МÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ С.Өсөхбаяр äàðãàëæ,

Шүүх хуралдааны нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.Билгүүн,

Уëñûí ÿëëàã÷ Ц.Гантулгабат,

Ш¿¿ãäýã÷ Э.*******, түүний өмгөөлөгч А.Ганбат /*******Д:0656/ нàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí хуралдааны “Ж” òàíõèìä íýýëòòýé õèéñýí шүүх õóðàëäààíààð:

Баянзүрх дүүргийн Пðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñàí ãýìò õýðýãò ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай èð¿¿лсэн Э.*******ад õîëáîãäîõ 1806 01131 0624 дóãààðòàé 1 хавтаст ýð¿¿ãèéí õýðãèéã харъяаллын дагуу 2018 îíû 04 äүгээð ñàðûí 19-íий өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалтын товч мэдээлэл:

Монгол Улсын иргэн, Улаанбаатар хотод 1986 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр төрсөн, 31 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, цахилгаанчин мэргэжилтэй, хувираа хөдөлмөр эрхэлдэг, ам бүл 5, эхнэр, 3 хүүхдийн хамт Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хороо, Баянмонгол хорооллын 416 дугаар байрны 164 тоотод оршин суудаг, ял шийтгүүлж байгаагүй, Б овогт Эын ******* /РД: /,

Шүүгдэгчийн холбогдсон гэмт хэргийн товч агуулга:

Э.******* нь 2018 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хороо, Дүнжингарав худалдааны төвийн гадна иргэн Б.Амартүвшингийн нүүрэн тус газарт цохиж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан ãýìò õýðýãò õîëáîãäæýý. /Прокурорын яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò яллах болон өмгөөлөх талын хүсэлтээр äàðààõ íîòëîõ áàðèìòóóäûã òàë á¿ðýýñ íü á¿ðýí гүйцэд, áîäèò байдлаар нь харьцуулж øèíæëýí ñóäëààä ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ш¿¿ãäýã÷ Э.*******ын өгсөн: “... ãýì áóðóóãàà õ¿ëýýí çºâøººð÷ áàéíà, ìºðäºí áàéöààëòàíä ¿íýí çºâ ìýä¿¿ëýã ºãñºí, íýìæ ìýä¿¿ëýã ºãºõã¿é” гэх мэдүүлэг,

Мөрдөн байцаалтад насанд хүрээгүй хохирогч Б.Амартүвшингийн өгсөн: “... эмээгээ сугадаад цаашаа алхаж байхад ******* гэх эрэгтэй машинаасаа бууж ирээд миний толгойн ар дагз хэсэг рүү гараараа хүчтэй 1 удаа цохисон. Би толгой эргээд доошоо хараад эмээгээс холдоход ******* гэх эрэгтэй миний толгой, нүүрэн тус газар гараараа 4-5 удаа цохиж өшиглөсөн...” гэх мэдүүлэг /хх.17/,

Мөрдөн байцаалтад гэрч Б.Отгонцэцэгийн өгсөн: “... Амартүвшингийн араас толгой руу нь цохисон. Амартүвшин толгойгоо бариад доошоо тонгойход толгой, нүүрэн тус газар нь 5-6 удаа гараар цохиод ална шүү гээд хашгираад байсан...” гэх мэдүүлэг /хх.22/, 

Мөрдөн байцаалтад гэрч М.Дэлгэрмаагийн өгсөн: “... нэг залуу гүйж ирээд Амартүвшингийн нүүр рүү 1 удаа цохиж авсан. Юу болж байна аа гэхэд дахин Амартүвшингийн толгой руу 2-3 удаа цохиж авсан...” гэх мэдүүлэг /хх.24/,

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн Шүүх эмнэлгийн шинжилгээний газрын шинжээчийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 703 дугаартай дүгнэлтэд: “Б.Амартүвшингийн биед дээд уруулын дотор салстын язарсан шарх, зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь ìохоо, ирмэгтэй зүйлийн үйлчлэлээр хэрэг учрал болсон гэх хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой. Шүүх эмнэлэгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт /хх.34/ çýðýã болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан эдгээр нотлох баримтыг уг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, нөхцөл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, тус хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.

Мөрдөн байцаалтын явцад хэргийн талаар нотолбол зохих байдлыг бүрэн шалгаж тогтоосон, хэргийн оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хязгаарлах замаар эсхүл бусад хэлбэрээр ø¿¿õýýñ õýðãèéã á¿õ òàëààð õýëýëöýõ ÿâäàëä ñààä áîëæ, õóóëü ¸ñíû áà ¿íäýñëýë á¿õèé òîãòîîë ãàðãàõàä ñºð㺺ð íºëººëæ áîëîõóéöààð Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí øààðäëàãûã íîöòîé çºð÷ººã¿é, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéã áóðóó õýðýãëýýã¿é байна.

Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явуулсан болно.

