77104949 [email protected]
Шийдвэрийн мэдээлэл
Шүүх Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч Цэрэнчимэдийн Амаргэрэл
Хэргийн индекс 175/2022/0033/Э
Дугаар 2022/ШЦТ/40
Огноо 2022-03-09
Зүйл хэсэг 24.2.1.,
Улсын яллагч А.Баясгалан

Холбоотой шийдвэрүүд
 
 

Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол

2022 оны 03 сарын 09 өдөр

Дугаар 2022/ШЦТ/40

 
 

 

                                 МонголУлсыннэрийнөмнөөс

 

аймагдахьсумдундынЭрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийншүүххуралдааныгЕрөнхийшүүгчЦ.Амаргэрэлдаргалж,

 шүүххуралдааныбичгийндаргаЖ.Болор-Эрдэнэ,

 улсыняллагчА.Баясгалан,

 шүүгдэгчМ.*******,

 шүүгдэгчийнөмгөөлөгчЛ.Жавзмаанарыгтустусоролцуулантусшүүхийнхуралдааны“Б”танхимднээлттэйявуулсанхуралдаанаараймгийнпрокурорынгазраасЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгттусзааснааряллахдүгнэлтүйлдэжирүүлсэн*******овогт*******ийн*******тхолбогдохэрүүгийн*******100240150дугаартайхэргийг2*******2оны01дүгээрсарын1-ны өдөрхүлээнавч,хянанхэлэлцэв.

Шүүгдэгчийнбиеийнбайцаалт:

МонголУлсыниргэн,*******оны*******дугаарсарын*******-ныөдөр*******аймгийн*******сумандтөрсөн,*******настай,эмэгтэй,дээдболовсролтой,гааль,татварынмэргэжилтэй,эрхэлсэнтодорхойажилгүй,амбүл4,нөхөр,хүүхдийнхамтийндүүргийндугаархороо,дүгээрбайрнытоотодоршинсуудаг,урьдялшийтгэлгүй,*******овогт*******ийн*******,/РД:ЙЮ88**************69/;

Холбогдсонхэргийнталаар:

ШүүгдэгчМ.*******2*******0оны08дугаарсараас09дүгээрсарын*******-ныөдрийгхүртэлхугацаандаймгийнсумын2дугаарбаг,“”гэхгазарттусгайзөвшөөрөлгүйгээралтолборлохзорилгоорашигтмалтмалынэрэлхайгуул,олборлолтявуулж,байгальэкологид4,*******4,044төгрөгийнхохиролучруулсангэхгэмтхэрэгтхолбогджээ. 

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэг.Гэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайэсэхталаар.

ШүүххэргийнбодитбайдлыгтогтоохзарчмындагууЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7дугаар зүйлийн -дзааснаарталуудынмэтгэлцээндээр

шинжлэнсудалсаннотлохбаримтынхүрээндшүүгдэгчМ.*******2*******0оны08дугаарсараас09дүгээрсарын*******-ныөдрийгхүртэлхугацаандаймгийнсумын2дугаарбаг,гэхгазарттусгайзөвшөөрөлгүйгээралтолборлохзорилгоорашигтмалтмалынэрэлхайгуул,олборлолтявуулж,байгальэкологид4,*******4,044төгрөгийнхохиролучруулсангэмтхэргийгүйлдсэнүйлбаримттогтоогдож,уггэмтхэрэгтшүүгдэгчМ.*******гэмбуруутайболохньнотлогдонтогтоогдлоогэжшүүхдүгнэв.

Энэхүүүйлбаримтньшүүххуралдаанааршинжлэнсудлагдажхэлэлцэгдсэндоорхнотлохбаримтуудаархангалттайнотлогдонтогтоогдсонболно.Үүнд:

