Х ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй

захиргааны хэргийн тухай

 

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Э.Халиунбаяр даргалж, шүүгч Д.Б.Батбаатар, шүүгч С.Мөнхжаргал нарын бүрэлдэхүүнтэй, нарийн бичгийн дарга р нарыг оролцуулан хийж, Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 540 дугаар шийдвэрийг эс зөвшөөрч, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нарын гаргасан давж заалдах гомдлоор, Х ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, Татварын ерөнхий газрын татварын хяналт шалгалт арга зүйн хэлтсийн татварын улсын байцаагч О нарт холбогдох захиргааны хэргийг шүүгч С.Мөнхжаргалын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: ...Татварын ерөнхий газрын хяналт шалгалт, арга зүйнхэлтсийн татварын улсын байцаагч О нарын 2010 оны 08 сарын 05-ныөдрийн 980012 тоот актыг хүчингүй болгож өгнө үү. Татварын зарим хууль болон Нийгмийн даатгалын тухай хуулийг хэрэгжүүлэх тухай хуулийн 1.1-д "Энэхүү хуулийн зорилт нь Хувь хүний орлогын албан татварын тухай, Аж ахуй нэгжийн орлогын албан татварын тухай, Онцгой албан татварын тухай, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай, Нийгмийн даатгалын тухай хуулийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан иргэн, хуулийн этгээд ... албантатвар ногдох орлого болон орлогоос бусад албан татвар ногдох бараа, ажил, үйлчилгээ, үйл ажиллагааг мэдүүлсэн тохиолдолд тэдгээрийг хариуцлага болон албан татвар, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нэг удаа чөлөөлөхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино", 4.1.1-д ...тайланг гаргаж мэдүүлсэн бол тухайн иргэн, хуулийн этгээдийг дор дурдсан хуульд заасан хариуцлагаас чөлөөлнө, 4.2-д "4.1-д... албан татвар ногдох зүйлд албан татвар, хүү, торгууль нөхөн ногдуулахгүй гэжээ Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 1.1-д"...зарим этгээдийг албан татвар, нийгмийн даатгалын өр, төлбөрийн тодорхой хувиас болон эрүү, захиргааныхариуцлага, эрүүгийн ялаас нэг удаа чөлөөлөхтэй холбоотой харилцааг зохицуулна" гэжээ. "Х" ХХКтатварын улсын байцаагчийн актанд бичсэн бүх орлого, зарлагыг тухай бүр харьяа татварын албанд тайлагнан баталгаажуулж байжээ. Татварын улсын байцаагч нар "Х" ХХК-ийн 2008 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс өмнөх зарим үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, ажилтай холбоотой орлого, татварыг зөрчилтэй байна гэж үзсэн ч нөхөн татвар, хүү, торгууль, алданги тооцон нөхөн төлүүлэх акт бичих эрхгүй байна. Мөн Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуульд заасанчлан Татварын өршөөлийн тайлан гаргасан болон татварын өр, зөрчлийгхүлээн зөвшөөрсөн эсэхээс үл хамааран өршөөлд заавал хамаарахаар хуульчлан заасан байна. Татварын байцаагчийн актыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа үндэслэл тус бүрт заагдсан тайлбараа гаргаж хууль зүйн тайлбар өгсөн гэжээ.

Хариуцагч Татварын Ерөнхий газрын Татварын хяналт шалгалт, арга зүйн хэлтсийн Татварын улсын байцаагч О нар шүүхэд гаргасан тайлбартаа: Монгол Улсын Сангийн сайдын өгсөн үүргийн дагуу "Х" ХХК-ийн 2005-2009 оны татварын ногдуулалт, төлөлтийн байдалд хяналт шалгалт хийхэд 16,948,478.3 мянган төгрөгийн зөрчил илэрснээс 10,860,649.0 мянган төгрөгийн зөрчилдтатварын улсын байцаагчийн 980026 тоот дүгнэлт, 6,087,829.3 мянган төгрөгийн зөрчилд 773,467,3 мянган төгрөгийн нөхөн татвар, 255,672.7 мянган төгрөгийн хүү, 135,824.8 мянган төгрөгийн торгууль, 25,496.2 мянган төгрөгийн алданги, нийт 1,190,461.0 мянган төгрөгийн төлбөр ногдуулан төлүүлэхээр 2010 оны 8 дугаар сарын 05-ны өдөр 980012 тоот акт тогтоосныг Татварын ерөнхий газрын дэргэдэх Татварын маргаан таслах зөвлөлийн 2011 оны 9 дүгээр сарын 02-ны өдрийн хурлаар хянан хэлэлцэж, 118,249.0 мянган төгрөгийн төлбөрийг хасч 1,072,212.0 мянган төгрөгийн төлбөр төлүүлэхээр 38 тоот тогтоол гаргасан.

Тус компани нь Татварын улсын байцаагчийн 980012 тоот актыг хүчингүй болгуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргасныг хууль, эрх зүйн үндэслэлгүй гэж үзэж байна. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа үндэслэл тус бүрээр тайлбар гаргасан гэжээ.

Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 540 дүгээршийдвэрээр Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1, 6 дугаар зүйлийн 6.1.1, 6.1.3, Татварын ерөнхий хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.1.2, 28 дугаар зүйлийн 28.1.4-т заасныг баримтлан актын 1.1.1, 1.1.2, 1.2.1, 1.2.2, 1.2.4, 1.2.5-ын 2007 онд хамаарах хэсэг, 2.1.1, 2.1.2, 2.1.5, 2.1.6, 2.1.10, 2.1.11, 2.2.1, 2.2.2-ын 2005-2007 онд хамаарах нийт 627,694,0 мянган төгрөгийн төлбөрийг татварын өршөөлд хамруулахыгТатварын ерөнхий газарт даалгаж, Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн7.3, 8 дугаар зүйлийн 8.1, 12 дугаар зүйлийн 12.1.1, 12.1.7, 14 дүгээр зүйлийн 14.1, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.6.3, 13.6.12-т заасныг баримтлан актын 1.1.3,2.1.3, 2.1.4, 1.2.3, 2.1.7, 5, 6-д хамаарах хэсгийн зөрчилд тус тус ногдуулсан нийт 299,384,8 мянган төгрөгийн төлбөрийг; мөн актын 1.1.4-т 2009 оны алдагдлыг татвар ногдуулах орлогыг 105,167,0 мянган төгрөгөөр, 1.2.14-т 184,988,5 мянган төгрөгөөр 2009 оны татварын тайлангаар гарсан алдагдлыг тус тус бууруулахаар шийдвэрлэснийг тус тус хүчингүй болгож, Татварын ерөнхий хуулийн 74 дүгээр зүйлийн 74.1, 74.2, 74.3, Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.4.2, 12 дугаар зүйл, 12 дугаар зүйлийн 12.8.2, 13 дугаар зүйлийн 13.2, 13.4, 15 дугаар зүйлийн 15.1.2, 17 дугаар зүйлийн 17.2.9.6/, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.4, 8 дугаар зүйлийн 8.1.1, 14 дүгээр зүйлийн 14.4.1, 17 дугаар зүйлийн 17.1,17.2, 17.3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан актын 1.2.5-ын 2008 онд хамаарах хэсэг, 1.2.6-1.2.13, 2.1.8, 2.2.2-ын 2008 онд хамаарах хэсэг, актын 3, 4.3, 5-д холбогдох зөрчилд ногдуулсан нийт 112,735,6 мянган төгрөгийн төлбөрийг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож, 3ахиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар актын 4.1, 4.2-т тус тус ногдуулсан нийт 23,013,5 мянган төгрөгийн төлбөрийг хүчингүй болгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзсаныг баталж, Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан актын 2.2.3-т ногдуулсан 9,384,1 мянган төгрөгийнтөлбөрийг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар хүлээн зөвшөөрснийг баталж, шийдвэрийн ТОГТООХ хэсгийн 1, 2, 5 дах хэсэгт заасан дүнг нэгтгэн актаар тогтоосон нийт 1,072,212,0 мянган төгрөгийн төлбөрийн хэмжээг 936,462,9 мянган төгрөгөөр багасгажшийдвэрлэжээ.

Хариуцагч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар давж заалдах гомдолдоо: Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 540 дугаартай шийдвэрийн зарим хэсгийг эс зөвшөөрч энэхүү гомдлыг гаргаж байна. ТЕГ-ын Хяналт шалгалт арга зүйн хэлтсийн татварын улсын байцаагч О нар тус компанийн 2005-2009 оны татвар ногдуулалт, төлөлтийн байдлыг шалгаад 2011 оны 05-р сарын 08-ны өдөр 210064 дугаартай акт тогтоосон.

Шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 540 дугаартай шийдвэрийн үндэслэх хэсгийн 1-т:

Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийг буруу тайлбарлан хэрэглэсэн тухайд:

Шүүх татварын улсын байцаагчийн актын 1.1.1, 1.1.2, 1.2.1, 1.2.2, 1.2.4, 1.2.5-ын 2007 онд хамаарах хэсэг, 2.1.1, 2.1.2, 2.1.5, 2.1.6, 2.1.10, 2.1.11, 2.2.1, 2.2.2-ын 2005-2007 онд хамаарах хэсгийг тус зөрчилд тооцож нийт 627.694,0 мянган төгрөгийн төлбөрийг татварын өршөөлд хамруулжээ.

2008 оны 2 дугаар сарын 06-ны өдөр батлагдсан Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлд өршөөлд хамааруулах албан татварыг тодорхой зааж өгсөн. Тухайлбал:

6.1.1. 2006 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар тасалбар болгон гаргаж татварын албаны баталгаажуулсан албан татварын өрөөс 2008 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрийн байдлаар барагдаагүй үлдсэн албан татварын хүү, торгуулийг 100 хувь, 2007 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар хуулийн этгээдийн төлбөл зохих нийгмийн даатгалын шимтгэлийн өрөөс барагдаагүй үлдсэн алдангийг 100 хувь;

6.1.3. 2006 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар тасалбар болгон гаргаж татварын албаны баталгаажуулсан албан татварын үндсэн өрөөс 2008 оны 01 дүгээр сарын 01-ний байдлаар төлөгдөөгүй байгаа өрийн 10 хувийг 2009 оны 01 дүгээр сарын 01-ний дотор төлсөн тохиолдолд үлдэх 90 хувийг чөлөөлнө гэж заасан байна.

Өөрөөр хэлбэл өршөөлд хамааруулах албан татварын хүү, торгууль, үндсэн өр нь 2006 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар татварын албаар баталгаажуулсан (Татварын ерөнхий хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1-д заасан татварын улсын байцаагчийн акт, дүгнэлт, холбогдох бусад баримт үйлдсэн) байх шаардлагыг хуульчлан заажээ.

2004-2007 оны 12-р сарын 31-ний өдрийг хүртэлх хугацааны татварын өр, нөхөн татвар, хүү торгууль, алданги нь Татварын улсын байцаагчийн 2010 оны 8-р сарын 05-ны өдрийн 980012 тоот актаар ногдуулсан.

Иймд 980012 тоот актад тусгасан 2007 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс өмнөх татварын зөрчилд ногдуулсан гэх 703,280.7 мянган төгрөгийн төлбөрийг Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн дагуу өршөөлд хамааруулах хууль зүйн үндэслэлгүй юм.

