Шүүх | Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх |
---|---|
Шүүгч | Юндэнгийн Энхмаа |
Хэргийн индекс | 176/2020/0094/Э |
Дугаар | 107/ШЦТ/2020 |
Огноо | 2020-03-30 |
Зүйл хэсэг | 11.4.1., |
Улсын яллагч | Б.Сувд-Эрдэнэ |
Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2020 оны 03 сарын 30 өдөр
Дугаар 107/ШЦТ/2020
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Төв аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Ю.Энхмаа даргалж,
-шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Ариунтуяа
-улсын яллагчаар Б.Сувд-Эрдэнэ
-шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ц.Хүрэлбаатар
-шүүгдэгч З.Э нарыг оролцуулан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн З.Эт холбогдох эрүүгийн 1934011470063 дугаартай хэргийг 2020 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдагдсанаар/
Яллагдагч З.Э нь 2019 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутагт хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас Б.Стой маргалдан улмаар түүнийг зодож эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт:
Шүүгдэгч З.Э мэдүүлэхдээ: “2019 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр би ажлаасаа гараад нийгмийн даатгалын ажилгүйдлийн тэтгэмж авахаар нийгмийн даатгалын дэвтрээ өгөх гээд аймаг явах гэж байтал Б.С, Загдсүрэн, Ангар 3 аймаг явах ажилтай гээд суугаад явъя гэсэн. Тэгээд юм аа өгчихөөд орой нь явах гээд Б.С луу залгасан чинь Ардчилсан намын байранд байна 3 өнгөрөөгөөд эргээд авчих гэсэн. Эргээд очоод авсан чинь Ардчилсан намын байрнаас нэлээд халамцуу гарч ирсэн. Суулгаад аймгаас гарах гэсэн чинь дэлгүүр дээр зогсоод өгөөч гэсэн. Дэлгүүр дээр зогссон чинь 1 шил Эдэн авч гарч ирсэн. Ангар ахтайгаа,Загдсүрэнтэй хувааж ууя гэсэн чинь Загдсүрэн би уухгүй гэсэн чинь Эрка ах та машинаа Загдаад өгчих гээд бид 3 нөгөө Эдэнгээ хувааж ууж байгаад би нэлээн уусан гээд бид хоёрт 3, 3 хундага өгсөн. Замдаа явж байгаад Баяндэлгэр сумын иргэдийн хурлын дарга, Эрдэнэ сумын иргэдийн хурлын даргатай уулзана замдаа ганц нэг юм ууна гээд гайгүй биз дээ гэхээр нь гайгүй байлгүй дээ эхнэр залгаад янз бүр болоод байхгүй л бол гэсэн юм. Тэгээд Эрдэнэ суманд ирсэн чинь Эрдэнэ сумын Засаг даргын тамгын газар луу ороод алга болчихсон. Тэгэхээр нь ардаас нь орсон чинь Б.С нөгөө хоёр тамгын газрын даргатайгаа уугаад сууж байсан. Манай хүүхэд өвчтэй, саажилттай болохоор байж байгаад л хөл гар нь татаад байдаг. Эхнэр яасан бэ хурдлаач гээд залгаад байсан. Тэгээд яаралтай явах хэрэгтэй байна, эхнэр залгаад байна гэж хэлээд аваад гарсан чинь гарч ирснээ та хүний хажууд намайг доош нь хийлээ, өөрсдөө явж л байхгүй би өөрөө аргаа олоод явчихна гэхээр нь унаагүй чамайг яаж хаяад явах юм бэ гэсэн. Тэгсэн хаяад явчих гээд байхаар нь нэг цохисон” гэв.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон цагаатгах талуудаас дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав.
Үүнд:
Хохирогч Б.Сын мэдүүлэг /хх-ийн 14 тал/, гэрч Ц.Лхагвасүрэнгийн мэдүүлэг /хх-ийн 15-16 тал/, гэрч Б.Загдсүрэнгийн мэдүүлэг /хх-ийн 22-24 тал/, хохирогчийн биед учирсан гэмтлийн зэргийг тогтоосон шинжээч эмчийн 02 дугаартай дүгнэлт /хх-ийн 26-27 тал/, шүүгдэгч З.Эын мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 36-38 тал/ зэрэг болон шүүгдэгч З.Эын хувийн байдлыг тогтоосон бусад баримтууд болно.
