| Шүүх | Төв аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ |
|---|---|
| Шүүгч | Юндэнгийн Энхмаа |
| Хэргийн индекс | 176/2017/0457/Э |
| Дугаар | 432/ШЦТ/2017 |
| Огноо | 2017-12-20 |
| Зүйл хэсэг | 17.12.2.1., |
| Улсын яллагч | Г.Энхбат |
Төв аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ийн
2017 оны 12 сарын 20 өдөр
Дугаар 432/ШЦТ/2017
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Төв аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Ю.Энхмаа даргалж,
Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга У.Золчимэг
Улсын яллагчаар Г.Энхбат,
Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ц.Хүрэлбаатар
Шүүгдэгч Ц.Хосбаяр нарыг оролцуулан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Харагчин овогт Цэгмидийн Хосбаярт холбогдох эрүүгийн 1734005280010 дугаартай хэргийг 2018 оны 06 дугаар сарын 21-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол улсын иргэн, 1990 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдөр Төв аймаг Зуунмод суманд төрсөн, 28 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, барилгын өргөн мэргэжилтэй, ам бүл 5, аав, ээж, эгч, дүү нарын хамт Төв аймаг Зуунмод сум 3 дугаар баг Баянхошууны 24-5 тоотод оршин суух хаягтай, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, урьд өмнө ял шийтгүүлж байгаагүй гэх, хэрэг хариуцах чадвартай, Харагчин овогт Цэгмидийн Хосбаяр /РД:НЭ90010917/
Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдагдсанаар/
Шүүгдэгч Ц.Хосбаяр нь 2017 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдөр иргэн Х.Эрдэнэтөгсийн эзэмшлийн Төв аймаг Зуунмод сум 3 дугаар баг Баянхошууны 27-11 тоот буюу хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд хууль бусаар нэвтэрч эд зүйл хулгайлж 20325 мянган төгрөгний хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн бөгөөд дээрх гэмт хэрэгт шалгагдаж байх хугацаандаа буюу 2018 оны 02 дугаар сарын 05-ны өдөр Төв аймгийн Зуунмод сумын Энхтайван 6 дугаар багийн 8Б-1 тоот иргэн Х.Эрхэмбаярын амбаарт хууль бусаар нэвтрэн орж эд зүйл хулгайлсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэмт хэрэгт холбогджээ.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Нэг. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч мэдүүлэхдээ:
Шүүгдэгч Ц.Хосбаярын ял шийтгэлийн тэмдэглэл, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа болон бусад хувийн байдлыг тогтоосон баримтуудыг шүүхийн хэлэлцүүлэгт судласан болно.
Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судалсан болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай. Мөн шүүгдэгчийн яллагдагчаар хохирогч гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль зөрчөөгүй, нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хууль ёсны үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэв.
Гурав: Гэм буруугийн талаар:
Иймд шүүгдэгч Ц.Хосбаярыг Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хуулийн тус зүйл, хэсэг тохирсон, гэм буруутай нь нотлох баримтаар нотлогдсон байх тул бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэстэй байна.
Шүүгдэгч Ц.Хосбаяр нь хохирогч Х.Эрдэнэтөгсөд 20325 төгрөгийн хохирол, хохирогч Х.Эрхэмбаярт 211.000 төгрөгийн хохирол, иргэний нэхэмжлэгч Ч.Энхсувдад 10.000 төгрөгийг хохирол тус тус учруулсан байна.
Мөрдөн байцаалтын шаданд шүүгдэгч Ц.Хосбаяр нь хохирогч Х.Эрдэнэтөгсөд учруулсан 20.325 төгрөгийг хохиролгүй болгосон, хохирогч Х.Эрхэмбаярт учруулсан 211.000 төгрөгийн хохирлыг буцаан олгосон, шүүхээс хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч нарт шүүх хуралдааны тов мэдэгдэхэд “нэхэмжлэх зүйл, гомдол санал байхгүй тул шүүх хуралдаанд оролцохгүй” гэсэн байх тул энэ шүүх хуралдаанаар хэлэлцэх хохирлын асуудал байхгүй байна.
