МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС Чингэлтэйдүүргийнэрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийншүүххуралдааныгш үүгчН.Баярмаадаргалж,шүүгчБ.М, С.Б-жаргалнарынбүрэлдэхүүнтэй Иргэдийн төлөөлөгчБ.Сарантуяа НарийнбичгийндаргаО.Болормаа, УлсыняллагчБ.Байгалмаа, ШүүгдэгчБ.М, түүнийөмгөөлөгчГ.БаяржаргалҮД:04-91, ХохирогчЛ.Э,түүнийөмгөөлөгчЗ.АлтангэрэлҮД:05- 77нарыгоролцуулантусшүүхийншүүххуралдаанытанхимднээлттэйявуулсанхурлаар ЧингэлтэйдүүргийнПрокурорынгазраас: Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт: Шүүгдэгч:Монголулсыниргэн,СүхбаатараймгийнБаруун-Уртхотод1968 оны11 дүгээрсарын 20-ныөдөртөрсөн, 49настай, эрэгтэй,халх, дээдболовсролтой,биеийнтамирынбагшмэргэжилтэй, эрхэлсэнтодорхойажилгүй, амбүл-4, эхнэр2хүүхдүүдийнхамтБаянзүрх дүүргийн 00 дугаар хороо, 00-р хорооллын 00-р байрны 0-00 тоотодоршинсууххаягтай, улсаасавсангавъяашагналгүй, биеэрүүл, хэрэгхариуцахчадвартай, БоржигоновогтБ-ынМ-/РД МонголулсынЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн148дугаарзүйлийн148.3- тзааснааряллахдүгнэлтүйлдэнирүүлсэнэрүүгийн 0000000000000 дугаартай105/2016/0224/Эиндекстэйхэргийг 2016оны07дугаарсарын18- ныөдөрхүлээнавчхянаншийдвэрлээд ТОДОРХОЙЛОХнь: Холбогдсонхэргийнталаар/яллахдүгнэлтэддурьдсанаар/ ШүүгдэгчБ.М2012оны 10 дугаарсараас 2014оны 06 дугаарсарын 16- ныөдрийнхоорондиргэнЛ.Эаасуулуурхайчиглэлэээрхамтарчажилланагэжхуур чмэхлэн23.662.514төгрөгийгавчиххэмжээнийхохиролучруулсангэмтхэрэгтхолбогдж ээ. Шүүхийнхэлэлцүүлэгтяллах, өмгөөлөхталаасшинжлэнсудалсанболонхэрэгтхуульдзаасанүндэслэлжурмындагуу цугларсандараахнотлохбаримтуудыгталбүрээсньбүрэнбодитойшинжлэнсудлав. Үүнд: ШүүхийнхэлэлцүүлэгтшүүгдэгчБ.Мын: …БиЭтайбазхүргэнЭаардамжуулан 2012 ондтанилцсанюм. ТэрүедбиХөххотодамьдарчбайсан. МанайгэрбүлийнхүнХөххотоддээдсургуульдбагшилжбайсанюм.Бидхамтарчбизнес хийжхувийнамьдралахуйгаадээшлүүлэхээрярилцажЭтайуулуурхайнчиглэлээ рхамтарчбизнесхийхээрболжтөмрийнхүдрийнлицензолжХөххотынБугатынхятадуу дтайтөмрийнхүдэролборлохчиглэлээражиллахаарболжбайсан. Бианхнаасаатүүнийгзалилъямэхэльегэсэнсанаабайгаагүй. Биднийярьсантөлөвлөсөнзүйлсанасаарболоогүй, манайтөрзасгийнгазарсолигдсонзэргээсболсон.БиЭыняриадбайгаашигтийми ххэмжээниймөнгөтөгрөгийгаваагүй.Минийтооцоогоор 9 /есөн/саятөгрөгийгавсан.