр сарын 19-ний өдрөөс 2018 оны 2 дугаар сарын 15-ны өдрийн хугацаанд 35 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авах гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, учрах саадыг арилгах зорилгоор тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай эд зүйл хэрэглэж, бусдад нийт 139,762,960 төгрөгийн хохирол учруулсан,

- 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний өдөр Б.Х-тэй бүлэглэн Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хороо, Шар хадны эцсийн буудлын орчимд иргэн Д.Дашнямын өмчлөлийн 56-90 УБЯ улсын дугаартай “Тоёота Чейзер” маркийн тээврийн хэрэгслийг галдан шатааж буюу олон хүний амь бие, эрүүл мэндэд хохирол учруулах аргаар үйлдэж, 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

- 2016 оны 8 дугаар сарын 5, 18, 29-ний өдрүүдэд болон 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр бусадтай бүлэглэн 5 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг авах зорилгоор амь биед нь аюултайгаар хүч хэрэглэж буюу хүч хэрэглэхээр заналхийлэн довтолж, зэвсгийн чанартай эд зүйл хэрэглэн эд зүйлүүдийг нь дээрэмдэн авсан,

- 2016 оны 8 дугаар сарын 5, 18, 29-ний өдрүүдэд болон 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр тус тус 4 удаагийн үйлдлээр хохирогчийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, бусадтай бүлэглэн хүчиндсэн, 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр хүчиндэх гэмт хэргийг үйлдэхдээ бага насны хүүхдийг хүчиндсэн,

- ганцаараа 2018 оны 1 дүгээр сарын 7-ноос 8-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 11 дүгээр хороо, Мандалын гудамжинд иргэн Р.Дагвын өмчлөлийн 16-78 УНК улсын дугаартай “Тоёота приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр эзэмшигч, өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан тус тус  гэмт хэрэгт,

 

2. Шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа болон бусадтай бүлэглэн 2013 оны 4 дүгээр сарын 23-наас 2015 оны 6 дугаар сарын 1-ний өдрийн хугацаанд 31 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг нууцаар, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар хулгайлан авах гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, учрах саадыг арилгах зорилгоор тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай эд зүйл хэрэглэж, бусдад нийт 67,351,490 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт,

 

3. Шүүгдэгч Ж.Б- нь ганцаараа болон бусадтай бүлэглэн 2013 оны 6 дугаар сарын 7-ноос 2017 оны 7 дугаар сарын 29-ний өдрийн хугацаанд 46 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг нууцаар, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар хулгайлан авах гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, учрах саадыг арилгах зорилгоор тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай эд зүйл хэрэглэж, байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгож үйлдсэн, 

насанд хүрээгүй Д.М-, Д.М- нарт амлалт өгч, хууран мэхэлж, амьдрал ахуйн бусад хүнд байдлыг далимдуулж тэднийг хулгайлах гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулсан тус тус гэмт хэрэгт,

 

4. Шүүгдэгч Б.Х- нь:

- Д.М-тай бүлэглэн 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний шөнө Баянзүрх дүүргийн 4 дүгээр хороо, 15 дугаар хорооллын 4 дүгээр байрны хойно байсан иргэн Б.Дашнямын эзэмшлийн “Тоёота чейзер” маркийн 56-90 УБЯ улсын дугаартай автомашиныг хулгайлж 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

- Б.Г-тай бүлэглэн 2016 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдөр 2 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг авах зорилгоор амь биед нь аюултайгаар хүч хэрэглэхгүйгээр болон хүч хэрэглэхээр заналхийлэн довтолж эд зүйлүүдийг нь дээрэмдэн авсан,

- Д.М-тай бүлэглэн 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хороо, Шар хадны эцсийн буудлын орчимд иргэн Д.Дашнямын өмчлөлийн 56-90 УБЯ улсын дугаартай “Тоёота Чейзер” маркийн тээврийн хэрэгслийг галдан шатааж устгасан буюу олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд хохирол учруулж болох аргаар үйлдсэн тус тус гэмт хэрэгт,

 

5. Шүүгдэгч Б.Г- нь:

- Б.Х-тэй бүлэглэн 2016 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдөр 2 удаагийн үйлдлээр, Д.М-тай бүлэглэн 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр 1 удаагийн үйлдлээр нийт 3 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр бусдад хүч хэрэглэхээр заналхийлж буюу хүч хэрэглэж, бусдын эд хөрөнгийг авахаар довтлон дээрэмдсэн,

- Д.М-тай бүлэглэн 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Ирээдүй” хотхоны урд талд Тоёота марк 2 маркийн тээврийн хэрэгслийн бүхээг дотор бага насны хүүхэд болох Х.Лхагвадуламын хоолойд хутга тулган “2 сонголт байна, нэг бол алуул, эсхүл надтай унт” гэж хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэхээр заналхийлж, бэлэг эрхтнээ аманд нь хийж хөхүүлэх зэргээр бэлгийн харьцааны шинжтэй үйлдэл хийж хүчиндсэн тус тус гэмт хэрэгт,

 

6. Шүүгдэгч Н.Ж- нь:

- 2016 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдөр Д.М-тай бүлэглэн 2 удаагийн үйлдлээр  бусдын эд хөрөнгийг авах зорилгоор амь биед нь аюултайгаар хүч хэрэглэж буюу хүч хэрэглэхээр заналхийлж, дээрэмдэх гэмт хэргийг зэвсгийн чанартай бусад зүйл хэрэглэж үйлдсэн,

- Д.М-тай бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороо, Жамсран уулын орчим иргэн Б.Болормаагийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчээр бэлгийн харьцаанд орж хүчиндсэн тус тус гэмт хэрэгт,

 

7. Шүүгдэгч Б.А- нь бусадтай бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 21-ээс 2016 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хугацаанд 4 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэргийг орон байр, агуулах саванд нэвтэрч, нийт 11,464,836 төгрөгийн буюу үлэмж хэмжээний хохирол учруулж үйлдсэн гэмт хэрэгт,

 

8. Шүүгдэгч Д.Э-нь бусадтай бүлэглэн 9 удаагийн үйлдлээр 2015 оны 6 дугаар сарын 4-ээс 2015 оны 7 дугаар сарын 15-ны хугацаанд давтан, орон байр, агуулах саванд нэвтэрч үйлдэж, нийт 29,837,920 төгрөгийн буюу их хэмжээний хохирол учруулсан  гэмт хэрэгт,

 

9. Шүүгдэгч Н.Б- нь Г.Содномдоржтой бүлэглэн 2015 оны 8 дугаар сарын 10-наас 11-нд шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 7 дугаар хороо, 30 дугаар байрны урд тавьсан иргэн Т.Алтанцэцэгийн эзэмшлийн 54-86 УБГ улсын дугаартай цагаан өнгийн Гранд Марк-2 машины бүхээг дотроос бахь, отверк, түлхүүр, хэтэвч, оо, сойз зэрэг ариун цэврийн хэрэгсэл, салон өнгөлөгч, бээлий, шоколад, скоч, CD-ийн гэр, CD 14 ширхэг, машины хамгаалалт, зүүлт, бээлий, богц, уруул өнгөлөгч, мышок, аяны цүнх, машины өнгөлөгч, ноолууран нөмрөг, сандал, хутга, машин арчигч, набор, жинсэн өмд, суудлын бүрээс, шалавч зэргийг хулгайлж, 1,362,400 төгрөгийн буюу бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт,

 

10. Шүүгдэгч Н.Ц- нь бусадтай бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 12, 15 -ны өдрүүдэд 2 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авсан гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, нийт 9,497,740 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт,

 

            11.Шүүгдэгч Г.У- нь Д.Чулуунбат, Б.Ж-, Б.А-, Б.Ганхөлөг нартай бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 21-нээс 22-нд шилжих шөнө 3 удаагийн үйлдлээр Говь-Сүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын нутаг дэвсгэрт бусдын орон гэр, дэлгүүрт нэвтэрч, эд хөрөнгүүдийг нь хулгайлан авч, нийт 6,924,836 төгрөгийн буюу бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт,

 

            12. Шүүгдэгч Б.Ж- нь Д.Чулуунбат, Б.Ганхөлөг, Б.А-, Г.У- нартай бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 21-нээс 22-нд шилжих шөнө 3 удаагийн үйлдлээр Говь-Сүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын нутаг дэвсгэрт бусдын орон гэр, дэлгүүрт нэвтэрч, эд хөрөнгүүдийг нь хулгайлан авч, нийт 6,924,836 төгрөгийн буюу бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

 

            Сүхбаатар дүүргийн прокурорын газраас:

Яллагдагч Д.М-ы үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-д зааснаар, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр  зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэгт зааснаар, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-д зааснаар, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар,  2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсгээр зааснаар,

Д.М-ийн үйлдлүүдийг  2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-д зааснаар,

Ж.Б-ийн үйлдлүүдийг  2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 16.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар,

Б.Х-ийн үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйл, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1,  2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйл, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйл, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар,

Б.Гантулгын үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар,  2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар,

Н.Ж-ы үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэгт зааснаар,  Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар,

Б.А-гийн үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар,

Д.Э- гийн үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.3 дахь хэсэгт зааснаар,

Н.Б-ийн үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар,

Н.Ц-ын үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар,

Г.У-ын үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар,

Б.Ж-гийн үйлдлүүдийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар тус тус зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.

 

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх:

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан Сүхбаатар дүүргийн прокурорын газраас шүүгдэгч Д.М-ыг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1, 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар тус тус яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.2, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэг болгон,

шүүгдэгч Д.М-ийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4 дэх хэсэг болгон,

шүүгдэгч Ж.Б-ийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 16.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4 дэх хэсэг болгон,

шүүгдэгч Б.Х-ийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1, 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3.1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн, 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг болгон,

шүүгдэгч  Б.Гантулгыг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэг болгон,

шүүгдэгч Н.Ж-ыг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2 дахь заалт болгон,

шүүгдэгч Б.А-г 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг болгон,

шүүгдэгч Д.Э- г 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.3 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.4 дэх заалт болгон,

шүүгдэгч Н.Б-ийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг болгон,

Шүүгдэгч Н.Ц-ыг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9, 2,2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1 дэх заалт болгон,

шүүгдэгч Г.У-ыг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145,2 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг болгон,

шүүгдэгч Б.Ж-г 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг болгон тус тус хөнгөрүүлэн өөрчилж,

 

2002 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 72 дугаар зүйлийн 72.1.1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Ж.Б-ийн үлйдсэн 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 дэх хэсэгт заасан хэргийг хэрэгсэхгүй болгож,

 

Б  овгийн Д-  М ыг “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авсан гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, их хэмжээний эд хөрөнгийг хулгайлж, учрах саадыг арилгах зорилгоор тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн” гэмт хэргийг, “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж довтлон дээрэмдсэн гэмт хэргийг зэвсэг, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн” гэмт хэргийг, “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгасны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан, энэ гэмт хэргийг олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд хохирол учруулж болох аргаар үйлдсэн” гэмт хэргийг, “хохирогчийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, хүчиндэх гэмт хэргийг бүлэглэж, хоёроос олон хүнийг хүчиндэж, бага насны хүүхдийн эсрэг үйлдсэн” гэмт хэргийг,

Б  овгийн Д  М-ийг “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авсан гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, их хэмжээний эд хөрөнгийг хулгайлж, учрах саадыг арилгах зорилгоор тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн” гэмт хэргийг,

Д овгийн Ж-ийн Б-ийг “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авсан гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, их хэмжээний эд хөрөнгийг хулгайлж, учрах саадыг арилгах зорилгоор тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн” гэмт хэргийг,

Б овгийн Б-ийн Х-ийг “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсан” гэмт хэргийг, “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгасны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан, энэ гэмт хэргийг олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд хохирол учруулж болох аргаар үйлдсэн” гэмт хэргийг, “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхээр заналхийлж, эд хөрөнгийт авахаар довтлон дээрэмдсэн” гэмт хэргийг,

Б  овгийн Б-ын Г-ыг “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхээр заналхийлж, эд хөрөнгийг авахаар довтлон дээрэмдсэн” гэмт хэргийг, “хохирогчийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж, хүчиндэх гэмт хэргийг бүлэглэж, бага насны хүүхдийн эсрэг үйлдсэн” гэмт хэргийг,

Н овгийн Н Ж “бусдын эд хөрөнгийг авах зорилгоор амь биед нь аюултайгаар хуч хэрэглэж буюу хүч хэрэглэхээр заналхийлж давтан бүлэглэж, зэвсгийн чанартай бусад зүйл хэрэглэж үйлдсэн” гэмт хэргийг, “бүлэглэн хохирогчийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчээр бэлгийн харьцаанд орж хүчиндсэн” гэмт хэргийг,

С овгийн Б-ын А-г “давтан, бүлэглэн, орон байр, агуулах саванд нэвтрэн бусдын эд хөрөнгийг хулгайлсны улмаас үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан” гэмт хэргийг,

Тариачин овгийн Дамдинсүрэнгийн Э- г “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авсан гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, учрах саадыг арилгах зорилгоор, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэж үйлдсэн” гэмт хэргийг,

С овгийн Н-ийн Б-ийг “бүлэглэж, орон байр, агуулах саванд нэвтэрч бусдын эд хөрөнгийг хулгайлсны улмаас бага бус хэмжээний хохирол учруулсан” гэмт хэргийг,

Б  овгийн Н Ц-ыг “бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авсан гэмт хэргийг хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч үйлдсэн” гэмт хэргийг,

Х овгийн Г-ын У-ыг “давтан, бүлэглэж, орон байр, агуулах саванд нэвтэрч, бусдын эд хөрөнгийг хулгайлсны улмаас бага бус хэмжээний хохирол учруулсан” гэмт хэргийг,

Б  овгийн Б-ы Ж “давтан, бүлэглэж, орон байр, агуулах саванд нэвтэрч, бусдын эд хөрөнгийг хулгайлсны улмаас бага бус хэмжээний хохирол учруулсан” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож,

Д.М-ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4 дэх хэсэгт зааснаар Д.М-ыг 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.2-т зааснаар 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-т зааснаар 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4-т зааснаар 12 /арван хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4-т зааснаар Д.М-ийг 6 /зургаа/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4-т зааснаар Ж. Б-ийг 8 /найм/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Б.Х-ийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-т зааснаар 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн, 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Б.Гантулгыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар 12 /арван хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Н.Ж-ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэгт зааснаар эд хөрөнгө хураахгүйгээр 5 /тав/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар Б.А-г эд хөрөнгө хураахгүйгээр 3 /гурав/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.4-т зааснаар Д.Э-г 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар Н.Б-ийг эд хөрөнгө хураахгүйгээр 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт зааснаар Н.Ц-ыг 3 /гурав/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар Г.У-ыг эд хөрөнгө хураахгүйгээр 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар Б.Ж-г эд хөрөнгө хураахгүйгээр 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар тус тус шийтгэж,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт заасныг баримтлан Д.М-д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4-т зааснаар оногдуулсан 12 /арван хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял дээр Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4-т зааснаар оногдуулсан 5 /тав/ жилийн хорих ял, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.2-т зааснаар оногдуулсан 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хорих ял, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-1 зааснаар оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялыг нэмж нэгтгэн, түүний биечлэн эдлэх ялыг нийт 20 /хорь/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Б.Х-эд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1,9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-т зааснаар оногдуулсан 2/ хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял дээр Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар хорих ялыг тус тус нэмж нэгтгэн, түүний биечлэн эдлэх ялыг нийт 4 /дөрөв/ жил 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар хорих ялаар,

Б.Г-д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 12 /арван хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял дээр Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1 9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хорих ялыг нэмж нэгтгэн, түүний биечлэн эдлэх ялыг нийт 17 /арван долоо/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Н.Ж-ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан эд хөрөнгө хураахгүйгээр 5 /тав/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ял дээр, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ялыг нэмж нэгтгэн, түүний биечлэн эдлэх ялыг нийт 7 /долоо/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ялаар тус тус тогтоож,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 6.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан Д.Э-д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.4-т зааснаар оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял дээр Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 12 дугаар сарын 8-ны өдрийн 464 дугаартай шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан 600 /зургаан зуу/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 600.000 /зургаан зуун мянга/ төгрөгийн торгох ялын 15 /арван таван/ нэгжийг нэг хоногоор тооцож, нэмж нэгтгэн, түүний биечлэн эдлэх ялыг 2 /хоёр/ жил 1 /нэг/ сар 10 /арав/ хоногийн хорих ялаар тогтоож,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 3, 4 дэх хэсэгт зааснаар Д.М-д оногдуулсан 20 /хорь/ жилийн, Д.М-д оногдуулсан 6 /зургаа/ жилийн, Ж.Б-өд оногдуулсан 8 /найм/ жилийн, Б.Г-д оногдуулсан 17 /арван долоо/ жилийн хугацаагаар хорих ялыг тус тус хаалттай хорих байгууллагад, Б.Х-эд оногдуулсан 4 /дөрөв/ жил 6 /зургаа/ сарын хорих ял, Н.Ж-д оногдуулсан 7 /долоо/ жил 1 /нэг/ сарын хорих ял, Б.А оногдуулсан 3 /гурав/ жилийн хорих ял, Д.Э-д оногдуулсан 2 /хоёр/ жил 1 /нэг/ сар 10 /арав/ хоногийн хорих ял, Н.Б-ид оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хорих ялыг, Н.Ц-т оногдуулсан 3 /гурав/ жилийн хорих ял, Г.У-т оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хорих ял, Б.Ж-д оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад тус тус эдлүүлэхээр тогтоож,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан Н.М ы цагдан хоригдсон 1214 хоног, Ж.Б-ийн цагдан хоригдсон 1339 хоног, Д.М-ийн цагдан хоригдсон 1101 хоног, Б.Х-ийн цагдан хоригдсон 578 хоног, Б.Гантулгын цагдан хоригдсон 791 хоног, Н.Ж-ы цагдан хоригдсон 3 хоног, Д Э-гийн цагдан хоригдсон 125 хоног, Н.Ц-ын цагдан хоригдсон 139 хоногийг тэдгээрийн ял эдлэх хугацаанд тус тус оруулан тооцож, Б.А- нь 116 хоног, Б.Ж-г нь 57 хоног, Н.Б-, Г.У- нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг дурдаж,

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, иргэний бичиг баримтгүй, Б.А-, Н.Б-, Г.У-, Б.Ж- нар нь бусдад төлөх төлбөргүй болохыг дурдаж,

2016 оны 11 дүгээр сарын 4-ний өдрийн мөрдөн байцаалтын явцад эд хөрөнгө захиран зарцуулах эрхийг хязгаарлах тухай тогтоолыг /Ү-2204022915, Г-2204008539 дугаартай газар эзэмших зөвшөөрөл/-ийг хүчингүй болгож,

Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсгүүдэд зааснаар Д.М-, Д.М-, Ж.Б-, Б.Х-, Б.Г-, Н.Ж-, Д.Э, Н.Ц- нараас тус тус төлөгдөөгүй хохирлуудыг гаргуулан хохирогч нарт олгохоор,  

хохирогч Т.Ирмүүн, Л.Дүүриймаа, Ц.Цэрмаа, Б.Болормаа, бага насны хохирогч Х.Лхагвадулам нар нь гэмт хэргийн улмаас үүссэн сэтгэл санааны болон гэм хорын хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмаар жич нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдаж,

2002 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1, 61.4-д заасныг баримтлан Б.А-д оногдуулсан 3 /гурав/ жилийн хорих ялыг тэнсэж, 3 /гурав/ жилийн хугацаагаар, Б.Ж-д оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хорих ялыг тэнсэж, 1 /нэг/ жил 6 /зургаан/ сарын хугацаагаар, Г.У-, Н.Б- нарт тус бүр оногдуулсан 2 /хоёр/ жилийн хорих ялыг тус тус тэнсэж, 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар хянан харгалзан, тэдгээрийн засрал хүмүүжилд хяналт тавихыг Нийслэлийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгаж шийдвэрлэжээ.

 

Шүүгдэгч Б.Г- давж заалдах гомдолдоо болон тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Б.Г- надад шүүх хуралдаанаар “Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.2-т зааснаар 5 жилийн хорих ялаар” хэмээн шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсгийг уншиж сонсгосон бөгөөд бичгээр үйлдэж ирүүлсэн шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсэгт “Б.Гантулгыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар 5 жилийн хорих ялаар” хэмээн шийтгэх тогтоол үйлдэж ирүүлсэн нь уншиж сонсгосон шүүхийн шийдвэрийн тогтоох хэсгээс зөрүүтэй.

