МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хэргийн индекс: 180/2018/0312/Э

 

Хэнтий аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Ганзориг даргалж тус шүүхийн шүүх хуралдааны "А" танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанд

Нарийн бичгийн дарга: М.Сайнболд

Улсын яллагч: Т.Б

Хохирогч: М.Э

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч: Г.Б

Шүүгдэгч: Б.Ш нарыг оролцуулан

Хэнтий аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Т.Баярмаагаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар зүйлчилж яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Боржигон овогт Баатарсайханы Ш-т холбогдох 1839004440224 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2018 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

Шүүгдэгчийн холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/

Шүүгдэгч Б.Ш- нь 2018 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр Хэнтий аймгийн Баян-Овоо сумын 1 дүгээр баг, “Сондгой” гэх газар 87-74 УНО улсын дугаартай “Марк- 2” маркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодож явахдаа Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 2.7а, 1.5-д заасан заалтуудыг зөрчсөний улмаас зам тээврийн осол гаргаж, зорчигч Ш.У- нас барсан, зорчигч М.Э-, М.Э-, М.Ө- нарын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол, Б.С-ийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

Шүүгдэгч Б.Ш- нь 2018 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр Хэнтий аймгийн Баян-Овоо сумын 1 дүгээр баг, “Сондгой” гэх газар 87-74 УНО улсын дугаартай “Марк- 2” маркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодож явахдаа Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 2.7а, 1.5-д заасан заалтуудыг зөрчиж Ш.У-ын амь насыг хохироосон, иргэн М.Э-, М.Э-, М.Ө- нарын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол, иргэн Б.С-н эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан болох нь:

1. Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх 7-8 тал/
2. Гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх 11-13 тал/
3. Хохирогч М.Ө-ийн мөрдөн байцаалтад өгсөн: “...2018 оны 09 дүгээр 04-ний өдөр Улаанбаатар хотоос Дорнод аймгийн инженер Ш- гэдэг жолоочтой 87-74 гэсэн улсын дугаартай цагаан өнгийн марк-2 маркийн автомашинтай явсан. Ш- нь манай эгчийн нөхөр байгаа юм. Бид Улаанбаатар хотоос 23 цагийн орчим гарсан. Багануур дүүрэгт буудалд амрах гэсэн боловч буудал хаалга нь цоожтой байсан тул цааш явсан. Би өөрөө нялх хүүхэдтэй болохоор замд унтаад явсан. Гэнэт миний толгой цохигдсон тэгэхэд машин эргэлдэж байгаад зогссон тэгээд хүүгээ хайсан. Машин дугуйн дээрээ зогсож байсан миний хүүхэд миний баруун гар талд байсан. жолоочийн хажуу талд миний төрсөн дүү Эрдэнэ-Мөнх талийгаач У-ын хамт сууж явсан. Би Эрдэнэ-Мөнхийн ард талын суудал дээр сууж байсан. Миний хажууд Э- охин Уянгын хамт сууж явсан. Би осол гарах үед унтаж явсан болохоор яагаад осол гарсан талаар мэдэхгүй байна. Би хүү С-ийн хамтявсан. Би гэмтлийн эмнэлэг орж томографик зураг авахуулсан нурууны 11 дүгээр үе хугарсан байна гэж эмч хэлсэн. Би хүү С-ийг мөн гэмтлийн эмнэлэгт томографикийн зураг авахуулсан. Тархины гэмтэлтэй байна гэж эмч хэлсэн. Хүүд тархины эмчилгээ хийж байгаа...” гэх мэдүүлэг /хх 14-19 тал/
4. Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч М.Ө-ийн мөрдөн байцаалтад өгсөн: “...Миний хүү С 2018 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр Хэнтий аймгийн нутаг дэвсгэрт явж байгаад зам тээврийн осолд орж тархиндаа гэмтэл авсан.

ф Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвд 10 гаруй хоног хэвтэн эмчлүүлж байгаад 2018 оны 09 дүгээр сарын 22-ны өдөр мөн Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвд үзүүлж томографикд харуулсан. Миний хүүгийн тархины харвалт нь шимэгдсэн байна. Биеийн байдал сайжирч байна гэж эмч нар хэлсэн... Надад санал, хүсэлт, нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Ш-т гомдолгүй...” гэх мэдүүлэг/хх 25 тал/

5. Хохирогч М.Эрдэнэ-Мөнхийн мөрдөн байцаалтад өгсөн: “...2018 оны 09 дүгээр сарын 03-ны орой 00 цагийн орчим Улаанбаатар хотоос Дорнод аймаг руу гарсан. Би замд унтаад явсан. 2018 оны 09 дүгээр сарын 04-ний 07 цагийн орчим замд зогссон. Ш- ах Сүхбаатар аймгийн Түмэнцогт орох гэж байна гэж байсан. Би жолоочийн хажуу талын суудалд суугаад дүү У-ыг бариад явсан. Жолоочийн арын суудалд Ш- ахын эхнэр, миний төрсөн эгч Ө- хүүгийн хамт миний арын суудалд суугаад явж байсан. Нэг мэдэхэд хүн хашгирсан би тэгээд сэртэл машины хажууд хэвтэж байсан. Э- эгч босож чадахгүй байсан. Ш- ах, У-, Уянга, Ө- эгчийн хүү С нарын хамт замын унаанд суулгаж эмнэлэгт хүргүүлсэн. Хүзүү бэртсэн, хүзүүний хамгаалалт зүүж байгаа, цээж хөндүүр,

