2014 оны 01 сарын 03 өдөр                    Дугаар 23                                      Улаанбаатар хот

 

С.Б-ийн нэхэмжлэлтэй
захиргааны хэргийн тухай

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ц.Цогт даргалж, шүүгч П.Соёл-Эрдэнэ, шүүгч Б.Мөнхтуяа нарын бүрэлдэхүүнтэй, нарийн бичгийн дарга Г.Урангуа, нэхэмжлэгч С.Б, хариуцагч Баянгол дүүргийн Засаг даргын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Р.Ч, хариуцагч тус дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Р.Б нарыг оролцуулан хийж, Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхийн 2013 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдрийн 446 дугаар шийдвэрийг эс зөвшөөрч хариуцагч нарын гаргасан давж заалдах гомдлоор, С.Б-ийн нэхэмжлэлтэй Баянгол дүүргийн Засаг дарга болон иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд холбогдох захиргааны хэргийг шүүгч Б.Мөнхтуяагийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч С.Б шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн А/31 дүгээр захирамжийг хүчингүй болгож, газар эзэмших эрхийг сэргээж өгнө үү гэжээ.

Нэхэмжлэгч С.Б нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлагадаа: Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2013 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 4/02 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгож, миний газар эзэмших эрхийг сэргээж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч Баянгол дүүргийн Засаг дарга шүүхэд гаргасан тайлбартаа: Дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдрийн А/367 дугаар захирамжаар иргэн С.Б-д 600 м.кв газрыг 5 жилийн хугацаатай, аж ахуйн зориулалтаар эзэмшүүлэхдээ Газрын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5.3, 31 дүгээр зүйлийн 31.2, 33 дугаар зүйлийн 33.1.2, 33.4 дэх заалтыг зөрчин, Баянгол дүүргийн 2012 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй, газар эзэмшүүлэх шийдвэр гаргах журам, хуулиар тогтоосон хязгаарлалт, зохицуулалтыг зөрчиж, захиргааны акт гаргах эрх зүйн үндэслэл байхгүй байхад газар олгосон байсан тул Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдрийн А/367 дугаар захирамжийн иргэн С.Б-д холбогдох хэсгийг дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн А/31 дүгээр захирамжаар хүчингүй болгосон болно. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрөхгүй тул бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож хэргийг шийдвэрлэж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал шүүхэд гаргасан тайлбартаа: Дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдрийн А/367 дугаар захирамжаар иргэн С.Б-д тус дүүргийн 20 дугаар хороо, “М” ХХК-ийн хашааны урд аж ахуйн зориулалттай 600 м.кв газрыг эзэмшүүлэхдээ Газрын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5.3, 31 дүгээр зүйлийн 31.2-т “Хүсэлт гаргасан газрын байршил нь аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад эзэмшүүлж болохоор заагдсан байна”, 33 дугаар зүйлийн 33.1.2 дугаар зүйлд “газар эзэмших хүсэлт гаргасан иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад газар эзэмшүүлэх асуудлыг тухайн шатны Засаг дарга дуудлага худалдаа, төсөл шалгаруулах зарчмаар шийдвэрлэнэ” гэж заасан байхад тухайн заалтыг ноцтойгоор зөрчин газар эзэмшүүлсэн байна.

Мөн Газрын тухай хуулийн 33 дугаар зүйлийн 33.4 дэх хэсэгт “аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд эзэмшүүлж болохоор зааснаас бусад газар эзэмшүүлэхийг хориглоно” гэж заажээ. Мөн Баянгол дүүргийн 2012 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй, газар эзэмшүүлэх шийдвэр гаргах журам, хуулиар тогтоосон хязгаарлалт, зохицуулалтыг зөрчиж, захиргааны акт гаргах эрх зүйн үндэслэлгүй газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ олгосон байна. Иймд Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал Монгол улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.1, Газрын тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.1.1, 57 дугаар зүйлийн 57.1 дэх заалтыг үндэслэн Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын ээлжит дөрөвдүгээр хуралдаанаас Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2013 оны А/31 дүгээр захирамжийн С.Б-д холбогдох хэсгийг хүчингүй болгохыг дүүргийн Засаг даргад даалган шийдвэрлэсэн. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү гэжээ.

Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхийн 2013 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдрийн 446 дугаар шийдвэрээр Газрын тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.5, 39 дүгээр зүйлийн 39.1, 40 дүгээр зүйлийн 40.1 дэх хэсэгт тус тус заасныг баримтлан нэхэмжлэгч С.Б-ийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хангаж, Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2013 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 4/02 дугаар тогтоолын С.Б-д холбогдох хэсэг, Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн А/31 дүгээр захирамжийн С.Б-д холбогдох хэсгийг тус тус хүчингүй болгож шийдвэрлэжээ.