Хоёр. Актын 1.1.3, 2.1.3, 2.1.7, 6-д хамаарах хэсгийг зөрчилд тооцон нөхөн татвар, торгууль, алданги, хүү тооцсон нь, мөн актын 1.1.4-т 2009 оны алдагдлыг татвар ногдуулах орлогыг 105,167,0 мянган төгрөгөөр, 1.2.14-т 184,988,5 мянган төгрөгөөр 2009 оны татварын тайлангаар гарсан алдагдлыг тус тус бууруулахаар шийдвэрлэсэн, актын 5-д тооцооллын алдаа гаргасан нь хууль зүйн үндэслэлгүй гэж дүгнэн 299,384,8 мянган төгрөгийн төлбөрийг хүчингүй болгосныг эс хүлээн зөвшөөрч гомдол гаргах тухайд:

Актын 1.1.3. "Х" ХХК-ийн Худалдаа хөгжлийн банк ХХК дахь 499038785 тоот дансанд 2008, 2009 онд Япон Улсын Tokyo Marine & Nichido Fire Insurance компаниас даатгалын нөхөн олговрын орлого нийт 36,468.1 мянган төгрөгийг хүлээн авсан боловч аж ахуйн нэгжийн орлого, нэмэгдсэн өртгийн албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн тайланд тусгаагүй, татвар ногдох орлогод тооцоогүй, татвар ногдуулан төлөөгүй нь Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.9-т "... хохирлын нөхөн төлбөрийн орлого"-т хамаарах бөгөөд Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.4, 8 дугаар зүйлийн 8.1 дэх заалтыг тус тус зөрчсөн.

Актын 1.1.4

Манас Гоби, Златица, Жаст Групп, Дархан Айрон, Ди Ар Си Монгол ХХК-ууд, Сансрын геологи хайгуул, Де Нэйче Консерванси Төрийн бус байгууллага, Өмнөговь аймгийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурал, иргэн Д.Эрдэнэбат, О.Ганбат, Салет Ал Жэбөүй нарт 2009 онд арлын JTMHU09J-805009552,JTEEB71J-907003790, JTMHU09J-504016528, JTMHT05J-505032571, JTMHU09J-705013995,JTEEB71J-307004675, JTMHT05J-604026123, JTMHU09J-405011802, JTMHT05J-905033612, JTMHU09J-X04016363, JTMHU09J-904015902, JTMCU09J-Х04015367 дугаартай 12 автомашин борлуулсны 1,008,695.5 мянган төгрөгийг аж ахуйн нэгжийн орлого, нэмэгдсэн өртгийн албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн тайланд тусгаагүй, татвар ногдох орлогод тооцоогүй, татвар ногдуулан төлөөгүй нь Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1, 7.3, 8 дугаар зүйлийн 8.1, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.1, 9 дүгээр зүйлийн 9.1.2-т заасныг тус тус зөрчсөн. Гэтэл шүүхээс дүгнэхдээ "татварын улсын байцаагч О.Бямбасүрэн 2012 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдрийн шүүх хуралдаанд татварыг төлсөн тул нөхөн татварыг хасч болж байна гэх" тайлбарыг үндэслэн шийдвэрлэсэн утга агуулгын хувьд ойлгомжгүй байна.

Татварын хяналт шалгалт хийж байх үед дээр дурьдсан баримтыг татварын улсын байцаагч нарт үзүүлээгүй бөгөөд баримтын хүрээнд шалгалтыг хийсэн болно.

Актын 1.2.3

"Х" ХХК БНХАУ-аас импортолсон гэх 2005 онд 49,004.3, 2006 онд 54,977.0, 2008 онд 18,982.6 мянган төгрөгийн хангамжийн материал, сэлбэг, эд ангийг нотлох үндсэн баримтгүйгээр материалын орлогод бүртгэсэн гэдгийг хяналт шалгалт хийгээд тогтоосон. Гэтэл тухайн хяналтын шалгалтын үед татварын улсын байцаагчид өгсөн баримт, шүүх гаргаж өгсөн баримт нь зөрүүтэй байгаа бөгөөд татвар төлөгч энэ талаархи баримтыг сүүлд бүрдүүлж өгсөнийг шүүх үнэлсэн бөгөөд үүнийг хууль бус гэж үзэж байна.

Актын 1.2.14

Япон Улсын Иточу корпораци-д 2009 онд төлсөн зээлийн хүү гэх 184,988.5 мянган төгрөгийг хасч татвар ногдуулах орлого бууруулан Монгол Улсын Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 15 дугаар зүйлд: ...15.1.Дараахь тохиолдолд зардлыг... татвар ногдох орлогоос хасч тооцохгүй:...15.1.2...баримтаар нотлогдоогүй зардал;... гэж заасныг зөрчсөн.

Тухайн хяналт шалгалтын үед энэ тухай баримтыг үзүүлээгүй учраас хууль бус гэж үзнэ.

Актын 2.1.7

Япон Улсаас худалдан авсан Тоёота маркийн суудлын 7 автомашиныг 2007, 2008 онд нэмэгдсэн өртгийн албан татваргүй үнээр, нэгдсэн дугаар бүхий Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын падаан-гүйгээр Орон нутгийн хотуудын нийтийн аж ахуйн хөгжлийн II үе шатны төсөл, Эрчим хүчний төсөл, Хамтын оролцооны ойн менежментийн чадавхийг бэхжүүлэх төсөл зэрэг 7 байгууллагад борлуулсны 311,725.8 мянган төгрөгийг нэмэгдсэн өртгийн албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн тайланд тусгаагүй татвар ногдох орлогод тооцоогүй, татвар ногдуулан төлөөгүй нь Монгол Улсын Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлд: 7.1...бараа, ажил, үйлчилгээнд...татвар ногдуулна...7.1.1.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт борлуулсан бүх төрлийн бараа;...7.1.4.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт гүйцэтгэсэн ажил, үйлчилгээ..., 10 дугаар зүйлд: ...10.2...ажил гүйцэтгэсэн, үйлчилгээ үзүүлсэн тухай бүрт нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулах хугацааг дор дурьдсан үйлдлийн...өдрөөр тогтооно...10.2.2.борлуулагч...гүйцэтгэсэн ажил, үзүүлсэн үйлчилгээний төлбөрийг хүлээн авсан өдөр гэж заасныг зөрчсөн.

Шүүх дүгнэхдээ худалдагч талыг "Х" ХХК биш гэж үзсэн нь учир дутагдалтай байна. Тухайн компани Барилга, хот байгуулалтын яам, Эрүүл мэндийн яам, Байгаль орчны яам, ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн судалгааны төв, Дэлхийн зөн Монгол Улс байгууллагад суудлын автомашиныг худалдсан байдаг.