Ц толгой орой хэсгээр хавдсан. Гэмтлийн эмнэлэгт 2 хоног хэвтэж эмчлүүлсэн. Бид нар зүүн урд зүгт явж байхад нар их халуунаар өөдөөс төөнөж байсан. Би Ш- ахыг нойрмоглосноос болж зам тээврийн осол гарсан байх гэж бодож байна..." гэх мэдүүлэг /хх 30-31 тал/

6. Хохирогч М.Э-лын мөрдөн байцаалтад өгсөн: “...Нэг мэдэхэд би машины гадна талд дээшээ хараад хэвтэж байсан босож чадахгүй байсан. Манай нөхөр намайг машинаас гаргасан. Осол гарах үед нар гарчихсан байсан. Миний талийгаач охин У- 2014 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, эмэгтэй хүүхэд байсан. Баруун буглага хугарсан, толгой нь зүсэгдсэн. Хамрын яс хугарсан. Зүүн нүдний ухархайн дотор цөмөрсөн. Миний охин Уянгын толгой хуйханд орой хэсэгтэй зүсэгдэж 2 ширхэг оёдол тавьсан. Баруун талын хамгийн богино хавирга хугарсан гэсэн...” гэх мэдүүлэг /хх 35-36 тал/
7. Гэрч Т.О-ийн мөрдөн байцаалтад өгсөн: “...2018 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр 08 цаг 45 минутын үед зам тээврийн осол гарсан гэж дуудлага ирсэн тэгээд би сувилагч Урантуяа, жолооч Л.Батдэлгэр нарын хамт дуудлаганд очсон. Осол гарсан газарт очиход гурван хүн байсан. Эрэгтэй, эмэгтэй хүн гараад хэвтэж байсан. Эмэгтэй нь биеийн байдал хүнд толгойноос цус гарсан шархтай байсан. Эрэгтэй адил биеийн байдал хүнд ууц нуруугаар хөдөлж болохгүй байсан. Тэгээд би шаардлагатай арга хэмжээг авч өвчтөнгүүдийг Түмэнцогт сумын эмнэлэг рүү тээвэрлэсэн. Тэгээд эмчилгээ хийж арга хэмжээ авч байхад 24 цаг 30 минутанд дөрвөн настай У- охин олог эрхтний хавсарсан гэмтэл, цээж хэвлийн гэмтлээс болж өөд болсон. Нэг сар 28 хоногтой Содбилэг нь тархины битүү гэмтэл, Э- хоёр нь ууц нуруу хөдөлж болохгүй баруун мөр хугарсан, толгойн хуйхны хэсэгт их хэмжээний зүсэгдсэн ^ шархтай хүнд байсан тул Дорнод аймгийн эрчимт эмчилгээний эмчтэй Улаанбаатар хотын 3 дугаар шатлал руу илгээгдсэн...” гэх мэдүүлэг/хх 49-50 тал/
8. 2018 оны 09 дүгээр сарын 14-ний өдрийн Шинжээчийн 64 дугаартай:

“-Талийгаач Ш.У-ын цогцост хүзүүний 1 дүгээр нугаламын их бие хэсгийн гавал яснаас салсан хугарал, их тархины баруун, зүүн зулайн дэлбэн, дагзны дэлбэнг хамарсан аалзан бүрхүүл доорх тархмал цус харвалт, няцрал, баруун, зүүн зулай, дагзны хуйх, үнхэлцэг болон уушгины угны цус хуралт, элэгний урагдал, задрал, хэвлийн хөндийг нээж өрц, нарийн гэдэсний урагдлыг оёж, хэвлийн хөндийд гуурс тавьсан хагалгааны дараах байдал /2018 оны 09 дүгээр сарын 04 өдөр/, цээжний хөндийд шингэн хуралдалт /100 гр/ хэвлийн хөндийд шингэн хуралдалт /300-400гр/, зүүн өвдөгт шарх, зүүн хацар, мөр, цээж, ар нуруунд зулгаралт, баруун тохой зүүн буглага, баруун шилбэнд цус хуралт бүхий гэмтлүүд тогтоогдлоо.

-Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн нэг болон нэг бус удаагийн үйлчлэлээр хэрэг ф болсон гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой.

-АВО системээр А /II/ дугаар бүлгийн цустай байна.

-Талийгаач нь дээрх оношинд дурдсан хавсарсан хүнд гэмтлүүдийн улмаас гэмтлийн шоконд орж нас баржээ” гэсэн дүгнэлт /хх 59-61 тал/

9. Цогцост гадна үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх 52-53 тал/
10. 2018 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 11221 дугаартай:

-М.Э-пын биед баруун атгаал ясны далд хугарал, тархи доргилт, зүүн хөмсөг толгойн ар дагзны баруун дээд хэсгээс баруун зулайн дунд хэсэг, духны дээд үстэй хэсгээр хөндлөн дайрч төгссөн сорви, зүүн шанааны хэсгээс зүүн чихний дэлбэнгийн доод хэсгээр дайрсан сорви, зүүн чамархайн дээд хэсэгт сорви гэмтэл тогтоогдлоо.

