МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

            Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã ø¿¿ã÷ Ç.Áîëäáààòàð äàðãàëæ,

            íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Ã.Íîìèí,

            óëñûí ÿëëàã÷ Æ.Áàò-Ýðäýíý,

            õîõèðîã÷ Ã.Áàòáàÿð,

            ãýð÷ Ä.Áàò-Ýðäýíý, Á.Òîäãýðýë,                                                               

            ººðèé㺺 ºì㺺ëºã÷ îðîëöîæ áàéãàà ø¿¿ãäýã÷ Б.Оíàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéñýí ø¿¿õ õóðàëäààíààð, Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí ãýìò õýðýãò Б.О õîëáîãäóóëàí ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ èð¿¿ëñýí ýð¿¿ãèéí 1709011190075 äóãààðòàé õýðãèéã 2017 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 28-íû ºäºð õ¿ëýýí àâ÷, õÿíàí õýëýëöýâ.

 

            Ø¿¿ãäýã÷èéн áèåèéí áàéöààëò:

          .............................

         

            Õîëáîãäñîí õýðãèéí òàëààð: /ÿëëàõ ä¿ãíýëòýä áè÷èãäñýíýýð/

            ßëëàãäàã÷ Б.О нь 2017 оны 08 дугаар сарын 11-ний өдөр Сүхбаатар дүүргийн 3 дугаар хороо, Аса циркийн зүүн урд талын авто зогсоолд хохирогч Г.Батбаярыг зодож, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан ãýìò õýðýãò õîëáîãäæýý.

           

ТÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:

Шүүх хуралдаанаар дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав.

 

Шүүгдэгч Б.Ошүүх õóðàëäààíä “…2017 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр би дүү болон найзтайгаа явж байсан, манай дүү нэг арга хэмжээнд оролцох гээд үсчин орсон, тэгээд гараад иртэл нэг машин ухарч байсан, гэтэл нэг эмэгтэй хүн бууж ирээд намайг хараагаад загнаад байсан, тэгсэн чинь Батбаяр гэж энэ хүн манай найзыг заамдаад аваад би салгах гээд байж байтал хүүхэд нь гарч ирээд машины толь хагалсан. Тийм учраас би цагдаа дуудсан. Би энэ хүнийг цохисон зүйл байхгүй. Хэрвээ үнэхээр би энэ хүнийг цохиж гэмтээсэн байсан болбол цагдаа дуудах байсан болов уу? ãýäãèéã ñàéí шинжилж өгөөрэй гэж шүүхээс хүсэж байна...” гэв.

òүүний мөрдөн байцаалтад сэжигтэн, яллагдагчаар өгсөн:“… Тухайн өдөр буюу 2017 оны 08 сарын 11-ний өдрийн 16 цагийн орчимд тус зогсоолын урд талд байрлах нэг үсчинд дүүгээ хүргэж өгсөн, тухайн үед найз Д.Бат-Эрдэнэ/88001705/, дүү Б.Тодгэрэл/90100330/ нарын хамт явж байсан. Тэгээд сул зогсоол олдохгүй байхаар нь зогсоолд байрлуулсан 2 машиныг хааж зогссон, гэхдээ Батбаяр гэх хүний машиныг би хааж зогсоогүй, тэр хүн өөрийн машинаа явган хүний зам дээр гаргаад буюу нэг талаараа замын хашлага хэсгийг даваад зогсчихсон байсан. Тэгээд машинаараа тэр 2 машиныг түр хааж, цоожилж үлдээчхээд 1 минутын хугацаа ч болоогүй, магадгүй тэрнээс бага хугацаанд байх дүү болон найз нарын хамт үсчинд орчхоод машин дээрээ эргэж ирсэн. Дүү үсчний газраа үлдсэн, харин би Бат-Эрдэнэтэй хамт машин дээрээ ирсэн юм. Тэгээд бид 2 машиндаа суугаад хөдлөх гэж байтал тэр Батбаярын эхнэр гэх эмэгтэй ирээд “чи машинаа яаж тавиад байгаа юм бэ?” гээд хэрүүл маргаан хийж эхлүүлсэн бөгөөд намайг янз бүрээр хараагаад байсан. Тэгэхээр нь би “би танай машиныг хааж тавиагүй, та нар өөрсдөө миний ардаас орж ирээд хашлага даваад зогссон биз дээ, би хөдлөх гэж байна, би нэг их удаагүй шүү дээ” гэж хэлсэн чинь тоохгүй байсан ба нөхөр нь болох Батбаяр нь машинаасаа уурлаад бууж ирээд “чи муу банди юу гээд байгаа юм бэ?, 2-лаа ийшэлж байгаад зодолдох уу?, би боксын мастер зэрэгтэй хүн шүү” гээд Бат-Эрдэнийг заамдаад авсан, тэгэхээр нь би дундуур нь орж салгасан. Тэр үед түүний хүү гэх залуу мөн машинаасаа бууж ирээд ямар нэгэн зүйл хэлэлгүй, миний машины баруун талын толийг өшиглөөд сууриар нь салгаж, эвдэлсэн. Тэгэхээр нь яаж байгаа юм бэ? гэж асуухад Батбаяр нь “миний хүү жоохон хүүхэд бөгөөд хуулийн хариуцлага хүлээх насанд хүрээгүй, тиймээс чи юу ч олж долоохгүй, харин чи надаас уучлалт гуйж, өвдөг сөхөрнө” гэж хэлэхээр нь би цагдаагийн байгууллагад хандсан. Ийм л зүйл болсон, өөр ямар нэгэн байдлаар зодоон нүдээн болсон зүйл байхгүй....” гэсэн мэдүүлэг /хх-26/,

