Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/
Шүүгч	Цэрэнчимэдийн Амаргэрэл
Хэргийн индекс	175/2022/0074/Э
Дугаар	2022/ШЦТ/77
Огноо	2022-05-11
Зүйл хэсэг	24.2.1.,
Улсын яллагч	Т.Нансалмаа

Холбоотой шийдвэрүүд

Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ийн Шийтгэх тогтоол

2022 оны 05 сарын 11 өдөр

Дугаар 2022/ШЦТ/77

МонголУлсыннэрийнөмнөөс

аймагдахьсумдундынЭрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийншүүххуралдааныгЕрөнхийшүүгчЦ.Амаргэрэлдаргалж,

шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаӨ.Энх-Амар,

улсыняллагчТ.Нансалмаа,

шүүгдэгч*******,

шүүгдэгчийнөмгөөлөгчГ.Амартүвшиннарыгтустусоролцуулантусшүүхийнхуралдааны“А”танхимднээлттэйявуулсанхуралдаанаараймгийнПрокурорынгазраасЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгттусзааснааряллахдүгнэлтүйлдэжирүүлсэн*******овогт*******ын*******тхолбогдохэрүүгийн2131001270026дугаартайхэргийг2022оны03дугаарсарын04-нийөдөрхүлээнавч,хянанхэлэлцэв.

Шүүгдэгчийнбиеийнбайцаалт:

Монголулсыниргэн,*******оны*******дугаарсарын13-ныөдөраймгийнсумандтөрсөн,*******настай,эрэгтэй,дээдболовсролтой,ойнинженермэргэжилтэй,хувиараахөдөлмөрэрхэлдэг,амбүл5,эхнэр,3-с11насны3хүүхдийнхамт*******хот,*******дүүрэг24дүгээрхороо,2,23дугаарбайрнытоотодоршинсууххаягтай,урьдаймагдахьсумдундынэрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийн2003оны10дугаарсарын10-ныөдрийн173дугаартайшийтгэхтогтоолоор2002оныЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн145дугаарзүйлийн145.2дахьхэсэгтзааснаар1жилийнхорихялоногдуулж,1жилийнхугацаагаартэнсэнхянанхаргалзажбайсан,аймагдахьсумдундынэрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийн2018оны08дугаарсарын01-нийөдрийн169дугаартайшийтгэхтогтоолоорЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснаар5400нэгжээрторгохялаартустусшийтгүүлжбайсан,*******овогт*******ын*******,/РД:МЕ84*******1314/;

Холбогдсонхэргийнталаар/яллахдүгнэлтээр/

Шүүгдэгч*******нь2021оны05дугаарсарын05-ныөдөраймгийнсумын2дугаарбагийннутагдэвсгэр"Харгана”гэхгазарттусгайзөвшөөрөлгүйгээралтолборлохзорилгоорхуульбусаарашигтмалтмалынэрэлхайгуул,олборлолтявуулсангэхгэмтхэрэгтхолбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэг.Гэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайэсэхталаар.

ШүүххэргийнбодитбайдлыгтогтоохзарчмындагууЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн1.7дугаарзүйлийн3-дзааснаарталуудынмэтгэлцээндээршинжлэнсудалсаннотлохбаримтынхүрээндшүүгдэгч*******нь2021оны05дугаарсарын05-ныөдөраймгийнсумын2дугаарбагийннутагдэвсгэр"Харгана”гэхгазарттусгайзөвшөөрөлгүйгээралтолборлохзорилгоорхуульбусаарашигтмалтмалынэрэлхайгуул,олборлолтявуулсангэмтхэргийгүйлдсэнүйлбаримттогтоогдож,уггэмтхэрэгтшүүгдэгч*******гэмбуруутайболохньнотлогдонтогтоогдлоогэжшүүхдүгнэв.

