ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ     

 

Баянзүрх д¿¿ðãèéí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ Ñ.Ï¿ðýâñ¿ðýí äàðãàëæ , Ч.Алтанцэцэг, шүүгч С.Өсөхбаяр нарын бүрэлдэхүүнтэй  

íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà: Д.Амуундарь

óëñûí ÿëëàгч: Ба.Эрдэнэбаатар

шүүгдэгчийн өмгөөлөгч: М.Батмөнх

иргэдийн төлөөлөгч: Т.Чинбат

øүүгдэгч: Т.Б нарыг îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí òàíõèìä íýýëтòýé õèéñýí Ýð¿¿ãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíààð Баянзүрх дүүргийн ïðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.1 дүгээð зүйлийн 2 äахь хэсгийн 2.1-д  çààñàн гэмт хэрэгт Т.Б-дõîëáîãäóóëæ ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ  èð¿¿ëñýí 1806067351822   äóãààðòàé ýð¿¿ãèéí õýðãèéã 2018 îíû 12 äугаар ñàðûí 05-íы  ºäºð õ¿ëýýí àâ÷ õÿíàí õýëýëöýâ.

                                                                                                   

Ø¿¿ãäýã÷ийн   áèåèéí áàéöààëò:

          1.Ø¿¿ãäýã÷: Ìîíãîë Óëñûí èðãýí, Т.Б, 1982  îíû 02 äугаар ñàðûí 19-íий ºäºð Архангай аймгийн Хотонт суманд  төрсөн, 36 íàñòàé, ýрýãòýé, бага áîëîâñðîëòîé, мэргэжилгүй, эрхэлсэн ажилгүй,  àì  á¿ë 1, Архангай аймгийн Хотонт сумын Бургалтайн 3 дугаар баг Арлын ухаа гэх газар оршин суух хаягтай, Улаанбаатар хотод Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хороо 2 дугаар хэсэг Баатархайрханы 1855 òîîòîä îðøèí ñóóäàã,  улсаас àâñàí ãàâüÿà øàãíàëã¿é, 2011 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдрийн Архангай аймаг дах сум дундын шүүхийн 30 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 55¹ дугаар зүйлийн 55¹.1 дэх хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн  тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дах хэсэгт зааснаар 3 жил 6 сарын хугацаааар хорих ялаар шийтгүүлж байсан, уг хорих ялыг Өвөрхангай аймгийн Хархорин дахь хорих 423 дугаар ангид хорих ялыг эдлэж байгаад 2013 оны 4 дүгээр сарын 19-ний өдрийн Өвөрхангай аймаг дах сум дундын 2 дугаар шүүхийн 48 дугаартай шүүгчийн захирамжаар эдлээгүй үлдсэн 11 сар 22 хоногийг хорих ялыг тэнсэн суллагдсан, 2014 оны 8 дугаар сарын 15-ний өдрийн Архангай аймаг дахь сум дундын 1 дүгээр шүүхийн 105 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дах хэсэгт зааснаар эд хөрөнгө хураахгүйгээр 6 сарын хугцаагаар баривчлах ялаар шийтгүүлж, 2014 оны 11 дүгээр сарын 19-ний өдөр ялаа эдлэж дуусаад суллагдсан,

Холбогдсон хэргийн талаар:

           Т.Б нь 2018 оны 8 дугаар сарын 03-ны орой Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт архи согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ зүс таних Л.Баттулгыг хохирогчийн биеэ хамгаалж чадахгүй буюу согтуу унтаж байхад нь нүүрэн тус газар нь архины шилээр цохиж баруун нүдний алимны бүрэн хараа алдалт, цусан хураа, ухархайн дотор ба доод хананы хугарал, хамар ясны далд хугарал, тархины доргилт, нүүрний зөөлөн эдийн няцрал буюу эрүүл мэндэд нь хүнд гэмтэл санаатай учруулсан ãýìò õýðýãò õîëáîãäæýý.

 

                                                                                 ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

         Ø¿¿õýä òàëóóäûí  ãàðãàñàí  äàðààõ íîòëîõ áàðèìòûã ø¿¿õ õóðàëäààíä òàë á¿ðýýñ íü øèíæëýí ñóäëàâ.

