ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

Õýðãèéí инäåêñ: 166/2018/0339/Э

 

Äàðõàí-Óóë àéìàã äàõü ñóì äóíäûí Эрүүгийн хэргийн анхан шатны ø¿¿õèéí шүүх хуралдааныг Åðºíõèé ø¿¿ã÷ ß.Òóóë äàðãàëæ,

Ш¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.Тэмүүжин,

Улñûí ÿëëàã÷аар Аймгийн прокурорын газрын õÿíàëòûí прокурор Д.Энхтуяа,

Ø¿¿ãäýã÷ Г.Э /өөрөө өөрийгөө өмгөөлөх хүсэлт гаргасан тул өмгөөлөгч оролцоогүй/ íàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí òàíõèìä íýýëòòýé хèéсэн шүүх хуралдаанаар Дархан-Уул аймгийн Пðîêóðîðын газрааñ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1-ò çààñàí гэмт хэрэгт холбогдуулан ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ èð¿¿ëñýí   Ганбаатарын Энхбаатарт õîëáîãäîõ ýð¿¿ãèéí 1818000000424 äóãààðòàé õýðãèéã хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлтэй ирүүлснийг 2018 îíû 10 дугаар ñàðûí 15-íы ºäºð õ¿ëýýí àâ÷, хянан õýëýëöëýý.

 

Ø¿¿ãäýã÷èéí биеийн áàéöààëò:

 

Монгол Улсын иргэн,   Г.Э 1985 оны 11 дүгээр сарын 30-ны өдөр Төв аймгийн Зуунмод суманд төрсөн, 32 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, өрмийн операторчин мэргэжилтэй, “Шарын гол” ХК-нд өрмийн операторчин ажилтай, àì á¿ë 4, óëñààñ àâñàí ãàâüÿà øàãíàëгүй, урьд ял шийтгэлгүй.

 

Холбогдсон хэргийн талаар: /Яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

 

Шүүгдэгч Г.Э нь 2018 оны 09 дүгээр сарын 05-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Шарын гол сумын Хайрхан багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Оргил” баарны үүдэнд иргэн О.Т шатны уруу түлхэж унагаан, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан ãýìò õýðýãò õîëáîãäæýý.

   ТÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

1.Гэм буруугийн талаар:

 

Шүүгдэгч Г.Э нь 2018 оны 09 дүгээр сарын 05-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Шарын гол сумын Хайрхан багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Оргил” баарны үүдэнд иргэн О.Т шатны уруу түлхэж унагаан, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дóãààр зүйлийн 1-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь:

-Шүүгдэгч Э-н  мөрдөн байцаалтын шатанд болон ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò өгсөн: “…2018 оны 09 дүгээр сарын 30-ны орой 20 цагийн орчимд гэртээ байж байхад манай найз Өсөхбаяр эхнэр Алимаагийн хамт хөдөөнөөс ирлээ гээд орж ирсэн. Өсөхбаяр бид 2 Хайрхан багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Оргил” нэртэй баар руу орж “Чингис” нэртэй архи авч уусан. Тэгээд би баарны гадаа гарч тамхи татаад зогсож байтал хажууд байсан машинаас согтууруулах ундаа хэрэглэсэн эмэгтэй гарч миний хажуугаар өнгөрөхдөө “Шарын голын архичид холд” гэж хэлэхээр нь би уурлаад “чи юу гээд байгаа юм бэ?” гэж хэлээд бид 2 маргалдсан. Тэгсэн баарны гадна байсан эмэгтэй, эрэгтэй 2 найзыгаа өмөөрөөд надтай маргалдаж байгаад 2 найз нь баар руу орсон. Тэр үед нөгөө эмэгтэй намайг хэл амаар доромжлоод байхаар нь холд гэж түлхчихээд баар руу орчихсон. Тэгсэн удалгүй нөгөө эмэгтэй гаднаас орж ирээд намайг шатны уруу түлхсэн гэж хэлээд над руу орилж, хашхираад байхаар нь би найзынхаа хамтаар эмнэлэг рүү дагуулж явж үзүүлсэн.

...би 1000000 төгрөгийг хохирогчид төлсөн. Би хийсэн хэрэгтээ маш их гэмшиж байна. Гэм буруугийн тал дээр маргаан байхгүй. ” ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

-Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хэргийн 3/,

 