Энэхүүүйлбаримтньшүүххуралдаанааршинжлэнсудлагдажхэлэлцэгдсэндоорхнотлохбаримтуудаархангалттайнотлогдонтогтоогдсонболно.Үүнд:

1.Шүүхийнхэлэлцүүлэгтшүүгдэгч*******ынөгсөн:“БиаймгийнсумынХарганагэхгазар2021оны04дүгээрсарын25,26-ныөдрүүдэдочсонюм....техниктэйзасвархийжбайхадтанарэндажиллахгүй,техникээбуцаагэсэнюм.Нөхөрлөлийнгэрээбайгуулахыгхүлээжочсон.Эхнэрийннэрдээрэкскаваторыгянзалждуусчихаадгэрийнойролцоохөлдүүгазрыгухажугаасан,юмгараагүйюмөө.Маргаашньцагдаанартанайтехникхөдөлсөнбайнагээдмөрөөрньяваадзурагавчбаримтжуулсангээдбаригдсан.НэгтехникньТэнгисийнх,нөгөөньБуянзаяагийнхашиглаагүй.ХаринЗолзаяагийннэрдээрхийгашигласан.Хүмүүсньирээдтехникээаваадявсан...”гэхмэдүүлэг

[1],

2.Хохирогч2021оны06дугаарсарын21-нийөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...*******гэххүнийгнэгнутагусныхүнгэдгээртанина.Садантөрлийнхолбообайхгүй.Байгальорчиндучирсанхохирлыгнэхэмжилжбайна...”гэхмэдүүлэг

[2],

3.Иргэнийнэхэмжлэгчийнмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...Би92-56УБулсындугаартай“HYUNDAI290-7”маркийнэкскаваторыг2021оны03дугаарсард*******аасзээлээрхудалдажавсанюм.Тухайнүедтэрэкскаваторньэвдрэлтэйаймгийнсумыннутаг“Харгана”гэхгазартбайсанбөгөөдбизасвархийжаваадДархан,*******чиглэлийнзамынажилдгэрээгээражилхийхээртөлөвлөжбайсанюм.Тэгээдтухайнүедзасвархийхсанхүүгийнболомжгүйбайсанболохоор*******ахынгадаабайлгажбайсан.Битухайнүедэкскаваторооашиглажзөвшөөрөлөгөөгүйбөгөөдминийэкскаватормоторындоодангиэвдэрсэнявахгүйбайсан.Одоочгэсэнтухайнгазартааэвдэрсэнхэвээрээбайгаабөгөөд2021оны6дугаарсардболонихборооныүерээрусандурсажхайргаддарагдсанбайсныгньби*******ахыггуйжтухайнгазартньусандурсчихааргүйгазартгаргуулсан.Гэхдээбиөөрөөтэндочижхараагүй.*******ньманайтөрсөнэгчийннөхөручирзээлээравсан.Бинэрдээрээшилжүүлжаваадбанкнаасзээлавчшаардлагатайэдангийгньавчтавьжянзлаадтэрнээсгарсанзардлыгньхасаадтухайүедүнэхөлсөөярилцъягэжтохиролцожавсан.Тэрэкскаваторынмоторболонбусадявахэдангиудньэвдэрсэнгэжнададхэлжбайсан.Биодоохүртэлзасуулжавччадаагүй.*******ньаймаг,сумын2дугаарбагийннутагдэвсгэрээсминийэкскаваторыгашиглажхуульбусаарашигтмалтмалолборлоогүй.Учиртухайнүедминийэкскаваторэвдэрхийбайсан.Одоочтухайнгазартааэвдэрхийхэвээрээбайгааюм.Өөрямарнэгэнгомдолсаналбайхгүй”гэхмэдүүлэг

[3],

4.Иргэнийнэхэмжлэгч2021оны11дүгээрсарын08-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...9992УРулсындугаартай“ХюньдайРобекс”маркийнэкскаваторминийэзэмшлийнхбайгааюм.Нададгомдолсанал,нэхэмжлэхзүйлбайхгүй”гэхмэдүүлэг

[4],

5.Иргэнийхариуцагч2021оны*******дугаарсарын08-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“HyundaiR300LC-9S”маркийн17-10УБулсындугаартайэкскаваторыгманайнөхөрхудалдажавсангэсэн,хэдэнтөгрөгөөр,хэзээ,хэнгэдэгхүнээсхудалдажавчбайсанэсэхийгсайнсанахгүйбайна.Дээрхэкскаваторньминийнэрдээрбүртгэлтэйбайдагболовчманайнөхөр*******эзэмшиж,ашигладаг”гэхмэдүүлэг

