Нэхэмжлэгч болон хариуцагчийн

                эвлэрлийг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай

 

Увс аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Алтанцэцэг би “А” ХХК-ийн “Увс аймгийн Татварын хэлтсийн орлогын тасгийн дарга М.Т-ын 2020 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн 0176457 дугаартай шийтгэлийн хуудсыг хууль бус болохыг тогтоон хүчингүй болгуулах“ тухай гомдолтой Увс аймгийн Татварын хэлтсийн татварын улсын ахлах байцаагч М.Тд холбогдох хэрэгт хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулаад

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Гомдол гаргагч “А” ХХК шүүхэд гаргасан гомдолдоо: “Óâñ àéìãèéí Òàòâàðûí õýëòýñèéí îðëîãûí òàñãèéí äàðãà Ì.Ò íü èðãýí Ì.Ñ-ûí ãîìäëûí äàãóó ìàíàé êîìïàíèéã öàõèì òºëáºðèéí áàðèìò îëãîîã¿é ãýõ ¿íäýñëýëýýð 26.061.059 òºãðºãººð òîðãîõ øèéòãýë îíîãäóóëñàí. Øèéòãýëèéí õóóäàñò äóðäñàíààð Ì.Ò íü "Èðãýí Ì.Ñ-ààñ èðñýí ãîìäëûí äàãóó 20022094 ðåãèñòðèéí äóãààðòàé "Àìàðñàíàà" ÕÕÊ-èàñ 2 ºðºº îðîí ñóóö õóäàëäàí àâàõàä öàõèì òºëáºðèéí áàðèìòûã çºâõºí 2019 îíä òºëñºí ä¿íãýýð áóþó 49.1 ñàÿ òºãðºãººð îëãîñîí, õàðèí 2018 îíä òºëñºí ä¿íãýýð öàõèì òºëáºðèéí áàðèìò îëãîîã¿é áîëîõ íü "À" ÕÕÊ-èéí çàõèðàë ª.Áàðñ¿ðýíãèéí ìýä¿¿ëýã, êîìïàíèéí äàíñíû õóóëãà, office.barimt.mn ñàéòûí 2019 îíû õýâëýëèéí ìýäýýëýë çýðýã íîòëîõ áàðèìòààð íîòëîãäîí òîãòîîãäñîí áàéíà" ãýæ ä¿ãíýæýý. ªºðººð õýëáýë ìàíàé êîìïàíèéã õóäàëäàí àâàëò õèéñàí èðãýíä öàõèì òºëáºðèéí áàðèìò îëãîîã¿é ãýõ ¿íäýñëýëýýð Ǻð÷ëèéí òóõàé õóóëèéí 11.19 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 12.1 äýõ õýñýãò çààñíààð òîðãîõ øèéòãýë îíîãäóóëæýý.

Õ¿÷èí òºãºëäºð ìºðäºãäºæ áàéãàà Ǻð÷ëèéí òóõàé õóóëèéí 11.19 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 12.1 äýõ õýñýãò "áýëýí ìºíãºíèé á¿ðòãýëèéí òàñàëáàð îëãîîã¿é áîë òàéëàíò ñàðûí õóãàöààíä îëñîí îðëîãûí ¿íèéí ä¿íãèéí õî¸ð õóâü" òîðãîõîîð çààñàí áàéõ áà òóñ çààëòûã 2019 îíû 03 äóãààð ñàðûí 22-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí áàéíà. Ãýòýë òàòâàðûí óëñûí áàéöààã÷ Ì.Ò íü 2020 îíû 03 äóãààð ñàðûí 13-íû ºäðèéí 0176457 äóãààðòàé øèéããýëèéí õóóäñûã îíîãäóóëàõäàà òóõàéí ¿åä ìºðäºãäºæ áàéñàí õóóëèéí çààëòûã áèø 2019 îíû 03 äóãààð ñàðûí 22-íû ºäºð ººð÷ëºëò îðæ, õ¿÷èíã¿é áîëñîí õóóëèéí çààëòààð ìàíàéä øèéòãýë îíîãäóóëñàí íü ¿íäýñëýëã¿é. ò¿¿í÷ëýí ìàíàé êîìïàíè íü èðãýí Ì.Ñ-ûí õóäàëäàæ àâñàí îðîí ñóóöíû òºëáºðò 2018, 2019 îíä òºëñºí ä¿íãýýð áàðèìò îëãîñîí áîëíî.

