МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч З.Болдбаатар даргалж,

Нарийн бичгийн дарга Á.Áèëã¿¿í,

            Улсын яллагч Ï.Ãàíáààòàð,

            Õîõèðîã÷ Äîðæñ¿ðýí, ò¿¿íèé ºì㺺ëºã÷ Ë.Ò¿âøèíöýíãýë

Шүүгдэгч Д.О, ò¿¿íèé ºì㺺ëºã÷ Î.Áàÿðàà нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Сүхбаатар дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 д¿ãýýр зүйлийн 1 äýõ õýñýãò çààñàí ãýìò õýðýãò Д.Оò холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн эрүүгийн 201725020388 дугаартай хэргийг 2017 оны 9 д¿ãýýð сарын 04-нèé өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчèéí биеийн байцаалт:

...............................

 

Холбогдсон гэмт хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

ßëëàãäàã÷ ................. нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Сүхбаатар дүүргийн 10 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт 2017 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдөр архи уусангүй, мөнгө нэхэмжиллээ гэсэн урьдын хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас иргэн Б.Доржсүрэнг зодож биед нь 2 хавирганы хугарал, цээжинд цус хуралт бүхий хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:

Шүүх хуралдаанаар дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав.

Шүүгдэгч Д.О шүүхийн хэлэлцүүлэгт “…̺ðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ¿íýí çºâ ìýä¿¿ëýã ºãñºí, íýìæ õýëýõ ç¿éëã¿é...”гэв.

òүүний мөрдөн байцаалтад сэжигтэн, яллагдагчаар өгсөн:“… Би өмнө Доржсүрэнтэй маргалдсанаас болж шүүхээр орж 450 цагийн албадан ажил хийлгэх ял авсан, тухайн үеийн бодит хохирлыг нь барагдуулсан байсан, шүүх шийдвэр гаргахдаа дахиж эм тарианы мөнгө гарах юм бол иргэний шүүхээр нэхэмжилж авч гаргуулан болно гэсэн шийдвэр гаргасан. Тэгээд шүүх хурал болсноос хойш хэд хоногийн дараа эмчилгээ хийлгэсэн гээд 1.200.000 төгрөгийг баримт гаргаж иргэний шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан байсан. Тэгээд тухайн үедээ би албадан ажил хийгээд байж байсан болохоор тухайн үедээ мөнгийг нь өгч чадаагүй. Сүүлд уулзахдаа яагаад иргэний шүүхийн хурал болоогүй байж шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газраас нэхэмжлэл ирсэн юм бэ, чиний нэхэмжилж байгаа 1.200.000 төгрөгийн баримтыг шалгуулмаар байна гэсэн чинь Доржсүрэн чи манай эгчээс асуу гээд над руу дайрсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-33/,

 

Õîõèðîã÷ Á.Äîðæñ¿ðýí шүүхийн хэлэлцүүлэгт “…Тухайн өдөр намайг байрны гадаа сууж байхад Отгонбаяр архитай ирээд намайг уух уу гэсэн. Би уухгүй гэсэн чинь чи хэзээ ийм болчихсон юм бэ гээд малгай руу цохиод, таяг авчхаад таягаар цохих гээд дайраад байсан. Би таягаа булааж аваад байж байтал миний цээж рүү, уруул руу цохиод авсан. Тэр үед бид хоёрыг харж байсан манай байрны эгч Даваасүрэн цагдаа дуудаад хорооны цагдаа  ирсэн. Тэгээд Отгонбаярыг аваад явсан...”гэв,

ò¿¿íèé ìºðäºí áàéöààëòàä õîõèðîã÷îîð ºãñºí “..."Би байрныхаа хажууд сүүдрэвчид танихгүй эмэгтэйн хажууд сууж байхад 16:00-17:00 цагийн хооронд Отгонбаяр нэг танихгүй хүүхэнтэй хамт ирээд “архи уух уу гэхээр нь би уухгүй” гэж хариулсан чинь Отгонбаяр “чи хэзээ ийм болсон юм” гэж хэлсэн чинь нөгөө хамт явж байсан хүүхэн нь миний өвөр дээр суухаар нь би цаашаа гээд түлхсэн чинь Отгонбаяр миний малгай авч шидээд нүүр лүү цохиод уруул хавдсан. Отгонбаяр миний цээж рүү гараараа 3 удаа цохисон, тэгээд миний цээж хүндүүрлээд байгаа. Авч явсан архинаас нь уугаагүй болохоор нь зодсон байх. Отгонбаяр намайг газар унасан хойно гараараа 3 удаа цохьсноос болж 2 хавирганы хугарал, цээжинд цус хуралт бүхий гэмтлүүд үүссэн. Миний биед өмнө нь ямар нэгэн гэмтэл байгаагүй, зүгээр байсан…” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 9-11/,

 