           1.ШүүхийнхэлэлцүүлэгтшүүгдэгчМ.*******ынөгсөн:“Яллахдүгнэлтэдавагдсан2*******0оны08дугаарсараас09дүгээрсархүртэлүйлажиллагааявуулсангэдгийгхүлээнзөвшөөрөхгүйбайна.Яагаадгэвэл2*******0оны08дугаарсарын10-ныөдөрнөхөнсэргээлтийнүйлажиллагаахийнэгэдэгбайдлааргэрээбайгуулсан.2*******0оны08дугаарсарын0-ныөдөрталбайруугааорсон.Ингээд08дугаарсарын*******-ныөдөрмэргэжлийнхяналтынакттодорхойгүйхугацаагаартавигдсан.Энэшалгалтынхүрээнд08дугаарсарын25-ныөдөрОдгаравттухайнмэргэжлийнхяналтынакточсонбайдаг.Энэхоорондоххугацаагтоолоодүзвэл6хоногбайдаг.Нөхөнсэргээлтхийхгэрээньхүчинтөгөлдөрбайсанхугацааердөөл6хоногбайсан.Үүнээсхойшямарчүйлажиллагаахийгдээгүй.09дүгээрсарын21-нийөдөрэкологийншалгалтирэхэдямарчажилтанбайгаагүйбүгдтараадявсанбайсан.Учирньгэрээцуцлагдсан.Биерөнхийдөөтухайнгэрээгойлгохдоонөхөнсэргээлтюмчиньнэгболсумаассанхүүжилтавахёстойэсвэлхаягдалшорооашиглаадтэндээсээзардалмөнгөөнөхнөгэжбодсон.Гэрээцуцлагдсанучраасямарчэхүүсвэрбайхгүйболсон.Тэгээдсанхүүжилтбайхгүйучраасажилчдааявуулсан.09дүгээрсарын21-нийөдөрэкологийнцагдаагийнгазраасшалгалтирсэн.Тэднарыгирэхэдямарчүйлажиллагаахийгээгүй,усанбууньмэргэжлийнхяналтынлацтэмдэгтэйгээбайсан.Гантогтохынмэдүүлэгдээр“мэргэжлийнхяналтынлацбайхгүйбайсанбайхаа”гэсэнтайлбархэлсэнбайсан.ТэрийгболГантогтохтухайнүедээанзаараагүйбайсанбайжмагадгүй.Мэргэжлийнхяналтынактдээрлацхийсэнталаархзүйлсүүдийгбүгдийгтусгасан.Экскаваторзэргийгбитүрээсэлжбайсан.Тухайнүедтехникийнэзэдньэкскаватораацоожлоодяваадөгсөн.Тэгэхээртэрлацыгхараагүйбайхмагадлалтайюм.Тухайнлацньнамайгүйлажиллагааявуулаагүйгэдгийгбаталжбайгааюм.Сумынзасагдаргынтамгынгазарындарга,мэргэжлийнхяналтынбайцаагч,байгальхамгаалагч,газрындаамал,экологийнцагдаанарньбүгдээрээиржцуцалсанактаатанилцуулсан.Тайлбархэлэхдээ“эхүүсвэртодорхойгүйтулцуцалжбайна”гэжхэлсэн.Битэгэхээрнь“цуцалжбайгааболбигаръя”гэжхэлсэн.Тэгсэнчинь“ажлаадуусгажбайжявахёстойүгүйболсумынпостоортехникүүдийнчиньгарахгүй”гэжхэлсэн.Нададхөрөнгийнэхүүсвэрюучбайгаагүй.Тэгээдтехникхэрэгсэлзэргээүлдээсэн.Баахантехниктүрээсэлсэнучраасэзэдньбуцаагааднадаастехникүүдээнэхэжэхэлсэн.Гэтэлпостоортухайнтехникхэрэгслүүдийггаргахгүйбайсан.Заавалнөхөнсэргээлтээхийждуусгасныдарааявжболногэжхэлсэн.Яахаргагүйхүнээсмөнгөзээлээдэхүүсвэрээбийболгожажлааэхэлсэн.Ажлааэхлээд6хоногболжбайхад“CAT”загварынмашинньэвдэрчихсэнбайсан.Тэгээдтухайнмашиндхэрэгтэйболсонтехникхэрэгслүүдийгшинээрхудалдажавчөгсөн.СанхүүжилтбайхгүйучраасманайнөхөрИдэрбат,төрсөнахДоржнарөөрсдөөтехникийнэздээсньзөвшөөрөлаваадөөрсдөөнөхөнсэргээлтээхийжэхэлсэн.Овоолсоншороо,нүхзэргийгбүгдийгньдүүргэжтэгшилсэн.Ягөөрсдийнхөөталбайгзаалгажаваагүйучраастэрамандбайгаабүхнүхсүвийгбөглөжнөхөнсэргээлтхийсэн.Ганцхан0,08гагэжзаагаадбайгааталбайнаасөөрчгазруудаднөхөнсэргээлтхийсэн.0,08гагэжхэлээдбайгаагбасхүлээнзөвшөөрөхгүйбайна.Яагаадгэвэл“Экоинженеринг”дүгнэлтгаргахдаадроннисгэжзурагавсан.Тухайнавсанзурагньнөхөнсэргээлтхийжбайхявцадзургийнавааддуусаагүйбайгааталбайдээрдүгнэлтгаргажхохиролтооцсонбайдаг.Хохиролгаргасангазруудыгбүгдийгньнөхөнсэргээлтхийсэн.Мөнүнэхээрхохиролгэжүзээдбайгааюмболминийхувьднөхөнсэргээлтхийжхохирлообарагдуулсангэжүзнэ.Ганбаяргэдэгхүниймэдүүлэгдээр“нөхөнсэргээлтхийжхүлээлгэжөгөөгүй”гэжтайлбархэлсэнбайсан.Минийхувьднөхөнсэргээлтхийгээдхүлээлгэжөгсөн.28-ныөдрийнзахирамждээрМөнхтулга,Ганбаярнархяналттавьжажилланагэсэнүүрэгбайсан.Актүйлдэжгаргахёстойгэсэнзүйлбайгаагүй.Тиймучраасхянуулаадгаргасан.Актдээрээтусгасанбайсанболтэрийгньдагажмөрдөөдгарахбайсан.Энэхоёрхүнийальнэгдхүлээлгэжөгөөдпостоортехникээгаргажболногэжхэлсэн.Шинжээчийндүгнэлтдээрбайгаа4,000,000төгрөгийнхохирлыгтөлсөн.Учирньэвдэгдсэнгэжүзээдбайгааталбайднөхөнсэргээлтхийгээдгаргасан.Бигэрээнийдагууэвдэгдсэнгазарлорсон.Биболсонболоогүйгэрээхийгээдхалхавчлахзорилготойбайсанболэрүүлгазароржухахбайсан.“Экоинженеринг”гаргасандүгнэлтдээрурьдөмнөньэвдэгдэжбайсангазар*******18оны04сарынбайдлаарgoogleмийтгэдэгпрограммаасшүүхэдальхэдийнэвдээдорчихсонгазарбайсан.Тэгэхээрбигэрээнийүүргээзөрчөөгүйхаринчдагажмөрдөөдэвдэгдсэнгазарорсон.Голгэрээндээралдсанзүйлньэхүүсвэрээяажтооцсонбэ?гэжасуухадньөөрийнхөрөнгөөргэжхэлээдгэрээдээрхавсаргасан.Гэтэлөөрийнхөрөнгөгэдгийгюугэжойлгоодбайгааюмбэ?гэжасуухаарньтехникхэрэгсэлбүхзүйлсньнадаасгарчбайгааучраасөөрийнхөрөнгөгэжбичсэн.Тэгээдзардлааяажтооцоодбайгааюмбэ?гэжасуухаарньбитэрүедээ“өөтиймбайнашдэ”гэжбодоодөнгөрчбайсан.Битэрийгөөрөөбодохдоохаягдалшороо,хэрэггүйболсонзүйлсийгянзлаадзардлаатооцногэжойлгоодяваадбайсан.Дээрхүндэслэлээрүйлажиллагаагмааньтүрзогсоосон.Харинхажуудүйлажиллагааявуулжбайсанхүмүүсньбүрамалгасаадүйлажиллагааявуулжбайсан.Тухайнүедхэмжилтхийгээдявсан.Харинанхныактдээрэнэбайдлыгтусгасанболбиэрүүгийнхэрэгтхолбогдохбайсан.Гэрээнийзаалтыгдагасан.Эвдэгдсэнгазаргэдгийгшинжээчийндүгнэлтээрнотлогддог.6хоногийнхугацаатайбайсанОдгаравбидхоёрындундбайгуулсангэрээньхөндлөнгийнхүмүүсхараадойлгохгүй,ойлгоххугацаачбайгаагүй.Ганбаярынмэдүүлэгхоорондооямарчуялдаахолбоогүйбайна.Голньцагхугацааныхувьд6хоногтүйлажиллагааявуулсан,бусадүедявуулаагүй.10сарындундуурхөрөнгийнэхүүсвэрээөөрөөбүрдүүлж,хүнээсзээлжмөнгөолооднөхөнсэргээлтийнүйлажиллагаагдуусгаадхүмүүстньтехникхэрэгсэлбүгдийгньхүлээлгэжөгсөн.Тэрхүмүүсньөөрсдөөямарчгомдолгүйгэдэгбайдлаармэдүүлэгөгсөнбайдаг.Одгаравнамайгөдөр,шөнөгүйдарамталжбайна”гэхмэдүүлэг[1],

2.Хохирогчгийн2*******1оны0дугаарсарын22-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“Минийбиетөрийгтөлөөлөн,хохирлыгнэхэмжлэхүүрэгхүлээжоролцожбайна.Байгальэкологидучирсантөлбөрийгнэхэмжилжбайна”гэхмэдүүлэг[2],

.Гэрчгийн2*******0оны09дүгээрсарын*******-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“Манайх8дугаарсарынсүүлээрманайманайкемпээсурдзүгт150орчимметрбайхурдньашигласанталбайгаасшорооавчолборлолтявуулсан.Манайхшороозөөх2ширхэгНордзагварынтээврийнхэрэгсэл,2ширхэгэкскаватор, 1ширхэгусанбуу,1ширхэгдизельхөдөлгүүртэй.Манайбайгууллагад5хүнажилладаг...”гэхмэдүүлэг[],

4.Гэрчын2*******1оны0дугаарсарын25-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“Биднаражиллаад-4хоножбайхадаймаг,сумаасшалгалтирээд2ширхэгтүрээсэлсэнбайсанэкскаваторыглацдаадявсан.Алтолохгэжухсан.100*100орчимметрухсан.Зөвшөөрөлбайгаагэжманайдүү*******болонтүүнийнөхөрИдэрбатнархэлсэнболохоорбиочижажилласан.Гэхдээбизөвшөөрлийгньнүдээрээхараагүй.Манайдүү*******хариуцажажилласан.Надруузалгаадтехникээаваадиргэхээрньби2машинаааваадочсон.Миний2машинджолоочбайхгүйбуюуажиллаагүйнэгийгньбиөөрөөбарьсан.НөгөөхийгньИдэрбатжолоодожбайсан...”гэхмэдүүлэг[4],