          Ø¿¿ãäýã÷  Т.Б ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ìýä¿¿ëýõäýý:  2018 оны 8 дугаар сарын 03-ны өдөр би Улиастайн аманд ногооны талбай дээр ажилладаг тул Нарантуул захаас хувцас авах гэж хот орж ирсэн. Нарантуул зах явах гээд Улиастайн эцэс дээр зогсож байгаад Оюун-Эрдэнэтэй таарсан. Тэгээд би Нарантуул захаас нилээн орой Улиастай эцэс дээр ирээд 2 шил архи аваад Батбаатар ахынд очсон. Би тэр үед их согтоод яаж цохисоноо санахгүй байгаа. Нэг мэдсэн гэртээ харьчихсан байсан. Оюун-Эрдэнэ, Баттулга, Батбаатар бид дөрөв 0.75 литрийн 2 шил архи хувааж уусан. Яг бүгдийг нь ууж дуусгасанаа бол сайн мэдэхгүй байна. Бараг дуусгаагүй байх гэв.

          Ø¿¿ãäýã÷  Т.Б ìºðäºí øàëãàõ àæèëëàãààíû ¿åä ìýä¿¿ëýõäýý: 2018 оны 8 дугаар сарын 3-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хороо Асгат Хайрхан нэртэй хүнсний дэлгүүрийн ард байдаг Чинзоо гэх залуугийн гэрт би 0.75 литрийн шилтэй Хандгай архи 2 шилийг авч ороход гэрт нь Чинзоо, Баттулга хоёр халамцуу сууж байхаар нь би авчирсан архинаасаа 1 шилийг нь бид нар хувааж уусан. Тэгж байхад Баттулга бид хоёр маргалдсан чинь Баттулга миний баруун талын чих рүү гараараа нэг удаа цохисон. Тэр үед Чинзоо бид хоёрыг салгасан. Гэтэл Баттулга ах уурлаад гэрийн баруун талд газарт хэвтээд өгөхөөр нь би уурандаа хажууд байсан Хандгай архины шилийг аваад шууд Баттулга ахын нүүрэн хэсэгт нэг удаа хүчтэй цохичихоод зугтаад тэр шөнөдөө Баянзүрх дүүргийн 9 дүгээр хороо Улиастайн голын баруун талд байх ногооны талбайн дэргэд байдаг гэртээ очиж хоноод 2018 оны 8 дугаар сарын 14-ний өдөр Асгат Хайрханы хажууд явж байгаад Баттулга ахын 2 дүүтэй таарсан. Гэтэл тэр хоёр намайг дагуулаад цагдаа дээр ирсэн. Явж байх замдаа ахыхаа биеийг тааруухан байна гэж надад хэлсэн гэжээ. /хх-ийн 11/

           Хохирогч Л.Баттулга мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлэхдээ: 2018  оны 8 дугаар сарын 3-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байх найз Батбаатарын гэрт бид хоёр хоол хийж идээд унтах гэж байхад гаднаас зүс таних Л.Баасанбат, гартаа 2 шил, 0.75 архи авч орж ирсэн. Бид гурав нэг шил архийг нь хувааж уусан. Би одоо унтлаа та хоёр унтвал ороо засаад унтаарай гэж хэлчихээд хэвтээд өгсөн. Хэвтэж байтал гэнэт миний баруун талын нүдэн дээр хатуу зүйлээр цохихоор нь юу болж байгаа юм бэ гээд босох гэтэл дахиж хүчтэй цохисон. Тэр үед би ухаан алдаад сэрэхэд гэгээ орж байсан. Батбаатар байж байсан харин Баасанбат зугтаад алга болчихсон байсан. Би Батбаатарын гэрээс гараад Батхишигийн гэрт очиход миний нүд битүү хавдсан байсан. Би зүгээр юм байх гэж бодоод дүүгийндээ 5 хоног хэвтсэн. Гэтэл 5 дахь хоногийн орой гэнэт нүдэнд хий юм харагдаад нүд юм харахгүй байсан. Тэгээд дүүдээ энэ талаар хэлээд эмнэлэгт үзүүлтэл нүд нь юм харахаа болиод тэгээд шоконд орсон байна гэж хэлээд намайг эмнэлэгт хэвтүүлсэн. Түүнээсээ цаашаа 1 дүгээр эмнэлэгт очиж хэвтэж үзүүлэхэд нэг нүд 100 хувь сохорсон байна гэсэн. Миний хувьд Баасанбаттай маргалдсан зүйл байхгүй. Намайг унтаж байхад шууд цохисон гэжээ. / хх-н 5-9/