^    -Дээрх гэмтэл  нь мохоо  зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

-Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

-Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй.

-Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой” гэсэн дүгнэлт /хх 68-70 тал/

11. 2018 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 11225 дугаартай:

-М.Эрдэнэ-Мөнхийн биед өвчүү ясны хугарал, зовхи, буглаганд цус хуралт, шуунд зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо.

-Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

-Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

-Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй.

-Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой” гэсэн дүгнэлт /хх 84 тал/

12. 2018 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 11217 дугаартай:

-Ш.Уянгын биед баруун 1 дүгээр хавирганы хугарал, тархи доргилт, зулайд  няцарсан шарх, дух, сарвуунд гэмтэл тогтоогдлоо.

-Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

-Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

-Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй.

-Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой” гэсэн дүгнэлт /хх 88 тал/

13. 2018 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 11218 дугаартай:

-М.Ө-ийн биед сээрний 11 дүгээр нугаламын шахагдсан хугарал, толгойд шарх гэмтэл тогтоогдлоо.

-Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

Ф -Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

-Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй.

-Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой” гэсэн дүгнэлт /хх 110 тал/

14. 2018 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 11213 дугаартай:

-Б.С-ийн биед дагз ясны баруун хэсгийн шугаман хугарал, зүүн зулай, чамархай, дагз хэсгийн хатуу хальсан доорх цусан хураа, тархины баруун зүүн зулай хэсэгт тархины эдэд цус харвалт гэмтэл тогтоогдлоо.

-Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

-Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.2, 3.1.3-д зааснаар амь ф насанд аюултай гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна.

-Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ эдгэрэлтийн үр дүнгээс хамаарна.

-Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой” гэсэн дүгнэлт /хх 112 тал/

15. 2018 оны 09 дүгээр сарын 11-ний өдрийн Замын цагдаагийн тасгийн 34 дугаартай шинжээчийн:

-87-74 УНО улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн жолооч Б.Ш- нь Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 2.7а, 1.5-д заасан заалтуудыг зөрчсөн байх үндэслэлтэй” гэсэн дүгнэлт /хх 124-125 тал/ зэрэг нотлох баримтуудаар тогтоогдож байгаа бөгөөд шүүгдэгчийн автотээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын журам зөрчиж хүний амь насыг хохироосон, хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, хүнд хохирол учруулсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг байна.

Гэмт хэргийн улмаас хохирогч М.Э-, М.Эрдэнэ-Мөнх, М.Ө- нарын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол, Б.С-ийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол учирсан, хохирогч Ш.У-ын амь нас хохирсон бөгөөд хохирогч нар нь гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч нь энэ гэмт хэргийг болгоомжгүй үйлдсэн бөгөөд түүний тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа, хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруугаа ф хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн зэргийг харгалзан хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж, үүрэг хүлээлгэж, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авах нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 36.1 дүгээр зүйлийн 5, 6, 8, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:

1. Шүүгдэгч Боржигон овогт Баатарсайханы Ш- нь авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын журам зөрчиж хүний амь насыг хохироосон, хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, хүнд хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Б.Ш-ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 3 дахь заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр 4 жилийн хугацаагаар тэнсэж Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 3, 7.3 дугаар зүйлийн 2.2, 2.3, 2.5, 3.4 дэх хэсгүүдэд зааснаар шүүгдэгчийг тэнсэгдсэн хугацаанд зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтад хамрагдах, гэмт хэрэг зөрчилд холбогдохгүй байх, оршин суух газар, ажил сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэж, тээврийн хэрэгсэл жолоодохыг хориглосугай.
3. Монгол улсын Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 4, 5 дахь хэсгүүдэд зааснаар тэнссэн хугацаанд хүлээлгэсэн үүрэгийг биелүүлээгүй, хязгаарлалтыг зөрчсөн, гэмт хэрэг дахин үйлдсэн тохиолдолд тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулахыг шүүгдэгч Б.Ш-т анхааруулсугай.
4. Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 185, 186 дугаар зүйлүүдэд зааснаар шүүгдэгч Б.Ш-ын тэнсэгдсэн хугацаанд болон эрх хязгаарлах, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээнд хяналт тавьж ажиллахыг Улаанбаатар хотын Сүхбаатар дүүргийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.
5. Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйл үгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй бусдад төлөх төлбөргүй ба шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц шүүгдэгчийн 578246 дугаартай жолоочийн үнэмлэхийг Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүргийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад хүргүүлсүгэй.Шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш эсвэл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай
6. Шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш эсвэл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлсэнээс хойш 14 хоногийн дотор Хэнтий аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.
7. Давж заалдах гомдол гаргасан буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах тухай таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

            ДАРГАЛАГЧ                                       Д.ГАНЗОРИГ