Завхан аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Д.Ням даргалж, Нарийн бичгийн дарга Б.Цэрмаа Улсын яллагч Э.******* Шүүгдэгч Ө.******* Г.******* Шүүгдэгчийн нарын өмгөөлөгч В.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулж Завхан аймгийн Прокурорын газраас Ө.*******ад Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.1 дэх хэсэгт зааснаар, Г.*******д Эрүүгийн хуулийн 181 дүгээр зүйлийн 181.2.1 дэх хэсэгт тус тус яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Ө.*******, Г.******* нарт холбогдох 201613000078 дугаартай эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцэв. Шүүгдэгч: Завхан аймгийн ******* сумд төрсөн, ******* настай эрэгтэй, ******* боловсролтой, *******,******* мэргэжилтэй, ам бүл 3, эхнэр хүүхдийн хамт Завхан аймгийн сумын багийн тоотод оршин суух, Завхан аймгийн сумын ажилтай, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай овогт ын *******./Регистрийн дугаар: Шүүгдэгч: Завхан аймгийн сумд төрсөн, настай эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилтэй, ам бүл 4, эхнэр хүүхдүүдийн хамт Завхан аймгийн сумын баг тоотод оршин суух, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай, овогт ын ******* /Регистрийн дугаар: / Шүүгдэгч Ө.******* нь Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 181 дүгээр зүйлийн 181.1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт, Г.******* нь Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.2.1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогджээ. Шүүх хуралдаанаар хэрэгт цугларсан яллах болон цагаатгах нотлох баримтуудыг шинжлэн хэлэлцээд 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч Ө.******* нь 2016 оны 05 дугаар сарын 13-ны үдэш 21 цагийн орчим Завхан аймгийн сумын багийн төвд цагдаагийн ажилтны байранд согтуугаар “шөнө оройн цагаар дуудлаа” гэх үл ялих зүйлээр шалтаглан тус сумын хэсгийн цагдаа Б.ыг заамдан хана руу шахаж улмаар зүүн шанаанд нь гараараа нэг удаа цохьсон, шүүгдэгч Г.******* нь мөн цаг хугацаанд шалтгаангүйгээр хэсгийн төлөөлөгч Ё.ыг ална гэж заналхийлэн цээж рүү нь өшиглөж биед нь хөнгөн гэмтэл учруулсан болох нь хохирогч Б.ын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн “2016 оны 05 сарын 13-ны өдөр сумын төвийн хэсгээр эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж байгаад 20 цагийн үед гэртээ орж ирээд хоолоо хийх гээд махаа хөшиглөж байхад тус сумын сургуулийн *******ийн багш Ө.******* согтуу гаднаас Г.******* гэдэг залуутай хамт орж ирсэн юм. Тэгээд ******* нь намайг чи над руу орой болсон байхад утсаар залгаж дууддаг хэн бэ, даварсан байна шүү дээ гэж хэлээд намайг заамдан хана руу шахаж, миний зүүн шанаа руу гараараа нэг цохихоор нь би тэвэрч авсан. Тэр үед ах үүдэнд хөлөө угааж сууж байгаад хөөе *******аа чи яагаад байна гээд босч ирэх үед ******* үүдэнд зогсож байгаад ахыг чамайг ч бас ална шүү пязда минь гээд цээжин хэсэгт нь нэг өшиглөж аваад шууд *******ын хажуугаар надруу дайрч баруун талын мөрдөснөөс татаж таслан цамц урсан. Тэр үед ах босч ирээд *******ыг салгах гээд хойноос нь татаж байх үед гаднаас , нар орж ирж ******* ******* нарыг ахтай хамжин надаас салгаж үүдний тамборлуу авч гарсан. Тэгсэн ******* тамбораас гарахгүй гээд орилж чарлаж ална гээд хүчрэгдэхгүй буцаж гэрлүү дайрч зүтгэж байхад ахын араас ******* гараараа уургалж боогоод тамбораас авч гарсан. Тэр үед би , нартай *******ыг тамбораас түлхэж гаргасан. Тэгээд *******ын ээж ирж , нартай *******ыг авч явах гэж гадаа ноцолдох үед ах *******гийн уургалж боосон гарыг тавиулж өөрөөсөө холдуулахад ******* ална шүү гээд дайрангуут ах тэвэрч аваад мушгиж газар унагасан чинь ******* баруун гарнаас нь хазсан. Хазсан гараа тавиулахад ******* доороос нь нүүр гарлуу нь цохиж аваад байсан. Тэгээд тэр хоёр салж, ******* *******ыг ээж нь болон тэнд байсан хүмүүстэй хамт аваад явсан. Тэгээд