*******ÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ С.Өсөхбаяр äàðãàëæ,

Шүүх хуралдааны нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.Билгүүн,

Уëñûí ÿëëàã÷ Э.Ундраххэрлэн,

Ш¿¿ãäýã÷ Д.******* нàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí хуралдааны “Ж” òàíõèìä íýýëòòýé õèéñýí шүүх õóðàëäààíààð:

Баянзүрх дүүргийн Пðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñàí ãýìò õýðýãò ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай èð¿¿лсэн Д.*******д õîëáîãäîõ 1706 01881 0547 дóãààðòàé 1 хавтаст ýð¿¿ãèéí õýðãèéã харъяаллын дагуу 2018 îíû 04 äүгээð ñàðûí 17-íы өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалтын товч мэдээлэл:

*******онгол Улсын иргэн, Завхан аймгийн Отгон суманд 1975 оны 12 дугаар сарын 12-ны өдөр төрсөн, 42 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, дуу хөгжмийн багш мэргэжилтэй, “Зөв амьдрах ухаан” төрийн бус байгууллагад нийгмийн ажилтан, ам бүл 7, эхнэр, 5 хүүхдийн хамт Баянзүрх дүүргийн 17 дугаар хороо, 5 дугаар гудамжны 257 тоотод оршин суух бүртгэлтэй, Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хороо, *******оносын 1 дүгээр гудамжны 19 тоотод түр оршин суудаг, Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2006 оны 04 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 178 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар 5 жил 1 хоногийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгүүлж байсан, О овогт Дгийн ******* /РД: /,

Шүүгдэгчийн холбогдсон гэмт хэргийн товч агуулга:

Д.******* нь 2017 оны 08 дугаар сарын 30-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт Эмнэлэгийн тойргийн авто засварын газарт хохирогч У.Бадамцэрэнг зодож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан ãýìò õýðýãò õîëáîãäæýý. /Прокурорын яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò яллах болон өмгөөлөх талын хүсэлтээр äàðààõ íîòëîõ áàðèìòóóäûã òàë á¿ðýýñ íü á¿ðýí гүйцэд, áîäèò байдлаар нь харьцуулж øèíæëýí ñóäëààä ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ш¿¿ãäýã÷ Д.*******ы өгсөн: “...Тухайн өдөр би эхнэртэйгээ гадуур цуг явж байгаад эхнэрээсээ түрүүлж яваад дүүгийнхээ авто засварын газар очсон. Авто засварын газар очиж хүүхдийнхээ сандалыг гагнуулахаар дүүгээсээ гагнуур хийж байгаа юу гэж асуух гэж очсон. Намайг очиход хохирогч У.Бадамцэрэн авто засварын газар зогсож байсан. Би сайн байна уу, юу байна наана чинь манай дүү ажилладаг юм, байна уу гээд мөрөн дээгүүр нь давуулаад харсан чинь намайг түлхсэн. Тэгээд бид хоёр гадаа маргалдаад зогсож áàéõàä манай эхнэр араас ирсэн. Тэгээд У.Бадамцэрэн намайг түлхэж унàгахаар нь би босохдоо тал тоосго бариад У.Бадамцэрэнг 2-3 удаа цохисон. Тэгтэл У.Бадамцэрэн зугатаагаад явсан. *******анай эхнэр араас нь хөөгөөд гүйцээгүй. Тухайн өдөр би согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээгүй, харин У.Бадамцэрэн хэрэглэсэн байсан” гэх мэдүүлэг,

*******өрдөн байцаалтад хохирогч У.Бадамцэрэнгийн “... 2017 оны 08 дугаар сарын 30-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хороо, Эмнэлэгийн тойргийн авто засвар дотор дүү Баярбаясгалангийн унадаг дугуйг засуулах гээд засварчинг нь хүлээгээд зогсож байтал ******* гэх залуу эхнэрийн хамт ирээд намайг “юу байна” гээд таньдаг царайлаад байсан. Тэгтэл би “засварчинг хүлээж байна” гэхэд “наад засварчин чинь миний дүү байгаа юм, би мэднэ” гээд над руу агсараад байхаар нь би түлхсэн чинь замын хажуу руу унаад босож ирээд тал тоосго бариад ирсэн... эхнэр нь цаанаас хүрч ирээд заамдахаар нь гарыг нь тавиулах гээд зууралдаж байх хооронд ******* толгой руу тоосгоор хэд хэдэн удаа цохихоор нь зугатаасан чинь эхнэртэйгээ хоёулаа араас хөөгөөд байхаар нь машины араар ороод нуугдаад суусан чинь хажуугаар гараад явсан. Гэртээ очоод нүүрнийхээ цусыг угаагаад хэвтэж байтал цагдаагийн ажилчид орж ирээд намайг эрүүлжүүлсэн. Гомдол санал болон ямар нэгэн нэхэмжлэх зүйл алга байна. Ажилтай учир асуудлаа богино хугацаанд шийдүүлмээр байна” гэх мэдүүлэг /хх.16-17/,