Гэрч Á.Ýíõöýöýãèéí “...Урамшуулалт эргүүл Даваасүрэн ажил үүргээ биелүүлэх явцад 23 дугаар байрны урд хүмүүс маргалдаад зодолдоод байна гэж мэдээлсний дагуу 23 дугаар байрны урд талд очиж шалгахад иргэн Д.Отгонбаяр нь согтуу Б.Доржсүрэн гэгчтэй маргалдаж байсан. Тухайн үед Доржсүрэнгийн хамар амнаас нь цус гарсан байсан…” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 13/,

 

Ãэрч Á.Îþóíáèëýãèéí “...Манай дүү Доржсүрэн хамар ам хоёроос нь цус гарчихсан ирэхээр нь би “юу болов” гээд асуухад “намайг хөмсөг Отгоо ирээд зодчихлоо” гэж хэлэхээр нь би “Юунаас болоод зодсон юм” гэж асуухад “Архи уухгүй гэхээр нь Доржсүрэн архи уухгүй гэсэн байна лээ, дараа нь өмнөх хэрэгтээ нэхэмжлэл шүүхэд гаргасан байгаа юм тэр мөнгийг нэхлээ гэж зодсон” гэж хэлж байсан. Хамар амнаас нь цус гарсан байсан, амьсгаа авч болохгүй бөглөрөх гээд байна гээд байсан…” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 14/,

 

Ãэрч Ä.̺íõöýöýãèéí “...Отгонбаяр бид 2 айл руу явж байгаад цонхны доор сууж байсан хүн дээр очоод “чи надаас мөнгө нэхээд байхдаа яадаг юм би ажилтай болтол хүлээж бай, би өгөхгүй гээгүй өгнө” гээд орилоод байсан чинь нөгөө залуу юу гэж байсныг мэдэхгүй байна. Тэгээд хоорондоо маргалдаад Отгонбаяр тэр залуугийн толгойг цохиход малгай нь газар унах шиг болсон. Тэр залуу малгайгаа авах гээд тонгойх шиг болсон. Хоорондоо маргалдахаар нь би дундуур нь орж салгах гэхэд дийлээгүй, би айж сандраад зогсож байхад цагдаа ирээд өрөө рүүгээ дагуулаад явсан. Дараа нь Отгонбаяраас юу болсон талаар асуухад өмнө нь маргаан болж байсан гэсэн. мөнгийг нь өгөх гэхээр тэр залуу өөрөө дансгүй гээд эгчийнхээ дансыг өгдөг гээд байсан. Тэгээд эгчид нь өгөх гэхээр мөнгө авахгүй гээд байдаг гэж хэлж байсан. Отгонбаяр бол архи уусан байсан, өөрийн хийж байгаа үйлдлийг удирдах чадвар муу байсан. Нөгөө залуу согтуу байсан эсэхийг мэдэхгүй байна…” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 66-68/,

 

Õ¿íèé áèåä õèéñýí ø¿¿õ ýìíýëãèéí øèíæèëãýýíèé ¹5112 òîîò àêòûí “…Äîðæñ¿ðýíã áèåä 2 õàâèðãàíû õóãàðàë, öýýæèíä öóñ õóðàëò ãýìòýë òîãòîîãäëîî. …Äýýðõ ãýìòýë íü мохоо зүйлийн үйлчлэлээр ¿¿ñãýãäýíý. …Ãýìòýë ø¿¿õ ýìíýëãèéí ãýìòëèéí çýðýã òîãòîîõ æóðìûí 2.3.1-ò çààñíààð ýð¿¿ë ìýíäèéã óäààí õóãàöààãààð ñàðíèóëàõ òóë ãýìòëèéí õ¿íäýâòýð ãýìòýëä õàìààðíà…” ãýñýí ä¿ãíýëò /õõ-18/,

 

Øèíæýý÷èéã áàéöààñàí òýìäýãëýë /õõ-15/, Ø¿¿ãäýã÷èéí èðãýíèé ¿íýìëýõíèé ëàâëàãàà /õõ-25/, îðøèí ñóóãàà ãàçðûí òîäîðõîéëîëò /õõ-27/, Óðüä ÿë øèéòãýãäñýí ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õõ-26/, Øèéòãýõ òîãòîîëûí õóóëáàð, Íèéñëýëèéí ø¿¿õèéí ìàãàäëàë /õõ-40-43, 74-76/, õîõèðëûí áàðèìò /õõ-35-38/, ãýðýë çóðãèéí ¿ç¿¿ëýëò /õõ-68/, ̺ðäºí áàéöààëòûí àæèëëàãààã äóóñãàæ, õýðãèéí ìàòåðèàëûã áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíä îðîëöîã÷èä òàíèëöóóëñàí òýìäýãëýë /õõ-77,78/ çýðãèéã øèíæëýí ñóäàëñàí áîëíî.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хууль ёсны, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хасаж, хязгаарласан хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна.

