МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянхонгор аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ч.Байгалмаа даргалж тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар Нарийн бичгийн дарга О.Сувд-Эрдэнэ, Улсын яллагч Д.Цогжавхлан, Хохирогч *******, түүний өмгөөлөгч Д.Мэндээ Шүүгдэгч У.Анхбаяр, түүний хууль ёсны төлөөлөгч Д.Уранчимэг, Шүүгдэгч М.Галдандагва, түүний хууль ёсны төлөөлөгч Мөнхтогтох, тэдгээрийн өмгөөлөгч Н.Энхжаргал нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд хаалттай хийсэн шүүх хуралдаанаар Аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт холбогдох эрүүгийн 1714000610044 тоот хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

1.Монгол улсын иргэн, 2000 оны 06 дугаар сарын 16-ны өдөр Баянхонгор аймгийн Баацагаан суманд төрсөн, 17 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 4 аав, ээж дүүгийн хамт амьдардаг, Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын 2 дугаар багт оршин суудаг, улсаас авсан гавъяа шагнал, ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай. Өөлд овогт Уранчимэгийн Анхбаяр /ВН00261618/

2.Монгол улсын иргэн, 2000 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр Баянхонгор аймгийн Баацагаан суманд төрсөн, 17 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 5 аав, ээж дүүгийн хамт амьдардаг, Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын 2 дугаар багт оршин суудаг, улсаас авсан гавъяа шагнал, ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай, Өөлд овогт Мөнхтогтохын Галдандагва /ВЖ00322719/

Үйлдсэн хэргийн талаар:

Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нар 2017 оны 07 дугаар сарын 10-ны өдөр Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Зэрэглэл” гэх газарт 2 *******ийг зодож, эрүүл мэндэд нь хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэнд бичигдсэнээр /

