МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 Дорноговь аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Адъяасүрэн даргалж, шүүгч Н.Ариунжаргал, шүүгч Д.Цэдэнпэлжээ нарын бүрэлдэхүүнтэй

Нарийн бичгийн дарга Б.Бүжмаа,

Улсын яллагчаар хяналтын прокурор Ө.Мөнхнавч,

Иргэдийн төлөөлөгч О.Хаданчулуун,

Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр О.Мөнхжаргал

 Хохирогчийн өмгөөлөгч Ж.Жаргалсайхан

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөр өмгөөлөгч Ю.Нямсүрэн

Шүүгдэгч Б.П нарыг оролцуулан шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар

Дорноговь аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Ө.Мөнхнавчаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Ээжүүд овогт Батбаярын Пид холбогдох эрүүгийн 1919003160165 дугаартай хэргийг 2018 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр хүлээн авч, шүүгч Д.Адъяасүрэнгийн хэлэлцүүлснээр хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт: Б.П

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

 Шүүгдэгч Б.П нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2019 оны 09 дүгээр сарын 10-наас 11-нд шилжих шөнө Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 5 дугаар баг Манханы 3-6 тоот хашаандаа эхнэр М.Гантуулыг өшиглөж зодон хүзүүний нугасны аалзан хальсан доорх цус харвалт, нугасны эдийн няцрал, их тархины баруун зүүн тал бөмбөлөгийн суурь, чамархай, гадна хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт, бага тархины суурь хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт, хуйхны дотор гадаргуу дахь цус хуралт, толгойн баруун хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал гэмтлүүдийг учруулан амь насыг нь хохироосон гэмт хэрэг холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгч Б.Пийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...2019 оны 09 дүгээр сарын 10- ны орой ажлынхантайгаа салхинд гараад уусан. Шөнө нь буцаад гэрлүүгээ очсон. Машин болохгүй болохоор нь гэртээ очиж унаагаа аваад ажил дээрээ оччихоод буцаад машин дээрээ очиход хүн байхгүй байсан. Гэртээ очиход эхнэр гэрт байхаар нь маргалдсан. Намайг ажил руугаа явах гэтэл явуулахгүй гэж маргалдаад тэгэхээр нь дахиад өшиглөсөн ба ойчихоор нь дахин өшиглөсөн...” гэсэн мэдүүлэг,

Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч О.Мөнхжаргалын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...Гантуул миний төрсөн дүү Мөнхнасангийн хамгийн том охин нь байгаа юм. Миний дүү Мөнхнасан болон түүний хүүхдүүд бүгд бичиг үсэг мэдэхгүй сургуульд суугаагүй хүмүүс байгаа юм. Тэгээд бид нар ярилцаад манай дүү Мөнхнасан энэ хэрэгт намайг хохирогчоор оролцуулахаар болсон... Бид нарын хувьд Пид гомдолтой байна. Харин Поос өнөөдрийн байдлаар нэхэмжлэх зүйл байхгүй....Талийгаач Гантуулын 4 хүүхдийг төрсөн ээж болох Мөнхнасан асран хамгаалагчаар тогтоогдон асран хамгаалж хариуцаж байгаа. Бага хүүхэд нь ээжийгээ нэхээд шөнө уйлаад их хэцүү байгаа... “гэсэн мэдүүлэг

Гэрч С.Ууганбаатарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “...2019 оны 09 дүгээр сарын 10-ны орой ...яг хэдэн цаг гэдгийг нь сайн санахгүй байна ямар ч байсан харанхуй болчихсон байсан. Манай гэрт Адъяа ах, Доной ах, манай эхнэр Одончимэг, миний бие Ууганбаатар, тэгээд манай 2-6 насны 4 хүүхэд байсан. Тэгээд бид нарыг гэрт байж байтал манай хажуу айлд амьдардаг Гантуулын охин Гантигмаа хашаандаа орилж хашгираад байсан. Тэгээд Адъяа ах гэрээс гүйж гараад хажуу айлын /П/ хашааг давж ороод П ахыг хашаа давуулаад манай хашаа руу шидчихсэн. Адъяа ах надад хэлэхдээ наад Поо аваад цаашаа байж бай гэж хэлсэн. Тэгээд цагдаа эмнэлэг дуудаадах гэж манай эхнэр Одончимэгт хэлсэн. Хэлсэнийх нь дагуу манай эхнэр цагдаа, эмнэлэг дуудсан. Тэгээд удалгүй цагдаа эмнэлгийнхэн ирсэн... П ах надад хэлэхдээ “наадахыг чинь ална гүйцээгээдэхье" гээд байсан... Ааваа та болиочээ ээжийг алах нь байна ш дээ гэж орилж байсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 43 дугаар хуудас/