ГурвандаваатОтгонбаатараас 2013 оны 06 дугаарсарын 23-ндочиж 2.000.000төгрөгийгавсан. Угмөнгийгавахдаамэргэнийшообарьцаандньтавьжзээлжаваадбуцаагаад 2.500.000 төгрөгийгбэлнээрөгсөн. БиАаасавсанмөнгийгаваагүй. ЭбидхоёрБ-оос 4.000.000 төгрөгавснаасби 3.000.000 төгрөгийгньавсанньүнэн. Түүнийгсаяшалгагдажбайххугацаандаацагдаагийнбайгууллагаардамжууланэргүүл энтөлсөн.Бинийт 8.500.000 төгрөгийгэргүүлэнтөлсөн. Одоо 500.000 төгрөгийгөгөхёстойгэжбодожбайна. Хэнхэндээхэтэрхийитгэжявснаасиймбайдалдхүрлээгэжбодожбайнагэжмэдүүлсэнм эдүүлэг. ШүүхийнхэлэлцүүлэгтхохирогчЛ.Эын: …М-ньминийбагадүүгийнбазхүргэнюм. М-нададуулуурхайнчиглэлээрхамтарчажиллаягэдэгсаналтавьсныдагуубитү үндбусдаасмөнгөзээлжөгчбайсан. Минийтооцоогоор 39.000.000 төгрөгийгөгчтүүнийхүүалдангинийлээд 85.000.000 төгрөгболжбайгааюм. БиМ-тмөнгөөгөхдөөбэлнээршуудтоолоодөгчбайсан . Мөнзаримыгдансаараашилжүүлжбайсан. Одообаримттайөгсөннь 23.000.000 төгрөгболжбайгаатулүүгээрбуюу 23.662.514 төгрөгийнхохирлыгнэхэмжилжбайна. М-ньзээлийнхүүнээсбитгийайэргүүлээдтөлчихнөгэдэгбайсан. Хятадуудирлээхоолондоруулахгэжбайнагэдэгбайсанболовчнадтайнэгчхятадуулзуу лжбайгаагүй. БитүүндитгэжХөххотруухүртэлдансаармөнгөшилжүүлжбайсан. БусдаасмөнгөзээлэхдээбиөөрөөгарынүсэгзуржаваадлМ-төгдөгбайсан. Одоомөнгөөзээлдүүлдсэнхүмүүснамайгтүрүүчээсээшүүхэдөгсөнбайгаагэжмэдүүлс энмэпүүлэгхавтастхэргээс: МөрдөнбайцаалтандгэрчЧ.Оийн:...М-ыгтанинааманайнөхө рЭтайнийлээднайзалжнөхөрлөөдяваадбайсанюмтэгээдмэднээ.Энэталаарбо лмэдээгүй. 2013 оны 01 сараасЭруухүмүүсзалгаадзээлсэнмөнгөөөггээднэхээдзалгаадбайсантэгэхээр ньбиямаручиртайюмяасан юмгэжасуусанчиньМ-тайхамтранхятадуудтайнийлжуурхайажиллуулахгээдх үмүүсээсмөнгөзээлсэнюмаагэжхэлсэнэнэүедньмэдсэн. ҮүнээсхойшМ-манайгэрээроржгардагболсонюм. ...Эхүмүүсээсмөнгөзээлээдувуулж, цувуулаадлмөнгөөгөөдбайсанюмбайналээягхэдэнтөгрөгөгсөнийгньболмэдэхгүйба йна. Хүмүүсээсиххэмжээниймөнгөзээлсэнбайсан...гэжмэдүүлсэнмэдүүлэг/хх[1]ийн33-ртал/ МөрдөнбайцаалтандгэрчЦ.Г.О:...Нададхэлэхдээуу лажилхөөцөлдөжбайгаагэжхэлсэн. Сүүлд 2 саятөгрөгийгиржзээлэхдээМ-гэжхүнтэйхамтиржавсанэнэхүнтэйгээхамтнийл жуулуурхайнажилхөөцөлдөөдбайгаалгэжярьсанөөрзүйлийгньмэдэхгүйбайна гэж мэдүүлсэнмэдүүлэг/хх-ийн 34-ртал/ МөрдөнбайцаалтандгэрчЦ.Аын:...Манайнөхрийнтөрсөнахньбайгааюмааби бэрньбайгааюм. 