ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Õýðãèéí инäåêñ: 166/2017/0214/Э

 

Äàðõàí-Óóë àéìàã äàõü Ñóì äóíäûí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã Ерөнхий ø¿¿ã÷ ß.Òóóë äàðãàëæ, ø¿¿ã÷ Á.Èõòàìèð, Б.Нацагдорж íàðûí á¿ðýëäýõ¿¿íòýé,

Иргэдийн төлөөлөгч Н.Ц-,

Ш¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà А.Áанзрагч,

Улñûí ÿëëàãчаар Аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор А.Оргилбаяр,

Ø¿¿ãäýã÷èéí ºì㺺ëºã÷ Н.Б-,

Ш¿¿ãäýã÷ Т.Т.Б- нарыг оролцуулан òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéсэн хуралдаанаар Дархан-Уул аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн /2002 оны/ ерөнхий ангийн 32 дугаар зүйлийн 32.3-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1-т, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1-т заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Т.Б-т холбогдох 201709000238 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2017 оны 6 дугаар сарын 29-ний өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

 

Ø¿¿ãäýã÷ийí биеийн áàéöààëò:

 

Ìîíãîë Óëñûí èðãýí, Т.Б-, , 1979 оны 5 дугаар сарын 1-ний өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан суманд төрсөн, 38 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 5, хамтран амьдрагч, түүний 3 хүүхдийн хамт оршин суудаг, óëñààñ àâñàí ãàâüÿà øàãíàëã¿é, óðüä:

-1997 îíд Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 123 дугаар зүйлийн 3-т зааснаар 3 жилийн õóãàöààãàð õîðèõ ÿëаар шийтгүүлж байсан.

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

 

Ø¿¿ãäýã÷ Т.Т.Б- íü:

 

-2017 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдрийн 18 цагийн орчим Ш.Ш.П-ыг өөрийн хамтран амьдрагч болох Ш.Ш.О-тэй хардаж, Ш.Ш.П-ын цээж болон нуруун тус газарт нь нийт 8 удаа хутгалж, хүнийг алахыг завдсан,

-мөн хамтран амьдрагч Ш.Ш.О-ийг “дундуур орж ирлээ” хэмээн нийт 5 удаа хутгалж, баруун дал, суга, бугалганд шарх, цус хуралт бүхий гэмтэл учруулж, хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ. /ÿëëàõ ä¿ãíýëòýä áè÷èãäñýí áàéäëààð/

 

ТÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

1.Гэм буруугийн талаар:

                                            

Ø¿¿ãäýã÷ Т.Т.Б- íü:

-2017 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдрийн 18 цагийн орчим Ш.Ш.П-ыг өөрийн хамтран амьдрагч болох Ш.Ш.О-тэй хардаж, Ш.Ш.П-ын цээж болон нуруун тус газарт нь нийт 8 удаа хутгалж, хүнийг алахыг завдсан,

-мөн хамтран амьдрагч Ш.Ш.О-ийг “дундуур орж ирлээ” хэмээн нийт 5 удаа хутгалж, баруун дал, суга, бугалганд шарх, цус хуралт бүхий гэмтэл учруулж, хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэрэг тус тус үйлдсэн болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан:

 

-Ø¿¿ãäýã÷ Т.Т.Б-ын ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí: “…   ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

-Хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хэргийн 3-11/,

-Хүний бие, хувцаст үзлэг хийсэн тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хэргийн 15-16/,

-Эд зүйл хураан авсан тухай тэмдэглэл /хэргийн 17/,

-Хувцаст үзлэг хийсэн тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хэргийн 19-20/,

-Эд мөрийн баримтыг хэрэгт хавсаргах тогтоол /хэргийн 26/,

 