          Гэрч Л.Баттүшиг мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлэхдээ: 2018 оны 8 дугаар сарын 04-ний өдөр 08.00 цагт миний төрсөн ах Баттулга хүнд зодуулсан байдалтай баруун нүдний дээд зовхиноос нь цус гарчихсан ирсэн. Тэр үед нь би Баттулга ахаас яасан юм бэ хүнд зодуулсан юм уу гэсэн чиньтиймээ гэхээр нь би наад архи дарсаа болиочээ гэж үглээд өнгөрсөн. Тэр үедээ би Баттулга ахаас хэнд яагаад юугаар зодуулсан юм бэ гэж асуугаагүй. Баттулга ах манай гэрт 3-4 өдөр орноосоо босохгүй хэвтээд байсан. Толгой өвдөөд зүүн гар өвдөөд байна гээд байсан. Хэвтэж  байхад нь хамарнаас нь цус гараад нэг нүд нь таг хаалттай байгаад байсан. 2018 оны 8 дугаар сарын 9-ний 23.00 цагийн орчимд унтах гээд гэрлээ унтраатал гэнэт Баттулга ах гал асаачих юм бол энэ хүмүүс алга болдог юмаа гээд гэнэт элий балай юм яриад эхэлсэн. Тэгээд гэрээс гараад гүйчихсэн. Тэгээд би айгаад түргэн дуудсан чинь ирэхгүй байхаар нь Шар хадны эмнэлэгт үзүүлсэн. Эмнэлэг хараа хяналтаасаа битгий холдуулаарай гэсэн. Ингээд ахын ухаан санаа балартаад 3 хоноод 2018 оны 8 дугаар сарын 14-ний өдрөөс арай гайгүй болсон чинь Оюунаагийн найз залууд зодуулсан гэж хэлсэн юм. Тэгээд Оранж Оюунаатай уулзахад Батбаатарынд бид нар архи уусан.  Миний хамт амьдарч байсан Баасандорж Баттулга ахыг архины шилээр цохисон гэж хэлсэн гэжээ. / хх-н 12/

          Гэрч Ч.Оюун-Эрдэнэ  мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлэхдээ:2018 оны 8 дугаар сарын 3-ны өдөр харанхуй болсон байхад цагийг нь мэдэхгүй байна Баасандорж бид хоёр Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хороо Асгат хайрханы дэлгүүрийн хойд талд байдаг Батбаатар ахын гэрт очсон. Бид хоёр тэнд очхоосоо өмнө архи уучихсан байсан юм. Бид хоёр тэднийд 0.75 литрийн нэг шил архи авч орсон. Баасандорж Батбаатар ахын гэрт оронгуутаа унтаж байсан Баттулга ахын баруун нүдэн дээр нь 0.75 граммын архиар 2-3 удаа цохисон чинь архины шил хагарч баруун нүднээс нь цус гарсан. Баасандорж нэг мэдэхэд гэрээс гарчихсан байсан гэжээ.  / 13/