цагдаагийн газрын жижүүрт утсаар мэдэгдсэн. Үүний дараа бид хоёр гадагш гарч *******, ******* нарын гэрээр очиход ******* нь аймгийн төврүү явсан байсан. *******г бид хоёр хайгаад, очиж болох газруудаар явахад улсын дугаартай саарал өнгийн аксент маркийн автомашинаа согтуугаар жолоодоод бид хоёрын хажуугаар өнгөрч явсан. Бид хоёр гараа өргөөд зогсоох гэхэд зугатаад явсан. Араас нь бид хоёр хүний мотоцикль аваад хайхад гэдэг айлын гадна машинтайгаа зогсож байсан. *******г бид хоёр авч кабондоо ирээд аймгийн төвөөс цагдаагийн дуудлагын машин дуудаж цагдаагийн дэд ахлагч Ц., Б. нарт өгч явуулсан” гэсэн мэдүүлэг, Хохирогч Ё.ийн мөн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн “Би 2016 оны 05 сарын 13-ны өдөр сумын төвийн хэсгээр цагдаа Б.ын хамт эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж байгаад 20 цагийн орчимд гэртээ орж ирээд хоолоо бэл*******, би хөлөө угаагаад сууж байхад манай сумын сургуулийн багш Ө.******* согтуу гаднаас нэг танихгүй залуугийн хамт орж ирсэн юм. Орж ирээд ******* нь руу шууд очиод... чи орой болсон байхад миний утасруу залгаж дууддаг хэн бэ? даварсан байна шүү дээ.. гэж хэлээд ыг заамдан ханаруу шахаж, зүүн шанааруу нь гараараа нэг удаа цохисон. Тэр үед би үүдэнд хөлөө угааж сууж байгаад хөөе *******аа чи яагаад байна гээд босоход ******* гэдэг танихгүй залуу үүдэнд зогсож байгаад намайг, чамайг ч бас ална шүү пязда минь гээд миний цээжин хэсэгт нь нэг өшиглөж аваад шууд *******ын хажуугаар руу дайрч баруун талын мөрдөснөөс нь татаж таслан цамцыг нь урж үүдрүү ыг чирсэн. Тэр үед би босч ирээд *******ыг аас салгах гээд хойноос нь татаж байх үед гаднаас , нар орж ирж ******* ******* нарыг аас надтай нийлж салган үүдний тамборлуу авч гарсан. Тэгсэн ******* тамбораас гарахгүй гээд орилж чарлаж ална гээд хүчрэгдэхгүй буцаж гэрлүү дайрч зүтгэж байхад би тай нийлж *******ыг тамбораас гаргах гэж ноцолдож байхад миний араас ******* гараараа уургалж боогоод намайг хойш татаж тамбораас авч гарсан. Тэр үед би ******* гэгчийн уургалж боосон гарыг нь тавиулж өөрөөсөө холдуулахад ******* ална шүү гээд буцаад миний урдаас дайрангуут би урдаас нь тэвэрч аваад мушгиж газар унагасан чинь ******* миний баруун гарны шуунаас хазахаар нь гараа тавиулахад ******* доороос нь миний уруул хэсэгт гараараа цохисон. Тэгэхээр нь би ******* гэгчийн орилж чарлаж ална гэж намайг цохиж авч байсан догшин үйлдлийг нь таслан зогсоох зорилгоор цамцных нь 2 захан дотуур гараа оруулж бариад, гүрээ хэсэгт 2 талаас нь шахахад ******* гэгчийн догшин үйлдэл нь таслан зогсоогдож намайг цохиж нүдэхээ болиод салаад явсан. Тэгээд ******* *******ыг тэнд байсан хүмүүстэй хамт аваад явсан. Би цагдаагийн газрын жижүүрт утсаар мэдэгдчихээд бид хоёр гадагш гарч *******, ******* нарын гэрээр очиход ******* нь аймгийн төврүү явсан байсан. *******г хайгаад, очиж болох газруудаар явахад улсын дугаартай саарал өнгийн аксент маркийн автомашинаа согтуугаар жолоодоод бид хоёрын хажуугаар өнгөрч явсан. Бид хоёр гараа өргөөд зогсоох гэхэд зугатаад явсан. Араас нь бид хоёр хүний мотоцикль аваад явахад гэдэг айлын гадна машинтайгаа зогсож байсан. *******г бид хоёр авч кабондоо ирээд аймгийн төвөөс цагдаагийн дуудлагын машин дуудаж цагдаагийн дэд ахлагч Ц., Б. нарт өгч явуулсан…Доод уруул язарч цус гарсан, хүзүү, цээжний урд талд алга дарам газар зулгарсан байсан. Зүүн болон баруун шуунд цус хурч хөхөрч, толгой тухайн үед өвдөж байсан. Тухайн үед толгой өвдөж, цээжээр хөндүүрлэж өвдөж байсан ажил ихтэй байсан болохоор эмнэлэгт очиж үзүүлж чадалгүй, өвчин намдаах, үрэвслийн эсрэг эмнүүд уусан. Одоогоор зовиургүй байгаа...” гэсэн мэдүүлгээр нотлогдож байна. Шүүгдэгч нар нь хохирогч Б., Ё. нарыг илтэд үл хүндэтгэн тэдний эрх, эрх чөлөөнд халдан амрах, амгалан тайван амьдрах эрхийг зөрчсөн болох нь хохирогчдоос хуульд заасан үндэслэл, журмаар авсан дээрх мэдүүлгээр тогтоогджээ. Шүүгдэгч Г.