2021         10          22                                      2021/ШЦТ/1098

 

                                МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч С.Ө*******өхбаяр даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Д.Дэмбэрэлжүний,

Ул*******ын яллагч Э.Ариунболд,

Шүүгдэгч Д.С нарыг оролцуулан ту******* шүүхийн хуралдааны “Д” танхимд нээлттэй хий*******эн шүүх хуралдаанаар:

Ний*******лэлийн Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраа******* Эрүүгийн хуулийн ту*******гай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэ*******эгт заа*******ан гэмт хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуул*******ан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх *******аналтай ирүүл*******эн Д.Сд холбогдох 2106 00000 2076 дугаартай 1 хавта*******т эрүүгийн хэргийг 2021 оны 10 дугаар *******арын 21-ний өдөр харьяаллын дагуу хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалтын товч мэдээлэл:

Монгол Ул*******ын иргэн, Улаанбаатар хотод 1986 оны 07 дугаар *******арын 07-ны өдөр төр*******өн, 35 на*******тай, эрэгтэй, дээд болов*******ролтой, барилгын инженер мэргэжилтэй, “МАК” ХХК-д барилгын инженер ажилтай, Баянзүрх дүүргийн, 14 дүгээр хороо, Эрх чөлөө хотхоны 31-А байрны 62 тоотод оршин *******уух, ам бүл 4, эхнэр, 2 хүүхдийн хамт амьдардаг, ул*******аа******* ав*******ан шагналгүй, эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, Б овогт Дгийн С /РД:/,

Шүүгдэгчийн холбогд*******он гэмт хэргийн товч агуулга:

Д.С нь 2021 оны 10 дугаар *******арын 04- ний өдрийн 08 цаг 50 минутын орчимд, Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр хорооны нутаг дэв*******гэрт байрлах, Түмэнна*******т хотхоны хойд замын уулзвар дээр машин шахаж мөргө*******өн гэх а*******уудлын улмаа******* Ш.Тэмүүжинтэй маргалдан, улмаар нүүр лүү нь гараараа цохиж, хамар я*******ны далд хугарал, та*******лавчийн мурийлт, хамрын нуруу, зүүн доод зовхи хамар*******ан шарх, зөөлөн эдийн няцрал, уруулд орчимд зулгаралт, цу******* хуралт гэмтэл бүхий эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол *******анаатай учруул*******ан гэмт хэрэгт холбогджээ. /Прокурорын яллах дүгнэлтэд бичигд*******энээр/

Шүүхийн хэлэлцүүлгийг яллах болон өмгөөлөх талын эрх тэгш мэтгэлцээний үнд*******эн дээр явуулж, оролцогчдын хү*******элтээр дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээ******* нь бүрэн гүйцэд, бодит байдлаар харьцуулж шинжлэн *******удлаад ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Д.Сгийн өг*******өн: “Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Мөрдөн байцаалтын шатанд бүгдийг үнэн зөв мэдүүл*******эн. Нэмж мэдүүлэх зүйлгүй...” гэх мэдүүлэг,

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн ав*******ан тухай тэмдэглэл /хх.3/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогч Ш.Тэмүүжиний өг*******өн: “... 2021 оны 10 дугаар *******арын 04-ний өдөр 08 цаг 50 минутын орчимд Түмэнна*******т хотхоны хойд талын уулзвар дээр 8422 УНЕ ул*******ын дугаартай автомашинтай уулзвар луу орох гээд зог*******ож байхад зүүн талаа******* цагаан өнгийн автомашин хаалга руу мөргө*******өн. Тэгэхээр нь би бууж очиход нөгөө автомашины залуу бууж ирээд намайг заамдаад би зөрүүлэн заамдаж ав*******ан. Тэг*******эн чинь тэр залуу баруун гараа атгаж байгаад миний зүүн нүдний ухархай хэ*******эг рүү цохи*******он. Одоогоор надад 400.000 төгрөгийн хохирол учир*******ан. Тэгэхдээ би хамраа үзүүлээд эмчлүүлж чадаагүй байгаа учир нэмж хэдэн төгрөгийн эмчилгээ хийлгэхийг мэдэхгүй байна. Эмчилгээ хийлгээд хэдэн төгрөгийн төлбөр гарахыг мэдчихээд нийт төлбөрөө нэхэмжилнэ...” гэх мэдүүлэг /хх.10-11/,