Актын 5

Сэлбэг хэрэгсэл, эд анги худалдан авсны үнэ гэж ОХУ-ын иргэн Клыкова Валентина Дмитревнад 2008 онд 35,741.8, аль улсын харъяат нь тодорхойгүй иргэн Жон Нормонд 2008, 2009 онд 229,791.0, Монгол Улсын иргэн Д.Нямжав, Д.Даваадорж, Ц.Батнасан нарт 2009 онд 28,217.1, нийт 293,749.9 мянган төгрөг бэлнээр олгохдоо хувь хүний орлогын албан татвар ногдуулан суутгаж төсөвт төлөөгүй Монгол Улсын Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлд: 12.1.үйл ажиллагааны орлогод хуулийн этгээд байгуулахгүйгээр бие даан ...олсон ... орлогыг хамруулна ...12.1.2. хувиараа... бүтээгдэхүүн... борлуулах, үйлчилгээ үзүүлэх зэргээр олсон ...орлого..., 26 дугаар зүйлд: ...26.1...хуулийн 4.1.4-т заасан суутгагч...татвар ногдуулахдаа ...журмыг баримтална: 26.1.1...хуулийн...12.2...-д заасан орлогын дүнд ...23.1-д... заасан хувиар... татвар ногдуулж, холбогдох төсөвт шилжүүлэх... гэж заасныг зөрчсөн.

Актын 6

Улсын 05-19 УББ, 43-12 УББ, 14-97 УБК, 16-94 УБК, 22-73 УБК дугаартай, тусгай зориулалтын Камаз, 19-77 УБ, 19-78 УБ дугаартай, тусгай зориулалтын Сүзүки, 48-84 УББ дугаартай, Тоёота маркийн суудлын автомашинуудыг 2007 онд автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн тайланд тусгаагүй, татвар ногдох зүйлд тооцоогүй, татвар ногдуулан төлөөгүй Монгол Улсын Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлд: ...автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгсэлд албан татвар ногдуулна: 1/бүх төрлийн ачааны автомашин; ...3/суудлын автомашин; ...тусгай зориулалтын автомашин... гэж заасныг зөрчсөн.

Иймд Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 540 дугаартай шийдвэрийн зарим хэсгийг хүчингүй болгож өгнө үү. гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

Тус шүүх Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 85 дугаар зүйлийн 85.3-т заасны дагуу хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдах гомдлоор хязгаарлахгүй захиргааны хэргийг бүхэлд хянахад анхан шатны шүүх нотлох баримтыг буруу үнэлсэн, хууль буруу хэрэглэсэн байх тул дараах үндэслэлээр шийдвэрт өөрчлөлт оруулж шийдвэрлэлээ.

1. Татварын улсын байцаагчийн 2010 оны 8 дугаар сарын 05-ны өдрийн 980012 дугаар актын зарим хэсгийг хүчингүй болгосныг эс зөвшөөрч хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс гаргасан гомдлын талаар:

1.1. Гомдолд Актын 1.1.3, 2.1.3 дахь хэсгээр Япон улсын компаниас авсан даатгалын нөхөн олговрын орлогыг аж ахуйн нэгжийн орлогын болон нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулан тайланд тусгаагүй, татвар ногдох орлогод тооцоогүй, татвар ногдуулан төлөөгүй Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.9-д ... хохирлын нөхөн төлбөрийн орлого, гэснийг болон Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.4, 8.1 дэх хэсгийг зөрчсөн гэжээ.

Анхан шатны шүүх Х ХХК-ийн хүлээн авсан даатгалын нөхөн төлбөрийг Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.9-д ... хохирлын нөхөн төлбөрийн орлого буюу үйл ажиллагааны орлогод хамаарахгүй гэж дүгнэсэн нь үндэслэлтэй байна.

Харин Х ХХК-ийн хувьд даатгалын үйлчилгээ үзүүлээгүй, харин даатгалын нөхөн төлбөр хүлээн авсан байх тул Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1-д Монгол улсын нутаг дэвсгэрт... үйлчилгээ үзүүлсэн иргэн, хуулийн этгээд нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөгч байна гэж зааснаар нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөгч биш бөгөөд уг нөхөн төлбөрт нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг ногдуулж тайлагнах, төсөвт төлөх үүрэггүй. Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөх, түүнээс чөлөөлөгдөх харилцаа нь нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдох үйлчилгээ үзүүлсэн этгээдэд хамааралтай байхад анхан шатны шүүх хуулийн 13.6.3-т зааснаар чөлөөлөгдөх үйлчилгээ гэж үзсэн нь буруу боловч татварын улсын байцаагчийн актын энэ хэсэг үндэслэлгүй тул хариуцагчийн давж заалдах гомдлыг хангах боломжгүй.

1.2. Гомдолд ... Актын 1.1.4, 2.1.4 дэх хэсгийг шийдвэрлэхдээ татварын улсын байцаагч О.Бямбасүрэнгийн шүүх хуралдаанд татварыг төлсөн тул татварыг хасч болж байна гэх тайлбарыг үндэслэсэн нь утга агуулгын хувьд ойлгомжгүй, татварын улсын байцаагч нарт хяналт шалгалтын үед баримтуудыг үзүүлээгүй гэжээ.

Х ХХК нь 2009 онд 12 автомашиныг байгууллага, иргэдэд борлуулсны 1,008,695.5 төгрөгийг аж ахуйн нэгжийн болон нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тайланд тусгаагүй, татвар ногдох орлогод тооцоогүй, аж ахуйн нэгжийн орлогын болон нэмэгдсэн өртгийн татвар ногдуулан төлөөгүй зөрчилд төлбөр ногдуулсныг анхан шатны шүүх 2010 оны борлуулалтад тооцож тайлагнасан, татварын улсын байцаагч нөхөн тайлагнасныг мэдэж байсан ... гэж дүгнэн татварын улсын байцаагчийн актыг хууль бус гэж дүгнэсэн нь үндэслэлгүй байна. Учир нь анхан шатны шүүх татварын улсын байцаагч ямар хуулийг зөрчсөн талаар шийдвэртээ заагаагүй бөгөөд тухайн төрлийн татварын хуульд татвар төлөгч тайлан гаргах, төлөх хугацааг тусгайлан заадаг, харин тухайн хугацаанаас хойно татвар төлөгч өөрийн хүссэн хугацаандаа тайлан гаргаж болох талаарх хуулийн заалт байхгүй.