[5],

6.Гэрч2022оны01дүгээрсарын03-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“...аймгийнсумын2дугаарбагыннутагХарганагэхгазартягтэрөдөрболбайгаагүй,2хоногийнөмнөсумынтөвдбайсан.Бихамтарчажиллуулаагүй.Би*******ахадерөнхийдөөойрзуурынхийхажилдтусалжцалинхөлсавдагбөгөөдтухайнүедтехникхэрэгслүүдийгньхариуцажбайсан.*******ахтухайнгазартажиллаадүзгэжхэлсэн.*******ахажиллаадүзгэжхэлсэнболохоорньзөвшөөрөлтэйбайхгэжбодсон.Учирньбичилуурхайгаарсумороннутагтайгэрээбайгуулж,тухайнгазартнөхөнсэргээлтхийжажилланагэжярьжбайсан”гэхмэдүүлэг

[6],

7.Гэрч2021оны10дугаарсарын28-ныөдөрмөрдөншалгахажиллагаанышатандөгсөн:“Би*******ахыгтанина.Нилээнхэдэнжилийнөмнөаймгийнсумандтанилцажбайсан.ТэрэкскаваторӨвөрхангайнБуянзаяагэдэгхүнийх,тухайнүедтэрэкскаваторыгхудалдахзорилготойбайсан.Тэгээд*******ахад“танайнаагуурчиньэкскаваторхудалдажаваххүнбайнауу,үүнийгбитаньрууявуулчихья,зараадөгөөчээ”гэхэд*******“юучгэсэнявуулчихгүйюудаа,энүүгээрэкскаваторсонирхсонхүнбайвал,болволзараадөгье”гэснийдагуубитухайнэкскаваторыг2021оны04дүгээрсарындундуурөгчявуулсан.Тухайнүед“Харгана”гэдэггазарт“уурхайажиллуулахгэжбайгаахүнсонирхожбайна”гэхээрнь“найдвартайхүнболтаөгчихгүйюу”гэжбихэлсэн.Тэгээдтэрэкскаваторыг“Харгана”гэдэггазаравчочуулсанбөгөөд*******ахтайэкскаваторавахаарярьжбайсанхүннь“тэрнутгийнхүнбишнайдвармуутайюмбайна”гэжхэлэхээрнь“танаанаахаржхандаадбайлгажбай,биболомжтойболохоорооэкскаваторооочижавъя”гэжхэлсэн.аймгийнсумыниргэн*******гэгчидэкскаваторхудалдахболонтүрээсээрашиглуулжбайсанзүйлбайхгүй.Ажиллуулжхэрэглэсэнзүйлбайгаагүй”гэхмэдүүлэг

[7],

8.“”ХХК-нийШинжээчийнДүгнэлтхэсэгт:“Иргэн*******ыналташиглахүйлажиллагааныулмаасбайгальорчиндучруулсанхохирлынхэмжээгэвдрэлдөртсөн0.12гаталбайнхэмжээндтооцоолоходнийтэдэлбэргазартжилийн13,900төгрөг,газрынхэвлийнхохирол1,145,900төгрөг,хөрсөнбүрхэвчид608,580төгрөг,ургамланнөмрөгт1,

355,100төгрөгнийт

3,123,480(Гурвансаянэгзуунхорингурванмянгадөрвөнзууннаян)

төгрөгөөрхэмжигдэжбайна”

гэхдүгнэлт

[8],

Тусталбайд1132м³эзлэхүүнбүхий(ухашийгналуулах,овоолгыгхэлбэршүүлэх,шимтхөрсөөрхучилтхийх)техникээрнөхөнсэргээхэд1,368,390төгрөг,биологийннөхөнсэргээлтхийхэд260810төгрөг,хяналт,мониторингийнзардалд114,000төгрөг,нийт

1,743,200(Нэгсаядолоонзуундөчингурванмянгахоёрзуу)-н

төгрөгшаардлагатайбайна.

9.2021оны12дугаарсарын20-ныөдрийн18-09-035/65дугаартайУлсынбайцаагчийнактанд:Газрынхэвлийдучруулсанхохирлынэкологи-эдийнзасгийнүнэлгээ1145900x2=2,291,800нөхөнтөлбөр(хоёрсаяхоёрзуунерэннэгэнмянганайманзуу)-нтөгрөг

Хөрсөндучруулсанхохирлынэкологи-эдийнзасгийнүнэлгээ608,580x3=1,825,740нөхөнтөлбөр(нэгсаянайманзуунхоринтаванмянгадолоонзуундөч)-нтөгрөгболжбайна.