 

Õîõèðîã÷ Ã.Áàòáàÿð шүүх õóðàëäààíä “…2017 оны 8 дугаар сард Цирк дээр машин сонирхоод гараад иртэл ард цагаан приус маркийн машин таглан зогссон байсан, би тухайн үед өөрийн эхнэр хүүхдүүдтэйгээ явж байгаад гарах гээд гарч чадахгүй байхаар нь явган хүний хашлага давах  гэтэл гарч болохгүй байсан, гэтэл шүүгдэгч гарч ирээд манай эхнэртэй хэрэлдээд зогсоод байхаар нь би очоод та нар ингэж болохгүй та нарын ингэж байгаа чинь хууль зөрчиж байна, чи намайг цохилоо хийж байгаа үйлдэл болгон дээрээ хариуцлага хүлээгээрэй гэж хэлсэн, бас та нар ингээд байвал эрүүгийн гэмт хэрэгт холбогдоно шүү гэж хэлтэл чиний тэр хууль хэнд ч хамаагүй гээд дайраад байхаар нь миний хүү ирээд толийг нь хугалчихсан, хүү маань харахад том биетэй боловч 12 настай, та нар өргөдлөө больчих гэтэл үгүй би ясаа цайтал үзнээ гэсэн, тэгэхэд маш олон хүмүүс харж байсан, бөгөөд удалгүй цагдаа нар ирсэн, энэ хүнд худлаа хэлэх эрх нь байгаа, би гомдолтой байна, хүн өөрийнхөө хийсэн үйлдлийг хүлээх хариуцлагатай байх хэрэгтэй, хуульд зааснаар хариуцлага оногдуулах хүсэлтэй байна гэв.…” ãýâ.

ò¿¿íèé ìºðäºí áàéöààëòàä õîõèðîã÷îîð ºãñºí “...Нөгөө 2 залуугийн нэг болох саарал малгайтай цамцтай залуу миний машины зүүн урд талын хаалгыг онгойлгоод орж ирэнгүүтээ “чи муу юу гээд хуцаад байгаа юм бэ, айгаагүй бол буугаад ир, эхнэр хүүхдийнхэý араар орж битгий гоншигноод бай” гэхээр нь бууж очоод жолоочтой нь уулзаад “чиний буруу ш дээ, õóóëüä зогсоол хааж тавьбал Зөрчлийн тухай хуулиар 10000-20000 төгрөгийн торгуультай байдаг гэдгийг хэлсэн. Тэгсэн чинь “чи муу яасан их хууль мэддэг хулгайч вэ?, чи өргөдлөө гаргаад яваарай, чамайг ална шүү гээд буугаад ирсэн. ...Нүдний шилтэй залуу шууд гараараа миний хүзүүг цамцны захаар боогоод намайг арагш нь машин руугаа х¿чтэй түлхсэн, түлхэхэд нь би саваад арагшаа толгойны ар дагзны хэсгээр машиныг нь мөргөсөн. Тэр үед миний хүү Билгүүнзаяа нь машинаас бууж ирээд тэр хүмүүсийг болиулах гэж оролдож байсан ба тэр үед нүдний шилтэй залуу гараараа миний баруун талын чамархай хýсэг рүү гараараа 1-2 удаа цохисон…” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 11-12/,

 

