ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ýð¿¿ãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã ø¿¿ã÷ Õ.Èäýð äàðãàëæ,

Ø¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà О.Алтанзул,

Óëñûí ÿëëàã÷ Т.Жавхлантөгс,

Ш¿¿ãäýã÷: Г.Д,  

Шүүгдэгч: Б.Т íàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéñýí ø¿¿õ õóðàëäààíààð,

 

Сүхбаатар дүүргийн ïðîêóðîðûí ãàçðààñ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1, 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Г.Д, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Б.Т нарт õîëáîãäîõ ýð¿¿ãèéí 1809045811190 äóãààðòàé õýðãèéã 2018 îíû 12 äóãààð ñàðûí 17-íèé ºäºð õÿíàí õýëýëöýâ.

 

Ø¿¿ãäýã÷ íàðûí áèåèéí áàéöààëò:

 

 

            Ïðîêóðîðîîñ ¿éëäýæ èð¿¿ëñýí ÿëëàõ ä¿ãíýëòýýð:

Ø¿¿ãäýã÷ Г.Д нь Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Никитон баарны гадаа 2018 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдөр иргэн Б.Төмөрийн биед халдаж, улмаар эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан,

иргэн Б.Тын биед халдаж, улмаар хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэрэгт,

Шүүгдэгч Б.Т нь Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Никитон баарны гадаа 2018 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдөр иргэн Г.Дгийн биед халдаж, улмаар эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

 

ТОДОХОЙЛОХ НЬ:

 

Ø¿¿ãäýã÷ Г.Д ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò мэдүүлэхдээ: “Мөрдөн байцаалтын шатанд үнэн зөв мэдүүлэг өгсөн. Нэмж мэдүүлэх зүйлгүй, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна.” гэв.

Ø¿¿ãäýã÷ Б.Т ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò мэдүүлэхдээ: “Мөрдөн байцаалтын шатанд үнэн зөв мэдүүлэг өгсөн. Нэмж мэдүүлэх зүйлгүй, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна.” гэв.

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò äàðààõü íîòëîõ áàðèìòóóäûã øèíæëýí ñóäëàâ. ¯¿íä:

Хохирогч Б.Төмөрийн мэдүүлэг /хх-11-13/, хохирогч Б.Тын мэдүүлэг /хх-7-9/, гэрч Г.Жадамба /хх-17/, Э.Чойжоосүрэн /хх-18/, Б.Бямбасүрэн /хх-19/, Г.Тэлмэн /хх-20/ нарын мэдүүлэг, Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2018 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн 12191 дугаар шинжээчийн дүгнэлт /хх-24, 22/, яллагдагчаар Г.Дгийн өгсөн мэдүүлэг /хх-38-39/, хохирогч Г.Дгийн мэдүүлэг /хх-14-16/, яллагдагчаар Б.Тын өгсөн мэдүүлэг /хх-36-37/, Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2018 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 12150 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хх-26/, хохирогч Б.Төмөр, шүүгдэгч, хохирогч Г.Д, Б.Т нарын гаргасан хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх тухай хүсэлт /хх-72-74/, шүүгдэгч, хохирогч Г.Дгийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас, õóâèéí áàéäàëòàé õîëáîîòîé áóñàä áàðèìòóóä /хõ-42-53/, шүүгдэгч, хохирогч Б.Тын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас, õóâèéí áàéäàëòàé õîëáîîòîé áóñàä áàðèìòóóä /хõ-54-71/ зэрэг болно.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судалсан болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан журмаар цугларсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай. Мөн шүүгдэгчийг яллагдагчаар, хохирогч, гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль зөрчөөгүй, нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хууль ёсны үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэв.

 

Ø¿¿õ äýýðõ íîòëîõ áàðèìòóóäûã õýðýãò õàìààðàëòàé, õóóëü ¸ñíû, à÷ õîëáîãäîëòîé, ¿íýí çºâ ãýæ ¿çñýí áîëíî.

 

Ó÷èð íü ш¿¿ãäýã÷ Г.Д нь Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Никитон баарны гадаа 2018 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдөр иргэн Б.Төмөрийн биед халдаж, улмаар эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан, мөн иргэн Б.Тын биед халдаж, улмаар хүндэвтэр хохирол учруулсан ãýìò õýðýã үйлдсэн болох нь,

Шүүгдэгч Б.Т нь Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Никитон баарны гадаа 2018 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдөр иргэн Г.Дгийн биед халдаж, улмаар эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь,