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдаан гэм буруугийн хэлэлцүүлгийн явцад шүүгдэгч миний хуульд заасан эрхийг хязгаарлалгүйгээр оролцуулсан бол өөрийгөө гэм буруугүй эсэхийг нотлох үүрэг хүлээхгүй ч гэсэн өөрийгөө өмгөөлөх эрхийн дагуу өөрт холбогдох 59 хавтас хэргийн материалд авагдсан нотлох баримтуудын хүрээнд хүчиндсэн гэх үйлдлийг, мөн бэлгийн харьцааны шинжтэй ямар нэгэн үйлдэл хийгээгүй гэдгээ нотолж, хохирогч Х.Лхагвадуламын болоогүй зүйлийг болсон мэтээр мэдүүлсэн гэдгийг нотолж чадах байсан бөгөөд өөрийгөө цагаатгах талын баримтуудыг нотлох баримтуудын хүрээнд гарган шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлуулах байсан.

Уг хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаанаас эхлэн зөвхөн нэг талыг баримтлалгүйгээр шударгаар хуульд заасан ажиллагаануудыг бүрэн гүйцэд явуулсан бол мөн шүүх хуралдааны явцад миний хуулиар зөвшөөрсөн эрхийг минь хязгаарлаагүй бол өнөөдөр ийм шударга бус Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн шүүхийн шийдвэрийн улмаас би хохирохгүй байсан.

Мөн 40 дүгээр хавтас хэргийн 173-174 дүгээр талд хохирогч Э.Хоролсүрэнгийн мэдүүлэгт дурдагдсан, мөн энэ хэргийн гүйцэтгэгч Б.Г- миний 40 дүгээр хавтас хэргийн 202 дугаар талд өгсөн мэдүүлэгт тус тус дурдагдсан “бусдын хөрөнгийг илээр хүч хэрэглэхгүйгээр хууль бусаар дээрэмдэх” гэх гэмт хэргийн хамжигч нар болох Даваа, Мөнгөншагай гэх хүмүүсийг өнөөдрийг хүртэл огт шалгаагүйд гомдолтой байна. Энэ талаар шүүх хуралдаанд мэдүүлэг өгөх гэсэн боловч даргалагч шүүгч мэдүүлэг өгүүлээгүй.

Надад улсын яллагч нар болох Ч.М , Ц.Сүхбат нар 2018 оны 5 дугаар сарын 10-ны өдөр яллах дүгнэлт гардуулж өгсөн бөгөөд уг яллах дүгнэлтийн яллагдагч нарын үйлдсэн гэмт хэргийн талаар бичсэн хэсэгт “яллагдагч Б.Г- нь Б.Г-тай бүлэглэн гэмт хэрэг үйлдсэн” хэмээн яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн нь эргэлзээтэй бөгөөд учир дутагдалтай байна.

Иймд дээрх ноцтой байдлыг харгалзан үзэж надад холбогдох эрүүгийн 1810004800098 дугаартай хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлах, хуульд заасан оролцогчийн эрхийг хязгаарлалгүй эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах зорилгоор надад холбогдох хэргийг анхан шатны шүүхэд буцааж өгнө үү. ...” гэв. 

 

Шүүгдэгч Б.Х- давж заалдах гомдолдоо болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Миний бие үйлдсэн гэмт хэрэгтээ ямар нэгэн маргаан байхгүй, гэм буруугаа ойлгож чин сэтгэлээсээ гэмшиж байна. Би 1 жил 7 сар цагдан хоригдох хугацаанд ямар нэг зөрчил гаргаагүй, маш их ухаарал авсан. Өөр хүн болохоо гэр бүл, хамаатан, садандаа харуулна. Үлдсэн хохирлыг бүрэн барагдуулсан. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-д зааснаар оногдуулсан 2 жилийн хорих ялыг 10,000,000 төгрөгийн торгуулийн ял болгон өөрчилж өгнө үү. Би шүүхээс тогтоосон хугацаанаас өмнө ажил хийж төлж чадахаа илэрхийлж байна. ...” гэв.

 

Шүүгдэгч Ж.Б- давж заалдах гомдолдоо: “...Намайг үйлдсэн гэх Лхагвасүрэн, Д.М- нартай бүлэглэн 2014 оны 6 дугаар сарын 19-нөөс 20-нд шилжих шөнө үйлдсэн гэх хэрэг, 2014 оны 6 дугаар сарын 25-наас 26-нд шилжих шөнө үйлдсэн гэх гэмт хэргүүдийг би хийгээгүй бөгөөд Ж.Лхагвасүрэнтэй хийсэн гэх бүх үйлдлийг хийгээгүй. Энэ нь шийтгэх тогтоолын шүүгдэгч нарын цагдан хоригдсон хугацааг заасан тооцсон хэсэгт Ж.Б- нь 2013 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрөөс 2014 оны 7 дугаар сарын 15-ны өдрийг хүртэл нийт 324 хоног цагдан хоригдсон гэж дурдсанаас харахад би дээрх заасан үйлдлүүдийг хийгээгүй гэдэг нь тогтоогдож байна. Мөн шүүхийн хэлэлцүүлэгт энэ талаараа тодорхой мэдүүлдэг бөгөөд үүнийг шүүх бүрэлдэхүүн огтхон ч авч хэлэлцээгүйгээр намайг ялласанд би гомдолтой байна.

Мөн энэ байдлаас харахад шүүх болон прокурор нар нь хэт нэг талыг баримталж Эрүүгийн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтойгоор зөрчиж хүний хувь заяа, амьдралыг шийдэж байгаа нь үнэхээр хайнга хандаж байгаа нь харагдаж байна. ...” гэжээ.

 

Шүүгдэгч Д.Э-давж заалдах гомдолдоо: “...миний үйлдэж нотлогдсон гэх 9 удаагийн үйлдлийн 2015 оны 6 дугаар сарын 4-нөөс 5-ны шилжих шөнө Говьсүмбэр аймагт үйлдсэн гэх “Есөн-Эрдэнэ”, “Дэвжих” нэртэй хүнсний дэлгүүрт нэвтэрч эд зүйлс хулгайлсан гэх гэмт үйлдлийг би огт хийгээгүй бөгөөд уг хэргийг намайг үйлдсэн гэж нотолж буй баримт нь зөвхөн миний өөрийн мөрдөн байцаалтад өгсөн “сонсгож байгаа зүйл ангийг хүлээн зөвшөөрч байна” гэх мэдүүлгээр нотолдог бөгөөд дээрх 2 үйлдэлд авагдсан бусад нотлох баримтуудад намайг уг 2 үйлдлийг хийсэн гэх нэг ч баримт байхгүй. Энэ нь дан ганц миний өөрийн өгсөн мэдүүлгээр үндэслэн надад уг 2 үйлдлийг үйлдсэн хэмээн ял оноосон нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.5-д зааснаар шүүх шийдвэр гаргахдаа энэ хуулийн 16.3 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсгийн 8.3-т заасныг нотлох баримтыг ашигласан нь уг хуулийг ноцтойгоор зөрчиж байна.

Мөн улсын яллагч болон мөрдөн байцаагч нар нь нотлох баримт цуглуулж бэхжүүлэхдээ намайг хуурч мэхлэн надад холбогдолтой гэмт үйлдлүүдийг хүлээлгэхдээ” чи хулгайн үйлдэл хийсэн энэ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.3 дахь хэсэгт заасан зүйл ангиар хулгайн гэмт хэрэгт үйлдсэн хүнийг зүйлчилдэг зүйл анги бөгөөд энэ зүйл ангийг хүлээн зөвшөөрч байна уу хэмээн миний хийсэн, хийгээгүй хулгайн үйлдлүүдийг нийтэд нь хамруулан намайг хийгээгүй хэргээ хүлээсэн мэтээр мэдүүлэг авч нотлох баримт цуглуулж бэхжүүлсэн нь шударга бус явдал юм.

Би хулгайн гэмт хэрэг үйлдсэн учраас тухайн үед “сонсгож байгаа зүйл ангийг хүлээн зөвшөөрч байна” хэмээн мэдүүлсэн болно. Улсын яллагч болон мөрдөгч нарын буруутай ажиллагаанаас улбаалан миний эрх зүйн байдал дордож байгаад гомдолтой байна.

Иймд дээрх нөхцөл байдлуудыг харгалзан үзэж миний хийгээгүй энэхүү гомдолд тусгагдсан 2 хулгайн үйлдэлд цуглуулсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судалж бүрэн бодитой шударга нотлох баримтуудаар үйлдсэн гэмт хэрэг, хохирол, хор уршигт тохирох ял шийтгэх оногдуулж, хийгээгүй гэмт хэргийг хэрэгсэхгүй болгон, бусдад төлөх хохирлын хэмжээг минь багасгаж өгнө үү. ...” гэжээ.

 

 Шүүгдэгч Д.М- давж заалдах гомдолдоо: “...Намайг үйлдсэн гэж ял оноосон нийт хулгайн 35 үйлдлээс 2014 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр 66-20 УБН улсын дугаартай “Hyundai accent” загварын автомашиныг би огт хулгайлаагүй бөгөөд мөрдөгч болон улсын яллагч нар нь нотлох баримт цуглуулж бэхжүүлэх тухай хуулийн заалтыг зөрчиж миний 2014 оны 7 дугаар сарын 27-ноос 28-нд шилжих шөнө 51-16 УНЧ улсын дугаартай “Hyundai accent” загварын автомашиныг би “UB palaсе”-ын хойд талын байрны урдаас хулгайлсан гэх мэдүүлэг /хх-27 131/ авагдсан бөгөөд уг мэдүүлгээр намайг 66-20 УБН улсын дугаартай автомашиныг хулгайлсан гэж үзсэн нь хууль зөрчсөн, эрх зүйн байдлыг дордуулж байна.

2016 оны 4 дүгээр сарын 8-ны өдөр намайг Б.Х-тэй бүлэглэн 56-90 УБД улсын дугаартай автомашиныг олон хүний амь биед хохирол учруулж болох аргаар галдан шатаасан гэсэн. Уг автомашиныг галдан шатаасан хүн нь Мөнгөншагай гэх хүн. Мөн Б.Г- нь галдан шатаахад хамт байсан. Тухайн хэрэг болсон газрыг Сүхбаатарын дүүргийн Цагдаагийн 1 дүгээр хэлтсийн алба хаагчдад зааж өгсөн. Гэтэл өнөөдрийг хүртэл Мөнгөншагай, Г нарыг уг хэрэгт огт шалгаагүйд гомдолтой байна.

2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний шөнө дээрх автомашиныг би хулгайлаагүй бөгөөд Г, Х, М нартай хамтдаа хулгайлаагүй. Харин маргааш өдөр нь намайг уг хулгайлсан 56-90 УБД улсын дугаартай “Toyota cheser” загварын автомашинд дагуулж очсон гэж мэдүүлсэн. 2016 оны 8 дугаар сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Болормаад хүч хэрэглэн хүчиндсэн гэх үйлдлийг би үйлдээгүй бөгөөд Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 9 дүгээр сарын 6-ны өдөр гарсан шинжээчийн 12118 дугаартай дүгнэлтэд “Хохирогч Болормаагаас эр бэлгийн эс илрээгүй” гэж анх дүгнэлт гарсан байдаг. Гэтэл дахин шинжилгээ хийлгэн “Болормаагийн гэх ардаа хар оруулгатай цайвар цэнхэр торон дотоожоос миний ДНК илэрсэн” гэх шинжээчийн 8280 дугаартай дүгнэлт гаргасан байгаа. Дээрх 2 шинжээчийн дүгнэлт хоорондоо маш их зөрүүтэй байгаа бөгөөд үүнийг мөрдөн байцаалтын шатанд шалгуулах тухай хүсэлт тавихад шалгаж өгдөггүй. 2016 оны 8 дугаар сарын 5-ны өдөр Дүүриймаад хүч хэрэглэн дээрэмдэн, хүчиндсэн гэх гэмт хэргийг би хийгээгүй бөгөөд уг хэрэгт ямар ч оролцоогүй байтал Насанбуянгийн мэдүүлгээр намайг хамаатуулж байна.

2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өглөө Х.Лхагвадуламд хүч хэрэглэн хүч хэрэглэхээр заналхийлж түүнд бэлэг эрхтнээ хөхүүлэх замаар бэлгийн харьцааны шинжтэй үйлдэл хийсэн гэх энэ гэмт хэргийг би мөн үйлдээгүй. Хохирогч Х.Лхагвадулам нь хэргийн бодит байдлыг ноцтойгоор худал мэдүүлсний улмаас би өнөөдөр бүх насаар хорих ял оногдуулж болох хэрэгт ял шийтгэгдсэн хохирч байгаадаа үнэхээр гомдолтой байна. Хохирогч Х.Лхагвадуламын мэдүүлэг нь хоорондоо зөрүүтэй байдаг.  Х.Лхагвадуламын мэдүүлсэн мэдүүлгийн дагуу хэргийн газраас олдсон 4 ширхэг нойтон сальфеткаас Г бид хоёрын ДНК илэрсэн эсэхийг тодруулахаар Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнд явуулсан байдаг. Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээч нь 2018 оны 4 дүгээр сарын 15-ны өдөр гаргасан 3220 дугаартай дүгнэлт нь бүрэн бус дүгнэлт бөгөөд  энэ тухай шүүхийн урьдчилсан хэлэлцүүлэгт дурдсан байхад огт авч хэлэлцээгүй. Үүгээр надад холбогдох хэрэгт мөрдөн байцаалт явуулсан мөрдөгч нар болон улсын яллагч ямар байдлаар хандаж, хэтэрхий нэг талыг баримталсан нь харагдаж байна.

Цагдан хоригдсон хугацаа нь хоорондоо зөрүүтэй байна. Миний бие 2016 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдөр хоригдож 2016 оны 7 дугаар сарын 11-ний өдөр буюу 3 сар тасралтгүй суугаад гарсан байтал дунд нь 4 дүгээр сарын 26-нд гарсан болгож, буцаад 5 дугаар сарын 12-нд хоригдсон болгож, 7 дугаар сарын 7-ны өдөр гарсан байна. Үүнд цагдан хорих хугацаа маш зөрүүтэй байна...” гэжээ.

 

Шүүгдэгч Н.Ц- давж заалдах гомдолдоо болон тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Миний бие тухайн хэрэг гарах үед Д.М-, Ж.Б-, Б.Давааням, М.Өлзийдэлгэр нарын автомашинд дайгдан гэртээ харихаар явж байсан. Би тэднийг хулгай хийхээр явж байгааг мэдээгүй ба тухайн үед мэдэх боломж байгаагүй. Автомашинаа зогсоосон үед нь бууж ТҮЦ хайж яваад тамхи аваад эргээд ирэхэд Ж.Б- нар машиндаа ирж сууцгаасан ба тэдний хаанаас ирж суусныг ч мэдээгүй. Энэ хэрэгт холбогдсон байж байгаад “Өршөөл үзүүлэх тухай” хуульд хамрагдсан М.Өлзийдэлгэр гэрч нь намайг тухайн өдөр хамт явсныг гэрчилсэн байгаа. Гэхдээ энэ хэрэгт оролцсон эсэхийг нотлоогүй. Зөвхөн дээрх нэр бүхий хүмүүстэй автомашинаас хамт буусан болохоор өөрийн ойлголтыг мэдүүлсэн болов уу. Шүүгдэгч нар шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед намайг энэ хэрэгт холбогдолгүй гэдгийг гэрчилсэн байгаа.

Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Хуяг Оргил” хүнсний дэлгүүрээс эд зүйл хулгайлсан гэх хэрэгт яллагдагчаар татагдсан байсан М.Өлзийдэлгэрийн мэдүүлгийг үндэслэл болгон ял шийтгэл оногдуулсан. Ж.Б-, М.Өлзийдэлгэр нар нь дээрх хэргийг үйлдсэнийхээ маргааш надтай холбогдон “Содон” хороололд ирж уулзсан. Ингэхдээ янз бүрийн бараа үзүүлэн “худалдан авчих газар байна уу” гэж асуусан. Надад тийм газар болон танил тал байгаагүй учир түүнийгээ хэлээд салсан. Энэ тухайгаа мөрдөн байцаалт болон прокурорын шатанд тогтвортой мэдүүлсээр ирсэн. Мөн энэ хэрэгт ямар ч оролцоогүй гэдгээ анхнаасаа мөрдөн байцаагч болон хэргийг хянаж байсан хяналтын прокурорт хэлж, гарын үсгээрээ баталгаажуулан хавтас хэргийн материалд хавсаргасан байгаа.

Дээрх дангаараа нотлох баримтын хэмжээнд үнэлэгдэхгүй мэдүүлгүүдийг үндэслэн надад ял халдаахдаа 2015 оны Шинэчилэн найруулсан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар хууль буцаан хэрэглэхдээ алдаа гаргасан. Учир нь 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д заасан ял шийтгэл нь 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар хоёроос найман жил болж хүндэрсэн байсан. Хэдийгээр миний бие урьд нь хуучин хуулиар ял шийтгэл эдэлж, онц аюултай гэмт хэрэгтнээр тооцогдож байсан нь үнэн боловч хорихоос суллагдсанаасаа хойш тогтмол ажил төрөл эрхлэн “Ус Ундрах” ХХК-нд өрмийн мастераар үнэнч шударгаар хөдөлмөрлөж байсан. Энэ хэрэгт шүүх эцсийн үнэн зөвийг олно гэдэгт итгэлтэй байж, хэрэг шалгагдаж эхэлснээс хойш 2 жилийн хугацаанд батлан даалтад байж, ямар нэгэн гэмт хэрэгт холбогдолгүй шударгаар хөдөлмөрлөн амьдарч байсан зэрэг миний хувийн байдалд эерэгээр нөлөөлнө гэдэгт итгэлтэй байна. ...” гэв.

 

Шүүгдэгч Б.Х-ийн өмгөөлөгч И.Атарбямба давж заалдах гомдол болон тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолд Б.Х-ээс 2,500,000 төгрөгийг гаргуулж Д.Дашнямд, 847,500 төгрөгийг гаргуулж Б.Хоролсүрэнд, 13,000 төгрөгийг гаргуулж О.Есүдэйд гаргуулахаар заасан. Анхан шатны шүүхэд эдгээр хохирлуудыг төлж барагдуулсан. Анхан шатны шүүх санаатаагаар бус алдаа гаргасан байх. 56 дугаар хавтаст хэргийн 28 дугаар талд “хохирогч Б.Хоролсүрэнд 850,000 төгрөгийг төлсөн” гэх баримт байгаа тул хохирогч Б.Хоролсүрэнд төлж барагдуулсан. Мөн хохирогч Д.Дашнямд хохирол төлбөр барагдуулсан баримтыг давж заалдах гомдолдоо хавсаргасан. Хохирогч О.Есүдэйд 13,000 төгрөгийг 1 хоногийн өмнө хүлээлгэн өгсөн баримт үйлдсэн учраас анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолд хохирол төлбөргүй гэж дурдаж өөрчлөлт оруулж өгнө үү.

Б.Х-ийг хохирогч Д.Дашнямын автомашиныг хулгайлж, дараа нь түүнийг галдан шатаасан гэж дахин хариуцлага хүлээлгэсэн. Өөрөөр хэлбэл хулгайлж, галдан шатаах зорилгоор эсэхийг тодорхойлж үзэхэд автомашиныг хулгайлж, унаж хэрэглэж байгаад устгасан үйлдэл харагддаг. Мөн галдан шатаасан газарт нь хүн, объект байхгүй эзгүй хээр байсан. Б.Х- “хорихоос өөр төрлийн буюу торгуулийн ял оногдуулж өгнө үү” гэсэн давж заалдах гомдол гаргасныг дэмжиж байна.

Хохирогч О.Есүдэй, Б.Хоролсүрэн нар дээрмийн гэмт хэрэг үйлдсэн байдаг. Энэ нь хэргийн нөхцөл байдал онцлог аюултай байдлаар хандаагүй, хохирочид хүч хэрэглээгүй байдал, оролцооны хувь, хохирол төлбөр төлж барагдуулсан байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-т зааснаар оногдуулж, хорих ялыг 1 жилээр багасгаж өгнө үү. ...” гэв.