         Гэрч Я.Батбаатар мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлэхдээ:2018 оны 8 дугаар сарын 3-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хороо 2 дугаар хэсэг Баатархайрханы 1855 тоотод байдаг гэртээ байхад орой 22.00 цагийн орчимд хохирогч Л.Баттулга 0.75 литрийн Хандгай архи бариад орж ирсэн. Бид хоёр тэр архийг нь уучихаад унтаад өгсөн. Баттулга гэрийн зүүн талд газарт унтаж байсан. Өглөө 07.00 цагийн орчимд Баттулга Батбаатараа намайг Ч.Оюун-Эрдэнийн нөхөр зодчихлоо гээд орилоод байхаар нь би сэрээд харахад баруун талын нүднээс нь цус гараад битүү хавдсан байсан. Би босоод нүүрний цусыг нь арчиж өгөөд юу болсон талаар асуухад шөнө унтаж байхад Бааскаа орж ирээд шууд миний дээрээс архины шилээр толгой руу цохисон гэж хэлсэн. Тэр үед манайд байсан Хандгай архины шил хагарсан байсан. Хэд хоногийн дараа Баасанбаттай гудамжинд таархад нь би чи яагаад Баттулгыг цохисон юм бэ гэхэд харин би согтуудаа Баттулгыг танайд унтаж байхад архины шилээр нүүр лүү нь цохисон байсан гэж хэлсэн. Энэ хоёр хоёулаа манай Улиастай хавиар байнга архи ууж явдаг хүмүүс юм гэжээ.  / хх-н 64-66/

          Øèíæýý÷ òîìèëæ øèíæèëãýý õèéëãýõ òóõàé òîãòîîë /õõ-í 14/

         Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн 373 тоот актанд:

1.Л.Баттулгад баруун нүдний алимны бүрэн хараа алдалт, цусан хураа ухархайн дотор ба доод хананы хугарал, хамар ясны далд хугарал, тархины доргилт, нүүрний зөөлөн эдийн няцрал, язарсан шархнууд, хуйхны зулгаралт, зүүн мөрний зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо.

2.Дээрх гэмтлүүд нь хэрэг болсон нөхцөлд мохоо зүйлийн 2-оос доошгүй удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

3.Баруун нүдний бүрэн хараа алдалт гэмтлээс болж ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар нь Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 4.31.1-д заасан 65%-иар тогтонги алдагдуулах тул шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.2.4-д заасан хүнд зэргийн гэмтэл болно.

4.Зүүн нүдний ухархайн ханын хугарал, булчингийн татагдал нь хуучин гэмтэл ба зүүн нүдний даралт ихсэлт, хараа бууралт зэрэг эмгэгтэй байсан байна гэжээ. / хх-н 15/

          Гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, толгойн тодосгогч бодистой компьютер томографийн шинжилгээ хийлгэсэн баримт, амбулаторийн карт / хх-н 18-29/

        Л.Баттулгын эмчилгээний зардлын баримт /хх-н 30-35/

          Øèíæýý÷èéí ä¿ãíýëò òàíèëöóóëñàí òýìäýãëýë /õõ-í 16-17/

          Шинжээч Д.Баасансүрэн мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлэхдээ: /хх-н 66-68/

          Т.Бын  èðãýíèé ¿íýìëýõèéí ëàâëàãàà /õõ-í 37/, ÿë øèéòãýãäñýí  ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õõ-í 36/,  шийтгэх тогтоолуудын хуулбар /хх-н 38-46, 55-61/, зөрчлийн баримт /хх-н 47-54/               

           Т.Бад Ýð¿¿ãèéí õýðýã ¿¿ñãýæ ÿëëàãäàã÷ààð òàòàõ òóõàé ìºðäºã÷èéí ñàíàë /õõ-í 62,75/, прокурорын тогтоол /хх-н 63, 75-78/, ÿëëàãäàã÷ààñ ìýä¿¿ëýã àâñàí òýìäýãëýë /õõ-í 79-80/

          Т.Бад 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах тухай мөрдөгчийн санал, прокурорын санал, шүүгчийн захирамжууд /хх-н 85-89/ 

          Т.Б нь 2018 оны 8 дугаар сарын 03-ны орой Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт архи согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ зүс таних Л.Баттулгыг хохирогчийн биеэ хамгаалж чадахгүй буюу согтуу унтаж байхад нь нүүрэн тус газар нь архины шилээр цохиж баруун нүдний алимны бүрэн хараа алдалт, цусан хураа, ухархайн дотор ба доод хананы хугарал, хамар ясны далд хугарал, тархины доргилт, нүүрний зөөлөн эдийн няцрал буюу эрүүл мэндэд нь хүнд гэмтэл санаатай учруулсан ãýìò õýðýã ¿éëäñýí áîëîõ íü ø¿¿õ õóðàëäààíààð õýëýëöýãäñýí áè÷ãèéí íîòëîõ áàðèìòóóäààð õàíãàëòòàé òîãòîîãäîæ áàéíà. ¯¿íä:

           Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн 373 тоот актаар Л.Баттулгад баруун нүдний алимны бүрэн хараа алдалт, цусан хураа ухархайн дотор ба доод хананы хугарал, хамар ясны далд хугарал, тархины доргилт, нүүрний зөөлөн эдийн няцрал, язарсан шархнууд, хуйхны зулгаралт, зүүн мөрний зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтлүүд нь хэрэг болсон нөхцөлд мохоо зүйлийн 2-оос доошгүй удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Баруун нүдний бүрэн хараа алдалт гэмтлээс болж ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар нь Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 4.31.1-д заасан 65%-иар тогтонги алдагдуулах тул шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.2.4-д заасан хүнд зэргийн гэмтэл болно.Зүүн нүдний ухархайн ханын хугарал, булчингийн татагдал нь хуучин гэмтэл ба зүүн нүдний даралт ихсэлт, хараа бууралт зэрэг эмгэгтэй байсан байна гэсэн дүгнэлт / хх-н 15/

          Хохирогч Л.Баттулгын мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн ... Хэвтэж байтал гэнэт миний баруун талын нүдэн дээр хатуу зүйлээр цохихоор нь юу болж байгаа юм бэ гээд босох гэтэл дахиж хүчтэй цохисон. Тэр үед би ухаан алдаад сэрэхэд гэгээ орж байсан. Батбаатар байж байсан харин Баасанбат зугтаад алга болчихсон байсан. Би Батбаатарын гэрээс гараад Батхишигийн гэрт очиход миний нүд битүү хавдсан байсан. Би зүгээр юм байх гэж бодоод дүүгийндээ 5 хоног хэвтсэн. Гэтэл 5 дахь хоногийн орой гэнэт нүдэнд хий юм харагдаад нүд юм харахгүй байсан. Тэгээд дүүдээ энэ талаар хэлээд эмнэлэгт үзүүлтэл нүд нь юм харахаа болиод тэгээд шоконд орсон байна гэж хэлээд намайг эмнэлэгт хэвтүүлсэн. Түүнээсээ цаашаа 1 дүгээр эмнэлэгт очиж хэвтэж үзүүлэхэд нэг нүд 100 хувь сохорсон байна гэсэн мэдүүлэг/ хх-н 5-9/

          Гэрч Л.Баттүшигийн мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн... миний төрсөн ах Баттулга хүнд зодуулсан байдалтай баруун нүдний дээд зовхиноос нь цус гарчихсан ирсэн. Тэр үед нь би Баттулга ахаас яасан юм бэ хүнд зодуулсан юм уу гэсэн чиньтиймээ гэхээр нь би наад архи дарсаа болиочээ гэж үглээд өнгөрсөн. Тэр үедээ би Баттулга ахаас хэнд яагаад юугаар зодуулсан юм бэ гэж асуугаагүй. Баттулга ах манай гэрт 3-4 өдөр орноосоо босохгүй хэвтээд байсан. Толгой өвдөөд зүүн гар өвдөөд байна гээд байсан. Хэвтэж  байхад нь хамарнаас нь цус гараад нэг нүд нь таг хаалттай байгаад байсан. 2018 оны 8 дугаар сарын 9-ны 23.00 цагийн орчимд унтах гээд гэрлээ унтраатал гэнэт Баттулга ах гал асаачих юм бол энэ хүмүүс алга болдог юмаа гээд гэнэт элий балай юм яриад эхэлсэн. Тэгээд гэрээс гараад гүйчихсэн гэсэн мэдүүлэг/ хх-н 12/

