МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Төв аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Ю.Энхмаа даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга У.Золчимэг

Улсын яллагчаар Г.Энхбат,

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Б.Энхтуяа

Хохирогч П.А

Шүүгдэгч Д.Б нарыг оролцуулан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1, 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, ирүүлсэн Гүен овогт Доржпүрэвийн д холбогдох эрүүгийн 1834004190265 дугаартай хэргийг 2018 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдагдсанаар/

Шүүгдэгч Д.Б нь гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүн болох эхнэр П.Аийг байнга буюу 2017 оны 07 дугаар сард Төв аймгийн Алтанбулаг сумаас Төв аймгийн Баян-Өнжүүл сум руу явах замд машин барьж удаан явлаа гэх шалтгаанаар толгойруу нь гараа цохиж, бээлинд чулуу хийж нуруун тус газарт нь цохиж зодсон, 2017 оны 08 дугаар сарын сүүлээр толгойн тус газарт нь гараараа цохиж зодсон, 2017 оны 12 дугаар сард Төв аймгийн Баян- Өнжүүл суманд толгой хэсэг рүү цохиж зодсон, 2018 оны 02 дугаар сард Төв аймгийн Баянцагаан сумын нутагт зодсон, 2018 оны 03 дугаар сарын эхээр Төв аймгийн Баян-Өнжүүл суманд толгойн тус газарт нь цохиж, газарт унагаагаад дэвсэж зодсон, 2018 оны 04 дүгээр сарын эхээр Төв аймгийн Баян-Өнжүүл сумаас Төв аймгийн Аптанбулаг сум руу явах замд “чи яахаараа Өнөрсайханы гэрт байдаг юм, юу хийгээд байгаа юм” гэх шалтгаанаар зодсон, 2018 оны 05 дугаар сарын сүүлээр би Төв аймгийн Аптанбулаг суманд “чи ер нь үхсэндээ төв рүү явах гээд яараад байгаа юм бэ” гэх шалтгаанаар толгойн тус газарт нь хуванцар сандлаар цохиж зодсон, 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр Төв аймгийн Аптанбулаг сумын “Хар-Чулуут” гэх газар гэртээ боож унагаагаад, толгойн тус газарт нь гараараа цохиж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж зодон, гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн гэмт хэрэгт холбогджээ.

                                                       

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэг. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн шүүгдэгч, хохирогч нарын мэдүүлэг:

1. Шүүгдэгч Д.Б нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “Мөрдөн байцаалтын шатанд үнэн зөв мэдүүлэг өгсөн тул дахин мэдүүлэг өгөхгүй, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа” гэв.
2. Хохирогч П.А нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “Өргөдөл дээрээ бичсэнээр Д.Б нь зарим нэг удаа надад гар хүрж байсан. Арай дэндүү заримыг нь хэтрүүлж хэлсэн байгаа байх. Одоо манай нөхөр үүнээс хойш ойлгож гурван хүүхдүүдээ үлгэр дууриалал болно. Өдий болтол босгосон амьдралаа нураахгүй гэж хоёр биенээсээ уучлалт гуйгаад хоёр биедээ ухааруулсан. Энэ хүн байхгүй бол бидний амьдрал хэцүү болох болно” гэв.

 

Хоёр: Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шинжлэн судалсан нотлох баримтуудаас