Х ХХК-ийн 2009 оны борлуулалтын орлогыг 2010 онд тайлагнасан нь Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1-д Албан татвар төлөгч нь нягтлан бодох бүртгэлийн аккруэл сууриар гаргасан улирал, жилийн татварын тайланг үндэслэн жилийн эхнээс өссөн дүнгээр орлого болон төлөх албан татвараа өөрөө үнэн зөв тодорхойлж төсөвт төлнө, 21.4-д Албан татвар төлөгч нь энэ хуулийн 21.3-д зааснаар хүргүүлсэн хуваарийн дагуу сар бүрийн 25-ны дотор албан татварыг урьдчилан төлж, татвар төлөлтийн улирлын тайланг дараа улирлын эхний сарын 20-ны дотор, жилийн эцсийн тайланг дараа оны 02 дугаар сарын 10-ны дотор харьяалах татварын албанд тушааж, албан татварын жилийн эцсийн тооцоо хийнэ, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 16 дугаар зүйлийн 16.1-д Албан татвар төлөгч нь бараа, ажил, үйлчилгээнд ногдох нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг дор дурдсан журмаар дараа сарын 10-ны дотор төрийн сангийн нэгдсэн дансанд шилжүүлж, батлагдсан маягтын дагуу тайлангаа харьяалах татварын албанд тушаана: 16.1.1. тухайн сард борлуулсан бараа, гүйцэтгэсэн ажил, үзүүлсэн үйлчилгээнд ногдох албан татварыг албан татвар төлөгч өөрөө төсөвт төлөх гэж тус тус заасныг зөрчсөн байна.

Татварын улсын байцаагч уг зөрчилд нь аж ахуйн нэгжийн орлогын нөхөн татвар, торгууль, алданги тооцолгүй аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар ногдох хэмжээгээр нь 2009 оны алдагдлыг бууруулсан, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.2-т Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөгчөөр бүртгүүлсэн иргэн, хуулийн этгээд ... борлуулсан бараа, гүйцэтгэсэн ажил, үзүүлсэн үйлчилгээндээ нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулаагүй буюу ногдуулсан боловч уг татварыг төлөөгүй нь тогтоогдвол эрх бүхий улсын байцаагч 17.1-д заасан хариуцлагыг хүлээлгэнэ гэж заасны дагуу нөхөн татвар, хүү, торгууль ногдуулсан нь хуульд нийцсэн, татвар төлөгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчөөгүй байна. Иймд гомдлыг хангаж, шийдвэрт өөрчлөлт оруулан нэхэмжлэлийн энэ хэсгийг хэрэгсэхгүй болгох үндэслэлтэй юм.

1.3. Гомдолд Актын 1.2.3 дахь хэсгээр Х ХХК-ийн БНХАУ-аас импортолсон гэх 2005 онд 49,004.3, 2006 онд 54,977.0, 2008 онд 18,982.6 мянган төгрөгийн хангамжийн материал, сэлбэг, эд ангийг нотлох үндсэн баримтгүйгээр материалын орлогод бүртгэсэн байсныг хяналт шалгалтын үед тогтоосон. Гэтэл тухайн хяналт шалгалтын үед татварын улсын байцаагчид өгсөн баримт, шүүхэд гаргаж өгсөн баримт нь зөрүүтэй байхад сүүлд бүрдүүлж өгсөн баримтыг шүүх үнэлсэн нь хууль бус гэж үзэж байна гэжээ.

Х ХХК нь 2005 онд 49,004.3, 2006 онд 54,977.0, 2008 онд 18,982.6 мянган төгрөгийн хангамжийн материал, сэлбэг, эд ангийг худалдан авсан талаарх анхан шатны баримтыг гаалийн байгууллагын шалгалт орох үедээ лацадсан байсны улмаас гаргаж өгч чадаагүй гэх бөгөөд давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Ганбаатар үүнийг хүлээн зөвшөөрч байх тул нэхэмжлэгчийн шүүхэд гаргаж өгсөн баримтыг /ногоон хавтастай/ үнэлж, татварын улсын байцаагчийн үндсэн баримтгүй гэж төлбөр ногдуулсныг хууль бус гэж дүгнэсэн анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгуулах гомдлын энэ хэсгийг хангах боломжгүй байна. Учир нь татвар төлөгч нь өөрөөс үл хамаарах шалтгаанаар татварын улсын байцаагчид санхүүгийн баримтыг гаргаж өгөөгүйг хууль зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлгүй.

1.4. Гомдолд Актын 1.2.14-т Япон улсын Иточу корпорацид 2009 онд төлсөн зээлийн хүү гэх 184988.5 мянган төгрөгийг хасч татвар ногдох орлого бууруулсан зөрчил гаргасан. Хяналт шалгалтын үед баримт үзүүлээгүй гэжээ.

Нэхэмжлэгч Х ХХК нь 2007, 2008 онд Японы Иточу корпорациас бараа худалдан авахдаа төлбөрийг гүйцэтгүүлэх зорилгоор О банктай аккредитивийн зээлийн эрх нээх гэрээ байгуулж, 184,988,5 мянган төгрөгийг зээлийн хүүгийн төлбөрт О банкинд шилжүүлсэн болох нь Худалдах худалдан авах гэрээ, Акредитивийн зээлийн эрх нээх /2007 оны АГ/00399070044, 2008 оны АГ/0399080065/ гэрээ, төлбөр шилжүүлсэн баримтын хуулга зэргээр тогтоогдож байх тул үндсэн баримтгүй гэж үзэх үндэслэлгүй байна. Учир нь аккредитивийн гэрээ байгуулсан үед зээлийн хүүг Иточу корпорацид төлөхгүй, О банк барааны үнийг худалдагчид нэгэнт төлчихсөн, харин Х ХХК нь О банкинд зээл, зээлийн хүүг төлөх үүрэг хүлээж, уг үүргийнхээ дагуу зээл, зээлийн хүүгийн төлбөрийг шилжүүлсэн байх бөгөөд Иточу корпорацид зээлийн хүү шилжүүлсэн тухай анхан шатны баримт шаардсан татварын улсын байцаагчийн акт үндэслэлгүй. Энэ талаарх анхан шатны шүүхийн дүгнэлт үндэслэлтэй байх тул гомдлыг хангахгүй.