Иймд Увс аймгийн Татварын хэлтсийн орлогын тасгийн дарга М.Т-ын 2020 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн 0176457 дугаартай шийтгэлийн хуудсыг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгож өгнө үү" гэжээ.

Хариуцагч Татварын хэлтсийн татварын улсын ахлах байцаагч М.Т шүүхэд ирүүлсэн тайлбартаа: Óâñ àéìãèéí òàòâàðûí õýëòñèéí Òàòâàðûí óëñûí àõëàõ áàéöààã÷ Ì.Ò áè èðãýí Ì.Ñ-ààñ 2020 îíû 1-ð ñàðûí 22 íû ºäºð èðñýí "À” ХХК-иас êîìïàíèàñ 2018 îíä 64,4 ñàÿ òºãðºãººð îðîí ñóóö õóäàëäàí àâ÷ óðüä÷èëãàà òºëáºðºº òºëæ îðîîä 2019 îí 4-ð ñàðä èïîòåêèéí çýýë ãàð÷ ¿ëäýãäýë òºëáºðºº á¿ðýí áàðàãäóóëààä òºëáºðèéí áàðèìò îëãîõûã øààðäñàí áîëîâ÷ 2019 îíû 12-ð ñàðä 49,1 ñàÿ òºãðºãèéí áàðèìò õýâëýæ ºãñºí. Îðîí ñóóö õóäàëäàí àâñàí íèéò ä¿íãýýðýý áàðèìòàà õýâë¿¿ëæ àâüÿ ãýõýä 2018 îíû áàðèìò õýâëýæ ºãºõ áîëîìæã¿é ãýæ õýëñýí. Íàäàä 64,4 ñàÿ òºãðºãººð áèø 49,1 ñàÿ òºãðºãººð áàðèìò îëãîñîí. ¯¿íýýñ áîëæ áè òàòâàðûí õºíãºëºëò ÷ºëººëºëò ýäëýæ ÷àäàõã¿é áàéíà.” гýõ ãîìäëûí äàãóó øàëãààä:

Óã òàòâàð òºëºã÷èéã 2019 îíû 03-ð ñàðûí 22-íä ººð÷ëºí íàéðóóëæ 2020 îíû 1-ð ñàðûí 1-ýýñ õýðýãæèæ ýõïýñýí Ǻð÷ëèéí õóóëèèéí 11.19-ð ç¿éë "8.1.òºëáºðèéí áàðèìò îëãîîã¿é áîë ºìíºõ òàéëàíò ñàðûí õóãàöààíä îëñîí îðëîãûí ¿íèéí ä¿íãèéí 2 õóâü "ãýñýí çààëòààð òîðãîâîë ãîìäîë ìýä¿¿ëñíèé ºìíºõ ñàðûí áóþó 2019 îíû 12- ð ñàðûí áîðëóóëàëò õóóëãààð 2929,1 ñàÿ áàéãàà áà ¿¿íèé 2% íü 58,5 ñàÿ òºãðºãººð òîðãîõ íü ºíäºð áóþó òóõàéí òàòâàð òºëºã÷èéí ýðõç¿éí áàéäëûã äîðäóóëæ áàéíà ãýæ ¿çñýí.

Ǻð÷ëèéí õóóëèéí 1.4-ð ç¿éëèéí 4-ð õýñýãò çààñàí "Ǻð÷èëä òîîöîõã¿é áîëñîí.îíîãäóóëàõ øèéòãýë àëáàäëàãûí àðãà õýìæýýãõºíãºð¿¿ëñýí, çºð÷èë ¿éëäñýí õ¿í.õóóëèéí ýòãýýäèéí ýðõ ç¿éí áàéäëûã äýýðä¿¿ëñýí õóóëèéã áóöààí õýðýãëýíý " ãýñýí õóóëèéí çààëòûã õýðýãëýâýë: 2020 îíû 1-ð ñàðûí 1-ýýñ ºìíº õýðýãëýæ áàéñàí Ǻð÷ëèéí õóóëèéí 11.19-ð ç¿éëèéí 12.1 äýõ õýñýãò çààñàí "Áýëýí ìºíãºíèé òàñàëáàð îëãîîã¿é áîë òàéëàíò ñàðûí õóãàöààíä îëñîí îðëîãûí ¿íèéí ä¿íãèéí 2 õóâü" ãýñýí çààëòààð 2018 îíû 12-ð ñàðûí áîðëóóëàëò áîëîí 2019 îíû 4-ð ñàðûí îðëîãûí 2% áîëîõ 26.061.059 òºãðºãººð 2020 îíû 3-ð ñàðûí 13 íû ºäºð òîðãîñîí.

