ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

Õýðãèéí инäåêñ: 171/2017/0351/Ý

 

Äàðõàí-Óóë àéìàã äàõü Сóì äóíäûí Эрүүгийн хэргийн анхан шатны ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷ ß.Òóóë äàðãàëæ,

Ш¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Ý.Ø¿ðýí÷èìýã,

Улñûí ÿëëàã÷аар Аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Ì.Î÷áàäðàõ,

Ø¿¿ãäýã÷ Ä.Ý /ººðºº ººðèé㺺 ºì㺺ëºõ õ¿ñýëò ãàðãàñàí òóë ºì㺺ëºã÷ îðîëöîîã¿é/ íàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí òàíõèìä íýýëòòýé хèéсэн шүүх хуралдаанаар Дархан-Уул аймгийн Пðîêóðîðын газрааñ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí гэмт хэрэгт холбогдуулан ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ èð¿¿ëñýí Ä.Ý õîëáîãäîõ 1718001260159 дугаартай ýð¿¿ãèéí õýðãèéã хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлтэй ирүүлснийг 2017 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäºð õ¿ëýýí àâ÷, хянан õýëýëöëýý.

 

Ø¿¿ãäýã÷ийí биеийн áàéöààëò:

 

Монгол Улсын иргэн, Ä.Ý, / òºðñºí, 28 íàñòàé, ýðýãòýé, á¿ðýí áóñ äóíä áîëîâñðîëòîé, áàðèëãûí çàñàë ÷èìýãëýë÷èí ìýðãýæèëòýé, àì á¿ë 3, ýõíýð, õ¿¿õäèéí õàìò Óëààíáààòàð õîò Ñîíãèíîхàéðõàí ä¿¿ðãèéí îðøèí ñóóõ á¿ðòãýëòýé, óëñààñ àâñàí ãàâüÿà øàãíàëã¿é, óðüä 8 óäààãèéí ÿë øèéòãýëòýé,

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

 

Шүүгдэгч Ä.Ý íü 2017 îíû 8 äóãààð ñàðûí 19-íèé ºäºð Äàðõàí-Óóë àéìãийн Äàðõàí ñóìûí 7 äóãààð áàãèéí íóòàã äýâñãýðò áàéðëàõ òºâººñ èðãýí Ø.Î ò¿ðèéâ÷èíä áàéñàí 2200000 òºãðºãийг õóëãàéëñàí гэмт хэрэгò холбогджээ. /Яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

   ТÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

1.Гэм буруугийн талаар:

Шүүгдэгч Ä.Ý íü 2017 îíû 8 äóãààð ñàðûí 19-íèé ºäºð Äàðõàí-Óóë àéìãийн Äàðõàí ñóìûí 7 äóãààð áàãèéí íóòàã äýâñãýðò áàéðëàõ  òºâººñ èðãýí Ø.Î ò¿ðèéâ÷èíä áàéñàí áýëýí 2200000 òºãðºã õóëãàéëæ,  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь:

C:\Users\B.Goomaral\Documents\Received Files\Shiitgeh togtool-Enhbaysgalan 17.1.docx

-Шүүгдэгч Ä.Ý ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí: “...2017 оны 8 дугаар сарын 19-ний өдөр захын  жимс ногоо зардаг лангуун дээр нэг эгч цүнхээ тавьсан байсан. Хар өнгийн цахилгаантай түрүүвч байсан би түүнийг авч гараад мөнгийг нь тоолж үзтэл 915000 төгрөг байсан учир тэр мөнгийг аваад би Дарханаас явсан.

…уг нь хүний эд хөрөнгө авахгүй гэж бодож байсан юм. Машин зарж, хохирогчийн төлбөрийг төлж барагдуулна. Хийсэн хэрэгтээ гэмшиж байна, хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү.” ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

-Камерын бичлэгт үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хэргийн 4/,

-Эд мөрийн баримт хураан авах тухай прокурорын зөвшөөрөл /хэргийн 14/,

-Эд мөрийн баримт хураан авсан тэмдэглэл /хэргийн 17/,

-Эд мөрийн баримт хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл /хэргийн 18/,

-Õîõèðëûí ìºíãº, эд мөрийн баримт õ¿ëýýí àâñàí òýìäýãëýë, ãýðýë çóðãèéí ¿ç¿¿ëýëò /õýðãèéí 19-20/,

