МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянхонгор аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүД.Батцэнгэл даргалж,

Улсын яллагч: В.Дэлгэрмаа,

Нарийн бичгийн дарга: О.Сувд-Эрдэнэ,

Хохирогч: *******, түүний өмгөөлөгч П.Өлзийбаяр,

Шүүгдэгч: *******, түүний өмгөөлөгч Ц.Баярмаа нарыг оролцуулан тус шүүхиэрүүгийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Баянхонгор аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор В.Дэлгэрмаагаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4.1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн 19140050803 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 15-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлц

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

1. Шүүгдэгч, Монгол улсын иргэн, ******* овогт *******ын *******, / Регистрийн дугаар  /

Холбогдсон хэргийн талаар

Шүүгдэгч ******* нь Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Баян-Дөхөм” гэх газарт 2019 оны 07 дугаар сарын 10-наас 11-нд шилжих шөнө 96-86 Булсын дугаартай портер маркийн автомашиныг согтуугаар жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ зам тээврийн осол гаргасны улмаас улсын дугааргүй мустанг-5 маркимотоциклыг мөргөж уг мотоциклийг жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцож байсан *******гийн амь насыг хохирсон авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгбайдлын журам зөрчих гэмт хэрэгт холбогджээ. / Яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр /

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Талууд хүсэлтээр хэрэгт авагдсан яллах болон цагаатгах талын нотлох баримтуудтал бүрээс нь бүрэн бодитойгоор шинжлэн судалж, хэргийг шүүх хуралдаанаар хянхэлэлцэв.

Үүнд:

1. Шүүгдэгч *******ын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...Би мэдүүлэг өгөхгүй. Болсон хэрэгт харамсаж, гэмшиж байгаа, талийгаачийн гэрийнхэнд нь чадлынхаа хэмжээгээр малаа зарж байгаад зардлыг өгнө. Талийгаачийн эхнэр, хүүхэд, ах, дүү төрөл төрөгсдөөс нь уучлалт гуйж байна...гэх мэдүүлэг /хх-ийн 175-1

2. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч ******* мэдүүлэхдээ: Өөрийн эсрэг мэдүүлөгөхгүй гэв.

3. Хохирогч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...2019 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдрөөс 11-ний шилжих шөнө осолд орж нас барсан Мотоциклийнх өвдөгний хамгаалалт нь тахийсан, хар өнгийн их гэрлийн хамгаалалт бтөсөр нь тахийсан 1 толь хугарсан хойд талын ачааных нь дохионы гэрлийн хамгаалалтхугарсан байсан. Би гомдолтой байна. Би 8.000.000 төгрөг нэхэмжилж байна...гэх мэдүүл/хх-ийн 73-75/ гэх мэдүүлэг /хх-ийн 73-74/

4. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогч *******ийн мэдүүлэхдээ: 2019 оны 7 дугасарын 10-ны өглөө босоод байж байсан чинь манай дүүг осолд орсон байна гэж хэлсэн. Тэгээд аймгийн төв орж ирээд цагдаагийн газар очсон. Манай дүүд задлан хийсэн байсан г

5. Гэрч *******ий мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...Талийгаач ******* нь манай нөхөр бөгөөд бид хоёр 2015 онд гэр бүл болоодоо 2 хүүхдийн хамт ам бүл дөрвүүлээ амьдарч байсан юм. Тэгээд манайх одоо Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын 1 дүгээр багийн нутаг “Улаан шанд” гэх газарт нутаглаж байгаа юм. Өчигдөр орой манай нөхөр ******* нь 20 цаг өнгөрөөгөөд Цолмон гэдэг айлд очотамхи аваад ирье гээд өөрийнхөө цэнхэр өнгийн мустанг-5 маркийн мотоциклоор явстэгээд түүнээс хойш шөнө гэртээ ирээгүй тэгээд өглөө нь би нас барсныг мэдсэн...гмэдүүлэг /хх-ийн 78/

6. Гэрч гийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...2019 оны 07 дугаар сарын 10-ны өдөр манай гэр Баянхонгор аймгийн Өлзийт сум4 дүгээр багийн нутаг “Баян-дөхөм” гэх газарт нутаглаж байхад 2019 оны 07 дугаар сарын ний өдрийн шөнө 00:00-01:00 цагийн үед манайхныг гэртээ байж байхад гэдэг хирээд манай нөхөр ыг дагуулаад явсан, тэгээд удалгүй эргэж ирээд намайг утсаар 103 руу залгаадах, осол болсон байна, 103 дуудаадах гэсэн тэгээд би өөрийн гар утсаар103 дугаар луу залгаж осол болсон талаар хэлж дуудлага өгсөн юм...гэх мэдүүлэг /хх-ийн