 

Шүүгдэгч Н.Ж-ы өмгөөлөгч Ц.Амар давж заалдах гомдолдоо болон тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Н.Ж- нь Д.М-тай бүлэглэн хохирогч Б.Болормаагийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчээр бэлгийн харьцаанд орсон гэмт хэргийн тухайд шүүхээс хийсэн дүгнэлт нь хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй.

Хавтас хэрэгт авагдсан хохирогч Б.Болормаагийн мэдүүлэг, Д.М-, Н.Ж- нарын сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчээр /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/ өгсөн мэдүүлгүүд, эд зүйлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-47 46/ зэргээс дүгнэвэл:

Шүүгдэгч Д.М- нь 2016 оны 8 дугаала авсан ба өөрийгөө цагдаа ахтай, ахынхаа автомашиныг түр унаж байгаа гэж Н.Ж-д хэлж уг машинаар такси үйлчилгээнд /халтуур/ хамт явсан байдаг. Энэ байдал нь Ж сэжигтнээр өгсөн мэдүүлэг болон хохирогч Б.Болормаагийн “...манай гэрийн гадаа ирээд би 1,000 төгрөг өгчхөөд буух гэтэл жолооч залуу нь автомашиныхаа хаалгыг автоматаар цоожлоод миний “Нокиа” загварын утсыг аваад “нэг жижигхэн охин байна, аваад очъё, адилхан юм байна,” гэж ярьж дуусаад надад “Чамайг хороон дээр аваачиж шалгана, би цагдаа байна” гэж хэлээд суудлынхаа ард талд байсан Роliсе гэсэн цамц руу заасан...” гэсэн мэдүүлгээр нотлогдоно.

Улмаар хохирогч Б.Болормааг Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороо, Жамсран уулын орчим авчирсан бөгөөд тухай үед “...Д.М- нь хохирогчийг дээрэмдэх талаараа Ж хэлэхэд тэрээр би ийм зүйл хийж чадахгүй гэхээр нь автомашинаас буугаад байж бай гэж хэлсэн...” гэж шүүхийн хэлэлцүүлэгт Д.М- мэдүүлсэн. Энэ нь хохирогч Б.Болормаагийн “...жолооч залуу чи бууж бай гэсэн чинь нөгөө залуу нь автомашинаас буугаад явсан...” гэсэн мэдүүлгээр давхар нотлогдоно.

Шүүгдэгч Д.М- хохирогч Б.Болормааг дээрэмдэх явцдаа түүнийг хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчиндсэн талаар хохирогч Б.Болормаа “...жолоочийн хажууд сууж байсан залуу намайг хүчиндээгүй, надад хүч хэрэглээгүй, машины гадаа байхдаа миний дууг сонссон байх...” гэж мэдүүлсэн байдаг.

Шүүгдэгч Н.Ж- нь хэргийн үйл баримтын талаар мөрдөн байцаалтын шатнаас сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчээр үнэн зөв, тогтвортой мэдүүлж ирсэн бөгөөд тэрээр дээрх мэдүүлэгтээ “...Д.М- хохирогчийг машинаас буулгаад надад хэлэхдээ би эмэгтэй хүнийг ингэж чадахгүй гэж хэлсэн...” гэж мэдүүлдэг бөгөөд энэ нь хэрэгт авагдсан бусад баримтаар тогтоогддог.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт “...мэдүүлэг өгөгч мэдүүлгийнхээ эх сурвалжийг зааж чадаагүй бол тухайн мэдүүлэг нь   дангаараа нотлох баримт болохгүй” гэж заасан ба хохирогч Б.Болормаагийн “...автомашины гадаа байхдаа миний дууг сонссон байх...” гэсэн мэдүүлэг нь эх сурвалжаа зааж чадаагүй, эргэлзээ бүхий байгаа нь илэрхий байх тул нотлох баримтын шинжийг хангаж чадахгүй юм.

Анхан шатны шүүхээс Н.Ж-ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар гэм буруутайд тооцсон ба “...шүүгдэгч нар нь дээрх гэмт хэргийг үйлдэхдээ сэтгэл санаагаар нэгдмэл, идэвхтэй үйлдлээрээ санаатай нэгдэн оролцсон болох нь хавтас хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар хангалттай тогтоогдсон...” гэж дүгнэсэн болно. Гэмт хэргийг бүлэглэн гүйцэтгэх нь шинээр бий болсон зохицуулалт биш бөгөөд Эрүүгийн хууль тогтоомжид хуульчлагдаж ирсэн ойлголт. Гэмт хэрэгт үйлдлээрээ санаатай нэгдэн орох буюу урьдчилан тохиролцохгүйгээр гэмт хэрэгт хамтран оролцох нь тухайн гэмт хэрэг үйлдэж эхлэх үед болон түүний явц дунд үйлдлээрээ хамтран оролцсон байхыг ойлгодог.

Шүүгдэгч Н.Ж-ы тухайд, Д.М- хохирогч Б.Болормааг хүчиндсэн гэх гэмт хэргийг үйлдэж эхлэх үед нь болон гэмт хэрэг үйлдэх явцад мэдээгүй бөгөөд Д.М- нь дээрэмдэх гэмт хэргийг үйлдэх явцдаа хүчиндэх гэмт хэргийг үйлдсэн, гэмт хэргийг үйлдэж дууссаны дараа Д.М- нь Н.Ж-д энэ тухайгаа хэлсэн байдаг. Мөн хохирогч Б.Болормаа, сэжигтэн Н.Ж- нарын мэдүүлгээс үзвэл Н.Ж- нь хохирогч Б.Болормааг шүүгдэгч Д.М-ыг хүч хэрэглэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчиндэхэд бүлэглэн оролцоогүй буюу хохирогч нь хувцсыг тайлах, гар хөлөөс нь барих зэрэг аливаа нэг хүч хэрэглэсэн үйлдэл хийгээгүй, хүч хэрэглэхээр заналхийлээгүй байна.

Дээрх хавтас хэрэгт авагдсан нотлох баримт, хэргийн үйл баримт, хуулийн зохицуулалтаас үзвэл Д.М-ы хохирогч Б.Болормааг хүч хэрэглэн, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчиндсэн гэмт хэрэг нь 2002 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 38 дугаар зүйлийн 38.1, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Зөрчиж гүйцэтгэх” гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж байна.

Иймд шүүгдэгч Н.Ж-д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар бүлэглэн хохирогчийн хүсэл сонирхлын эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчээр бэлгийн харьцаанд орсон гэх гэмт хэргийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.6 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухайн хуулийн 1.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д зааснаар хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү. ...” гэв.

 

Хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн өмгөөлөгч А.Нацагдорж давж заалдах гомдолдоо болон тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Миний үйлчлүүлэгч Б.Эрдэнэчимэгт 67,351,490 төгрөгийн хохирол учирсан. Энэ хэрэгт холбогдуулж Б.Эрдэнэчимэгийг /хх-37, 200-213/ хохирогч болон иргэний нэхэмжлэгчээр тогтоож мэдүүлэг авсан. 2014 оны 8 дугаар сарын 8-ны өдрийн Б.Эрдэнэчимэг ба “Эгэл Альфа” ХХК-тай байгуулсан түрээсийн гэрээ авагдсан /хх-37 205/ Энэхүү түрээсийн гэрээний 3.4-т “Ажлын цаг дууссаны дараа харуулд лац цоожийг бүтэн хүлээлгэж өгснөөс хойш ажлын цаг эхэлтэл түрээслэгчийн бараа, эд зүйлийн бүрэн бүтэн байдлыг түрээслүүлэгч бүрэн хариуцна” гэсэн заалт тусгагдсан.

Гэрээний энэ заалтыг үндэслэж хулгайд алдсан эд зүйлийн төлбөрийг “Эгэл Альфа” ХХК-иас гаргуулах гомдлыг хохирогч Б.Эрдэнэчимэг /37 хх 159-161/ гаргасан. Өмгөөлөгч миний бие “Эгэл Альфа” ХХК-ийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 8.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар иргэний хариуцагчаар татан оролцуулах өмнөх анхан шатны шүүх болон давж заалдах шатны шүүхэд энэ талаар гомдол, хүсэлтээ гаргаж байсан боловч шийдвэртээ тусгаагүй өдий хүрсэн.

Туяат шүүгчийн даргалж хийлгэсэн шүүх хуралдааны 459 дугаартай шийтгэх тогтоолд “Эгэл Альфа” ХХК-ийг иргэний хариуцагчаар татах хүсэлтийг хангаагүй орхигдуулсан байна. Шийтгэх тогтоолд хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн өмгөөлөгч А.Нацагдорж оролцсоныг дурдсан атлаа хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийг хохирогч, иргэний нэхэмжлэгчээр тогтоосон, түүний өгсөн мэдүүлгийн талаар огт дурдаагүй байна.

Харин хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн охин Т.Туяагийн мэдүүлгийг шийтгэх тогтоолд оруулсан. Эндээс үзэхэд шийтгэх тогтоол нь хэргийн оролцогч бүрийн оролцоог тодорхойлно гэсэн зарчим алдагдсан. Жинхэнэ хохирогчийн мэдүүлэг болон түүнээс гаргасан хүсэлтийг тогтоолд тусгаагүй.

Прокурор Ч.М  нь энэ хэрэгт хяналт тавьж байсан, Б.Эрдэнэчимэгийг хохирогчоор тогтоож, байцаалт авсныг мэдэж байгаа. Иргэний нэхэмжлэгчээр татсаныг мэдэж байгаа. Түрээсийн гэрээний дагуу гомдол, хүсэлт гаргасныг мэдэж байсан атал хэрэг 3 жил 6 сар гаруй хугацаа өнгөрч байхад прокурор Ч.М  нь хохирогчийн асуудлыг шийдвэрлэхгүй байна. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 8.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “гэмт хэргийн улмаас учирсан эд хөрөнгийн болон эд хөрөнгийн бус хохирлыг хууль ёсоор хариуцвал зохих хүн, хуулийн этгээдийг иргэний хариуцагчаар татан оролцуулж болно” гэж заасан. Анхан шатны шүүх хэрэглэвэл зохих хууль хэрэглээгүй. Өөрөөр хэлбэл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 8.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар “Эгэл Альфа” ХХК-ийн захирал Мөнхцэцэгийг иргэний хариуцагчаар татаж өгнө үү. ...” гэв.

            Хохирогч Б.Эрдэнэчимэг тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...“Эгэл Альфа” ХХК-ийг иргэний хариуцагчаар татаж өгнө үү гэж удаа дараа хүсэлт гаргаж байсан. Мөрдөн байцаагч надад асуудлыг шийдвэрлэх гэж байгаа гэсэн боловч надад албан ёсоор буюу бичгээр хариу өгөөгүй. Би маш их өртэй тул гомдолтой байна. ...” гэв.

 

            Хохирогч О.Түвшинтөгс тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...2015 оны хавар өөрийнхөө хувийн эзэмшлийн автомашиныг хулгайд алдсан. Өнөөдрийг хүртэл ямар шатанд явж байгаа талаар мэдэхгүй байна. ...” гэв.

 

Шүүгдэгч Б.Гантулгын өмгөөлөгч Б.Бат-Ерөөлт тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Өөрийн үйлчлүүлэгч Б.Гантулгын гаргасан давж заалдах гомдлыг бүхэлд нь дэмжиж, шийтгэх тогтоолын зарим хэсгийг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Б.Гантулгын холбогдсон 4 үйлдлээс 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах газар бага насны хүүхдэд хүч хэрэглэн хүчиндсэн гэмт хэрэгт холбогдсон.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд шинжилгээ хийлгэх журмыг ноцтой зөрчсөн гэж үзэж байна. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд эд мөрийн баримт гэдэгт гэмт хэргийн ул мөр агуулсан бусад зүйлсийг тооцно гэж заасан. Хавтас хэрэгт авагдсан баримтуудаас, тухайн хэргийн газрын үзлэг тэмдэглэлд /59 хх 5-11/-д хэргийн газраас хэрэгт ач холбогдол бүхий мэдээлэл агуулсан байж болох бусад зүйлсийг хураан авч тэмдэглэл үйлдсэн байдаг. Энэ эд зүйлээс миний үйлчлүүлэгч Б.Гантулгын ДНК талаар шинжээч томилж дүгнэлт өгсөн байдаг. Мөрдөн шалгах ажиллагаанаас хойш шүүх хуралдаанд хавтас хэрэгт энэ талаар хавсаргаагүй, хэрхэн шийдвэрлэсэн талаар тусгаагүй. Энэ нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд зааснаар миний үйлчлүүлэгчийн шинжилгээ томилогдох үед дахин шинжилгээ хийлгүүлэх тухай хүсэлт, гомдол гаргах, шинжээчээс татгалзах хуульд заасан эрхийг ноцтой зөрчсөн.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд зааснаар таньж олуулах ажиллагааны явцад хөтлөх, тулгах асуудлыг хатуу хориглоно гэж заасан. Таньж олуулах ажиллагаанд бага насны хүүхдийг оролцуулах ёстой этгээдийг оролцуулаагүй.

Миний үйлчлүүлэгч Б.Г- “шүүх хуралдааны явцад миний эрхийг хязгаарласан” гэсэн. Шүүх хуралдаанд эцсийн үг гэж байдаг боловч анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдаанд шүүгдэгчийн эцэсийн үгийг хэлүүлээгүй нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд зааснаар шүүгдэгчийг эцэсийн үгийг цаг хугацаагаар хязгаарлахгүйгээр хэлүүлнэ гэснийг ноцтой зөрчсөн.

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад яллах дүгнэлтэд “Г нь Г-ай бүлэглэн үйлдсэн” гэсэн байсныг анхан шатны шүүх хуралдаанд гаргасан боловч анхан шатын шүүх техникийн шинжтэй алдаа гэж зассан эсэх нь дурдагдаагүй байна. Миний үйлчлүүлэгчийн хууль ёсны эрх, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцох хууль ёсны оролцох ашиг сонирхол мөн хүнд гэмт хэрэгт яллагдаж байгаад эрх зүйн байдлыг нь дордуулсан шийдвэр байх тул анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, дахин хэлэлцүүлэхээр буцааж өгнө үү. ...” гэв.

 

Шүүгдэгч Д.М-ийн өмгөөлөгч Д.Баярмаа тус шүүх шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Тусгайлан гаргах саналгүй. ...” гэв.

 

Шүүгдэгч Д.М-ы өмгөөлөгч Б.Э-  тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Д.М-ы гаргасан давж заалдах гомдлыг бүхэлд нь дэмжиж байна. Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэрт гарсан автомашин хулгайлсан гэмт хэрэгт нэмж яллах дүгнэлтэд оруулж ялласан асуудал нь анхаарал татахуйц асуудал байна. Учир нь, Д.М- 4-5 жилийн хугацаанд хулгайн гэмт хэрэг үйлдсэн, автомашин авч зугтаах гэмт хэргийг их хэмжээгээр үйлдсэнээс үйлдэл холбогдлууд давхацсан байж болзошгүй нөхцөл байдал байгааг давж заалдах шатны шүүх анхаарч үзнэ үү.

Мөн Д.М- нь хүчиндэх гэмт хэргийг хүлээн зөвшөөрдөггүй. Д.М- нь “Хамт явж байсан гэдгээр намайг яллаж байна. Би хүчиндэх гэмт хэрэг үйлдээгүй, хамт хулгайн гэмт хэрэг үйлдээд хамт явж байсан гэдгээр хүчиндэх гэмт хэрэгт холбогдож байна” гэдэг байдлаар хандаж байгаа нь эргэлзээтэй нөхцөл байдал үүсгэж байгаа учраас шүүгдэгчид ашигтайгаар шийдвэрлэх зарчмын дагуу үйлдэл холбогдлыг нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү. ...” гэв.

 

Прокурор Ч.М  тус шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: “...Шүүгдэгч Н.Ц-ын хоёр удаагийн хулгайн үйлдэл нь хуулийн дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн бичиг баримтууд болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан шүүгдэгч Н.Ц-ыг гэмт хэрэг үйлдэх цаг хугацаанд хамт байсан Давааням, Өлзийдэлгэр, Ж.Б- нарын мэдүүлгүүдээр хэрэг болсон цаг хугацаанд Н.Ц-, Давааням, Өлзийдэлгэр, Д.М-, Ж.Б- гэсэн таван хүн автомашинд сууж явсан, Давааням, Өлзийдэлгэр хоёрыг автомашинд суулгаад Ц, М, Б нар явсан. Удалгүй цонх хагарах чимээ гарч, буцаж машинд суухдаа баахан юм авч орж ирсэн нь тогтоогддог. Энэ нотлох баримтуудаар Н.Ц-ын хулгайн гэмт хэрэг үйлдсэн байна гэж үзэж прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэж, шүүхэд хэргийг шилжүүлсэн. Мөн “Хуяг-Оргил” дэлгүүрээс эд зүйлс хулгайлсан Н.Ц-ын үйлдэл нь Ж.Б-ийн мэдүүлэг/15 хх 146/, Н.Ц-ын мэдүүлэг /53 хх 243/ -үүдээр тус тус нотлогддог.

Нийт 63 хавтас хэрэгт гарын хээ болон бусад хөндлөнгийн баримтуудаар тогтоогдсон гэмт хэргүүд цөөн байгаа бөгөөд ихэнх гэмт хэргийн үйлдлүүдийг нотолж байгаа нотлох баримтууд нь шүүгдэгч нарын мөрдөн байцаалтын шатанд өөрсдийнх нь өгсөн мэдүүлгүүд болон хамтран оролцсон оролцогч нарын мэдүүлгүүдээр тогтоогдсон. Шүүгдэгч Н.Ц- өмнө нь онц аюултай гэмт хэрэгтнээр тооцогдсон тул 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145.4 дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэгдэнэ. Шүүгдэгчид ашигтай байдлаар 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар зүйлчилсэн.

Шүүгдэгч Ж.Б-ийн гомдолд “...шийтгэх тогтоолд цагдан хоригдсон хоногийг тодорхой зааж тусгасан байхад энэ хугацаанд үйлдэгдсэн гэмт хэргийг намайг үйлдсэн мэт гэм буруутайд тооцож ял шийтгэл оногдуулсан нь үндэслэлгүй байна. ...” гэсэн. Шүүгдэгч Ж.Б-ийн гомдолд 2014 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдрийн үйлдэл, 2014 оны 7 дугаар сарын 6-ны өдрөөс 7-нд шилжих шөнийн үйлдэл, 2014 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрөөс 26-нд шилжих шөнө болсон гурван үйлдэл дурдагдаж байгаа. Шүүгдэгч Ж.Б-ийн цагдан хоригдсон хоногийг тоолсон шүүгчийн захирамж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, шүүгдэгч Ж.Б- /6 хх 119, 7 хх 110/ нь 2013 оны 8 дугаар сарын 23-ны өдрөөс 2014 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд цагдан хоригдсон. Энэ нь хавтас хэрэгт авагдсан шүүгчийн захирамжуудын хуулбараар тодорхойлогддог. Шүүгдэгч Ж.Б-ийн хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа үйлдлүүд бол түүнийг таслан сэргийлэх арга хэмжээ өөрчлөгдсөн байх үед буюу 6 дугаар сарын 20-ны өдрөөс хойшхи цаг хугацаанд үйлдэгдсэн байгаа. Шүүгдэгч Ж.Б-ийн цагдан хоригдсон байх хугацаанд түүний үйлдсэн үйлдэлд ял сонсгоогүй, түүнийг гадуур байх хугацаандаа гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэж прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлсэн. Шүүгдэгч Ж.Баянмөнхийн гомдолд дурдагдсан уг асуудал нь үндэслэлгүй байна.

Шүүгдэгч Д.Э-нь Говь-Сүмбэр аймагт үйлдэгдсэн хоёр хэрэгт оролцоогүй гэдэг. Гэтэл мөрдөн байцаалтын шатанд шүүгдэгч Д.Э- гээс өөрийнх нь үйлдсэн үйлдлийг маш сайн танилцуулж, тогтоол дээр гарын үсэг зуруулсан. Шүүгдэгч Д.Э- гийн хувьд өөрийнхөө тодорхойлж өгсөн үйлдлүүд дотор Говь-Сүмбэр аймагт үйлдсэн хэргийнхээ талаар тодорхой мэдүүлдэг. Шүүгдэгч Д.Э- гээс гурван удаа прокурор оролцож мэдүүлэг авсан бөгөөд хэрэг нэгтгэж ирэхэд хохирлын хэмжээг тооцоход 2002 оны Эрүүгийн хуульд заасан их хэмжээний хохиролд багтаж байдаг тул ял өөрчилж сонсгож байцаалт авсан. Хамтран үйлдсэн шүүгдэгч Д.М- “хулгайн үйлдлүүд, дурдагдсан дээрмийн үйлдлүүдийн талаар тогтоол дээр дурдсанаар нэг бүрчлэн танилцсан, хамтран үйлдсэн болон учруулсан хохиролд маргах зүйл байхгүй” гэж тодорхой мэдүүлдэг.

