Н.Дгийн нэхэмжлэлтэй

захиргааны хэргийн тухай

 

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Д.Баатархүү даргалж, шүүгч Д.Батбаатар, шүүгч Н.Хонинхүү нарын бүрэлдэхүүнтэй, нарийн бичгийн дарга Ц.Шагдарсүрэн, нэхэмжлэгч Н.Д, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.О-, гуравдагч этгээд А банк ХК дахь эрх хүлээн авагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Б-, гуравдагч этгээд МБ-ны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Б-, Ч.Т- нарыг оролцуулан хийж, Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 525 дугаар шийдвэрийг эс зөвшөөрч гаргасан нэхэмжлэгч, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нарын давж заалдах гомдлоор, Н.Дгийн нэхэмжлэлтэй, УБЕГ-т холбогдох захиргааны хэргийг шүүгч Н.Хонинхүү илтгэснээр хянан хэлэлцээд

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч Н.Д шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: ...Миний эзэмшлийн Улаанбаатар хот Хан-Уул дүүргийн 11 дүгээр хороо, З- ТР- гудамж 7*А тоот хаягт байрлах орон сууцны Ү-****** дугаарт бүртгэгдсэн хууль бус бүртгэл, 00******тоот өмчлөх эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгож өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч УБЕГ-с шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбартаа: ...Хан-Уул дүүргийн 11 дүгээр хороо З-гийн гудамж 7*А тоот хаягт амралтын байрны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийг А банк ХК-ийн өмчилж бүртгүүлэхээр А банк ХК дахь банкны эрх хүлээн авагч нь 2011 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдөр тус газарт холбогдох нотлох баримтыг гаргасныг үндэслэн улсын бүртгэлийн Ү-****** дугаарт бүртгэж, 00******тоот өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгосон байна. Тухайн бүртгэлийг хянан үзэхэд холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу нотлох баримтыг үндэслэн хийгдсэн байх бөгөөд Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлд заасан мэдүүлэг хүлээн авахаас татгалзах үндэслэл байгаагүй.

Дээрх нөхцөл байдлыг хянаж үзэхэд эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-****** бүртгэгдсэн бүртгэл болон 00******тоот өмчлөх эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгуулах үндэслэлгүй хэмээн үзэж байна. Иймд иргэн Н.Дгийн нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Гуравдагч этгээд А банк ХК дахь эрх хүлээн авагч шүүхэд гаргасан тайлбартаа: ... А банк ХК-ийн төрд өгөх төлбөрийг багасгах, бусад иргэний нэхэмжлэлийг хангах зорилгоор А банк ХК дахь банкны эрх хүлээн авагч нь Банкны тухай хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.3-д заасны дагуу бусдын эзэмшилд байгаа банкны актив хөрөнгийг буцааж авах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх хүрээнд А банк ХК-ийн тайлан тэнцэлд 2.505.782.220 /Хоёр тэрбум таван зуун таван сая долоон зуун наян хоёр мянга хоёр зуун хорь/ төгрөгөөр Хан-Уул дүүрэг, 11-р хороо, З-гийн гудамжид байрлах 7*А, 7*Б, 7*В тоот барилгуудыг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, нээлттэй дуудлагын худалдаагаар худалдан борлуулах арга хэмжээ зохион байгуулж байна.

Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой, эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 13 дугаар зүйлд заасны дагуу А банк ХК дахь банкны эрх хүлээн авагч УБЕГ-т мэдүүлэг гаргаж холбогдох нотлох баримтыг хүргүүлсэн бөгөөд барилгуудыг улсын бүртгэлд бүртгүүлсэн болон бүртгэсэн ажиллагаа нь хууль зүйн дагуу хийгдсэн.

Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлдээ: ...миний эзэмшилд байгаа орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг банкны нэр дээр гаргуулсан авсан байна... гэжээ. А банк нь уг барилгын санхүүжилтэд 2004 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрөөс хойш урьдчилгаа мөнгө гаргаж эхэлсэн бөгөөд А банк-ны Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн 2005 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 27 тоот тогтоолоор Хан-Уул дүүрэг, 11 дүгээр хороо, З- дахь А банк-ны төлөөлөгчийн газрын 3 байрны төсвийг 717.900 ам доллараар баталж, санхүүжилт хийхийг захирал Д.Энхтөрд даалгасан байна. Барилгын санхүүжилт анх төлөвлөснөөс хэтэрч нэмэлт санхүүжилт хийгдсээр, А банк ХК-ийн хамгийн сүүлчийн тайлан тэнцэлд уг 3 барилга 2.505.782.220 төгрөгөөр бүртгэгдсэн байна.