2013 оны 07 дугаарсарднадаас 1 саятөгрөгийгзээлжавсанюмаа. Би 1 саятөгрөгийгөгөхдөөбэлнээрньөгчбайсан. Ингэжмөнгөавахдааганцаарааиржавчбайсан. Эахбид 2хоорондоонэгсаятөгрөгөгсөнтухайгаагараарбичижтэмдэглэсэн. ЭахМ-ахтайхамтрануулуурхайнажилхийнэгээдмөнгөзээлжавчбайсан юм.ЭахынгэртлМ-ахирээдлхоножөнжөөдявдагбайсанюмгэж мэдүүлсэнмэдүүлэг/хх-38-ртал/ МөрдөнбайцаалтандгэрчМ.Б-ын : ... Тиймээтанинаа 10- ааджилийнөмнөөсбид 2нэгнэгнийгээмэддэгтанилуудбайгааюм. Хуурайахдүүнаргэжойлгожболноо. 2012оны 12 сарднадаасбэлнээрнь 4 саятөгрөгийгзээлжавсан. Бидхоёрнотариатаароржбайсанбичигбайгааөөрзүйлбайхгүй. УулуурхайнчиглэлээрХятадтайнийлжгэрээхийжбайгаагэсэнюмярьжбайсан. ЭахнадаасмөнгөавдагөдрөөМ-гэдэгхүнтэйхамтирээдшууднадаасавса нмөнгөөМ-тааөгчбайсан. Эахнадаасавсан 4 саятөгрөгнийхөө 3 саяыгнададбуцаанөгсөнодоо 1 саятөгрөглавахдутуубайгаа гэж мэдүүлсэнмэдүүлэг/хх-ийн 39-ртал/ МөрдөнбайцаалтандгэрчЖ.Б-төгсийн:.. Тиймээ 2010 оноосхойштанинаа. 2013оны03 дугаарсарынсүүлээр 1 сая 300 мянгантөгрөгийгнадаасзээлсэнюм.Уулуурхайнчиглэлээрнэгхүнтэйхамтранажилхий хгэжбайгаамөнгөхэрэгтэйбайнагээднадаасзээлжавчбайсанюм. ХамтранажиллахгэжбайгаатухайнхүнийгньбитанихгүйээтэрхүнньЭахтайхамт яваадлбайдагбайсантэрхүнньмахлагбиетэйхараанынүднийшилзүүсэнахлбайсанөө рзүйлийгмэдэхгүйбайна....бимөнгөөөгөхдөөбэлнээрньөгчбайсан. Надаасмөнгөавахүеднөгөөхамтажилхөөцөлдөжбайгаагэхмахлагбиетэйнүднийшилт эйаххамтиржавчбайсан гэж мэдүүлсэнмэдүүлэг/хх-40-ртал/ МөрдөнбайцаалтандгэрчБ.Э-ын:...БиЭыгтанина. 1997оноосхойшмэднэ. 3 жилийнөмнөөсЭынэгчээсбайрхудалдажавчбайсантэрнээсхойшнайзуудболсо н. 2012 оны 11 билүү 12 сардЭнадаасуулуурхайтайхолбоотойажилхийхгэжбайгаамөнгөнийхэрэггараад байнамөнгөзээлээчгэхээрньцалингийнзээлд“Голомт”банкнаас 1.500.000 мөнгийгавчөгсөн. ТухайнүедЭдүүЖ-гаахамтявжбайсан. ТэгээдбицалингийнзээлийнгэрээгээЭадчиөөрөөтөлөөрэйгээдөгсөн. БиЭадитгэдэгболохооргэрээ, хэлэлцээрхийгээгүйбэлнээрньөгсөн. Тухайнүедуулуурхайтайхолбоотойнэгюмярьжбайсан. Ягюундзарцуулнагэжярьжбайсныгньбиодоосанахгүйбайна гэж мэдүүлсэнмэдүүлэг/хх-140-ртал/ МөрдөнбайцаалтандгэрчГ.Б-Б-ын :... 2013 оны 02 дугаарсарын 18- ныөдөрзээлийнгэрээбайгуулан 1.000.000 төгрөгийгнадаасзээлжавсан. Дараань2013оны 07 дугаарсарддахин 1.000.000 төгрөгийгнийт 3 саятөгрөгийгнадаасзээлжавсанюм. Уулуурхайнчиглэлээражилхийхгэжбайгаагэжхэлжбайсан. Өөрнарийнзүйлийгньсайнмэдэхгүйбайна гэж мэдүүлсэнмэдүүлэг /хх-ийн 177-ртал/ МөрдөнбайцаалтандгэрчО.