МÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ С.Өсөхбаяр äàðãàëæ,

Шүүх хуралдааны нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà ×.Àìàðæàðãàë,

Уëñûí ÿëëàã÷ П.Даваасүрэн,

Ш¿¿ãäýã÷ О.О, түүний өмгөөлөгч Х.Баатарбилэг /ҮД:2156/ íàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí хуралдааны “Ж” òàíõèìä íýýëòòýé õèéñýí шүүх õóðàëäààíààð:

Баянзүрх дүүргийн Пðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñàí ãýìò õýðýãò ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай èð¿¿лсэн О.От õîëáîãäîõ 1806 02582 0576 äóãààðòàé 1 хавтаст ýð¿¿ãèéí õýðãèéã шүүхийн харъяаллын дагуу 2018 îíû 04 äүгээð ñàðûí 20-íы өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалтын товч мэдээлэл:

Монгол Улсын иргэн, Дархан-Уул аймагт 1992 оны 07 дугаар сарын 17-ны өдөр төрсөн, 25 настай, эмэгтэй, боловсролгүй, мэргэжилгүй, тодорхой эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 4, эх, 2 хүүхдийн хамт Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хороо, Монелын 16 дугаар гудамжны 323 тоотод оршин суух, Баянзүрх дүүргийн шүүхийн 2008 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 67 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 2002 оны Эрүүгийн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.1 дэх хэсэгт зааснаар 110 цагийн хугацаагаар албадан ажил хийлгэх ял, Сүхбаатар ä¿¿ðãèéí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí 2018 оны 03 дугаар сарын 06-ны өдрийн 187 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñнаар 240 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ял тус тус шийтгүүлж байсан, Б овогт О О /РД: /,

   Шүүгдэгчийн холбогдсон гэмт хэргийн товч агуулга:

О.О нь 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 22 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр Офицеруудийн ордны автобусны буудлын орчим иргэн Д.Мөнхшүрийн халааснаас Ай фоне-6 гоулд загварын гар утсыг хулгайлж 472.000 төгрөгийн хохирол учруулсан ãýìò õýðýãò õîëáîãäæýý. /Прокурорын яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò яллах болон өмгөөлөх талын хүсэлтээр äàðààõ íîòëîõ áàðèìòóóäûã òàë á¿ðýýñ íü á¿ðýí гүйцэд, áîäèò байдлаар нь харьцуулж øèíæëýí ñóäëààä ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ш¿¿ãäýã÷ О.Оийн өгсөн: “... õ¿íèé óòàñ àâñàíàà õ¿ëýýí çºâøººð÷ áàéíà, 2018 îíû 03 äóãààð ñàðûí 22-íû ºäºð õ¿íèé Ай фоне-6 гоулд загварын гар утсыг хулгайлж àâñàíäàà ¿íýõýýð ãýìøèæ áàéíà, ãýì áóðóóãàà õ¿ëýýí çºâøººð÷ áàéíà…” гэх мэдүүлэг,

Мөрдөн байцаалтад хохирогч Д.Мөнхшүрийн өгсөн: “2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр Офицерүүдийн ордны хойд талын автобусны буудал дээрээс автобусанд суух гэж баéгаад хүрэмнийхээ баруун талын халааснаас Айфоне-6 гоулд загварын гар утсаа хулгайд алдсан юм. Тэгээд автобус руу орох гэж байхад миний араас энгийн хувцастай цагдаа намайг дуудаад цагдаа байнаа, чи гар утсаа хулгайд алдсан байна. Баруун 4 замд байрлах цагдаагийн газарт очиж гар утсаа хүлээж аваарай гэхээр нь би цуг цагдаагийн газарт ирсэн юм. Би гар утсаа 03 äóãààð сарын 22-ны өдөр цагдаагийн дэслэгч Ө.Жадамбаас хүлээж авсан” гэх мэдүүлэг /хх.12-13/,

Эд зүйл түр хураан авсан, хүлээлгэн өгсөн тухай тэмдэглэл /хх.4,5/,

Илтгэх хуудас /хх.6/,

“Дамно” ХХК-íû гаргасан үнэлгээний тайлан /хх.22-23/,

Шүүгдэгч О.Оийн 3-8 насны 2 хүүхдийн төрсний гэрчилгээний хуулбарууд /хх.37-38/,

Шүүгдэгч О.Оийн эх Т.Алтанцэцэгийн эмчилгээний картын хуулбар /хх.40/ çýðýã болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан эдгээр нотлох баримтыг уг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, нөхцөл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, тус хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.

Мөрдөн байцаалтын явцад хэргийн талаар нотолбол зохих байдлыг бүрэн шалгаж тогтоосон, хэргийн оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хязгаарлах замаар эсхүл бусад хэлбэрээр ø¿¿õýýñ õýðãèéã á¿õ òàëààð õýëýëöýõ ÿâäàëä ñààä áîëæ, õóóëü ¸ñíû áà ¿íäýñëýë á¿õèé òîãòîîë ãàðãàõàä ñºð㺺ð íºëººëæ áîëîõóéöààð Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí øààðäëàãûã íîöòîé çºð÷ººã¿é, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéã áóðóó õýðýãëýýã¿é байна.

Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явуулсан болно.