5.Гэрчын2*******1оны04дүгээрсарын06-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...2*******0ны7дугаарсарбайххугацаагньсайнсанахгүйбайна.Мандалсумын4дүгээрбагийннутагтманайгэрийнойролцоодээрххүмүүстэйтааралдажтанилцсанюм.ТухайнүеддээрххүмүүсЯлбаггэхгазарбичилуурхайнзориулалттайгазаравсанюм.Гэтэлолборлолтхийжболохгүй,нөхөнсэргээлтийнзориулалтаарзөвшөөрөлөгнөгээдбайна,таньдагхүнбайнауутуслаачгэсэн.Тэгэхээрньбиөөрийннайзболон“Титэммайнинг”ХХК-ийнзахиралМ.Түмэнбаяргэххүнтэйхолбогдооднөхөнсэргээлтийнэрхтэйкомпанибайнауу?хүмүүсттуслахгэсэнюмгэхэдчамдболитгэжбайна.Манай“Титэммайнинг”ХХКньнөхөнсэргээлтийнэрхтэй.Читүүнийгаваадгэрээхийгэсэн.ТэгээдбиМ.*******ийнхамтУлаанбаатархотрууочиж,Түмэнбаяртайуулзажтүүний“Титэммайнинг”ХХК-нийгэрчилгээгньМ.*******төгсөнюм.Тухайнгэрээнийталаарөөрзүйлмэдэхгүйбайна...”гэхмэдүүлэг[5],

6.Гэрчын2*******1оны0дугаарсарын25-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...МинийтанилЖаргалбатньнададнөхөнсэргээлтявуулахтусгайзөвшөөрөлтэйкомпанибайдаггэдгийгмэдээд2*******0оны08дугаарсарынорчимдминий88101044дугаарлууөөрийнхөө99190491дугаараасзалгаадкомпаниатүрөөртнь ашиглуулахталаарнададхүсэлтгаргасан.Битухайнүедзөвшөөрөөдөөрийнкомпанийгарынүсэггүйалбанбланк1ширхэгийгзөвхөнбусадтайгэрээбайгуулахзорилготойгоорөгөөдгэхдээгарынүсгиигбизөвхөнөөрөөзуржбаталгаажуулнашүүгэжхэлжбайсан.Гэрээнийтөгсгөлдбайхгэрээбайгуулсанхэсэгтбигарынүсэгзураагүй”гэхмэдүүлэг[6],

7.Гэрчын2*******0оны11дүгээрсарын05-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...”Титэммайнинг”ХХКньтуссуманднөхөнсэргээлтийнчиглэлээрүйлажиллагааявуулахталаартускомпанийгтөлөөлж,Цээгийгээдэмэгтэйбайсан.Бүтэннэрийгньсайнсанахгүйбайна.2*******0оны08дугаарсарынэхээрсанажбайна.Нөхөнсэргээлтхийхалбанхүсэлт,нөхөнсэргээлтийнгэрээнийтөсөлбарьжирсэнюм.Тухайнгэрээнийтөсөлдээрямарнэгэнашигтмалтмалолборлохүйлажиллагааявуулахталаарзаалтбайхгүйбайсан.Зөвхөннөхөнсэргээлтявуулахзаалттайбайсан.Тэгээдбиэнэталаархүсэлтийгньхүлээнавч,гэрээндээрньгарынүсэгзуржбаталгаажууланЦээгийгэххүндхандажажлынхэсэгочтолямарнэгбайдлаарүйлажиллагааявуулжболохгүйталаартайлбарлажявуулсан.ГэтэлудалгүйаймгийнМэргэжлийнхяналтынгазраас“ТитэмМайнинг”ХХКньхөрөнгийнэхүүсвэртодорхойгүйбайхтулгэрээгцуцалсаншийдвэрявуулнауу?гэхутгатайалбанбичигирүүлсэн.Тусалбанбичгийнхүрээндминийбие2*******0оны08дугаарсарын28-ныөдрийнА/116дугаартайсумынзасагдаргынзахирамжаар“Титэммайнинг”ХХК-тайбайгуулсаннөхөнсэргээлтхийхгэрээгцуцалсанюм...”гэхмэдүүлэг[7],

8.Гэрчын2*******1оны06дугаарсарын1-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...Хэргийнгазардээрбайсан2ширхэгэкскаваторямарнэглацбайгаагүйгэжсанагдажбайна.Хэрвээлацтайбайсанболбихэргийнгазрынүзлэгийнтэмдэглэлдтусгахбайсан.Хэргийнгазарталтугаахтөхөөрөмжбуюускрубермоторихбиехоёрыгхолбосонбайсан.Мэргэжлийнхяналтынгазрынлацыгүзлэгийнтэмдэглэлдтусгасан.Иймээстухайнхэргийнгазартбайсан2экскаваторямарнэглацгүйбайсан...”гэхмэдүүлэг[8],

9.ГэрчБайгальорчныхяналтынулсынбайцаагчажилтайын2*******1оны06дугаарсарын19-нийөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...2*******0оны07дугаарсарынсүүлээройролцоогоор25-наасхойшЯлбагийнпостондиргэнМ.*******гэх 0орчимнасныэмэгтэйнадтайуулзааднөхөрлөлийнжурмааралтолборлооднөхөнсэргээлтхийнэ,тэргазарньБэрлэгтбайгаагэжнададхэлсэн.Мөнудалгүйтехник,нөхөнсэргээлтхийхтөхөөрөмжөөавчирнагэжхэлээдявсан.Гэхдээтэрүедямарнэгэнбичигбаримтүзүүлжхаруулаагүй.Дарааньудалгүй8дугаарсарынэхээрМөнхбатгэхүлтаниххүнийхамтаарирээдМөнхбатньтехник,тоногтөхөөрөмжзэргийгхариуцдагэзэнньбайгааюмгэжхэлэхээрньбичигбаримтыгньшалгахадбүрэнбайхаарньтухайнүеийнзасагдаргынүүрэггүйцэтгэгчаасмөнаймгийнмэргэжлийнхяналтынгазрынБайгальорчиндэдбүтэцхариуцсанхэлтсийндаргаЭрдэнэцогтнартайутсаахолбогдожасуухаднөхөрлөлийнжурмаарүйлажиллагааявуулнагэжхэлснийдагуупостоорнэвтрүүлжоруулсан.М.*******,М.Мөнхбатгэгчнарнийтэкскаватор,1усанбуу,4томмашинтайБэрлэгийнцагаантохойдбайх“Монтэнгэр”ХХК-нийзалгааголталдаабайрласан.Анхорохдоо“Титэммайнинг”нэртэйнөхөрлөлийнбичигбаримт,сумынзасагдаргынтамгынгазартайбайгуулсангэрээгүзүүлжнэвтэрсэн.ГэтэлМ.******* надтайиржуулзаадолгосонгазарньуулынэнгэртбайна.Энэгазраасалтгарахгүй,эрүүлгазарбайнагэжхэлээд“”гэхгазартбуусан.ТэгэхээрньболсонасуудлыгаймгийнмэргэжлийнхяналтынгазарболоннартхэлэхэдудалгүйаймгийнМХГазрынбайцаагчБолд-Эрдэнээрахлуулсанажлынхэсэгиржшалгаадявсан.Тэгээдтухайнгэрээгцуцалсанталаарнададаймгаасмэдэгдсэн.Тэрүедби“Титэммайнинг”ХХКньнөхөрлөлбишАжахуйннэгжгэдгийгмэдсэн.М.*******урьдөмнөньашиглаадтехникийннөхөнсэргээлтхийсэнгазарточижүйлажиллагааявуулжолборлолтхийсэн.Гэрээцуцалснаасхойшгазарухажолборлолтявуулсан.Хамгийнсүүлдгарахдаатехникийннөхөнсэргээлтхийгээдхүлээлгэжөгөөгүйявсан...”гэхмэдүүлэг[9],