1. Хохирогч П.Аийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр 17 цаг өнгөрч байхад манай гэрт үл таних нэг залуу ирсэн. Тэгтэл манай нөхөр тугалтай үнээгээ туугаад ирлээ гээд орж ирсэн. Би тэгээд гадаа гарч бие засаад гэрлүүгээ ортол манай нөхөр бага хүү Түмэндэмбэрэлийг эмээлээ аваад яв гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би хаашаа явах гэж байгаа юм бэ би лав хүүхдээрээ морь унуулахгүй шүү гэж хэлтэл манай нөхөр “чамд ямар хамаатай юм бэ пизда минь дуугуй бай” гэсэн. Би тэгэхээр нь юу яриад байгаан бэ? юун морь вэ гэж хэлтэл манай нөхөр “чамд ямар хамаа байна пизда минь” гэж хэлээд бага хүүгээ эмээлээ аваад яв гэж хэлтэл тэр танихгүй залуу гараад явсан. Тэгтэл манай нөхөр миний ар нуруу руу өшиглөж, толгой тархи руу дэвсэж зодоод намайг үсдэж өргөөд гэрээс гаргаад шидсэн. Би буцаж гэр лүү ороод чи ер нь яахаараа дандаа намайг зодож байдаг юм бэ гэж хэлтэл манай нөхөр “юу гээд байгаа пизда вэ дахиад зодсон ч яадаг юм бэ” гэж хэлээд модон сандлаар миний нуруу руу цохисон. Тэгтэл манай хоёр хүүхэд босч ирээд сандлыг автал ус буцалгагчийн төмөр саваар толгой болон биеийн нуруу хэсэг рүү цохиж зодож “нүцгэн ирсэн гичий минь зайл эцэг эхийгээ ойр байгаа дээр зайл” гэж хэлээд гаргаж чулуудсан. Гэрийн гадаа хэвтэж байхад ар нуруунаас цохиж юугаар цохисныг мэдэхгүй байна. Би дахиад гэр лүүгээ ороод чи намайг дандаа дээрэлхэж зоддог гэж хэлтэл “Чамайг алсан ч яадаг юм бэ” гэж хэлээд зуухан дээр унагааж дээрээс боосон. Би тэгэхэээр нь чи болиочээ гал голомтон дээрээ алах гээ юу өөр газар алахгүй юу зодох гээд байгаа юм бол сайн зодоо гэж хэлтэл миний үснээс чирээд намайг хөөгөөд гаргасан. Би гэрийн гадаа сууж байгаад бага хүүгээ өвөөгөө дуудаад ир гэж хэлтэл манай нөхөр өвөөгөө дуудаад яадаг юм бэ би бүгдийг чинь ална шүү гэж хэлсэн. Би хэсэг байж байгаад машинаа асаагаад гэрээ тойроод зугтаатал мотоциклио асаагаад миний араас хэсэг хөөгөөд буцаад яваад өгсөн...Тухайн өдөр манай нөхөр архи согтууруулах ундааны зүйлс хэрэглэсэн байсан. Нилээн халамцуу байсан...Өмнө нь намайг гараараа зоддог байсан. Энэ удаад гэвэл модон сандлаар хүзүү хэсэг рүү хоёр удаа цохисон. Төмөр ус буцлгагчийн саваар сэрвээ болон толгой хэсэг рүү гурван удаа цохисон. Гар хөлөөрөө бол миний нуруу болон толгой хэсэг рүү зөндөө удаа цохиж зодсон...Би маш их гомдолтой байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 13-14 тал/,...Алтанбулаг сумын эрүүл мэндийн эмч Алтанхуяг эмчид үзүүлэхдээ нэг удаа л нөхөртөө зодуулсан гэж эмнэлгийн тусламж авч байсан. Бусдыг нь нууж бие өвдөөд байна даралт ихсээд байна гэж хэлж эмнэлгийн анхан шатны тусламж авдаг байсан...Намайг манай нөхөр  нь зодож байсан...2017 оны 7 дугаар сарын эхээр намайг гэртээ байж байхад Баян-Өнжүүл яваад ирье чи машин бариад яв гэхээр нь машинаа бариад явж байтал ямар удаан явдаг гичий вэ гэж хэлээд миний толгой руу цохихоор нь би машинаа унтраадаг хаалгаа онгойлгоод гүйгээд зугтаатал манай нөхөр  нь бээлийн дотроо чулуу хийж араас шидээд би газар унасан. 2017 оны 08 дугаар сарын сүүлээр айлын найранд очсон. Тухайн үед нь би гэр лүүгээ явъя гэж хэлтэл намайг машинд суулгаж толгой тархи хэсэг рүү цохиж зодсон. 2017 оны 12 дугаар сард намайг машин дотор оруулж толгой тархи хэсэг рүү цохиж зодсон. 2018 оны 02 дугаар сарын сүүлээр хонинд бид хоёр явж байхдаа намайг зодож байсан. 2018 оны 03 дугаар сарын эхээр архи ууж ирчихээд унтаж босч ирээд намайг шууд толгой руу цохиж, газар унагааж дээрээс дэвсэж зодож байсан. 