 

-Õîõèðîã÷ Ø.Î ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “…2017 оны 8 дугаар сарын 19-íèé ºäºð 12 öàãèéí ¿åä ººðèéí àæèëëóóëäàã ñîëîíãîñ õîîëíûõîî ãàçðûí áàðàà ìàòåðèàëûã öóãëóóëàõ ãýýä Äàðõàí ñóìûí 7 äóãààð áàãò áàéðëàõ Äàðõàí çàõûí  òºâ ð¿¿ î÷ñîí. Òýãýýä íàéç Î æèìñíèé ëàíãóóí äýýð î÷èæ íàðèéí íîãîî, æèìñ àâàõ ãýæ áàéõäàà õàð ºíãèéí milcors ãýñýí áè÷èãòýé ò¿ðèéâ÷ýý ö¿íõэн äýýðýý òàâèàä õºðãºã÷íººñ íîãîî àâàõ õîîðîíä ò¿ðèéâ÷òýé ìºíãº, áè÷èã áàðèìò, âèçà êàðò çýðýã ýä ç¿éëýý õóëãàéä àëäñàí. Òýãýýä Цàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä õàíäàæ êàìåðûí áè÷ëýã ø¿¿æ àæèëëàñàí.

…áýëýí 2 ñàÿ 200 ìÿíãàí òºãðºã, èðãýíèé ¿íýìëýõ, áàíêíóóäûí âèçà êàðò, ãàäààä âàëüþòóóä áîëîõ äîëëàð àðàâòûí äýâñãýðò 2 øèðõýã, õî¸ðòûí äýâñãýðò 2 øèðõýã, íýãòèéí äýâñãýðò 2 øèðõýã, õîíêîíã äîëëàð áàéñàí, ÿã òîîã íü ìýäýõã¿é áàéíà. Мөн Âüåòíàì óëñûí äýâñãýðò äîí áàéñàí, òîîã íü ñàíàõã¿é áàéíà, òàñàðñàí ãèíæíèé òàë çýðýã ýä ç¿éë áàéñàí. Áè Äàðõàí ñóìûí 12 äóãààð áàãò áàéðëàõ Ãàííàì ñîëîíãîñ õîîëíû ãàçàð àæèëëóóëäàã þì. Òýãýýä 2017 оны 8 дугаар сарын 17-ноос 8 дугаар сарын 18-íû ºäð¿¿äийн îðëîãî áàéñàí þì. Т¿ðèéâ÷ áîëîí ìºí㺺 òºë¿¿ëìýýð áàéíà.

...500000 төгрөгийг Э бэлнээр авсан байгаа, мөн карт зэрэг эд зүйлээ авсан. Хохирлын үлдсэн мөнгө болох 1700000 төгрөгийг нэхэмжилж байна.” ãýõ ìýä¿¿ëýã /õýðãèéí 23-24/,

 

   -Ãýð÷ Õ.Îäãýðýëèéí ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “…2017 оны 8 дугаар сарын 19-íèé ºäºð 12 öàãèéí ¿åä ìàíàé íàéç Ø.Îìàíàé ëàíãóóí äýýð èðæ õóäàëäàà õèéñýí. Òýãýýä ëàíãóóíû òàâèóð äýýð ãàð ö¿íõýý òàâèàä õºðãºã÷íººñ ëóóâàí àâàõ ãýõ õîîðîíä íü ¿ë òàíèõ çàëóó ìàíàé ëàíãóó ðóó îðæ ö¿íõýí äîòðîîñ íü ò¿ðèéâ÷òýé ìºíãèéã õóëãàéëààä àâààä ÿâñàí. Òýãýýä öàãäààä ìýäýãäýæ, Äàðõàí çàõûí òºâèéí äîòîð êàìåðûã ø¿¿ëãýõýä ìàíàé ëàíãóó ðóó òîì ÿãààí öàìöòàé, õàð í¿äíèé øèëòýé, ñàðàâ÷òàé ìàëãàéòàé çàëóó îðæ áàéñíûã õàðñàí.

 …ìàíàé ëàíãóóíààñ ýä ç¿éë àëäàãäààã¿é.” ãýõ ìýä¿¿ëýã /õýðãèéí 27-28/ болон хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь нотлогдож байна.