Гэрч Т.Одончимэгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Өнгөрсөн шөнө буюу 2019 оны 09 дүгээр сарын 10-наас 2019 оны 09 дүгээр сарын 11-нд шилжих шөнө би гэртээ нөхөр Ууганбаатар, ах Адъяабаатар, хүргэн ах Балдорж нарын хамт байсан. Тэгтэл 00 цагийн орчим зүүн талын хашаанаас хүн уйлж орилох чимээ гарсан. Тэгээд манай ах Адъяабаатар, нөхөр Ууганбаатар, Балдорж ах нар гарсан. Тэр үед би хаалгаар хальт шагайхад хөрш айлын П ах бүгдийг чинь гүйцээчихье гээд орилж байгаа сонсогдсон. Би тэгээд буцаад орсон удалгүй ах Адъяабаатар түргэн тусламж хурдан дууд Гантуул ухаан алдчихаад сэрэхгүй байна гэж орилсон. Тэгээд би Зүүнбаянгийн эмнэлгийн утас руу залгасан чинь 00:22 цаг болж байсан. Эмнэлгийнхэн хэзээ ирсэнийг мэдэхгүй байна. Дараа нь хажуу айлын П ахын хүүхдүүдийг нь гэртээ оруулсан тэд нар ярихдаа “аав ээжийн толгой руу хэд хэдэн удаа өшиглөж дэвсээд байсан” гэж хэлсэн, ээж тэгээд ухаан алдсан гэж том охин Гантигмаа ярьж байсан...” гэсэн мэдүүлэг/хх-ийн 44 дүгээр хуудас/

 Гэрч О.Мөнхнасангийн: “...2019 оны 09 дүгээр сарын 11-ний өдөр 00 цаг өнгөрч байхад миний 80241207 дугаарын утас руу манай хүргэн болох Пийн хажуу айлын охин Одноо өөрийн 89682073 гэсэн дугаараас залгаад “Туул энд гэртээ бие нь муудаад байж байна бид хэд түргэн дуудсан та яаралтай хүрээд ирээ” гэж хэлсэн. Тэгээд би Одноогийн утсаар өөрийн зээ охин болох Ганзамын Гантигмаатай ярихад “Эмээ хурдан ирээ ээж ухаан алдчихаад босож чадахгүй байна одоо эмч дуудчихсан байгаа та хурдан хүрээд ир гээд” гэж хэлээд утасны цаана уйлаад байсан...” гэсэн мэдүүлэг/хх-ийн 46-47 дугаар хуудас/

Гэрч Д.Балдоржийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “...Шөнийн 00 цагийн үед байх гэж санаж байна зүүн хашаанд хүүхдүүд уйлалдаад явчихсан тэгэхэд Адъяабаатар, Ууганбаатар, Батдорж нар надаас түрүүлээд гарсан. Тэгээд би сүүлд араас нь гараад очиход тэд нар зүүн хашааны наад талд зогсож байсан ба намайг очиход Адъяабаатар зүүн хашаанд орчихсон нэг хүнтэй зууралдаж байгаад өргөж ирээд хашаа давуулаад миний хажуугаар шидчихсэн. Тэр хүн нь согтуу байгаа бололтой бүгдийг нь гүйцээгээдэхье гээд буцаж хашаа руугаа орох гээд байсан. Тэр үед Адъяабаатар хашаа давж гарч ирээд тэр хүнийг барьж аваад хашаанаас нь холдуулсан. Тухайн үед гадаа сартай байсан ба уг хашаанд байх гэрээс баруун тийш газар нэг хүн хэвтэж байгаа бололтой харагдсан. Харин хажууд 3 хүүхэд уйлаад байсан. Тэгээд би удалгүй гэрлүү орсон юм. Би гэрт ороод байж байхад гаднаас Адъяабаатар хашгираад Одончимэг гэрээс шагайхад түргэн дууд гэж байгаа бололтой байсан. Удалгүй 3 жоохон хүүхэд орж ирсэн. Тэгээд том охин нь аав ээжийн гар луу нь 2 өшиглөсөн, мөн толгой руу 2 өшиглөсөн гэж ярьж байсан. . гэсэн мэдүүлэг хх-ийн 48-49 дүгээр хуудас/