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах, өмгөөлөх талаас шинжлэн судлуулахаар санал болгосон болон тухайн хэрэгт хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлахад: Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаярын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн 2017 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдөр Шарка гэдэг айлд хүүхдийн үсний найр болсон. Би ээжтэйгээ найранд очсон. М.Галдагдагва бид хоёрыг Хоорууз ах манай аав, эхнэр хоёрыг хүргээд өгөөч гэсэн. Тэр хоёр хүнийг бид хоёр нь айлд нь хүргэж өгчихөөд Амгаа гэдэг айлд очсон. Гаднаас *******, Гончигоо гэдэг ахтай хамт орж ирсэн. Намайг сууж байсан чинь ******* орж ирээд чи яах гээд байгаа юм гэж хэлээд толгой руу өшиглөсөн. Гончигоо ах салгах гээд намайг бариад авсан. ******* намайг хэд хэдэн удаа цохисон. М.Галдандагва салгасан. М.Галдандагвагыг бас хэд хэдэн удаа цохисон.Тэгсэн чинь ******* хаалга алдалж зогсоод гараад ир гэсэн. Эхлээд М.Галдандагва, дараа нь Гончигоо ах, дараа нь би гадаа гарсан. ******* гэрийн хаяанаас том чулуу аваад над руу дайрсан. М.Галдандагва зугтаагаад гэрийн ар руу орсон. Гончигоо ах миний өмнө зогсож байгаад холдсон. ******* чулуу шидсэн. Миний зүүн талын мөр хөхөрсөн байсан. Гончигоо ахын араар ******* тойрч гарч ирээд хурууныхаа завсар түлхүүр юм уу чулуу хавчуулсан байсан. Тэгээд намайг цохисон. Тэр үед миний толгой хагарсан байсан. Гончигоо ах намайг тэвэрсэн байсан. *******д гар хүрэх ямар ч боломж байгаагүй. Гэр бүрээсний цус миний мөрнөөс гарсан цус байсан. *******ы нүүр аманд гэмтэл учруулахаар зүйл болоогүй. Гончигоо ах бид хоёрыг зодуулж байсныг харж байсан мөртлөө мэдүүлэг өгөхдөө сайн тайлбарлаж хэлээгүй. Тэр орой миний толгой өвдөөд байхаар нь М.Галдандагва Мягмардаш нартай хамт *******ыд очиход Парпин ээжтэйгээ хамт байж байсан. *******ы ээж яагаад та нар нийлж хүүхэд зодсон гээд байсан. Би гарны хөхрөлт, толгой хагарснаа харуулсан. Танай хүүхэд намайг эхлээд өшиглөсөн гэсэн чинь ******* би эхлээд өшиглөсөн юм гэж ээждээ хэлсэн. Ээж нь *******ыг орох оронгүй юм шиг юугаа хийгээд айл хэсээд яваад байдаг юм гээд загнаад байсан. ******* тэр үед зүгээр юм яриад байж байсан. Тэгээд ээж нь айл саахалт хүмүүс байж цагдаа шүүх гээд яваад яахав гэсэн. Тэгээд бид 3 явсан. 7-8 хоногийн дараа М.Галдандагва бид хоёрыг зодсон бид хоёроор эмчилгээний зардлаа төлүүлэх гээд, бид хоёрыг гүтгэж байгаад харамсалтай байна. Галдандагвагыг оролцоогүй байхад бүлэг гэмт хэрэг гэж үзэж, энэ хэргийг үйлдээгүй байхад үйлдсэн нэр аваад, хохирогчийн мэдүүлгээр яллагдагчаар татаж байгаад харамсалтай байна. Би *******д зодуулсан. Хэргийг үнэн зөвөөр шийдэж өгнө үү гэв. Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаярын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн ...2017 оны 07 дугаар сарын 10-ны өдөр саахалт айл болох Амаг гэх айл руу очсон, гэрийн гадаа ******* байсан ба гэрт нь тус айлын охин байсан. ******* эхэлж миний толгой хэсэг рүү цохисон тэгэхэд салгах гэж намайг бариад авсан. М.Галдандагва босож ирээд *******г хана руу түлхэж шахсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 94-95/ Өсвөр насны шүүгдэгч М.Галдандагвын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн 2017 оны 07 сарын 10-ны өдөр хүүхдийн үсний найр болж байсан. Хоорууз ах манай аав согтсон байна хүргээд өгөөч гэхээр хүргэж өгсөн. Тэгээд Амгаа гэдэг айлд У.Анхбаяр бид хоёр очсон. Би зүүн талын орон дээр Мөнхөөгийн гар утаснаас юм татаад сууж байсан. У.Анхбаяр гэрийн хойморт сууж байсан. Удалгүй Гончигоо ах, Парпин ах хоёр ороод ирсэн. ******* ах У.Анхбаярын өмнө дээлээ тайлж байснаа У.Анхбаярыг өшиглөөд унагаасан. У.Анхбаяр яаж байгаа юм гээд босоод ирэхэд Гончигоо ах У.Анхбаярыг тэврээд авсан. 3 ******* У.Анхбаярыг 2-3 удаа цохисон. Тэгээд ******* ах хаалга алдалж зогсоод У.Анхбаяраа гараад ир гэсэн. Тэгээд би эхлээд гараад, араас Гончигоо ах, У.Анхбаяр хоёр гарч ирсэн. ******* ах гэрийн хаяанаас том чулуу аваад дайрахаар нь би зугтсан. Гэр тойроод гараад ирсэн чинь У.Анхбаяр зүүн талын мөрөө барьчихсан зогсож байсан. Тэгээд гарын хурууныхаа завсар чулуу байсан уу юу байсныг мэдэхгүй У.Анхбаярыг ирээд толгой руу нь цохиод толгойг нь хагалсан. У.Анхбаяр толгойны цусаа илүү гэрийн бүрээсэнд арчаад байсан. Тэгээд У.