Ø¿¿ãäýã÷ Д.Отгонбаяр нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Сүхбаатар дүүргийн 10 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт 2017 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдөр “архи уусангүй, мөнгө нэхэмжиллээ” гэсэн урьдын хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас иргэн Б.Доржсүрэнг зодож, ýð¿¿ë ìýíäýä íü “…2 хавирганы хугарал, цээжинд цус хуралт…” бүхий хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан áîëîõ íü äýýð äóðüäñàí õîõèðîã÷ Á.Äîðæñ¿ðýí, ãýð÷ Á.Ýíõöýöýã, Á.Îþóíáèëýã, Ä.̺íõöýöýã íàðûí ìýä¿¿ëã¿¿ä, Õ¿íèé áèåä õèéñýí ø¿¿õ ýìíýëãèéí øèíæèëãýýíèé ¹5112 òîîò àêòûí ä¿ãíýëò, ø¿¿ãäýã÷ Д.Оûí ñýæèãòýí, ÿëëàãäàã÷, ø¿¿ãäýã÷ýýð ¿éëäñýí õýðãýý õ¿ëýýí çºâøººð÷ ìýä¿¿ëñýí ìýä¿¿ëýã, õýðýãò öóãëàðñàí áîëîí ø¿¿õ õóðàëäààíààð õýëýëöýãäñýí áè÷ãèéí áóñàä íîòëîõ áàðèìòóóäààð òóñ òóñ íîòëîãäîí òîãòîîãäñîí áàéíà.

Ø¿¿ãäýã÷ Д.Оûí õîõèðîã÷ Á.Äîðæñ¿ðýíãèéí ýð¿¿ë ìýíäýä õ¿íäýâòýð õîõèðîë санаатай учруулсан ¿éëäýë íü Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.4 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí ãýìò õýðãèéí øèíæèéã á¿ðýí àãóóëñàí, ïðîêóðîðîîñ ç¿éë÷èëæ èð¿¿ëñýí õýðãèéí ç¿éë÷ëýë òîõèðñîí áàéõ òóë ò¿¿íèéã äýýðõ ãýìò õýðãèéã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä òîîöîæ, õóóëüä çààñàí ÿë øèéòãýë îíîãäóóëàõ á¿ðýí ¿íäýñëýëòýé ãýæ ø¿¿õ ä¿ãíýâ.

Хохирогч Á.Äîðæñ¿ðýí мөрдөн байцаалтын шатанд эмчилгээний зардалд баримтаар 123.970 төгрөг нэхэмжилñíèéã ø¿¿ãäýã÷ýýñ ãàðãóóëàí îëãîõ íü ç¿éòýé áàéíà.

Харин хохирогч Á.Äîðæñ¿ðýí нь цаашид эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай тул “цаашид гарах эмчилгээний зардлыг иргэний журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй їлдээж єгнє її” гэснийг шїїх хїлээн авах íü ç¿éòýé гэж їзэв.

 

Шүүгдэгч Д.Оûí дээрх үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйл¿¿äýä заасан ял õºíãºð¿¿ëýõ áîëîí хүндрүүлэх нөхцөл байдлóóäûí àëü àëü íü òîãòîîãäñîíã¿é.

 

Õýðýãò ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàæ èðñýí ç¿éëã¿é, áèò¿¿ìæëýãäñýí õºðºíãºã¿é, ø¿¿ãäýã÷ íü öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäàâ.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1, 36.2, 36.3, 36.5, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:   

 

1.Шүүгдэгч Д.Оûã Эрүүгийн хуулийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан áóþó хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

  

2.Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Оûã 600 /çóðãààí çóó/ öàãèéí õóãàöààãààð íèéòýä òóñòàé àæèë õèéëãýõ ялаар шийтгэсүгэй.  

 

3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар ÿëòàí Д.О нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлэýгүй áîë íèéòýä òóñòàé àæèë õèéëãýõ ялын íàéìàí цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг òàéëáàðëàñóãàé.

 

4.Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн зүйлã¿é, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй болохыг òóñ òóñ дурдсугай.

 

5.Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 äýõ õýñýãò зааснаар шүүгдэгч Д.Оààñ 123.970 /íýã çóóí õîðèí ãóðâàí ìÿíãà åñºí çóóí äàë/ төгрөгèéã гаргуулж хохирогч Á.Äîðæñ¿ðýíä олгож, хохирогч нь цаашид гарах эмчилгээний зардлаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар жич нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тус тус дурдсугай.

 

6.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

 

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Íèéñëýëèéí Ýð¿¿ãèéí хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг тайлбарласугай.

 

8.Шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, Д.Оò авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. 

 

 

 

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                            Ç.ÁÎËÄÁÀÀÒÀÐ