2018 оны 04 дүгээр сарын эхээр би Баян-Өнжүүл сум руу яваад буцах замдаа нэг айлаар орсон чинь гэрээсээ мотоцикльтой явж ирээд намайг юу хийж яваа гичий вэ? гээд намайг гэр лүүгээ аваачиж зодож цохисон. 2018 оны 05 дугаар сарын сүүлээр би сум руу явлаа хоёр хүүхдийн шалгалт эхлэх гээд байна гэж хэлтэл үхсэндээ төв рүү явах гэж яараад байгаа юм бэ гэж хэлээд хуванцар сандлаар миний толгой нуруу хэсэг рүү зодож цохисон. 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр хамгийн сүүлд бас зодсон. Өөр бас зөндөө удаа зодож цохисон он сарыг нь сайн санахгүй байна. Архи уух болгондоо намайг цохиж зоддог...Манай нөхөр  нь архи согтууруулах ундааны зүйлс хэрэглэсэн ирэхээрээ надаас хэрүүл хайж өө хайдаг юм. Би тэгээд өөдөөс нь ганц л үг хэлэхэд шууд ирээд зоддог. Нэг бол гаднаас гэрт орж ирэхдээ муухай орилж пиздаа нарыг бүгдийг ална гэж орж ирээд л зоддог. Архи согтууруулах ундааны зүйлс хэрэглэсэн байх үедээ бол байнга зоддог. Маргааш өглөө нь сэрчихээд хэн чамайг зодсон юм гэж хэлсэн. Эсвэл согтуудаа л тэгсэн байлгүйдээ гэж хэлнэ. Эсвэл юун сүртэй юм бэ уучлаарай л гэж хэлдэг байсан...Намайг манай нөхөр  зодоход хүн байдаггүй ихэвчлэн гэртээ юм уу хөдөө хээр зоддог юм...Би гэрийнхэндээ хэлдэггүй нуудаг юм...Би маш их гомдолтой байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 15-16 тал/...Төв аймгийн Алтанбулаг суманд гэртээ хүн байхгүй хоёулаа байгаа үедээ зоддог байсан...Гараар цохих, юм шидэх, сандал болон бусад эд зүйлээр цохих, унагаах, боох зэргээр үүсгэдэг байсан...Хэсэг газарт хөхрөх, хавдах зэрэг гэмтлүүд учирдаг байсан...Сум болон аймгийн эмнэлэгт үзүүлж байгаагүй өөрөө ердийн журмаар эдгэрчихдэг байсан...Надад гомдол санал нэхэмжпэх зүйл байхгүй бид хоёр эвлэрсэн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 17 тал/...Бид хоёр гурван хүүхэдтэй. Надад гомдол санал, нэхэмжпэх зүйл байхгүй. Нөхөр бид хоёр сайн дураараа эвлэрсэн. Манай нөхөр надаас уучлалт гуйсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 20-21 тал/
2. Гэрч Ш.Удвалмаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр 15 цаг өнгөрч байхад саахалт айл  ахынд ороод сууж байтал нэг хөгшин өвөө  ахын хүүг морины өгөөд гуйсан. Тэгтэл Ариундэлгэр эгч хүүхдээ өгөхгүй гээд байхад нь би гараад явсан. Тэгтэл Ариунаа эгч болон  ах хоёр хэрэлдэж муудалцаад юм хумаа авч шидэх чимээ манай гэрт дуулдсан. Тэгээд би гэртээ байж байтал  ахын хүү Түмэн-Өлзий орж ирж аав ээжийг алах гээд байна гэхээр би гэр лүү нь ортол “Ариунаа эгчийг хаалгаар түлхэж унагаагаад Ариунаа эгч гэр лүүгээ ортол ус буцалгагчний төсрөөр цохих гэтэл би Ариунаа эгчийн урдуур ортол миний гарыг цохисон юм. Тэгээд  ах Ариунаа эгчийг зуухан дээр боож унагааж ална гээд байсан. Тэгтэл Ариунаа эгч гэрээсээ гараад машинаа асаагаад яваад өгсөн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 25-26 тал/
3. Гэрч Р.Цолмонгийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр ажил тарчихсан өрөөндөө сууж байтал дундын нуруутай бор хүүхэн уйлсан сандарсан байдалтай орж ирж надад үзүүлсэн. Тухайн үедээ тэр Ариундэлгэр гэдэг хүүхэн би хүнд зодуулчихаад надад тодорхойлолт хийгээд өгөөч миний биеийг үзээд өгөөч гэхээр нь би биеийг ныүзэж тодорхойлолт хийж өгсөн. Ариундэлгэр гэдэг хүүхэн надад хэлэхдээ би энэ сумын хүн биш байгаа юмаа отроор явж байгаа гэж хэлж байсныг санаж байна...Тухайн үед Ариундэлгэрийн биеийн байдал сандарч тэвдсэн, уйлсан, тогтворгүй байдалтай, толгой болон хуйхаар өвдсөн, ууц нуруу өвдөж байна гэж надад хэлж байсан. Биед нь үзлэг хийхэд гадна харагдах шарх сорив болон хөхөрсөн зүйлгүй байсан. Би тэгэхээр нь чамайг хэн ингэж зодсон юм бэ гэж асуутал Ариундэлгэр гэдэг хүүхэн нь манай нөхөр намайг ингэж зодсон. Гарандаа юм ороож байгаад намайг зодсон юм гэж хэлж байсныг санаж байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 24 тал/
