МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Хэргийн индекс: 171/2017/0298/Э

Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Я.Туул даргалж, 
Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Билгүүн, 
Улсын яллагчаар Аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор О.Доржмаа,  
Шүүгдэгч О.Ч нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Дархан-Уул аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1-т заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн О.Чид холбогдох *** дугаартай эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай ирүүлснийг 2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцлээ.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт, 

Монгол Улсын иргэн,  О.Ч төрсөн, 46 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, геологийн өрмийн мастер мэргэжилтэй,  Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэрт жолооч ажилтай, ам бүл  4, эхнэр, 2 хүүхдийн хамт суух бүртгэлтэй боловч одоогоор , улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд ял шийтгэлгүй.

Холбогдсон хэргийн талаар: 

Шүүгдэгч О.Ч нь 2017 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хүнсний дэлгүүрийн  гадаа .С.Эийг зодож, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /Яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/ 
    ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1.Гэм буруугийн талаар:

Шүүгдэгч О.Ч нь 2017 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр Дархан сумын ** дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хүнсний дэлгүүрийн  гадаа С.Эийг зодож, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж,  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь:    
    
-Шүүгдэгч О.Чийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт болон мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “…С.Э ахтай гар барьж мэндлээд “гэрт хүн ирчихээд ганц шил архи аваад явж байна” гэхэд архи харчихаад С.Э ах надаас “архинаасаа надад нэг татуулчих” гэхээр нь би “үгүй ээ” гээд эргэж хараад гэр рүүгээ алхтал С.Э ах миний араас “манай дүү М хүн алаад шоронд орсон, чи шоронд орвол банди болно, хачин болгоно” гэх зэргээр хэл амаар доромжилхоор нь миний уур хүрээд буцаж алхаж ирээд “чи муу одоо юу гээд байгаа юм” гээд С.Э ахыг түлхчихээд  буцаад алхтал С.Э араас ирээд миний  баруун талын шанаа руу гараараа 1 удаа цохихоор нь миний уур хүрээд тортой юмаа газарт тавиад С.Эийн нүүр, толгой руу гараараа нилээд хэдэн удаа цохичихоод яваад өгсөн. Гэм буруугаа би ухамсарлаж байна, хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү.” гэх мэдүүлэг, 

-Хохирогч С.С.Эийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “…О.Ч хэрэг болсны дараа цагдаад хэрэг шалгагдаж эхэлснээс хойш манай гэрт ээжийнхээ хамт ирж надаас уучлалт гуйсан. Хоорондоо эвлэрсэн, миний хувьд энэ хэрэгт О.О.Чоос нэхэмжлэх хохирол төлбөр байхгүй. О.Чид хандсан гомдолгүй.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 10/,

-С.С.Эийн биед баруун, зүүн нүдний зовхины цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, дух, баруун хөмсөг, шанаа, баруун хацар, хамарт зулгаралт, 1 шүдний хөдөлгөөнтэй байдалтай гэмтэл тогтоогдлоо. 2017 оны 9 дүгээр сарын 15-нд үүсгэгдсэн байх боломжтой. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн нэг бус удаагийн хүчин үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой. Шүүх эмнэлэгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаанд сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид эрүүл мэнд, ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй.” гэх 2017 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 931 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 14/, 

-Дархан-Уул аймгийн  /хэргийн 15/ болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар тогтоогдож байх ба шүүгдэгч нь ямар нэгэн дарамт шахалтгүйгээр хэргээ хүлээн мэдүүлж, хэргийн зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргаагүй байна.

Шүүгдэгч О.Чийн үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт хамаарч байх тул  хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэж, шүүгдэгч О.О.Чийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хуралдааныг явуулж, прокурорын санал болгож, шүүгдэгчийн хүлээн зөвшөөрсөн хэмжээний хүрээнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр шийдвэрлэсэн болохыг дурдах нь зүйтэй.

Хохирогч С.Э нь хохирол төлбөрийн талаар ямар нэгэн нотлох баримт ирүүлээгүй боловч мөрдөн байцаалтын шатанд “...О.Чоос нэхэмжлэх хохирол төлбөр байхгүй, гомдолгүй.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 10/ өгсөн байх тул шийтгэх тогтоол гарах үед шүүгдэгчээс гаргуулах төлбөргүй байна гэж үзлээ.

2.Ял, эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүгдэгч О.Ч нь 2017 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байрлах  хүнсний дэлгүүрийн гадаа С.Эийг зодож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь хавтаст хэрэгт авагдаж, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан шүүгдэгч, хохирогч нарын мэдүүлэг, “...С.Эийн биед баруун, зүүн нүдний зовхины цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, дух, баруун хөмсөг, шанаа, баруун хацар, хамарт зулгаралт, 1 шүдний хөдөлгөөнтэй байдалтай гэмтэл тогтоогдлоо.” гэх 2017 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 931 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 14/, Дархан-Уул аймгийн Нэгдсэн эмнэлэгийн тодорхойлолт /хэргийн 15/ болон бусад бичгийн баримтуудаар нотлогдож байх тул шүүгдэгчид хуульд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, шийтгэх тогтоол гарах үед бусдад төлөх төлбөргүй байгаа нь эрүүгийн хариуцлага хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал болж байна.
Иймд шүүгдэгч О.Чид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, прокурорын саналыг харгалзан, 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, болохыг дурдаж шийдвэрлэснийг дурдаад
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5, 36.1, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
  1.Шүүгдэгч О.Чийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай. 
 
 2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч О.Чид 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450000 /дөрвөн зуун тавин мянга/ төгрөгөөр торгох ял шийтгэсүгэй. 

 3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.6-т зааснаар торгуулийн ялын 450000 төгрөгийг 2018 оны 1 дүгээр сарын 15-ны өдрийн дотор төлж барагдуулахыг шүүгдэгч О.Чид үүрэг болгосугай.
4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын  15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоног хорих ялаар тооцож солихыг шүүгдэгч О.Чид анхааруулсугай.
5.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.4, 1.7, 1.8-т зааснаар шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, шийтгэх тогтоол гарах үед хохирогчид төлөх төлбөргүй, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурдсугай.

6.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.5-т зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч йО.Чид хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсугай. 
7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч,  өмгөөлөгч тогтоолыг эс зөвшөөрвөл тогтоолыг гардуулсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Дархан-Уул аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.
8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                 Я.ТУУЛ