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

Э.******* нь 2018 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хороо, Дүнжингарав худалдааны төвийн гадна иргэн Б.Амартүвшингийн нүүрэн тус газарт цохиж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь:

Мөрдөн байцаалтад хохирогч Б.Амартүвшингийн өгсөн: “... ******* гэх эрэгтэй машинаасаа бууж ирээд миний толгойн ар дагз хэсэг рүү гараараа хүчтэй 1 удаа цохисон. Би толгой эргээд доошоо хараад эмээгээс холдоход ******* гэх эрэгтэй миний толгой, нүүрэн тус газар гараараа 4-5 удаа цохиж өшиглөсөн...” гэх мэдүүлэг /хх.17/,

Мөрдөн байцаалтад гэрч Б.Отгонцэцэгийн өгсөн: “... Амартүвшингийн араас толгой руу нь цохисон. Амартүвшин толгойгоо бариад доошоо тонгойход толгой, нүүрэн тус газар нь 5-6 удаа гараар цохиод ална шүү гээд хашгираад байсан...” гэх мэдүүлэг /хх.22/, 

Мөрдөн байцаалтад гэрч М.Дэлгэрмаагийн өгсөн: “... нэг залуу гүйж ирээд Амартүвшингийн нүүр рүү 1 удаа цохиж авсан. Юу болж байна аа гэхэд дахин Амартүвшингийн толгой руу 2-3 удаа цохиж авсан...” гэх мэдүүлэг /хх.24/,

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн Шүүх эмнэлгийн шинжилгээний газрын шинжээчийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 703 дугаартай дүгнэлт /хх.34/,

Шүүгдэгч Э.*******ын гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг зэрэг хавтаст хэрэгт авагдаж, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан íîòëîõ áàðèìòóóäààð тогтоогдлоо.

Э.*******ын үйлдсэн дээрх гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсч үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй байна.

Прокуророос Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дóãààð зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан гэмт хэрэгт Э.*******ыг õîëáîãäóóëàí ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ, түүнд 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял оногдуулах ñàíàëòàé, õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð хянан øèéäâýðë¿¿ëýõýýð хэргийг шүүхэд èð¿¿ëжээ.

Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 17.4 дүгээр зүйлд зааснаар Э.*******ын гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлох баримтаар тогтоогдсон, шүүгдэгч хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð хянан øèéäâýðëүүлэх хүсэлтийг прокурорт гаргасан, ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóãàà болон ïðîêóðîðûí ñîíñãîñîí ÿë, õ¿ëýýëãýõ ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãыг сайн дураар хүлээн зөвшөөрсөн, хохирогчтой эвлэрсэн, ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóãàà õ¿ëýýí çºâøººðñºíèé óëìààñ ¿¿ñýõ õóóëü ç¿éí ¿ð äàãàâàðûã îéëãîñîí áàéõ òóë түүнд ïðîêóðîðûí ñàíàëûí õ¿ðýýíä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýж, хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð хянан øèéäâýðëэх боломжтой, хэргийн зүйлчлэл зөв байна.

Иймд Э.*******ыг Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дóãààð зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэргийн үндсэн шинжийг агуулсан үйлдэлд нь ãýì áóðóóòàéд тооцсон болно.

Э.******* нь хохиролд 150.000 төгрөг нөхөн төлсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, хохирогч Б.Амартүвшин нь гомдолгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй, шүүх хуралд оролцохгүй гэжээ.

             Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Э.*******ын “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь тогтоогдож байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон эрүүгийн хариуцлага түүнд хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.          

Шүүхээс эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Э.*******ын үйлдсэн гэмт хэргийн нөхцөл байдал, хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хэр хэмжээ, ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал, шүүгдэгчийн хувийн байдал, түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх прокурорын санал зэргийг тал бүрээс нь харгалзан үзэж, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх õýñýãò çààñíààð шүүгдэгчид 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар øèéдвэрлэв.

Э.*******ад эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад ял хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй бөгөөд Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 6.5 äóãààð ç¿éëèéí 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2, 1.4 дэх заалтад тус тус çààñаí тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн, хохирогчийн зүй бус үйлдлээс шалтгаалан гэмт хэрэг үйлдсэн зэргийг ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцлоо.

Шүүгдэгч Э.*******ад оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр òîðãîõ ÿëûã 3 сарын хугацаанд, сар тутамд хувь тэнцүүлж хэсэгчлэн төлүүлэхээð òîãòîîж, торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгчид тайлбарлах нь зүйтэй.

Э.******* нь öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, шүүгдэгчээñ гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, áèò¿¿ìæëýãäсýí õºðºíãºã¿é болохыг тус тус äóðäвал.

Ìîíãîë Óëñûí Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3.1 дэх заалт, Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 17.4 дүгээр зүйлийн 2, 5 дахь хэсэг, 36.2 дóãààр зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 äóãààð з¿éëд тус тус заасныг óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

1. Б овогт Эын *******ыг Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” ãýìò õýðэã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä тооцсугай.

2. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñíààð шүүгдэгч Э.*******ад 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 төгрөгөөр торгох ял øèéòãýñ¿ãýé.

3. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 4 дэх хэсэгт çààñíààð Э.*******ад оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 òºãðºãººð òîðãîõ ÿëûã 3 сарын хугацаанд, сар тутамд хувь тэнцүүлж хэсэгчлэн төлүүлэхээð òîãòîîñóãàé.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар, Э.*******ад оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 òºãðºãººð òîðãîõ ÿëûã шүүхээс тогтоосон 3 сарын хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгчид тайлбарласугай.

5. Э.******* нü öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, хохиролд 150.000 төгрөг нөхөн төлсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, хохирогч Б.Амартүвшин нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн, шүүгдэгчээñ гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, áèò¿¿ìæëýãäсýí õºðºíãºã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.

6. Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 38.1 дүãээр зүйлд заасан äàâæ çààëäàõ ýðõ á¿õèé ýòãýýä нь шийтгэх тогтоолыг ãàðäàí àâñаí, ýñõ¿ë õ¿ðã¿¿ëñэíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Íèéñëýëèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýéг мэдэгдсүгэй.

7. Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох ба давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичсэн бол шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, Э.*******ад авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

  ÄÀÐÃÀËÀÃ×,

  د¯Ã×                                           С.ӨСӨХБАЯР