Шүүгдэгч Д.М-ы хувьд “66-20 УБН улсын дугаартай автомашиныг хулгайлах гэмт хэргийг үйлдээгүй, өөр машиныг хулгайлах гэмт хэрэгт холбогдуулан намайг энэ хэрэгт шийтгэлээ” гэсэн агуулгатай гомдол гаргасан. Гэтэл /25 хх 133/ энэ хэрэгт шүүгдэгч Д.М-ыг 2017 оны сүүлээр Улаанбаатар паласын хойд талаас цагаан өнгийн аксент загварын автомашиныг түлхүүр тааруулан хулгайлсан гэж мэдүүлэг өгсөн байдаг. Мөн шүүгдэгч Д.М- нь хулгайн үйлдлүүдэд маргадаггүй, хүлээн зөвшөөрч байна гэсэн мэдүүлгүүдийг өгч байсан. Шүүгдэгч Д.М- мэдүүлэгтээ “2014 оны 7 дугаар сарын 27-ны өдрөөс 28-ны өдөр шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 6 дугаар хороо, Улаанбаатар паласын хойд талд байрлах “Дако”-ийн гадна байрлах 51-16 УНЧ улсын дугаартай автомашиныг хулгайлахдаа ганцаараа хулгайлсан” гэж мэдүүлсэн /27 хх 144/. Шүүгдэгч Д.М- 66-20 УБН, 51-16 УНЧ улсын дугаартай автомашиныг хулгайлсан хэрэг тус бүрд холбогдуулан мэдүүлэг өгсөн. Д.М-ы цагаан өнгийн автомашин авч явсан гэдэг нь хохирогчийн автомашины өнгө болон улсын дугаартай тохирч байдаг учраас Д.М-ы давж заалдах гомдлын уг хэсэг үндэслэлгүй байна. Галдан шатаах үйлдлийг би хийгээгүй, Б.Мөнгөншагай, Б.Г- хоёр хийсэн гэсэн асуудлыг ярьдаг. Б.Мөнгөншагай, Б.Г- хоёр галдан шатаахад байсаар байтал Б.Х- бид хоёрт ял оногдуулсан гэсэн асуудал яригддаг. Гэтэл энэ хэрэг 3 жил гаруй хугацаанд шалгагдсан бөгөөд өмгөөлөгч Б.Э- г байлцуулан Д.М-аас хэд хэдэн удаа байцаалт авахад Б.Мөнгөншагай, Б.Г- хоёрыг огт хэлж байгаагүй. Шүүгдэгч Б.Х- бид хоёр шатаасан гэсэн мэдүүлгийг өгч байсан. Гэтэл шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд гэнэт Б.Мөнгөншагай, Б.Г- хоёр хүний талаар ярьж байгаа нь үндэслэлгүй байна. 51-16 УНЧ улсын дугаартай автомашиныг хулгайлахад Б.Х-, Ч.М аас өөр хүн байгаагүй гэдэг нь тогтоогддог.

Мөн шүүгдэгч Ч.М ы хохирогч Болормааг хүчиндээгүй гэж байна. Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн тусгай шинжилгээний газрын №5280 дугаартай актын дүгнэлтэд “...Болормаагийн цайвар цэнхэр торон дотоож дээр илэрсэн эр бэлгийн эсийн тогтоц нь Д.М-ы хромсомын ДНК тохирч байна. ...” гэсэн дүгнэлт гарсан. Мөн хохирогч Болормаа мэдүүлэхдээ “над руу хоёр залуу ирээд, нэг нь би цагдаа байна гэж хэлж авч яваад жолооч нь намайг хүчиндсэн” гэдэг бөгөөд автомашины жолооч нь Д.М- байсныг Н.Ж- хэлдэг. Н.Ж- “Д.М- тэр эмэгтэй ална гэж хэлээд хэрэлдээд, намайг автомашинаас буугаад байж бай” гэж хэлсэн. “Би буугаад 10 орчим минутын дараа автомашинаас бууж ирээд тэр эмэгтэйтэй бэлгийн харьцаанд орсон, надаас бэлгийн харьцаанд орох уу гэж асуусан” гэдэг. Шүүгдэгч Д.М-ы хохирогч Болормааг хүчиндээгүй гэж байгаа нь мөн үндэслэлгүй байна.

Мөн шүүгдэгч Д.М- хохирогч н.Лхагвадуламыг хүчиндээгүй гэж гомдолдоо дурдсан байна. ...Хохирогч Лхагвадулам “Номын сангийн орчим бууна” гэж тодорхой хэлсэн байхад замаа өөрчилж, Цахилгаан станцын хойно эзэнгүй газар аваачиж гар утсыг нь дээрэмдсэн. Насан хүрээгүй хохирогч Лхагвадулам “энэ хоёр хүн хоёулаа миний ам руу бэлэг эрхтнээ хийсэн” гэж мэдүүлдэг. Лхагвадуламд зураг таниулах ажиллагаанд шүүгдэгч Б.Г-, Д.М- нарыг заадаг. Хохирогч Лхагвадуламын хууль ёсны төлөөлөгчийг оролцуулан хоёр удаа мэдүүлэг авахад ямар нэгэн агуулгын зөрүүгүйгээр мэдүүлдэг. Хавтас хэрэгт гэрчээр мэдүүлэг өгсөн н.Бямбаагийн мэдүүлэг авагдсан. Гэрч Бямбаа үйлдлийг хараагүй боловч насанд хүрээгүй хохирогчийг уйлчихсан байхад нь анх харж тусламж үзүүлсэн. Эдгээр баримтуудад шүүгдэгч Б.Г-, Д.М- нар насанд хүрээгүй хохирогч Лхагвадуламын ам руу бэлэг эрхтнээ хийж хөхүүлсэн болох нь тогтоогдсон.

Шүүгдэгч Б.Х-ийн өмгөөлөгч Б.Атарбямба гаргасан давж заалдах гомдолд, хулгайн үйлдлийг хүлээн зөвшөөрч, галдан шатаах үйлдлийг зөвшөөрөхгүй гэжээ. Б.Х-, Д.М- нар мэдүүлэг өгөхдөө автомашиныг шунахайн сэдлээр, өөрсдөдөө хэрэглэхээр хулгайлсан гэж мэдүүлдэг. Улмаар хулгай хийсний дараа автомашиныг нийлж шатаасан. Прокуророос эд хөрөнгийг хулгайлж бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар өөрсдийн эзэмшилд шилжүүлсний дараагаар уг эд зүйлийг хэрхэх нь өөрсдийн дур зоргын асуудал гэсэн тайлбарыг анхан шатны шүүх хуралдаанд Б.Атарбямба өмгөөлөгчийн зүгээс тавьж байсан. Автомашиныг эхлээд шунахайн сэдэлтээр авч, дараа нь хулгайн гэмт хэргийн ул мөрийг баллахын тулд шатаасан. Шунахайн сэдлээр авсан нь тээврийн хэрэгслийг бензин нь дуустал унаж яваад дотроос нь эд зүйлсийг нь авч, дараа нь шатаасан. Шинэчлэн найруулсан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлд бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгасан, нийтэд аюул учруулж болох аргаар гэдэгт галдан шатаахыг хамааруулж прокуророос дүгнэсэн. Шүүгдэгч Б.Х-ийн өмгөөлөгч Б.Атарбямба шатааж байгаа үйлдэл нь эзгүй газар тул нийтэд аюултай биш гэж байгааг буруу гэж үзэж байна.

Шүүгдэгч Н.Ж-гийн өмгөөлөгч Ц.Амарын гаргасан давж заалдах гомдлын тухайд, хүчиндэх гэмт хэргийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэсэн. Үүнд тайлбар хэлэхэд Болормааг хүчиндсэн хэрэгт шүүгдэгч Н.Ж- хажууд байдаг. Хохирогч Болормаагийн мэдүүлэгт “Д.М- нь шүүгдэгч Н.Ж-гийн чихэнд шивнэж, шүүгдэгч Н.Ж- бууж автомашины номерыг тайлаад, хутга авч өгөөд автомашинаас буусан. Шүүгдэгч Н.Ж- намайг хүчиндээгүй” гэдэг боловч гэмт хэрэг үйлдэх орон зайг бэлдэж өгсөн. Тиймээс, прокуророос хүчиндэх гэмт хэрэг үйлдэхэд хамтран оролцсон гэж үзэж шүүгдэгч Н.Ж-ы өмгөөлөгч Ц.Амарын гаргаж байгаа хүчиндэх гэмт хэргийг хэрэгсэхгүй болгох хууль зүйн үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

Хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн мэдүүлэгт хавтас хэрэгт “Эгэл альфа” худалдааны төвтэй иргэн Б.Эрдэнэчимэгийн байгуулсан гэрээ байдаг. Уг гэрээнд эд хөрөнгийн бүрэн бүтэн байдлыг тус компани хариуцахаар заасан байдаг боловч байгууллагын хариуцлагагүй байдлын улмаас эд хөрөнгө алдагдсан нөхцөл байдал тогтоогддоггүй. Харин гэмт хэргийн улмаас бусдад эд хөрөнгийн хохирол учирсан. “Эгэл альфа” худалдааны төвийн буруутай үйл ажиллагаа байхгүй тул иргэний хариуцагчаар татаагүй юм.

Хохирогч Туяа бол хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн төрсөн охин юм. Анх цагдаагийн байгууллагад гомдол гаргаад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцож чадахгүй гэдэг шалтгаанаар өөрийн охин Туяаг хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр томилуулах тухай хүсэлт гаргасан. Шийтгэх тогтоолын 11 дүгээр заалтад шүүгдэгч Б.М , Д.М-, Ж.Б- нараас тус бүр 16.837.872 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Эрдэнэчимэгт олгосугай гэж заасан. Анхан шатны шүүх нотлох баримтад үндэслэл бүхий дүгнэлт хийж, шүүгдэгч нарын хувийн байдал болон хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа зэргээс шалтгаалж үндэслэл бүхий дүгнэлт гаргаж шийдвэрлэсэн. Шүүгдэгч болон шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч нарын давж заалдах гомдлыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү. ...” гэв.

           

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Давж заалдах шатны шүүх хэргийг шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэхдээ Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт зааснаар хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг бүхэлд нь хяналаа.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж, тодруулсан, мөрдөн байцаалт болон шүүхээс хэрэг хянан шийдвэрлэх явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хасаж, хязгаарласан зөрчил тогтоогдсонгүй.

 

Хавтас хэрэгт цугларсан, анхан шатны шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудыг харьцуулан шинжлэн судлахад:

 

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа:

2015 оны 9 дүгээр сарын 25-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 29 дүгээр хороо, 23А байрны гадаа байсан 58-07 УББ улсын дугаартай “Хьюнда Аксент” загварын тээврийн хэрэгсэл дотроос эрэгтэй өмд, цамц 31 ширхэг, МПЗ тоглуулагч, аккумлятор, автомашины домакрат зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, Д.Отгонпүрэвт 700,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2015 оны 7 дугаар сарын 6-наас 7-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 14 дүгээр хороо, 13 дугаар байрны урд байрлах “Ундрам” дэлгүүрийн гадаа байрлуулсан иргэн Б.Тэмүүжингийн эзэмшлийн “Хьюнда Аксент” маркийн 27-56 УНР улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн бүхээг дотроос эд зүйл хулгайлж, 313,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2015 оны 6 дугаар сарын 26-наас 27-нд шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо, Орхоны 2-35 тоотод байрлах “Унагалдай” хүнсний мухлагийн хаалгыг эвдэн нэвтэрч чихэр, оймс, гар утас, бохь зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, Б.Тэмүүжинд 335,800 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2014 оны 8 дугаар сарын 2-ноос 3-нд шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 1 дүгээр хороо, Алтай хотхоны 10 дугаар байрны гадаа байсан 86-27 УНН улсын дугаартай “Тоёота креста 90” загварын тээврийн хэрэгслийн бүхээг дотроос хэтэвч, “Нинтендо” компьютер тоглоом, МР тоглуулагч, гар утасны цэнэглэгч зэрэг зүйлсийг хулгайлж, Ц.Пүрэвбаярт 195,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2016 оны 8 дугаар сарын 26-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн 3 хорооны нутаг дэвсгэр, “X Верна” 08-96 УНГ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл дотроос иргэн Ж.Э- гийн цагдаагийн албаны өдөр тутмын өмд, замын цагдаагийн саравчтай малгай, дохиур мод, согтуурал тандах багаж зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 355,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2014 оны 5 дугаар сарын 20-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 29 дүгээр хороо, Москва хорооллын 141 дүгээр байрны гадаа байсан 77-51 УНЦ дугаартай “Верна аксент” маркийн тээврийн хэрэгсэл дотроос эд зүйлсийг нь хулгайлж, 200,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2016 оны 9 дүгээр сарын 2-ноос 3-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хороо, 32 дугаар байрны зогсоолд байсан иргэн Б.Ганбаатарын эзэмшлийн Тоёота “Марк-2” маркийн 29-83 ӨВР улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл дотроос эд зүйлс хулгайлж, 198,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2014 оны 4 дүгээр сарын 19-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 13 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 8 дугаар байрны гадаа зогсоолд байрлуулсан иргэн У.Бадрахын эзэмшлийн 11-71 УБК улсын дугаартай “Хьюнда Аксент” маркийн тээврийн хэрэгслийг хулгайлж, 2,650,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2014 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр Баянгол дүүргийн 2 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 25 дугаар эмийн сангийн автобусны буудлын хойд талд байрлах хүнсний дэлгүүрийн хажууд байсан 66-20 УБН улсын дугаартай “Хьюнда Аксент” маркийн тээврийн хэрэгсэл, статер зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, Э.Ядамдоржид 4,520,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2014 оны 7 дугаар сарын 27-ноос 28-нд шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, Дакогийн 10а дугаар байрны гадаа байсан 51-16 УНЧ улсын дугаартай авто тээврийн хэрэгсэл дотроос эд зүйлс хулгайлж, Н.Батмөнхөд 210,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2016 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 1 дүгээр хороо, 23 дугаар байрны гадаа байсан “Хонда НRV” маркийн иргэн П.Дашдоржийн эзэмшлийн 54-19 УНЛ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл дотроос эд зүйлс хулгайлж, 1,043,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2018 оны 2 дугаар сарын 14-нөөс 15-нд шилжих шөнө Сүхбаатар дүүргийн 10 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр 100 айлын орчим байрлах 43 дугаар байрны гадаа тавьсан 08-95 УНХ улсын дугаартай марк-2 загварын автомашиныг түлхүүр тааруулан хулгайлж, Б.Хангайбаатарт 2,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2018 оны 1 дүгээр сарын 7-ноос 8-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 11 дүгээр хороо, Мандалын гудамжинд иргэн Р.Дагвын өмчлөлийн 16-78 УНК улсын дугаартай “Тоёота приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийг нууцаар, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар хулгайлсан,

Ц.Буяннэмэх, Д.М- нар бүлэглэн 2014 оны 6 дугаар сарын 16-наас 17-нд шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 19 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр, 61 дүгээр байрны гадаа байсан 89-74 УНО улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл дотроос эд зүйлс хулгайлж, П.Э- д 300,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ж.Б-, Л.Түвшинбаяр, Д.Э-нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 4-нөөс 5-нд шилжих шөнө, Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын 1 дүгээр багийн нутагт байрлах Хорихын 75 дугаар байрны орчим байрлах “Есөн-Эрдэнэ” дэлгүүрээс эд зүйлс хулгайлж, Г.Дэлгэрмаад 1,169,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ж.Б-, Л.Түвшинбаяр, Д.Э-нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 4-нөөс 5-нд шилжих шөнө, Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын 1 дүгээр багт байрлах “Дэвжих” хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн эд зүйлс хулгайлж, С.Энхтуяад 2,459,800 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ж.Б-, Д.Э- , Г.Содномдорж нар бүлэглэж, 2015 оны 7 дугаар сарын 13-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 28 дугаар хороо, Хужирбулангийн 3 дугаар хэсгийн 36-1387 тоотод байрлах байшинд нэвтрэн орж зурагт, алт, монетан эдлэлүүд, гар утас, зөөврийн компьютер, индукцен плитка, мөнгөн ээмэг, бөгжний хослол, сувдан зүүлт, хөгжим, гоо сайхны хэрэгсэл зэргийг хулгайлж, 7,778,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ч.Насанбуян, Д.Чулуунбат нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 12-ноос 13-нд шилжих шөнө, Сонгинохайрхан дүүргийн 22 дугаар хороо, “Хөндлөн мэргэн” ХХК-ийн хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, архи, тамхи, бэлэн мөнгө зэрэг зүйлс хулгайлж, 4,677,800 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Д.Чулуунбат, Ч.Насанбуян нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 19-нөөс 20-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 22 дугаар хороо, “Одко номин” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, 3,208,350 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ч.Насанбуян, Ж.Б- нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 7-ноос 8-нд шилжих шөнө, Баянзүрх дүүргийн 19 дүгээр хороо, “Ойгон гэрэл” ХХК-ийн хашаанд байрлах “Дэлгэрэх” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, архи, тамхи, хиам зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 2,198,050 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Г.Содномдорж, Ж.Б-, Д.Э- , Ч.Насанбуян, Л.Түвшинбаяр нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 30-наас 7 дугаар сарын 1-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 20 дугаар хороо, Сонсголонгийн задгайд байрлах “Дэлгэрлэн” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтэрч тамхи, гар утасны нэгж, гар утас, камерын төхөөрөмж, бэлэн мөнгө зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 5,647,500 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Г.Содномдорж, Ж.Б- нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 13-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 20 дугаар хороо, 10 айлын 2-38 тоот хашаанд байрлах иргэн Д.Нармандахын байшингийн цонхоор нэвтрэн орж, мөнгөн аяга, тоос сорогч, будаа агшаагч, гутал, монетан гинж зэргийг хулгайлж, 3,755,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ж.Б-, Ч.Насанбуян нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 12-ноос 13-нд шилжих шөнө, Баянгол дүүргийн 15 дугаар хороо, 23б байранд байрлах “Тансаг” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтэрч, архи, биет 2,300,000 төгрөг зэргийг хулгайлж, 4,651,400 төгрөгийн хохирол учруулсан учруулсан,

Д.М-, Б.Х- нар бүлэглэн 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний шөнө, Баянзүрх дүүргийн 4 дүгээр хороо, 15 дугаар хорооллын 4 дүгээр байрны хойно байсан иргэн Б.Дашнямын эзэмшлийн Тоёота чейзер маркийн 56-90 УБЯ улсын дугаартай автомашиныг хулгайлж, 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Д.Чулуунбат, Ч.Насанбуян нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 4-нөөс 05-нд шилжих шөнө, Чингэлтэй дүүргийн 18 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Амар” хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 2,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ч.Насанбуян нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 24-нөөс 25 нд шилжих шөнө, Баянгол дүүргийн 1 дүгээр хороо, Богд ар хорооллын 7а байрны гаднаас иргэн Н.Анхбаярын эзэмшлийн “Тоёота Марк-2” загварын 27-34 улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл дотроос эд зүйлс хулгайлж, 1,178,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Л.Түвшинбаяр, Ж.Б-, Д.Э-нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдөр Сүхбаатар дүүргийн 18 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Дреам” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтэрч, архи, тамхи зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 4,760,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ч.Насанбуян, Г.Содномдорж, Б.Түвшинбаяр, Д.Э-нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 16-ны өдөр Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо, Орхоны 2-24 тоотод байрлах “60 айл” хүнсний дэлгүүрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, гар утасны нэгж, биет 60,000 төгрөг, тамхи, гар утас зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 337,500 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ч.Насанбуян нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 7-ноос 8-нд шилжих шөнө, Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хороо, 203 дугаар байрны гадаа байсан иргэн О.Чинзоригийн өмчлөлийн 56-42 СЭҮ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн урд буфер, баруун урд их гэрэл зэргийг хулгайлж, 360,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Д.Чулуунбат, Ч.Насанбуян нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сард Баянгол дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Депо урд-Түмэнсант Трейд” ХХК-ийн барилгын хашаанд нэвтэрч, 8 багц кабел утас хулгайлж, 1,120,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ж.Б-, Г.Содномдорж, Д.Э- , Л.Түвшинбаяр нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 14-нөөс 15-нд шилжих шөнө, Баянзүрх дүүргийн 18 дугаар хороо, “Золо” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтэрч, процессор, оймс, хиам, ундаа, живх, архи зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 5,875,320 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ч.Насанбуян, Д.Э- , Г.Содномдорж, Л.Түвшинбаяр нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 24-нөөс 25-нд шилжих шөнө, Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороо, Орхоны 4-35 тоотод байрлах “Ширхэнцэг” хүнсний дэлгүүрийн хаалгыг эвдэн нэвтэрч, ус ундаа, тамхи, биет 200,000 төгрөг зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 299,600 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ц.Буяннэмэх нар бүлэглэн 2014 оны 5 дугаар сарын 14-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 4 дүгээр хороо, 53в байрны гадаа байсан 73-83 УБЯ улсын дугаартай “Х.Аксент” загварын тээврийн хэрэгсэл дотроос хивс, багажны ком, шалавч зэрэг зүйлсийг хулгайлж, 550,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Д.Чулуунбат, Д.М-, Ж.Б- нар бүлэглэн 2015 оны 5 дугаар сарын 31-нээс 6 дугаар сарын 1-нд шилжих шөнө Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар баг, “Ивээл” хорооллын хашаанд байрлах “Эгэл-Альфа” худалдааны төвд нэвтэрч, Б.Эрдэнэчимэгийн алт, монет, мөнгөн эдлэлүүдийг хулгайлж, 67,351,490 төгрөгийн буюу их хэмжээний хохирол учруулсан,

