МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Төв аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Ю.Энхмаа даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга У.Золчимэг

Улсын яллагчаар Г.Энхмаа

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ц.Хүрэлбаатар

Шүүгдэгч Б.Т нарыг оролцуулан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар ирүүлсэн Цэрэндорж овгийн Бийн Тд холбогдох эрүүгийн 1834000000373 дугаартай хэргийг 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдагдсанаар/

Шүүгдэгч Б.Т нь Төв аймгийн Өндөрширээт сумын Баянтуул 1-р багийн нутаг “Овоотын ар” гэх газарт 2018 оны 10 дугаар сарын 14-15-нд шилжих шөнө Ж.Оыг гэр рүү шээлээ гэх шалтгаанаар бөгс рүү нь нэг удаа өшиглөж, нүүрэн тус газарт нь нэг удаа цохисны улмаас эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан хэргийг үйлдсэн гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэг. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн шүүгдэгчийн мэдүүлэг:

1. Шүүгдэгч Б.Т нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “2018 оны 10 сарын 14-ний өдөр шөнийн 02 цаг 30 минутад О гэрт ирээд хаалга нүдсэн. Босч идээ авч өгөөд суугаад байхаар нь ганц шил юм авч өгсөн. Нээх их юм уугаагүй. Тэгээд байж байтал О гараад жижиг гэрийн баруун талд шээж байсан. Би очоод та яагаад гэр лүү шээгээд байгаа юм бэ гэж хэлээд бөгс хавьд нь нэг удаа өшиглөхөд эргэж хараад намайг бариад авсан. Би нүүр лүү нь нэг удаа цохисон” гэв. 

 

Хоёр: Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шинжлэн судалсан нотлох баримтуудаас