4. Насанд хүрээгүй гэрч Б.Түмэн-Өлзийгийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18- ны өдөр манай аав  нь архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэчихсэн ирсэн. Тэгээд манай дүү Түмэн-Өлзийгөөр айлын морь унуулна гэж хэлэхээр нь манай ээж Ариундэлгэр хүүхдээр морь унуулахгүй шүү гэж хэлтэл манай аав  нь босч ирээд ээжийн нуруу хэсэг лүү өшиглөж, төмөр данхаар ээжийн толгой хэсэг рүү цохиж, модон сандлаар ээжийн нуруу хэсэг рүү цохиж балбаад ээжийг гэрээс гаргаж шидсэн...Удвал эгчийнд орж Удвал эгчид манай ээжийг аав алах гээд байна гэж хэлтэл Удвал эгч манай гэрт ортол аав  нь ээжийг зуухан дээр бооцон ална гээд байж байсан. Удвал эгч боль гэж хэлээд салгах гэтэл Удвал эгчийн хуруу хэсэг рүү нь цохисон....Архи согтууруулах ундааны зүйлс хэрэглэсэн үедээ бол байнга зоддог. Зодохдоо ер нь гараараа болон байнга өшиглөж зоддог...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 27 тал/
5. Шүүгдэгч Д.Бгийн мөрдөн байцалтын шатанд яллагдагчаар мэдүүлсэн: “...Би заримдаа архи уугаад тэрнээсээ болоод эхнэртэйгээ маргалдаад, тэгээд түлхэж бариад, ганц нэг алгадчихдаг юм. Согтохоороо л тэгээд байдаг, эрүүл байхдаа бол эхнэртээ гар хүрч байгаагүй. Хэдэн удаа зодсоноо санахгүй байна, хамгийн сүүлд 2018 оны 06 сарын 18-ны өдөр тугалтай үнээ хашчих гэсэн чинь уурласан, мөн нэг хүн хүүхдээр чинь морины ажил хийлгэе гэхээр нь тэг гээд хэлчихсэн чинь тэрнээс болоод эхнэр маань хүүхдээрээ хүний морь унуулахгүй гээд уурлахаар нь муудалцаад борц нүдэж байсан алхаар намайг цохих гэхээр нь алхыг булааж аваад, толгой хэсэгт ганц нэг удаа цохиод, түлхэж унагаасан, тэгээд босож ирэхээр нь боож аваад гэрээс чирээд гаргасан, тэгсэн чинь эргэж орж ирээд маргалдаад байхаар нь зайл чи гээд ахиад хөөгөөд гаргасан. Тэгээд манай эхнэр цагдаад хандсан байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 55 тал/
6. Шинжээчийн №357 дугаартай: “...1 .Д.Ариундэлгэрийн биед зүүн ухархайн хананы хугарал, зүүн тохойд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. 2.Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн нэг бус удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. 3. Дээрх гэмтэл нь шинэ гэмтэл байна. 4.Дээрх гэмтэл нь хэрэг учрал болсон гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой. б.Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар алдагдуулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна...” гэх дүгнэлт /хх-ийн 34 тал/
7. Эмчийн үзлэгийн тодорхойлолт /хх-ийн 37-39 тал/
8. Аюулын зэргийн үнэлгээ гаргасан материал /хх-ийн 44 тал/,
9. Гэр бүлийн хүчирхийллийн нөхцөл байдлын үнэлгээ гаргасан талаарх баримт /хх-ийн 45-54 тал/
10. 2017 оны мал тооллогын баримт /хх-ийн 69-70 тал/
11. Хохирогч П.Аийн гомдол саналгүй гэх бичгээр гаргасан хүсэлт /хх-ийн 80 тал/
12. Төв айгийн Прокурорын газрын яллагдагчаар татах тогтоолд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай №46, №46а дугаартай тогтоолд /хх-ийн 110-111 тал/ зэрэг болно.