Д.М-, Ж.Б-, Ч.Насанбуян нартай бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 9-нөөс 10-нд шилжих шөнө Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хороо, Монелын 8-130 тоотод байрлах “Мандаалай” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтэрч, архи, тамхи зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 676,150 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Д.М-, Ж.Б-, Д.Э- , Ч.Насанбуян нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 1-нээс 2-нд шилжих шөнө Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан сумын нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг “Дулаанхаан” хүнсний дэлгүүрт нэвтэрч, эд зүйлс хулгайлж, 1,511,200 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 1-ний өдөр Сүхбаатар дүүргийн 16 дугаар хороо, Бэлхийн 1-1706 тоотод оршин суух иргэн О.Түвшинтогтохын гэрт нэвтэрч, 39 инчийн “Elko” маркийн зурагт хулгайлж, 640.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 2 дугаар сарын 25-наас 26-нд шилжих шөнө Сүхбаатар дүүргийн 16 дугаар хороо, Бэлхийн 32-1-26 тоотод оршин суух иргэн Ц.Болормаагийн гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж “ТLC” маркийн зурагт, мөнгөн аяга зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 567,900 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 22-ноос 6 дугаар сарын 4-ний хооронд Сүхбаатар дүүргийн 15 дугаар хороо, Ар хустайн задгайд оршин суух иргэн Т.Соёлтын байшингийн цонхоор нэвтрэн орж,  “LCD” зурагт, гар хөрөө, гар дрилл зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 525,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 4 дүгээр сарын 24-ний өдөр Сүхбаатар дүүргийн 16 дугаар хороо, Бэлхийн 33-ын задгай тоотод оршин суух иргэн Б.Мөнхцэцэгийн гэрт нэвтрэн орж, 32 инчийн “Sharp” маркийн зурагт хулгайлж, 390,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 25-ны өдөр Сүхбаатар дүүргийн 18 дугаар хороо, Бэлхийн 49-234 тоотод оршин суух иргэн З.Сэсэмжавын гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, Фунай маркийн зурагт, мөнгөн аяга, эмэгтэй хүний ээмэг зүүлтийн хослол зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 895,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 19-ний өдөр Сүхбаатар дүүргийн 18 дугаар хороо, Бэлхийн 48-330А тоотод оршин суух иргэн Б.Батхишигийн гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, мөнгөн аяга, гар утас, хөөрөг зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 310,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2014 оны 7 дугаар сарын 11-нээс 12-нд шилжих шөнө Чингэлтэй дүүргийн 8 дугаар хороо, Баруун тасганы 6-48 тоотод оршин суух иргэн Л.Ганжигүүрийн гэрийн хаалгыг эвдэн орж 32 инчийн “Sony” маркийн зурагтыг хулгайлж, 400,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2013 оны 11 дүгээр сарын 2-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 9 дүгээр хороо, Дэнжийн 30-413Б тоотод оршин суух иргэн Д.Батчимэгийн байшингийн цонхоор нэвтрэн орж, мөнгөн аяга, монетан бөгж, мөнгөн хослол зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 755,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 4 дүгээр сарын 24-ний өдөр Сүхбаатар дүүргийн 13 дугаар хороо, Рашааны 11-652 тоотод оршин суух иргэн Б.Алтантүлхүүрийн байшингийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, “Notebook”, мөнгөн аяга, пүүз зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,570,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 4 дүгээр сарын 25-ны өдөр Сүхбаатар дүүргийн 16 дугаар хороо, Бэлхийн 33-1-58а тоотод оршин суух иргэн П.Пүрэвдоржийн гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж 32 инчийн “Моnеl” маркийн зурагт “DDSH” антен хүлээн авагч зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 570,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдөр Сүхбаатар дүүргийн 16 дугаар хороо, Бэлхийн 33-5-133 тоотод оршин суух иргэн Б.Баярмаагийн гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, 32 инчийн “Sharp” маркийн зурагт хулгайлж, 440,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2013 оны 4 дүгээр сарын 23-наас 24-нд шилжих шөнө Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороо, Хувьсгалчдын 8-150 тоотод байрлах “Билгүүн” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, хиам, цагаан будаа, архи, тамхи зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,279,100 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 25-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороо, Хувьсгалчдын Б 11-186 тоотод оршин суух иргэн Н.Солонгын байшингийн цонхоор нэвтрэн орж, мөнгөн аяга, хөөрөг, ээмэг, бөгж зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,140,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 21-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороо, Хувьсгалчдын 656а тоотод оршин суух иргэн Б.Янсангийн гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, 14 инчийн “Toshiba” маркийн компьютер, хонины мах, мөнгөн аяга зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 690,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 2 дугаар сарын 5-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 8 дугаар хороо, Зүүн тасганы 7-109 тоотод оршин суух иргэн Н.Оргилсайханы байшингийн цонхоор нэвтрэн орж, Чүнчигноров хөөрөг, биет 160,000 төгрөг хулгайлж, 2,660,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2014 оны 3 дугаар сарын 4-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороо, Хувьсгалчдын Г-763б тоотод оршин суух иргэн Ж.Оюунгэрэлийн гэрийн хаалганы цоожийг эвдэн нэвтрэн орж, мөнгөн аяга, ээмэг бөгж, сувдан зүүлт архи, хөөрөг зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 835,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2015 оны 4 дүгээр сарын 9-нөөс 10-ны хооронд Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар хороо, “Оранж” төвийн 402 тоотод иргэн Ц.Жаргалтайгийн ажлын өрөөнд нэвтрэн орж зөөврийн компьютер, зөөврийн компьютерийн цүнх, “VOCH” нэртэй бугуйн цаг зэргийг хулгайлж, 950,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2014 оны 10 дугаар сарын 3-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 19 дүгээр хороо, Шадивлангийн задгай тоотод оршин суух иргэн Ж.Эрдэнэбатын гэрт нэвтрэн орж, 40 инчийн “LCD” зурагт, плитка, одон орон сонирхогчдын дуран зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 950,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2014 оны 8 дугаар сарын 28-наас 9 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хооронд Чингэлтэй дүүргийн 19 дүгээр хороо, Шадивлангийн 1-29 тоотод оршин суух иргэн Б.Бүрэнчимэгийн байшингийн хаалгыг эвдэн орж,  42 инчийн “LCD” зурагт, 14 инчийн “LCD” зурагт, “DDSH” антен зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 300,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М- нь ганцаараа 2014 оны 9 дүгээр сарын 14-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 19 дүгээр хороо, Яргайтын 2-49 тоотод байх байшингийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, 37 инчийн зурагт, хивс, ханын цаг зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 2,580,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 5 дугаар сарын 25-ны өдөр Баянгол дүүргийн 23 дугаар хороо, Зүүн Ард Аюушийн 12-431 тоотод оршин суух иргэн Р.Амаржаргалын гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, зурагт, мөнгөн бүс, хөөрөг зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,050,800 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Д.Чулуунбат, н.Аюуш нар бүлэглэн 2014 оны 6 дугаар сарын 1-нээс 3-ны хугацаанд Сонгинохайрхан дүүргийн 13 дугаар хороо, 10 дугаар байрны 3 дугаар орц, 58 тоотод нэвтрэн орж, биет 800,000 төгрөг, алт, монет, мөнгөн эдлэл, “Note 3” маркийн гар утас, утасгүй интернетийн төхөөрөмж зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 42,484,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 5 дугаар сарын 29-ний өдөр Баянгол дүүргийн 23 дугаар хороо, Зүүн ард аюушийн 17-461 тоотод оршин суух иргэн Г.Ганцэцэгийн байшингийн цонхоор нэвтрэн орж, зурагт хулгайлж 250,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ука гэж дууддаг н.Төрмөнх нар бүлэглэн 2014 оны 7 дугаар сарын 11-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 11 дүгээр хороо, “Болор туул” амралтын газрын ресторанд нэвтрэн орж, архи, тамхи, вино зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 903,800 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ж.Б- нар бүлэглэн 2015 оны 3 дугаар сарын 17-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 30 дугаар хороо, Хилчний 8-8а тоотод оршин суух М.Буянжаргалын байшингийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, 32 инчийн “Toshiba” маркийн зурагт мөнгөн хослол, мөнгөн гинж биет 890,000 төгрөг зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ж.Б- нар бүлэглэн 2015 оны 3 дугаар сарын 30-наас 31-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Баянцагаан сумын 5 дугаар багийн нутагт байрлах “Балирхайрхан” хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, архи, тамхи, элсэн чихэр зэрэг хүнсний бүтээгдэхүүн, 4 кг ноолуур, нэг ширхэг стакан, биет 215,000 төгрөг зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,491,900 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ж.Б- нар бүлэглэн 2015 оны 2 дугаар сарын 21-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 31 дүгээр хороо, Хайрханы 3-78 тоотод оршин суух иргэн Г.Бат-Эрдэнийн гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, “LED” маркийн зурагт, зөөврийн компьютер, цамц, хазаар, ташуур зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,250,000 тегрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, М.Өлзийдэлгэр, Б.Давааням, Ж.Б-, Н.Ц- нар бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хороо, “Тайшир Өргөө” ХХК-ийн байранд байх Тээвэрлэлт үйлчилгээний төвийн өрөөнд нэвтрэн орж, 800,000 төгрөгийн шатахууны талон, биет 596,000 төгрөг, алтан бөгж, 3 ширхэг зөөврийн компьютер зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 7,938,140 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ж Б, М.Ө нар бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 5-наас 6-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Зуунмод сумын 5 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байрлах “Од” хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, архи, пиво, вино, зайдас, хиам, шоколад, тамхи зэрэг хүнсний бүтээгдэхүүн тамхины асаагуур, камерын процессор зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 2,907,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 6 дугаар сарын 19-нөөс 20-нд шилжих шөнө Дундговь аймгийн Гурвансайхан сумын төв “Цэнхэр говь” нэртэй хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, Г.Басбишэд 4,827,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 5 дугаар сарын 16-наас 17-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Баянчандмань сумын Замт багийн нутаг дэвсгэрт байрлах “Гурвансайхан” дэлгүүрт нэвтрэн орж, архи, пиво, савтай цэвэр ус, зайдас зэрэг хүнсний бүтээгдэхүүнүүд, төмөр сейф зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 2,553,400 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б- ганцаараа 2015 оны 4 дүгээр сарын 14-нөөс 15-нд шилжих шөнө Чингэлтэй дүүргийн 8 дугаар хороо, Баруун тасганы 8-69 тоотод байрлах “Баяншарга” дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, архи, пиво, камерын хүлээн авагч зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 1,345,100 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 10 дугаар сарын 23-наас 24-нд шилжих шөнө Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын төвд байрлах “Цахир Амардалай” хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж эд зүйлс хулгайлсны улмаас 5,124,500 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 26 дугаар хороо, Алтан Овооны 30-18 тоотод оршин суух иргэн А.Батаагийн гэрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, 32 инчийн “LCD” зурагт, тамхи, бээлий, биет 80,000 төгрөг зэрэг зүйлсийг хулгайлж, 961,700 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б- нь ганцаараа 2015 оны 6 дугаар сарын 29-ний орой Сонгинохайрхан дүүргийн 22 дугаар хороо, Хилчний 79-12 тоотод байрлах “Дөрвөн морь” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, архи, тамхи зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 585,700 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б- нь ганцаараа 2015 оны 5 дугаар сарын 29-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүрийн 26 дугаар хороо, Алтан Овооны 29-20 тоотод оршин суух иргэн Б.Батнасангийн байшингийн цонхоор нэвтрэн орж, биет 390,000 төгрөг, мөнгөн бугуйвч, гар утас, хөгжим, өсгөгч зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 1,607,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-,  Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 6 дугаар сарын 21-нээс 22-нд шилжих шөнө Сүхбаатар аймгийн Баруун-Урт сумын 3 дугаар багийн нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг “Болор” дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж 6,313,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 3 дугаар сарын 12-ноос 23-ны хооронд Сүхбаатар аймгийн Уулбаян сумын нутаг “Дов-Ухаа” гэх газарт иргэн Ц.Батбаатарын өмчлөлийн амбаарт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 585,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 18-наас 19-нд шилжих шөнө Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан сумын нутаг, Хонхорын 5-5 тоот хашаанд байрлах иргэн М.Гөлөгийн өмчлөлийн байшинд нэвтрэн орж, эмээл хулгайлсны улмаас 7,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 17-ноос 29-ний хооронд Сүхбаатар аймгийн Баруун Урт сумын 1 дүгээр баг, Жавхлант жишиг хорооллын 13 дугаар гудамжны 7 тоотод оршин суух иргэн Ч.Баттулгын байшинд нэвтэрч, дунд гарын мөнгөн хөөрөг, дунд гарын чулуун хөөрөг зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 1,350,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-,  Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 7 дугаар сарын 6-наас 7-нд шилжих шөнө Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7 дугаар баг, “Өнөмөнх хайрхан” ХХК-ийн хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйл хулгайлж 850,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 9 дүгээр сарын 12-ны өдөр Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7 дугаар баг 12 дугаар байранд байрлах “Соёмбо” үсчний салонд нэвтрэн орж биет 240,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2013 оны 7 дугаар сарын 6-наас 8-ны хооронд Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7 дугаар баг, 1 дүгээр байрны 7 тоот оршин суух иргэн Б.Буяндэлгэрийн гэрт нэвтрэн орж, их, дунд, жижиг гарын мөнгөн аяга, хөөрөг зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 44,840,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2013 оны 6 дугаар сарын 7-ны өдрөөс 9-ний хооронд Булган аймгийн Бүрэгхангай сумын 4 дүгээр багт байрлах “Шаддүвдаржаалин” хийдэд нэвтрэн орж, Майдар бурхан, Бодь суварга, Бурхан багш зэрэг судрууд, зулын суурь, тахилын цөгц зэрэг эд зүйлс хулгайлж 6,155,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б- нь ганцаараа 2013 оны 7 дугаар сарын 2-ноос 3-нд шилжих шөнө Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 7 дугаар баг, Майхантын 1А-4 тоотод оршин суух иргэн Н.Чингисийн гэрт нэвтрэн орж, 22 кг ноолуур хулгайлж 1,275,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б- нь ганцаараа 2014 оны 11 дүгээр сарын 5-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 14 дүгээр баг, Бурхантын 7 дугаар гудамжны 10 тоот хашаанд байрлах байшинд нэвтэрч, мөнгөн тоногтой бүс, Чүнчигноров хөөрөг, монетан бөгж, ээмэг, гинж зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 2,060,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2013 оны 8 дугаар сарын 15-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 4 дүгээр багийн нутаг Бурхантай уулын дор байрлах “Скай” нэртэй засварын газрын сэлбэгийн дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 5,759,500 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-,  Н.Ц-, М.Өлзийдэлгэр нар бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 14-нөөс 15-нд шилжих шөнө Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороо, Хувьсгалчдын Г-520 тоотод байрлах “Хуяг Оргил” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, гар утас, тамхи, хүлээн авагч камерын төхөөрөмж зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 1,559,600 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-,  Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 8 дугаар сарын 16-наас 17-нд шилжих шөнө Сүхбаатар аймгийн Баруун-Урт сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр “Найман Гал Шарга” нэртэй нарийн боов, талхны цехт нэвтрэн орж, биет 1,500,000 төгрөг, сейф зэргийг хулгайлж, 1,920,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-,  Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 6 дугаар сарын 25-наас 26-нд шилжих шөнө Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7 дугаар баг, “Цоглог” үнэт эдлэлийн дэлгүүрээс эд зүйлс хулгайлж, 17,800,500 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2013 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдөр Булган аймгийн Бүрэгхангай сумын 4 дүгээр багт байрлах Соёлын төвийн музейд нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 7,010,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2013 оны 7 дугаар сарын 22-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 13 дугаар багийн Их сургуулийн гудамжны 1-1 тоот оршин суух Ч.Алтангэрэлийн байшинд нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 2,480,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Батзаяа, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2013 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 12 дугаар багийн 6 дугаар хороолол, 17 дугаар байранд байрлах “Грийн Бий” хувцасны дэлгүүрээс хувцас хулгайлж, 24,426,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2013 оны 8 дугаар сарын 17-ноос 18-нд шилжих шөнө Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 13 дугаар баг, Их сургуулийн гудамжны 7-33 тоотод оршин суух иргэн Т.Энхжаргалын гэрт нэвтрэн орж, мөнгөн аяга 2 ширхэг, хөөрөг 1 ширхэг, кашмерин пальто, CD тоглуулагч зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 2,060,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 8 дугаар сарын 12-ны өдрөөс 13-нд шилжих шөнө Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 4 дүгээр багийн 34 дүгээр байрны орчим байрлах “Мишээл” дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж 1,295,100 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2014 оны 8 дугаар сарын 13-наас 14-нд шилжих шөнө Төв аймгийн Зуунмод сумын Зүүндэлгэр 4 дүгээр багийн төвд үйл ажиллагаа явуулдаг “Зоргол” хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, түрийвч, “LG” маркийн гар утас, “Nokиa” маркийн гар утас, марк тодорхойгүй гар утас, архи, чихэр, шоколад зэрэг 14 нэр төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүн, биет 725,000 төгрөг зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 2,090,900 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 7-ноос 11-ний хооронд Төв аймгийн Баян-Өнжүүл сумын 2 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байрлах “Өнжүүл Баянхангай” хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 3,046,300 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Ж.Б-, Ж.Лхагвасүрэн нар бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 7-ноос 11-ний хооронд Төв аймгийн Баян-Өнжүүл сумын 2 дугаар багт оршин суух иргэн А.Байгалмаагийн гэрт нэвтрэн хөөрөг, хормойн боолт зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 4,170,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Б.А-, Д.Чулуунбат нар бүлэглэн 2016 оны 4 дүгээр сарын 26-ны өдөр Баянгол дүүргийн 14 дүгээр хороо, 18 дугаар байрны хонгилд үйл ажиллагаа явуулдаг барааны дэлгүүрийн хаалгыг эвдэн нэвтрэн орж, 16 ширхэг пүүз хулгайлж, 4,540,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Б.А-, Д.Чулуунбат, Б.Ж-, Б.У, Б.Г нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 21-нээс 22-нд шилжих шөнө Говь-Сүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын 1 дүгээр баг, “Балдан засаг” захын хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, бэлэн мөнгө, хүнсний эд зүйлсийг хулгайлж, 2,129,400 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Б.А-,  Д.Ч, Б.Ж-, Б.У, Б.Г нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 21-нээс 22-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын 2 дугаар баг, Эко сүмбэрийн 3-3 тоотод оршин суух Х.Цэрэндолгорын гэрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 4,530,436 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Б.А-, Д.Чулуунбат, Б.Ж-, Б.У, Б.Г нар бүлэглэн 2015 оны 7 дугаар сарын 21-нээс 22-нд шилжих шөнө Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын 1 дүгээр багийн 98-1 тоот иргэн Ц.Наранцэцэгийн гэрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж, 265,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Н.Б-, Г.Содномдорж нар бүлэглэн 2015 оны 8 дугаар сарын 10-наас 11-нд шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 7 дугаар хороо 30 дугаар байрны урд тавьсан иргэн Т.Алтанцэцэгийн эзэмшлийн 54-86 УБГ улсын дугаартай цагаан өнгийн “Гранд Марк-2” автомашины бүхээг дотроос бахь, отверк, түлхүүр, хэтэвч, оо, сойз зэрэг ариун цэврийн хэрэгсэл, салон өнгөлөгч, бээлий, шоколад, скоч, CD-ийн гэр, CD 14 ширхэг, машины хамгаалалт, зүүлт, бээлий, богц, уруул өнгөлөгч, мышок, аяны цүнх, машины өнгөлөгч, ноолууран нөмрөг, сандал, хутга, машин арчигч, набор, жинсэн өмд, суудлын бүрээс, шалавч зэргийг хулгайлж 1,362,400 төгрөгийн хохирол учруулсан буюу бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

