149/2019/0162         173           2019,12,06

 

 

 

 

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС:

 

 

            Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн Ерөнхий шүүгч Б.Алтанцэцэг даргалж тус шүүхийн танхимд   

 

          Нарийн бичгийн дарга                                 С.Төртулах

          Улсын яллагч                                               Н.Улсболд

          Шүүгдэгч Ц.Одгэрэл нарыг оролцуулан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокурор, хууль цаазын дэд зөвлөх Н.Улсболдоос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт  зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* ******* ******* Одгэрэлд холбогдох ******* дугаартай эрүүгийн хэргийг 2019 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол улсын иргэн, 1988 îíû 09 äүãýýð ñàðûí 14-íèé өдөр Ñýëýíãý àéìãèéí Ìàíäàë ñóìàíä òөðñөí, 31 íàñòàé, ýìýãòýé, дýýä áîëîâñðîëòîé, эäèéí çàñàã÷ ìýðãýæèëòýé, аì áóë 2, ýã÷èéí õàìò Ñýëýíãý àéìãèéí Ìàíäàë ñóìûí 7 äóãààð áàã, Áàðèëãûí 40 àéëûí 5-2 òîîòîä îðøèí ñóóõ õàÿãòàé,эрхэлсэн тодорхой ажилгүй улсаас авсан гавъяа шагналгүй, ÿë øèéòãýëãүé,  бие эрүүл, ухаан санаа бүрэн, õýðýã õàðèóöàõ ÷àäâàðòàé, Áîðæèãîí îâîãò Öîãîîãийí Îäãýðýë ÐÄ:/Ì388091481/

 

Холбогдсон хэргийн талаар яллах дүгнэлтэд дурьдсанаар:

Шүүгдэгч Ö.Îäãýðýë íü 2019 îíû 09 äүãýýð ñàðûí 01-íèé өäөð Ñýëýíãý àéìãèéí Ìàíäàë ñóìûí 2 äóãààð áàãèéí íóòàã Ñèòè õóäàëäààíû òөâèéí Õààí áàíêíû ÀÒÌ-ñ Ì.Ñî¸ë-Ýðäýíèéí Õààí áàíêíû 5001150084 äóãààðûí Õààí áàíêíû äàíñíààñ òүүíèé âèçà êàðòààð íèéò 550.000 òөгðөãèéã õү÷ õýðýãëýхãүéãýýð, íóóöààð, õóóëü áóñààð àâñàí ãýìò õýðýãт холбогджээ.

           

          Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.Үүнд:

  Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Ц.Одгэрэл мэдүүлэхдээ: “....2019 оны 09 сарын 01-ний өдөр би хуурай эгчтэйгээ хамт архи уугаагүй байсан юм. ******* гарч явчихаад ирэхдээ жаахан халамцуу ороод ирсэн. Тэгээд танай *******оо ах чинь чамайг хүрээд ир гээд гэртээ дуудаад байна гэсэн юм. Тэгэхээр нь яваад очсон чинь миний хуурай дүү гээд архи авч өгөөд хоёр, гурван шил архи хувааж уусан. Тэгээд жаахан халцгаагаад тийм юм болчихсон байсан. Тухайн үед 550,000 төгрөгийг үрээд дуусгачихсан. Хорь гучаар дэлгүүрээс юм аваад уншуулаад, 300-г нь үрээд 200-г нь сайн санахгүй байгаа. Гэхдээ би авснаа хүлээн зөвшөөрч байгаа....” гэжээ.

 

 

            Хохирогч М.*******-Эрдэнийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “.... Áè òóõàéí үåä ñîãòîõîîñîî өìíө íü өөðèéí "Õààí áàíê"-íû âèçà êàðòàà øêàôíû äýýä òàëûí õóëäààñíû çàâñàðò õèйñýí þì. Òóõàéí үåä 16 öàã áîëæ áàéñàí. Òýãýýä ñîãòîîä óíòàæ áàéãààд ñýðýõýä ìàíàé ãýðò Ìýíäýý áèä õî¸ð ë áàéñàí þì. Òýãýýä áàéøèí äîòðîîñîî âèçà êàðòàà õàéãààä îëîîãүé. Òýãýýä Ìýíäýý áèä 2 ñïèðòèéí 10 äóãààð áàéðàíä áàéäàã íàéç Áүäýýãèéí ãýðò 19 öàãèéí îð÷èì î÷îîä ãýðò íü ñóóæ áàéõàä ìèíèé 99543348 äóãààðûí óòñàíä Õààí áàíêíû êàðòíààñ 20.000, 30.000, 300.000, 200.000 íèéò 550.000 òөãðөã õàñàãäñàí òàëààð ìåññåæýýð ìýäýýëýë íü èðñýí þì. Òýãýýä òóõàéí óåä õàìò àðõè óóñàí õүìүүс àâñàí áàéæ áîëçîøãүé ãýæ áîäîîä öàãäààä ìýäýãäýýãүé þì. Áè íèéò 550.000 òөãðөãөөð õîõèðñîí òóë óã õîõèðëîî áàðàãäóóëàõ ñàíàëòàé áàéíà..." ãýõ ìýäүүëýã /õõ-èéí 15, 21 õóóäàñ/,