Анхбаяр бид хоёр найр болж байгаа газар луу явсан. Очоод манай ах эмээ хоёрыг гэрт нь хүргэж өгсөн. Тэгээд У.Анхбаяр толгой өвдөөд байна *******ы ээжтэй очоод уулзъя гэхээр нь Мягмардаш бид 3 *******ыд очсон. У.Анхбаяр танай хүүхэд намйаг зодчихлоо одоо би цагдаа шүүхээр явна гэсэн чинь Бадамханд эгч юугаа хийж айлын хүүхэд зоддог юм гээд хүүхдээ загнасан. ******* миний буруу би эхэлж өшиглөсөн гэж ээждээ хэлсэн. Тэр үед *******ы нүүр ам нь зүгээр байсан.Тэгээд бид 3 явсан. Тэр өдрөөс гэрээ нүүлгээд морио унаад зүгээр явж байсан гэв. Өсвөр насны шүүгдэгч М.Галдандагвын мөрдөн байцаалтын шатаөнд өгсөн ...*******ийг У.Анхбаяр болон миний зүгээс огт цохиогүй, Урьд нь тэр хоёрын хооронд янз бүрийн маргаан зодоон цохион болж байгаагүй... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99-100/ Хохирогч *******ы шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн У.Анхбаяр, М.Галдандагва хоёрыг ирэхэд би зөрөөд гараад явсан. У.Анхбаяр надтай таарах болгондоо надаас хэрүүл нэхдэг. Гончигоотой морины уяан дээр оччихоод Амгаа гэдэг айлд ороход М.Галдагдагва баруун талын орон дээр суусан, У.Анхбаяр гэрийн хойморт суусан байсан. У.Анхбаяр дүү яагаад дээрэлхээд байна гэхээр нь хэн танай дүүг дээрэлхсэн юм гэхэд гар утсаа өгчих юм татчихаад өгье гэхээр нь гар утас байхгүй гэсэн. Амгаа гэдэг айлын хүргэн болох гэж байгаа гэж хүмүүс ярьдаг. Би өөр найз охинтой. У.Анхбаярыг чи яах гэж дандаа ингэдэг юм гэсэн чинь М.Галдандагва босч ирээд миний толгой руу цохисон. Анхбаяр босч ирээд намайг жийгээд унагаагаад 2 талаас цохисон. Тэгээд би түрүүлээд гарсан миний араас М.Галдандагва, У.Анхбаяр 2 гарч ирээд намайг нийлж зодсон. Гончигоо айлын хүүхэд та хоёр нийлж зодоод аллаа гэж хэлсэн. М.Галдандагва, У.Анхбаяр хоёр сургуулийн хүүхдэд зодуулж шүдээ хугалуулчихаад цагдаа гээд яваад байх юм биш биз дээ гээд байсан. Хохирогч *******ы мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн ....Баянхонгор аймгийн Баянцагаан суманд манайхтай саахалт байдаг айлд очиж, хонь, мал эргүүлж байсан. У.Анхбаяр, М.Галдандавга хоёр нь тухайн найр болж буй айлд хүн хүргэж өгчихөөд миний байсан айлд ирээд надад яагаад дүү дээрэлхээд байгаа юм гэж хэлэхээр нь би хэн чиний дүүг дээрэлхсэн юм битгий хэрүүл өдөөд бай гэж хэлэхэд тэр 2 гарчих уу гэж хэлсэн. Айлд тэр 2 намайг газар унагаачихаад толгой руу хөлөөрөө дэвсээд байсан. Тэгээд тэр айлын хүүхэд уйлаад байхаар нь тэдний гэрээс гарсан. Гадаа гараад тэр 2 нийлээд толгойруу юугаар цохисоныг мэдэхгүй сүүлд нь харахад миний толгой хавдар болсон байсан. Тухайн үед айлын илүү гэрлүү намайг шахаад зодоод байсан. Гончигоо ах намайг салгах гээд явж байсан боловч дийлээгүй. Эхлээд намайг гэрт байхад М.Галдандавга толгой руу эхлээд цохисон. Гэрээс гараад илүү гэрийн хажууд сууж байхад У.Анхбаяр эрүү рүү цохиж хугалсан. Тэгээд тэнд унагаж байгаад дээрээс дэвсээд хамар цөмөрсөн эмчилгээний болон замын хоол, унааны зардал нийлээд 3500000 төгрөгийг нэхэмжилж байна... гэх мэдүүлэг /ххийн 46-47/ Насанд хүрээгүй гэрч Б.Дэнсмаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн .... ******* манайд байж байхад У.Анхбаяр М.Галдандавга хоёр манайд ирсэн. Тэгээд ******* гаднаас орж ирэхэд У.Анхбаяр босч ирээд *******ий цээж хэсэг рүү нэг удаа өшиглөхөд ******* газар унасан. Тэгсэн хажууд байсан М.Галдандагва толгой руу өшиглөж байсан. Тухайн үед Гончигоо ах салгах гэсэн боловч дийлээгүй. *******г илүү гэр лүү шахаж зодоод байсан, манай илүү гэрийн бүрээс нил шүүс болсон байсан. Тэр 2 4 зодчихоод яваад өгсөн. *******ий хамраас цус гараад тогтохгүй байсан. М.Галдандагва нарын хувьд зодуулсан юм байхгүй... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 51-52/ Гэрч Эрдмаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн ...Зовиур толгой нэлэнхүүдээ өвдөнө, эрүү өвдөнө гэж байсан. Хэсэг газрын үзлэгт баруун нүдний ухархай хөхрөлттэй, зүүн эрүүний орчим бага зэрэг хавдартай, толгой дагзны хэсэгт үл ялиг хавдсан байсан. Миний хувьд ясны гэмтлүүдийг нарийн сайн үзэх боломжгүй, рентген аппарат байхгүй, шүд булгарч унасан талаар хэлээгүй, би шүдийг үзээгүй хамар нь харахад мурийсан, цөмөрсөн гэж харагдахаар илт зүйл ажиглагдаагүй, харин баруун талын нүдний ухархай орчимд хөхрөлттэй, тэр хөхрөлт нь хамрын хэсэгрүү бага зэрэг орсон харагдсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 57-58-р хуудас/ Гэрч Т.Гончигдоржийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн ....Намайг гарахад илүү гэрийн хажууд У.Анхбаяр, ******* хоёр заамдалцсан байдалтай зогсож байсан, *******ий хамраас цус гарсан байдалтай М.Галдандагва болохоор хажууд нь зогсож байсан. Орой нь ******* бид хоёр адуу тавьж байхад уулзсан. Тухайн үед нүүр амаа боосон байдалтай юм ярихгүй байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 62-64/ Баянхонгор аймгийн Шүүх шинжилгээний албаны 2017 оны 08 дугаар сарын 04-ний өдрийн № 348 шинжээчийн 1.*******ий биед эрүүний ясны зүүн булангийн хугарал, хамар ясны хугарал, баруун зүүн доод 6 дугаар шүдний булгарал, таславчийн мурийлт зэрэг гамтэл тогтоогдлоо. 2.Дээрх гэмтэл нь тухайн учирсан үедээ болон цаашид амь насанд аюулгүй болно. 3.Дээрх гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журамын 2.3.1 -д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна. 4.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алданги 10 хувь нөлөөлнө . 5.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн гэх дүгнэлт /хх-ийн 73-74 / -Эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татах тогтоол / хх-ийн 1-2/, эд мөрийн баримтаар хураан авах тогтоол, тэмдэглэл / хх-ийн 40-41/, өсвөр насны шүүгдэгчийн хувийн байдлын талаар өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаярын иргэний үнэмлэхний лавлагаа/ хх-ийн 103/, Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын 2 дугаар багийн Засаг даргын 2017.08.09-ны өдрийн 31 тоот тодорхойлолт /хх-ийн 101/, зан байдлын тодорхойлолт / хх-ийн 102/, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас/ хх-ийн 104/,өсвөр насны шүүгдэгч М.Галдандагвын иргэний үнэмлэхний лавлагаа/ хх-ийн 119/, Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын 2 дугаар багийн Засаг даргын 2017.08.09- ны өдрийн 30 тоот тодорхойлолт /хх-ийн 116/, зан байдлын тодорхойлолт / хх-ийн 117/, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас/ хх-ийн 118/, зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судалсан болно. Эдгээр нотлох баримтууд нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан гэмт хэргийн нөхцөл байдлын талаар хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу буюу нотлох баримтыг цуглуулах, бэхжүүлэх журмын дагуу олж авсан, тухайн хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хамааралтай гэж шүүх дүгнэсэн болно. Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтуудад тулгуурлан хэргийн газар болсон гэх үйл баримтад дүгнэлт хийхэд гэмт хэрэг гарсан байдал, гэмт хэрэг гарах болсон шалтгаан, хэн 5 үйлдсэн, гэмт хэргийн сэдэлт, гэм буруугийн хэлбэр зэргийг хангалттай тогтоож ирүүлсэн гэж үзэж хэргийг шийдвэрлэлээ. Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нар бүлэглэн 2017 оны 07 дугаар сарын 10-ны өдөр Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Зэрэглэл” гэх газарт *******ийг зодож, эрүүл мэндэд нь хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаярын... ******* эхэлж миний толгой хэсэг рүү цохисон тэгэхэд салгах гэж намайг бариад авсан. М.Галдандагва босож ирээд *******г хана руу түлхэж шахсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 94-95/ өсвөр насны шүүгдэгч М.Галдандагвын...*******ийг М.Анхбаяр болон миний зүгээс огт цохиогүй…. гэх мэдүүлэг /хх-ийн 99-100/ хохирогч *******ий... Эхлээд намайг гэрт байхад М.Галдандавга толгойруу эхлээд цохисон. Гэрээс гараад илүү гэрийн хажууд сууж байхад М.Анхбаяр эрүүрүү цохиж хугалсан. Тэгээд тэнд унагаж байгаад дээрээс дэвсээд хамар цөмөрсөн ....гэх мэдүүлэг /хх-ийн 46-47/ насанд хүрээгүй гэрч Б.Дэнсмаагийн ... ******* гаднаас орж ирэхэд У.Анхбаяр босч ирээд *******ий цээж хэсэгрүү нэг удаа өшиглөхөд ******* газар унасан. Тэгсэн хажууд байсан М.Галдандагва толгой руу өшиглөж байсан,… *******г илүү гэр лүү шахаж зодоод байсан, манай илүү гэрийн бүрээс нил шүүс болсон байсан…гэх мэдүүлэг /хх-ийн 51-52/ гэрч Т.Гончигдоржийн ... У.Анхбаяр, ******* хоёр заамдалцсан байдалтай зогсож байсан, *******ий хамраас цус гарсан байдалтай М.