Түүнчлэн байцаагч нар уг зээлийн хүүгийн төлбөрийг Япон улсын Иточу корпорацид шилжүүлсэн үндсэн баримт байхгүй гэж актын 1.2.14 дэх хэсгээр төлбөр ногдуулсан атлаа актын 3 дахь хэсгээр уг зээлийн хүүгийн төлбөрийг Япон улсын Иточу корпорацид шилжүүлэхдээ суутгагчийн үүргээ биелүүлээгүй гэж хоорондоо зөрчилтэй дүгнэлт хийж 36,997.7 мянган төгрөгийн нөхөн татвар, 11,099.3 мянган төгрөгийн торгууль, 4,750.5 мянган төгрөгийн алданги нийт 52847,5 мянган төгрөгийн төлбөр ногдуулсан нь үндэслэлгүй байна.

Аккредитивийн гэрээгээр гадаад төлбөр тооцоо хийсэн үед худалдагч худалдан авагчид зээлийн хүүгийн төлбөр төлөхгүй тул О банкнаас Иточу корпорацид уг зээлийн хүүгийн төлбөрийг шилжүүлэх үндэслэлгүй, шилжүүлсэн баримт ч байхгүй байхад анхан шатны шүүх ... О банкнаас Иточу корпорацид шилжүүлсэн байх ч хүүгийн орлогын эцсийн хүлээн авагч нь Иточу корпораци байна гэж нотлох баримтыг буруу үнэлж нэхэмжлэлийн энэ хэсгийг хэрэгсэхгүй болгосон нь буруу байна. Нэхэмжлэгч Х ХХК нь Иточу корпорациас зээл аваагүй тул зээлийн хүүгийн төлбөр шилжүүлэх үндэслэлгүй. Иймд Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.2.9-д заасныг зөрчсөн гэж үзсэн татварын улсын байцаагчийн акт үндэслэлгүй байх тул давж заалдах шатны шүүх Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 85 дугаар зүйлийн 85.3-т заасан хэргийг бүхэлд нь хянах үүргийн дагуу анхан шатны шүүхийн шийдвэрт нэхэмжлэлийн энэ хэсгийг хангасан өөрчлөлт оруулах үндэслэлтэй гэж үзэв.

1.5. Гомдолд актын 2.1.7-г шүүх шийдвэрлэхдээ Х ХХК-ийг 7 автомашины худалдагч биш гэж үзсэн нь учир дутагдалтай байна. Тухайн компани нь Барилга, хот байгуулалтын яам, Эрүүл мэндийн яам, Байгаль орчны яам, ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн судалгааны төв, Дэлхийн зөн Монгол зэрэг байгууллагуудад суудлын автомашин худалдсан байдаг гэжээ.

Анхан шатны шүүх Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.1.4-т гадаад улсын Засгийн газар, төрийн бус байгууллага, олон улсын болон буяны байгууллагаас буцалтгүй болон хүмүүнлэгийн тусламжаар авсан бараа гэж заасны дагуу 1 автомашиныг экспортлоход нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөгдсөн нь гаалийн мэдүүлэг, Гаалийн ерөнхий газрын 2008 оны 1 дүгээр сарын 11-ний өдрийн 01/149 дүгээр албан бичгээр тогтоогдсон гэж үзэж татвараас чөлөөлөгдөнө гэж дүгнэснийг буруутгах үндэслэлгүй.

Харин татварын улсын байцаагчийн актаар бусад 6 автомашиныг экспортлохдоо татвар ногдуулаагүй гэж үзээгүй, харин Х ХХК тухайн байгууллагуудад борлуулсан борлуулалтад нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдуулан тайлагнаж төлөлгүй мөн хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт борлуулсан бүх төрлийн бараа-нд нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдохоор, 8.1.1-д бараа ... экспортолсон, түүнчлэн борлуулсан тухай бүрт нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг ногдуулах-аар тус тус заасныг зөрчсөн гэж үзсэн нь үндэслэлтэй байна.

Х ХХК тухайн байгууллага, төслүүдтэй автомашин худалдах гэрээ хийж, төлбөрийг хүлээн авсан нь нэхэмжлэгчээс ирүүлсэн санхүүгийн баримт 2 дугаар хавтасны 749-802, санхүүгийн баримтын 3 дугаар хавтасны 1175 дугаар хуудсанд авагдсан гэрээ зэрэг баримтуудаар тогтоогдож байхад шүүх уг баримтуудыг үнэлэлгүй, зөвхөн бараа экспортлох үедээ татвар төлсөн эсэхтэй холбоотой гаалийн мэдүүлгийг дүгнэсэн нь үндэслэлгүй.

Түүнчлэн шүүхийн үндэслэсэн 06969467 тоот гаалийн мэдүүлэг нь дээрх Гаалийн ерөнхий газрын албан бичгийн дагуу чөлөөлөгдсөн автомашины мэдүүлэг байхад давхардуулан дүгнэсэн, нэхэмжлэгчийн заасан санхүүгийн баримт /749-802 гэх/ буюу 767 дугаар хуудсанд хүлээн авагч нь Х ХХК гэсэн 0555203 дугаар гаалийн мэдүүлэг байгааг шүүх дүгнээгүй байна.