            Гэрч М.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “....Одгэрэл намайг гэрээс нь гаръя гээд бид 2 гараад "2 Õүү Á" äýëãүүð ëүү ÿâæ áàéõàä Îäãýðýë, Ñî¸ëîîãийí âèçà êàðòûã íü àâ÷èõñàí áàéñàí. Òýãýýä áè "êàðòûã àâ÷ áîëæ áàéãàà þì óó" ãýæ àñóóõàä Îäãýðýë "Çүãýýðýý õàìò àæèëëàæ áàéñàí þì" ãýýä Ñèòè õóäàëäààíû òөâèéí ÀÒÌ îðæ ÿâàõàä Çîëîîòîé òààðàëäààä áèä 3 õàìò ÀÒÌ îðîîä Ñî¸ëîîãийí êàðòíààñ Çîëîî, Îäãýðýë 2 ìөнгө àâààä áàéñàí. Õýäýí төгрөг авсаныг нь би мэдэхгүй байна....” гэх мэдүүлэг /õõ-èéí 23-24 õóóäàñ/,

            Ãýð÷ Ï.Çîëáàÿðûí мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “.....тэгээд дэлгүүрээс 1 шил архи идэж уух юм аваад гэрт нь î÷îîä òýðíýýñýý õýä õýä òàòààä òýãýýä áè õàðèõ áîëîîä áèä õýä õîéøîî öóã ÿâààä Ö.Îäãýðýë ÀÒÌ-ээñ ìөíãө àâ÷ ýã÷èéãýý ýðãýíý ãýõýýð íü öóã Ñèòè òөâèéí ÀÒÌ-ñ îðñîí. Òýãýýä Ö.Îäãýðýë ìөíãө àâñàí. Õýäýí òөãðөã àâñàíûã áè ìýäýõãүé áàéíà. Өөðèéíõ íü êàðò þì áàéõ ãýæ áîäîæ áàéñàí. Òýãýýä Ö.Îäãýðýë ýìíýëýã îðæ ýã÷òýéãýý óóëçààä ãàð÷ èðýõýýð íü Áàòàà, Îäãýðýë áèä 3 çàõ îðîîä Ö.Îäãýðýë Õүíñíèé çàõûí ÀÒÌ-ээñ áàñ äàõèí ìөíãšөàâ÷ áàéñàí....." ãýõ ìýäүүлýã, /õõ-èéí 27 õóóäàñ/,

            2019 îíû 09 äүãýýð ñàðûí 06-íû өäðийн Õÿíàëòûí êàìåðûí үçëýã õèéñýí òýìäýãëýë /õõ-èéí 46 õóóäàñ/,

Ìèæèä îâîãòîé Ñî¸ë-Ýðäýíèéí Õààí áàíêíû 5001150084 äóãààðòàé Äåïîçèò äàíñíû äýëãýðýíãүé õóóëãà /õõ-èéí 48 õóóäàñ/ болон шүүгдэгч Ц.Одгэрэлийн хувийн байдлыг тогтоосон баримтууд болох

Ц.Одгэрэлийн оршин суух хаягийн тодорхойлол /хх-ийн 38 хуудас/, Ц.Одгэрэлийн иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх-ийн 39 хуудас/, шүүгдэгчийн хурууны хээний дардас /хх-ийн 41   хуудас/, Ц.Одгэрэлийн ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 42 хуудас/ зэрэг болно.

 

         Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд болон хэрэгт авагдсан бусад бичгийн нотлох баримтуудыг шүүх тал бүрээс нь бүрэн, бодитой магадлан хянасны үндсэнд ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүхээс Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлд “Анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явагдана” гэж заасныг баримтлан шүүгдэгчийн гэм буруугийн асуудлыг прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хэмжээний дотор дараах байдлаар хянан шийдвэрлэлээ.