Шүүгдэгч З.Э нь 2019 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдөр Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутагт хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас Б.Стой маргалдан улмаар түүнийг зодож эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан болох нь:
Бусдын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн нөхцөл байдалд хийсэн хууль зүйн дүгнэлт болон гэм буруугийн талаар:
Хохирогч Б.Сын биед “баруун талын 5, 6-р хавирганы зөрөөгүй хугарал, дух, баруун зүүн шанаа, баруун хацар, дээд уруулд зулгаралт, баруун нүдний доод зовхины цус хуралт “ гэмтэл учруулсан шүүгдэгч З.Эын үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн объектив талын шинжүүдийг хангасан, прокуророос ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд, Эрүүл мэндийн сайдын хамтарсан 2010 оны 10 дугаар сарын 29-ний өдрийн 189/385 дугаартай тушаалаар баталсан “Гэмтлийн зэрэг тогтоох журам”-ын 2.3.1-д ” гэмтэл, түүнээс үүссэн эд эрхтний бүтэц, үйл ажиллагааны хямрал нь эрүүл мэндийг дөрвөн долоо хоногоос дээш буюу удаан хугацаагаар сарниулсан” мөн журмын 2.3.2-т “ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар үлэмж хэмжээгээр /15-30 хувь/ тогтонги алдагдсан” бол гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамааруулахаар шалгуур шинжийг тодорхойлсон байх тул насанд хүрээгүй хохирогч Б.Сын биед учирсан гэмтлийг хүндэвтэр хохирол учирсан гэж үзнэ.
Шүүгдэгч З.Э нь өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарласан түүний улмаас үүдэн гарах үр дагаврыг урьдчилан мэдсэн байх тул гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдсэн, гэм буруутай байна.
Иймд энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотловол зохих асуудлыг хангалттай шалгаж тогтоосон, З.Эын бусдын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан, Төв аймгийн Прокурорын газраас ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байх тул шүүгдэгч З.Эыг бусдын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, хуульд зааснаар ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна.
Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар:
Хохирогч Б.С нь мөрдөн байцаалтын шатанд хохирлын 184.000 төгрөгийн, шүүхийн шатанд 675.017 төгрөгийн нийт 859.017 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаснаас шүүгдэгч З.Э нь шүүхийн шатанд 300000 төгрөг төлсөн байх тул үлдэх 559.017 төгрөгийг шүүгдэгч З.Эаас гаргуулж хохирогч Б.Ст олгож, хохирогч Б.Ст энэ гэмт хэргийн улмаас хүндэвтэр хохирол учирсан байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцно” гэж зааснаар хохирогч Б.Сын цаашид гарах эмчилгээний зардалаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээж шийдвэрлэлээ.
Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
-улсын яллагчаас шүүгдэгч З.Эыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт 550 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 550000 төгрөгөөр торгох” ялын дүгнэлтийг,
Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ц.Хүрэлбаатар нь “Ял шийтгэлийн гол зорилго нь нийгэмшүүлэх байдаг. Гэмт хэрэг гарсан шалтгаан нөхцөлийг дурдчихлаа. Төрийн албан хаагч архидан согтуурч байгаа үйлдэл бол Төрийн албаны тухай хууль, Засгийн газраас барьж байгаа чиг шугамаар бол ажлаас халах үндэслэл болж байгаа. З.Эын хувьд анх удаагаа гэмт хэрэгт холбогдсон. Гэм буруугаа хүлээн мэдүүлдэг. Гэмт хэргийн улмаас учирсан хор уршгийг арилгасан тул 450000 төгрөгөөр торгож өгнө үү” гэх саналыг тус тус гаргасан байна.
Шүүгдэгч З.Эын холбогдсон Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь “Хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ” гэж заасан нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ” гэж зааснаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарч байна.
Шүүгдэгч З.Эыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болохыг шүүх тогтоосон учир Эрүүгийн хариуцлага гарцаагүй байх, хариуцлага нь гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байх гэм буруугийн болон шударга ёсны зарчимд нийцүүлж, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал зэргийг харгалзан шүүгдэгч З.Эыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар шийдвэрлэлээ.
Бусад асуудлаар:
Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, шүүгдэгч З.Э нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хохирогч Б.Ст хохирлын 300.000 төгрөгийг төлсөн болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.
Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1, 31.3, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасныг удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ю.ЭНХМАА