-Õîõèðîã÷ Ш.Ш.П-ын мөрдөн байцаалтын шатанд ºãñºí: “…Т.Б- тамхи ороох гэж байснаа гал зуухны шүүгээний тийшээ явчихаад намайг гэрийн баруун талд ширээний хажууд сууж байхад араас Т.Б- нуруу руу хэд хэдэн удаа цохиод авах шиг болсон. Тэгэхээр нь эргээд би хартал Т.Б- гартаа хутгаа барьчихсан, нурууны ар хэсгээр халуун оргиод хорсоод байсан. Тэгэхээр нь би Т.Б-ыг намайг хутгалчихлаа гэж ойлгоод “чи яаж байгаа юм болиоч, яагаад балайраад байгаа юм” гэхэд Т.Б- “чамайг алнаа” гээд дайраад байхаар нь би болиулах гэж ноцолдоод арай гэж түүнийг өөрөөсөө холдуулахад эхнэр нь баруун талын орон дээр хэвтэж байхад эхнэрээ хутгалсан. Тухайн үед миний бие нэг л эвгүй болоод хамаг тамир барагдсан байтал Т.Б- гартаа хутга барьсан чигээрээ над руу ирж миний зүүн суга, зүүн гарын шуу, баруун талын дал зэрэгт 3-4 удаа хутгалсан. Тэгээд би газар унаад дээшээ хараад хэвтэж байхад мөн Т.Б- миний зүүн гуяны дотор тал руу 1 удаа хутгалсан. Тэгэхээр нь би босч Т.Б-ын өмнө сөгдөж суугаад “одоо болиоч, би чамайг хутгалсан гэж хэлэхгүй, бие маань муу байна, түргэн дуудаад өгөөч” гэхэд хутгаа хаячихаад “би түргэний код мэдэхгүй” гээд байсан.

...миний санаж байгаагаар нийт 8 удаа хутгалсан.

...300000 төгрөгийн хохирлыг Т.Б-ын төрсөн эгч Т.М- надад бэлэн мөнгөөр төлсөн. Одоо миний зүгээс Т.Б-аас нэхэмжлэх зүйл байхгүй.” ãýõ ìýä¿¿ëýã /хэргийн 28-33, 38/,

 

-Эмчилгээний зардлын баримтууд /хэргийн 36-37/,

-Хохирогч нарын өвчний түүх /хэргийн 42-60, 69-77/,

-Яаралтай тусламжийн хуудас /хэргийн 61, 68/,

-Дуудлагын журналын хуулбар /хэргийн 62/,

 

-Õîõèðîã÷ Ш.Ш.О-ийн мөрдөн байцаалтын шатанд ºãñºí: “…намайг нэг сэргэсэн чинь А.г /Ш.П-ыг/ манай нөхөр Т.Б- дээрээс нь дараад авсан байхаар нь би Т.Б-ыг А.г /Ш.П-ыг/ зодож байна гэж ойлгоод очоод дундуур нь орж салгах гэсэн. Гэтэл би дийлэхгүй газар унасан чинь баруун мөрний маань орчим халуун оргихоор нь хартал миний баруун мөрнөөс цус гарч байсан. Тэгээд нэг сэргэсэн чинь эмнэлэгийн хүлээн авах дээр ирсэн байсан.

...миний баруун мөр, дал, суганд нийт 4 ширхэг шарх байгаа юм. Дандаа хутганы шарх байна гэсэн. Тэгэхээр намайг хутгалж гэмтээсэн байгаа юм. Намайг манай нөхөр Т.Б- хутгалж гэмтээсэн. Гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй.” гэх ìýä¿¿ëýã /хэргийн 64-65/,

 

-Ãýð÷ Т.Т.М-ийн мөрдөн байцаалтын шатанд ºãñºí: “…Т.Б-ын гэр лүү гүйгээд очтол түргэний машин ирж байсан. Ингээд гэрт нь ороход А. /Ш.П-/ гэх залуу зүүн талын орон дээр хэвтэж байсан. Ш.О-  цээжээрээ фудволкатай, тэр нь цус болсон байдалтай, А. /Ш.П-/ бараан өнгийн хувцастай хажуу тийшээгээ харсан хэвтэж байсан. Түргэний эмч нь үзээд А.г /Ш.П-ыг/ насилкан дээр хэвтүүлээд машин руу оруулж, Ш.О-ийг хөлөөр нь түшээд түргэний машинд суулгаад эмнэлэг авч явсан.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 80-81/,

 

-Гэрч Б.Б- мөрдөн байцаалтын шатанд ºãñºí: “...Ш.О- тухайн үед болсон явдлын талаар ярихдаа “намайг манай нөхөр Т.Б- нь хамт архи уусан найз А. буюу Ш.П-той хардаж, А.г хутгалаад байхаар нь би дундуур нь ортол намайг мөн хутгалсан. Т.Б- нь А. бид хоёрыг хутгалчихаад гэрээс гараадл зугтаж явсан, хаана байгааг нь мэдэхгүй байна гэж хэлээд Т.Б-ын утасны дугаарыг нь надад хэлж өгсөн.