Øèéòãýëèéí õóóäñûã 2020 îíû 3-ð ñàðûí 17-íû ºäºð áàòàëãààò øóóäàíä õ¿ëýýëãýí ºãñíèéã øóóäàíãèéí àëáà 2020 îíû 03-ð ñàðûí 18 íû ºäºð òàòâàð òºëºã÷èä ãàðäóóëñàí. Òàòâàð òºëºã÷ øèéòãýëèéí õóóäñûã ¿íäýñëýëã¿é ãýæ ¿çâýë àæïûí 5 õîíîã áóþó 03-ð ñàðûí 20-íû äîòîð ãîìäîë ãàðãàõ áàéñàí áîëîâ÷ 05-ð ñàðûí 20-íä ãîìäîë ãàðãàñàí áàéíà” гэжээ.

Нэхэмжлэгч хариуцагч нарын хооронд байгуулсан эвлэрлийн гэрээнд: “А” ХХК нь “Увс аймгийн Татварын хэлтсийн орлогын тасгийн дарга М.Тын 2020 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн 0176457 дугаартай шийтгэлийн хуудсыг хууль бус болохыг тогтоож, хүчингүй болгуулах тухай гомдол гаргасан ба хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2020 оны 9 сарын 17-ны өдрийн 545 дугаар магадлалыг үндэслэн хэргийн оролцогчид торгох шийтгэлийн үнийн дүнг багасган тооцохоор харилцан зөвшөөрөв.

Захиргааны хэргийн Давж заалдах шатны шүүхийн 545 дугаар магадлалд “А” ХХК-ийн зөрчил үйлдсэн хугацааг 2018 оны 12 сарын 04-ний өдрөөр тооцож шийтгэл оногдуулахдаа тухайн үед хүчин төгөлдөр байсан Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 12.1-д заасны, эсхүл 2020 оны 1 сарын 1-ний өдрөөс мөрдөгдөж байгаа Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 8.1-д заасны алийг хэрэглэх нь Зөрчлийн тухай хуулийн 1.4 дүгээр зүйлийн 4-т “Зөрчилд тооцохгүй болсон,оногдуулах шийтгэл,албадлагын арга хэмжээг хөнгөрүүлсэн, зөрчил үйлдсэн хүн,хуулийн этгээдийн эр зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буцаан хэрэглэнэ” гэж заасанд нийцах эсэхэд дүгнэлт өгөх шаардлагатай талаар дурджээ.

Мөн магадлалд 2019 оны 4 сард төлөгдсөн 49.108.700 төгрөгийн төлбөрийн баримтыг 12сард олгосон гэх зөрчлийн талаар гомдол мэдээлэл гаргаагүй бөгөөд Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1.1-д зааснаар зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах үндэслэл болох ч зөрчил арилснаас хойш,хохирогчийн эрх зөрчигдөөгүй цаг хугацаанд зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа явуулсан нь буруу гэж дүгнэжээ.

“А” ХХК-ийн 2018 оны 11 сар болон 12 сарын орлогыг татварын системд бүртгэсэн дүнгээр тооцох боломжгүй болсон тул уг саруудын орлогыг тухайн компанийн банк дахь дансны орлогоор тодорхойлов.

2018 оны 12 сарын орлогын хэмжээ нь 11 сарын орлогын хэмжээнээс бага буюу 216.979.443 төгрөгийн орлого олсон байна.