7. Гэрч М.ы мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...2019 оны 07 дугаар сарын 10-ны өдрийн шөнө 00:00 цагийн үед би гэхдээ яг цагинь хараагүй ээ. Барагцаагаар д хэлж байгаа юм. Би шөнө бороо ороод манай хонь шөжалга руу бэлчихээр нь би босоод машинаараа яваад хонио эргүүлээд зогсож байсан чинь Баян дөхөм гэх газрын нэг толгод дээр машины гэрэл гараад байгаад байхаар нь би тгазарт нь машинаараа яваад очсон чинь ******* цэнхэр өнгийн портер маркимашинтайгаа байж байсан ба машиных нь доор нь нэг хүн хэвтэж байсан, машиных нь хоталд нь нэг мотоцикл газарт уначихсан байж байсан тэгээд би тэрийг нь харчхаад тэр газройролцоо байдаг *******ын төрсөн дүү нь болох ынд очоод түүнийг дагуула******* дээр эргээд ирсэн. Тэгээд эргэж ирээд машинаасаа буугаад машиных нь доогубайсан хүнийг машин доороос нь чирч жаахан наашлуулсан машины доороос ил гаргастэгээд ын гэрт нь очоод ын эхнэр гаар нь утсаар яриулж түргтусламж дуудуулсан...гэх мэдүүлэг /хх-ийн 87-88/

8. Гэрч ын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...2019 оны 07 дугаар сарын 10-ний өдөр манай гэр Баянхонгор аймгийн Өлзийт сум4 дүгээр багийн нутаг Баян-дөхөм гэх газарт нутаглаж байхад 2019 оны 07 дугаар сарын ний өдрийн шөнө 00:00-01:00 цагийн үед би тэр үедээ яг цаг хараагүй барагцаагаар л хэбайгаа юм, шөнө бороо ороод байхаар нь би малаа манаад байж байсан чинь шөнө маннутгийн гэдэг хүн машинаараа манай гэрт хүрээд ирсэн, тэгээд ах чиослын хэрэг хийчихсэн байна гэхээр нь би цуг очъё гээд тэр осол болсон газарт нь очсчинь *******ын цэнхэр өнгийн портер маркийн машин урагшаа хараад зогсчихсмашиных нь доогуур нь нэг эрэгтэй хүн ороод уначихсан байсан, машиных нь ар талд мотоцикл нь байж байсан тэгээд ах хүн рүү нь ойртож үзсэн чинь амьд юм шбайхаар нь жаахан нааш нь татаж гаргачхаад тэгээд бид хоёр манай гэрт очоманай эхнэр гаар эмнэлгийн 103 утас руу залгаж дуудлага өгүүлсэн...гэх мэдүүл /хх-ийн 89-90, 108/

9. Гэрч ын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ... ******* нь манай аавын төрсөн дүүгийн хүүхэд бөгөөд томоотой, үг дуу цөөтэлдэв янзын муу зан ааш байхгүй, даруухан, хүний үгнээс гардаггүй, төлөв томоотажилсаг, малч ухаантай, гэр бүл, хамаатан садандаа сайн анхаарал тавьдаг, хамаатсадангуудын дунд нэр хүнд сайтай, өмнө нь хэрэг төвөгт холбогдож байгаагүй хүн байгюм...гэх мэдүүлэг /хх-ийн 92/

10. Гэрч мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ... ******* нь миний төрсөн ах бөгөөд гэртээ эхнэр 3 хүүхдийн хамт амьдардөмнө нь хэрэг төвөгт холбогдож байгаагүй, даруухан зантай, үг дуу цөөтэй, хүн амьтантахэрүүл маргаан хийдэггүй, ажилсаг, хүнд тусархуу зантай, хамаатан садангийн дунд нэр хүсайтай, гэр бүлдээ анхаарал халамж сайн тавьдаг, янз бүрийн муухай зан ааш байхгүй хбайгаа юм... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 93/