 

      Шүүгдэгч Д.Бгийн ял шийтгэлийн тэмдэглэл, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа болон бусад хувийн байдлыг тогтоосон баримтуудыг шүүхийн хэлэлцүүлэгт судласан болно.

      Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судалсан болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай. Мөн шүүгдэгчийн яллагдагчаар хохирогч гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль зөрчөөгүй, нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хууль ёсны үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэв.

 

            Гурав: Гэм буруугийн талаар:

            Шүүгдэгч Д.Б нь гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүн болох эхнэр П.Аийг байнга буюу 2017 оны 07 дугаар сард Төв аймгийн Алтанбулаг сумаас Төв аймгийн Баян-Өнжүүл сум руу явах замд машин барьж удаан явлаа гэх шалтгаанаар толгойруу нь гараа цохиж, бээлинд чулуу хийж нуруун тус газарт нь цохиж зодсон, 2017 оны 08 дугаар сарын сүүлээр толгойн тус газарт нь гараараа цохиж зодсон, 2017 оны 12 дугаар сард Төв аймгийн Баян- Өнжүүл суманд толгой хэсэг рүү цохиж зодсон, 2018 оны 02 дугаар сард Төв аймгийн Баянцагаан сумын нутагт зодсон, 2018 оны 03 дугаар сарын эхээр Төв аймгийн Баян-Өнжүүл суманд толгойн тус газарт нь цохиж, газарт унагаагаад дэвсэж зодсон, 2018 оны 04 дүгээр сарын эхээр Төв аймгийн Баян-Өнжүүл сумаас Төв аймгийн Аптанбулаг сум руу явах замд “чи яахаараа Өнөрсайханы гэрт байдаг юм, юу хийгээд байгаа юм” гэх шалтгаанаар зодсон, 2018 оны 05 дугаар сарын сүүлээр би Төв аймгийн Аптанбулаг суманд “чи ер нь үхсэндээ төв рүү явах гээд яараад байгаа юм бэ” гэх шалтгаанаар толгойн тус газарт нь хуванцар сандлаар цохиж зодсон, 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр Төв аймгийн Аптанбулаг сумын “Хар-Чулуут” гэх газар гэртээ боож унагаагаад, толгойн тус газарт нь гараараа цохиж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж зодон, гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн үйлдсэн болох нь:  шүүхйн хэлэлцүүлэгт болон мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч П.Аийн мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр...миний ард нуруу луу өшиглөж, толгой тархи руу дэвсэж зодоод намайг үсдэж өргөөд гэрээс гаргаад шидсэн...модон сандлаар миний нуруу руу цохисон...ус буцалгагчийн төмөр саваар толгой болон биеийн нуруу хэсэг рүү цохиж зодож “нүцгэн ирсэн гичий минь зайл эцэг эхийгээ ойр байгаа дээр зайл” гэж хэлээд гаргаж чулуудсан...зуухан дээр унагааж дээрээс боосон...Өмнө нь намайг гараараа зоддог байсан. Энэ удаад гэвэл модон сандлаар хүзүү хэсэг рүү хоёр удаа цохисон. Төмөр ус буцлгагчийн саваар сэрвээ болон толгой хэсэг рүү гурван удаа цохисон. Гар хөлөөрөө бол миний нуруу болон толгой хэсэг рүү зөндөө удаа цохиж зодсон...Алтанбулаг сумын эрүүл мэндийн эмч Алтанхуяг эмчид үзүүлэхдээ нэг удаа л нөхөртөө зодуулсан гэж эмнэлгийн тусламж авч байсан. Бусдыг нь нууж бие өвдөөд байна даралт ихсээд байна гэж хэлж эмнэлгийн анхан шатны тусламж авдаг байсан...2017 оны 7 дугаар сарын эхээр...