Дөрөв: Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
-Улсын яллагчаас шүүгдэгч Ц.Хосбаярт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1 дэх хэсэгт зааснаар гэмт хэрэгт 2 жил 6 сарын хорих ял оногдулж, оногдуулсан хорих ялыг Эрүүгийн хуулийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх дүгнэлтийг,
-Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгчөөс Ц.Хосбаяр нь гэмт хэрэгт анх удаагаа ял шийтгүүлэх гэж байна. Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг бүрэн төлж барагдуулсан зэрэг байдлуудаар хөнгөрүүлж үзэх боломжтой байна. Ял шийтгэлийг оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлд зааснаар ялыг хөнгөрүүлэн оногдуулна уу гэх дүгнэлтийг тус тус гаргажээ.
Шүүгдэгч Ц.Хосбаярын холбогдсон Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д заасан гэмт хэрэг нь “хүн байнга амьдрах, үйл ажиллагаа явуулах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч үйлдсэн бол хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ” гэж заасан нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ” гэж зааснаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарч байна.
Шүүгдэгч Ц.Хосбаяр нь анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, хохирогч Х.Эрдэнэтөгс, Х.Эрхэмбаяр, иргэний нэхэмжлэгч Ч.Энхсувд нар нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй, гэмт хэргийн улмаас хохирогч, ирэгний нэхэмжлэгч нарт учруулсан хохирлыг нөхөн төлсөн, хор уршгийн шинж чанар, хэр хэмжээг харгалзан Эрүүгийн хуулийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-т “энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг хоёр жилээс дээш, дээд хэмжээг найман жил хүртэл хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн бол тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан ялын дээд хэмжээний хоёрны нэгээс хэтрүүлэхгүйгээр, ялын доод хэмжээний хоёрны нэгээс багагүй ял оногдуулах” гэж зааснаар түүнд тухайн зүйл хэсэгт заасан ялыг хөнгөрүүлэн шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.
Шүүгдэгч Ц.Хосбаярт хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.
Тав: Бусад асуудлаар:
Эрүүгийн 1734005280010 дугарын хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдаж, шүүгдэгч Ц.Хосбаярын 2018 оны 05 дугаар сарын 21-ний өдрөөс 2018 оны 06 дугар сарын 28-ны өдөр хүртэл цагдан хоригдсон 38 хоногийг эдлэх ялд нь оруулан тооцох нь зүйтэй байна.
Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 1, 31 дүгээр зүйлийн 3.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
1. Шүүгдэгч Харагчин овогт Цэгмидийн Хосбаярыг хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байр, агуулах саванд хууль бусаар нэвтэрч бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Шүүгдэгч Харагчин овогт Цэгмидийн Хосбаярыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Боржигон овгийн Харагчин овогт Цэгмидийн Хосбаярт оногдуулсан 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэхээр тогтоосугай.
4. Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч Ц.Хосбаяр нь бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.
5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ц.Хосбаярын цагдан хоригдсон 38 хоногийг эдлэх ялд нь оруулан тооцож, ял эдлэх хугацаааг 2018 оны 06 дугаар сарын 28-ны өдрөөс эхлэн тоолсугай.
6. Шүүхийн шийдвэр нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгосноос хойш 15 хоногийн дотор шийтгэх тогтоолыг бүрэн эхээр, бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагч, тэдгээрийг төлөөлөгч, өмгөөлөгчид гардуулахыг, дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардаж аваагүй бол энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах М.Оюунсүрэнд даалгасугай.
7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар
зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд ялтан, хохирогч, тэдгээрийн
өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Төв аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурьдсугай.
8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд мөн хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд гомдол эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж шүүгдэгч Ц.Хосбаярт авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг авсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ю.ЭНХМАА