-Хохирогч О.Түвшиндэлгэрэхийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...2018 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдөр 14 цагийн орчимд өөрийн найз П.Дэнсмаа, түүний дүү П.Дариймаа нарын хамтаар Шарын голд ирээд өөрийн найз Б.Ариунтунгалаг, Б.Ариунцацрал нартай уулзсан. Тэгээд орой 19 цагийн орчимд сумын төвд үйл ажиллагаа явуулдаг “Оргил” нэртэй бааранд орцгоож, 1 шил архи аваад ууж бүжиглэсэн. Би тухайн үед жаахан согтоод байхаар нь найз П.Дэнсмаагийн машинд ороод унтсан. Тэгсэн хэсэг хугацааны дараа машины хаалга онгойхоор нь харсан чинь найз Б.Ариунцацрал нөхөртэйгөө байхаар нь би машинаас буугаад баар руу орох гэж байсан чинь баарны үүдэнд байсан бүдүүн махлаг, цагаан цайвар биеийн тамирын цамцтай залуу манай найзын нөхөртэй маргалдсан чинь найзын дүү П.Даариймаа тэр хоёрыг аваад баар руу орсон. Тэр гадаа хэрүүл маргаан үүсгэх гээд байсан залуу намайг шатны уруу түлхсэн чинь би газар унаад миний баруун гар эвгүй болж гэмтсэн.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 4-5/,

 

-Гэрч П.Дэнсмаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...нэг шил 0.75 литрийн архи аваад ууцгааж байхад тэнд үйлчлүүлж байсан саарал биеийн тамирын хувцастай, саравчтай малгайтай бүдүүн залуу бид нарыг “хаанаас ирсэн гичийнүүд вэ?, ална” гээд бид нараас хэрүүл маргаан хийх гээд байхаар нь би “нутагтаа байна” гэж хэлээд баарны гадаа Замбиш бид хоёр гараад юм яриад зогсож байгаад машинд унтаж байсан найз Түвшиндэлгэрэхийг сэрээгээд баар руу орох гээд явж байсан чинь бааранд бид нарыг хэл амаар доромжлоод байсан залуу баарны үүдэнд зогсож байсан. Тэгээд “хаанахын гичийнүүд вэ?, зайлцгаа” гэж хэлэхээр нь би уурлаад “нутагтаа байна” гэж хэлсэн чинь найз Ариунцацралын нөхөр Замбиш бид нарыг өмөөрөөд маргалдах гээд байхаар нь найз Замбишийг аваад баар руу оруулчихаад эргээд гарах гэсэн чинь гаднаас Түвшиндэлгэрэх уйлсан орж ирсэн.

...бид нарыг хэл амаар доромжлоод байсан бүдүүн залуу түлхсэн гэж хэлэхээр нь би гараад тэр залууд хэлээд О.Т аваад эмнэлэг рүү явсан.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 7/,

 

-Гэрч П.Дариймаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...Түвшиндэлгэрэх эгч уйлсан орж ирэхээр нь бид нар юу болсон талаар асуухад “баарны гадна бид нарыг хэл амаар доромжлоод байсан бүдүүн саравчтай малгайтай залуу намайг шатны уруу түлхээд унагаасан” гээд уйлаад байхаар нь Түвшиндэлгэрэх эгчийг эмнэлэг рүү аваад явсан.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 8/,

 

-“…О.Түвшиндэлгэрэхийн биед тохойн үений зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр унах үед үүсгэгдэх боломжтой. Дээрх гэмтэл нь тухайн хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдэх боломжтой. Шүүх эмнэлгийн ãýìòëèéí çýðýã òîãòîîõ æóðìûí 2.4.1-ò зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаанд сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид эрүүл мэнд, ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтад нөлөөлөхгүй.” ãýõ 2018 оны 10 дугаар сарын 03-ны ºäðèéí 1003 äóãààðòàé øèíæýý÷èéí ä¿ãíýëò /õýðãèéí 12/,

-Эрүүлжүүлэгдсэн хүний бүртгэл, тэмдэглэл /хэргийн 24/,

-“Энхбаатартай эвлэрч, надад эмчилгээний зардал болох 1 сая төгрөг бэлнээр өгсөн тул надад ямар нэг гомдол санал байхгүй.” хохирогч О.Түвшиндэлгэрэхээс гаргасан баталгаа /хэргийн 28/ болон хавтаст хэрэгт авагдаж, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн бусад бичгийн баримтуудаар тус тус нотлогдож байна.

Шүүгдэгч Э-н  үйлдсэн гэмт хэргийн улмаас хохирогч О.Т-ийн биед “...тохойн үений зөөлөн эдийн няцрал” бүхий гэмтэл учирсан бөгөөд энэ нь шүүх эмнэлгийн ãýìòëèéí çýðýã òîãòîîõ æóðìûí 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах, гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарч байх тул түүний үйлдлийг зүйлчилсэн хуулийн зүйл, хэсэг зөв байна.

Иймд шүүгдэгч Э ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хуралдааныг явуулж, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр шийдвэрлэсэн болохыг дурдах нь зүйтэй.

Гэмт хэргийн улмаас хохирогч О.Т-ийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан болох нь 2018 оны 10 дугаар сарын 03-ны ºäðèéí 1003 äóãààðòàé øèíæýý÷èéí ä¿ãíýëòээр /õýðãèéí 12/ нотлогдож байх бөгөөд хохирогч нь “Энхбаатартай эвлэрч, надад эмчилгээний зардал болох 1 сая төгрөг бэлнээр өгсөн тул надад ямар нэг гомдол санал байхгүй.” гэх баталгаа /хэргийн 28/ ирүүлсэн байх тул шийтгэх тогтоол гарах үед шүүгдэгчээс гаргуулах төлбөргүй байна гэж үзлээ.