11. Шинжээч ын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ....Би 2013 онд Шинжлэх ухаан технологийн их сургуулийг автомашин инженмэргэжлээр төгссөн, 2013 оны 12 дугаар сараас эхлэн одоог хүртэл Баянхонгор аймгийн Автээврийн төвд техникчээр ажиллаж байгаа. Би мөрдөгчөөс ирүүлсэн шинжилгээ хийлтухай тогтоолын дагуу шинжилгээнд ирүүлсэн мотоцикл 96-86 БНА дугаартай портмаркийн автомашины зэрэгт шинжилгээ хийсэн, шинжилгээ хийхэд мотоциклийн гэр дохтоормос, жолооны механизм зэрэг нь бүрэн ажиллагаатай байсан, харин 96-86 Бдугаартай автомашиныг автомашин оношлох суурин тоног төхөөрөмж 1 оруулж шалгахурд тэнхлэгийн тохиргоо нь хажуу гулсалт нь 5 мм байх ёстой уг автомашины хажуу гулсань 5 мм байсан тул хэвийн гэж дүгнэсэн, энэ нь урд талын тэнхлэг тохиргоо хэвистандартын дагуу байна гэсэн үг, урд тоормос шалгахад уг автомашины урд тэнхлэг даажлын тоормосны хүч нь зүүн талдаа 3,0 кн, баруун талдаа 3,3 кН зөрүү нь 9 хувь байсан стандарт нь 20 хувиас хэтрэхгүй байх ёстой тул урд талын тоормос нь хэвийн ажиллаж байгэж дүгнэсэн. Харин хойд тэнхлэгийн ажлын тоормосны хүч нь зүүн талдаа 0,2 кН баруталдаа 0,2 кН зөрүү нь 0 хувь буюу хойд талын тэнхлэгт хүч үйлчлэхгүй байна. Энэ ньавтомашины хойд талын тэнхлэг буюу хойд талын дугуйнуудын тоормос ажиллахгүй байгэсэн үг юм. Уг автомашины урд талын дугуйнуудын тоормос нь хэвийн ажиллаж байхарин хойд талын дугуйнуудын тоормос нь огт барихгүй, тоормос нь ажиллагаагүй байгэсэн үг юм. Автомашины хойд урд дугуйнуудын тоормос нь тоормосны пидал дээр жологишгэхэд урд дугуйны тоормос нь хойд талын дугуйны тоормосноос 1-2 секундийн өмтоормозлож, дараа нь 1-2 секундийн дараа нь хойд талын дугуй тоормослогдох ёстой байджолооч тоормосны пидал дээр нэг удаа гишгэхэд л хойд урд талын дугуйнууд тоормослогдёстой байдаг... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 158-159/

12. Баянхонгор аймгийн “Энх-Нахиа” ХХК-ний 2019 оны 09 дүгээр сарын 24-ний өдри489 дугаар 1. Портер маркийн 96-86 БНХ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл 9.000.00 төгрөг 2. Уг автомашины урд талын нэмэгдэл гэрэл 30.000 төгрөг 3. Улсын дугаар 30.000 төгрөг 4. Автомашины урд нуур хэсэг хонхойсон 100.000 төгрөг 5. Мотоцикль 1.750.000 төгрөг 6. Мотоциклийн өвдөгний хамгаалалт 15.000 төгрөг 7. Мотоциклийн урд их гэрлийн хамгаалалт 15.000 төгрөг 8. Мотоциклийн 1 ширхэг толь 5.000 төгрөг 9. Мотоциклийн хойд талын ачаа 20.000 төгрөг нийт 10.965.000 төгрөг гэх шинжээчидүгнэлт /хх-ийн 163/

13. Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2019 оны 07 дугаар сарын 26-өдрийн 4161 дугаартай шинжээчийн: 1. Шинжилгээнд ирүүлсэн “*******ын биеэс авсан дээж” гэж хаягласан цусанд промил, шээсэнд 2,7 промил спиртийн агууламж илэрсэн. Цусан дахь 2,0 промил спирт согтолтын дунд зэрэгт хамаарна.. гэх дүгнэлт /хх-ийн 116-117/

14. Баянхонгор аймгийн авто тээврийн төвийн 2019 оны 08 дугаар сарын 17-нөдрийн 28/04 дугаар

1. Портер маркийн 9686 БНА улсын дугаартай ачаа тээврийн зориулалттай машинЕШ92200 Дани улсад үйлдвэрлэсэн тоормос тэнхлэг шалгагч суурин багаж дээр өөрибиеэр жолоодож шалгаж үзэхэд урд тэнхлэгийн хажуу гулсалтыг хэмжиж .үзэхэд 5мм бухэвийн гарсан. /стандарт 5мм/ жолоодлогын механизм нь хэвийн ажиллагаатай байна.автомашины дугуйн хээний гүн нь газарт тулах хэсгээрээ 2мм -ээс багагүй байгаа нь замхөдөлгөөний дүрэмд заасан 1,6 мм -с багагүй буюу элэгдэл нь бага байна.

2. Уг автомашины салхины шил, шил арчигч, дуут дохио, эргэх чиг заадаг баруун зүгалын дохио, ухрах арааны гэрэл тоормосны гэрэл, гэрэлтүүлэх хэрэгслүүд нь хэвиажиллагаатай байна.