...мөн хутгалуулсан Ш.П-той уулзаж болсон асуудлын талаар тодруулах гэхэд Ш.Ш.П-ын биеийн байдал хүнд, ухаан санаа нь орж гараад ярьж чадахгүй байсан.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 86/,

 

-“Ш.Ш.П-ын биед цээжний хөндийн нэвтэрсэн шарх, цээжний хөндий дэх цус хуралт, цус алдалтын дараах хурц цус багадалт, зүүн шуу, зүүн суга, цээжний зүүн хажуу, баруун хөхний гадна хэсэг, зүүн далны дээд ирмэг, баруун мөр, зүүн гуяны шарх, зүүн бугалганы зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Ш.Ш.П-ын биед зүүн шууны гадна дээд хэсэгт 1.7 см 2 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий, зүүн суганы дотор хэсэгт 0.5 см 1 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий, цээжний зүүн хажуу талд 2 см 3 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий, баруун хөхний гадна дээд хэсэгт 1 см 2 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий, зүүн далны дээд ирмэгт 1.2 см 3 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий, баруун мөрний гадна дээд хэсэгт 1 см 1 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий, зүүн гуяны дотор дунд хэсэгт хагас гурвалжин хэлбэртэй 3.5 см 6 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий шарх, зүүн бугалганы дотор дээд хэсэгт 0.6x0.2 см зөөлөн шар өнгийн нимгэн тав тогтсон зулгаралт, баруун далны доод хэсэгт гуурс бүхий 7 гүнзгий шарх, 1 өнгөц зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь хурц ир үзүүртэй зүйлийн үйлчлэлээр нэг буюу хэд хэдэн удаа хатгах үед үүсгэгдэнэ. Ш.Ш.П-ын биед үүссэн дээрх гэмтэл нь бүгдээрээ тухайн хэрэг болсон цаг хугацаанд буюу 2017 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдөр үүссэн байх боломжтой. Шүүх эмнэлэгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.11, 3.3.3-т зааснаар учрах үедээ амь насанд аюултай гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна.” гэх 2017 оны 4 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 431 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 94-95/,

 

-Ш.Ш.О-ийн биед баруун дал, суга, бугалганд шарх, цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо.  Баруун далны гадна дээд хэсэгт 2 см 3 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий шархтай, уг шархны орчмын эдэд 7x4 см шимэгдсэн бүдэг бор хүрэн өнгийн цус хуралттай, баруун суганы дунд шугамаар 3 дугаар хавирганы орчимд 1 см 1 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий шархтай, уг шархны орчны эдэд 4x3 см хөхөлбөр ягаан өнгийн цус хуралттай, ар дээд хэсэгт 2 см 2 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий урд дээд хэсэгт 1.5 см 2 ширхэг мэс заслын оёдол бүхий шархтай. Ш.Ш.О-ийн биед үүссэн дээрх гэмтэл нь хурц ир үзүүртэй зүйлийн үйлчлэлээр нэг буюу хэд хэдэн удаа хатгах үед үүсгэгдэнэ. Дээрх гэмтэл нь бүгдээрээ тухайн хэрэг болсон цаг хугацаанд буюу 2017 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдөр үүссэн байх боломжтой. Шүүх эмнэлэгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаанд сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.” гэх 2017 оны 4 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 432 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 99/,

 

-Шинжээч эмч Э.О- мөрдөн байцаалтын шатанд ºãñºí: “...Ш.Ш.П-ын биед нийт 7 ширхэг оёдол тавьсан гүн шарх гэмтэл, нэг тооны өнгөц хатгагдсан зулгаралт гэмтэл, нийт 8 тооны гэмтэл шарх тогтоогдсон.