бээлийн дотроо чулуу хийж араас шидээд би газар унасан. 2017 оны 08 дугаар сарын сүүлээр...толгой тархи хэсэг рүү цохиж зодсон. 2017 оны 12 дугаар сард намайг машин дотор оруулж толгой тархи хэсэг рүү цохиж зодсон. 2018 оны 02 дугаар сарын сүүлээр хонинд бид хоёр явж байхдаа намайг зодож байсан. 2018 оны 03 дугаар сарын эхээр архи ууж ирчихээд унтаж босч ирээд намайг шууд толгой руу цохиж, газар унагааж дээрээс дэвсэж зодож байсан. 2018 оны 04 дүгээр сарын эхээр...зодож цохисон. 2018 оны 05 дугаар сарын сүүлээр...хуванцар сандлаар миний толгой нуруу хэсэг рүү зодож цохисон. 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр хамгийн сүүлд бас зодсон. Өөр бас зөндөө удаа зодож цохисон он сарыг нь сайн санахгүй байна. Архи уух болгондоо намайг цохиж зоддог... Намайг манай нөхөр  зодоход хүн байдаггүй ихэвчлэн гэртээ юм уу хөдөө хээр зоддог юм...Би гэрийнхэндээ хэлдэггүй нуудаг юм...Би маш их гомдолтой байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 15-16 тал/, гэрч Ш.Удвалмаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр...ус буцалгагчний төсрөөр цохих гэтэл би Ариунаа эгчийн урдуур ортол миний гарыг цохисон.  ах Ариунаа эгчийг зуухан дээр боож унагааж ална гээд байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 25-26 тал/, гэрч Р.Цолмонгийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр...Ариундэлгэрийн биеийн байдал сандарч тэвдсэн, уйлсан, тогтворгүй байдалтай толгой болон хуйхаар өвдсөн, ууц нуруу өвдөж байна гэж надад хэлж байсан. Биед нь үзлэг хийхэд гадна харагдах шарх сорив болон хөхөрсөн зүйлгүй байсан. Би тэгэхээр нь чамайг хэн ингэж зодсон юм бэ гэж асуутал Ариундэлгэр гэдэг хүүхэн нь манай нөхөр намайг ингэж зодсон. Гарандаа юм ороож байгаад намайг зодсон гэж хэлж байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 24 тал/, насанд хүрээгүй гэрч Б.Түмэн-Өлзийгийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...2018 оны 06 дугаар сарын 18- ны өдөр манай аав  нь...ээжийн нуруу хэсэг лүү өшиглөж, төмөр данхаар ээжийн толгой хэсэг рүү цохиж, модон сандлаар ээжийн нуруу хэсэг рүү цохиж балбаад ээжийг гэрээс гаргаж шидсэн...Архи согтууруулах ундааны зүйлс хэрэглэсэн үедээ бол байнга зоддог. Зодохдоо ер нь гараараа болон байнга өшиглөж зоддог...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 27 тал/, шүүгдэгч Д.Бгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт болон мөрдөн байцалтын шатанд яллагдагчаар мэдүүлсэн: “...Би эхнэрээ түлхэж бариад, ганц нэг алгадчихдаг юм. Согтохоороо л тэгээд байдаг...хамгийн сүүлд 2018 оны 06 сарын 18-ны өдөр...толгой хэсэгт ганц нэг удаа цохиод, түлхэж унагаасан, тэгээд босож ирэхээр нь боож аваад гэрээс чирээд гаргасан...” гэх мэдүүлэг, шинжээчийн №357 дугаартай дүгнэлт /хх-ийн 34 тал/, эмчийн үзлэгийн тодорхойлолт /хх-ийн 37-39 тал/, аюулын зэргийн үнэлгээ гаргасан материал /хх-ийн 44 тал/, гэр бүлийн хүчирхийллийн нөхцөл байдлын үнэлгээ гаргасан талаарх баримт /хх-ийн 45-54 тал/ зэргээр нотлогдон тогтоогдож байна.