Шүүгдэгч, хохирогч Б.Төмөрийн “...би та нартай юм ярихгүй зүгээр байцгаагаач гэсэн чинь нэг нь намайг цохисон, нэг нь хавирч унагаасан, нийлж намайг өшиглөсөн” гэх мэдүүлэг /хх-11-13/, хохирогч Б.Тын “...тэдгээр залуучууд Төмөрөөг газар унагаачихсан зодож байсан” гэх мэдүүлэг /хх-7-9/, гэрч Г.Жадамба “...Төмөртэй маргаж байсан залуу Төмөрийг цохиод унагаасан, Тыг бас цохисон” гэх /хх-17/, Э.Чойжоосүрэн “...Д бид нарыг харж байхад Төмөрийг цохиод унагаасан, Тыг бас унагаагаад өшиглөсөн” гэх мэдүүлэг /хх-18/, Б.Бямбасүрэн “...Д ах нэг залууг цохиж унагаасан, бас нэг залууг цохиж унагаасан” гэх мэдүүлэг /хх-19/, Г.Тэлмэн “...Дэлгэхүү ах маргаж байсан залууг цохиж унагаасан, бас нэг ахыг цохиж унагаасан” гэх мэдүүлэг /хх-20/, Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2018 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн 12191 дугаар шинжээчийн дүгнэлт “Б.Төмөрийн биед баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, баруун нүдний алимны салстад цус харвалт, завьжинд өнгөц няцарсан шарх, хамарт зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. ...гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэх /хх-24/, Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2018 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн 12175 дугаар шинжээчийн дүгнэлт “Б.Тын бие баруун шагайн гадна хавчаар, шаант ясны доод булууны ар дотор гадаргуугийн сэлтэрсэн далд хугарал, зүүн нүдний зовхинд цус хуралт, дух, зүүн хацар, эрүү, хүзүүнд зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. ...гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.” гэх /хх-22/, яллагдагчаар Г.Дгийн өгсөн “би Б.Т, Б.Төмөр нарын биед гэмтэл учруулсанаа хүлээн зөвшөөрч байна” гэх мэдүүлэг /хх-38-39/, хохирогч Г.Дгийн “яг нарийн сайн санахгүй байна, Т гэдэг залуу намайг цохисон” гэх мэдүүлэг /хх-14-16/, яллагдагчаар Б.Тын өгсөн “Г.Дг гэмтээсэндээ маш их харамсаж байна, өөрийн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна, харилцан бие биенээсээ уучлалт гуйсан” гэх мэдүүлэг /хх-36-37/, Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2018 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 12150 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт “Г.Дгийн бие зүүн зовхи, хөмсөг, хамрын нуруунд зулгаралт, зүүн дээд зовхинд цус хуралт бүхий гэмтэл тогтоогдлоо. ...гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэх /хх-26/, гэрч Г.Жадамба, Б.Бямбасүрэн, Э.Чойжоосүрэн, Г.Тэлмэн нарын “...Т Дэлгэхүүг цохисон” гэх мэдүүлгүүд /хх-17-20/, хохирогч Б.Төмөр, шүүгдэгч, хохирогч Г.Д, Б.Т нарын гаргасан хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх тухай хүсэлт /хх-72-74/, шүүгдэгч, хохирогч Г.Дгийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас, õóâèéí áàéäàëòàé õîëáîîòîé áóñàä áàðèìòóóä /хõ-42-53/, шүүгдэгч, хохирогч Б.Тын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас, õóâèéí áàéäàëòàé õîëáîîòîé áóñàä áàðèìòóóä /хõ-54-71/ зэрэг хавтаст хэрэгт авагдсан бичгийн бусад нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна гэж шүүх үзлээ. 

 

Шүүхээс шүүгдэгч Г.Д, Б.Т нарт холбогдох хэргийг хянан хэлэлцээд Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудаас дүгнэхэд:

 

Шүүх ø¿¿ãäýã÷ Г.Дгийн ¿éëäýë Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1, 11.4 дүгээр зүйлийн 1 äýõ хэсэгт çààñàí ãýìò õýðãèéí øèíæèéã,

шүүгдэгч Б.Тын үйлдэл Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг á¿ðýí àãóóëæ áàéõ òóë òэдíèéã óã ãýìò õýðãèéã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä тус тус òîîöîæ, тэдэнд ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõ õóóëü ç¿éí ¿íäýñëýëòýé гэж үзлээ.