Насанд хүрээгүй гэрч Г.Гантигмаагийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Тэгээд бид нарыг унтах гээд хэвтэж байхад аав нээх удалгүй буцаж ирээд хашаа даваад орж ирээд хаалга цоожтой байхад учиргүй балбаад би босож нээхэд аав орж ирсэн. Тэгэхэд ээж шууд босоод ирсэн ба ээж өмд подволктойгоо орондоо орсон байсан юм. Тэгээд л ээжийг гэрийн зүүн хойд талд зогсож байхад аав ээжийн бөгс рүү 2 удаа өшиглөөд авсан. Тэгээд ээж гэрээс гараад зугатаасан ба араас нь аав хөөгөөд гарсан. Би тэгэхэд гэр дотор дүү нартайгаа байсан. Тэгээд би араас нь очтол ээж гэрийн баруун урд талд хашаан дотор зогсож байсан ба ээжийнхээ тавчик болон цамцыг аваад ир гэхээр нь гэр рүү ороод ягаан тавчик болон хар эрээн өнгийн цамцыг гаргаж өгсөн юм. Энэ үед аав гэрийн хойд талд байсан амбаарт ээжийг хайгаад байгаа бололтой байсан. Тэгээд би гэр лүү ороод байж байхад аав гарч ирээд гэрийн зүүн талаар тойроод гэрийн урд ирээд хаалга нээж харчихаад буцаад гэрийн баруун тал руу явж байгаа сонсогдсон юм. Тэгээд ээжийг олсон бололтой ээжийг зодоод байгаа дуу чимээ гарсан юм. Тэгээд би гэрээс дүүгээ тэврээд гараад очиход гэрийн баруун талд байдаг цементэн гэрийн суурийн цаад талд ээжийг аав бариад авчихсан харагдсан ба намайг гарч очиход бол бөгс хавьд 2 удаа өшиглөөд авсан. Тэгэхэд ээж доошоо бөгсөөрөө суугаад гараараа ардаа тулаад буцаад босох гээд сууж байхад аав ээжийн толгойны баруун тал руу өшиглөөд авсан. Тэгээд л ээж хойшоогоо толгойгоороо саваад унасан юм. Тэгээд л ээжийг унахад дахиад л толгойны баруун тал руу аав өшиглөөд авсан юм. Би тэр үед аавыг та болиочээ гээд очих хооронд ийм зүйл болсон юм. Тэгээд би ээжийнхээ хажууд дүүгээ тавиад аавыг барьж аваад та тэнэг юм уу ээжийг алчихлаа ш дээ гэхэд аав юу ч дуугарахгүй байсан. Тэр үед хажуу айлын хүмүүс гараад ирсэн байсан яг хэзээ гарч ирсэнийг нь бол мэдэхгүй. Тэгэхэд хашаа даваад Адъяабаатар ах орж ирж аавыг тэврээд авсан. Адъяабаатар ахыг хашаа даваад орж ирэх гэж байх үед аав ээжийн баруун гар луу нь өшиглөөд байсан. Тэгээд л аавыг бариад авсан юм... Тэгээд л би ээжийг дуудаад байхад сэрэхгүй байсан ба гэрээс ус авчираад аманд нь хийсэн чинь уухгүй юм дуугарахгүй байсан тэгээд би зүрхэн дээр нь гараа тавиад үзэхэд зүрх нь цохилохгүй байх шиг байсан. Тэр үед Адъябаатар ах ээж чинь ухаан орж байна уу гэхээр нь би ухаан орохгүй байна гэж хэлсэн тэгээд л түргэн дууд гээд гэрлүүгээ хэлж байгаа бололтой байсан юм. Тэгээд л би ээжийнхээ хажууд дүү нараа аваад эмч ирэхийг хүлээгээд суусан юм... “ гэсэн мэдүүлэг/хх-ийн 50-51 дүгээр хуудас/