... Татан буугдсан банкны нэр дээр эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгосон нь буруу гэж дурдсан байна. А банк ХК татан буугдаагүй харин татан буулгах ажиллагаа явагдаж байна. Энэ ажиллагааны хүрээнд Банкны тухай хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.1.3-д заасны дагуу бусдын эзэмшилд байгаа банкны актив хөрөнгийг буцааж авах арга хэмжээг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна. Иймд нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Гуравдагч этгээд МБ- шүүхэд ирүүлсэн тайлбартаа: ...МБ-ны зүгээс 2014 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн Актив хөрөнгийг төлбөрт шилжүүлэх тухай гэрээний дагуу 2014 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдөр үл хөдлөх эд хөрөнгийг шилжүүлэх гэрээгээр хөрөнгийг шилжүүлж авахаар болсон. Банкны нэрээр өмчлөх эрхийн гэрчилгээ гаргуулахаар хандсан боловч энэ маргааны улмаас одоог хүртэл үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээг гаргуулж авч чадаагүй. Бидний хувьд хариуцагч болон гуравдагч этгээдийн нарын тайлбарыг бүрэн дэмжиж оролцож байгаа. Иймд нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 525 дугаар шийдвэрээр: Улсын бүртгэлийн ерөнхий хуулийн 3 зүйлийн 3.1.4, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1, 5 дугаар зүйлийн 5.1.2, 13 дугаар зүйлийн 13.5.1, 14 дүгээр зүйлийн 14.1.5-д заасныг тус тус баримтлан Хан-Уул дүүргийн 11 дүгээр хороо, З-, З-гийн гудамж, 7*А тоот 537.84 м.кв талбайтай 2 давхар орон сууцыг эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-****** дугаарт бүртгэж, өмчлөгч А банк ХК-д 2011 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдөр олгосон 00******тоот үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээг хэргийн нөхцөл байдлыг тодруулж, дахин шинээр захиргааны акт гартал түдгэлзүүлж шийдвэрлэжээ.

Нэхэмжлэгч Н.Д, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.О- нар шүүхэд гаргасан давж заалдахгомдолдоо: Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11-р сарын 07-ны өдрийн 525 дугаар шийдвэрийг эс зөвшөөрч нэхэмжлэгч, түүний өмгөөлөгчөөс доорх давж заалдах гомдлыг гаргаж байна. Үүнд:

1. Анхан шатны шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтад бодит байдлаас гуйвуулсан буруу дүгнэлт хийж, хэрэгт цугларсан нотлох баримтыг үл харгалзан Улаанбаатар хот Хан-Уул дүүрэг 11-р хороо З-гийн 7*А тоот 2 давхар орон сууцны 2011 оны 11-р сарын 16-ны өдөр Ү-****** дугаарт бүртгэгдсэн хууль бус бүртгэл, 00******тоот үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэл бүхий хэргийг шийдвэрлэхдээ үндэслэлгүй дүгнэлт хийж, хэргийн нөхцөл байдлыг тодруулж, дахин шинээр захиргааны акт гартал түдгэлзүүлж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй болно.

2. Нэхэмжлэгч тал нь Улаанбаатар хот Хан-Уул дүүрэг 11-р хороо З-гийн 7*А тоот 2 давхар орон сууцыг иргэн Н.Д түүний эхнэр нар А банкнаас 239.300 ам.долларын хөрөнгө гаргасан дээр нэмж өөрсдийн мөнгөн хөрөнгийг гаргаж өөрсдийн хүчээр барилгыг бариулж ашиглалтад оруулж, 2005 оноос оноос хойш өнөөг хүртэл хугацаанд түүний гэр бүл эзэмшиж, амьдарч ирсэн байдаг бөгөөд эрхийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлэхээр мэдүүлэг өгөх үед маргаантай шалтгаанаар бүртгээгүй атлаа УБЕГ-н Эд хөрөнгийн эрхийн бүртгэлийн газар нь дээрх орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг улсын комисс хүлээн авсан акт байхгүй байхад Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 16 дугаар зүйлд заасныг зөрчиж, А банк ХК-ийн бүрдэл дутуу баримтыг үндэслэн өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгож, улсын бүртгэл хийсэн байгааг шүүх харгалзан үзэлгүй дахин захиргааны акт гартал түдгэлзүүлсэн нь үндэслэлгүй болно.