*******гийн үйлдлийн улмаас хохирогч Ё.ийн биед хөнгөн гэмтэл учирсан болох нь шинжээчийн “хохирогч Ё.ын биед “... Тархи доргилт, доод уруулын дотор талд хэгзэрсэн шарх, хүзүүний урд талд, цээжний урд тал, зүүн бугалганд зулгаралт, зүүн шуу, баруун шуунд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Тархи доргилт, доод уруулын дотор талд хэгзэрсэн шарх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цээжний урд тал, зүүн бугалганд зулгаралт, зүүн шуу, баруун шуунд цус хуралт гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна....” гэсэн 2016 оны 05 дугаар сарын 19-ний өдрийн 201620193 дугаартай дүгнэлтээр тогтоогдсон бөгөөд шинжээчийн дүгнэлтийг няцаасан ямар нэгэн нотлох баримт хэрэгт авагдаагүй, хэргийн оролцогчид шинжээчийн дүгнэлтийн талаар гомдол гаргаагүй байна. Мөн шүүгдэгч Ө.*******ыг гэрээс гаргасны дараа ч тэрээр орилж хашгиран танхайн үйлдлээ үргэлжлүүлж байсан болох нь гэрч Д.гийн “...*******ыг бид нар машинд суулгасан. ******* орилж чарлаад машинд суусан.” гэж мэдүүлсэн мэдүүлэг, гэрч Д., И. нарын энэ талаар мэдүүлсэн мэдүүлгээр нотлогдож байна. Иймд шүүгдэгч нарын өмгөөлөгчийн Ө.*******, Г.******* нарт холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, тэдэнд ашигтайгаар шийдвэрлэж өгнө үү гэсэн саналыг хүлээн авах боломжгүй гэж үзлээ. Шүүгдэгч Ө.*******, Г.******* нарын үйлдэл нь нэг цаг хугацаанд, нэг орон зайд үйлдэгдсэн нь тогтоогдож байгаа ч тэднийг гэмт хэрэг үйлдэх талаар урьдчилан үгсэн тохиролцсон гэж үзэх болон Г.******* нь тухайн үед Ө.*******тай нэг санаа зорилгоор гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэх үндэслэлийг нотолсон нотлох баримт хэрэгт авагдаагүй, шүүгдэгч Г.*******гийн шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт өгсөн мэдүүлгээр энэ нөхцөл байдал үгүйсгэгдэж байна. Түүнчлэн Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 246 дугаар зүйлийн 246.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нарын хувьд тэднийг шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хэмжээний дотор, яллах дүгнэлтийн хүрээнд шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ. Хэрэгт авагдсан нотлох баримтууд нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу авагдсан, энэ хэрэгт хамааралтай, өөр хоорондоо зөрүүгүй, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн учир тогтоолын үндэслэл болголоо. Ийнхүү шүүгдэгч Ө.******* нь танхайрах гэмт хэрэг, шүүгдэгч Г.******* нь танхайрах явцдаа бусдын бие махбодид хөнгөн гэмтэл учруулсан болох нь хөдөлбөргүй тогтоогдож байх тул тэднийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож Ө.*******ад Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 181 дүгээр зүйлийн 181.1 дэх хэсэгт зааснаар, Г.*******д Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 181 дүгээр зүйлийн 181.2.1 дэх хэсэгт зааснаар ял шийтгэл оногдуулах нь зүйтэй. Шүүгдэгч нарт ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 55 дугаар зүйлийн 55.1.3 дахь хэсэгт зааснаар гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлоо сайн дураараа нөхөн төлсөн, 55.1.9 дэх хэсэгт зааснаар үйлдсэн хэрэгтээ чин санаанаасаа гэмшсэн зэрэг байдлуудыг хөнгөрүүлэх нөхцөл, мөн хуулийн 56 дугаар зүйийн 56.1.10 дахь хэсэгт зааснаар согтуурсан үедээ гэмт хэрэг үйлдсэнийг хүндрүүлэх нөхцөл болголоо. Шүүгдэгч Ө.*******, Г.******* нарын дээрх хөнгөрүүлэн үзэх нөхцлүүдээс гадна тэдний хэрэг үйлдэхийн өмнөх болон хойшхи хугацааны зөв зан төлөвтэй байдал зэрэг хувийн байдлыг харгалзан оногдуулсан ялыг биечлэн эдлүүлэхгүй байх боломжтой гэж үзээд Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 3 дугаар зүйл, *******6 дугаар зүйлийн *******6.1, *******6.2, *******7 дугаар зүйлийн *******7.1, *******8 дугаар зүйлийн *******8.1, *******9 дүгээр зүйлийн *******9.3 дахь хэсгүүдэд заасныг удирдлага болгон 