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн Шүүх эмнэлгийн шинжилгээний газрын шинжээчийн 2017 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 11137 дугаартай дүгнэлтэд: “У.Бадамцэрэн-н биед зулай, дагзны хуйх зөөлөн эдийн няцрал, зулгаралт, зүүн чамархайн хуйханд шарх, дух, зүүн доод зовхи, баруун хацар, баруун чихний ард зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь ìохоо, ирмэгтэй зүйлийн үйлчлэлээр хэрэг учрал болсон гэх хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой. Шүүх эмнэлэгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт /хх.21/,

*******өрдөн байцаалтад шинжээч Б.Ганзоригийн өгсөн мэдүүлэг /хх.22/,

*******өрдөн байцаалтад насанд хүрээгүй гэрч А.Баярбаясгалангийн өгсөн: “... нэг мэдэхэд зууралдаад маргалдсан ба эхнэр нь ирээд Бадамцэрэн ахыг салгах гээд зууралдсан чинь нөхөр нь цааш явсанаа эргэж ирээд нэг юм барьж ирээд Бадамцэрэн ахын толгой руу цохисон, эхнэртэйгээ нийлээд дайраад байсан чинь Бадамцэрэн ах Эмнэлэгийн шинэ зам руу зугатаагаад явсан чинь араас нь хөөх гэж байгаад больсон. Би тэр үед дугуйгаа түрээд гэр лүүгээ явж очиход Бадамцэрэн ах гэртээ ирсэн байсан. Бадамцэрэн ахын толгой нь нэлэнхүйдээ цус болсон байхаар нь толгой дээр нь би ус хийж өгөөд угааж цэвэрлэсэн...” гэх мэдүүлэг /хх.43-44/ çýðýã болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан эдгээр нотлох баримтыг уг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, нөхцөл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, тус хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.

*******өрдөн байцаалтын явцад хэргийн талаар нотолбол зохих байдлыг бүрэн шалгаж тогтоосон, хэргийн оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хязгаарлах замаар эсхүл бусад хэлбэрээр ø¿¿õýýñ õýðãèéã á¿õ òàëààð õýëýëöýõ ÿâäàëä ñààä áîëæ, õóóëü ¸ñíû áà ¿íäýñëýë á¿õèé òîãòîîë ãàðãàõàä ñºð㺺ð íºëººëæ áîëîõóéöààð Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí øààðäëàãûã íîöòîé çºð÷ººã¿é, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéã áóðóó õýðýãëýýã¿é байна.

Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явуулсан болно.

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

Д.******* нь 2017 оны 08 дугаар сарын 30-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт Эмнэлэгийн тойргийн авто засварын газарт хохирогч У.Бадамцэрэнг зодож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь:

*******өрдөн байцаалтад хохирогч У.Бадамцэрэнгийн “... ******* толгой руу тоосгоор хэд хэдэн удаа цохихоор нь зугатаасан чинь эхнэртэйгээ хоёулаа араас хөөгөөд байхаар нь машины араар ороод нуугдаад суусан чинь хажуугаар гараад явсан...” гэх мэдүүлэг /хх.16-17/,

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн Шүүх эмнэлгийн шинжилгээний газрын шинжээчийн 2017 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 11137 дугаартай дүгнэлт /хх.21/,

*******өрдөн байцаалтад шинжээч Б.Ганзоригийн өгсөн мэдүүлэг /хх.22/,

*******өрдөн байцаалтад насанд хүрээгүй гэрч А.Баярбаясгалангийн өгсөн: “... нөхөр нь цааш явсанаа эргэж ирээд нэг юм барьж ирээд Бадамцэрэн ахын толгой руу цохисон... Бадамцэрэн ахын толгой нь нэлэнхүйдээ цус болсон байхаар нь толгой дээр нь би ус хийж өгөөд угааж цэвэрлэсэн...” гэх мэдүүлэг /хх.43-44/,

Шүүгдэгч Д.*******ы гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг зэрэг хавтаст хэрэгт авагдаж, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан íîòëîõ áàðèìòóóäààð тогтоогдлоо.