... Ш.Ш.О-ийн биед нийт 5 тооны шарх тогтоогдсон.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 102-103/,

 

-2017 оны 4 дүгээр сарын 14-ний өдрийн 2152 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хэргийн 116-126/,

 

-2017 оны 5 дугаар сарын 1-ний өдрийн 3622 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 130-132/,

 

-Зөрчил гаргасан этгээдийг захиргааны журмаар албадан саатуулах тухай тэмдэглэл /хэргийн 170-171/ áолон хэрэгт авагдсан бусад бичгийн баримтуудаар нотлогдож байна.

 

Шүүгдэгч Т.Т.Б-ын өмгөөлөгч Н.Б- зүгээс “миний үйлчлүүлэгч Т.Т.Б- нь хохирогч Ш.Ш.П-ыг алахыг завдсан үйлдэл хийгээгүй, харин хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн” гэж мэтгэлцэж байгаа боловч хîõèðîã÷ Ш.Ш.П-ын мөрдөн байцаалтын шатанд ºãñºí: “…Т.Б- “чамайг алнаа” гээд дайраад байсан.” ãýõ ìýä¿¿ëгийг /хэргийн 28-33/ үгүйсгэх нотлох баримт хэрэгт авагдаагүй байна.

 

Мөн шүүгдэгч Т.Т.Б-ын үйлдлийн улмаас хохирогч Ш.Ш.П-ын биед цээжний хөндийн нэвтэрсэн шарх, цээжний хөндий дэх цус хуралт, цус алдалтын дараах хурц цус багадалт, зүүн шуу, зүүн суга, цээжний зүүн хажуу, баруун хөхний гадна хэсэг, зүүн далны дээд ирмэг, баруун мөр, зүүн гуяны шарх, зүүн бугалганы зулгаралт зэрэг гэмтэл учирсан бөгөөд энэ нь учрах үедээ амь насанд аюултай хүнд гэмтэл болох нь 2017 оны 4 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 431 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтээр, тухайн хэрэг учрал болох үед шүүгдэгч Т.Т.Б- нь сэтгэцийн хувьд ямар нэгэн өвчингүй, болж өнгөрсөн үйл явдлыг бодитоор тусган авч үнэн зөв тайлбарлаж мэдүүлэг өгөх чадвартай байсан болох нь шүүх, сэтгэц, гэм судлалын эмнэлэгийн магадлагаагаар /хэргийн 137/ тус тус нотлогдож байгаа бөгөөд тухайн үйлдлийн улмаас хүний амь нас хохирох боломжтой байсан гэдгийг шүүгдэгч Т.Т.Б- мэдэх боломжтой байжээ.

Иймд яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэлийн хүрээнд шүүгдэгч Т.Т.Б-т холбогдох хэргийг хянан шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзлээ.

 

2017 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр үйлчилж эхэлсэн 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцох, гэм буруутай хүн, хуулийн этгээдэд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээг тухайн гэмт хэргийг үйлдэх үед дагаж мөрдөж байсан хуулиар тодорхойлно” гэж заасан бөгөөд шүүгдэгч Т.Т.Б-ын 2017 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдрийн 18 цагийн орчим Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 5 дугаар баг Хүнсчдийн 5-77а тоотод Ш.Ш.П-ыг өөрийн хамтран амьдрагч болох Ш.Ш.О-тэй хардаж, Ш.Ш.П-ын цээж болон нуруун тус газарт нь нийт 8 удаа хутгалсан үйлдэл нь 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1-т заасан “хүнийг санаатай алах” гэмт хэргийн,

-мөн хамтран амьдрагч Ш.Ш.О-ийг “дундуур орж ирлээ” хэмээн нийт 5 удаа хутгалж, баруун дал, суга, бугалганд шарх, цус хуралт бүхий гэмтэл учруулсан үйлдэл нь 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1-т заасан “бусдын бие махбодид хөнгөн гэмтэл санаатай учруулах”  гэмт хэргийн бүх шинжийг тус тус агуулсан байна.