Ãýð÷ Ä.Áàò-Ýðäýíèéí “2017 îíû 08 äóãààð ñàðûí 11-íèé 17 öàãèéí ¿åä Öèðêèéí ç¿¿í òàëûí áàéðíû àðûí çîãñîîë äýýð íàéç Îðãèëûí ä¿¿ã àâàõ ãýýä Îðãèë áèä õî¸ð õ¿ëýýãýýä ìàøèí äîòîð ñóóæ áàéòàë ìàíàé íàéçûí ìàøèíû öààä òàëä áàéðëàñàí ìàøèíû æîëîî÷ óõàð÷ áàéõäàà õàøëàãàíä ìàøèíûõàà äîîä òàëûã çóðñàí áîëîëòîé ìàíàé íàéç ðóó “ìàøèíàà õîëäóóë” ãýýä óóðëààä äàéðñàí. Òóõàéí ¿åä ìàíàé íàéç ìàøèíàà òýäíèé ìàøèíä ÿìàð ÷ ñààä ó÷ðóóëàõã¿é ãàçàð òàâüñàí áàéñàí. Òýãýýä òýð ìàøèíû æîëîî÷èéí ýñðýã òàëä ñóóæ ÿâñàí ýðýãòýé ìàøèíààñ áóóæ èðýýä “òà íàð ýìýãòýé æîëîî÷ áîëîõîîð äýýðýëõýýä áàéíà óó” ãýýä äàéðñàí. Òýãýýä òýð ýðýãòýé ìàíàé íàéç áèä õî¸ð äýýð õ¿ð÷ èðýýä íàìàéã çààìäàæ àâñàí. Òýãòýë ìàíàé íàéç áóóæ èðýýä áèä õî¸ðûã ñàëãààä áèä íàð õýñýã ìàðãàëäàæ çîãññîí. Òýð õîîðîíä íºãºº ýðýãòýé “áè ººðºº õóóëèéí õ¿í áè ÷àìàéã öîõèõã¿é” ãýýä ãàðàà àðäàà áàðèàä òîëãîéãîîðîî íàìàéã ìºð㺺ä áàéñàí. Òýð õîîðîíä ìàøèíû õîéä òàëä ñóóæ áàéñàí õ¿¿õýä ìàíàé íàéçûí ìàøèíû òîëèéã ºøèãëºæ õóãàëñàí. Òýãýýä áè òýð çàëóóãààñ õîëäîîä 102 ðóó çàëãàæ öàãäàà äóóäñàí…” ãýýñýí ìýä¿¿ëýã /õõ-17/,

Ãэрч Ð.Áÿìáàñ¿ðýíãèéí “...машин таглаж тавьсан машины жолооч нь ирэхээр нь би түүнд хандан “машин тавьчихаад утсаа үлдээчихгүй яасан юм бэ” гэсэн чинь жолîоч гэх хүн “юун сүртэй юм бэ” гэхээр нь би тоолгүй машиндаа суусан. Тэгтэл манай нөхөр Батбаяр залууд хандаж “чи юу гээд байнаа, чиний буруу шдээ, эмэгтэй хүн болохоор дээрэлхээд байна уу? Үг¿й юу?” гэсэн. ...Ìанай нөхөр маргалдаж байгаад тэр залуучуудтай барьцалдаж авсан. ...Íүдний шилтэй залуу манай нөхрийã мангасдаад арагш нь хажууд байсан нэг машины шилрүү ар дагзаар нь саваад байсан…” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 14/,

 

Õ¿íèé áèåä õèéñýí ø¿¿õ ýìíýëãèéí øèíæèëãýýíèé ¹10297 òîîò àêòûí “…Ã.Áàòáàÿðûí áèåä баруун чамархайн хуйханд зөөлөн эдийн няцрал, хүзүү, цээж хэсэгт цус хуралт ãýìòýë òîãòîîãäëîî. …Äýýðõ ãýìòýë íü мохоо зүйлийн үйлчлэлээр ¿¿ñãýãäýíý. …Ãýìòýë ø¿¿õ ýìíýëãèéí ãýìòëèéí çýðýã òîãòîîõ æóðìûí 2.4.1-ò çààñíààð ýð¿¿ë ìýíäèéã óäààí õóãàöààãààð ñàðíèóëàõ òóë ãýìòëèéí õºíãºí ãýìòýëä õàìààðíà…” ãýñýí ä¿ãíýëò /õõ-18/,

Ø¿¿ãäýã÷èéí èðãýíèé ¿íýìëýõíèé ëàâëàãàà /õõ-28/, Õóâèéí áàéäëûã òîäîðõîéëñîí áàðèìòóóä /õõ-29-31/, îðøèí ñóóãàà ãàçðûí òîäîðõîéëîëò /õõ-42/, Óðüä ÿë øèéòãýãäñýí ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õõ-32/, Øèíæýý÷ýýñ ìýä¿¿ëýã àâñàí òýìäýãëýë /õõ-39-41/, ̺ðäºí áàéöààëòûí àæèëëàãààã äóóñãàæ, õýðãèéí ìàòåðèàëûã áàéöààí øèéòãýõ àæèëëàãààíä îðîëöîã÷èä òàíèëöóóëñàí òýìäýãëýë /õõ-43-44/ çýðãèéã øèíæëýí ñóäàëñàí áîëíî.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хууль ёсны, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хасаж, хязгаарласан хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна.