Д.*******ы үйлдсэн дээрх гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсч үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй байна.

Прокуророос Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дóãààð зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан гэмт хэрэгт Д.*******ыг õîëáîãäóóëàí ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ, түүнд 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял оногдуулах ñàíàëòàé, õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð хянан øèéäâýðë¿¿ëýõýýð хэргийг шүүхэд èð¿¿ëжээ.

Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 17.4 дүгээр зүйлд зааснаар Д.*******ы гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлох баримтаар тогтоогдсон, шүүгдэгч хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð хянан øèéäâýðëүүлэх хүсэлтийг прокурорт гаргасан, ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóãàà болон ïðîêóðîðûí ñîíñãîñîí ÿë, õ¿ëýýëãýõ ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãыг сайн дураар хүлээн зөвшөөрсөн, хохирогчтой эвлэрсэн, ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóãàà õ¿ëýýí çºâøººðñºíèé óëìààñ ¿¿ñýõ õóóëü ç¿éí ¿ð äàãàâàðûã îéëãîñîí áàéõ òóë түүнд ïðîêóðîðûí ñàíàëûí õ¿ðýýíä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýж, хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð хянан øèéäâýðëэх боломжтой, хэргийн зүйлчлэл зөв байна.

Иймд Д.*******ыг Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дóãààð зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэргийн үндсэн шинжийг агуулсан үйлдэлд нь ãýì áóðóóòàéд тооцсон болно.

Д.******* нь бусдад төлөх төлбөргүй, хохирогч У.Бадамцэрэн нь бид 2 эвлэрсэн, гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэжээ.

             Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Д.*******ы “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь тогтоогдож байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон эрүүгийн хариуцлага түүнд хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.          

Шүүхээс эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Д.*******ы үйлдсэн гэмт хэргийн нөхцөл байдал, хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хэр хэмжээ, ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал, шүүгдэгчийн хувийн байдал, түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх прокурорын санал зэргийг тал бүрээс нь харгалзан үзэж, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх õýñýãò çààñíààð шүүгдэгчид 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар øèéдвэрлэв.

Д.*******д эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад ял хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй бөгөөд Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 6.5 äóãààð ç¿éëèéí 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.4 дэх заалтад тус тус çààñаí тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, хохирогчийн зүй бус үйлдлээс шалтгаалан гэмт хэрэг үйлдсэн зэргийг ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцлоо.

Шүүгдэгч Д.*******д оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр òîðãîõ ÿëûã 3 сарын хугацаанд, сар тутамд хувь тэнцүүлж хэсэгчлэн төлүүлэхээð òîãòîîж, торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгчид сануулах нь зүйтэй.

Д.******* нь öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, шүүгдэгчээñ гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, áèò¿¿ìæëýãäсýí õºðºíãºã¿é болохыг тус тус äóðäвал.

Ìîíãîë Óëñûí Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3.1 дэх заалт, Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 17.4 дүгээр зүйлийн 2, 5 дахь хэсэг, 36.2 дóãààр зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 äóãààð з¿éëд тус тус заасныг óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

1. О овогт Дгийн *******ыг Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” ãýìò õýðэã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä тооцсугай.

2. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñíààð шүүгдэгч Д.*******д 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 төгрөгөөр торгох ял øèéòãýñ¿ãýé.

3. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 4 дэх хэсэгт çààñíààð Д.*******д оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 òºãðºãººð òîðãîõ ÿëûã 3 сарын хугацаанд, сар тутамд хувь тэнцүүлж хэсэгчлэн төлүүлэхээð òîãòîîñóãàé.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар, Д.*******д оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 òºãðºãººð òîðãîõ ÿëûã шүүхээс тогтоосон 3 сарын хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгчид сануулсугай.

5. Д.******* нü öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, бусдад төлөх төлбөргүй, хохирогч У.Бадамцэрэн нь бид 2 эвлэрсэн, гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн, шүүгдэгчээñ гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, áèò¿¿ìæëýãäсýí õºðºíãºã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.

6. Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 38.1 дүãээр зүйлд заасан äàâæ çààëäàõ ýðõ á¿õèé ýòãýýä нь шийтгэх тогтоолыг ãàðäàí àâñаí, ýñõ¿ë õ¿ðã¿¿ëñэíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Íèéñëýëèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýéг мэдэгдсүгэй.

7. Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох ба давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичсэн бол шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, Д.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

  ÄÀÐÃÀËÀÃ×,

د¯Ã×                                             С.ӨСӨХБАЯР