 Гэвч 2017 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр үйлчилж эхэлсэн 2015 оны Эрүүгийн хуулийн шинэчилсэн найруулгын 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “үйлдэл эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцохгүй болсон, оногдуулах ялыг хөнгөрүүлсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буцаан хэрэглэнэ” гэж заажээ.

Буцаан хэрэглэгдэх шинжийг агуулж байгаа илүү хөнгөн хууль гэдэг ойлголтод гэмт хэргийн шинж чанарыг тодорхойлж буй диспозицийн багтаамж, ял шийтгэлийн төрөл агуулгад орсон өөрчлөлт, хүний эрх зүйн байдлыг ямар нэг хэлбэрээр дээрдүүлж байгаа эрүүгийн хуулийн бусад зохицуулалтууд мөн адил багтдаг.

2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “...найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.” гэж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “...дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.” гэж тус тус заасан нь оногдуулах ял хөнгөрсөн тул шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлж байна гэж үзэж 2015 оны Эрүүгийн хуулийг буцаан хэрэглэх нь зүйтэй байна.

Иймд шүүгдэгч Т.Т.Б-ыг 2015 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 10.1 äүгээð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí “хүнийг алах” гэмт хэрэг үйлдэхээр завдсан,  Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä тус тус тооцох нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ. 

 

Хохирогч Ш.Ш.П- нь “...300000 төгрөгийн хохирлыг Т.Б-ын төрсөн эгч Т.М- надад бэлэн мөнгөөр төлсөн. Одоо миний зүгээс Т.Б-аас нэхэмжлэх зүйл байхгүй.” ãýõ ìýä¿¿ëýã /хэргийн 38/ өгсөн, хохирогч Ш.Ш.О- “...гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй.” гэх ìýä¿¿ëýã /хэргийн 64-65/ өгсөн байх тул шийтгэх тогтоол гарах үед шүүгдэгчээс гаргуулах төлбөргүй байна.

 

2.Ял, эрүүгийн хариуцлагын талаар:

 

Шүүгдэгч Т.Т.Б- нь “хүнийг алах” гэмт хэрэг үйлдэхийг завдсан, “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь тогтоогдож байх тул эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь үндэслэлтэй байна.

Эрүүгийн хариуцлага нь эрүүгийн хуульд заасан ял, албадлагын арга хэмжээнээс бүрддэг ба шүүгдэгч Т.Т.Б- нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрсэн, хэрэг хариуцах чадвартай байна.

Шүүгдэгч Т.Т.Б-т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Т.Т.Б- нь бусдад төлөх төлбөргүй байгааг Эрүүгийн хуулийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-д зааснаар эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх íºõöºë áàéäàëä òîîöîх үндэслэлтэй байх ба  хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй байна.

Иймд түүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал зэргийг харгалзан үзээд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.8 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 10.1 äүгээð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíààð 3 жил 6 сарын хугацаагаар хорих, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíààð 400 цаг  нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч Т.Т.Б-т оногдуулсан 400 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийг 1 хоног хорих ялтай нийцүүлэн нэмж нэгтгэн нийт эдлэх хорих ялын хэмжээг 3 жил 7 сар 20 хоногоор тогтоов.