3.Урд тэнхлэг дахь ажлын тоормосны хүч нь зүүн талдаа 3,0 кН баруун талдаа 3,3 зөрүү нь 9 хувь стандартад заасан 20 хувиас ихгүй хэвийн ажиллагаатай байна. Хойд тэнхлдэх тоормосны хүч нь зүүн талдаа 0,2 кН баруун талдаа 0,2 кН зөрүү нь 0 хувь буюу хотоормосонд хүч үйлчлэхгүй байгаа боловч зогсохгүй байв. Мөн зогсоолын тоормосидэвхжил нь стандартад заасан 23 хувиас бага буюу хүч үйлчлэхгүй байна. Тус төвд ажиллаж байгаа БНСУ-д үйлдвэрлэсэн MQD-ЗС загварын багажаар гэрлихүчийг шалгахад зүүн талын гэрлийн хүч нь 35700 люкс буюу стандартад заасан 100люксээс их буюу тусгал сайтай байна. баруун талын гэрлийн хүчийг шалгахад 47100 любуюу стандартад заасан 10000 люксээс их буюу тусгал сайтай байна. Жолооны хүрдний сул явалт нь стандартад заасан 10 градусаас хэтрээгүй сул явабагатай байв. Портер маркийн 96-86 БНА улсын дугаартай ачаа тээврийн зориулалттавтомашиныг 2019 оны 08 дугаар сарын 14-ний өдөр техникийн ерөнхий байдлыг нүдэүзэж шалгасны дараа техникийн хяналтын үзлэгийн суурин тоног төхөөрөмжөөр утэнхлэгийн хажуу гулсалтын хэмжээ мөн урд, хойд тоормос, зогсоолын тоормосны хэмжих гэрлийн тусгалын хэмжээг шалгасан. Уг автомашины хувьд урд нүүрэн хэсгээрээ хонхойсон байдалтай байв. Баруун талурд нэмэлт гэрлийн 1 нь байхгүй байна...гэх дүгнэлт /хх-ийн 144-146/

15. Баянхонгор аймгийн Шүүх шинжилгээний албаны 2019 оны 08 дугаар сарын 02-нөдрийн 60 дугаар: 1. Талийгаач *******гийн цогцост сээрний 12-р нугалмын арын сэртэнгихугарал, нугасны бүрэн бус тасрал, уушгины эдийн няцрал дотор эрхтнүүдийн доргилт, нурхүзүү, мөр, доод эрүү, гуя, өвдөг шилбэнд зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтлүүдшүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.6-т зааснаар гэмтлийн хүнд зэрхамаарна.

2. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо хүчин зүйлийн үйлчлэлээр, тухайлбал авто ослын улмабүгд нэг дор буюу тухайн хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой.гэмтлүүд нь үхэлд шууд нөлөөлсөн болно.

3. Талийгаач нь сээрний 12-р нугалмын арын сэртэнгийн хугарал, нугасны бтасрал гэмтлийн улмаас нас баржээ.

4. Талийгаачийн *******гийн биед үүссэн гэмтлүүд нь автомашин мөргөлдөх үүүссэн байх боломжтой байна.

5. Талийгаачийн *******гийн цогцост хийсэн шүүх эмнэлгийн зад шинжилгээгээр үхэлд хүргэх архаг хууч өвчин тогтоогдсонгүй.

6. Талийгаачийн цус болон ходоодны шингэнд хийсэн химийн шинжилгээгээр3.7% промилли, ходоодны шингэнд 6.9% промилли спиртийн агууламж илэрсэн ба энэ согтолтын хүнд зэрэгт хамаарна.

7. Талийгаачийн цус нь / 01/ бүлгийн харьяалалтай байна. 8. Талийгаачийн *******гийн цогцост хийсэн 2019 оны 7 дугаар сарын 11-нөдрийн 13 цаг 02 минутад хийсэн цогцосны гадна үзлэгээр нас бараад 12-16 цаг болсон баболомжтой байна...гэх дүгнэлт /хх-ийн 121-122/