 

Шүүгдэгч Д.Э нь хохирогч Ш.О түвүүвчинд “915000 төгрөг байсан учир тэр мөнгийг авсан” гэж мэдүүлж байгаа боловч хохирогч Ш.О худал мэдүүлэг өгвөл хүлээлгэх хариуцлагын талаар сануулж мэдүүлэг авахад “...2017 оны 8 дугаар сарын 17-ноос 8 дугаар сарын 18-íû ºäð¿¿äийн îðëîãî áàéñàí þì.” гэж мэдүүлсэн байх бөгөөд түүний энэхүү ìэдүүлгийг үгүйсгэх нотлох баримт хавтаст хэрэгт авагдаагүй байна.

Иймд шүүгдэгч Д.Э хохирогч Ш.О 2200000 төгрөгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

 

Хохирогч Ш.О учирсан 2200000 төгрөгөөс шүүгдэгч Д.Э 500000 төгрөг төлсөн болох нь хохирогч Ш.О ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “…500000 төгрөгийг Э бэлнээр авсан байгаа.” ãýõ ìýä¿¿ëýãээр /õýðãèéí 24/ нотлогдож байх хохирлоос нөхөн төлөгдөөгүй үлдсэн 1700000 төгрөгийг шүүгдэгч Д.Э гаргуулж олгохоор шийдвэрлэв.

 

2.Ял, эрүүгийн хариуцлага, бусад асуудлын талаар:

 

Шүүгдэгч Ä.Ý íü 2017 îíû 8 äóãààð ñàðûí 19-íèé ºäºð Äàðõàí-Óóë àéìàã Äàðõàí ñóìûí 7 äóãààð áàãèéí íóòàã äýâñãýðò áàéðëàõ  òºâººñ èðãýí Ø.Î 2200000 òºãðºãийг õóëãàéëæ, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 д¿ãýýр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь хавтаст хэрэгт авагдаж, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан шүүгдэгч Ä.Ý шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн “...2017 оны 8 дугаар сарын 19-ний өдөр захын  жимс ногоо зардаг лангуун дээр нэг эгч цүнхээ тавьсан байсан хар өнгийн цахилгаантай түрүүвч байсан би түүнийг авч гараад мөнгийг нь тоолж үзтэл 915000 төгрөг байсан. Тэр мөнгийг аваад Дарханаас явсан.” ãýõ ìýä¿¿ëýã, эд мөрийн баримт хураан авсан тэмдэглэл /хэргийн 17/, эд мөрийн баримт хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл /хэргийн 18/, хîõèðëûí ìºíãº, эд мөрийн баримт õ¿ëýýí àâñàí òýìäýãëýë, ãýðýë çóðãèéí ¿ç¿¿ëýëò /õýðãèéí 19-20/, хîõèðîã÷ Ø.Î ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “…ò¿ðèéâ÷ýý ö¿íõэн äýýðýý òàâèàä õºðãºã÷íººñ íîãîî àâàõ õîîðîíä ò¿ðèéâ÷òýé ìºíãº, áè÷èã áàðèìò, âèçà êàðò çýðýã ýä ç¿éëýý õóëãàéä àëäñàí.  ...2017 оны 8 дугаар сарын 17-ноос 8 дугаар сарын 18-íû ºäð¿¿äийн îðëîãî áàéñàí þì.” гýõ ìýä¿¿ëýã /õýðãèéí 23-24/, гýð÷ Õ.Î ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “…ëàíãóóíû òàâèóð äýýð ãàð ö¿íõýý òàâèàä õºðãºã÷íººñ ëóóâàí àâàõ ãýõ õîîðîíä íü ¿ë òàíèõ çàëóó ìàíàé ëàíãóó ðóó îðæ ö¿íõýí äîòðîîñ íü ò¿ðèéâ÷òýé ìºíãèéã õóëãàéëààä àâààä ÿâñàí. Òýãýýä öàãäààä ìýäýãäýæ, Äàðõàí çàõûí  òºâèéí äîòîð êàìåðûã ø¿¿ëãýõýä ìàíàé ëàíãóó ðóó òîì ÿãààí öàìöòàé, õàð í¿äíèé øèëòýé, ñàðàâ÷òàé ìàëãàéòàé çàëóó îðæ áàéñíûã õàðñàí.” ãýõ ìýä¿¿ëýã /õýðãèéí 27-28/ болон хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь нотлогдож байх тул шүүгдэгч Ä.Ý гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

 

Эрүүгийн хариуцлага нь эрүүгийн хуульд заасан ял, албадлагын арга хэмжээнээс бүрддэг ба шүүгдэгч Ä.Ý нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрсэн, хэрэг хариуцах чадвартай байна.