Олзбилгүүний:..Эахболманайнайзынахньба йгааюм. 2012 ондЭахнададхэлэхдээтөмрийнорднылицензбайнаууавъягэжхэлэхээрньбиСэ лэнгэаймгийнЕрөөсумандбайрлалтайтөмрийнорднылицензнийхуулбарматериалыг өгсөнчиньзабиэнэматериалыгбазхүргэнМ-түзүүлээдэргээдхолбогдъёгэжхэл ээдалгаболсонюм. Одооэнэтөмрийнорднылицензбайхгүйодоозарагдсанбайгаагэж мэдүүлсэнмэдүүлэг/хх-ийн 178-ртал/ Үзлэгхийжхураанавсантухайтэмдэглэл /хх-ийн 73-78- ртал/зэрэгбичгийннотлохбаримтуудыгшинжлэнсудлав. Дээрхнотлохбаримтуудыгхуульдзаасанүндэслэл, журмындагууцуглуулжбэхжүүлсэнбайхбөгөөдшүүхтүүнийгхэрэгтхамааралтай,ачхо лбогдолтой, үнэнзөвдтооцожшийтгэхтогтоолынүндэслэлболголоо. ХэрэгтавагдсаннотлохбаримтуудыгдүгнэхэдшүүгдэгчБ.Мньхохирогч Л.Эаас “уулуурхайнчиглэлээрхамтарчажиллана” гэжхуурчмэхлэх, итгэлэвдэхаргаарзалиланнийт 23.662.514 төгрөгийгавч, иххэмжээнийхохиролучрлуусангэмтхэрэгүйлдсэнболохньшүүгдэгчийнүйлдсэнхэргэ эхүлээнмэдүүлсэнмэдүүлгүүд, хохирогчЛ.Эынмөрдөнбайцаалтадболоншүүхийнхэлэлцүүлэгтмэдүүлсэнмэдү үлгүүд, гэрчнарынмэдүүлгүүд, “Голомтбанк”-ныгүйлгээнийхуудас /хх-6, 17-18/, шүүхсэтгэцэмгэгсудлалын 2014 оны 12 дугаарсарын 16-ны ¹1064 тоотдүгнэлт , “Голомтбанк”-ныгүйлгээхийсэнкартынхуулга /хх-74-77/, зээлийнгэрээнүүд /хх-78-83, 185-189/, “Монголбанк”-ныгэмтхэрэгүйлдэгдэхүеийнханшийнлавлагаа /хх-90, 122- 123, 184/, хохирлынмөнгөхүлээлцсэнбаримт /хх-108-110/, шүүгдэгчБ.Мынмөнгөтөлсөнбаримтуудболонбичгийнбусадбаримтаарханга лттай нотлогдонтогтоогдлоо. ИймдшүүгдэгчБоржигоновогтБ-ынМ-ыгбусдынэдхөрөнгийгзалиланм эхлэнавч, бусдадиххэмжээнийхохиролучруулсангэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайдтооцожтүүнд Эрүүгийнхуулийнтусгайангийн 148 дугаарзүйлийн 148.3 дахьхэсэгтзаасанялоногдуулаххуульзүйнүндэслэлтэйбайнагэжшүүхдүгнэлээ. Шүүх хохирлын хэмжээг тодорхойлохдоо гэмт хэрэг үйлдэх үед мөрдөгдөж байсан хууль тогтоомжид заасан нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ болох 192.000 төгрөгийг тавиас дээш нэгзуунхоринтав дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээгээр тооцсон болно. Шүүх шүүгдэгчид ял оногдуулахад хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байх ба тэрээр үйлдсэн гэмт хэрэгтээ чин санаанаас гэмшдэггүй, гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлоо сайн дураараа