 Гэрч Т.Адъяабаатарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “..2019 оны 09 дүгээр сарын 10-ны шөнө ...манай зүүн талын хашаанаас ....жаахан хүүхдүүд уйлалдаад байхаар нь юу болов яав гээд хүргэн Балдорж, Ууганбаатар нарын хамт гарч очсон. Өө манай хамаатны ах Батдорж мөн манайд байсан юм байна. Бид 4 хамт гэрээс гараад зүүн хашаан дээгүүр харахад П гэрийнхээ баруун талд байдаг цементэн суурийн баруун талд эхнэрээ зодож байсан. Тухайн үед гадаа сартай байсан ба эхнэр Гантуул нь газар дээшээ хараад хэвтчихсэн нөхөр П нь толгой хэсэгт нь хойд талд нь зогсоод толгой орчимд 1-2 удаа өшиглөж байгаа бололтой харагдсан. Тэгээд л хашааг нь давж ороод шууд Пийг тэвэрч аваад чи яаж байгаа юм бэ эхнэрээ зодоод гэхэд намайг тавьж бай би бүгдийг нь хүйс тэмтэрнэ гээд орилоод байсан. Тэр үед хажууд нь охин Гантигмаа болон 2 жаахан дүүгийнхээ хамт уйлаад зогсож байсан намайг Пийг тэврээд байхад бол эхнэр Гантуул нь түрүүн байсан байдлаараа ямар ч хөдөлгөөнгүй ухаан алдсан байдалтай юм дуугарахгүй байсан. Тэгээд л би Пийн араас нь бүсэлхийгээр нь өргөж аваад баруун талын хашааг нь давуулаад шидчихсэн юм... Миний харсанаар Гантуулыг газар хэвтэж байхад нь 2 удаа толгой орчимд нь өшиглөж байгаа харагдсан юм... П ажлынхаа улаан өнгийн хувцастай байсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 54-56 дугаар хуудас/

Гэрч М.Ууганбаярын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “...2019 оны 09 дүгээр сарын 10-наас 11-ний шилжих шөнийн 00 минутын орчимд манай сувилагч Шижирмаа надад Манханы 3-6 тоотод Гантуул гэх хүн ухаан алдчихаад сэрэхгүй байна гэсэн дуудлага ирлээ гэж мэдэгдсэн. Тэгээд би дуудлага аваад л жолоочийн хамт уг хаяг дээр нь очиход хашаан дотор хашааны гол хэсэгт нэг эмэгтэй хүн газар дээр дээшээ хараад толгой нь зүүн хойд зүгт, хөл нь баруун урд зүгт чиглэлтэй хэвтэж байсан ба хажууд нь 8 орчим настай охин болон 5 орчим настай хүүхдийн хамт зогсож байсан юм.... би гэрэл тусгаж хүүхэн харааг шалгахад урвал үзүүлэхгүй байсан ба амьсгалахгүй байсан юм. Тэр шинж нь ерөнхийдөө хүн нас барсаныг нь илтгэж байгаа шинж байгаа юм..." гэсэн мэдүүлэг/хх-ийн 84 дүгээр хуудас/

Шинжээчийн 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн 02/096 дугаартай: “..Амь хохирогч М.Гантуулын цогцост хийсэн шинжилгээгээр хүзүүний нугасны аалзан хальсан доорх цус харвалт, нугасны эдийн няцрал, их тархины баруун зүүн тал бөмбөлөгийн суурь, чамархай, гадна хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт, бага тархины суурь хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт. Хуйхны дотор гадаргуу дахь цус хуралт. Толгойн баруун хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал гэмтлүүд тогтоогдлоо. Учирсан гэмтлүүд нь хатуу, мохоо зүйлийн хэд хэдэн удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой шинэ гэмтлүүд байна. Амь хохирогчийн цогцост учирсан гэмтлүүд нь толгой, хүзүү орчим хатуу мохоо зүйл үйлчлэх буюу цохигдох, мөргөх, өшиглөх зэрэг тохиолдлуудад үүсгэгдэх боломжтой. Амь хохирогчийн цогцост учирсан хүзүүний нугасны аалзан хальсан доорх цус харвалт, нугасны эдийн няцрал, их тархины баруун, зүүн тал бөмбөлөгийн суурь, чамархай, гадна хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт, бага тархины суурь хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт гэмтлүүд нь Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.3-т зааснаар амь насанд аюултай хүнд гэмтэл байх ба хуйхны дотор гадаргуу дахь цус хуралт, толгойн баруун хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл нь Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.6-т зааснаар гэмтлийн зэрэгт хамаарахгүй. Амь хохирогчийн цогцост хийсэн шинжилгээгээр архаг хууч өвчин тогтоогдсонгүй. Амь хохирогч М.Гантуул нь хүзүүний нугас, их, бага тархины аалзан хальсан доорх цус харвалтын улмаас нас барсан байна....” гэсэн дүгнэлт /хх-ийн 102- 104 дүгээр хуудас/

Шинжээчийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 5277 дугаартай: “...Шинжилгээнд “П” гэж хаягласан хуруу шилтэй цус 4 мл орчмыг битүүмжлэн ирүүлсэн байсан ба шинжилгээнд тэнцэнэ. Шинжилгээнд ирүүлсэн “П” гэж хаягласан хуруу шилтэй цусанд 0,6 промилли спиртийн агууламж илэрч байна. Цусан дахь 0,6 промилли нь согтолтын хөнгөн зэрэгт хамаарна...” гэсэн дүгнэлт /хх-ийн 120-121 дүгээр хуудас/ Шүүх сэтгэц гэм судлалын 2019 оны 10 дугаар сарын 11-ний өдрийн 23 дугаартай: “...Комиссын гишүүд дараах дүгнэлтийг санал нэгтэй гаргав. Б.П нь гэмт хэрэг үйлдэхээсээ өмнө ямар нэгэн сэтгэцийн өвчин үгүй байсан болно. Б.П нь одоо ямар нэгэн сэтгэцийн өвчин үгүй байсан болно. Б.П нь хэрэг хариуцах чадвартай болно...” гэсэн дүгнэлт /хх-ийн 123-124 дүгээр хуудас/

Шүүгдэгч Д.Пийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Надад сонсгож байгаа ялыг хүлээн зөвшөөрч байна... Намайг ороод очиход эхнэр ирчихсэн байсан юм. Тэгээд л би миний уур хүрээд машинаа харж байхгүй орхиод ирлээ гэж би уурлаад эхнэрийг зогсож байхад зүүн талын гуя руу нь нэг удаа өшиглөсөн юм... Гэрийн баруун талын гэрийн буйрны цаад талд очоод зогссон юм. Тэгээд л миний уур хүрээд эхнэрийнхээ зүүн талын шилбэ хавьд нь өшиглөхөд манай эхнэр унаад өгсөн юм. Тэгээд газар уначихаад хэвтээд байхаар нь би цээж хавьд нь нэг удаа өшиглөөд авсан юм. Тэр үед манай охин гарч ирээд намайг аав болиоч ээ гээд хориод байсан. Тэр үед эхнэр газар хэвтэж байсан ба би эхнэрийн урд талд нь зогсож байсан тэгээд л би дахиал эхнэрийнхээ толгойны зүүн талын чамархай хавьд нь нэг удаа өшиглөхөд тас гээд чимээ гарч байсан юм. Намайг толгой руу нь өшиглөхөд эхнэр газар хэвтэж байсан ба дээшээ хараад нуруугаараа газар хэвтэж байхад нь өшиглөсөн юм. Гэтэл хажуу айлын залуу гараад ирчихсэн байсан ба хашаа давж орж ирээд намайг тэврээд авсан юм. Би тэр үед дахиад эхнэрээ өшиглөх гээд өшиглөсөн боловч оноогүй хий өшиглөсөн юм....” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 61-62 дугаар хуудас/

Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгасан хуудас /хх-.128 дугаар хуудас/ болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудыг шинжлэн судалсан болно.

 Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

Дорноговь аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Ө.Мөнхнавчаас шүүгдэгч Б.Пид холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлжээ. Шүүгдэгч Б.П нь эхнэр М.Гантуулын хамт 2019 оны 09 сарын 10-ны өдөр ажлын газрыхаа хамт олонтой Зүүнбаян багаас зүүн урагш байх Элсэн манхан гэх газарт очин төрсөн өдөр тэмдэглэн согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэж эхнэр М.Гантуулыг Сайншанд сумын 5 дугаар баг Манханы 3-6 тоот гэртээ ирсэн байхад нь унаж явсан машинаа эзэнгүй үлдээлээ гэж хэрүүл үүсгэн уурлаж гэрийн гадаа байсан М.Гантуулыг өшиглөснөөс газар бөгсөөрөө суугаад босох үед нь толгойн баруун талд өшиглөж газар унасан хойно нь толгойных нь зүүн чамархай хэсэгт нь 2 удаа өшиглөж хүзүүний нугасны аалзан хальсан доорх цус харвалт, нугасны эдийн няцрал, их тархины баруун зүүн тал бөмбөлөгийн суурь, чамархай, гадна хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт, бага тархины суурь хэсгийн аалзан хальсан доорх цус харвалт, хуйхны дотор гадаргуу дахь цус хуралт, толгойн баруун хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал гэмтлүүдийг учруулан амь насыг нь хохироосон нөхцөл байдал тогтоогдов. Энэ нь мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн хуульд заасан журмын дагуу бэхжүүлэгдсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль зөрчөөгүй нотлох баримтууд болох хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч О.Мөнхжаргалын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “.... Бид нарын хувьд Пид гомдолтой байна. Харин Поос нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Талийгаач Гантуулын 4 хүүхдийг төрсөн ээж болох Мөнхнасан асран хамгаалагчаар тогтоогдон асран хамгаалж хариуцаж байгаа.“гэсэн мэдүүлэг, гэрч С.Ууганбаатарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “...2019 оны 09 дүгээр сарын 10-ны орой ...яг хэдэн цаг гэдгийг нь сайн санахгүй байна ямар ч байсан харанхуй болчихсон байсан. ...бид нарыг гэрт байж байтал манай хажуу айлд амьдардаг Гантуулын охин Гантигмаа хашаандаа орилж хашгираад байсан. Тэгээд Адъяа ах гэрээс гүйж гараад хажуу айлын хашааг давж ороод П ахыг хашаа давуулаад манай хашаа руу шидчихсэн. Адъяа ах надад хэлэхдээ наад Поо аваад цаашаа байж бай гэж хэлсэн. Тэгээд цагдаа эмнэлэг дуудаадах гэж манай эхнэр Одончимэгт хэлсэн.... П ах надад хэлэхдээ “наадахыг чинь ална гүйцээгээдэхье" гээд байсан... Ааваа та болиочээ ээжийг алах нь байна ш дээ гэж орилж байсан...” гэсэн мэдүүлэг, гэрч Т.Одончимэгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “... 2019 оны 09 дүгээр сарын 10-наас 11-нд шилжих шөнө ...00 цагийн орчим зүүн талын хашаанаас хүн уйлж орилох чимээ гарсан. Тэр үед би хаалгаар хальт шагайхад хөрш айлын П ах бүгдийг чинь гүйцээчихье гээд орилж байгаа сонсогдсон. Би тэгээд буцаад орсон удалгүй ах Адъяабаатар түргэн тусламж хурдан дууд Гантуул ухаан алдчихаад сэрэхгүй байна гэж орилсон. Тэгээд би Зүүнбаянгийн эмнэлгийн утас руу залгасан чинь 00:22 цаг болж байсан. Дараа нь хажуу айлын П ахын хүүхдүүдийг нь гэртээ оруулсан тэд нар ярихдаа “аав ээжийн толгой руу хэд хэдэн удаа өшиглөж дэвсээд байсан” гэж хэлсэн, ээж тэгээд ухаан алдсан гэж том охин Гантигмаа ярьж байсан...” гэсэн мэдүүлэг, Гэрч О.Мөнхнасангийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2019 оны 09 дүгээр сарын 11-ний өдөр 00 цаг өнгөрч байхад миний 80241207 дугаарын утас руу манай хүргэн болох Пийн хажуу айлын охин Одноо өөрийн 89682073 гэсэн дугаараас залгаад “Туул энд гэртээ бие нь муудаад байж байна бид хэд түргэн дуудсан та яаралтай хүрээд ирээ” гэж хэлсэн. Тэгээд би Одноогийн утсаар өөрийн зээ охин болох Ганзамын Гантигмаатай ярихад “Эмээ хурдан ирээ ээж ухаан алдчихаад босож чадахгүй байна одоо эмч дуудчихсан байгаа та хурдан хүрээд ир гээд” утасны цаана уйлаад байсан...” гэсэн мэдүүлэг, Гэрч Д.Балдоржийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “...Шөнийн 00 цагийн үед байх гэж санаж байна зүүн хашаанд хүүхдүүд уйлалдаад явчихсан тэгэхэд Адъяабаатар, Ууганбаатар, Батдорж нар надаас түрүүлээд гарсан. намайг очиход Адъяабаатар зүүн хашаанд орчихсон нэг хүнтэй зууралдаж байгаад өргөж ирээд хашаа давуулаад миний хажуугаар шидчихсэн. Тэр хүн нь согтуу байгаа бололтой бүгдийг нь гүйцээгээдэхье гээд буцаж хашуу руугаа орох гээд байсан. Тухайн үед гадаа сартай байсан ба уг хашаанд байх гэрээс баруун тийш газар нэг хүн хэвтэж байгаа бололтой харагдсан. ...том охин нь аав ээжийн гар луу нь 2 өшиглөсөн, мөн толгой руу 2 өшиглөсөн гэж ярьж байсан. . гэсэн мэдүүлэг, насанд хүрээгүй гэрч Г.Гантигмаагийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...би гэрээс дүүгээ тэврээд гараад очиход гэрийн баруун талд байдаг цементэн гэрийн суурийн цаад талд ээжийг аав бариад авчихсан харагдсан ба намайг гарч очиход бол бөгс хавьд 2 удаа өшиглөөд авсан. Тэгэхэд ээж доошоо бөгсөөрөө суугаад гараараа ардаа тулаад буцаад босох гээд сууж байхад аав ээжийн толгойны баруун тал руу өшиглөөд авсан. Тэгээд л ээж хойшоогоо толгойгоороо саваад унасан юм. Тэгээд л ээжийг унахад дахиад л толгойны баруун тал руу аав өшиглөөд авсан юм. Би тэр үед аавыг та болиочээ гээд очих хооронд ийм зүйл болсон юм.... “ гэсэн мэдүүлэг, гэрч Т.Адъяабаатарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “..2019 оны 09 дүгээр сарын 10-ны шөнө ...манай зүүн талын хашаанаас ....жаахан хүүхдүүд уйлалдаад байхаар нь юу болов яав гээд хүргэн Балдорж, Ууганбаатар нарын хамт гарч очсон... зүүн хашаан дээгүүр харахад П гэрийнхээ баруун талд байдаг цементэн суурийн баруун талд эхнэрээ зодож байсан. Тухайн үед гадаа сартай байсан ба эхнэр Гантуул нь газар дээшээ хараад хэвтчихсэн нөхөр П нь толгой хэсэгт нь хойд талд нь зогсоод толгой орчимд 1-2 удаа өшиглөж байгаа бололтой харагдсан. Тэгээд л хашааг нь давж ороод шууд Пийг тэвэрч аваад чи яаж байгаа юм бэ эхнэрээ зодоод гэхэд намайг тавьж бай би бүгдийг нь хүйс тэмтэрнэ гээд орилоод байсан.... Миний харсанаар Гантуулыг газар хэвтэж байхад нь 2 удаа толгой орчимд нь өшиглөж байгаа харагдсан юм...” гэсэн мэдүүлэг, гэрч М.Ууганбаярын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн : “...2019 оны 09 дүгээр сарын 10- наас 11-ний шилжих шөнийн 00 минутын орчимд дуудлага аваад л жолоочийн хамт уг хаяг дээр нь очиход хашаан дотор хашааны гол хэсэгт нэг эмэгтэй хүн газар дээр дээшээ хараад толгой нь зүүн хойд зүгт, хөл нь баруун урд зүгт чиглэлтэй хэвтэж байсан.... би гэрэл тусгаж хүүхэн харааг шалгахад урвал үзүүлэхгүй байсан ба амьсгалахгүй байсан юм. Тэр шинж нь ерөнхийдөө хүн нас барсаныг нь илтгэж байгаа шинж байгаа юм..." гэсэн мэдүүлэг, Шинжээчийн 2019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн 02/096 дугаартай дүгнэлт зэрэг нотлох баримтаар тогтоогдож байна. Хүнийг алах гэмт хэрэг нь бусдын амь насыг хохирооход чиглэсэн идэвхтэй үйлдлээр илэрдэг ба санаатай үйлдэл хийсний улмаас хүний амь нас хохирсон байх бөгөөд гэмт үйлдэл, сэдэлт зорилго нь амь хохирогчийн үхэл хоёрын хооронд шалтгаант холбоотой байх шинжийг агуулдаг.