10.Гэрчын2*******1оны08дугаарсарын08-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...МанайэхнэрМ.*******тэнднөхөнсэргээлтийнажилавчихлаа,тэндажиллахшаардлагатайбайнагэсэн.Тэгээдэхнэрийнтөрсөнахнэгтомоврыначаанымашинжолоодоххүнхэрэгтэйбайнагэхээрньбиажилдньтуслахгэжанх2*******1оны8дугаарсарынэхээрбуюу7-8-ныүедкемпийнгэртехникүүдзэргээавчочиходхамтявсан.Тэндойролцоогоор2-хоногнүхухсан.Гэхдээусанбууажиллаагүй,ямарнэгальолборлосонзүйлбайхгүй...”гэхмэдүүлэг[10],

11.МонголУлсынБайгальорчин,аялалжуулчлалыняамны2*******0оны10дугаарсарын*******-ныөдрийн06/6654“аймгийнсумын2дугаарбаг“”нэртэйгазарт“Титэммайнинг”ХХК-ийнсолбилцолбүхийбайршилдзөвшөөрөлгүйашигтмалтмалолборлохүйлажиллагааявуулсанбайршилдзөвшөөрөлгүйашигтмалтмалолборлохүйлажиллагааявуулсанталбайнь:Голмөрнийурсацбүрэлдэхэх,ойнсан,уснысанбүхийгазрынхамгаалалтынбүстэйдавхцалтайбайна”гэхалбанбичиг,зурганмэдээлэл[11],

12.Ашигтмалтмал,газрынтосныгазрын2*******0оны10дугаарсарын*******-ныөдрийн8/455дугаартайалбанбичигт:Танайирүүлсэналбанбичигтэйтанилцаадхариугхүргүүлжбайна.Ашигтмалтмалынтухайхуулийн11дүгээрзүйлийн11.1.18,11.1.22дахьзаалтадзаасныгүндэслэналбантоотоддурьдагдсан

№

Уртраг

Өргөрөг

Град

Мин

Сек

Град

Мин

Сек

1

106

59

18.9

49

4

8.8

2

106

59

18.4

49

4

7.9

106

59

17

49

4

8.2

4

106

59

17.

49

4

8.9

S=0.08га

Хүснэгт1Солбицол

солбилцолбүхийталбайгкадастрынзурагзүйнмэдээллийнсанд2*******0оны10дугаарсарын01-нийөдрийнбайдлааршүүлтхийжүзэхэдашигтмалтмал,ашиглалтынболонхайгуулынтусгайзөвшөөрөлталбайтайдавхцалгүйбайна.ХаринЗасгийнгазрын*******12оны05дугаарсарын05-ныөдрийн194дүгээртогтоолоортогтоосонойнсанбүхийгазрынхамгаалалтынбүс,урсацбүрэлдэхэхийнхилийнбүстэйбүхэлдээдавхцалтайбайна”гэхалбанбичиг[12],

1.аймгийнМэргэжлийнхяналтынгазрын2*******0оны08дугаарсарын25-ныөдрийн01/549дугаартайалбанбичиг[1],14.аймгийнсумынЗасагдаргынтамгынгазрын2*******0оны08дугаарсарын28-ныөдрийнА/116дугаартай гэрээцуцлахтухайзахирамж[14],15.Байгальорчныүнэлгээзөвлөгөөний“ЭкоИнженеринг”ХХК-ний2*******0оны10дугаарсарын*******-ныөдрийн7дугаартай“Эвдэгдсэнгазрыннийтталбайнь794м2буюу0,08гахэмжээтэйбайна.Тусхуульбусүйлажиллагааныулмаасбайгальорчиндучирсанхохирлынүнэлгээ4,042,044төгрөгболжбайна.Тухайнталбайднөхөнсэргээлтхийхзардлынхэмжээнь1,01,224төгрөгболжбайна”гэсэндүгнэлт[15],

16.“Аривжихэстимейт”ХХК-ийн2*******1оны05дугаарсарын27-ныөдрийн1/072дугаартайхөрөнгийнүнэлгээнийдүгнэлт[16]

№

Үнэлгээнийзүйл

Чанарбайдлынтодорхойлолт

Захзээлийндундажүнэ/төг/

1

Beiben-2529k

/өөрөөбуулгагч/

1-12УНЦулсындугаартай,*******10ондүйлдвэрлэгдсэн,шарөнгөтэй,LBZF46EA9AA0165158арлындугаартай,Хятадулсадүйлдвэрлэсэн,хүрднийбайрлалзүүн,шатахуундизель,суудлынтоо.

50,000,000/тавинсая/төгрөг,

2

Beiben-2529k/өөрөөбуулгагч/

улсындугаартай,*******09ондүйлдвэрлэгдсэн,шарөнгөтэй, LBZF46EA29A*******6928арлындугаартай,Хятадулсадүйлдвэрлэгдсэн,хүрдтйнбайрлалзүүн,шатахуундизель,суудлынтоо,

50,000,000/тавинсая/төгрөг,

HyundaiRobex80LCмаркийнэкскаватор

УНулсындугаартай,QA*******150*******арлындугаартай,суудлынтоо1,шарөнгөтэй,*******10ондБНСУ-дшатахуундизель,

180,000,000/нэгзууннаянсая/төгрөг,

4

CAT/экскаватор/

Бичигбаримтгүй

*******0,000,000/хоёрзуунсая/төгрөг,

5

НИЙТДҮН

480,000,000/дөрвөнзууннаянсая/төгрөг

Хүснэгт2Техникийнүнэлгээ

17.Мэргэжлийнхяналтынулсынахлахбайцаагчийн2*******0оны08дугаарсарын*******-ныөдрийн1805-08/*******дугаартай“Үйлажиллагаагтүрзогсоохтухайулсынахлахбайцаагчийнакт[17],18.Нөхөнсэргээлтийнажилгүйцэтгэхгэрээ[18],19.Ашигтмалтмал,газрынтосныгазрын2*******1оны06дугаарсарын21-нийөдрийн8/2545дугаартай“Ашигтмалтмалынтухайхуулийн11дүгээрзүйлийн11дэххэсгийн18,11.1дүгээрзүйлийн22дахьзаалтадүндэслэналбантоотодүндэслэнсолбилцолбүхий2талбайнхоорондындавхацсанэсэхийгшүүжүзэхэдтус2талбайньхоорондоодавхардаагүйбайна”гэхалбанбичиг[19],*******.Хэргийнгазарүзлэгхийсэнтэмдэглэл,гэрэлзургийнүзүүлэлт[*******],21.Эрүүгийнхэрэгүүсгэжяллагдагчаартатахтухайтогтоол[21],22.Яллагдагчийнхувийнбайдалтогтоосонбаримт[22],2.Хэргийнматериалтанилцуулсанбаримт[2]зэрэгбичгийннотлохбаримтболно.

МөрдөгчдээрхнотлохбаримтуудыгЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуульдзаасанүндэслэлжурмындагууцуглуулж,бэхжүүлсэн,хуульдзаасаншаардлагыгхангасанбайхбөгөөдэнэхэрэгтхамааралтай,ачхолбогдолтойбайхтулшүүхийншийдвэрийнүндэслэлболгожшүүхүнэлэв.

Хавтастхэрэгтцугларсаннотлохбаримтуудааснотлохчадварааалдахболоншүүхээстогтоосонүйлбаримтыгүгүйсгэхнотлохбаримтбайхгүй,хэргийнүйлбаримтзүйлчлэл,гэмбуруугийнталааршүүгдэгчмаргасанболохыгдурьдахньзүйтэй.

ШүүгдэгчМ.*******ынгэмтүйлдэлньЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзаасангэмтхэргийншинжийгбүрэнхангажбайхбөгөөдшүүхээсяллахдүгнэлтүйлдэжирүүлсэнхэргийнбүрдэлхангагдсан,нотолболзохихасуудлыгбүрэннотолсон,прокурорынзүйлчлэлхэргийнбодитбайдалтайтохирсонгэжүзлээ.

Хоёр.Гэмтхэргийнулмаасучруулсанхохирол,хоруршгийнталаар.

Энэхэрэгтхохирогчоортогтоогдсоннь(төрийнтөлөөлжхохирогчоортогтоогдсонболно)мөрдөнбайцаалтыншатандшүүгдэгчээсшинжээчийндүгнэлтээртогтоогдсонгазрынхэвлийдхалдсанэкологи-эдийнзасгийнүнэлгээгээртогтоогдсонхохирлыгнөхөнтөлүүлж,нэхэмжилмээрбайнагэжээ.

ШүүгдэгчМ.*******ынгэмтхэргийнулмаасбайгальэкологидучруулсанхохирлынхэмжээгэвдрэлдөртсөн794м2буюу0,08гаталбайнхэмжээгээршинжээчдараахьбайдлааргаргажээ.

Д/д

Байгальорчныбүрдэлхэсгүүд

Хохирлынүнэлгээ,төгрөгөөр

1

Эдэлбэргазартучруулсанхохирлынхэмжээ

771

2

Газрынхэвлийдучруулсанхохирлынхэмжээ

917075

Уснынөөцөдучруулсанхохирлынхэмжээ

124198

4

Хөрсөнбүрхэвчиндучруулсанхохирлынхэмжээ

0

5

Ургамланнөмрөгтучруулсанхохирлынхэмжээ

0

6

НИЙТХОХИРЛЫНХЭМЖЭЭ

4042044

ХүснэгтБайгальорчныхохирлынүнэлгээнийнэгдсэндүн[24]

Шүүхээсдээрхдүгнэлтийгүндэслэнэнэхүүгэмтхэргийнулмаасбайгаль-экологидучирсанхохиролнийт4,042,044/дөрвөнсаядөчинхоёрмянгадөчиндөрвөн/төгрөгийгшүүгдэгчМ.*******оосгаргууланБайгальорчин,уурамьсгалынсандоруулахньзүйтэйгэжшийдвэрлэсэн.

Гэмбуруугийншүүхийнхэлэлцүүлэгдуусаадшүүгдэгчболонтүүнийөмгөөлөгчнарынзүгээсгэмтхэргийнулмаасучирсанхохирлыгнөхөнтөлөххуульдзаасан5хоногийнзавсарлагааваххүсэлтийггаргасантулшүүххүсэлтийгхүлээнавч,5хоногийнхугацаагаарзавсарлуулж,шүүгдэгчийнзүгээсбайгаль-экологидучирсанхохиролнийт4,042,044/дөрвөнсаядөчинхоёрмянгадөчиндөрвөн/төгрөгийгнөхөнтөлсөнболохыгдурьдахньзүйтэйбайна.

Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийн1-д“Гэмтхэрэгүйлдэжолсонхөрөнгө,орлогыг,эсхүлбусдадучруулсанхохирлыгнөхөнтөлүүлэхзорилгооргэмтхэргийнулмаасучруулсанхохиролтойтэнцэххэмжээнийхөрөнгө,орлогыггэмтхэрэгүйлдсэнхүн,хуулийнэтгээдийнхувьдногдоххөрөнгө,орлогоосалбадангаргуулна”гэжзаасан.[25]

Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийн4дэххэсэгт:“Гэмтхэрэгүйлдэжолсонэдзүйл,түүнийүнэ,гэмтхэрэгүйлдэхэдашигласантээврийнхэрэгсэл,уналга,галтзэвсэг,зэвсэг,тусгайланбэлтгэсэнзэвсгийнчанартайзүйлньтухайнгэмбуруутайэтгээдийнөмчлөлдбайсанньтогтоогдсонтохиолдолдтүүнийгхураанавчхадгалах,устгах,гэмтхэргийнхохиролнөхөнтөлөхөдзарцуулна”гэжтустусхуульчилсан.

Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийн1,2,,4дэххэсэгттустусзааснаарэнэгэмтхэргийнулмаасшилжилтхөдөлгөөнийгхязгаарласан112УНЦулсындугаартай“Вейвэн-2529к”маркийнөөрөөбуулгагчавтомашин,УНСулсындугаартай,“Вейвэн-ND25”өөрөөбуулгагчавтомашин,0170УНИулсындугаартай,“ХьюндайПортер”маркийнавтомашин,УНулсындугаартай,“ХьюндайРобекс”80ЛСмаркийнэкскаваторыншилжилтхөдөлгөөнийгхязгаарласантогтоолыгтустусхүчингүйболгож,

а/хөрөнгийнүнэлгээгээр50,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэн112УНЦулсындугаартай“Вейвэн-2529к”маркийнөөрөөбуулгагчавтомашин,

-хөрөнгийнүнэлгээгээр50,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэнУНСулсындугаартай,“Вейвэн-ND25”маркийнөөрөөбуулгагчавтомашиныгтустусхуульёсныөмчлөгч,эзэмшигч*******овогтойад/РД:............./буцаанолгож;

б/0170УНИулсындугаартай,“ХьюндайПортер”маркийнавтомашиныгөмчлөгч,эзэмшигчДолжиновогтойт/............./буцаанолгож;

в/хөрөнгийнүнэлгээгээр180,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэнУНулсындугаартай,“ХьюндайРобекс”80ЛСмаркийнэкскаваторыгхуульёсныөмчлөгч,эзэмшигч.......овогтой............./РД:.........../тустусбуцаанолгохооршийдвэрлэсэн.

Учирньдээрхтехникүүдийггэмтхэрэгүйлдэхдээашигласанболохньхавтастхэрэгтавагдсаннотлохбаримтуудаартогтоогдохгүйбайхтулхөрөнгийнүнэлгээгээр280,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэнтехникүүдийгхуульёсныөмчлөгч,эзэмшигчнартньбуцаанолгож,шүүгдэгчээсгаргуулахтөлбөргүйбайнагэжшүүхдүгнэжүзсэн.