Иймд Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 525 дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлж шийдвэрлүүлэх боломжоор хангаж өгнө үү гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 85 дугаар зүйлийн 85.3 дахь хэсэгт зааснаар хэргийг бүхэлд нь хянан үзэхэд дахин шинээр захиргааны акт гартал түдгэлзүүлж шийдвэрлэсэн анхан шатны шүүхийн шийдвэр Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 70 дугаар зүйлийн 70.2.7 дахь заалтыг зөрчөөгүй байна.

Хан-Уул дүүргийн 11 дүгээр хороо, З-гийн гудамж, 7*А тоот 537.84 м.кв талбайтай 2 давхар хувийн орон сууцны талаар өмчлөлийн маргаантай, уг маргаан шүүхээр эцэслэн шийдвэрлэгдээгүй байхад УБЕГ-с эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-****** дугаарт бүртгэж, А банк ХК-д 2011 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдөр 00******тоот үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ олгосон нь Улсын бүртгэлийн ерөнхий хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2.1-д тус тус заасан бүртгэл үнэн зөв, бодитой байх зарчимд бүрэн нийцээгүй байх тул хэргийн нөхцөл байдлыг цаашид тодруулж, дахин шинээр захиргааны акт гаргах шаардлагатай гэж үзэж, Улсын бүртгэлийн Ү-****** дугаар бүртгэл, 00******тоот өмчлөх эрхийн гэрчилгээг тус тус түдгэлзүүлж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлтэй байна.

Анома ХХК-ийн эзэмшлийн газар болох Хан-Уул дүүргийн 11 дүгээр хороо, З-гийн аманд байрлах газарт А банкны хөрөнгө оруулалтаар төлөөлөгчийн газрын 2 давхар 3 ширхэг орон сууц барих, захиран зарцуулах талаар Хамтран ажиллах гэрээ-г 2004 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр байгуулж, тус банкны Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн 2005 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 27 дугаар тогтоолоор нэг барилгын төсвийг 239.300 ам доллараар тооцож, нийт 717.900 ам доллараар батлан, тус банкны гүйцэтгэх захирлын 04 дүгээр сарын 21-ний өдрийн 275 дугаар тушаалаар дээрх зардлыг холбогдох данснаас гаргахыг ерөнхий нягтлан бодогчид зөвшөөрсөн байна. Харин 2004 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрөөс хойш А банкны 1915******************* тоот Дуусаагүй барилга-З- дансанд барилгын зардлын гүйлгээ анх бичигдэж, 2008 оны 12 дугаар сарын 31-ны байдлаар гурван барилга нийтдээ 2.505.782.220.95 төгрөгийн өртөгтэйгээр банкны санхүүгийн тайлан балансад бүртгэгджээ.

Дээрх орон сууцуудад Нийслэлийн барилга хот байгуулалт, төлөвлөлтийн газрын Хот төлөвлөлт, мэдээллийн хэлтсийн 2007 оны 02 дугаар сарын 07-ны өдрийн 04/534-536 дугаар шийдвэрээр З- дахь З-гийн гудамж 7*А, 7*Б, 7*В гэсэн хаяг олгогдож ашиглалтад орсон, 7*А тоот орон сууцанд нэхэмжлэгч Н.Д гэр бүлийн хамтаар өнөөг хүртэл оршин сууж эзэмшиж байгаа болох нь тогтоогджээ.

Түүнчлэн уг орон сууцуудыг А банкны удирдлагуудад холбогдох эрүүгийн хэрэг шалгагдах явцад Улсын мөрдөн байцаах газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэг мөрдөх хэлтсийн Чиглэлийн ахлах мөрдөн байцаагчийн 2008 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн тогтоолоор битүүмжилсэн ч 2011 оны 12 дугаар сарын 28-ны өдрийн тогтоолоор 7*А байранд холбогдох хэсгийг нь хүчингүй болгосныг нэхэмжлэгч Н.Д зөвшөөрөөгүй ба эрүүгийн хэрэг шийдэгдэж, зах зээлийн үнэлгээ тогтоолгосны дараа энэ асуудлыг шийдвэрлэнэ[1] гэж тогтоолтой танилцах үедээ мэдэгдэж байжээ.