1. Хохирогч Ж.Оын мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Т намайг нэг удаа салтаа хавьд өшиглөж, тэгээд гараараа цохисон. ...Би Тд гомдол санал байхгүй, миний буруутай үйлдлээс болоод Т намайг зодсон надад ямар нэгэн гомдол санал байхгүй...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 6-7 тал/...2018 оны 10 сарын 14-ны шөнө 23 цагийн орчим Т гэх айлд орсон ...цай уугаад иргэж гараад гадаа гараад жижиг гэрийнх нь бүслүүрээс нь бариад шээсэн юм. Тэгтэл Т гэрээс гарч ирээд “муу пизда минь гэр рүү шээгээд байхдаа яадаг юм” гээд миний салтаа руу өшиглөсөн, эргээд хартал баруун нүд рүү цохисон... маргааш нь нүд өвдөөд байхаар нь 1 дүгээр эмнэлэгт үзүүлэхэд миний баруун нүдний ухархай яс хугарсан байна гэсэн би одоо эмчилгээ хийлгэх тул...эмчилгээний зардлыг гаргуулахаар цагдаагийн байгууллагад хандсан юм...Т намайг нэг удаа салтаа хавьд өшиглөсөн, тэгээд гараараа цохисон” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 8 тал/,
2. Гэрч Я.Эрдэнэчулууны мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Би 2018 оны 10 сарын 14-15-нд шилжих шөнө байх гэртээ унтаж байхад шөнийн 02 цагийн үед ...Тийнд О, Батсуурь, Мягмарсүрэн бид хэд цуг явсан, уг айлд ороход унтаж байсан гэрийн эзэн Т нь босож ирээд тавгийн идээ өгсөн, тэгээд суугаад байж байхад О ах гэрээс гарсан, араас нь Батсуурь, Т 2 гарсан. Удалгүй гадаа Т нь чи яагаад гэр рүү шээгээд байгаа юм бэ? гэж хэлсэн би араас нь гарахад Т нь О ахын бөгс рүү өшиглөж байгаа харагдсан би О ахыг та яагаад байгаа юм гэж хэлээд бариад авсан гадаа харанхуй байсан Т нь гар чийдэнгийн гэрэл асаахад жижиг гэрийнхэн баруун хаяа руу нь шээсэн байсан ...эргээд ороход О ахын хамар хавьд нь цус гарсан байсан О ах, Мягмарсүрэн ах хоёр унтаад өгсөн Батсуурь бид хоёр гэр рүүгээ явсан. Тийн гэрт архи уугаагүй...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 9 тал/,
3. Гэрч Б.Батсуурийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Т манай жижиг гэр рүү шээгээд байна гээд гэрийн гадаа үлдсэн би гэр рүү орсон гэрт ортол чи манай гэр рүү шээлээ гээд Т хэлэх шиг болсон тэгээд Т, О ах хоёр гэрт орж ирсэн тэгээд гаргаж өгсөн архинаас нь бага зэрэг уугаад би Эрдэнэчулууны хамт гэр рүү явсан О, Мягмарсүрэн хоёр унтаад үлдсэн..." гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 10 тал/,
4. Гэрч Б. Тийн “...О ах манай гэр рүү шээж байхаар нь би очоод та яагаад наанаа шээгээд байгаа юм бэ наад гэр чинь шинэ гэр би бариад 2 хонож байна гэж хэлээд бөгс рүү нь нэг удаа өшиглөсөн тэгээд эргээд хараад намайг бариад авахаар нь би гараараа баруун нүд хавьд нь нэг цохисон тэгээд эргээд гэртээ орсон ...Бид хоёрын хооронд өр авлага, өш хонзон байхгүй манай гэр рүү шээхээр нь дургүй хүрээд баруун нүдэнд нь гараараа нэг цохиод, нэг бөгс хавьд нь өшиглөсөн юм...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 11 тал/,
5. Ж.Оын биед шүүх эмнэлгийн үзлэг хийсэн шинжээчийн 689 дугаартай “Ж.Оын биед баруун ухархай ясанд хугарал, баруун зовхины гадна сорви, цус хуралт, баруун нүдний салстад цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. ...Уг гэмтэл нь хэрэг учрал гарсан гэх 2018.10.14-15-ны шилжих шөнө үүссэн байх боломжтой...” гэх дүгнэлт /хх-ийн 14-15 тал/
6. Шүүгдэгч Б.Тийн мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар мэдүүлсэн: “...Би Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг хүлээн зөвшөөрч байна...Би О ахын эмчилгээний зардлыг өгсөн бэлнээр 500.000 төгрөг өгч дансаар 1 сая төгрөг өгсөн. ...миний буруу” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 22-23 тал/
7. Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тухай прокурорын тогтоол /хх-ийн 1 тал/
8.  Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 4 тал/
9. Хохирогч Ж.Оын өвчтөний түүх /хх-ийн 16 тал/
10. Хохирогч Ж.Оын мөрдөн байцаалтын шатанд бичгээр гаргасан гомдол саналгүй гэх хүсэлт /хх-ийн 27 тал/ зэрэг болно.

 

         Шүүгдэгч Б.Тийн ял шийтгэлийн тэмдэглэл, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа болон бусад хувийн байдлыг тогтоосон баримтуудыг шүүхийн хэлэлцүүлэгт судласан болно.

 

         Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судалсан болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай. Мөн шүүгдэгчийн яллагдагчаар хохирогч гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль зөрчөөгүй, нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хууль ёсны үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэв.

                

              Гурав: Гэм буруугийн талаар:

              Шүүгдэгч Б.Т нь Төв аймгийн Өндөрширээт сумын Баянтуул 1-р багийн нутаг “Овоотын ар” гэх газарт 2018 оны 10 дугаар сарын 14-15-нд шилжих шөнө Ж.Оыг гэр рүү шээлээ гэх шалтгаанаар бөгс рүү нь нэг удаа өшиглөж, нүүрэн тус газарт нь нэг удаа цохисны улмаас эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь: шүүхийнхэлэлцүүлэгт болон мөрдөн байцаалтын шатанд шүүгдэгч Б.Тийн мэдүүлсэн “...манай гэр рүү шээхээр нь дургүй хүрээд баруун нүдэнд нь гараараа нэг цохиод, нэг бөгс хавьд нь өшиглөсөн юм...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 11 тал/, хохирогч Ж.Оын мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 10 сарын 14-ны шөнө 23 цагийн орчим Т гэх айлд орсон ...цай уугаад иргэж гараад гадаа гараад жижиг гэрийнх нь бүслүүрээс нь бариад шээсэн юм. Тэгтэл Т гэрээс гарч ирээд “муу пизда минь гэр рүү шээгээд байхдаа яадаг юм” гээд миний салтаа руу өшиглөсөн, эргээд хартал баруун нүд рүү цохисон...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 8 тал/, гэрч Я.Эрдэнэчулууны мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Т нь О ахын бөгс рүү өшиглөж байгаа харагдсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 9 тал/, шүүх эмнэлгийн үзлэг хийсэн шинжээчийн №689 дугаартай дүгнэлт, Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тухай прокурорын тогтоол /хх-ийн 1 тал/, гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 4 тал/, хохирогч Ж.Оын өвчтөний түүх /хх-ийн 16 тал/ зэргээр нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Иймд шүүгдэгч Б.Тийг Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хуулийн тус зүйл, хэсэг тохирсон, гэм буруутай нь нотлох баримтаар нотлогдсон байх тул шүүгдэгч Б.Тийг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэстэй байна.

 

            Хохирогч Ж.О мөрдөн байцаалтын шатанд бичгээр гаргасан “...Б.Т нь хохирлын 1.500.000 төгрөгийг төлж барагдуулсан тул гомдолгүй...“ гэх хүсэлт /хх-ийн 27 тал/, шүүхээс хохирогч Ж.От шүүх хуралдааны товыг мэдэгдэхэд “гомдол саналгүй тул шүүх хуралдаанд оролцохгүй” гэсэн байх тул энэ шүүх хуралдаанаар хэлэлцэх хохирлын асуудал байхгүй байна.

 

Дөрөв: Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

-Улсын яллагчаас Б.Тийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 нэгжээр торгох ял оногдуулах дүгнэлтийг,

-шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ц.Хүрэлбаатар нь “Шүүгдэгч Б.Т нь малчин, өнөөдөр малчин хүн хэдэн төгрөгийн орлоготой билээ, түүнийг харгалзаж үзэх нь зүйтэй. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэж өгнө үү”  гэх саналыг тус тус гаргасан байна.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлд зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх журмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсэгт зааснаар прокурор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500.000 төгрөгөөр ял оногдуулах санал гаргаж шүүхэд шилжүүлсэн байна.

Шүүх шүүгдэгч Б.Тийг тохиолдолын чанартай нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, мөрдөн байцаалтын шатнаас эхлэн гэм буруугийн талаар маргаагүй, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлын төлж барагдуулсан, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг гарахад хохирогчийн буруутай үйлдэл нөлөөлсөн, өөрөөр хэлбэл хохирогчийн зүй бус үйлдлээс шалтгаалан гэмт хэрэг үйлдсэн зэрэг хувийн байдлыг харгалзан шүүгдэгч Б.Тд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ 450 нэгжтэй тэнцэнх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах саналыг үндэслэлтэй байна гэж үзлээ.

Шүүгдэгч Б.Тд эрүүгийн хариуцлагын хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

           

            Тав: Бусад асуудлаар:

            Эрүүгийн 1834000000373 тоот хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн  зүйлгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч Б.Т нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

 

            Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1, 31.3, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасныг удирдлага болгон

                                           

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Цэрэндорж овгийн Бийн Тийг бусдын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Шүүгдэгч Цэрэндорж овгийн Бийн Тийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 /дөрвөн зуун тавин мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

 

3. Шүүгдэгч Б.Тийг оногдуулсан торгох ялын биелэлтэнд хяналт тавьж ажиллахыг харъяа нутаг дэвсгэрийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад даалгасугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Б.Тийг торгох ялыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 15.000 /арван таван мянга/ төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

 

5. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Б.Тд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

6. Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн  зүйлгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч Б.Т нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар
   зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд ялтан, хохирогч, тэдгээрийн
   өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Төв аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд мөн хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд гомдол эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж шүүгдэгч Б.Тд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                              Ю.ЭНХМАА