 

өөрсдийн эд зүйлсээ алдсан болохоо мэдүүлсэн хохирогч Д.Отгонпүрэв /11 хх 233-234/, Б.Тэмүүжин /17 хх 191-195/, С.Бөхчулуун-Эрдэнэ /17 хх 50-51/, Ц.Пүрэвбаяр /24 хх 131, 135/, Ж.Э-  /48 хх 13/, Ц.Заяабат /23 хх 65-67/, У.Бадрах /23 хх 15-18/, Б.Ганбаатар /42 хх 200-202/, Э.Ядамдорж /23 хх 145-146/, Н.Батмөнх /24 хх 191-193/, П.Дашдорж /45 хх 187-190/, П.Э-  /23 хх 194-196/, Г.Дэлгэрмаа /2 хх 140-141/, С.Энхтуяа /2 хх 133-137/, Ц.Мягмарсүрэн /47 хх 107-109/, Э.Буд-Эрдэнэ /47 хх 172-174/, Д.Амарзаяа /12 хх 54-56/, С.Хүрэлсүх /17 хх 62-63/, Д.Нармандах /18 хх 73-74/, С.Нямдаваа /18 хх 152-153/, Д.Дашням /40 хх 131/, Б.Өлзий-Орших /43 хх 222-223/, М.Анхбаяр /47 хх 49-53/, Д.Оюунцэцэг /17 хх 244-245/, Ц.Тунгалагсайхан /18 хх 38-39/, О.Чинзориг /48 хх 32-33/, Д.Алтаншагай /48 хх 50/, Э.Хоролмаа /19 хх 2-3/, Л.Сарандэлгэр /18 хх 160-161/, Г.Саруул /23 хх 96-99/, Т.Туяа /1 хх 28-31/, Б.Эрдэнэчимэг /12 хх 246-248/, Д.Дашням /40 хх 131/, Л.Дүүриймаа /48 хх 24/, Ц.Цэрмаа /47 хх 226-228/, Б.Болормаа /45 хх 11-16/, 46/, Р.Амаржаргал /12 хх 18-21/, Н.Отгонбаяр /11 хх 115-117/, П.Оюун /12 хх 94-95/, Ц.Болормаа /13 хх 107-108/, Л.Соёлт /37 хх 170-171/, Б.Мөнхцэцэг /38 хх 120-121/, З.Сэсэмжав /14 хх 28-29/, Б.Батхишиг /14 хх 59-60/, Л.Ганжигүүр /15 хх 209/, Д.Батчимэг /15 хх 176-177/, Б.Алтантүлхүүр /14 хх 89-90/, П.Пүрэвдорж /14 хх 114/, Б.Баярмаа /13 хх 71-72/, У.Эрдэнэцэцэг /15 хх 227-228/, Н.Солонго /15 хх 3-4/, Б.Янсан /15 хх 48-50/, Н.Оргилсайхан /16 хх 31-32/, Ж.Оюунгэрэл /16 хх 59-61/, Ц.Жаргалтай /16 хх 92/, Ж.Эрдэнэбат /41 хх 40/, П.Энхбаяр /41 хх 38/, Б.Бүрэнчимэг /41 хх 35-36/, М.Буянжаргал /16 хх 200/, Ч.Ганбат /9 хх 55-56/, Г.Бат-Эрдэнэ /16 хх 165-166/, Н.Энхтайван /9 хх 189/, С.Мөнхбат /11 хх 56-57/, Т.Ганчимэг /11 хх 58-59/, Ч.Ихбаяр /8 хх 235/, М.Мөнхсүрэн /9 хх 105-106/, А.Байгалмаа /9 хх 113/, Ц.Одгэрэл /9 хх 150/, Р.Даваахүү /15 хх 89-90/, И.Бямбасүрэн /4 хх 97-99/, А.Батаа /16 хх 228-230/, Р.Дагва /60 хх 17-19/, Б.Нармандах /17 хх 35-36/, С.Цогоо /1 хх 156/, Ц.Батбаатар /1 хх 187/, М.Гөлгөө /1 хх 246/, Ч.Баттулга /2 хх 41-42/, А.Мөнхбаяр /3 хх 151-152/, С.Болормаа /2 хх 89-91/, Г.Басбиш /3 хх 116-117/, У.Уранчимэг /4 хх 56-57/, Б.Буяндэлгэр /5 хх 4-6/, М.Нандинбаатар /5 хх 88-91/, Н.Чингис /21 хх 153/, Б.Пүрэвжаргал /22 хх 223-224/, Н.Нордов /8 хх 1-2/, Б.Мөнхбаяр /15 хх 136-137/, З.Сумъяа /4 хх 4/, Ц.Баярмаа /6 хх 17-19/, Ч.Алтангэрэл /7 хх 192/, З.Насанбат /6 хх 248/, Т.Энхжаргал /8 хх 80/, Ц.Цогтбаатар /8 хх 169-170/, Б.Баттогтох /37 хх 33-34/, Ц.Цэрэндолгор /2 хх 232-233/, Ц.Наранцэцэг /3 хх 35/, Х.Цэрэндолгор /3 хх 30-31/, Б.Хоролсүрэн /40 хх 173-174/, Т.Алтанцэцэг /18 хх 117-118/, А.Батзориг /14 хх 160/, Б.Хангайбаатар /60 хх 137-138/ нарын мэдүүлэг,

хохирогч нарын эд зүйл хулгайлагдсан болохыг нотлон мэдүүлсэн гэрч Э.Нямдорж /23 хх 147/, С.Очирхүү /45 хх 205/, С.Цэцэгсүрэн /1 хх 92/, Т.Ганцэцэг /1 хх 93-94/, Б.Хангайбаатар /59 хх 75-76/, Л.Бямбаа /59 хх 68-70/ нарын мэдүүлэг,

хохирогч нарын хулгайд алдсан эд зүйлийг үнэлсэн үнэлгээ /11 хх 224-225, 17 хх 189-190, 18 хх 52-53, 24 хх 129, 48 хх 14, 42 хх 203-205, 23 хх 61-64, 23 хх 14, 23 хх 139-140, 24 хх 190, 45 хх 202-203, 23 хх 187-188, 2 хх 150-151, 30 хх 157-159, 2 хх 153-154, 47 хх 112-116, 47 хх 176-180, 12 хх 160-161, 17 хх 58, 18 хх 75, 38, 88, 18 хх 142, 18 хх 14, 40 хх 127, 43 хх 217-219, 224, 47 хх 55-59, 17 хх 236-237, 52 хх 159, 18 хх 37, 48 хх 34, 48 хх 51, 18 хх 249-250, 18 хх 159, 23 хх 94-95, 1 хх 38-68, 37 хх 213, 1 хх 37, 40 хх 127, 13 хх 178, 52 хх 131, 12 хх 22, 11 хх 118-123, 12 хх 97, 52 хх 130, 13 хх 201, 37 хх 194, 196, 14 хх 20-21, 52 хх 110, 14 хх 51, 52 хх 185, 15 хх 211, 15 хх 174, 37 хх 197, 52 хх 184, 14 хх 112, 37 хх 192, 13 хх 69, 15 хх 238-241, 15 хх 5, 52 хх 163, 15 хх 51, 52 хх 134, 16 хх 30, 52 хх 171, 16 хх 64, 52 хх 180, 16 хх 103, 52 хх 183, 41 хх 48, 41 хх 75, 41 хх 46, 52 хх 122, 9 хх 57-58, 16 хх 167, 52 хх 167, 9 хх 190-192, 52 хх 164, 11 хх 48, 52 хх 125, 150, 157, 8 хх 237, 9 хх 118-119, 9 хх 117, 9 хх 163, 12 хх 150-151, 15 хх 91-92, 4 хх 102-103, 16 хх 231, 244-245, 53 хх 117, 17 хх 17-32, 53 хх 113, 151, 139, 137, 1 хх 157, 212, 2 хх 50, 93, 52 хх 133, 138, 38 хх 100, 5 хх 7-8, 98, 22 хх 155, 233, 37 хх 250, 8 хх 17-28, 15 хх 138, 52 хх 161, 3 хх 199-201, 38 хх 90-94, 53 хх 142-145, 3 хх 199-201, 38 хх 90-94, 53 хх 142-145, 6 хх 20-22, 7 хх 190, 8 хх 87, 98, 183, 37 хх 15, 2 хх 235, 53 хх 132, 3 хх 37, 52 хх 128, 3 хх 32, 53 хх 177, 14 хх 161/,

хулгайн хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /11 хх 227, 24 хх 112, 42 хх 193-196, 2 хх 112-121, 47 хх 91-95, 159-161, 12 хх 46-52, 17 хх 51-55, 18 хх 64-67, 43 хх 205-210, 47 хх 38-42, 17 хх 214-220, 18 хх 193-198, 1 хх 3-7, 1 хх 122-124, 11 хх 104-112, 12 хх 83-93, 13 хх 111-118, 13 хх 52-56, 149-156, 191-192, 211-217, 14 хх 6-11, 68-75, 97-102, 15 хх 193-195, 163, 169-174, 221-224, 36-41, 16 хх 12-20, 47-49, 78-81, 41 хх 13, 24-28, 40 хх 243-247, 235-236, 16 хх 183-186, 9 хх 37-48, 85-95, 180-184, 11 хх 31-39, 8 хх 218-226, 12 хх 137-141, 15 хх 71-77, 4 хх 67-96, 16 хх 219-222, 239-242, 17 хх 19-24, 1 хх 149-153, 177-183, 236-237, 2 хх 36-39, 84-87, 3 хх 136-142, 107-113, 4 хх 32-36, 242-246, 5 хх 75-87, 22 хх 144-148, 216-219, 7 хх 243-246, 15 хх 110-118, 1 хх 119-122, 3 хх 5-10, 25-28, 166-173, 6 хх 11-13, 69-75, 7 хх 180-185, 8 хх 81-84, 157-162, 37 хх 4-8, 10, 2 хх 224-231, 52 хх 115-116, 18 хх 86-91, 14 хх 152-156, 59 хх 5-11, 28-32/,

автомашинд үзлэг хийсэн тэмдэглэл /59 хх 28-32/,

шүүгдэгч нараас хохирогчийн зарим эд зүйлийг хураан авч, хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл /42 хх 19, 73, 47 хх 232, 59 хх 33, 34/,

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 9 дүгээр сарын 1-ний өдрийн шинжээчийн №12079 дугаартай дүгнэлт /47 хх 240/,

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 8 дугаар сарын 25-ны өдрийн шинжээчийн №18588 дугаартай дүгнэлт /42 хх 51/,

хэргийн газар дээрээс Д.М-ийн гарын хээ илэрч байгааг тогтоосон Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2014 оны 9 дүгээр сарын 19-ний өдрийн шинжээчийн №4650 дугаартай /41 хх 51/ дүгнэлт,

шүүгдэгч нарын ганцаараа болон бусадтай бүлэглэн бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авсан болохоо мөрдөн байцаалтад болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн мэдүүлгүүд зэрэг нотлох баримтуудаар,

 

шүүгдэгч Б.Х-, Б.Г- нар бүлэглэн 2016 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 11 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт иргэн Э.Хоролсүрэнд  хүч хэрэглэхээр заналхийлж, “IPhone 6S” маркийн гар утсыг нь дээрэмдэн авч, 1,695,000 төгрөгийн хохирол учруулсан, мөн өдөр Сүхбаатар дүүргийн 15 дугаар хороо, Дамбадаржаагийн гүүрний орчим иргэн О.Есүдэйд хүч хэрэглэхээр заналхийлж довтлон, түүнээс “IPhone 5” маркийн гар утас, биет 26,000 төгрөгийг дээрэмдэж, 546,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ч.Насанбуян, Д.Чулуунбат нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 17-ноос 18-нд шилжих шөнө Сүхбаатар дүүргийн 10 дугаар хороо, “Жоби” худалдааны төвийн хойд талд иргэн Т.Ирмүүнд хүч хэрэглэн түүний эзэмшлийн 99-83 УНС улсын дугаартай “Тоёота Королла” маркийн автомашиныг авч, 10,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч Д.М-, Ч.Насанбуян, Д.Чулуунбат нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 5-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, Сэлбэ голын эрэг дээр иргэн Л.Дүүриймаад хүч хэрэглэн 240,000 төгрөгийн үнэ бүхий монетан гинж, гар утас зэрэг эд зүйлсийг авсан,

шүүгдэгч Д.М-, Н.Ж- нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 31 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт иргэн Ц.Цэрмаад хүч хэрэглэн 800,000 төгрөгийн үнэ бүхий эд зүйлсийг авсан,

шүүгдэгч Д.М-, Н.Ж- нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороо, Жамсран уулын орчим иргэн Б.Болормаагийн толгой, гэдэс рүү цохиж, тусгайлан бэлтгэсэн зэвсгийн чанартай зүйл болох цаасны хутга хэрэглэн заналхийлж, түүний монетан ээмэг, монетан гинж, мөнгөн бөгж зэрэг эд зүйлсийг авч, 339,000 төгрөгийн хохирол учруулсан

шүүгдэгч Д.М-, Б.Г- нар бүлэглэн 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Ирээдүй” хотхоны урд талд “Тоёота марк 2” загварын тээврийн хэрэгслийн бүхээг дотор бага насны хүүхэд болох Х.Лхагвадуламын эзэмшлийн “Эл жи ка” маркийн гар утсыг хүч хэрэглэхээр заналхийлж дээрэмдэн авч, 120.000  төгрөгийн хохирол учруулсан буюу бусдын эд хөрөнгийг дээрэмдэх гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

эд хөрөнгөө дээрэмдүүлсэнээ мэдүүлсэн хохирогч Б.Хоролсүрэн /40 хх 173-176/, хохирогч О.Есүдэй /52 хх 120/, хохирогч Х.Лхагвадулам /59 хх 64-67/, хохирогч Б.Болормаа /44 хх 247-249, 45 хх 11-16/, хохирогч Т.Ирмүүн /42 хх 7-12, 35-40/, хохирогч Ц.Цэрмаа /47 хх 226-231/, хохирогч Л.Дүүриймаа /48 хх 23-25, 69-73/ нарын мэдүүлэг,

хохирогч нарын дээрэмдүүлсэн эд зүйлийг үнэлсэн үнэлгээ /42 хх 47, 48 хх 25, 47 хх 42, 45 хх 18, 40 хх 176/,

хэргийн газар дээр үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /48 хх 69-73, 45 хх 53-54, 42 хх 13-26, 59 хх 12-14, 60 хх 127-128/,

автомашинд үзлэг хийсэн тэмдэглэл /59 хх 28-32/,

хохирогч Ц.Цэрмаагийн биед хүч хэрэглэсэн гэмтэл байгааг тогтоосон шинжээчийн дүгнэлт / 47 хх 240/ зэрэг нотлох баримтуудаар,

Б.Х-, Д.М- нар бүлэглэн өөрсдийн хулгайлан авсан иргэн Д.Дашнямын өмчлөлийн 56-90 УБЯ улсын дугаартай “Тоёота Чейзер” маркийн тээврийн хэрэгслийг 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хороо, Шар хадны эцсийн буудлын орчимд галдан шатаасан буюу  бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгасан гэмт хэргийг үйлдэж, 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь:

хулгайлсан 56-90 УБЯ улсын дугаартай “Тоёота Чейзер” маркийн тээврийн хэрэгслийг шатаасан болохоо мэдүүлсэн Б.Х-, Д.М- нарын яллагдагчаар, шүүгдэгчээр мэдүүлсэн мэдүүлэг /33 хх 124, 40 хх 140, 142, 53 хх 213, 57 хх 136/,

хохирогч Д.Дашнямын мэдүүлэг /40 хх 127/,

 “...Уг тээврийн хэрэгслийн салхины шилнүүд, гэрэл дохио бүхэлдээ хагарч шатсан байдалтай, дөрвөн дугуй обуд нь боолттой бүгд шатсан... дотор нь байсан бүх зүйл шатсан, үнс нурам болсон байв. ...” гэх хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /40 хх 122-124/,

56-90 УБЯ улсын дугаартай “Тоёота Чейзер” маркийн тээврийн хэрэгслийг үнэлсэн үнэлгээ /40 хх 127/,

хэргээ хүлээн мэдүүлсэн Д.М-, Б.Х- нарын мэдүүлгүүд / 40 хх 140, 142, 33 хх 124, 53 хх 213, 57 хх 136/  зэрэг нотлох баримтаар,

 

Д.М-, Ч.Насанбуян, Д.Чулуунбат нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 17-ноос 18-нд шилжих шөнө Сүхбаатар дүүргийн нутаг дэвсгэрт иргэн Т.Ирмүүнд хүч хэрэглэн хүчиндсэн,

Д.М-, Н.Ж- нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороо, Жамсран уулын орчим иргэн Б.Болормаад хүч хэрэглэн хүчиндсэн,

Д.М-, Ч.Насанбуян, Д.Чулуунбат нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 5-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, Сэлбэ голын эрэг дээр иргэн Л.Дүүриймаад хүч хэрэглэн хүчиндсэн,

Д.М-, Б.Г- нар бүлэглэн 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Ирээдүй” хотхоны урд талд “Тоёота марк-2” загварын тээврийн хэрэгслийн бүхээг дотор бага насны хүүхэд болох Х.Лхагвадуламын хоолойд хутга тулган “2 сонголт байна, нэг бол алуул, эсхүл надтай унт” гэж хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэхээр заналхийлж, бэлэг эрхтнээ аманд нь хийж, бэлгийн харьцааны шинжтэй үйлдэл хийж хүчиндсэн гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

хүсэл зоригийнх нь эсрэг айлган сүрдүүлж, хүч хэрэглэх эсхүл хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчиндсэн болохыг мэдүүлсэн хохирогч Х.Лхагвадулам /59 хх 64-67/, хохирогч Б.Болормаа /44 хх 247-249, 45 хх 11-16/, хохирогч Т.Ирмүүн /42 хх 7-12, 35-40/, хохирогч Л.Дүүриймаа /48 хх 23-25, 69-73/ нарын мэдүүлэг,

хохирогч Б.Болормаагийн биед хүч хэрэглэснээс учирсан гэмтэл байгааг нотолж буй Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 9 дүгээр сарын 6-ны өдрийн шинжээчийн №12118 дугаар шинжээчийн дүгнэлт /45 хх 22/,

хохирогч Б.Болормаагийн дотоожноос Д.М-ы эр бэлгийн эс илэрсэн болохыг нотолж буй Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 11 дүгээр сарын 14-ний өдрийн шинжээчийн 8280 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /48 хх 81/,

хохирогч Т.Ирмүүний биед хүч хэрэглэснээс учирсан гэмтэл байгааг болон түүний биеэс авсан арчдсанд эр бэлгийн эс илэрч байгааг нотолж буй Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 8 дугаар сарын 25-ны өдрийн шинжээчийн 11588 дугаартай дүгнэлт /42 хх 51/,

хохирогч Т.Ирмүүний эд зүйлийг хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл /42 хх 47/,

хохирогчийн тус тус гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдүүдийг гэрэл зургаар нь таньж, зааж байгааг бэхжүүлсэн таньж олуулах ажиллагааны тэмдэглэл /48 хх 57-58,  59 хх45-55,

хохирогч Т.Ирмүүний машинаас хутга хураан авсан тэмдэглэл /42 хх 73/,

хохирогч Л.Дүүриймаагийн мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан ажиллагааны тэмдэглэл /48 хх 69-73/,

хэргээ хүлээн мэдүүлсэн Ч.Насанбуян, Д.М-. Н.Ж-, Д.Чулуунбат, Б.Г- нарын мэдүүлэг /49 хх 17, 48 хх 135-166, 49 хх 38-39, 59 хх 113, 134-135/,

сэжигтэн, яллагдагч нарын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгах ажиллагааны тэмдэглэл / 48 хх 88, 69-73,

хэргийн газар дээр үзлэг хийсэн тэмдэглэл / 45 хх 53-54, 59 хх 5-11,

хохирогч Х.Лхагвадулам нь 14 насанд хүрээгүй бага насны хохирогч болохыг нотолж буй түүний төрсний гэрчилгээ / 59 хх 137/,

бага насны хохирогч Х.Лхагвадуламын биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл / 59 хх12-14/,

гэрч Л.Бямбаагийн мэдүүлэг / 59 хх 68-70/ зэрэг нотлох баримтуудаар,

 

Ж.Б- нь насанд хүрээгүй Д.М-, Д.М- нарт амлалт өгч, хууран мэхэлж, амьдрал ахуйн бусад хүнд байдлыг далимдуулан хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч бусдын эд хөрөнгийг хулгайлсан гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

шүүгдэгч Д.М-, Д.М- нарын мөрдөн байцаалтад мэдүүлсэн мэдүүлгүүд /33 хх 94, 126, 33 хх 74/,

Д.М-, Д.М- нар Ж.Б-тэй хамтран гэмт хэрэг үйлдэхдээ насанд хүрээгүй байсан нөхцөл байдал зэргээр тус тус нотлогдон тогтоогдсон байна.