Хохирлын баримт /хх.4/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрч Ц.Оргилмандахын өг*******өн: “... Урд бай*******ан хар машины жолооч гарч ирээд манай машины хаалгыг онгойлгоод манай нөхрийг заамд*******ан. Ингээд манай нөхөр буугаад тэр хоёр хоорондоо цохилцоод бай*******ан. Тэгээд би гараад болиоч ээ гэ*******эн. Тэгтэл тэр хоёр зууралд*******ан бай*******ан ба хар машинтай залуугийн нүүрэн хэ*******гээ******* нь цу******* гар*******ан...” гэх мэдүүлэг /хх.18-19/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд шүүгдэгч Д.Сгийн яллагдагчаар өг*******өн: “... Яллагдагчаар тат*******ан тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна. Шинжээчийн дүгнэлтээр Тэмүүжинд учир*******ан гэмтлийг би учруул*******ан. Би хий*******эн хэрэгтээ гэмшиж байна. Гэм буруугийн хэлбэр дээр маргах зүйл байхгүй...” гэх мэдүүлэг /хх.52-53/,

Шүүхийн Шинжилгээний Үндэ*******ний Хүрээлэнгийн Шүүх эмнэлгийн шинжилгээний газрын шинжээч Т.Сэлэнгийн 2021 оны 10 дугаар *******арын 08-ны өдрийн 9484 дугаартай:

“1. Ш.Тэмүүжиний биед хамар я*******ны далд хугарал, та*******лавчийн мурийлт, хамрын нуруу, зүүн доод зовхи хамар*******ан шарх, зөөлөн эдийн няцрал, уруулд орчимд зулгаралт, цу******* хуралт гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр, тухайн хэргийн хугацаанд үү*******эх боломжтой.

3. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д заа*******наар эрүүл мэндийг түр *******арниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдалтад нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт /хх.26-27/,

Шүүгдэгч Д.Сгийн хувийн байдлыг талаарх баримтууд /хх.30-45/,

Хохирогч Б.Эрдэнэчимэгийн хэргийг хялбаршуул*******ан журмаар шийдвэрлүүлэх тухай хү*******элт /хх.43/,

Шүүгдэгч Д.Сгийн хэргийг хялбаршуул*******ан журмаар шийдвэрлүүлэх тухай хү*******элт /хх.56/,

Хохирол нөхөн төл*******өн тухай баримт /хх.62/,

Хэргийг хялбаршуул*******ан журмаар шийдвэрлэх тухай прокурорын тогтоол /хх.63/ зэрэг болно.

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэргийн талаар нотолбол зохих байдлыг бүрэн шалгаж тогтоо*******он, хуулиар хамгаалагд*******ан хэргийн оролцогчийн эрхийг хязгаарлах замаар э*******хүл бу*******ад хэлбэрээр шүүхээ******* хэргийг бүх талаар хэлэлцэхэд *******аад болж, хууль ё*******ны ба үндэ*******лэл бүхий тогтоол гаргахад *******өргөөр нөлөөлж болохуйцаар Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн шаардлагыг ноцтой зөрчөөгүй, Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглээгүй байна.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэ*******эгт заа*******наар анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророо******* шүүхэд шилжүүл*******эн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явуулав.

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

Д.С нь 2021 оны 10 дугаар *******арын 04- ний өдрийн 08 цаг 50 минутын орчимд, Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр хорооны нутаг дэв*******гэрт байрлах, Түмэнна*******т хотхоны хойд замын уулзвар дээр машин шахаж мөргө*******өн гэх а*******уудлын улмаа******* Ш.Тэмүүжинтэй маргалдан, улмаар нүүр лүү нь гараараа цохиж, хамар я*******ны далд хугарал, та*******лавчийн мурийлт, хамрын нуруу, зүүн доод зовхи хамар*******ан шарх, зөөлөн эдийн няцрал, уруулд орчимд зулгаралт, цу******* хуралт гэмтэл бүхий эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол *******анаатай учруул*******ан гэмт хэрэг үйлд*******эн болох нь:

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн ав*******ан тухай тэмдэглэл /хх.3/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогч Ш.Тэмүүжиний өг*******өн: “... тэр залуу баруун гараа атгаж байгаад миний зүүн нүдний ухархай хэ*******эг рүү цохи*******он...” гэх мэдүүлэг /хх.10-11/,