Галдандагва болохоор хажууд нь зогсож байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 62-64/, Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 08 дугаар сарын 04-ний өдрийн № 348 дугаартай дүгнэлт / хх-ийн 73- 74/ зэрэг болон хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна. Аймгийн Прокурорын газраас өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байх тул шүүхээс өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарыг бүлэглэж хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.4 дүгээр зүйлийн 1-д заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх зарчимд тулгуурлан,хуулинд заасан хариуцлага оногдуулах үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв. Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарын ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудсанд Цагдаагийн Ерөнхий газрын МСТ-ийн ял шийтгэлийн мэдээллийн санд бүртгэгдээгүй байх тул түүнийг анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж дүгнэв. Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт ял шийтгэл оногдуулахдаа анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн зэргийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.1-д зааснаар хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна. Харин шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.2 дугаар зүйлийн 1, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 8.1 дүгээр зүйлийн 3-т зааснаар Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж, албадлагын арга хэмжээг хэрэглэх нь зүйтэй байна. 6 Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлага нь түүний нас, биед тохирсон, үйлдсэн гэмт хэргийнх нь хор уршгийг ухамсарлуулах үүднээс зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтад хамрагдах үүргийг хүлээлгэх, хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ нэмж хэрэглэж, хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэгжүүлэхийг Баянхонгор аймаг дахь хүүхдийн асуудал эрхэлсэн Хүүхэд залуучуудын хөгжлийн төвд даалгав. Хохирогч ******* гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд нийт 2436230 төгрөг нэхэмжилсэнээс эмчилгээ болон эм тариа, унааны зардал нийт 1570030 төгрөгийг хангаж, өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нараас тэнцүү хувааж тус бүр 785015 төгрөг гаргуулж, хохирогч *******д олгож шийдвэрлэв. Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарын хууль ёсны төлөөлөгч Д.Уранчимэг, Мөнхтогтох нар нь хохирогч ******* гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд нийт 1570030 төгрөгийг 2017 оны 12 дугаар сард хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн байх тул уг хугацаанд төлөхөөр тогтоож шийдвэрлэлээ. Харин хохирогч ******* нь шүүх хуралдаанаар хэлэлцээгүй орхисон нэхэмжлэл буюу цаашид гаргах эмчилгээний зардалаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар дахин нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг дурьдав. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал дараах зардлаас бүрдэнэ” ... 1.1 хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, гэрч, хөндлөнгийн гэрч, шинжээч, мэргэжилтэн, орчуулагч, хэлмэрч, өмгөөлөгчип төлөх зардал: Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тооцох, санхүүжүүлэх журмыг Засгийн газар батална”... гэж тус тус заасан бөгөөд хохирогч нь өөрийн хүсэл зоригоо илэрхийлж, хуулиар олгогдсон эрхийнхээ хүрээнд өмгөөлөгч сонгон авч, хууль зүйн туслалцаа авахдаа талуудын чөлөөт байдал, тэгш эрхийн зарчмын үндсэн дэр төлбөртэй хийгдсэн хэлцлийн төлбөрийг энэ гэмт хэргийн улмаас учирсан шууд хохирол гэж үзэхгүй тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.3 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар хохирогч *******ы нэхэмжилсэн өмгөөлөгчийн хөлс 500000 төгрөг, мөн хохирогч *******ы өөрийн хэрэгцээний дагуу хоол хүнс авахад зарцуулсан зардлыг гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол гэж үзэх боломжгүй тул 366200 төгрөг нийт 866200 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ. Уг хэргийн улмаас Өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмждэгдсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурдав. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1,2,3,4, 36.6, 36.7 дугаар зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1, 2.2 , 2.3, 2.4, 36.7 дугаар зүйлийн 3 дэх хэсгийн 3.1, 3.5 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1.Өсвөр насны шүүгдэгч Өөлд овогт Уранчимэгийн Анхбаяр, Өөлд овогт Мөнхтогтохын Галдандагва нарыг бүлэглэн хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай. 