 

Шүүгдэгч нарын үйлдсэн гэмт хэргийг нотолж буй нотлох баримтуудыг хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, шүүхээс үнэлж дүгнэх боломжтой, хоорондоо зөрүүгүй, гэмт хэргийн үйл баримтыг нотолж чадсан байх ба анхан шатны шүүх хэргийг эцэслэн хянан шийдвэрлэсэн нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явагдана” гэж заасанд нийцжээ.

 

Д.М-ы ганцаараа 2018 оны 1 дүгээр сарын 7-ноос 8-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 11 дүгээр хороо, Мандалын гудамжинд иргэн Р.Дагвын өмчлөлийн 16-78 УНК улсын дугаартай “Тоёота приус 20” маркийн тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр эзэмшигч, өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан гэмт хэрэг нь “Хулгайлах” гэмт хэргийн шинжийг агуулсан байх тул түүний энэ үйлдлийг прокуророос 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэн ирүүлснийг Д.М-ы үйлдсэн “Хулгайлах” гэмт хэрэгт нэгтгэж өөрчлөн зүйлчилсэн нь зөв байна.

 

Мөн 2017 оны 7 дугаар сарын 1-нээс дагаж мөрдөгдсөн 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-т “байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгосон” гэсэн шинж шинээр хуульчлагдсан ба Д.М-ы хулгайлах үйлдлүүдийн олонхи нь тус хуулийн үйлчлэлээс өмнө үйлдэгдсэн, Ж.Б-, Д.М- нарын үйлдсэн хулгайн үйлдлүүд нь 2015 оны Эрүүгийн хууль мөрдөгдөж эхлэхээс өмнө үйлдэгдсэн үндэслэлээр тэдний үйлдсэн “Хулгайлах” гэмт хэргийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар зүйлчилсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй. 

 

Тэдний үйлдлийг 2002 оны хуулиар зүйлчлэхэд хохирлын хэмжээгээрээ хүндрүүлэн зүйлчлэгдэж, эрх зүйн байдал нь дордохоор нөхцөл үүсчээ.

 

Шүүгдэгч Д.М-, Д.М-, Ж.Б-, Б.Х-, Б.Г-, Н.Ж-, Б.А-, Д.Э- , Н.Б-, Г.У-, Б.Ж- нарын үйлдлүүдийн хувьд тэдний эрх зүйн байдлыг нь дээрдүүлсэн хуулийг буцаан хэрэглэж, хөнгөрүүлэн зүйлчилсэн анхан шатны шүүхийн дүгнэлт үндэслэлтэй.

 

2017 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр 2015 оны Эрүүгийн хууль дагаж мөрдөгдөх болсон тул шүүгдэгч нарын үйлдэлд 2015 оны Эрүүгийн хуулийг буцаан хэрэглэх эсэх асуудлыг шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэл үүссэн ба анхан шатны шүүх зарим шүүгдэгч нарын үйлдэлд 2015 оны Эрүүгийн хуулийг буцаан хэрэглэхгүй талаар заахдаа хуулийн зүйл, заалтыг буруу журамласан, үргэлжилсэн олон удаагийн үйлдэлтэй гэмт хэргийн сүүлийн үйлдэл нь 2017 оны 7 дугаар сарын 1-нээс хойш үйлдэгдсэн байхад 2015 оны Эрүүгийн хуулийн буцаан хэрэглэх заалтыг журамласан зэрэг алдаа гаргасныг зөвтгөсөн өөрчлөлтийг шийтгэх тогтоолд оруулах нь зүйтэй байна.

 

Д.М-, Д.М-, Ж.Б-, Б.Х-, Б.Г-, Н.Ж-, Б.А-, Д.Э- , Н.Б-, Г.У-, Б.Ж-, Н.Ц- нарт сонгон оногдуулсан ялын төрөл, хэмжээ, ял эдлүүлэх дэглэм зэрэг нь тэдний үйлдсэн хэргийн хэр хэмжээ, гэм буруу, хувийн байдалд тохирчээ. 

 

Б.Ж-, Б.А-, Г.У-, Н.Б- нарын үйлдлийг 2002 оны Эрүүгийн хуулиар зүйлчилж, хуульд заасан тэнсэх нөхцөлийг хангасан үндэслэлээр оногдуулсан ялыг тэнсэж, хянан харгалзсан нь Эрүүгийн хуулийг зөрчөөгүй, хуульд нийцсэн гэж үзэв. 

 

Шүүгдэгч Б.Г- нь “ ...надад шүүх хуралдаанаар Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.2-т зааснаар 5 жилийн хорих ялаар гэж шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсгийг уншиж сонсгосон атал бичгээр үйлдэж ирүүлсэн шийтгэх тогтоолдоо Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар 5 жилийн хорих ялаар хэмээн зөрүүтэй тогтоол ирүүлсэн, ...хохирогч Х.Лхагвадуламыг хүчиндэх гэмт хэргийг үйлдээгүй, ...дээрэмдэх гэмт хэргийн хамжигч нар болох Даваа, Мөнгөншагай гэх хүмүүсийг өнөөдрийг хүртэл огт шалгаагүй...” гэсэн агуулга бүхий давж заалдах гомдлыг гаргажээ.

 

Шүүгдэгч Б.Г- нь Б.Х-тэй бүлэглэн 2016 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдөр 2 удаагийн үйлдлээр, Д.М-тай бүлэглэн 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр 1 удаагийн үйлдлээр, нийт 3 удаагийн үргэлжилсэн үйлдлээр бусдад хүч хэрэглэхээр заналхийлж буюу хүч хэрэглэж бусдын эд хөрөнгийг авахаар довтлон дээрэмдсэн гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдсон байх ба хамгийн сүүлийн дээрэмдэх гэмт хэрэг нь 2015 оны Эрүүгийн хууль Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт дагаж мөрдөгдсөнөөс хойш үйлдэгдсэн тул түүний үйлдлийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн 17.2 дугаар зүйлд заасан “Дээрэмдэх” гэмт хэргээр зүйлчилсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй. Прокуророос түүний тус үйлдлийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар зүйлчлэн ирүүлсэн ба анхан шатны шүүх мөн зүйлээр зүйлчилж ял оногдуулсан болох нь шийтгэх тогтоолоор тогтоогдож байх тул Б.Гантулгын “... шүүх хуралдаан дээр надад Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.2-т зааснаар ял оногдуулсан...” гэх давж заалдах гомдол хууль зүйн үндэслэлгүй.  Түүний үйлдсэн “Дээрэмдэх” гэмт хэргийг  2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар зүйлчилсэн нь түүний эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн төдийгүй, түүнд оногдуулсан ялын хэмжээ нь дээрэмдэх гэмт хэргийг үйлдсэн арга, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар зэрэгт бүрэн тохирсон байна.

 

Б.Гантулгын Д.М-тай бүлэглэн 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр бага насны хүүхэд болох Х.Лхагвадуламыг хүчиндсэн үйлдэл дэх Б.Гантулгын оролцооны талаар мэдүүлсэн хохирогч Х.Лхагвадуламын мэдүүлгийг шүүх үнэн зөв гэж үнэлсэн ба бага насны буюу 14 насанд хүрээгүй хүүхэд нь бэлгийн харьцааны шинжтэй үйлдлүүдийг тухайн цаг хугацаанд зохиож ярих боломжгүй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэв.

 

Түүнчлэн хохирогч Х.Лхагвадуламын мэдүүлэг нь хэрэг болсны дараа хохирогч юу гэж ярьсан талаар мэдүүлсэн гэрч Л.Бямбаагийн “...манай гэрийн урд талд хар хувцастай 13-15 орчим насны нүдний шилтэй эмэгтэй хүүхэд ахаа автобусны буудал хаа байдаг юм бэ гэж асуухдаа уйлаад байхаар нь яагаад уйлаад байгаа юм, юу болсон юм бэ гэж асуухад өглөө намайн автобусны буудал дээр байж байхад цагаан машинтай 2 эрэгтэй хүн намйаг машиндаа сулгаж явж байгаад нүд боогоод хаашаа явж байгаагаа хэлэхгүй явсаар байгаад танай урд байдаг жалганы хажууд машинтай зогсож байгаад ...гар утсыг аваад ...миний ам руу бэлэг эрхтнээ хийсэн ...гэж хэлсэн учраас би цагдаад дуудлага өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг  /59 хх 68-70/, бага насны хохирогч Х.Лхагвадуламын Д.М-, Б.Г- нарыг гэрэл зургаар нь таньсан байдал /59 хх 45-55/ зэргээр нотлогдсон тул Б.Гантулгын “Хүчиндэх” гэмт хэргийг үйлдээгүй талаархи давж заалдах гомдол үндэслэлгүй.

 

Б.Г-, Б.Х- нар бүлэглэн 2016 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдөр 2 удаагийн үйлдлээр дээрэмдэх гэмт хэргийг хоёулаа үйлдсэн болохоо анх сэжигтнээр мэдүүлэг өгөхдөө  / 40 хх 200, 202, 52 хх 131, 143/ мэдүүлж байсан ба хохирогч О.Есүдэй “...машинд 2 эрэгтэй хүн байсан...” /52 хх 112 / гэж мэдүүлсэн тул тус хэргийг хамтран үйлдсэн бусад этгээдүүдийг мөрдөн шалгаагүй талаархи Б.Гантулгын давж заалдах гомдол үндэслэлгүй.

 

Шүүгдэгч Б.Х- нь “...хохирлыг бүрэн барагдуулсан, төлж чадах тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-д зааснаар оногдуулсан 2 жилийн хорих ялыг торгуулийн ял болгон өөрчилж өгнө үү...”, түүний өмгөөлөгч И.Атарбямба “...Б.Дашнямын өмчлөлийн автомашиныг хулгайлж, 2,3 хоног унаж яваад хэрэггүй зүйлүүдийг нь шатаасан үйлдлийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-т зааснаар зүйлчилсэн нь үндэслэлгүй, хохирогч Б.Хоролсүрэнд төлсөн хохирлыг гаргуулахаар заасан, дээрмийн гэмт хэрэгт Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-т заасныг хэрэглэж өгнө үү...” гэсэн давж заалдах гомдлууд гаргасныг хүлээн авах боломжгүй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэв.

 

Б.Х-ийн  Д.М-тай бүлэглэн 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хороо, Шар хадны эцсийн буудлын орчимд иргэн Д.Дашнямын өмчлөлийн 56-90 УБЯ улсын дугаартай “Тоёота Чейзер” маркийн тээврийн хэрэгслийг галдан шатааж устгасан буюу олон хүний амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд хохирол учруулж болох аргаар үйлдсэн гэмт хэрэгт 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1-т зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулсан нь хүнд биш төдийгүй, түүний үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээнд тохирчээ.

 

Иргэн Б.Дашнямын өмчлөлийн автомашиныг хулгайлснаар уг автомашиныг өмчлөх эрх Д.М-, Б.Х- нарт шилжихгүй тул уг машиныг галдан шатааж устгасан үйлдлийг  2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлд заасан “...Бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгасан...” гэмт хэргийн шинжтэй гэж үзнэ.  

 

Мөн Б.Х-эд шүүхээс 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 2 жилийн хугацаагаар хорих ялын хэмжээ нь түүний Б.Г-тай бүлэглэн 2 удаагийн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг дээрэмдэн авсан гэмт хэргийг үйлдсэн нөхцөл байдал, хувийн байдалд тохирсон байна.

 

Харин хохирогч Б.Хоролсүрэнд 850,000 төгрөгийн хохирлыг /56 хх 28/, хохирогч Б.Дашнямд 2,500,000 төгрөгийн хохирлыг /63 хх-ийн 140/ тус тус төлсөн байхад шүүхээс давхардуулан гаргуулахаар шийдвэрлэснийг шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулж зөвтгөх, давж заалдах шатны шүүх хуралдааны өмнө хохирогч О.Есүдэйд 13,000 төгрөгийг төлсөн болохыг магадлалд дурьдах нь зүйтэй.

 

Шүүгдэгч Ж.Б- нь “...2014 оны 6 дугаар сарын 19-нөөс 20-нд шилжих шөнө үйлдсэн гэх хэрэг, 2014 оны 6 дугаар сарын 25-наас 26-нд шилжих шөнө үйлдсэн гэх гэмт хэргүүдийг би цагдан хоригдож байсан тул хийгээгүй...” гэсэн давж заалдах гомдол гаргажээ.

 

Анхан шатны шүүх Ж.Б-ийн “...2013 оны 8 дугаар сарын 28-аас 2014 оны 6 дугаар сарын 20-ныг хүртэл...” цагдан хоригдсон хугацааг  2017 оны 7 дугаар сарын 15 хүртэл цагдан хоригдсон гэж буруу тооцсон байна /6 хх 120, 7 хх 110/. Иймд шийтгэх тогтоолд  Ж.Б-ийн цагдан хоригдсон хугацааг 1339 хоног гэснийг 1316 хоног гэж өөрчлөн зөвтгөж байна.

2014 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдрийн 16 цагт Сум дундын 7 дугаар шүүхийн 2014 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдрийн 9/Е дугаар “Цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөх тухай” шүүгчийн захирамжаар Ж.Б-өд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилсөн / 7 хх 110/ байх тул Ж.Б-ийг “...Д.М-, Ж.Лхагвасүрэн нартай бүлэглэн 2014 оны 6 дугаар сарын 19-нөөс 20-нд шилжих шөнө Дундговь аймгийн Гурвансайхан сумын төв “Цэнхэр говь” нэртэй хүнсний дэлгүүрээс эд зүйлс хулгайлж, 4,827,000 төгрөгийн хохирол учруулсан…” үйлдлийг хийсэн гэж үзэхэд эргэлзээтэй.  Иймд түүнд холбогдуулсан энэ хэргийг хэрэгсэхгүй болгохоор, түүний 2014 оны 6 дугаар сарын 25-наас 26-нд шилжих шөнө үйлдсэн гэх гэмт хэргүүдийг үйлдээгүй гэх давж заалдах гомдлыг үндэслэлгүй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэв.  

 

Шүүгдэгч Д.Э- гийн бусадтай бүлэглэн 9 удаагийн үйлдлээр 2015 оны 6 дугаар сарын 4-нээс 2015 оны 7 дугаар сарын 15-ны хугацаанд давтан, орон байр, агуулах саванд нэвтэрч, нийт 29,837,920 төгрөгийн буюу их хэмжээний хохирол учруулан үйлдсэн хулгайн гэмт хэрэг нь хэрэгт авагдсан түүний “Д.М-, Түвшинбаяр, Насанбуян, Баянмөнх нартай найзлаж нөхөрлөөд эдгээр хүмүүст уруу татагдаад энэ хэргүүдийг хийчихлээ. ...Би М тай Түвшинбаяраар дамжуулан танилцаад 1 сар орчмын дараагаас хулгай хийж эхэлсэн... Би ...өөрийн холбогдсон үйлдлүүдийг хүлээн зөвшөөрч байна...” /32 хх132, 53 хх 241, 57 хх 160-161/ гэх мэдүүлгүүд, түүний мэдүүлгийг нотлон Д.Э- тэй хамт хулгай хийсэн болохоо мэдүүлсэн Д.М-/33 хх124/, Ж.Б- /33 хх 178/ нарын мэдүүлгүүдээр нотлогдож байх тул шүүгдэгч Д.Э- гийн гаргасан “...9 удаагийн үйлдлийг хийгээгүй...” гэсэн давж заалдах гомдлыг үндэслэлгүй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэлээ.

 

Шүүгдэгч Д.М- нь “...2014 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр 66-20 УБН улсын дугаартай “Hyundai accent” маркийн автомашиныг би огт хулгайлаагүй,  ...2016 оны 4 дүгээр сарын 8-ны өдөр 56-90 УБД улсын дугаартай автомашиныг би хулгайлаагүй, харин Мөнгөншагай гэх хүнийг шатаахад хамт байсан, мөн Б.Г- хамт байсан. ...Болормаагаас эр бэлгийн эс илрээгүй гэсэн атлаа Болормаагийн гэх ардаа хар оруулгатай цайвар цэнхэр торон дотоожоос миний ДНК илэрсэн шинжээчийн дүгнэлт зөрүүтэй гарсан, ... 2016 оны 8 дугаар сарын 5-ны өдөр Дүүриймаад хүч хэрэглэн дээрэмдэн хүчиндсэн гэх гэмт хэргийг хийгээгүй бөгөөд Насанбуянгийн мэдүүлгээр намайг хамаатуулж байна, ...хохирогч Х.Лхагвадулам нь хэргийн бодит байдлыг ноцтойгоор худал мэдүүлсний улмаас би шийтгэгдсэндээ гомдолтой байна, ...цагдан хоригдсон хугацаа зөрүүтэй байна...” гэсэн давж заалдах гомдол гаргажээ.

 

Д.М- нь ганцаараа 2014 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр Баянгол дүүргийн 2 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 25 дугаар эмийн сангийн автобусны буудлын хойд талд байрлах хүнсний дэлгүүрийн хажууд байсан 66-20 УБН улсын дугаартай “Хьюнда Аксент” маркийн тээврийн хэрэгсэл, статер зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 4,520,000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь түүний өөрийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “...2014 оны 7 дугаар сарын сүүлээр Улаанбаатар паласын хойд талаас цагаан өнгийн аксент машиныг түлхүүр тааруулан хулгайлсан. ...2 хоног унаад Их нарангийн ойролцоо гудамжинд хаясан...” / 27 хх131/ гэсэн мэдүүлэг нь хохирогч Э.Ядамдоржийн “...66-20УБН улсын дугаартай аксент маркийн цагаан өнгийн машинаа тавьчихаад явсан ба маргааш нь 21-ний өдөр машинааа авах гэсэн алга болсон байсан...” гэх мэдүүлэг /23 хх145-146/-ээр нотлогдсон ба тээврийн хэрэгслийн өнгө, загвар зэргээрээ хохирогчийн алдсан тээврийн хэрэгсэлтэй таарч байх тул Д.М-ыг уг гэмт хэргийг үйлдсэн гэж үзэх үндэслэлтэй.

 

Шүүгдэгч Д.М- нь Ч.Насанбуян, Д.Чулуунбат нартай бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 5-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, Сэлбэ голын эрэг дээр иргэн Л.Дүүриймаад хүч хэрэглэн 240,000 төгрөгийн үнэ бүхий монетан гинж, гар утас зэрэг эд зүйлсийг авсан, Л.Дүүриймааг хүчиндсэн гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь сэжигтэн Ч.Насанбуянгийн “...М  машиныг барьж явсан. Чулуунбат бид хоёр сууж явсан...” /49 хх 17/ гэсэн мэдүүлгээр нотлогддог ба уг мэдүүлэг нь хохирогч Л.Дүүриймаагийн “Жолоочоос гадна 2 залуу сууж явсан...” /48 хх 24/ гэх мэдүүлгээр давхар нотлогдсон.