Хохирлын баримт /хх.4/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрч Ц.Оргилмандахын өг*******өн: “... тэр хоёр зууралд*******ан бай*******ан ба хар машинтай залуугийн нүүрэн хэ*******гээ******* нь цу******* гар*******ан...” гэх мэдүүлэг /хх.18-19/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд Д.Сгийн яллагдагчаар өг*******өн: “... Тэмүүжинд учир*******ан гэмтлийг би учруул*******ан...” гэх мэдүүлэг /хх.52-53/,

Шүүхийн Шинжилгээний Үндэ*******ний Хүрээлэнгийн Шүүх эмнэлгийн шинжилгээний газрын шинжээч Т.Сэлэнгийн 2021 оны 10 дугаар *******арын 08-ны өдрийн 9484 дугаартай:

“1. Ш.Тэмүүжиний биед хамар я*******ны далд хугарал, та*******лавчийн мурийлт, хамрын нуруу, зүүн доод зовхи хамар*******ан шарх, зөөлөн эдийн няцрал, уруулд орчимд зулгаралт, цу******* хуралт гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр, тухайн хэргийн хугацаанд үү*******эх боломжтой.

3. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д заа*******наар эрүүл мэндийг түр *******арниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдалтад нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт /хх.26-27/,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Д.Сгийн гэмт хэрэг үйлд*******эн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөр*******өн мэдүүлэг зэрэг шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн *******удлагд*******ан нотлох баримтуудаар тогтоогдлоо.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн *******удал*******ан эдгээр нотлох баримтыг уг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заа*******ан үндэ*******лэл, нөхцөл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагд*******ан, ту******* хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэ*******эгт “Энэ хуулийн ту*******гай ангид заа*******ан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, э******* үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно” гэж, 2 дахь хэ*******эгт “Энэ хуулийн ту*******гай ангид заа*******ан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, э******* үйлдэхүйн улмаа******* хохирол, хор уршиг учир*******ныг гэмт хэрэгт тооцно” гэж ту******* ту******* хуульчилжээ.

Д.Сгийн үйлд*******эн дээрх гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэ*******эгт заа*******наар өөрийн үйлдлийг хууль бу******* шинжтэй болохыг ухам*******арлан түүнийг хү*******эж үйлд*******эн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэ*******эн гэм буруугийн *******анаатай хэлбэртэй, шүүгдэгчийн гэмт үйлдэл болон уг гэмт хэргийн улмаа******* хохирогчид учир*******ан хохирол, хор уршиг хоорондоо шалтгаант холбоотой байна. 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дугаар зүйлд заа*******наар Д.Сгийн гэмт хэрэг үйлд*******эн нь нотлох баримтаар тогтоогд*******он, хохирогч гомдол *******аналгүй, нэхэмжлэхгүй зүйлгүй гэ*******эн, хэргийг хялбаршуул*******ан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хү*******элт прокурорт гарга*******ан, гэмт хэрэг үйлд*******эн гэм буруугаа болон прокурорын *******он*******го*******он ял, хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх *******аналыг ту******* ту******* *******айн дураар хүлээн зөвшөөр*******өн, гэмт хэрэг үйлд*******эн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөр*******ний улмаа******* үү*******эх хууль зүйн үр дагаврыг ойлго*******он байх тул шүүгдэгчид прокурорын *******аналын хүрээнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэж, хэргийг хялбаршуул*******ан журмаар хянан шийдвэрлэх боломжтой, хэргийн зүйлчлэл тохирчээ.

Иймд шүүгдэгч Д.Сг “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол *******анаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлд*******эн гэм буруутайд тооц*******он болно.

Хохирогч Ш.Тэмүүжиний баримтаар нэхэмжил*******эн эмчилгээний зардлын 400.000 төгрөгийг шүүгдэгч Д.С нөхөн төл*******өн байх бөгөөд хохирогч нь энэ гэмт хэргийн улмаа******* учир*******ан гэм хорын хохирол, хор уршгийн бу*******ад зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлж Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заа*******ан журмын дагуу гэм буруутай этгээд болох шүүгдэгч Д.Сгээ******* жич нэхэмжлэх эрхтэй юм.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

          Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэ*******эгт заа*******наар,  “Энэ хуульд заа*******ан гэмт хэрэг үйлд*******эн нь шүүхээр тогтоогд*******он гэм буруутай хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заажээ.