Ø¿¿ãäýã÷ Б.О нь 2017 оны 08 дугаар сарын 11-ний өдөр Сүхбаатар дүүргийн 3 дугаар хороо, Аса циркийн зүүн урд талын авто зогсоолд хохирогч Г.Батбаярыг зодож, эрүүл мэндэд íü “…баруун чамархайн хуйханд зөөлөн эдийн няцрал, хүзүү, цээж хэсэгт цус хуралт …” бүхий õºíãºí хохирол санаатай учруулсан áîëîõ íü äýýð äóðüäñàí õîõèðîã÷ Ã.Áàòáàÿð, ãýð÷ Ä.Áàò-Ýðäýíý, Ð.Áÿìáàñ¿ðýí íàðûí ìýä¿¿ëã¿¿ä, Õ¿íèé áèåä õèéñýí ø¿¿õ ýìíýëãèéí øèíæèëãýýíèé ¹10297 òîîò àêòûí ä¿ãíýëò, ø¿¿ãäýã÷ Á.Îðãèëûí ñýæèãòýí, ÿëëàãäàã÷, ø¿¿ãäýã÷ýýð ìýä¿¿ëñýí ìýä¿¿ëýã, õýðýãò öóãëàðñàí áîëîí ø¿¿õ õóðàëäààíààð õýëýëöýãäñýí áè÷ãèéí áóñàä íîòëîõ áàðèìòóóäààð òóñ òóñ íîòëîãäîí òîãòîîãäñîí.

Ø¿¿ãäýã÷ Á.Îðãèëûí õîõèðîã÷ Ã.Áàòáàÿðûí ýð¿¿ë ìýíäýä õºíãºí õîõèðîë санаатай учруулсан ¿éëäýë íü Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí ãýìò õýðãèéí øèíæèéã á¿ðýí àãóóëñàí, ïðîêóðîðîîñ ç¿éë÷èëæ èð¿¿ëñýí õýðãèéí ç¿éë÷ëýë òîõèðñîí áàéõ òóë ò¿¿íèéã äýýðõ ãýìò õýðãèéã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä òîîöîæ, õóóëüä çààñàí ÿë øèéòãýë îíîãäóóëàõ íü ç¿éòýé ãýæ ø¿¿õ ä¿ãíýâ.

 

Õîõèðîã÷ Ã.Áàòáàÿð íü ýíý õýðýãòýé õîëáîãäóóëàí ÿìàð íýãýí õîõèðîë òºëáºð íýõýìæëýýã¿é áºãººä òýðýýð ø¿¿õ õóðàëäààíä “ººðò ó÷èðñàí õîõèðîë òºëáºðèéã æè÷ íýõýìæèëíý. Òèéì ó÷ðààñ èðãýíèé æóðìààð æè÷ íýõýìæëýõ ýðõèéã íýýëòòýé ¿ëäýýæ ºãíº ¿¿” ãýñíèéã ø¿¿õ õ¿ëýýí àâàõ íü ç¿éòýé ãýæ ¿çëýý.

 

Шүүгдэгч Á.Îðãèëûí дээрх үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйл¿¿äýä заасан ял õºíãºð¿¿ëýõ áîëîí хүндрүүлэх нөхцөл байдлóóäûí àëü àëü íü òîãòîîãäñîíã¿é.

 

Õýðýãò ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàæ èðñýí ç¿éëã¿é, áèò¿¿ìæëýãäñýí õºðºíãºã¿é, ø¿¿ãäýã÷ íü öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäàâ.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1, 36.2, 36.3, 36.5, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:   

 

1.Шүүгдэгч Б.О Эрүүгийн хуулийн 11.6 дóãààр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан áóþó хүний эрүүл мэндэд õºíãºí хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

  

2.Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 11.6 дóãààр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Á.Îðãèëûí 500 íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé áóþó 500.000 /таван зуун мянга/ òºãðºãººð òîðãîõ ÿëààð øèéòãýñ¿ãýé.

 

3.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 5-ä зааснаар Б.Оторгох ялыг биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг 1 /нэг/ хоногоор тооцож хорих ялаар сольж болохыг дурдсугай.

 

4.Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн зүйлã¿é, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй болохыг òóñ òóñ дурдсугай.

 

5.Õîõèðîã÷ Ã.Áàòáàÿð íü өөрт учирсан гэм хорын хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар жич нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

6.Øийтгэх тогтоолыг уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

 

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Íèéñëýëèéí Ýð¿¿ãèéí хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг тайлбарласугай.

 

8.Шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, Б.О авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                            Ç.ÁÎËÄÁÀÀÒÀÐ