15. Баянхонгор аймаг дахь Цагдаагийн газрын замын цагдаагийн тасаг шинжээчийн 2019 оны 8 дугаар сарын 27-ний өдрийн 31 дугаар 1. ******* овогт *******ын ******* /РД:ВН85030112/ нь Цагдаагийн ерөнхгазрын Бүртгэл хяналтын төвийн жолоочийн мэдээллийн санд тээврийн хэрэгсэл жолоодэрхийн ямар нэгэн ангилалын үнэмлэхгүй байна. 2. талийгаач ******* нь жолоочийн В ангиллаас А ангилал ахиулах дамжаасуралцаж 2019 оны 06 сарын 05-ний өдөр төгссөн гэх бөгөөд 2019 оны 07 дугаар сарын ний өдөр осол болох үед жолоочийн үнэмлэх нь өөрт нь олгогдоогүй байсан нь МонгУлсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.1. Механикжсан тээврийн хэрэгслийн жолооч дарабичиг баримттай байна. а/ тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийн хүчинтэй үнэмлэх буюу тзөвшөөрөл (жолоодлогын дадлага хийж яваа суралцагчид хамаарахгүй б/ тухайн тээврийн хэрэгслийн бүртгэлийн гэрчилгээ в/ жолоочийн даатгалын баталгаа г/ холбогдох хууль, эрх зүйн актад заасан ачааны болон бусад баримт бичиг д/ «Тулгуур эрхтний бэрхшээлтэй хүн» таних тэмдэг бүхий тээврийн хэрэгсжолоодоход тулгуур эрхтний бэрхшээлтэй» нотлох бичиг баримтыг биедээ авч явна гэсзаалтыг зөрчсөн байна, 96-86 БНА дугаартай, HYUNDIA porter маркийн, В ангилалтай 24хөдөлгүүрийн багтаамжтай, 2 хүний суудалтай бага оврын ачааны автомашиныг МонгУлсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 2.Механикжсан тээврийн хэрэгслийн ангилалд жолоочоос гадна наймаас илүүгүй хүний суудалтай, 5үх жин нь 3500 кг-аас хэтрэхгавтомашин (бүх жин нь 750 кг-аас ихгүй чиргүүлтэй)-ыг В ангиллаар жолоодно гэсни*******, Талийгаач Зундуйн ******* нь мустанг маркийн улсын дугааргмотоциклийг жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцохдоо Монгол Улсын Замын хөдөлгөөндүрмийн 2.Механикжсан тээврийн хэрэгслийн ангилалд зааснаар мотоциклийг А ангиллажолоодно гэсэн заалтуудыг зөрчсөн байна. 4. Талийгаач Зундуйн ******* /РД:ВН83082815/ нь Монгол улсын замхөдөлгөөний дүрмийн 6.1. б/ мотоцикп, мопедоор зорчихдоо хамгаалах малгайг зааврдагуу өмсөж замын хөдөлгөөнд оролцоно гэсэн заалтыг зөрчсөн байна. 5. Иргэн ******* Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.7. Жолоочид даразүйлийг хориглоно: а/ тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй (жолоодлогдадлага хийхээс бусад тохиолдолд), эсвэл согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцнөлөөт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтбуюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодохыг хориглоно гэсэн заалтыг зөрчсөн бай6. Талийгаач *******гийн Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 3Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: а/ тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодэрхгүй (жолоодлогын дадлага хийхээс бусад тохиолдолд), эсвэл согтууруулах ундмансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлхангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодохыг хориглогэсэн заалтыг зөрчсөн байна. 7. Иргэн ******* нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 4 дүгэ хавсралтад заасан эвдрэл, гэмтэл, техникийн зөрчилгүй байхаар тээврийн хэрэгслийнхбүрэн бүтэн байдлыг хангах; Тээврийн хэрэгслийн ажлын тоормосны систем, жолоомеханизм ажиллахгүй болсон, чиргүүлийн холбоос (чиргүүлтэй үед) эвдэрсэн, харанхуй үболон үзэгдэлт хангалтгүй нөхцөлд хол, ойрын буюу ар талын оврын гэрэл асахгүй болсцас, бороо орж байгаа үед жолооч талын шил арчуур ажиллахгүй бол хөдөлгөөнүргэлжлүүлэхийг хориглоно гэсэн заалтыг зөрчсөн байна. 8. 1.Иргэн ******* Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн А. 12.3. Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслихурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна гэсэн заалтыг зөрчиж замхөдөлгөөнд оролцсон, Б. 3.7. Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: а/ тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслижолоодох эрхгүй (жолоодлогын дадлага хийхээс бусад тохиолдолд), эсвэл согтууруулундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгбайдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодоххориглоно. В. б/ тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй (жолоодлогын дадлахийхээс бусад тохиолдолд) эсвэл согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөбодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буядарсан хүнд жолоогоо шилжүүлэх гэсэн заалтыг зөрчсөний улмаас зам тээврийн осгарсан байх үндэслэлтэй байна. 2. Талийгаач ******* нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.7Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: Б/ Согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцнөлөөт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтбуюу ядарсан хүнд жолоогоо шилжүүлэх, 6.1 б/ мотоцикл, мопедоор зорчихдоо хамгаалмалгайг зааврын дагуу өмсөж замын хөдөлгөөнд оролцох гэсэн заалтуудыг тус тус зөрчсөнулмаас зам тээврийн осол гарсан байх үндэслэлтэй байна...гэх дүгнэлт /хх-ийн 130-131/