Д.Сд Эрүүгийн хуулийн ту*******гай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэ*******эгт заа*******ан ялын төрөл, хэмжээний дотор шүүгдэгчийн үйлд*******эн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохир*******он эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь хууль зүйн үндэ*******лэлтэй бөгөөд шударга ё*******ны зарчимд нийцнэ.

Шүүгдэгч Д.Сгийн үйлд*******эн гэмт хэргийн шалтгаан, нөхцөл байдал, хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч буй шүүгдэгчийн хувийн байдал, түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх ул*******ын яллагчийн *******анал, дүгнэлт зэргийг тал бүрээ******* нь харгалзан үзэж, Эрүүгийн хуулийн ту*******гай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэ*******эгт заа*******наар шүүгдэгчид 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

Д.Сд эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад ял хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогд*******онгүй.

Шүүгдэгч Д.Сд оногдуул*******ан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ялыг, шүүхийн шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр бол*******ноо******* хойш 3 *******арын хугацаанд, *******ар тутамд хувь тэнцүүлж хэ*******эгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, ялтан торгох ялыг шүүхээ******* тогтоо*******он хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар *******олихыг шүүгдэгчид *******ануулах нь зүйтэй.

Энэ хэрэгт Д.С нь цагдан хоригд*******он хоноггүй, бу*******дад төлөх төлбөргүй, эд мөрийн баримтаар хураа*******ан зүйлгүй, битүүмжил*******эн хөрөнгөгүй, шүүгдэгчээ******* гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй болохыг ту******* ту******* дурдвал зохино.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэ*******эг, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлд ту******* ту******* заа*******ныг удирдлага болгоод ТОГТООХ нь:

          1. Шүүгдэгч Б овогт Дгийн Сг “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол *******анаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлд*******эн гэм буруутайд тооц*******угай.

2. Эрүүгийн хуулийн ту*******гай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэ*******эгт заа*******наар шүүгдэгч Д.Сд 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэ*******үгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэ*******эгт заа*******наар, шүүгдэгч Д.Сд оногдуул*******ан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ялыг шүүхийн шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр бол*******ноо******* хойш 3 *******арын хугацаанд, *******ар тутамд хувь тэнцүүлж хэ*******эгчлэн төлүүл*******үгэй.    

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэ*******эгт заа*******наар, ялтан торгох ялыг шүүхээ******* тогтоо*******он хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар *******олихыг шүүгдэгч Д.Сд *******ануул*******угай.

          5. Энэ хэрэгт шүүгдэгч Д.С нь цагдан хоригд*******он хоноггүй, хохиролд 400.000 төгрөг нөхөн төл*******өн, эд мөрийн баримтаар хураа*******ан зүйлгүй, битүүмжил*******эн хөрөнгөгүй, шүүгдэгчээ******* гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй болохыг ту******* ту******* дурд*******угай.

          6. Хохирогч Ш.Тэмүүжин нь энэ гэмт хэргийн улмаа******* учир*******ан гэм хорын хохирол, хор уршгийн бу*******ад зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлж Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заа*******ан журмын дагуу гэм буруутай этгээд болох шүүгдэгч Д.Сгээ******* жич нэхэмжлэх эрхтэйг тэмдэглэ*******үгэй.

          7. Шийтгэх тогтоолыг гардан ав*******ан, э*******хүл хүргүүл*******нээ******* хойш 14 хоногийн дотор Ний*******лэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд анхан шатны шүүхээр дамжуулан шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ё*******ны төлөөлөгч, өмгөөлөгч гомдол гаргах, ул*******ын яллагч, дээд шатны прокурор э*******эргүүцэл бичих эрхтэйг мэдэгд*******үгэй.

8. Шийтгэх тогтоол уншин *******он*******го*******ноор хүчинтэй болох ба давж заалдах гомдол гарга*******ан, э*******эргүүцэл бич*******эн бол шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шүүгдэгч Д.Сд ав*******ан хувийн баталгаа гаргах та*******лан *******эргийлэх арга хэмжээг шүүхийн шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүл*******үгэй.

 

 

  ДАРГАЛАГЧ,

                      ШҮҮГЧ                       С.ӨСӨХБАЯР