2.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.2 дугаар зүйлийн 1, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 8.1 дүгээр зүйлийн 3-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дэх хэсгийн 2.1-т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт хорих ял оногдуулахгүйгээр, тус бүрийг зургаан сарын хугацаагаар тэнсэж, албадлагын арга хэмжээг тус тус хэрэглэсүгэй.

3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 8.6 дугаар зүйлийн 3, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 2.2-т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтад хамрагдах үүргийг хүлээлгэх, хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээг тус тус авсугай.

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 4, 5-т зааснаар тэнссэн хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй зөрчсөн, уг хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулах, зөрчөөгүй бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх ял оногдуулахгүй болохыг мэдэгдсүгэй.

5.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 8.7 дугаар зүйлийн 3-т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарын зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтад хамрагдах үүргийг хүлээлгэх, хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэгжүүлэхийг Баянхонгор аймаг дахь хүүхдийн асуудал эрхэлсэн Хүүхэд залуучуудын хөгжлийн төвд даалгасугай.

6.Эрүүгийн хэрэг хянан шийтвэрлэх тухай хуулийн 36.3 дугаар зүйлийн 1, 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.4, 1.7, 1.8-д -т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нар нь гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмждэгдсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурдсугай

7.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 5, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.7-д -т зааснаар гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд хохирогч ******* нийт 2436230 төгрөг нэхэмжилсэнээс өмгөөлөгчийн хөлс 500000 төгрөг, өөрийн хэрэгцээний дагуу хоол хүнс авахад зарцуулсан бусад зардал 366200 төгрөг нийт 866200 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож, өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нараас тус бүр 785015 төгрөг гаргуулж, хохирогч *******д олгож, 2017 оны 12 дугаар сард тогтоосон хугацаанд төлөхөөр тогтоосугай.

8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.4 дүгээр зүйлийн 2-д зааснаар хохирогч ******* нь цаашид гаргах эмчилгээний зардалаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар дахин нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг дурьдсугай.

9.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.5, 36.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт хэрэглэсэн хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц тус тус хүчингүй болгосугай.

10.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.13 дугаар зүйлийн 2-д зааснаар шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрх бүхий этгээдэд тогтоолыг гардуулан өгч, шүүхийн шийдвэрийг авах тухай хүсэлт гаргасан бусад оролцогчид шүүхийн шийдвэрийг үйлдсэнээс хойш 7 хоногийн дотор шүүхэд 8 ирж гардаж авахыг мэдэгдсүгэй.

11.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4, 36.8 дүгээр зүйлийн 4-д зааснаар шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдаж, шийтгэх тогтоолыг улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч өөрөө гардан авснаас буюу хүргүүлсэнээс хойш 14 хоногийн дотор Баянхонгор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

12.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл өсвөр насны шүүгдэгч У.Анхбаяр, М.Галдандагва нарт хэрэглэсэн хувийн баталгаа авах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

                                         ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ч.БАЙГАЛМАА