Иймд тухайн үед мөрдөгдөж байсан Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 12.1-д заасан “бэлэн мөнгөний бүртгэлийн тасалбар олгоогүй бол тайлант сарын хугацаанд олсон орлогын үнийн дүнгийн хоёр хувь”-иар торгохоор заасны дагуу торгох шийтгэлийн хэмжээг “А” ХХК-ийн 2018 оны 12 дугаар сарын борлуулалтын орлогын 2 хувиар тооцож торгох шийтгэлийн хэмжээг 4.339.588 төгрөгөөр тогтоов.

2019 оны 4 сард төлөгдсөн 49.108.700 төгрөгийн төлбөрийн баримтыг 12 сард олгосон гэх зөрчилд шийтгэлийн арга хэмжээг авахгүй байхаар тогтов” гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

      “А” ХХК-ийн гомдолтой зөрчлийн хэргийг Захиргааны хэргийн Давж заалдах шатны шүүхээс хянаад 2020 оны 09 сарын 17-ны өдрийн 545 дугаар магадлалаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин хэлэлцүүлэхээр буцаан шийдвэрлэсэн байна.

      Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хэргийн оролцогч болох гомдол гаргагч, хариуцагч нар нь хуульд заасны дагуу харилцан тохиролцож Давж заалдах шатны шүүхийн магадлалд дурдсан үндэслэлүүдийг баримтлан эвлэрч, маргааныг дуусгавар болгосон байна.

Эвлэрлийн гэрээгээр иргэн М.С-д байрны үнийн цахим төлбөрийн баримт олгоогүй гэх зөрчилд тухайн үед мөрдөгдөж байсан Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 12.1-д заасан “бэлэн мөнгөний бүртгэлийн тасалбар олгоогүй бол тайлант сарын хугацаанд олсон орлогын үнийн дүнгийн хоёр хувь”-иар торгохоор заасны дагуу торгох шийтгэлийн хэмжээг “А” ХХК-ийн 2018 оны 12 дугаар сарын борлуулалтын орлогын 2 хувиар тооцож торгох шийтгэлийн хэмжээг 4.339.588 төгрөгөөр тогтоосон байна.

Энэхүү эвлэрлийн гэрээ нь хуульд харшлаагүй, бусад этгээдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хөндөөгүй байх тул гэрээг баталж,холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгох үндэслэлтэй байна.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 50 дугаар зүйлийн 50.5-д зааснаар гомдол гаргагчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг төрийн санд хэвээр үлдээх нь зүйтэй.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 111 дүгээр зүйлийн 111.1., 111.2 дахь хэсэгт заасныг удирдлага болгон ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ.

1. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 68.1, 68.4-д заасныг баримтлан гомдол гаргагч “А” ХХК-ийн захирал Ө.Барсүрэн, хариуцагч Татварын хэлтсийн татварын улсын байцаагч М.Т нарын хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад байгуулсан “Зөрчлийн тухай хуулийн 11.19 дүгээр зүйлийн 12.1-д заасан “бэлэн мөнгөний бүртгэлийн тасалбар олгоогүй бол тайлант сарын хугацаанд олсон орлогын үнийн дүнгийн хоёр хувь”-иар торгохоор заасны дагуу торгох шийтгэлийн хэмжээг “А” ХХК-ийн 2018 оны 12 дугаар сарын борлуулалтын орлогын 2 хувиар тооцож “А” ХХК-ийн торгох шийтгэлийн хэмжээг 4.339.588 төгрөгөөр тогтоох тухай”    эвлэрлийг баталж, “А” ХХК-ийн гомдолтой, Увс аймгийн Татварын хэлтсийн татварын улсын ахлах байцаагч М.Тд холбогдох /124/2020/0012/з дугаар индекстэй/ хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 50 дугаар зүйлийн 50.5-д зааснаар гомдол гаргагчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг төрийн санд хэвээр үлдээсүгэй.

3. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлийн 69.2-д зааснаар хэргийн оролцогчид тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгчид давж заалдах болон хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхгүй бөгөөд шүүгчийн захирамж нь шүүхийн шийдвэрийн нэгэн адил биелэгдэхийг дурдсугай.

 

 

 

  ШҮҮГЧ                          Д.АЛТАНЦЭЦЭГ