төлөөгүй зэрэг нөхцөл байдлыг ял хүндрүүлэх нөхцөлд харгалзан үзлээ. Шүүгдэгч нь 2015 оны 7 дугаар сарын 02-ны өдрөөс өмнө дээрх гэмт хэргийг үйлдсэн тул Анхны ардчилсан сонгууль болж байнгын ажиллагаатай парламент байгуулагдсаны 25 жилийн ойг тохиолдуулан Өршөөл үзүүлэх тухай 2015 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр Б-лагдсан хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1-д зааснаар түүнд оногдуулсан ялаас эдлээгүй үлдсэн үндсэн болон нэмэгдэл ялаас өршөөн хэлтрүүлэх үндэслэл болж байна. ШүүгдэгчБ.МньурьдШИтгүүлжбайгаагүйболохньялшийтгэгдсэнэсэхий гшалгаххуудсаарнотлогдожбайна. /хх-1-86/ Хэрэгтэдмөрийнбаримтаархураагдсанзүйлгүй, нэгтгэсэнболонтусгаарласанхэрэггүйболохыгтустусдурдахньзүйтэйбайна. Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 122 дугаар зүйлийн 122.1, 283, 286, 294, 297, 298 дугаар зүйлүүдэд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ: 1.Шүүгдэгч Боржигоновогт Б-ын М-ыг бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхэлж авсан гэмт хэргийг үйлдсэнээсбусдадүлэмж хэмжээний хохирол учруулсан гэм буруутайд тооцсугай. 2.Анхны ардчилсан сонгууль болж байнгын ажиллагаатай парламент байгуулагдсаны 25 жилийн ойг тохиолдуулан 2015 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр Б-лагдсан Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн7 дугаар зүйлийн 7.1, 10 дугаарзүйлийн 10.6-дтустус зааснаар шүүгдэгчБ.Мтхолбогдоххэргийгхэрэгсэхгүйболгосугай. 3.Шүүгдэгчэнэхэргийнулмаасцагданхоригдсонхоноггүй, хэрэгтэдмөрийнбаримтирүүлээгүй, эдхөрөнгөбитүүмжлээгүйгтустусдурдсугай. 4.ШүүгдэгчБ.Мтавсантаслансэргийлэхаргахэмжээгхүчингүйболгосуг ай. 5.Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1-д зааснаар шүүгдэгч Б.Маас 23.662.514(хорин гурван саязургаанзуунжаранхоёрмянгатаванзуунарвандөрөв) төгрөг гаргуулж, хохирогч Л.Э (РД:ЦВ00000000) төгрөг олгосугай. 6.Шийтгэхтогтоолддавжзаалдахгомдолгаргах, эсэргүүцэлбичихэрхбүхийэтгээдтогтоолыггардуулснаасхойш 14 хоногийндоторНийслэлийнЭрүүгийнхэргийндавжзаалдахшатнышүүхэддавжзаалда хгомдолгаргах, улсыняллагч, дээдшатныпрокурорэсэргүүцэлбичихэрхтэйгдурдсугай 7.Шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шүүгдэгч Б.Мт урьд авсан бусдын Б-лан даалтад өгсөн таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Н.БАЯРМАА ШҮҮГЧИД Б.М С.Б-ЖАРГА