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

О.О нь 2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 22 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр Офицеруудийн ордны автобусны буудлын орчим иргэн Д.Мөнхшүрийн халааснаас Айфоне-6 гоулд загварын гар утсыг хулгайлж 472.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь:

Мөрдөн байцаалтад хохирогч Д.Мөнхшүрийн өгсөн: “2018 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдөр Офицерүүдийн ордны хойд талын автобусны буудал дээрээс автобусанд суух гэж баéгаад хүрэмнийхээ баруун талын халааснаас Айфоне-6 гоулд загварын гар утсаа хулгайд алдсан юм. Тэгээд автобус руу орох гэж байхад миний араас энгийн хувцастай цагдаа намайг дуудаад цагдаа байнаа, чи гар утсаа хулгайд алдсан байна. Баруун 4 замд байрлах цагдаагийн газарт очиж гар утсаа хүлээж аваарай гэхээр нь би цуг цагдаагийн газарт ирсэн юм. Би гар утсаа 03 äóãààð сарын 22-ны өдөр цагдаагийн дэслэгч Ө.Жадамбаас хүлээж авсан” гэх мэдүүлэг /хх.12-13/,

Эд зүйл түр хураан авсан, хүлээлгэн өгсөн тухай тэмдэглэл /хх.4,5/,

Илтгэх хуудас /хх.6/,

“Дамно” ХХК-íû гаргасан үнэлгээний тайлан /хх.22-23/,

Шүүгдэгч О.Оийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг зэрэг хавтаст хэрэгт авагдаж, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан íîòëîõ áàðèìòóóäààð тогтоогдлоо.

Прокуророос Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан гэмт хэрэгт О.Оийг õîëáîãäóóëж ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýн, õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð øèéäâýðë¿¿ëж, 270 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ял îíîãäóóëàõ ñàíàëтай хэргийг шүүхэд ирүүлжээ.

Гэвч мөн õóóëèéí 17.5 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт “Прокурор хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээний талаар бичсэн саналаа яллагдагчид танилцуулж, гарын үсэг зуруулна” гэж заасан бөгөөд энэ тохиолдолд хэргийг õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð хянан øèéäâýðëэх нь шүүхээс хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагыг яллагдагч хүлээн зөвшөөрсөн эсэхээс хамаарахгүй ба шүүгдэгчид ял, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь шүүхийн эрх хэмжээний асуудал тул прокурорын гаргасан дээрх алдаа зөрчлийг шүүх зөвтгөн залруулж шийдвэрлэх боломжтой юм.

О.Оийн үйлдсэн дээрх гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсч үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй байна.

Иймд Î.Îäöýöýãèéã Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан “Бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах” гэмт хэргийн үндсэн шинжийг агуулсан үйлдэлд нь ãýì áóðóóòàéд тооцсон болно.

Хохирогч Д.Мөнхшүр нь гэмт хэргийн улмаас хулгайд алдсан гар утсаа биет байдлаар хүлээн авсан, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн, шүүгдэгч О.О нь бусдад төлөх төлбөргүй байна.

            Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

О.Оийн “Бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь тогтоогдож байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон эрүүгийн хариуцлага түүнд хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.          

Шүүхээс эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ О.Оийн үйлдсэн гэмт хэргийн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хэр хэмжээ, шүүгдэгчийн ар гэрийн болон хувийн байдал, түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх прокурорын санал зэргийг тал бүрээс нь харгалзан үзэж Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх õýñýãò çààñíààð шүүгдэгчид 270 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

О.От эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад ял хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 6.9 äүãээð ç¿éëèéí 1 дэх хэсэгт çààñíààð, О.От энэ шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан 270 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялд Сүхбаатар ä¿¿ðãèéí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí 2018 оны 03 дугаар сарын 06-ны өдрийн 187 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñнаар 240 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаас эдлээгүй үлдсэн 216 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг нэмж нэгтгэн, нийт эдлэх ялын хэмжээг 486 цагийн хугацаагаар тогтоох нь зүйтэй.

Шүүгдэгч О.От оногдуулсан нийт 486 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол шүүх уг ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгчид сануулвал зохино.

О.О нь öàãäàí õîðèãäñîí хоноггүй, түүнээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, áèò¿¿ìæëýãäсýí õºðºíãºã¿é болохыг тус тус äóðäаж байна.

Ìîíãîë Óëñûí Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3.1 дэх заалт, Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 17.4 дүгээр зүйлийн 2, 5 дахь хэсэг, 36.2 дóãààр зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 äóãààð з¿éëä тус тус заасныг óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:           

1. Б овогт О Оийг Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñан “Бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах” ãýìò õýðэã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä тооцсугай.

2. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñíààð шүүгдэгч О.От 270 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ял øèéòãýñ¿ãýé.

3. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 6.9 äүãээð ç¿éëèéí 1 дэх хэсэгт çààñíààð, О.От энэ шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан 270 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялд Сүхбаатар ä¿¿ðãèéí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí 2018 оны 03 дугаар сарын 06-ны өдрийн 187 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 äэх хэсэгт çààñнаар 240 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаас эдлээгүй үлдсэн 216 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг нэмж нэгтгэн, нийт эдлэх ялын хэмжээг 486 цагийн хугацаагаар тогтоосугай.

4. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 5.4 äүãээð ç¿éëèéí 4 дэх хэсэгт çààñíààð, О.От оногдуулсан 486 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол шүүх уг ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгчид сануулсугай.

5. О.О нь öàãäàí õîðèãäñîí хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, хохирогч  Д.Мөнхшүр нь хулгайд алдсан гар утсаа биет байдлаар нь хүлээн авсан, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, áèò¿¿ìæëýãäсýí õºðºíãºã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.

6. Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 38.1 дүгээр зүйлд заасан давж заалдах эрх бүхий этгээд нь шийтгэх тогтоолыг ãàðäàí àâñаí, ýñõ¿ë õ¿ðã¿¿ëñэíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Íèéñëýëèéí Эð¿¿ãèéí õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýéг мэдэгдсүгэй.

7. Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох ба давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичсэн бол шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, О.От авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

  ÄÀÐÃÀËÀÃ×,

د¯Ã×                                             С.ӨСӨХБАЯР