Иргэн*******ынБайгальорчиндучруулсанхохирлыннийтнөхөнтөлбөр10,934,740төгрөг/арвансаяесөнзуунгучиндөрвөнмянгадолоонзуундөч/-нтөгрөгболжбайна”гэхдүгнэлт

[9],

10.“”ХХК-нийШинжээчийнДүгнэлтхэсэгт:“Угэкскаватор,алтугаахтөхөөрөмж,дизельцахилгаанүүсгүүрийнэвдрэл,гэмтэлтэйцаашидашиглахболомжгүймашинмеханизм,тоногтөхөөрөмжийгсэлбэгээрболонхаягдалтөмрийнүнээртооцождизельцахилгаанүүсгүүрийнүнийгзахзээлийнүнэцэнээртооцсоннийттухайнэдхөрөнгийнүнийгнэгтгэнтооцож2021оны06дугаарсарын29-нийөдрийнбайдлаар10,300,000төгрөгөөртогтоолоо”гэхдүгнэлт

[10],

11.“”ХХК-нийШинжээчийнДүгнэлтхэсэгт:“Угэкскаватор,алтугаахтөхөөрөмж,дизельцахилгаанүүсгүүрийнэвдрэл,гэмтэлтэйцаашидашиглахболомжгүймашинмеханизм,тоногтөхөөрөмжийгсэлбэгээрболонхаягдалтөмрийнүнээртооцождизельцахилгаанүүсгүүрийнүнийгзахзээлийнүнэцэнээртооцсоннийттухайнэдхөрөнгийнүнийгнэгтгэнтооцож2021оны06дугаарсарын29-нийөдрийнбайдлаар10,300,000төгрөгөөртогтоолоо”гэхдүгнэлт

[11],

12.2021оны11дүгээрсарын01-нийөдрийн“Капиталзууч”ХХК-нийШинжээчийнДүгнэлтхэсэгт:“

HyundaiRobex-3001LС”маркийн99-92УРулсындугаартайшарөнгийнэкскаватор/хуучирсан,өнгөүзэмж,чанарбайдалмуудсан/1ширхэг35,000,000төгрөг,“HyundaiR290L-7”маркийн92-56УБулсындугаартайшарөнгийнэкскаватор/хуучирсан,өнгөүзэмж,чанарбайдалмуудсан/1ширхэг28,000,000төгрөг,HyundaiR300LC-9S”маркийн17-10УБулсындугаартайшарөнгийнэкскаватор(хуучирсан,өнгөүзэмж,чанарбайдалмуудсан,сумэвдэрсэн)1ширхэг8,000,000төгрөг,Алтугаахтөхөөрөмж1ширхэг6,500,000төгрөг,дизельцахилгаанүүсгүүр1ширхэг450,000төгрөг,нийт72,100,000төгрөгболохыгтодорхойлов”гэхдүгнэлт

[12],

13.Шүүгдэгч*******ын2022оны02дугаарсарын10-ныөдөряллагдагчаарөгсөн:“...Яллагдагчаартатсанзүйлангийгхүлээнзөвшөөрчбайна.Өөрийнгэрбүлээтэжээхүүргээбиелүүлжявахдаагэмтхэрэгтхолбогдсонньүнэн.Нададэнэхэрэгтямарнэгэрхзүйнмаргаанбайхгүйүйлдсэнгэмтхэргээхүлээнзөвшөөрчбайгаахохиролтөлбөрийнбарагдуулна.Намайг2022оны02дугаарсарын*******-ныөдөрдуудсанболовчажиламжихгүйбайжбайгаадурьдшөнөирлээ.Биэрхзүйнмэдлэгбайхгүйгээсээиймгэмтхэрэгтхолбогдлооойлгонгэмшижбайна,бибуруузүйлхийсэн”гэхмэдүүлэг

[13],14.Хэрэгбүртгэлтийнхэрэгнээхтухаймөрдөгчийнтогтоол

[14],15.Гэмтхэргийнталаархигомдол,мэдээлэлхүлээнавсантэмдэглэл

[15],16.Хэргийнгазрынүзлэгхийсэнтэмдэглэл,гэрэлзургийнүзүүлэлт

[16],17.Шинжээчийндүгнэлттанилцуулсантэмдэглэл

[17],18.Эрүүгийнхэрэгүүсгэжяллагдагчаартатахтухайпрокурорынтогтоол

[18],19.Эрүүгийнхариуцлагахүлээжбайсанэсэхийгшалгаххуудас

[19],20.Хавтастхэргийнматериалтанилцуулсантухайтэмдэглэл

[20]зэрэгбичгийннотлохбаримтболно.

МөрдөгчдээрхнотлохбаримтуудыгЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуульдзаасанүндэслэлжурмындагууцуглуулж,бэхжүүлсэн,хуульдзаасаншаардлагыгхангасанбайхбөгөөдэнэхэрэгтхамааралтай,ачхолбогдолтойбайхтулшүүхийншийдвэрийнүндэслэлболгожшүүхүнэлэв.

Хавтастхэрэгтцугларсаннотлохбаримтуудааснотлохчадварааалдахболоншүүхээстогтоосонүйлбаримтыгүгүйсгэхнотлохбаримтбайхгүй,хэргийнүйлбаримтзүйлчлэлийнталаармаргаангүйболохыгдурьдахньзүйтэй.

Шүүгдэгч*******ынгэмтүйлдэлньЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзаасангэмтхэргийншинжийгбүрэнхангажбайхбөгөөдшүүхээсяллахдүгнэлтүйлдэжирүүлсэнхэргийнбүрдэлхангагдсан,нотолболзохихасуудлыгбүрэннотолсон,прокурорынзүйлчлэлхэргийнбодитбайдалтайтохирсонгэжүзлээ.

Хоёр.Гэмтхэргийнулмаасучруулсанхохирол,хоруршгийнталаар.

Энэхэрэгтхохирогчоортогтоогдсоннь(төрийнтөлөөлжхохирогчоортогтоогдсонболно)мөрдөнбайцаалтыншатандшүүгдэгчээсшинжээчийндүгнэлтээртогтоогдсонгазрынхэвлийдхалдсанэкологи-эдийнзасгийнүнэлгээгээртогтоогдсонхохирлыгнөхөнтөлүүлж,нэхэмжилмээрбайнагэжээ.

Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийн1-д“Гэмтхэрэгүйлдэжолсонхөрөнгө,орлогыг,эсхүлбусдадучруулсанхохирлыгнөхөнтөлүүлэхзорилгоор

гэмтхэргийнулмаасучруулсанхохиролтойтэнцэххэмжээнийхөрөнгө,орлогыггэмтхэрэгүйлдсэнхүн,хуулийнэтгээдийнхувьдногдоххөрөнгө,орлогоосалбадангаргуулна”гэж,

[21]

Байгальорчныгхамгаалахтухайхуулийн49дүгээрзүйлийн1,2.3,2.5,2.6,2.7,3,5.1,5.2дахьхэсэгттустусзааснаарэнэхүүгэмтхэргийнулмаасшүүгдэгч*******ынхуульбусашиглалтаасэдэлбэргазарт13,900төгрөг,газрынхэвлийд1,145,900төгрөг,хөрсөнбүрхэвчинд608,580төгрөг,ургамланнөмрөгт1,355,100төгрөг,нийт3,123,480учирсанбөгөөдгазрынхэвлийдучирсанбодитхохирлыг2дахиннэмэгдүүлэхээр1,145,900х2=2,291,800төгрөг,хөрсөндучирсанхохирлыг3дахиннэмэгдүүлэхээр608,500х3=1,825,740төгрөг,нийт10,934,740төгрөгнөхөнтөлснийгдурьдахньзүйтэй.

Харин/нөхөнсэргээлтийнзардал/1,740,200төгрөгийгшүүгдэгчээсгаргуулан,Байгальорчин,уурамьсгалынсандоруулахньхуульднийцнэгэжшийдвэрлэсэн.Шүүгдэгчийнзүгээснөхөнтөлөхөөилэрхийлсэнболно.

Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийн4дэххэсэгт:“

Гэмтхэрэгүйлдэжолсонэдзүйл,түүнийүнэ,гэмтхэрэгүйлдэхэдашигласантээврийнхэрэгсэл,уналга,галтзэвсэг,зэвсэг,тусгайланбэлтгэсэнзэвсгийнчанартайзүйлньтухайнгэмбуруутайэтгээдийнөмчлөлдбайсанньтогтоогдсонтохиолдолдтүүнийгхураанавчхадгалах,устгах,гэмтхэргийнхохиролнөхөнтөлөхөдзарцуулна”гэжтустусхуульчилсан.