Шүүгдэгч Ä.Ý эрүүгийн хариуцлага хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдсонгүй.

Шүүгдэгч Ä.Ý үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт хамаарч байх тул  хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэж, ø¿¿ãäýã÷ Ä.Ý Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хуралдааныг явуулж, прокурорын санал болгож, шүүгдэгчийн хүлээн зөвшөөрсөн хэмжээний хүрээнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр шийдвэрлэсэн болохыг дурдах нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Ä.Ý нь Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 348 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 450000 төгрөгөөр торгох ял шийтгүүлсэн бөгөөд Шүүгдэгч Ä.Ý ар гэрийн амьдралын нөхцөл байдал, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч гэмшиж байгаа зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан ялыг тус тусад нь  эдлүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàæ èðñýí ç¿éëã¿é áîëîõûã тус тус äóðäààä

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5, 36.1, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасíыг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1.Шүүгдэгч Ä.Ý бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 17.1 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñаí “Хóëãàéëàõ” ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä òîîöñóãàé.  

 

2.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 17.1 дүгээр ç¿éëèéí 1 дэх õýñýãò çààñíààð ø¿¿ãäýã÷  Ä.Ý 500 öàãèéí õóãàöààãààð íèéòýä òóñòàé àæèë õèéëãýõ ÿë øèéòãýñ¿ãýé.

 

3.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхиé àíãèéí 6.9 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 2 äàõü õýñýãò çààñíààð шүүгдэгч Ä.Ý Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 348 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 450000 төгрөгөөр торгох ял, энэ шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан 500 öàãèéí õóãàöààãààð íèéòýä òóñòàé àæèë õèéëãýõ ÿëыг òóñ òóñàä íü ýäë¿¿ëñ¿ãýé.

 

4.Èðãýíèé õóóëèéí 497 äóãààð ç¿éëèéí 1, 510 äóãààð ç¿éëèéí 1-ò çààñíààð ø¿¿ãäýã÷ Ä.Ý 1700000 /нэг сая долоон зуун мянга/ òºãðºã ãàðãóóëæ, Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Äàðõàí ñóìûí  Ш.Îîëãîñóãàé.

 

5.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 5.4 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 4 äýõ õýñýãò çààñíààð ø¿¿ãäýã÷ Ä.Ý íü íèéòýä òóñòàé àæèë õèéëãýõ ÿëûã áèåë¿¿ëýýã¿é áîë íèéòýä òóñòàé àæèë õèéëãýõ ÿëûí 8 öàãèéí àæëûã 1 õîíîãоор òîîöîæ õîðèõ ÿëààð ñîëèõûã ø¿¿ãäýã÷ Ä.Ý àíõààðóóëñóãàé.

6.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñãèéí 1.7, 1.8-ò çààñíààð ø¿¿ãäýã÷ íü ýíý õýðýãò öàãäàí õîðèãäîîã¿é, õóðààñàí áîëîí áèò¿¿ìæèëñýí õºðºíãºã¿é, эä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäаж èðñýí зүйлгүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 36.8 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñãèéí 1.5-ò çààñíààð øèéòãýõ òîãòîîë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëòîë ø¿¿ãäýã÷ Ä.Ý àâñàí õóâèéí áàòàëãàà ãàðãàõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã õýâýýð ¿ðãýëæë¿¿ëñ¿ãýé.

8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч,  өмгөөлөгч òîãòîîëûã ýñ çºâøººðâºë тогтоолыг ãàðäóóëñан буюу хүргүүлснээс õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бè÷èõ ýðõòýéã äóðäñóãàé.

9.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар дàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàñàí, ýñýðã¿¿öýë áè÷èãäñýí òîõèîëäîëä шийтгэх òîãòîîëûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿лсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ÅЪÍÕÈÉ ШҮҮГЧ                                    ß.ÒÓÓË