16. Баянхонгор аймаг дахь Цагдаагийн газрын замын цагдаагийн тасаг шинжээчи2019 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдрийн 38 дугаар 1. Хэргийн газрын үзлэгийн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт зэргээс «арахад тухазам тээврийн осол гарсан газарт тэмдэг, тэмдэглэгээ байхгүй учраас гол ба туслах зам гүзэхгүй ээ. Замын хөдөлгөөний дүрэмд гол ба туслах замыг /1.2.8. ‘Гол зам” - уулзванийлсэн хучилттай болон шороон замын хучилттай нь буюу энэ дүрмийн 1 дүгэхавсралтын 3.1 «Гол зам», З.З.а- 3.3.в «Туслах зам нийлнэ», 5.1 «Тууш зам» тэмдэг (цааштэмдэг, тэмдэглэлийн зөвхөн дугаарыг зааж бичнэ) бүхий зам гэж заасан байдаг. 2. Хэргийн газрын үзлэгийн тэмдэглэл гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд зэргээс харахМотоцикл нь замгүй газраас тээврийн хэрэгсэл зорчих шороонд замтай -ийлж хөдөлгөөнхэвийн үргэлжлүүлж байхад араас нь 96-86 БНА дугаартай автомашин мөргөсөн баүндэслэлтэй байх тул 96-86 БНА автомашины жолооч "******* нь Монгол улсын замхөдөлгөөний дүрмийн 12.3 Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврихэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна гэсэн заалтзөрчсөн байна. 3. 96-86 БНА дугаартай автомашины жолооч *******ын буруутай үйлдлиулмаас уг зам тээврийн осол гарсан байна...гэх дүгнэлт /хх-ийн 136-137/ хавтаст хэргийн дугаар хуудсанд авагдсан согтуурал шалгасан тэмдэглэл, хавтаст хэргийн 21-24 дүгэхуудсанд авагдсан зам тээврийн ослын схем зураг, бүдүүвч, хавтаст хэргийн 55-59 дүгэхуудсанд авагдсан тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэхавтаст хэргийн 63-64 дугаар хуудсанд авагдсан эд хөрөнгө битүүмжлэх ажиллагаа явуултогтоол хавтаст хэргийн 178-179 дугаар хуудсанд авагдсан мэдээлэл баримт бичиг гаргуулавах тухай тогтоол, Баянхонгор аймгийн улсын бүртгэлийн хэлтэс тодорхойлолт бол хохирогчоос хохирлын 83 хуудас нотлох баримтыг гаргасан зэрэг нотлох баримтуудшинжлэн судалсан болно.

Дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, мөрдөн байцаалтын шатаЭрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулан бэхжүүлсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд зааснанотолбол зохих байдлыг нотолсон байна гэж үзлээ.

Шүүхээс шүүгдэгч ******* нь Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын 1 дүгээр багинутаг “Баян-Дөхөм” гэх газарт 2019 оны 07 дугаар сарын 10-наас 11-нд шилжих шөнө 96-БНА улсын дугаартай портер маркийн автомашиныг согтуугаар жолоодон замын хөдөлгөөоролцох үедээ Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн А. 12.3.-д заасан “Жолохөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлштохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна” гэсэн заалтыг зөрчиж замын хөдөлгөөнд оролцсмөн дүрмийн 3.7а-д заасан “жолооч согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөлбодис хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодохыг хориглоно”, мөн Монгол улсзамын хөдөлгөөний дүрмийн 4 дүгээр хавсралтад заасан “эвдрэл, гэмтэл, техникизөрчилгүй байхаар тээврийн хэрэгслийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг хангах; Тээврихэрэгслийн ажлын тоормосны систем, жолооны механизм ажиллахгүй болсон, чиргүүлихолбоос (чиргүүлтэй үед) эвдэрсэн, харанхуй үед болон үзэгдэлт хангалтгүй нөхцөлд хойрын буюу ар талын оврын гэрэл асахгүй болсон, цас, бороо орж байгаа үед жолооч талшил арчуур ажиллахгүй бол хөдөлгөөнөө үргэлжлүүлэхийг хориглоно” гэсэн заалтыг тус тзөрчиж, мустанг маркийн мотоциклийн жолооч иргэн *******г мөргөж амь насхохироосон үйл баримт болсон нь хавтаст хэрэгт авагдсан хохирогч *******, гэрч *******, , М., , нарын мэдүүлэг, Үнэлгээний Энх-Нахиа ХХК-ийн 489, Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 412019, Баянхонгор аймаг дахь Шүүхийн шинжилгээний албаны 60, 38, Баянхонгор аймаг дахь Цагдаагийн газрын Замын цагдаагийн албаны 31, Баянхонгор аймгийн авто тээврийн төви28/04 дугаартай дүгнэлтүүд зэрэг нотлох баримтаар нотлогдсон байна гэж үзлээ.

Иймд шүүгдэгч *******ын авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдашиглалтын журам зөрчсөний улмаас хүний амь нас хохирсон гэмт хэргийг согтуурсүедээ үйлдсэн гэм буруутайд тооцох нь зүйтэй гэж дүгнэлээ.

Дээрх үйл баримт нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4.1 дхэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг агуулсан тул шүүгдэгч Д.*******т эрүүгийн хариуцлахүлээлгэх нь зүйтэй байна. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн өмгөөлөгч гаргасан дүгнэлтдээ: Өнөөдрийн шүхуралдаанд шүүгдэгч *******ын өмгөөлөгчөөр оролцож байна. ******* нь эхнэрхүүхэд болон хэвтэрт байдаг ээж, эхнэрийн 96 настай эмээ нарыг асран хамгаалж амьдардТухайн үед бороо ороод тэр хавийн хүмүүс малаа эргүүлэхээр явж байгаад золгүй байдтохиолдсон.