 

Д.М-, Б.Х- нар бүлэглэн 2016 оны 4 дүгээр сарын 8-наас 9-ний шөнө Баянзүрх дүүргийн 4 дүгээр хороо, 15 дугаар хороолол, 4 дүгээр байрны хойно байсан иргэн Б.Дашнямын эзэмшлийн Тоёота чейзер маркийн 56-90 УБЯ улсын дугаартай автомашиныг хулгайлж, 2016 оны 4 дүгээр сарын 9-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хороо, Шар хадны эцсийн буудлын орчимд уг машиныг галдан шатаахад Д.М- оролцсон болох нь түүний өөрийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “...тэр өдрөө бид хоёр уг машиныг аваад ...бид хоёр уг машиныг шатаасан...” гэсэн мэдүүлэг / 40 хх 142/, түүний мэдүүлгийг нотлон мэдүүлсэн Б.Х-ийн мэдүүлэг / 40 хх140/ -ээр нотлогдсон байх тул тус хэрэгт холбогдуулан бусад этгээдийг шалгаагүй нь үндэслэлтэй.

 

Д.М- нь Б.Г-тай бүлэглэн 2018 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр бага насны хүүхэд болох Х.Лхагвадуламыг хүчиндсэн болох нь хохирогч Х.Лхагвадуламын мэдүүлэг, хэрэг болсны дараа хохирогч юу гэж ярьсан талаар мэдүүлсэн гэрч Л.Бямбаагийн “...манай гэрийн урд талд хар хувцастай, 13-15 орчим насны, нүдний шилтэй эмэгтэй хүүхэд ахаа автобусны буудал хаа байдаг юм бэ гэж асуухдаа уйлаад байхаар нь яагаад уйлаад байгаа юм, юу болсон юм бэ гэж асуухад өглөө намайг автобусны буудал дээр байж байхад цагаан машинтай 2 эрэгтэй хүн намайг машиндаа сулгаж явж байгаад нүд боогоод хаашаа явж байгаагаа хэлэхгүй явсаар байгаад танай урд байдаг жалганы хажууд машинтай зогсож байгаад ...гар утсыг аваад ...миний ам руу бэлэг эрхтнээ хийсэн ...гэж хэлсэн учраас би цагдаад дуудлага өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг /59 хх 68-70/, бага насны хохирогч Х.Лхагвадуламын Д.М-, Б.Г- нарыг гэрэл зургаар нь таньсан / 59 хх 45-55/ зэргээр нотлогдсон тул  Д.М-ы “Хүчиндэх” гэмт хэргийг үйлдээгүй талаархи давж заалдах гомдол үндэслэлгүй. Түүнчлэн, хохирогч Х.Лхагвадулам нь бага насны буюу 14 насанд хүрээгүй хүүхэд тул тэдний үйлдлийг зохиож ярих боломжгүй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэв.

 

Д.М-, Н.Ж- нар бүлэглэн 2016 оны 8 дугаар сарын 28-наас 29-нд шилжих шөнө Баянзүрх дүүргийн 21 дүгээр хороо, Жамсран уулын орчим иргэн Б.Болормаад хүч хэрэглэн хүчиндсэн гэмт хэрэгт шинжээчийн дүгнэлт зөрүүтэй гараагүй. Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 9 дүгээр сарын 6-ны өдрийн 12118 дугаар шинжээчийн дүгнэлт /45 хх 22/-ээр хохирогч Б.Болормаагийн үтрээний арчдас наалдацад нь эр бэлгийн эс илрээгүй гэсэн бол  Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 11 дүгээр сарын 14-ний өдрийн шинжээчийн 8280 дугаартай дүгнэлт /48 хх 81/-ээр хохирогч Б.Болормаагийн дотоожноос Д.М-ы эр бэлгийн эс илэрсэн болохыг тогтоосон байна. Тодруулбал, хүний бие, дотоож хоёр нь өөр өөр объект юм.

 

Харин Д.М-ы  2016 оны 4 дүгээр сарын 26-наас 2016 оны 5 дугаар сарын 12-ныг хүртэл цагдан хоригдсон хугацааг /36 хх 246/ анхан шатны шүүх орхиж, шийтгэх тогтоолд 1214 хоног гэж буруу тооцсон байгааг 1230 хоног гэж зөвтгөх нь зүйтэй байна.

 

Шүүгдэгч Н.Ц- давж заалдах гомдолдоо болон тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...гэмт хэрэг үйлдээгүй, 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаас хүндэрсэн ял шийтгэлтэй 2015 оны Эрүүгийн хуулийг буцаан хэрэглэсэн...” гэсэн агуулга бүхий давж заалдах гомдлыг гаргажээ.

 

Шүүгдэгч Н.Ц- нь:

Ж.Б-, М.Өлзийдэлгэр нартай бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 14-нөөс 15-нд шилжих шөнө Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороо, Хувьсгалчдын Г-520 тоотод байрлах “Хуяг Оргил” хүнсний дэлгүүрийн цонхоор нэвтрэн орж, гар утас, тамхи, хүлээн авагч камерын төхөөрөмж зэрэг эд зүйлс хулгайлж, 1,559,600 төгрөгийн хохирол учруулсан,

 Д.М-, М.Өлзийдэлгэр, Б.Давааням, Ж.Б- нартай бүлэглэн 2015 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 27 дугаар хороо, “Тайшир Өргөө” ХХК-ийн байранд байх Тээвэрлэлт үйлчилгээний төвийн өрөөнд нэвтрэн орж, 800,000 төгрөгийн шатахууны талон, биет 596,000 төгрөг, алтан бөгж, 3 ширхэг зөөврийн компьютер зэрэг эд зүйлсийг хулгайлж, 7,938,140 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь түүний хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг болон түүнтэй хамтран уг гэмт хэргийг үйлдсэн яллагдагч нарын мэдүүлгээр нотлогдон тогтоогдсон.

 

Н.Ц- нь Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхийн 2006 оны 4 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 119 дугаартай шийтгэх тогтоолоор онц аюултай гэмт хэрэгтнээр тооцогдож байсан /54 хх 200/ ба 2017 оны 7 дугаар сарын 1-нээс дагаж мөрдөгдсөн 2015 оны Эрүүгийн хуулиар “Онц аюултай” гэмт хэрэгтэн гэх ойлголтыг бүрэн халсан тул Н.Ц-ын үйлдэлд 2015 оны Эрүүгийн хуулийг буцаан хэрэглэх эсэх асуудлыг шүүх шийдвэрлэх шаардлага үүснэ.

 

2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт “...хоёроос таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ” гэж, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.4-д “...хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ...” гэж тус тус заасан.

 

Иймд түүний үйлдлийг гэмт хэрэг үйлдэх үед үйлчилж байсан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсгээр зүйлчлэх нь түүнд оногдуулах ялын хувьд хөнгөн байх тул Н.Ц-ын энэ талаар гаргасан давж заалдах гомдлыг хууль зүйн үндэслэлтэй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнээд энэ талаархи өөрчлөлтийг шийтгэх тогтоолд оруулахаар шийдвэрлэв.

 

Гэхдээ Н.Ц-ын удаа дараа өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг үйлдэж ял шийтгүүлсэн хувийн байдал, түүний гэмт үйлдлийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээнд нийцүүлэн Н.Ц-т оногдуулсан 3 жилийн хугацаагаар хорих ялын хэмжээ тохирсон байх тул хөнгөрүүлэх шаардлагагүй гэж давж заалдах шатны шүүх үзлээ.   

 

 Шүүгдэгч Н.Ж-ы өмгөөлөгч Ц.Амар “...Н.Ж- нь Д.М-тай бүлэглэн хохирогч Б.Болормаагийн хүсэл зоригийн эсрэг хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр заналхийлж хүчээр бэлгийн харьцаанд орсон гэмт хэргийг үйлдээгүй...” гэсэн давж заалдах гомдлыг гаргажээ.

 

Н.Ж- нь хохирогч Б.Болормаатай бэлгийн харьцаанд ороогүй, бэлгийн харьцааны шинжтэй үйлдэл хийгээгүй боловч Д.М- Б.Болормааг хүчиндэх боломжийг хангасан, хүчиндэхэд дэмжлэг үзүүлсэн болох нь хохирогч Б.Болормаагийн “...би цагдаа биш байна гээд хаалгыг онгойлгох гэтэл жолооч нь наадах чинь дотроосоо онгойхгүй гичий минь гэсэн. Би чиний машины дугаарыг цээжилчихсэн, цагдаад хэлнэ гэсэн чинь яасан их цээжилдгийн, очиж байгаад наад дугаарыг чинь мартуулна гэсэн. Эмэгтэйчүүдийн 407 дугаар хорихын баруун талын Жамсран уулын хойд талын шороон зам дээр машинаа зогсоогоогоод хажууд сууж байсан залуугийн чихэнд юм шивнэсэн чинь нөгөө залуу буугаад явсан. Нөгөө залуу нь машины ар талын номерыг тайлаад жолоочийн хажуу талын суудал дээр суусан чинь жолооч залуу цаасны хутга аваад өг гэсэн чинь машины урд хайрцагнаас цаасны хутга авч өгсөн. Тэгээд жолооч залуу нь чи бууж бай гэсэн чинь машинаас буусан...” / 45 хх 11-16/ гэсэн мэдүүлэг, яллагдагч Д.М-ы “...Ж энэ хэрэгт оролцсон...” / 48 хх 116/ гэсэн мэдүүлгээр нотлогдож байх тул  2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “...Урьдчилан амлаж бусдыг санаатай гэмт хэрэг үйлдэхэд дэмжлэг үзүүлсэн хүнийг хамтрагч гэнэ...”, мөн хуулийн 3.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт “...Гүйцэтгэгч, зохион байгуулагч, хатгагч, хамжигчийг гэмт хэрэгт хамтран оролцогчид тооцно...” гэж зааснаар Н.Ж-ы үйлдлийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т заасан “...Хүчиндэх гэмт хэргийг бүлэглэж үйлдсэн...” гэмт хэргийн шинжтэй гэж үзнэ.

 

            Гэмт хэрэг үйлдэгдэх цаг хугацаанд Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр дагаж мөрдөж байсан 2002 оны Эрүүгийн хууль, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн зохих зүйл, хэсгийг харьцуулан үзэхэд, Н.Ж-ы үйлдсэн гэмт хэрэгт оногдуулах ялыг хөнгөрүүлсэн 2015 оны Эрүүгийн хуулийг буцаан хэрэглэсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй.

 

Харин прокуророос Н.Ж-ы үйлдлийг зүйлчлэхдээ 2015 оны Эрүүгийн хуулийн 3,7 дугаар зүйлийн 1, 3.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан ирүүлснийг анхан шатны шүүх өөрчлөхдөө 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 2,  3.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлаж шийдвэрлээгүй нь буруу байх тул энэ талаар өөрчлөлтийг шийтгэх тогтоолд оруулахаар давж заалдах шатны шүүх шийдвэрлэлээ.

 

Хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн өмгөөлөгч А.Нацагдорж “...хохирогч  Б.Эрдэнэчимэгт учирсан хохирлыг гэрээний дагуу “Эгэл Альфа” ХХК-иас гаргуулаагүй, … шийтгэх тогтоолд хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн мэдүүлгийн талаар огт дурдаагүй ...” гэсэн давж заалдах гомдлыг гаргажээ.

 

Анхан шатны шүүх хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн эд зүйлсийг хулгайлсан Д.М-, Д.Чулуунбат, Д.М-, Ж.Б- нараас хохирлын үнэлгээгээр тогтоогдсон 67,351,490 төгрөгийг хувь тэнцүүлэн гаргуулахаар буюу хянагдаж буй шийтгэх тогтоолоор шийтгэгдсэн Д.М-, Д.М-, Ж.Б- нараас тус тус 16,837,872 төгрөгийг гаргуулахаар шийдвэрлэсэн байна.

 

Анхан шатны шүүхийн тус шийдвэр нь Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэгт заасан “Бусдын ...эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай ...үйлдлээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм  хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй...” гэж заасанд нийцсэн ба тус гэмт хэргийн улмаас шууд учирсан хохирлыг гэрээний үүрэгтэй холбон үзэх хууль зүйн үндэслэл хэрэгт тогтоогдохгүй байна.

 

Түүнчлэн, шүүгдэгч нарыг 2015 оны 5 дугаар сарын 31-нээс 6 дугаар сарын 1-нд шилжих шөнө Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 6 дугаар баг, “Ивээл” хорооллын хашаанд байрлах “Эгэл-Альфа” худалдааны төвд нэвтрэн орж Б.Эрдэнэчимэгийн алт, монет, мөнгөн эдлэлүүдийг хулгайлах үйлдэлд “Ивээл” хорооллын хашаанд байрлах “Эгэл-Альфа” худалдааны төвийн буруутай үйл ажиллагаа нөлөөлсөн нөхцөл байдал хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар тогтоогдоогүй болно.

 

Мөн хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн охин Т.Туяагийн мэдүүлгийг шийтгэх тогтоолд оруулсан нь буруу биш байна. Учир нь, Б.Эрдэнэчимэг өөрийн хүсэлтээр өөрийн охин Т.Туяаг хохирогчоор хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцуулсан /1 хх 26/ байх тул хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн өмгөөлөгч А.Нацагдоржийн давж заалдах гомдлыг хангах хууль зүйн үндэслэлгүй байна гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэв.

 

Шүүгдэгч нарын үйлдсэн гэмт хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагаа удааширсан байдал, хэргийн хугацаа, олон үйлдэлтэй, олон холбогдогчтой зэргийг харгалзан давж заалдах шатны шүүхээс  яллах дүгнэлт үйлдсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгч нарын эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн дүгнэлтийг хийж, хэргийн зүйлчлэлийг хүндрүүлэлгүйгээр шийдвэрлэсэн болохыг тэмдэглэж байна.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2, 1.5 дахь заалтуудыг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 10 дугаар сарын 2-ны өдрийн 459 дугаартай шийтгэх тогтоолын:

 

тогтоох хэсэгт “...Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34,19 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-т зааснаар Ж.Б-өд холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдсэн хэргээс “...Д.М-, Ж.Лхагвасүрэн нартай бүлэглэн 2014 оны 6 дугаар сарын 19-нөөс 20-нд шилжих шөнө Дундговь аймгийн Гурвансайхан сумын төв “Цэнхэр говь” нэртэй хүнсний дэлгүүрт нэвтрэн орж, эд зүйлс хулгайлж 4,827,000 төгрөгийн хохирол учруулсан…” гэх үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгосугай...” гэсэн нэмэлт заалт,,

тогтоох хэсгийн 3 дахь заалтад “...Д овгийн Ж-ийн Б-ийг 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 дэх хэсэгт заасан насанд хүрээгүй хүнийг гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай...” гэсэн нэмэлт тус тус оруулсугай.

 

2. Шийтгэх тогтоолын т

 

- Д.М-д холбогдох хэсгийг “...Яллах дүгнэлтээр зүйлчлэн ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэлийг өөрчлөн Д.М-ы үйлдлийг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.3, 2.4, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.2, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан тусгай ангийн 17.8 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1,  2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан дэх хэсэгт заасныг журамлан тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар,...”  гэж,

- Ж.Б-өд холбогдох хэсгийн “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 дэх хэсэг...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 дэх хэсэг...” гэж,

- Б.Г-д холбогдох хэсгийн “...Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг...” гэж,

- Н.Ж-д холбогдох хэсгийн “...Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2 дахь хэсэг...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэг, 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 2, 3.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 12.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2 дахь заалт...” гэж,

- Б.А-д холбогдох хэсгийн “...Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг...” гэж,

- Н.Б-ид холбогдох хэсгийн “...Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг...” гэж,

- Н.Ц-т холбогдох хэсгийн “...Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг...” гэж,

- Г.У-т холбогдох хэсгийн “...Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг...” гэж,

- Б.Ж-д холбогдох хэсгийн “...Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг болгон тус тус хөнгөрүүлэн өөрчилсүгэй...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэг тус тус болгон зүйлчилсүгэй...” гэж тус тус өөрчилсүгэй.

 

3. Шийтгэх тогтоолын:

 

тогтоох хэсгийн 4 дэх заалтын:

- Д.М-д ял оногдуулсан Эрүүгийн хуулийн 17.1, 17.2, 12.1 дүгээр зүйлийн өмнө Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамласан хэсгийг тус тус хүчингүй болгож,

- Б.Г-д  холбогдох хэсгийн “...1.9 дүгээр зүйлийн 1...” гэснийг хүчингүй болгож,

- Н.Ж-д холбогдох хэсгийн “1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг...” гэснийг “...1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг...” гэж өөрчилж, “...1.9 дүгээр  зүйлийн 1...” гэсний дараа “...3.1 дүгээр зүйлийн 1, 2, 3.5 дугаар зүйлийн 1...” гэсэн нэмэлт оруулж,

- Б.А-, Н.Б-,  Г.У-, Б.Ж- нарт тус тус холбогдох хэсгийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг...” гэснийг “...1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг...” гэж өөрчилж,

- Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт зааснаар Н.Ц-ыг 3 жилийн хугацаагаар хорих ялаар,...” гэснийг “...2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар Н.Ц-ыг эд хөрөнгө хураахгүйгээр 3 жилийн хугацаагаар хорих ялаар...” гэж өөрчилж,

 

тогтоох хэсгийн 5 дахь заалтын:

- Д.М-д ял оногдуулсан Эрүүгийн хуулийн 17.1, 17.2, 12.1 дүгээр зүйлийн өмнө Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамласан хэсгийг тус тус хүчингүй болгож

- Б.Г-д  холбогдох хэсгийн “...1.9 дүгээр зүйлийн 1...” гэснийг хүчингүй болгож,

- Н.Ж-д холбогдох хэсгийн “1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг...” гэснийг “...1.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг...” гэж өөрчилж, “...1.9 дүгээрзүйлийн 1...” гэсний дараа “...3.1 дүгээр зүйлийн 1, 2,

 

тогтоох хэсгийн 8 дахь заалтад:

- “...Н.М ы цагдан хоригдсон 1214 хоног. ...” гэснийг “...Н.М ы цагдан хоригдсон 1230 /нэг мянга хоёр зуун гуч/ хоног, ...” гэж,

-“....Ж.Б-ийн цагдан хоригдсон 1339 хоног. ...” гэснийг “...Ж.Б-ийн цагдан хоригдсон 1316 /нэг мянга гурван зуун арван зургаа/ хоног, ...” гэж тус тус өөрчилж,

 

тогтоох хэсгийн 11 дэх заалтад:

- “...шүүгдэгч Д.М-эс ...1.609.000 төгрөгийг гаргуулж Г.Басбишэд ...олгосугай. ...” гэснийг “...шүүгдэгч Д.М-эс ...2,413,500 төгрөгийг гаргуулж Г.Басбиш-д ...олгосугай. ...” гэж өөрчилж,

- шүүгдэгч Ж.Б-өд холбогдох хэсгийн “...1.609.000 төгрөгийг гаргуулж Г.Басбишэд...” гэснийг хүчингүй болгож, 

- “...шүүгдэгч Б.Х-ээс 2,500,000 төгрөгийг гаргуулж Д.Дашнямд, 847,500 төгрөгийг гаргуулж Б.Хоролсүрэнд ...олгосугай. ...” гэснийг хүчингүй болгон тус иус нэмэлт, өөрчлөлт оруулсугай.

 

4. Шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсгийн бусад заалт, хэсгийг хэвээр үлдээж, шүүгдэгч Б.Г-, Б.Х-, Ж.Б-, Д.Э- , Д.М-, Н.Ц-, шүүгдэгч Б.Х-ийн өмгөөлөгч И.Атарбямба, шүүгдэгч Н.Ж-ы өмгөөлөгч Ц.Амар, хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн өмгөөлөгч А.Нацагдорж нарын гаргасан давж заалдах гомдлыг тус тус хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

5. Давж заалдах шатанд шийтгэх тогтоолын 11 дэх заалтад заасан 13,000 төгрөгийг хохирогч О.Есүдэйд шүүгдэгч Б.Х- төлсөн болохыг дурьдсугай.

6. Гомдол, эсэргүүцэл гаргах эрх бүхий этгээд нь давж заалдах шатны шүүх хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, эсхүл нөлөөлж болохуйц нөхцөл байдал тогтоогдсон гэж үзвэл давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 30 хоногийн дотор Улсын Дээд шүүхэд гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ,

ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                         Т.ӨСӨХБАЯР

 

                                    ШҮҮГЧ                                                             Д.ОЮУНЧУЛУУН

 

ШҮҮГЧ                                                            Д.ОЧМАНДАХ