Хариуцагч Баянгол дүүргийн Засаг даргын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч давж заалдах гомдолдоо: Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхийн 2013 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдрийн 446 дугаар шийдвэрийг бүхэлд нь эс зөвшөөрч давж заалдах гомдол гаргаж байна.

Анхан шатны шүүхийн үндэслэх хэсэгт "... Газрын тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.5-д “Хүний үйл ажиллагааны улмаас элэгдэл, эвдрэлд орж, ашиглахгүй орхигдсон газрыг өөрийн хүч, хөрөнгөөр нөхөн сэргээсэн иргэн, аж ахуй к байгууллагад тухайн газрыг эзэмшүүлж болно... “ гэсэн заалтыг баримталж байгаа нь учир дутагдалтай байна.

Иргэн С.Б-д дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдрийн А/367 дугаар захирамжаар тус дүүргийн 20 дугаар хороонд 600 м.кв газрыг аж ахуйн зориулалтаар шинээр баталгаажуулан олгогдсон газар нь түүний эзэмшилд очихоос өмнө ямар байдалтай байсныг нотлох эрх бүхий байгууллагуудын ямар нэгэн дүгнэлт, баримт байхгүй байхад зөвхөн гэрч Г.Мөнхбаатарын мэдүүлэгт үндэслэн хэргийг шийдвэрлэж байгаад гомдолтой байна.

Уг маргаан бүхий газар нь хүний үйл ажиллагааны улмаас элэгдэл, эвдрэлд орж, ашиглалтгүй орхигдсон газар биш юм. Иргэн С.Б-д олгогдсон газрыг өмнө нь хувь хүн болон аж ахуйн нэгжид ашиглуулж, эзэмшүүлж байгаагүй учраас хүний үйл ажиллагааны улмаас эвдрэлд орж, ашиглалтгүй орхигдсон газар гэж үзэх боломжгүй. Шууд хашаа барих боломжгүй газар учраас иргэн С.Б нь өөрөө ашиглахын тулд тодорхой хөрөнгө зарж тэгшилсэн гэдгийг хүлээн зөвшөөрсөн хэдий ч Газрын тухай хуульд заагдсан ойлголтыг шүүх буруугаар тайлбарлан хэрэглэж байгаа нь учир дутагдалтай юм.

Учир нь Баянгол дүүргийн Засаг дарга 2012 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдрийн А/367 дугаар захирамжаар иргэн С.Б-д 600 м.кв газрыг эзэмшүүлэх шийдвэр гаргахдаа Газрын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5.3, 31 дүгээр зүйлийн 31.2, 33 дугаар зүйлийн 33.1.2, 33.4 дэх хэсгийг зөрчиж, гаргасан нь буруу байх бөгөөд уг асуудлыг хууль тогтоомжид нийцүүлэн шийдвэрлэсэн дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн А/31 дүгээр захирамжийг буруутгах боломжгүй юм.

Анхан шатны шүүх Газрын тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.5, 39 дүгээр зүйлийн 39.1, 40 дүгээр зүйлийн 40.1 дэх заалтуудыг иргэн С.Б-д газар эзэмшүүлсэн асуудал дээр хэрэглэсэн нь буруу байна.

Дүүргийн Засаг дарга нь иргэн С.Б-д газар эзэмшүүлсэн асуудлыг Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.2, 33 дугаар зүйлийн 33.1.2-д заасан газар эзэмшүүлэхэд тавигдах шаардлагыг зөрчсөн үндэслэлээр хүчингүй болгосон байхад анхан шатны шүүх иргэн С.Б-ийн газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ хүчингүй болгох, газар эзэмших эрхийг дуусгавар болгохтой холбогдох Газрын тухай хуулийн зүйл заалтуудыг буруу тайлбарлан хэрэглэсэн байна.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, иргэн С.Б ■ ^:        >н

нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал д •                т      IX

гомдолдоо: Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурл                                          1н

итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Р.Батнасан би Нийслэлийн захиргааны хэрг                         'ж

2013 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдрийн 446 дугаар шийдвэрийг ху:".т-                        зч

танилцаад дор дурдсан үндэслэлээр гомдол гаргаж байна. Үүнд:

Шүүхийн шийдвэрийн үндэслэх хэсэгт “ ... Тухайлбал, дүүрги                             йн

Төлөөлөгчдийн Хурал нь газрын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэнд                     :х

бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ гэдэг нь Монгол улсын засаг захиргаа, нутз: дсгэ' ийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 18 дугаар зүйлийн 18.1-д “Б ч-тй ч, Улсын Их хурал, Засгийн газар, яам, агентлаг, хуулиар харъяалуулснааг д т тй нутаг дэвсгэрийнхээ эдийн засаг, нийгмийн болон зохион байгуулаг                                                                     ^г        ч

асуудлыг бие даан шийдвэрлэх эрхтэй” гэж заасны дагуу нутаг дэвсг                 га чн

тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн талаар нутаг дэвсгэри!д чг тодорхойлох буюу бодлогын түвшинд үйл ажиллагаа явуулдаг чиг                                                                1й

байгууллага юм.

Гэтэл Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нь хуу                 ог     он

дээрх бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэхдээ иргэний нэрийг зааж, газар эзэ ы                  э      йг

хүчингүй болгох шийдвэр гаргаж байгаа нь хууль бус бөгөөд өөрөөр хэ                        ж

тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.2.1-д заасан дүүргийн Засаг дэ г                            ж

тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах чиг үүрэ                        ^г      ах

асуудлаар шийдвэр гаргасан нь Засаг даргын хийх ёстой ажлыг хийж, < у           I      эн

эрхээ буруу хэрэгжүүлсэн хууль бус үйлдэл гэж үзэх үндэслэлтэй ..." ГЭ>! /'

№

Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нь ажлы                       г          р

байнгын хороотой ажилладаг бөгөөд эдгээр хороод нь нийгмийн б                 г,   з        он

байгуулалтын чиглэлээр тулгамдсан асуудлуудыг судлан бэлтгэж ДИ1 ор” он хэлэлцүүлэх эрхтэй байхаар журамласан байдаг. Байгаль орчин, га:                                                  ,    зг        х,

өмчлөлийн асуудал, энэ чиглэлээр гарсан хуулийн хэрэгжилтийг с                                :г

байгаль орчин, үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, тохижилтын асуудал эрх                                  оо

хариуцдаг.

Монгол улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удир      о   м      ай

хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1-д “ ... Хурлын Тэргүүлэгчид, хор                         /ү       эн

төлөөлөгч, тухайн нэгжийн Засаг дарга асуудал санаачлан Хуралд хэг              үл:     »р

оруулах эрхтэй ... “ гэж заасан.

Энэ хуулийн заалтаас үзвэл нутаг дэвсгэрийнхээ эдийн засаг, ни1       I    и      он

зохион байгуулалтын ямар ч асуудлыг хурлын тэргүүлэгчид, хорс                     е        тн

санаачлан иргэдийн нийтийн хурлаар хэлэлцүүлж шийдвэр гаргуулах эг           ч ^р       н

үндэслэлтэй байна.

Баянгол дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2013 оны 01                  с !Н

24-ний өдрийн 4/02 дугаар тогтоол нь зөвхөн нэг иргэний асуудлыг хөн,г                ^г ед

газрын тухай хуулийн хэрэгжилт хууль ёсны дагуу явагдаагүй, энэ х                             н

байдал нь нийгмийн шинжтэй болсон учраас цаашид хотыг хөгжүүг                               д

уялдуулан дүүргийн нийт газар нутгийг хамруулан бодлогын чана(                '<      % о>«

байгаа ажил болно.

Иймд Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхийн 2013 оны 10 дуга       ^п          !          1-

ний өдрийн 446 дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож хэргийг шийдвэг                            'ү

гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

Анхан шатны шүүх нэхэмжпэгч, хариуцагч нарын тайлбар (                         хс     т

цугларсан бичмэл нотлох баримтуудад үндэслэл бүхий дүгнэлт хийж                   “и     в

шийдвэрлэсэн байна.

Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2012 оны 9 дүгээр сарын 17-ны                   4 "67

дугаар захирамжаар нэхэмжлэгч С.Баягаад мөн дүүргийн 20 д< 1                                   э,

“М” ХХК-ийн хашааны урд байрлалтай 600 м.кв газры                                                 а     н

зориулалтаар эзэмшүүлж шийдвэрлэжээ.

Хариуцагч Баянгол дүүргийн Засаг дарга нь 2013 оны 01 дүгээр                1Л  чщ

өдрийн А/31 дүгээр захирамжаар “Баянгол дүүргийн 2012 оны г                                п     н

байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй, газар эзэмшүүлэх шийдвэр г              су    м,

хуулиар тогтоосон хязгаарлалт, зохицуулалтыг зөрчиж, захиргааны а\                 :зу   рх

зүйн үндэслэл байхгүй байхад газар олгосон" гэсэн үндэслэлээр С.Б                      г  пр

эзэмшүүлсэн дээрх, 2012 оны А/367 дугаар захирамжийг хүчи>                               о.  ож

шийдвэрлэсэн байна.