Харинэнэхүүхэрэгтхяналттавьсанулсыняллагчийнсаналынхүрээндбичигбаримтгүй,улсындугааргүй,“Кат-*******”маркийнэкскаваторыггэмтхэрэгүйлдэхдээашигласан,угтехникньөртөгдсөнталбайдээражиллуулжбайсанболохньхэргийнгазрынүзлэгхийсэнтэмдэглэлболонгэрэлзургийнүзүүлэлт,гэрчгийн“...Манайх8дугаарсарынсүүлээрманайманайкемпээсурдзүгт150орчимметрбайхурдньашигласанталбайгаасшорооавчолборлолтявуулсан...”гэсэнмэдүүлэг,гэрчынТэндойролцоогоор2-хоногнүхухсан.Гэхдээусанбууажиллаагүй,ямарнэгальолборлосонзүйлбайхгүй”гэсэнмэдүүлэг,гэрчБайгальорчныхяналтынулсынбайцаагчажилтайын“...Гэрээцуцалснаасхойшгазарухажолборлолтявуулсан.Хамгийнсүүлдгарахдаатехникийннөхөнсэргээлтхийгээдхүлээлгэжөгөөгүйявсан...”гэсэнмэдүүлэгзэрэгбичгийннотлохбаримтуудаарнотлогдож,шүүгдэгчийнөөрийгөөөмгөөлжмэдүүлсэнмэдүүлэг,шүүгдэгчийнөмгөөлөгчийнөмгөөллийндүгнэлтзэрэгньняцаагдажбайна.

ИймдЭрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийндахьхэсэгт:“Хураанавсанхөрөнгө,орлогыгбусдадучруулсанхохирлыгнөхөнтөлөх,хэрэгшалганшийдвэрлэхажиллагаанызардалдзарцуулна.Гэмтхэрэгүйлдэжолсонхөрөнгө,орлогынхэмжээньхохирлоосилүүгарсантохиолдолдулсынтөсөвтшилжүүлнэ”гэжхуульчилсныгудирдлагаболгон;

-Бичигбаримтгүй,улсындугааргүй,“Кат-*******”маркийнэкскаваторыг*******овогтойад/РД:....../буцаанолгож,хөрөнгийнүнэлгээгээртогтоогдсон*******0,000,000/хоёрзуунсая/төгрөгийгшүүгдэгчМ.*******оосгаргуулан,хэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагаанызардалдБайгальорчныүнэлгээ,зөвлөгөөний“ЭкоИнженеринг”ХХК-ны2*******0оны10дугаарсарын*******-ныөдрийн7дугаартайдүгнэлтийнажлынхөлс5,000,000/тавансая/төгрөгийгтускомпанийХаанбанкны5*******129212тоотдансандоруулж,үлдэгдэл195,000,000/нэгзуунерэнтавансая/төгрөгийгУлсынтөсөвторлогодоруулахньхуульднийцнэ.

Хэргийнгазартбайсаналтугаахтөхөөрөмжбуюускруберийгшүүгдэгчгэмтхэрэгүйлдэхдээашиглаагүйболохньхавтастхэрэгтавагдсан

-2*******0оны09дүгээрсарын*******-ныөдрийнХэргийнгазрынүзлэгхийсэн:“Е106059297гэсэнбайршлыгзаасангазартногоонөнгийнскрубербуюуалтугаахтөхөөрөмжбайхбаугтөхөөрөмжийнмоторынгинжхэсгийгМэргэжлийнхяналтынерөнхийгазрын14666дугаарынлацаарлацадсанбайсныггэрэлзургийнаргаарбэхжүүлэнавав...”гэсэнтэмдэглэл[],

-ХэргийнгазрынүзлэгхийсэнЭрүүгийнцагдаагийнхэлтсийнмөрдөгч,цагдаагийнахлахдэслэгчынгэрчээрөгсөн:“...Хэргийнгазарталтугаахтөхөөрөмжбуюускрубермоторихбиехоёрыгхолбосонбайсан.Мэргэжлийнхяналтынгазрынлацыгүзлэгийнтэмдэглэлдтусгасан...”гэхмэдүүлэг[27]зэргээрнотлогдожбайхтулхуульёсныөмчлөгчидньбуцаанолгохньзүйтэй.

Мөншинжээчийндүгнэлтээргэмтхэргийнулмаасөртөгдсөнталбайдтехникийнболонбиологийннөхөнсэргээлтхийхзардлынхэмжээнь1,01,224төгрөггарсанбашүүгдэгчньтехникийннөхөнсэргээлтийгхийснийэцэсттухайнгазраастехникээавчгарсанболохньтогтоогдожбайхтулхоруршгийгарилгасангэжүзсэнтулнөхөнтөлөгдсөндтооцов.

Гурав.Шүүгдэгчидхүлээлгэхэрүүгийнхариуцлагынталаар.

ШүүхшүүгдэгчМ.*******тэрүүгийнхариуцлагабуюуялшийтгэхдээЭрүүгийнхуулийнхуульёсны,шударгаёсны,гэмбуруугийнзарчмыгбаримтлангэмтхэрэгүйлдсэннөхцөлбайдал,учирсанхохирол,хоруршгийншинжчанар,гэмтхэрэгүйлдсэнхүнийхувийнбайдал,эрүүгийнхариуцлагынхөнгөрүүлэх,хүндрүүлэхнөхцөлбайдлыгталбүрээсньхаргалзанэрүүгийнхариуцлагахүлээлгэхньзүйтэйбайна.

ШүүгдэгчидэрүүгийнхариуцлагаоногдуулахадЭрүүгийнхуулийнерөнхийангийн6.5дугаарзүйлийн1.1дэххэсэгтзаасан“тохиолдлыншинжтэйнөхцөлбайдлынулмаасанхудаагаагэмтхэрэгүйлдсэн”1.2дахьхэсэгтзаасан“гэмтхэрэгүйлдснийдараа...учруулсанхохирлыгнөхөнтөлсөн”болонтүүнийхувийнбайдалзэргийгялхөнгөрүүлэнүзэхнөхцөлбайдалдхаргалзанүзсэн.ХаринЭрүүгийнхуулийнерөнхийангийн6.6дугаарзүйлдзаасанхүндрүүлэхнөхцөлбайдалтогтоогдохгүйбайна.

Шүүхийнэрүүгийнхариуцлагыншатандоролцсонулсыняллагчийнзүгээс:“...ШүүгдэгчМ.*******ыгтусгайзөвшөөрөлгүйгээрашигтмалтмалынэрэлхайгуулолборлолтявуулсангэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайдтооцсонтултүүндэрүүгийнхариуцлагахүлээлгэхүндэслэлтэйбайна.Эрүүгийнхариуцлагахүлээлгэхэдхөнгөрүүлэхболонхүндрүүлэхнөхцөлбайдалтогтоогдоогүй.ШүүгдэгчМ.*******ньанхудаагаагэмтхэрэгүйлдсэн.Гэмтхэргийнулмаасучруулсанхохиролхоруршгийгарилгасан.ТөрийнбайгууллагынбуруутайүйлажиллагаагэмтхэрэгүйлдэхэднөлөөлсөнзэрэгнөхцөлбайдалзэргийгхаргалзажүзээдшүүгдэгчМ.*******тЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснаар6000нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу6,000,000төгрөгөөрторгохялоногдуулахсаналтайбайна.Тусторгохялыгтүүнийхөрөнгөорлого,цалинхөлсзэргийгхаргалзажүзээджилийнхугацаандхэсэгчлэнтөлүүлэхсаналтайбайна.ШүүгдэгчМ.*******ньэнэгэмтхэргийнулмаасцагданхоригдсонхоноггүй.Хувийнбаталгааавахтаслансэргийлэхаргахэмжээавагдсан.Шүүхийншийдвэрхүчинтөгөлдөрболоххүртэлтүүндавсанхувийнбаталгааавахтаслансэргийлэхаргахэмжээгхэвээрүргэлжлүүлэхсаналтайбайна.Энэхэрэгтэдмөрийнбаримтаархураанавсан,битүүмжилсэнэдхөрөнгөбайхгүй.Прокурорыншийдвэрээр112УНЦулсындугаартай“Вейвэн-2529к”маркийнөөрөөбуулгагчавтомашин,УНСулсындугаартай,“Вейвэн-ND25”өөрөөбуулгагчавтомашин,0170УНИулсындугаартай,“ХьюндайПортер”маркийнавтомашин,УНулсындугаартай,“ХьюндайРобекс”80ЛСмаркийнэкскаваторыншилжилтхөдөлгөөнийгхязгаарласан.Шилжилтхөдөлгөөнхязгаарлалтхийсэнтогтоолыгтустусхүчингүйболгохсаналтайбайна.Эрүүгийнхуулийн7.5дугаарзүйлийн,4дэххэсэгтзаасныдагуугэмтхэрэгүйлдэхэдашигласанбичигбаримтгүй,улсындугааргүй“Кат-*******”маркийнэкскаваторыгүнэболох*******0,000,000төгрөгийгшүүгдэгчМ.*******оосгаргуулж,гэмтхэргийнулмаасгарсанмөрдөншалгахажиллагаанызардалболох“ЭкоИнженеринг”ХХК-ныбайгальорчинүнэлгээнийдүгнэлтийнажлынхөлс5,000,000төгрөгийгнөхөнтөлөхөдзарцуулжилүүгарсан195,000,000төгрөгийгулсынорлогодоруулахсаналтайбайна”гэсэнэхнийсаналыг;

-Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийндахьхэсэгтзааснааргэмтхэрэгүйлдэхдээашигласантехникхэрэгслийнүнийггаргуулахаарзаажөгсөн.Хэрэгт480,000,000төгрөгийнүнэлгээтогтсон4техникхэрэгсэлдшилжилтхөдөлгөөнийгхязгаарласан.Тухайн4техникхэрэгслийггэмтхэрэгүйлдэхдээашигласанашиглаагүйзэргээрньялгажшүүгдэгчидашигтайбайдлааршийдвэрлүүлэхсаналгаргасан.Бичигбаримтгүй,улсындугааргүй“Кат-*******”маркийнэкскаваторынүнийгяагаадгаргуулъягэжбайгgавэ?гэхээртухайнэвдэгдсэнгазрындэргэдньбайсан.Тухайнтехникхэрэгслээргазрынхэвлийдхалдсанньхэргийнгазрынүзлэгээртогтоогддог.Гэмтхэрэгүйлдэхэдашигласантехникхэрэгсэлийггаргуулахньзүйтэй.Гаргуулжбайгаатехникийнүнээсмөрдөншалгахажиллагаанызардалболонгэмтхэргийнулмаасучруулсанхохирол,хоруршгийгнөхөнтөлөхөдзарцуулаадилүүгарсныгулсынтөсөвтшилжүүлнэгэжзаасанучраасКат-*******”маркийнэкскаваторыгүнэболох*******0,000,000төгрөгийгшүүгдэгчМ.*******оосгаргуулж,гэмтхэргийнулмаасгарсанмөрдөншалгахажиллагаанызардалболох“ЭкоИнженеринг”ХХК-ныбайгальорчныүнэлгээнийдүгнэлтийнажлынхөлс5,000,000төгрөгийгХаанбанкны5*******129212тоотдансандоруулж,илүүгарсан195,000,000төгрөгийгулсынорлогодоруулахсаналтайбайна.Иймдөмнөхсаналаадэмжижбайна”гэсэнхоёрдахьэрүүгийнхариуцлагынсаналыггаргасан.[28]

Хариншүүгдэгчийнөмгөөлөгчийнзүгээс:“Эрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзаасангэмтхэрэгтулсыняллагчийнзүгээс6,000,000төгрөгөөрторгохялоногдуулахялынсаналхэлжбайна.Саябиднар4,000,000төгрөгийнхохиролтөлөхгэжнилээнзүдэрсэн.Прокурорынзүгээсанхудаагаагэмтхэрэгүйлдсэн.Төрийнбайгууллагынбуруутайүйлажиллагаанаасболжгэмтхэрэггарахаднөлөөлсөн.Өмгөөлөгчийнзүгээсбасиймнөхцөлбайдалбайгаагэжүзэжбайна.Хохирол,төлбөрийнасуудалдээр4ширхэгавтомашинбайсан.Ашигч,портер,экскваторзэргийншилжилтхөдөлгөөнийгхязгаарласан.Үүнийгхүчингүйболгуулахшийдвэрийгдэмжижбайна.ХаринКат-*******маркийнэкскваторынхуульёсныэзэмшигчньүнэлгээхийлгэхэдбайгаагүй.Дээрхгурвантехник,хэрэгслийншилжилтхөдөлгөөнийгхүчингүйболгосонболадилханКат-*******маркийнтехник,хэрэгслийншилжилтхөдөлгөөнийгхүчингүйболгуулахсаналтайбайна.Яагаадгэвэлтухайнтехникхэрэгслийгашиглаадолборлолтхийгээдтүүнээсээашиголсонзүйлогтбайхгүй.Хамгийнсүүлднөхөнсэргээлтхийхэдашигласан.Тухайнтехникийгашиглаадшүүгдэгчньямарашигорлогоолсонюмбэ?Энэбайдлыгшүүхмөнхаргалзажүзэхийгхүсэжбайна.Дөрвөнтехникхэрэгслийгадилханавчүзэххэрэгтэй.Шинжээчийндүгнэлтдээр5,000,000төгрөггарсанбайдаг.Үүнийгиргэнийжурмааршийдвэрлэжөгнөүү.Мөнторгохялындоодхэмжээгоногдуулжөгөхийгхүсэжбайна”гэсэнэхнийдүгнэлтийг;

-*******0,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэнКат-*******маркийнтехникньэвдэгдсэнгазрынхажуудбайсангэжхэлээдбайна.Шинжээчийндүгнэлтдээругаасааэвдэгдсэнгазарбайсныгтогтоосон.Тэгэхээрэнэхүнямарнэгэнбайдлаартехникхэрэгслийгашиглаадашигорлогоолоогүй.Эвдэгдсэнгазрыгэргүүлжсэргээнзассан.Өмнөхгазрыгсэргээхгэжтухайнтехникийгашигласанбайхыгүгүйсгэхгүйгэхдэээнэболашиголохоорбишсэргээнзасахааргазрынхэвлийдхалдсан.Харинчөөртхамааралгүйгазруудыгсэргээнзасаадявсанасуудалбайдаг.Энэбайдлуудыгшүүххаргалзажүзэхийгхүсэжбайна.Бусадпрокурорынгаргасансаналуудтаймаргаадбайхзүйлалга.Шинжээчийндүгнэлтийн5,000,000төгрөгийгиргэнийжурмааршийдвэрлүүлэхболомжтой”гэсэнхоёрдахьөмгөөллийндүгнэлтийгхийжээ.[29]

Шүүхээсэрүүгийнхариуцлагаоногдуулахдаашүүгдэгчийнөмгөөлөгчийнэрүүгийнхариуцлагынталаархидүгнэлтийгхаргалзанүзэж,шүүгдэгчидтухайнзүйл,ангидзаасанторгуулийнялшийтгэлийнхамгийнбагахэмжээгээрбуюу5400нэгжтэйтэнцүүхэмжээнийтөгрөгөөрторгохялшийтгэлоногдуулахньтохирногэжүзсэн.

ИймдЭрүүгийнхуулийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснааршүүгдэгчМ.*******т5400нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу5,400,000/тавансаядөрвөнзуунмянга/-нтөгрөгөөрторгохялоногдуулж,шүүгдэгчийнхөрөнгө,цалинхөлс,бусадорлогоолохболомжийгхаргалзанторгохялыг/гурав/жилийнхугацаандхэсэгчлэнтөлүүлэхээртогтоон,шүүгдэгчторгохялыгшүүхээстогтоосонхугацаандбиелүүлээгүйболшүүхбиелэгдээгүйторгохялын15нэгжтэйтэнцэххэмжээтэйтөгрөгийг1хоногоортооцож,хорихялаарсолихыгтүүнданхаарууланшийдвэрлэсэнболно.

ШүүгдэгчМ.*******турьдавсанхувийнбаталгаагаргуулахтаслансэргийлэхаргахэмжээгшийтгэхтогтоолхүчинтөгөлдөрболтолхэвээрхэрэглэхньхуульднийцнэ.

ЭнэхүүгэмтхэргийнулмаасшүүгдэгчМ.*******ньцагданхоригдсонхоноггүй,хэрэгтэдмөрийнбаримтаархураагданирсэнзүйлгүй,битүүмжилсэнхөрөнгөгүйболохыгтустусдурьдвалзохино.

Эрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн6.2дугаарзүйлийн1,2,4,6.6,6.7,6.8дугаарзүйлийн1,4,6.10,6.1,7.1дүгээрзүйлийн1,2дахьхэсэгттустусзаасныгудирдлагаболгонТОГТООХнь:

1.Шүүгдэгч*******овогт*******ийн*******ыгЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзаасан“Тусгайзөвшөөрөлгүйгээр,ашигтмалтмалынэрэлхайгуул,олборлолтявуулж,газрынхэвлийдхалдсан”гэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайдтооцсугай.

2.Эрүүгийнхуулийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснааршүүгдэгчМ.*******т5400нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу5,400,000/тавансаядөрвөнзуунмянга/-нтөгрөгөөрторгохялоногдуулсугай.

.Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн5.дугаарзүйлийн4дэххэсэгтзааснааршүүгдэгчийнхөрөнгө,цалинхөлс,бусадорлогоолохболомжийгхаргалзанторгохялыг/гурав/жилийнхугацаандхэсэгчлэнтөлүүлэхээртогтоосугай. 

4.Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн5.дугаарзүйлийн5дахьхэсэгтзааснааршүүгдэгчторгохялыгшүүхээстогтоосонхугацаандбиелүүлээгүйболшүүхбиелэгдээгүйторгохялын15нэгжтэйтэнцэххэмжээтэйтөгрөгийг1хоногоортооцож,хорихялаарсолихыгтүүнданхааруулсугай.

5.Байгальорчныгхамгаалахтухайхуулийн49дүгээрзүйлийн1,2.5,2.6,дахь хэсэгттустусзааснаарэнэхүүгэмтхэргийнулмаасшүүгдэгчМ.*******ынхуульбусашиглалтаасөртөгдсөнэдэлбэргазарт771төгрөг,газрынхэвлийд917,075төгрөг,усанорчиндучруулсанхохиролд,124,198төгрөг,нийт4,042,044/дөрвөнсаяхориндөрвөнмянгадөчиндөрвөн/төгрөгийгшүүгдэгчээсгаргуулахааршийдвэрлэснийгшүүгдэгчМ.*******ньБайгальорчин,уурамьсгалынсанднөхөнтөлснийгдурьдсугай.

6.Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийн1,2,,4дэххэсэгттустусзааснаарэнэгэмтхэргийнулмаасшилжилтхөдөлгөөнийгхязгаарласан112УНЦулсындугаартай“Вейвэн-2529к”маркийнөөрөөбуулгагчавтомашин,УНСулсындугаартай,“Вейвэн-ND25”өөрөөбуулгагчавтомашин,0170УНИулсындугаартай,“ХьюндайПортер”маркийнавтомашин,УНулсындугаартай,“ХьюндайРобекс”80ЛСмаркийнэкскаваторыншилжилтхөдөлгөөнийгхязгаарласантогтоолыгтустусхүчингүйболгож,

а/хөрөнгийнүнэлгээгээр50,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэн112УНЦулсындугаартай“Вейвэн-2529к”маркийнөөрөөбуулгагчавтомашин,

-хөрөнгийнүнэлгээгээр50,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэнУНСулсындугаартай,“Вейвэн-ND25”маркийнөөрөөбуулгагчавтомашиныгтустусхуульёсныөмчлөгч,эзэмшигч*******овогтойад/РД:ЙЮ86112910/буцаанолгож;

б/0170УНИулсындугаартай,“ХьюндайПортер”маркийнавтомашиныгөмчлөгч,эзэмшигчДолжиновогтойт/РД:ЙЭ88*******0705/буцаанолгож;

в/хөрөнгийнүнэлгээгээр180,000,000төгрөгөөрүнэлэгдсэнУНулсындугаартай,“ХьюндайРобекс”80ЛСмаркийнэкскаваторыгхуульёсныөмчлөгч,эзэмшигчНацагдоржовогтойЖанцансамбууд/РД:ТВ7804097/тустусбуцаанолгож,

-бичигбаримтгүй,улсындугааргүй,“Кат-*******”маркийнэкскаваторыг*******овогтойад/РД:ЙЮ86112910/буцаанолгож,хөрөнгийнүнэлгээгээртогтоогдсон*******0,000,000/хоёрзуунсая/төгрөгийгшүүгдэгчМ.*******оосгаргуулан,хэрэгхянаншийдвэрлэхажиллагаанызардалдБайгальорчныүнэлгээ,зөвлөгөөний“ЭкоИнженеринг”ХХК-ны2*******0оны10дугаарсарын*******-ныөдрийн7дугаартайдүгнэлтийнажлынхөлс5,000,000/тавансая/төгрөгийгтускомпанийХаанбанкны5*******129212тоотдансандоруулж,үлдэгдэл195,000,000/нэгзуунерэнтавансая/төгрөгийгУлсынтөсөвторлогодоруулсугай.

7.ШүүгдэгчМ.*******турьдавсанхувийнбаталгаагаргуулахтаслансэргийлэхаргахэмжээгшийтгэхтогтоолхүчинтөгөлдөрболтолхэвээрхэрэглэсүгэй.

8.ШүүгдэгчМ.*******ньэнэгэмтхэргийнулмаасцагданхоригдсонхоноггүй,хэрэгтэдмөрийнбаримтаархураагданирсэнзүйлгүй,битүүмжилсэнхөрөнгөгүйболохыгтустусдурьдсугай.

9.Эрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн6.1дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснааршүүхийншийдвэрийгуншижсонсгосноосхойш15хоногийндоторшийдвэрийнагуулгыгбүрэнэхээр,бичгээрүйлдэжулсыняллагч,шүүгдэгч,хохирогчнартгардуулахыгшүүгчийнтуслахаддаалгасугай.

10.Эрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн8.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснаарпрокурор,дээдшатныпрокурор,оролцогчшийтгэхтогтоолыгэсзөвшөөрвөлтогтоолыггарданавсанбуюуэнэхуулийн11.9дүгээрзүйлдзаасныдагуухүргүүлснээсхойш14хоногийндотораймгийнЭрүү,Иргэнийхэргийндавжзаалдахшатнышүүхэдгомдол,эсэргүүцэлгаргажболохыгдурьдсугай.

 

 

             ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ                             Ц.АМАРГЭРЭЛ