 Иймд шүүгдэгч Батбаярын Пийг хүнийг алсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй гэж үзлээ.

Хохирогчийн ээж О.Мөнхнасан нь бичиг үсэг мэддэггүй болон биеийн эрүүл мэндийн байдлаас өөрийн төрсөн эгч О.Мөнхжаргалыг хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр оролцуулахаар хүсэлт гаргасныг харгалзан О.Мөнхжаргалыг хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр томилон оролцуулсан нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9.5 дугаар заалтыг зөрчөөгүй байна. Шүүгдэгч Б.П нь гэмт хэрэг үйлдэх үедээ согтууруулах ундаа хэрэглэсэн болох нь 2019 оны 09 сарын 24-ний өдрийн 5277 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогджээ. Шгдэгч Б.Прэвдорж нь сэтгэцийн хувьд ямар нэгэн вчингй, рийн йлдсэн хэргийг хариуцах чадвартай болох нь Шүүх сэтгэц гэм судлалын 2019 оны 10 дугаар сарын 11- ний өдрийн 23 дугаартай дүгнэлтээр батлагдаж байна.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар: Шүүгдэгч Ээжүүд овогт Батбаярын Пид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ял оногдуулахдаа эрүүгийн хариуцлага оногдуулах шүүх хуралдаанд гаргасан улсын яллагчийн шүүгдэгчид 12 жил хорих ял оногдуулах дүгнэлт, шүүгдэгчийн өмгөөлөгчийн шүүгдэгчийн хувийн байдал, хохирол төлбөргүй нөхцөл байдлыг харгалзан хөнгөн ял оногдуулах талаарх саналыг тус тус харгалзан үзлээ.