2. Эрүүгийн хариуцлага, бусад асуудлын талаар:

 

Шүүгдэгч Г.Э нь 2018 оны 09 дүгээр сарын 05-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Шарын гол сумын Хайрхан багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Оргил” баарны үүдэнд иргэн О.Т шатны уруу түлхэж унагаан, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулæ, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дóãààр зүйлийн 1-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь хавтаст хэрэгт авагдаж, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан бусад бичгийн баримтуудаар нотлогдож байх тул шүүгдэгч Э ыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, хуульд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

 

Эрүүгийн хариуцлага нь эрүүгийн хуульд заасан ял, албадлагын арга хэмжээнээс бүрддэг ба шүүгдэгч Г.Э нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрсэн, хэрэг хариуцах чадвартай этгээд байна.

 

Шүүгдэгч нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэргийн улмаас хохирогчид төлөх төлбөргүй байгаа байдлыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.1, 1.2-т зааснаар эрүүгийн хариуцлага хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд харгалзан үзлээ.

 

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байх тул түүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, түүний хувийн байдал зэргийг харгалзан шүүгдэгч Э ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч Э ыг гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, түүний хувийн байдал, ар гэрийн амьдралын нөхцөл байдал зэргийг харгалзан шүүхээс оногдуулсан тîðãох ÿëûí 500000 òºãðºãèéã шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш 5 сарын хугацаанд хэсэгчлэн òºëæ áàðàãäóóëàõûã ш¿¿ãäýã÷ Э т ¿¿ðýã áîëãîæ, òîðãîõ ÿëûã ø¿¿õýýñ òîãòîîñîí õóãàöààíä áèåë¿¿ëýýã¿é áîë ø¿¿õ áèåëýãäýýã¿é òîðãîõ ÿëûí 15 íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãèéã íýã õîíîã õîðèõ ÿëààð òîîöîæ ñîëèõûã шүүгдэгч Э т анхааруулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

Ýíý õýðýãò ø¿¿гдэгч íü öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, бусдад төлөх төлбөргүй, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдаад

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5, 36.1, 36.2, 36.3, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасíыг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1.Шүүгдэгч   Э-г õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíäýä õºíãºí õîõèðîë ó÷ðóóëж, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 äóãààð ç¿éëèéí 1-ò çààñаí ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä òîîöñóãàé.

 

2.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.6 дугаар ç¿éëèéí 1-ò çààñíààð ø¿¿ãäýã÷   Э-г 500 íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé áóþó 500000 /таван зуун мянга/ òºãðºãººð òîðãîõ ÿë øèéòãýñ¿ãýé.

 

3.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 4, 5.3 äóãààð ç¿éëèéí 5, Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 36.8 äóãààð ç¿éëèéí 1.6-д çààñíààð òîðãох ÿëûí 500000 /таван зуун мянга/ òºãðºãèéã шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш 5 сарын хугацаанд хэсэгчлэн òºëæ áàðàãäóóëàõûã ø¿¿ãäýã÷ Э т ¿¿ðýã áîëãîæ, òîðãîõ ÿëûã ø¿¿õýýñ òîãòîîñîí õóãàöààíä áèåë¿¿ëýýã¿é áîë ø¿¿õ áèåëýãäýýã¿é òîðãîõ ÿëûí 15 íýãæòýé òýíöýõ õýìæýýíèé òºãðºãèéã íýã õîíîã õîðèõ ÿëààð òîîöîæ ñîëèõûã ø¿¿ãäýã÷ Э т анхааруулсугай.

 

4.Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 36.8 äóãààð ç¿éëèéí 1.4, 1.7, 1.8, 1.9-ò çààñíààð шүүгдэгч Г.Э нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, бусдад төлөх төлбөргүй, õóðààñàí áîëîí áèò¿¿ìæèëñýí эд хөрөнгөгүй, ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàæ èðñýí зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

5.Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 36.8 äóãààð ç¿éëèéí 1.5-т çààñíààð øèéòãýõ òîãòîîë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëòîë ø¿¿ãäýã÷ Э т àâñàí õóâèéí áàòàëãàà ãàðãàõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã õýâýýð ¿ðãýëæë¿¿ëñ¿ãýé.

 

6.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1-ò зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч òîãòîîëûã ýñ çºâøººðâºë тогтоолыг ãàðäóóëñан буюу хүргүүлснээс õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бè÷èõ ýðõòýéã äóðäñóãàé.

 

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2-т зааснаар дàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàñàí, ýñýðã¿¿öýë áè÷èãäñýí òîõèîëäîëä шийтгэх òîãòîîëûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿лсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ÅЪÍÕÈÉ ШҮҮГЧ                                  ß.ÒÓÓË