Нэхэмжпэгч С.Баягаа нь Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2013 о                 дү    р

сарын 24-ний өдрийн А/31 дүгээр захирамж, тус дүүргийн иргэдийн Те ¹ гч^г               ^йн

Хурлын 2013 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 4/02 дугаар тогтоо                      'чи  үй

болгуулах тухай нэхэмжлэлийг гаргаж, үндэслэлээ “2010 оноос х                          аз  1Н

төлбөрийг хугацаанд нь төлж, өөрийн хөрөнгөөр хонхор, гүдгэр ихтэй,                   ^ль .х

боломжгүй газрыг шороогоор тэгшилж эзэмших эрхтэй болсон” гэж маргг

Хэрэгт нотлох баримтаар авагдсан, нэхэмжпэгчийн тайлбар, түү;               0 щ

Баянгол дүүргийн Засаг даргад газар олгохыг хүссэн хүсэлт, газрь                       >ө    1г

төлсөн тухай 2010 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн 20/648 тоот акт,                    н>     0

дугаар сарын 24-ний өдрийн иргэн, хуулийн этгээдэд газар эзэмш                           г, ээ,

шүүхээс хийсэн үзлэгийн тэмдэглэл, гэрч А.Пагам, П.Сүрэн нарын мс                    с   зг

нотлох баримтуудаар нэхэмжлэгч С.Баягаа нь өмнө нь ажиллаж бай<                     р    н

Засаг дарга, Газрын албаны гаргасан шийдвэрийн дагуу 2010-2012 онуу                щ    н

бүхий, элэгдэл, эвдрэлд орж ашиглах боломжгүй байсан газрыг                                     ч,

хөрөнгөөр хайрга шороо зөөж буулган тэгшилж, ашиглах боломжтой Г > ~ч сэргээж, улмаар Засаг даргын захирамжаар газар эзэмших эрхийг о                                                                       ь

тогтоогджээ.

Иймд нэхэмжпэгч С.Баягаад Газрын тухай хуулийн 27 дугаар зү                         д

заасны дагуу газар эзэмших эрх үүссэн гэж үзэх үндэстэй байхад Баян                -      н

Засаг дарга тухайн газрыг “2012 оны газар зохион байгуулалтын т                          ^г      ц

тусгагдаагүй” гэсэн үндэслэлээр газар эзэмших эрхийг дуусгавар болг • о ь н хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1-д заасантай нийцэхгүй байна.

Түүнчлэн, хариуцагч нь иргэн С.Баягаад “Баянгол дүүргийн 201                  - г о

зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй газар”-т газар                                       к

захиргааны актын үндэслэлийг тайлбарлах боловч маргаан бүхий гс н, о;                     и

бусад этгээд газар эзэмшин, хашаа хатгаж, барилга байгууламж барь>^; г ьп                н

бүс бий болсон нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар тогтоог                             I.    ц

С.Баягаад эзэмшүүлсэн газрыг газар зохион байгуулалтын т                                           д

тусгагдаагүй гэсэн үндэслэлээр түүний газар эзэмших эрхийг хүчи                                к

шийдвэрлэсэн нь газар эзэмших, ашиглахад шударга ёс, тэгш бай г <а х зарчмыг зөрчсөн байна.

Дээрхи үндэслэлүүдээр анхан шатны шүүхийн шийдвэр үндэстэй                      о

үлдээж, хариуцагч нарын давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхиж шийдв:

 

1Ц

 

 

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 86 дугаар зүй; дугаар зүйлийн 87.1 дэхь хэсгүүдэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхийн 2013 оны 10 дугаар с өдрийн 446 дугаар шийдвэрийг хэвээр үлдээж, хариуцагч нарын да гомдлыг хангахгүй орхисугай.
2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийг хэсэгт зааснаар хариуцагч улсын тэмдэгтийн хураамж төлөхөөс чөлө дурдсугай.

 

й ;аг х <ь 1Г 5 эх л ,П' 1Г ы

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 86 дугаар зү дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах шатны шүүх хэрэг хянан ажиллагааны журам зөрчсөн, хууль буруу хэрэглэсэн гэж нэхэмжпэл гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч нар үзвэл гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Улсын Дээд шүүхийн хэргийн танхимд хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэй болно.