ТОГТООХ нь:

1. овогт ын *******ыг танхайрах, овогт ын *******г танхайрах явцдаа бусдын бие махбодид хөнгөн гэмтэл учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 181 дүгээр зүйлийн 181.1 дэх хэсэгт зааснаар Ө.*******ыг 1/нэг/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар, мөн хуулийн 181 дүгээр зүйлийн 181.2.1 дэх хэсэгт зааснаар Г.*******г 3 жил 1 сарын /гурван жил нэг сарын/ хугацаагаар хорих ялаар тус тус шийтгэсүгэй.

3. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.5 дахь хэсэгт заасныг баримтлан Ө.*******ад оногдуулсан 1 /нэг/ жилийн хугацаатай хорих ял, Г.*******д оногдуулсан 3 жил 1 сарын /гурван жил нэг сар/ хугацаатай хорих ялыг тус тус жирийн дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ө.*******ад оногдуулсан 1/нэг/ жилийн хугацаатай хорих ял, Г.*******д оногдуулсан 3 жил 1 сарын /гурван жил нэг сар/ хугацаатай хорих ялыг тэнсэж тус бүр 1/нэг/ жилийн хугацаагаар хянан харгалзсугай.

5. Шүүгдэгч Ө.*******, Г.******* нар тогтоол гарахын өмнө цагдан хоригдоогүй, тэднээс гаргуулах байцаан шийтгэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт хураагдаж ирсэн эд мөрийн баримтгүй, хохирол нөхөн төлөгдсөн болохыг дурдсугай.

6. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүдэгч Ө.*******, Г.******* нарт нарт өмнө авсан батлан даалтад өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлийн 134.10-д зааснаар шүүгдэгч Ө.*******ын эзэмшлийн 11.0 сая төгрөгөөр үнэлэгдсэн Toyota allion маркийн улсын дугаартай авто машин, шүүгдэгч Г.*******гийн эзэмшлийн 6.0 сая төгрөгөөр үнэлэгдсэн Hyundai Grace маркийн улсын дугаартай авто машиныг битүүмжилсэн мөрдөн байцаагчийн тогтоолуудыг хүчингүй болгосугай

8. Шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болно.

9. Шийтгэх тогтоолыг ялтан, хохирогч нар, тэдгээрийн өмгөөлөгч эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Завхан аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч болон түүний ******* шатны прокурор мөн хугацаанд эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ    Д.НЯМ