Иймд шүүгдэгч Д.Бг Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1, мөн хуулийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хуулийн тус зүйл, хэсэг тохирсон, гэм буруутай нь нотлох баримтаар нотлогдсон байх тул шүүгдэгч Д.Бг гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүнийг байнга зодсон гэмт хэргийг, мөн хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцох үндэстэй байна.

 

Мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч П.Аийн бичгээр гаргасан “...нөхөр Д.Б бид хоёр нь харилцан ойлголцож, эвлэрсэн бөгөөд цаашид гомдол саналгүй” гэх хүсэлт /хх-ийн 80 тал/, шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогч П.А нь “манай нөхөр өдий болтол босгосон амьдралаа нураахгүй гэж хоёр биенээсээ уучлалт гуйгаад хоёр биедээ ухааруулсан, надад гомдол санал, нэхэмжлэх зүйл байхгүй” гэсэн байх тул энэ шүүх хуралдаанаар хэлэлцэх гэм хорын хохирлын асуудал байхгүй байна.

 

 Дөрөв: Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

-Улсын яллагчаас Д.Бг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ялаар, мөн хуулийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх хэсэгт зааснаар 7 сарын хугацаагар хорих ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ялын 15 нэгжийг 1 хоног хорих ялаар шилжүүлж 1 сарын хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 7 сарын хорих ялыг нэмж нэгтгэн нийт 8 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулах дүгнэлтийг,

-шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Б.Энхтуяа нь “Д.Б нь урьд нь ямар нэгэн алдаа зөрчил, эрүүгийн хариуцлага гаргаж байгаагүй. Амьдралын хувьд гурван хүүхэдтэй. Хоёр хүүхэд нь ерөнхий боловсролын сургуульд сурдаг. Нэг хүүхэд нь цэрэгт явсан. Тухайн хэрэг маргаан нь хохирогчийн гэм буруутай үйлдэл байсан. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлд заасан гэм буруугаа хүлээн мэдүүлж байгаа, учруулсан хохирол төлбөр байхгүй, энэ хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо ойлгож гэмшиж байгаа байдал, энэ цаг мөчөөс хойш нэг ч архи дарс уугаагүй, Эхнэр, хүүхдэээсээ уучлалт гуйсан зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн 6.7 дугаар зүйлд зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж, үүрэг хүлээлгэх ял шийтгэлийг оногдуулж өгнө үү” гэх саналыг тус тус гаргасан байна.

Шүүгдэгч Д.Бгийн холбогдсон Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1, мөн хуулийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1  дэх хэсэгт тус тус заасан гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ” гэж зааснаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарч байх бөгөөд шүүгдэгч Д.Бд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ мөрдөн байцаалтын шатнаас эхлэн гэм буруугийн талаар маргаагүй, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж тус тус шийтгэх нь зүйтэй байна.

           

   Тав: Бусад асуудлаар:

            Хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, шүүгдэгч Д.Б нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

            Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 1, 31 дүгээр зүйлийн 3.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

                                           

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Гүен овогтой Доржпүрэвийн г гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүнийг байнга зодсон гэмт хэргийг, мөн хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

 

2. Шүүгдэгч Гүен овогтой Доржпүрэвийн г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 нэгжтэй тэнхцэх хэмжээний буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ялаар,

- Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-т зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар тэнсэж, мөн хуулийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтанд хамрагдахыг үүрэг болгосугай.

 

3. Шүүгдэгч Д.Бд оногдуулсан торгох ялын биелэлтэнд хяналт тавьж ажиллахыг харъяа нутаг дэвсгэрийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад даалгасугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Д.Бг торгох ялыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 15.000 /арван таван мянга/ төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг,

-мөн хуулийн 7.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Б нь шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, тэнссэн хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулахыг тус тус сануулсугай.

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн  6.8 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Бд оногдуулсан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1, мөн хуулийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-т зааснаар оногдуулсан ялыг тус тусад нь эдлүүлсүгэй.  

6. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Д.Бд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. 

7. Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, Д.Б нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар
зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд ялтан, хохирогч, тэдгээрийн
өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Төв аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд мөн хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд гомдол эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж шүүгдэгч Д.Бд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                                    Ю.ЭНХМАА