******* болон түүний ар гэрийн зүгээс хохирогчийн ар гэрийнхэчадахаараа тусалж дэмжлэг үзүүлсэн байгаа. Хохирогчийн 2 хүүхдийг тэжээгчээ алдстэтгэмжид хамруулж өгсөн. Хохирлын хувьд 10.500.000 төгрөг нэхэмжилсэн. 7.500.0төгрөгийг өгсөн. Үлдэгдэл 3.000.000 төгрөгийг тодорхой хугацаанд төлөхөөр тохиролцсбайгаа. Эхнэр нь жирэмсэн байгаад төрөөд ихэр хүүхдийнхээ нэгийг алдсан байгаа. Нхүүхэд нь байнгын эмчилгээ хийлгэдэг.Эдгээр нөхцөл байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуули6.7 дугаар зүйлийн 1.3 дахь хэсэгт зааснаар ялыг хөнгөрүүлэн шийдэж өгнө үү гэв. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хохирогч ******* нь арван сая тавзуун мянган / 10.500.000 / төгрөг нэхэмжилсэн баримтыг нотлох шүүхийн хэлэлцүүлшинээр гаргасан бөгөөд шүүгдэгч нь хэрэг хянан шийдвэрлэх явцад долоон сая таван зумянган / 7.500.000 / төгрөгийг төлж барагдуулсан ба үлдэгдэл гурван сая / 3.000.00 төгрөгийг 2019 оны 12 дугаар сарын 30-ний дотор төлөхөөр харилцан тохирсон гэрэбайгуулсан байна. Иймд шүүгдэгч *******аас гурван сая / 3.000.000 / төгрөгийг гаргуулж хохироБаянхонгор аймгийн Жинст сумын 1 дүгээр багийн малчин ВН74092807 дугаартай ЗундуБямбадоржид олгохоор шийдвэрлэв. Шүүгдэгч *******т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн ерөнхангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.1-д заасан “тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас аудаа гэмт хэрэг үйлдсэн”-ийг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.4заасан “хохирогчийн хууль бус үйлдлээс шалтгаалан гэмт хэрэг үйлдсэн”-ийг хөнгөрүүлнөхцөл байдалд тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1-д заас“эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн,...ий үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулшинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэсэн шударга ёсзарчмыг баримтлан шүүхээс гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсгурван сая төгрөгийг хохирлыг нөхөн төлөөгүй байх тул өмгөөлөгчийн дүгнэлтийг хүлэавахаас татгалзаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ. Учир нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1.3-д зааснаар “..гэхэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн бол тухазүйл хэсэг заалтад заасан....ялын доод хэмжээний хоёрны нэгээс багагүй ял оногдуулах” гхуульчилсан бөгөөд өмгөөлөгчийн гаргасан хүсэлтийг хохирол нөхөн төлөөгүй тул хангүндэслэлгүй байна гэж үзлээ. Хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар буюу хохирогч ******* нь Монгол улсын замхөдөлгөөний дүрмийн 3.7. Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: а/ тухайн ангиллын тээврихэрэгслийг жолоодох эрхгүй (жолоодлогын дадлага хийхээс бусад тохиолдолд), эсвсогтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөнаюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсжолоодохыг хориглоно” гэсэн заалтыг зөрчиж мотоцикл жолоодож замын хөдөлгөөоролцсоныг буюу Шүүхийн шинжилгээний албаны 60 дугаар дүгнэлтэд дурдс“Талийгаачийн цус болон ходоодны шингэнд хийсэн химийн шинжилгээгээр цусанд 3.7промилли, ходоодны шингэнд 6.9% промилли спиртийн агууламж илэрсэн ба энэ согтолтын хүнд зэрэгт хамаарна.”гэж дүгнэснийг хохирогчийн хууль бус үйлдлэшалтгаалсан гэж дүгнэлээ.