Иймд шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж, үр дагавар, түүний гэм буруутай үйлдлийн улмаас хүний амь нас хохирч 2-14 насны 4 хүүхэд өнчрөн үлдсэн зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 12 жилийн хорих ял шийтгэж шийдвэрлэлээ. Үйлдсэн гэмт хэргийн хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхбайдал зэргийг харгалзан шүүгдэгчид оногдуулсан хорих ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4-т зааснаар хаалттай хорих байгууллагад эдлүүлж, түүний цагдан хоригдсон 62 хоногийг ял эдлэх хугацаанд нь оруулан тооцох нь зүйтэй гэж үзлээ. Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч О.Мөнхжаргал нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт нэхэмжлэх зүйлгүй гэж мэдүүлсэн тул шүүгдэгч нь энэ шийтгэх тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй ба хууль ёсны төлөөлөгч нь энэ гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлэн

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх хуульд заасан журмын дагуу нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурьдах нь зүйтэй. Хохирогчийн 2-12 насны 4 хүүхдийн асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчээр Осорын Мөнхнасанг 2019 оны 09 сарын 23-ны өдрийн А/288 тоот Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын засаг даргын захирамжаар тогтоожээ. Шүүгдэгч Б.П нь урьд ял шийтгэл эдэлж байгаагүй болох нь ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгасан хуудсаар / хх-ийн 118/ тогтоогдож байна. Хэрэгт битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, шүүгдэгчийн иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй болохыг дурдах нь зүйтэй байна. Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн шүүгдэгч Б.Пийн өмсөж явсан гэх улаан өнгийн зүүн дээд хэсэгтээ энгэртээ “Доншинг Монголиа” гэсэн бичигтэй ажлын цамц, улаан өнгөтэй өмд, хар өнгийн пүүзэн гутал, хүрэн өнгийн ширэн бүс, амь хохирогч М.Гантуулын өмсөж явсан гялгар материалтай хар эрээн өнгийн урд энгэр хэсэг нь цахилгаантай малгайтай цамц, урд энгэр хэсэгтээ зурагтай, цагаан өнгийн фудболк, бор шаргал өнгийн хөхний даруулга, хар өнгийн ягаан оруулга буюу канттай бэлтгэлийн өмд, ягаан өнгийн дотоож, ягаан өнгийн 1 хос углаашийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахаар шийдвэрлэв.

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 1. Ээжүүд овогт Батбаярын Пийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүнийг алсан” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.Пийг 12 жилийн хугацаагаар хорих ял шийтгэсүгэй.

 3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.Пид оногдуулсан хорих ялыг хаалттай хорих байгууллагад эдлүүлсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.Пийн цагдан хоригдсон 62 хоногийг түүний эдлэх ялын хугацаанд оруулан тооцсугай.

5.Шүүгдэгч Б.П нь энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй ба хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч О.Мөнхжаргал нь энэ гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх хуульд заасан журмын дагуу нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурьдсугай.

6. Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн шүүгдэгч Б.Пийн өмсөж явсан улаан өнгийн зүүн дээд хэсэгтээ энгэртээ “Доншинг Монголиа” гэсэн бичигтэй ажлын цамц, улаан өнгөтэй өмд, хар өнгийн пүүзэн гутал, хүрэн өнгийн ширэн бүс, амь хохирогч М.Гантуулын өмсөж явсан гялгар материалтай хар эрээн өнгийн урд энгэр хэсэг нь цахилгаантай малгайтай цамц, урд энгэр хэсэгтээ зурагтай, цагаан өнгийн фудболк, бор шаргал өнгийн хөхний даруулга, хар өнгийн ягаан оруулга буюу канттай бэлтгэлийн өмд, ягаан өнгийн дотоож, ягаан өнгийн 1 хос углаашийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг эд мөрийн баримт устгах комисст даалгасугай.

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4-т зааснаар шүүхийн шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч Б.Пид авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл прокурор, дээд шатны прокурор, оролцогч шийтгэх тогтоол гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Дорноговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Д.АДЪЯАСҮРЭН

ШҮҮГЧИД Н.АРИУНЖАРГАЛ

Д.ЦЭДЭНПЭЛЖЭЭ