          Гэрч Ч.Оюун-Эрдэнийн   мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлэхдээ: 2018 оны 8 дугаар сарын 3-ны өдөр харанхуй болсон байхад цагийг нь мэдэхгүй байна Баасандорж бид хоёр Баянзүрх дүүргийн 23 дугаар хороо Асгат хайрханы дэлгүүрийн хойд талд байдаг Батбаатар ахын гэрт очсон. Бид хоёр тэнд очхоосоо өмнө архи уучихсан байсан юм. Бид хоёр тэднийд 0.75 литрийн нэг шил архи авч орсон. Баасандорж Батбаатар ахын гэрт оронгуутаа унтаж байсан Баттулга ахын баруун нүдэн дээр нь 0.75 граммын архиар 2-3 удаа цохисон чинь архины шил хагарч баруун нүднээс нь цус гарсан гэсэн мэдүүлэг   / хх-н 13/

         Гэрч Я.Батбаатарын  мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн ... Баттулга Батбаатараа намайг Ч.Оюун-Эрдэнийн нөхөр зодчихлоо гээд орилоод байхаар нь би сэрээд харахад баруун талын нүднээс нь цус гараад битүү хавдсан байсан. Би босоод нүүрний цусыг нь арчиж өгөөд юу болсон талаар асуухад шөнө унтаж байхад Бааскаа орж ирээд шууд миний дээрээс архины шилээр толгой руу цохисон гэж хэлсэн. Тэр үед манайд байсан Хандгай архины шил хагарсан байсан гэсэн мэдүүлэг /хх-н 64-66/

          Ø¿¿ãäýã÷  Т.Бын  ìºðäºí øàëãàõ àæèëëàãààíû ¿åä өгсөн ... Баттулга бид хоёр маргалдсан чинь Баттулга миний баруун талын чих рүү гараараа нэг удаа цохисон. Тэр үед Чинзоо бид хоёрыг салгасан. Гэтэл Баттулга ах уурлаад гэрийн баруун талд газарт хэвтээд өгөхөөр нь би уурандаа хажууд байсан Хандгай архины шилийг аваад шууд Баттулга ахын нүүрэн хэсэгт нэг удаа хүчтэй цохичихоод зугатаад гарсан гэсэн мэдүүлэг зэрэг болно.

          Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай байна гэж шүүх үнэлэв.

         Т.Б, Л.Баттулга  нар нь хамт архи ууцгааж байгаад хоорондоо маргалдаж улмаар Л.Баттулгыг өөрийг нь цохилоо гэснээр шалтаглан түүнийг унтахаар хэвтэж байхад архины шилээр цохисоноос баруун нүдний алимны бүрэн хараа алдалт, цусан хураа ухархайн дотор ба доод хананы хугарал, хамар ясны далд хугарал, тархины доргилт, нүүрний зөөлөн эдийн няцрал, язарсан шархнууд, хуйхны зулгаралт, зүүн мөрний зөөлөн эдийн няцрал бүхий хүнд гэмтэл учруулсан нөхцөл байдал хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

          Прокуророос түүний дээрх үйлдлийг зүйлчилж ирүүлсэн хуулийн зүйл хэсэг зөв тохирсон байна. Иймд Т.Быг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д заасан хүний  эрүүл мэндэд хүнд   хохирол  санаатай учруулсан гэмт хэргийг хохирогчийн согтуу унтаж байгааг буюу  биеэ хамгаалж чадахгүй болохыг мэдсээр  байж үйлдсэн гэм буруутай болохыг  тогтоож хуульд заасан ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.

Хохирогч Л.Баттулга нь эмчилгээний зардалд 655.650 нэхэмжлэсэнийг шүүгдэгчээс гаргуулж төлүүлэх нь зүйтэй. Мөн одоогоор хохирогчийн биеийн байдал бүрэн эдгэрээгүй байгаа тул цаашид гарах зардлыг жич нэхэмжлэх эрхийг нь нээлттэй үлдээхээр шийдвэрлэв. Хохирогч Л.Баттулга нь Дорноговь аймагт амьдарч байгаа бөгөөд ямар нэгэн хүний хараа хяналтгүйгээр ганцаараа явахад хүндрэлтэй болсон тул шүүх хуралд оролцох боломжгүй гэсэн болно.