Мөн 6 автомашины хувьд дээрх хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.6.12-т Засгийн газар, түүний харьяа болон төсөвт байгууллагаас үзүүлж байгаа төрийн үйлчилгээ гэдэгт хамаарна гэж дүгнэсэн нь үндэслэлгүй. Учир нь гаалийн мэдүүлэгт хүлээн авагчийг дээрх төрийн болон олон улсын байгууллагаар бичсэн боловч эдгээр байгууллага нь хэн нэгэнд төрийн үйлчилгээ үзүүлээгүй, тэдгээрийн нэрийн өмнөөс Х ХХК төрийн үйлчилгээ үзүүлээгүй, харин Х ХХК бараа буюу тухайн автомашинуудыг худалдаж төлбөрийг хүлээн авчээ.

Иймд дээрх 6 автомашинд хамаарах зөрчилд төлбөр ногдуулсан татварын улсын байцаагчийн акт үндэслэлтэй байх тул гомдлын энэ хэсгийг хангаж шүүхийн шийдвэрт өөрчлөлт оруулах үндэслэлтэй байна.

1.6. Гомдолд актын 5 дахь хэсгээр 2008-2009 онд иргэдэд нийт 293,749.9 мянган төгрөг бэлнээр олгохдоо хувь хүний орлогын албан татвар суутгалгүй Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 12.1, 12.1.2, 26.1, 26.1.1-д заасныг зөрчсөн гэжээ.

Анхан шатны шүүх шийдвэрийнхээ Тогтоох хэсгийн 2-т актын 5 дахь хэсгээр тогтоосон төлбөрийг хүчингүй болгохоор шийдвэрлэсэн атлаа 3 дахь заалтаар актын 5-д холбогдох нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн нь утга агуулгын алдаатай болжээ. Шүүх уг хэсгийг дүгнэхдээ ... иргэн Д.Нямжав, Ц.Батнасан нарт бэлэн мөнгө олгосон гүйлгээ хийсэн баримт байхгүй ... байх тул актаар тогтоосон төлбөрийг багасгах үндэслэлтэй, харин бусад иргэдэд олгосон орлогод албан татвар суутгаагүй нь Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 12.1.2, 12.2, 26 дугаар зүйлийн 26.1, 26.1.1-д заасныг зөрчсөн гэж үзсэн татварын улсын байцаагчийн актыг үндэслэлтэй гэж үзсэн нь зөв байна.

Иймд шүүхийн шийдвэрийн тогтоох хэсгийн алдааг зөвтгөж, актаар тогтоосон төлбөрийг шүүхийн шийдвэрийн үндэслэлд заасан хэмжээгээр багасгаж өөрчлөх нь зүйтэй гэж үзлээ.

1.7. Гомдолд актын 6-д Х ХХК 8 автомашиныг 2007 оны авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн тайланд тусгаагүй, татвар ногдох зүйлд тооцоогүй, татвар ногдуулан төлөөгүй нь Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг зөрчсөн гэжээ.

Анхан шатны шүүх ... 7 автомашины татварыг хуульд заасан журмын дагуу бүрэн төлсөн нь хэрэгт авагдсан баримтаар нотлогдож байх тул төлбөр ногдуулсан нь хууль бус гэж дүгнэн, нэг автомашины хувьд нотлох баримтыг үнэлээгүй дүгнэлт өгөөгүй байна.

Хэрэгт нэхэмжлэгчээс ирүүлсэн Санхүүгийн баримт 3 дугаар хавтасны 1173, 1174 дүгээр хуудасны Татвар төлөгчийн мэдээлэл гэх жагсаалтаас үзвэл актад дурдсан 19-77 УББ, 19-78 УББ дугаарын Сузуки маркын 2 автомашиныг тус компани нь 2007 онд эзэмшиж байсан нь тогтоогдохгүй байх тул татвар ногдуулантайлагнаж төлөөгүй гэж үзэхээргүй байна. Харин үлдсэн 6 автомашины хувьд татварыг тайлагнан төлсөн болох нь 1160-1170 дугаар хуудасны 2007 оны Автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын тайлан, Х ХХК-ийн тээврийн хэрэгслийн жагсаалтад тусгагдсан татварын нийт дүнгээр 2007 онд төлсөн орлогын мэдүүлэг, бэлэн мөнгөний зарлагын баримт, төлбөрийн даалгавар зэрэг баримтуудаар тогтоогдож байна. Иймд гомдлын энэ хэсгийг хангахгүй орхих нь зүйтэй гэж үзлээ.

Дээрх дүгнэлтүүдийг нэгтгэн хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдах гомдлын татварын улсын байцаагчийн акттай холбоотой хэсгийн заримыг хангаж, шүүхийн шийдвэрт өөрчлөлт оруулж, татварын улсын байцаагчийн актаар тогтоосон төлбөрийг 114148.2 мянган төгрөгийн нөхөн татвар, 17765.0 мянган төгрөгийн хүү, 25096.2 мянган төгрөгийн торгууль, 11439.8 мянган төгрөгийн алданги, нийт 168449.2 мянган төгрөгөөр багасгаж, төлөх төлбөрийг төгрөгөөр тогтоох нь зүйтэй гэж үзлээ.

2. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн Шүүх Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийг буруу хэрэглэсэн, тус хуулийн 6.1.1, 6.1.3-т 2006 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар баталгаажсан өр гэж заасан байхад 2010 оны татварын улсын байцаагчийн актаар тогтоосон төлбөрийг өршөөлд хамруулахыг Татварын ерөнхий газарт даалгасан нь хууль зүйн үндэслэлгүй гэх гомдлын тухайд:

Татвар төлөгч нь 2006 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс өмнөх хугацааны татварын өр үүсэхийг мэдээгүй, мэдэх боломжгүй байсан бөгөөд татварын улсын байцаагч 2010 онд акт гаргаж хуульд заасан дээрх хугацааны зөрчил илрүүлж нөхөн татвар, хүү, торгууль ногдуулснаар өр үүссэн байх тул 2005-2006.12.31-ний өдөр хүртэл хугацааны төлбөрийг өршөөлд хамруулах үндэслэлтэй гэж үзсэн анхан шатны шүүхийн шийдвэр үндэслэлтэй.