Ø¿¿ãäýã÷ Т.Т.Б- íü ýíý õýðýãò 2017 оны 4 дүгээр сарын 5-ны өдрөөс 2017 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдөр хүртэл öàãäàí õîðèãäсон 168 хоногийг эдлэх ялд нь оруулан тооцож, ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàæ èðñýí нийт 18.3 см урттай хутга 1 ширхэг, хохирогч Ш.Ш.О-ийн ногоон өнгийн, урт ханцуйтай, дугуй захтай, энгэрийн хэсэгт ногоон өнгийн “pulmuone” гэсэн бичигтэй цамц 1 ширхэг, хохирогч Ш.Ш.П-ын хар өнгийн савхи мэт урдуураа товчтой, урд хэсэгтээ олон халаастай хүрэм 1 ширхэг, саарал өнгийн, босоо захтай, хүзүүний хэсэгт цахилгаантай ноосон цамц 1 ширхэг, саарал өнгийн, хар өнгийн хөндлөн судалтай, босоо захтай, захны хэсэгт босоо цахилгаантай даавуун цамц 1 ширхэг, ногоон, хар, цагаан алаг өнгийн хөндлөн судалтай, срочкон захтай, хагас ханцуйтай футболка 1 ширхэг, саарал өнгийн футболка 1 ширхэг, цагаан шар өнгийн даавуун жинсэн өмд 1 ширхэг зэргийг øèéòãýõ òîãòîîë õóóëèéí õ¿÷èí òºãºëäºð áîëцогц устгахаар шийдвэрлэснийг äóðäвал зохино.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1, 36.2, 36.3, 36.4, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасíыг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Т.Б-ûã Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан òóñãàé àíãèéí 10.1 äүгээð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí “хүнийг алах” гэмт хэрэг үйлдэхээр завдсан, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä тус тус òîîöñóãàé.

2.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.6-т зааснаар шүүгдэгч нь хохирогч нарт төлөх төлбөргүй болохыг дурдсугай.

3. Ш¿¿ãäýã÷ Т.Т.Б-ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.8 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасныг журамлан Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 10.1 äүгээð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíààð 3 жил 6 сар /гурван жил зургаан сар/ хорих ял, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíààð 400 цаг /дөрвөн зуу/ нийтэд тустай ажил хийлгэх ял тус тус шийтгэсүгэй.

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1  дэх хэсэг, 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар шүүгдэгч Т.Т.Б-т оногдуулсан 400 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийг 1 хоног хорих ялтай нийцүүлэн тооцож, шүүгдэгч Т.Т.Б-ын нийт эдлэх хорих ялын хэмжээг 3 жил 7 сар 20 хоног /гурван жил долоон сар хорь хоног/ хорих ялаар тогтоосугай.

5.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Т.Т.Б-ыí öàãäàí õîðèãäсон 168 хоногийг эдлэх ялд нь оруулан тооцсугай.

6.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Т.Т.Б-т оногдуулсан 3 жил 7 сар 20 хоног хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлсүгэй.

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.8-т зааснаар энэ хэрэгт хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй болохыг дурдаж, ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàæ èðñýí нийт 18.3 см урттай хутга 1 ширхэг, хохирогч Ш.Ш.О-ийн ногоон өнгийн, урт ханцуйтай, дугуй захтай, энгэрийн хэсэгт ногоон өнгийн “pulmuone” гэсэн бичигтэй цамц 1 ширхэг, хохирогч Ш.Ш.П-ын хар өнгийн савхи мэт урдуураа товчтой, урд хэсэгтээ олон халаастай хүрэм 1 ширхэг, саарал өнгийн, босоо захтай, хүзүүний хэсэгт цахилгаантай ноосон цамц 1 ширхэг, саарал өнгийн, хар өнгийн хөндлөн судалтай, босоо захтай, захны хэсэгт босоо цахилгаантай даавуун цамц 1 ширхэг, ногоон, хар, цагаан алаг өнгийн хөндлөн судалтай, срочкон захтай, хагас ханцуйтай футболка 1 ширхэг, саарал өнгийн футболка 1 ширхэг, цагаан шар өнгийн даавуун жинсэн өмд 1 ширхэг зэргийг øèéòãýõ òîãòîîë õóóëèéí õ¿÷èí òºãºëäºð áîëцогц устгасугай.

8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.5-т зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Т.Т.Б-т авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, ялыг 2017 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдрөөс эхлэн тоолсугай.

9.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч,  өмгөөлөгч òîãòîîëûã ýñ çºâøººðâºë тогтоолыг ãàðäóóëñан буюу хүргүүлснээс õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бè÷èõ ýðõòýéã äóðäñóãàé.

10.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар дàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàñàí, ýñýðã¿¿öýë áè÷èãäñýí òîõèîëäîëä шийтгэх òîãòîîëûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿лсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ,ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                              Я.ТУУЛ

د¯Ã×ÈÄ                            Б.ИХТАМИР                                  Б.НАЦАГДОРЖ