 

Ø¿¿õ õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð Г.Дд õîëáîãäîõ õýðãèéã õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãàà ÿâóóëñàí áºãººä ø¿¿õ õóðàëäààíààð Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1, 11.4 дүгээр зүйлийн 1 äýõ õýñýãò çààñàí íºõöºë áàéäàë á¿ðýí õàíãàãäñàí, эрүүгийн хариуцлагын талаарх прокурорын саналд Г.Дг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар “...450 нэгж буюу 450.000 төгрөгөөр ÿë”, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар “...550 нэгж буюу 550.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэмт хэрэг тус бүрд нь ял оногдуулж нэмж нэгтгэн нийт “1000 нэгж буюу 1.000.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах” санал ãàðãàñíûã,

Б.Тыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар “500 нэгж буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах” санал гаргасныг тус тус õ¿ëýýí àâ÷ øèéäâýðëýõ íü ç¿éòýé ãýæ ¿çëýý.

 

Түүнчлэн шүүх Г.Дд оногдуулсан торгох ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 4 äýõ õýñýãò çààñíààð 2 сарын äîòîð òºëºõèéã тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий  ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт çààñíààð Г.Д íü оногдуулсан òîðãîõ ÿëûã шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол ø¿¿õ áèåëýãäýýã¿é òîðãîõ ÿëûí àðâàí òàâàí íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãèéã íýã õîíîãîîð òîîöîæ хорих ялаар солихыг,

Б.Тод оногдуулсан торгох ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 4 äýõ õýñýãò çààñíààð 1 сарын äîòîð òºëºõèéã тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий  ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт çààñíààð Б.Т íü оногдуулсан òîðãîõ ÿëûã шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол ø¿¿õ áèåëýãäýýã¿é òîðãîõ ÿëûí àðâàí òàâàí íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãèéã íýã õîíîãîîð òîîöîæ хорих ялаар солихыг тус тус дурдаж шийдвэрлэлээ.

 

Шүүгдэгч Г.Д, Б.Т нар нь гэм буруу болон эрүүгийн хариуцлагын талаар маргаагүй болохыг тэмдэглэх нь зүйтэй байна.

 

Õэрэгт ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäñàí ç¿éëã¿é, áèò¿¿ìæèëñýí эд õºðºíãºã¿é, ø¿¿ãäýã÷ Г.Д, Б.Т нар íü энэ хэрэгтээ цагдан хоригдсон хоноггүй, áóñäàä òºëºõ òºëáºðã¿é болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

 

Ìîíãîë óëñûí Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4, 17.5, 36.1, 36.2, 36.5 äóãààð ç¿éëèéí 2, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. С овогт Г-ийн Дг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан ãýìò õýðýã ¿éëäñýí гэм буруутайд,

-Хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай,

Ш овогт Б-ийн Тыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.  

 

2. Шүүгдэгч Г.Дд Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1 дэх хэсэгт зааснаар 450 нэгж буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ÿë, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 550 нэгж буюу 550.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэмт хэрэг тус бүрд нь ял оногдуулж нэмж нэгтгэн нийт 1000 нэгж буюу 1.000.000 төгрөгөөр торгох ял,

- Б.Тыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 нэгж буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ял тус тус оногдуулсугай.

           

3. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 4 äýõ õýñýãò çààñíààð Г.Д íь 1000 íýãæ áóþó 1.000.000 òºãðºãººð òîðãîõ ÿëûã 2 сарын äîòîð òºëºõèéã,

-Б.Т нь 500 нэгж буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ялыг 1 сарын дотор төлөхийг тус тус тогтоосугаé.    

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дóгààр зүйлийн 5 äàõü õýñýãò çààñíààð Г.Д, Б.Т нар íü оногдуулсан òîðãîõ ÿëûã шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол ø¿¿õ áèåëýãäýýã¿é òîðãîõ ÿëûí àðâàí òàâàí íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãèéã íýã õîíîãîîð òîîöîæ хорих ялаар солихыг тус тус дурдсугай. 

           

            5. Энэ хэрэгт ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäñàí ç¿éëã¿é, битүүмжлэн ирсэн хөрөнгөгүй, Г.Д, Б.Т нар íü öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, бусдад төлөх төлбөргүй áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.

 

6. Øèéòãýõ òîãòîîë íü òàíèëöóóëàí ñîíñãîñíîîð õ¿÷èíòýé áîëîõ бөгөөд шүүхийн шийдвэрт äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõ á¿õèé ýòãýýä шийдвэрийг гардан авснаас хойш, эсхүл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцлийг Íèéñëýëèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä ãàðãàõ ýðõòýéã äóðäñóãàé.

 

7. Äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàñàí ýñýðã¿¿öýë áè÷èãäñýí òîõèîëäîëä òîãòîîëûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëæ, òîãòîîë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëòîë              Г.Д, Б.Т нарт óðüä àâñàí õóâèéí áàòàëãàà ãàðãàõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã õýâýýð ¿ðãýëæë¿¿ëñ¿ãýé.

                       

 

 

                                    ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                     Õ.ÈÄÝÐ