Иймд шүүгдэгч *******т тухайн зүйл заалтад заасан ял шийтгэлийг доод хэмэоногдуулж, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлхаргалзан нээлттэй хорих байгууллагад ялыг эдлүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ. Мөн шүүгдэгч *******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасаж уг ялыг хорялыг эдэлж дууссаны дараа хугацааг тоолох зүйтэй гэж шийдвэрлэв. Шүүгдэгч *******ын эзэмшлийн таван хонь, 9686 улсын дугаартай авто машинбитүүмжилсэн 2019 оны 10 дугаар сарын 28-ний өдрийн Баянхонгор аймгийн Прокуроргазрын прокурорын тогтоолыг хүчингүй болгож, дээрх хонь болон авто машиныг шийттогтоол хүчин төгөлдөр болмогц эзэмшигч *******т хэрэгцээний дагуу буцаан олгшийдвэрлэв. Энэ хэрэгт хохирогч *******гийн 444830 дугаартай тээврийн хэрэгсэл жолоодэрхийн үнэмлэх, хэргийн газрын үзлэгийг бэхжүүлсэн СД нэг ширхэг зэргийг эд мөрибаримтаар хураан авсан Баянхонгор аймгийн Прокурорын газрын прокурорын 2019 оны дугаар сарын 21, 10 дугаар сарын 26-ний өдрийн тогтоолыг хүчингүй болгож, 4448дугаартай тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийн үнэмлэхийг зохих журмын дагуу устгуулахаЦЕГ-ын лицензийн төвд шилжүүлж, СД нэг ширхгийг шүүхийн шийдвэр хуулийн хүчтөгөлдөр болох хүртэл хадгалахаар шийдвэрлэв. Шүүгдэгч *******т авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжэ өөрчилж цагдан хорихоор шийдвэрлэв. Шүүгдэгч ******* нь урьд нь ял шийтгэгдэж байсан талаар ЦЕГ-ын мэдээллисанд бүртгэгдээгүй байх тул түүнийг ял шийтгүүлж байгаагүй гэж үзлээ.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугазүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ Н

1. Шүүгдэгч ******* овогт *******ын *******ыг авто тээврийн хэрэгслихөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчсөний улмаас хүний амь нас хохирсгэмт хэргийг согтуурсан үедээ үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4.1-д зааснаар шүүгдэ******* овогт *******ын *******ыг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг таван / 0жилийн хугацаагаар хасаж, хоёр / 02 жил / хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 3, 4-д зааснаар шүүгдэ*******т хоёр / 02 / жилийн хугацаагаар оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорбайгууллагад эдлүүлсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 3-д зааснаар шүүгдэ*******т оногдуулсан таван / 05 / жилийн хугацаагаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эхассан ялыг хорих ялыг эдэлж дууссан үеэс эхлэн тоолсугай.

5. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1, Эрүүгийн хэхянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1.6-д зааснаар шүүгдэ*******аас гурван сая / 3.000.000 / төгрөг гаргуулж хохирогч *******ид олгохБаянхонгор аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

6. Шүүгдэгч ******* нь энэ хэргийн учир цагдан хоригдсон хоноггүй болохдурдсугай.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.5 дугаар зүйлийн 1.1, 36.8 дугазүйлийн 1.8-д зааснаар шүүгдэгч *******ын эзэмшлийн таван тооны хонь Портмаркийн авто машиныг битүүмжилсэн Баянхонгор аймгийн Прокурорын газрын прокурор2019 оны 10 дугаар сарын 28-ний өдрийн тогтоолыг хүчингүй болгож, уг таван хонь болавто машиныг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хэрэгцээний дагуу эзэмши*******т буцаан олгосугай.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.3 дугаар зүйлийн 1, 1.4, 36дугаар зүйлийн 1.8-д зааснаар энэ хэрэгт хохирогч *******гийн 444830 дугаарттээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийн үнэмлэх, хэргийн газрын үзлэгийг бэхжүүлсэн СД нширхэг зэргийг эд мөрийн баримтаар хураан авсан Баянхонгор аймгийн Прокурорын газрпрокурорын 2019 оны 07 дугаар сарын 21, 10 дугаар сарын 26-ний өдрийн тогтоолхүчингүй болгож, 444830 дугаартай тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийн үнэмлэхийг зохжурмын дагуу устгуулахаар ЦЕГ-ын лицензийн төвд шилжүүлж, СД нэг ширхгийг шүүхишийдвэр хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл хадгалсугай.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийнзааснаар шүүгдэгч *******т урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх архэмжээг 2019 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдрөөс эхлэн өөрчилж энэ өдрөөс цагдан хортүүний эдлэх ялыг 2019 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдрөөс эхлэн тоолсугай.

10. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4, 36 дугаар зүйлийн 2-д тус тус зааснаар шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтболохыг дурдаж, шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрх бүхэтгээдэд тогтоолыг гардуулан өгч, шүүхийн шийдвэрийг авах тухай хүсэлт гаргасан бусоролцогчид шүүхийн шийдвэрийг үйлдсэнээс хойш 7 хоногийн дотор шүүхэд ирж гардавахыг мэдэгдсүгэй.

11. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1-д зааснагомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрх бүхий этгээд шийтгэх тогтоолыг гардаж авсан буюу эхуулийн 11.9 дүгээр зүйлд зааснаар шүүхийн захиргааны ажилтан хүлээн авах хүнд биечлгардуулж, эсхүл шуудангийн хаягаар нь хүргүүлснээс хойш шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл хоногийн дотор Баянхонгор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхдавж заалдах гомдол эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргэрхтэй болохыг дурдсугай.

12. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дугаар зүйлийн 2-д зааснадавж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдотогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл шүүгдэгч *******т авсцагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Д.БАТЦЭНГЭЛ