Эрүүгийнхуулийнтусгайангидзаасанхүрээлэнбайгааорчиндаюултайүйлдлийгхэрэгжүүлэхявцдаатусгайзориулалтынтомоврынтехник,тээврийнхэрэгсэл,тоногтөхөөрөмжболонорчиндооаюулучруулжболохбусадхэрэгсэл,тусгайзориулалтынэдзүйлийгашиглахньгэмтхэргийннийгмийнхораюулыгнэмэгдүүлж,учруулаххохирлыгихэсгэхээрбарахгүйцаашидгэмтхэрэгүйлдэгдэхбодитойаюулзаналыгбийболгожбайдагтултүүнийгтасланзогсоох,цаашидэнэтөрлийнгэмтхэрэгүйлдэгдэхээссэргийлэх,мөнтиймбайдлааргэмтхэрэгүйлдэхээстатгалзуулахзорилгооргэмтхэрэгүйлдэхдээашигласантехник,хэрэгслийгхураанавчустгах,улсынорлогоболгох,хохиролтөлүүлэхэдзарцуулахаарЭрүүгийнхуульдзаасан.

ИймдЭрүүгийнхуулийнерөнхийангийн7.5дугаарзүйлийн1,4дэххэсэгттустусзааснаарэнэхүүгэмтхэрэгүйлдэхдээашигласан1710УБулсындугаартай,R300LC-9Sмаркийнэкскаваторыгхуульёсныэзэмшигч*******ынЗолзаяадбуцаанолгож,техникийнэдхөрөнгийнүнэлгээгээртогтоогдсон

8,000,000/наймансая/

төгрөгийгшүүгдэгч*******аасгаргуулан,Улсынтөсөвторлогодоруулахааршийдвэрлэхньзүйтэй.

Шүүгдэгч*******ынгэмтхэрэгүйлдэхдээашигласангэх2техникньбусдынөмчлөлдбайхтулхуульёсныөмчлөгчидньбуцаанолгож,техникийншинжээчийнүнэлгээгээргарсанзардлыггэмбуруутайэтгээдээсалбадангаргуулж,улсынорлогодоруулаххуулийнзохицуулалттайболовчгэмтхэрэгүйлдэхдээашигласангэх99-92УРулсындугаартай,“HyundaiRobex300”маркийнэкскаватор,92-56УБулсындугаартай,“Hyundai290”маркийнэкскаваторыггэмтхэрэгүйлдэхдээашигласанболоххавтастхэрэгтавагдсаннотлохбаримтаартустуснотлогдонтогтоогдохгүйбайхтулхуульёсныэзэмшигчТуваанжавынБуянзаяа,*******ынТэнгиснартбуцаанолгохньзүйтэйгэжүзсэн.

Гурав.Шүүгдэгчидхүлээлгэхэрүүгийнхариуцлагынталаар.

Шүүхшүүгдэгч*******тэрүүгийнхариуцлагабуюуялшийтгэхдээЭрүүгийнхуулийнхуульёсны,шударгаёсны,гэмбуруугийнзарчмыгбаримтлангэмтхэрэгүйлдсэннөхцөлбайдал,учирсанхохирол,хоруршгийншинжчанар,гэмтхэрэгүйлдсэнхүнийхувийнбайдал,эрүүгийнхариуцлагынхөнгөрүүлэх,хүндрүүлэхнөхцөлбайдлыгталбүрээсньхаргалзанэрүүгийнхариуцлагахүлээлгэхньзүйтэйбайна.

Шүүгдэгч*******тэрүүгийнхариуцлагаоногдуулахадЭрүүгийнхуулийнерөнхийангийн6.5дугаарзүйлийн1.2дахьхэсэгтзаасан“...гэмтхэрэгүйлдсэнийдараабайгальэкологидучирсанхохирлыгнөхөнтөлсөн”,гэмбуруугаахүлээнзөвшөөрсөнзэргийгхөнгөрүүлэхнөхцөлбайдалдхаргалзанүзсэнбаэнэзүйлийн6.6дугаарзүйлдзаасанхүндрүүлэхнөхцөлбайдалтогтоогдохгүйбайна.

Шүүхээсшүүгдэгчийнөмгөөлөгчийнторгохялынхамгийндоогуурсонгожхэрэглэжөгөхийгхүссэнөмгөөллийндүгнэлтийгэрүүгийнхариуцлагаоногдуулахдаахаргалзанүзсэнболовчшүүгдэгчньэнэтөрлийнгэмтхэргийг2018ондүйлдэж,торгохялындоодхэмжээбуюу5400нэгжтэйтэнцэххэмжээнийтөгрөгөөрторгуулжбайсанньөмнөхгэмтүйлдэлдээдүгнэлтхийгээгүйньтүүнийхувийнбайдалдньямарнэгхэмжээгээрнөлөөлнөгэжшүүхүзсэн.