Шүүгдэгч Т.Бын 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн энэ өдөр хүртэл цагдан хоригдсон 49 хоногийг эдлэх ялд нь оруулан тооцохоор шийдвэрлэв.

          Ýíý õýðýãò øèéäâýðëýâýë çîõèõ ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàí èðñýí ç¿éëã¿é, áèò¿¿ìæëýãäýæ èðñýí ýä õºðºíãºã¿é, ø¿¿ãäýã÷ýýñ ãàðãóóëàõ õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãààíû çàðäàëã¿é áîëíî.

          Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 6.5, 6.6 äóãààð ç¿éëä çààñàí хөнгөрүүлэх болон õ¿íäð¿¿ëýõ íºõöºë áàéäàë òîãòîîãäñîíã¿é áîëíî.

            Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 36.1, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10,36.13, 38.1 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1-ä çààñíûã  óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

 

1. Т.Б-г  Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.1 äүгээр ç¿éëèéí  2 äахь хэсгийн 2.1-д заасан хүний эрүүл мэндэд хүнд   хохирол  санаатай учруулсан гэмт хэргийг  хохирогчийг биеэ хамгаалж чадахгүй болохыг  мэдсээр байж үйлдсэн гэм буруутай болохыг  тогтоосугай.

2.Эрүүгийн õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.1 äүгээр ç¿éëèéí 2 äахь хэсгийн 2.1-д  зааснаар Т.Быг 6 жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

3.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 5,6 дугаар зүйлийн 3,4 дэх хэсэгт зааснаар Т.Бад оногдуулсан хорих ялыг хаалттай хорих байгууллагад эдлүүлсүгэй.

  4.Эрүүгийн хуулийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Т.Бын 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс энэ өдөр хүртэл цагдан хоригдсон 49 хоногийг эдлэх ялд нь оруулан тооцсугай.

5.Ø¿¿õèéí øèéòãýõ òîãòîîë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëòîë Т.Бад авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6.Ýíý õýðýãò ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàí èðñýí ç¿éëã¿é, áèò¿¿ìæëýãäýæ èðñýí ýä õºðºíãºã¿é, ø¿¿ãäýã÷ýýñ ãàðãóóëàõ õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãààíû çàðäàëã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðüäñóãàé.

7.Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт зааснаар Т.Баас эмчилгээний зардалд 655.650 төгрөгийг гаргуулж Л.Баттулгад олгох, Л.Баттулга  нь цаашид гарах зардлыг жич нэхэмжлэх эрхтэйг дурьдсугай.

8.Ø¿¿õèéí øèéäâýð íü óíøèí ñîíñãîñîíîîð õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ áºãººä ø¿¿õèéí øèéòãýõ òîãòîîëûã óëñûí ÿëëàã÷, ø¿¿ãäýã÷,  õîõèðîã÷, òýäãýýðèéí ºì㺺ëºã÷, õóóëü ¸ñíû òºëººëºã÷, ºì㺺ëºã÷  ººðºº ãàðäàí àâñàíààñ õîéø ýñõ¿ë Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 11.9 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíû äàãóó õ¿ðã¿¿ëñíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð  äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ,  ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýé, èðãýíèé íýõýìæëýã÷, èðãýíèé õàðèóöàã÷, òýäíèé òºëººëºã÷ ø¿¿õèéí òîãòîîëûí çºâõºí èðãýíèé íýõýìæëýëòýé õîëáîãäîõ õýñýãò äàâæ çààëäàõ, ãîìäîë ãàðãàõ  ýðõòýéã äóðüäñóãàé.

9.Äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èãäñýí òîõèîëäîëä òîãòîîëûí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëæ, тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол Т.Бад авсан  цагдан хорих  òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýг õýâýýð ¿ðãýëæë¿¿ëñ¿ãýé.

      

 

 

                 ÄÀÐÃÀËÀÃ×                                  Ñ.ϯÐÝÂѯÐÝÍ

 

                 ШҮҮГЧИД                                       Ч.АЛТАНЦЭЦЭГ

 

                                                                         С.ӨСӨХБАЯР