Нэгэнт А банкны данс болон бусад тайлан балансад нэхэмжлэгчийн оршин сууж, эзэмшиж байгаа 7*А болон зэргэлдээ орших 7*Б, 7*В орон сууцнуудын төсвийг нэг барилгад 239.300 ам доллараар тооцож, нийт 717.900 ам доллараар тооцон данснаас гаргахын зөвшөөрч, улмаар 2008 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар гурван барилга нийтдээ 2.505.782.220.95 төгрөгийн өртөгтэйгээр тусгагдсан, банкны эрх хүлээн авагчийг томилогдох үед тус банкны санхүүгийн Дуусаагүй барилга-З- дансанд бүртгэлтэй байснаас үзвэл А банкны эрх хүлээн авагчаас улсын бүртгэлийн газарт хандаж тус орон сууцуудын өмчлөгчөөр бүртгүүлж, үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ гаргуулсан нь Банкны тухай хуулийн 57 дугаар зүйлд заасан банкны эрх хүлээн авах арга хэмжээг хэрэгжүүлэх хүрээнд хийгдсэн байх боловч 7*А тоот орон сууцыг битүүмжилсэн байх хугацаанд, мөн өмчлөлийн маргаантай байхад нь А банк-ны нэр дээр өмчлөх эрхийг бүртгэж, гэрчилгээ олгосон нь бүртгэл үнэн зөв байх гэсэн хуулийн шаардлагыг бүрэн хангаагүй учир дутагдалтай байна.

Гэвч нэхэмжлэгчээс ...банкнаас гаргасан анхны санхүүжилт нь хүрэлцээгүй, дэд бүтэц, шугам сүлжээ тавихад зарцуулагдсан, 7*А тоот орон сууцыг өөрийн болон ах дүү нарын хувийн хөрөнгөөр барьж дуусгасан... гэж тайлбарлан 2005, 2006 оны санхүүгийн анхан шатны холбогдох баримтыг эх хувиар нь гаргаж өгсөн, тус захиргааны маргааныг эцэслэн шийдвэрлэх хүртэл өмчлөгчөөр тогтоолгох нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзаж шийдвэрлэсэн Хан-Уул дүүргийн шүүхийн шүүгчийн 2012 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 4449 дүгээр захирамжаас үзвэл өмчлөлийн маргаан эцэслэн шийдвэрлэгдээгүй, орон сууцны эзэмшлийн талаар А банкны эрх хүлээн авагчид нэхэмжлэгчээс 2010 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдөр хүсэлт гаргаж байсан, гуравдагч этгээдийн төлөөлөгчөөс анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдаанд банкны балансад тусгагдсан 7*А тоот орон сууцанд хамаарах төлбөрийг бүрэн төлсөн тохиолдолд орон сууцыг нэхэмжлэгчид шилжүүлэхэд татгалзах зүйлгүй гэж тайлбарласан байх тул шүүх эдгээр нөхцөл байдлыг харгалзан маргаан бүхий захиргааны актыг түдгэлзүүлж, 7*А тоот орон сууцны өмчлөгч шүүхийн журмаар тогтоогдсоны дараа үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээг олгох байдлаар шинээр акт гаргах шаардлагатай гэж шийдвэрлэсэн нь зүйтэй байна.

Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.5-д үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг бүртгүүлэхэд хавсаргах баримтыг нэг бүрчлэн зааж, 14 дүгээр зүйлд мэдүүлэг хүлээн авахаас татгалзах үндэслэлийг тодорхойлсноос үзвэл нэхэмжлэгч, түүний өмгөөлөгчийн ...дээрх орон сууцыг улсын комисс хүлээн авсан акт байхгүй байхад бүрдэл дутуу баримтыг үндэслэн өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгож, бүртгэл хийсэн байхад шүүх харгалзан үзээгүй гэх тайлбар, гомдол үндэслэлгүй.

Иймд шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгч болон түүний өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхиж шийдвэрлэв.

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 86 дугаар зүйлийн 86.1, 87 дугаар зүйлийн 87.1 дэх хэсгийг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 525 дугаар шийдвэрийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгч, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нарын давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхисугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 72000 төгрөгийг улсын төсөвт хэвээр үлдээсүгэй.

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 86 дугаар зүйлийн 86.5 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах шатны шүүх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн, хууль буруу хэрэглэсэн гэж нэхэмжлэгч, хариуцагч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч нар үзвэл магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Улсын Дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн танхимд хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

ШҮҮХ БҮРЭЛДЭХҮҮН:

 

ШҮҮГЧ Д.БААТАРХҮҮ

ШҮҮГЧ Д.БАТБААТАР ШҮҮГЧ Н.ХОНИНХҮҮ