Иймдулсыняллагчийнсаналболгосонторгуулийнялаасдоогуурбуюушүүгдэгч*******тЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснаар6000нэгжтэйтэнцүүхэмжээнийбуюу6,000,000/зургаансая/төгрөгөөрторгохялоногдуулж,түүнийхөрөнгө,цалинхөлс,бусадорлогоолохболомжийгхаргалзанторгохялыг1/нэг/жилийнхугацаандхэсэгчлэнтөлөхийгдаалган,торгохялыгшүүхээстогтоосонхугацаандбиелүүлээгүйболбиелэгдээгүйторгохялын15нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу15,000төгрөгийгнэгхоногоортооцож,хорихялаарсолихыгтүүнданхаарууланшийдвэрлэсэн.

Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн5.3дугаарзүйлийн5дахьхэсэгтзааснааршүүгдэгчньторгохялыгшүүхээстогтоосонхугацаандбиелүүлээгүйболбиелэгдээгүйторгохялын15нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу15,000төгрөгийгнэгхоногоортооцож,хорихялаарсолихыгтүүнданхааруулав.

Шүүгдэгч*******ньэнэгэмтхэргийнулмаасцагданхоригдсонхоноггүй,болохыгдурьдахньзүйтэй.

Энэхүүхэргийнулмаасэдмөрийнбаримтаархураагдсан1ширхэгСиди-гхавтастхэргийнархивтхадгалаххугацаадуусталхадгалбалзохино.

Шүүгдэгч*******турьдавсанхувийнбаталгаагаргуулахтаслансэргийлэхаргахэмжээгшийтгэхтогтоолхүчинтөгөлдөрболтолхэвээрхэрэглэхньхуульднийцнэ.

Эрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн36.2дугаарзүйлийн1,2,4,36.6,36.7,36.8дугаарзүйлийн1,4,36.10,36.13,37.1дүгээрзүйлийн1,2дахьхэсэгттустусзаасныгудирдлагаболгонТОГТООХнь:

1.Шүүгдэгч*******овогт*******ын*******ыгЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзаасан“Тусгайзөвшөөрөлгүйгээрашигтмалтмалынэрэлхайгуул,олборлолтявууланхуульбусааргазрынхэвлийдхалдсан”гэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайдтооцсугай.

2.Эрүүгийнхуулийнтусгайангийн24.2дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснааршүүгдэгч*******т6000нэгжтэйтэнцүүхэмжээнийбуюу6,000,000/зургаансая/төгрөгөөрторгохялоногдуулсугай.

3.Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн5.3дугаарзүйлийн4дэххэсэгтзааснааршүүгдэгч*******ынхөрөнгө,цалинхөлс,бусадорлогоолохболомжийгхаргалзанторгохялыг1/нэг/жилийнхугацаандхэсэгчлэнтөлөхүүрэгхүлээлгэсүгэй.

4.Эрүүгийнхуулийнерөнхийангийн5.3дугаарзүйлийн5дахьхэсэгтзааснааршүүгдэгчньторгохялыгшүүхээстогтоосонхугацаандбиелүүлээгүйболбиелэгдээгүйторгохялын15нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу15,000төгрөгийгнэгхоногоортооцож,хорихялаарсолихыгтүүнданхааруулсугай.

5.Байгальорчныгхамгаалахтухайхуулийн49дүгээрзүйлийн1,2.3,2.5,2.6,2.7,3,5.1,5.2дахьхэсэгттустусзааснаарэнэхүүгэмтхэргийнулмаасшүүгдэгч*******ынхуульбусашиглалтаасэдэлбэргазарт13,900төгрөг,газрынхэвлийд1,145,900төгрөг,хөрсөнбүрхэвчинд608,580төгрөг,ургамланнөмрөгт1,355,100төгрөг,нийт3,123,480учирсанбөгөөдгазрынхэвлийдучирсанбодитхохирлыг2дахиннэмэгдүүлэхээр1,145,900х2=2,291,800төгрөг,хөрсөндучирсанхохирлыг3дахиннэмэгдүүлэхээр608,500х3=1,825,740төгрөг,нийт10,934,740төгрөгийгБайгальорчин,уурамьсгалынсанднөхөнтөлснийгдурьдаж,

-Нөхөнсэргээлтийнзардалд1,740,200төгрөгийг