 

Шүүгдэгч Ц.Îäãýðýë íü 2019 îíû 09 äүãýýð ñàðûí 01-íèé өäөð Ñýëýíãý àéìãèéí Ìàíäàë ñóìûí 2 äóãààð áàãèéí íóòàã Ñèòè õóäàëäààíû òөâèéí Õààí áàíêíû ÀÒÌ-ñ Ì.Ñî¸ë-Ýðäýíèéí Õààí áàíêíû 5001150084 äóãààðûí Õààí áàíêíû äàíñíààñ òүүíèé âèçà êàðòààð íèéò 550.000 òөгðөãèéã õү÷ õýðýãëýхãүéãýýð, íóóöààð, õóóëü áóñààð àâñàí гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь:

Хохирогч М.*******-Эрдэнийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 15, 21 дүгээр хуудас/, гэрч М.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 23-24 дүгээр хуудас/, гэрч П.Золбаярын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 27 дугаар хуудас/, 2019 îíû 09 äүãýýð ñàðûí 06-íû өäðийн Õÿíàëòûí êàìåðûí үçëýã õèéñýí òýìäýãëýë /õõ-èéí 46 õóóäàñ/,  Ìèæèä îâîãòîé Ñî¸ë-Ýðäýíèéí Õààí áàíêíû 5001150084 äóãààðòàé Äåïîçèò äàíñíû äýëãýðýíãүé õóóëãà /õõ-èéí 48 õóóäàñ/, Шүүгдэгч Ц.Одгэрэлийн мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэм буруугаа хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг зэрэг тухайн хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан нотлох баримтуудаар нотлогдож байна гэж шүүх дүгнэв.

Шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэгдсэн нотлох баримт болох шүүгдэгчийг  яллагдагчаар мөн хохирогч, гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хуулийн шаардлага хангасан, нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэв.

Прокуророос шүүгдэгч Ц.Îäãýðýë íü 2019 îíû 09 äүãýýð ñàðûí 01-íèé өäөð Ñýëýíãý àéìãèéí Ìàíäàë ñóìûí 2 äóãààð áàãèéí íóòàã Ñèòè õóäàëäààíû òөâèéí Õààí áàíêíû ÀÒÌ-ñ Ì.Ñî¸ë-Ýðäýíèéí Õààí áàíêíû 5001150084 äóãààðûí Õààí áàíêíû äàíñíààñ òүүíèé âèçà êàðòààð íèéò 550.000 òөгðөãèéã õү÷ õýðýãëýхãүéãýýð, íóóöààð, õóóëü áóñààð àâñàí гэх үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн нь тохирсон байна гэж үзлээ.

Иймд шүүгдэгч Ц.******* иргэн М.*******-Эрдэнэтэй архидан согтуурч байхдаа хохирогчийн виза картыг авч Õààí áàíêíû 5001150084 äóãààðûí äàíñíààñ íèéò 550.000 òөгðөãèéã õү÷ õýðýãëýхãүéãýýð, íóóöààð, õóóëü áóñààð хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, шүүгдэгч нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, өөрийн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа зэргийг харгалзан ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг оногдуулах нь зүйтэй байна гэж дүгнэлээ.

Шүүгдэгч нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэнийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх хэсэгт зааснаар ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, ял хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй гэж үзэв.

          Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт зааснаар гэмт хэргийн улмаас учирсан гэм хорын хохиролд 550,000 төгрөгийг шүүгдэгч Ц.Одгэрэлээс гаргуулж хохирогч М.*******-Эрдэнэд олгох нь зүйтэй байна.

 

           Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн М.*******-Эрдэнийн Хаан банкны виза картыг хохирогч М.*******-Эрдэнэд буцаан олгох, хэргийн газрын үзлэг бүхий СД 1 ширхэг, камерын бичлэг бүхий СД 1 ширхэг зэргийг хавтаст хэрэгт хадгалах, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, Ц.Одгэрэлд өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үлдээх зэргийг тус тус дурьдаад

 

Монгол улсын Шүүхийн  тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1.3 дахь хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг, 36.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг,  36.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 36.7 дугаар зүйлийн 1  дэх хэсэг, 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

   1. Шүүгдэгч ******* ******* ******* ******* бусдын хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсан гэмт хэрэг үйлдсэнд гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ц.******* 240 /хоёр зуун дөч/ цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэсүгэй.

            3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ц.Одгэрэл нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

4. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1-д зааснаар шүүгдэгч Ц.Одгэрэлээс 550,000 /таван зуун тавин мянган/ төгрөгийг гаргуулж хохирогч Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын 2-р баг Спиртийн 2-3-36 тоотод оршин суух, Бөртэ ******* Мижидийн *******-Эрдэнэ /МЗ67090919, утас:99543348/-д  олгосугай.

5.Шүүгдэгч Ц.Одгэрэлд өмнө нь авсан хувийн баталгаа гаргах  таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

          6.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4-д зааснаар шүүхийн шийтгэх тогтоол нь уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурьдсугай.

          7.Шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл шүүгдэгч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч нар тогтоолыг гардан авснаас хойш, эсхүл энэ хуульд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Сэлэнгэ аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гаргах давж заалдах гомдлоо шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ                          Б.АЛТАНЦЭ