Харин Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1-д 2007 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн 24.00 цагаас өмнө Эрүүгийн хуулийн 166, 167 дугаар зүйлд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн, Захиргааны хариуцлагын тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлд заасан зөрчил гаргасан этгээдэд энэ хууль үйлчилнэ. гэж заасан бөгөөд энэхүү маргаан нь Х ХХК-ийн захирал болон холбогдох этгээдийн дээрх хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн, захиргааны зөрчил гаргасантай холбоотой маргаан биш байх тул уг хуульд заасан хугацаа татварын улсын байцаагчийн 2010 оны 980012 дугаар актаар тогтоосон татварын өр, төлбөрийг чөлөөлөхөд хамааралгүй байна. Энэ талаарх гомдол үндэслэлтэй байх тул анхан шатны шүүх 2007 оны өр төлбөрийг өршөөлд хамааруулж чөлөөлсөн нь үндэслэлгүй юм.

Мөн уг хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.3-д 2006 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар тасалбар болгон гаргаж татварын албаны баталгаажуулсан албан татварын үндсэн өрөөс 2008 оны 1 дүгээр сарын 1-ний байдлаар төлөгдөөгүй байгаа өрийн 10 хувийг 2009 оны 1 дүгээр сарын 01-ний дотор төлсөн тохиолдолд үлдэх 90 хувийг тооцож чөлөөлөхөөр заасныг харгалзалгүй, нөхөн татвар, хүү, торгуулийн нийт төлбөрийг өршөөлд хамруулахаар заасан нь учир дутагдалтай байна.

Иймд шийдвэрт дээрх үндэслэлээр өөрчлөлт оруулж зөвтгөх нь зүйтэй.

3. Шүүх Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 70 дугаар зүйлийн 70.2.1, 70.2.4, 70.2.5 дахь заалтуудыг давхардуулан хуулийг буруу хэрэглэсэн, хэрэглэх ёсгүй мөн хуулийн 74 дүгээр зүйлийн 74.3 дахь хэсгийг хэрэглэж, хэрэглэх ёстой 74.1-д заасныг хэрэглээгүй, мөн нэхэмжлэгчийн татгалзал, хариуцагчийн зөвшөөрлийг батлахдаа холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгоогүй байх тул шийдвэрийг бүхэлд нь зөвтгөж өөрчлөх нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзлээ.

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 87 дугаар зүйлийн 87.3-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 540 дүгээр шийдвэрийн Тогтоох хэсгийн 1-6 дахь заалтыг:

1. Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 41, 42 дугаар зүйлийг баримтлан нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар Татварын улсын байцаагчийн 2010 оны 980012 дугаар актын 4.1, 4.2 дахь хэсгийг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлээсээ татгалзсаныг, мөн хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар нэхэмжлэлийн уг актын 2.2.3 дахь хэсгийг хүчингүй болгуулах хэсгийг хүлээн зөвшөөрснийг тус тус баталж, холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.Татварын ерөнхий хуулийн 74 дүгээр зүйлийн 74.1, 74.2, 74.3, Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.3.1, 8 дугаар зүйлийн 8.1.1, 8.1.9, 12 дугаар зүйлийн 12.1.1, 12.1.7, 13 дугаар зүйлийн 13.2, 13.4, 14 дүгээр зүйлийн 14.1, 15 дугаар зүйлийн 15.1.2, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.4, 8 дугаар зүйлийн 8.1.1, 13 дугаар зүйлийн 13.6.3, 14 дүгээр зүйлийн 14.4.1, 17 дугаар зүйлийн 17.2, 17.3, Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.2, 12.2, 26 дугаар зүйлийн 26.1.1, Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 1, 3-д заасныг тус тус баримтлан Х ХХК-ний татварын улсын байцаагч нарт холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж, Татварын улсын байцаагчийн 2010 оны 8 дугаар сарын 05-ны өдрийн 980012 дугаар актаар тогтоосон төлбөрийг 114148.2 мянган төгрөгийн нөхөн татвар, 17765.0 мянган төгрөгийн хүү, 25096.2 мянган төгрөгийн торгууль, 11439.8 мянган төгрөгийн алданги, нийт 168449.2 мянган төгрөгөөр багасган, нэхэмжлэлийн үлдэх хэсгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3.Татварын өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.1, 6.1.3-т заасныг баримтлан Татварын Ерөнхий газарт холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийн зарим хэсгийг хангаж, Татварын улсын байцаагчийн 2010 оны 980012 дугаар актаар тогтоогдсон 2005, 2006 оны зөрчилд ногдуулсан 178868.5 мянган төгрөгийн хүү, 594.0 мянган төгрөгийн торгууль, 676.0 мянган төгрөгийн алданги, нийт 180138.5 мянган төгрөгийн төлбөрийг 100 хувь, 359770,4 мянган төгрөгийн нөхөн татварын төлбөрийн 10 хувийг нэхэмжлэгчээр төлүүлж, үлдэх 90 хувь буюу 323793.4 мянган төгрөгийн төлбөрийг тус тус өршөөлд хамруулж чөлөөлөхийг Татварын ерөнхий газарт даалгаж, нэхэмжлэлийн үлдэх хэсэг буюу 2007 онд хамаарах төлбөрийг чөлөөлөхийг даалгах хэсгийг хэрэгсэхгүй болгосугай. гэж, 7 гэсэн дугаарыг 4 гэж тус тус өөрчлөн, шийдвэрийн бусад заалтыг хэвээр үлдээсүгэй.

2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.3-т зааснаар хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамж төлөөгүйг дурдсугай.

Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 86 дугаар зүйлийн 86.5-д зааснаар давж заалдах шатны шүүх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн, хууль буруу хэрэглэсэн гэж хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч үзвэл магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Улсын Дээд шүүхийн захиргааны хэргийн танхимд гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

ШҮҮГЧ Э.ХАЛИУНБАЯР

ШҮҮГЧ Д.БАТБААТАР

ШҮҮГЧ С.МӨНХЖАРГАЛ