| Шүүх | Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Баасанжавын Байгалмаа |
| Хэргийн индекс | 107/2017/0012/Э |
| Дугаар | 2017/ШЦТ/41 |
| Огноо | 2017-05-17 |
| Зүйл хэсэг | 096.1., |
| Улсын яллагч | Ж.Бүрэнжаргал |
Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2017 оны 05 сарын 17 өдөр
Дугаар 2017/ШЦТ/41
ОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙННӨӨС
******* дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч .Оюунбат даргалж, шүүгч *******айгалмаа, А.*******ямбажав нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн ******* дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 96 дугаар зүйлийн 96.1 дэх хэсэгт зааснаар ******* холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн 201601070267 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2017 оны 4 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүх хуралдаанд:
Нарийн бичиг Ц.*******аясай
Иргэдийн төлөөлөгч: *******индэръяа
Улсын яллагч: Ж.*******үрэнжаргал
Хохирогч
Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч:
Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч: Л.Ганганбарс, Ш.Энхмаа
Шүүгдэгч: ******* нар оролцов.
онгол Улсын иргэн, ******* оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдөр ******* аймгийн ******* хотод төрсөн, эрэгтэй, 26 настай, дээд боловсролтой, зураг зүйн багш мэргэжилтэй, ******* дүүргийн *******оловсрол цогцолбор сургуульд зураг зүйн багш ажилтай, ам бүл 4, эхнэр *******, 1-3 насны 2 хүүхдийн хамт ******* дүүргийн 3 дугаар хороо ******* дугаар байрны 10 тоотод оршин суух, дугаарын регистертэй, ял шийтгэлгүй, ******* овгийн ******* *******
Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/:
Яллагдагч ******* нь согтуугаар 2016 оны 11 дүгээр сарын 03-наас 04-нд шилжих шөнө 00 цагийн үед ******* дүүргийн 1 дүгээр хороо, 7 дугаар байрны баруун талаар явж байхдаа “мөнгөгүй архи авч чадахгүй” гэсэн асуудлаас болж хоорондоо маргалдан улмаар түүний шанаа руу гараараа нэг удаа цохиж, арагшаа толгойн ар хэсгээрээ цементен талбай дээр газар унахад нь цээжин дээр нь суугаад гараараа хувцасны энгэр хэсгээс нь зуурч, толгойгоор нь 2-3 удаа цемент мөргүүлэн зодож биед нь гавлын баруун чамархайн яснаас суурь яс, чихний суваг, хөхлөг сэртэн дайран чамархай болон зулайн ар хэсэг рүү үргэлжилсэн нийлмэл хугарал, баруун чамархай хэсгийн тархины эдийн цус хуралт, зүүн чамархай, дух зулай хэсгийн хатуу хальсан доорх цусан хураа, тенториум болон тал бөмбөлгүүдийн таславч хоорондын аалзан бүрхүүл доорхи цус харвалт, баруун чамархай, зулайн хуйхны зөөлөн эдийн няцрал бүхий хүнд гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
ТООРХОЙЛОХ НЬ:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:
өрдөн байцаалтын шатанд ******* сэжигтнээр өгсөн: “…7 дугаар байрны дэргэд бид хоёр хоорондоо хэрэлдэж маргасан тэгэхдээ юунаас болж маргасанаа санахгүй байгаа юм. Тэгээд гэнэт миний дургүй хүрээд шанаа руу нь гараараа цохиход хойшоо саваад толгойгоороо газар унасан. *******и тухайн үед нэлээн согтуу байсан. Зарим үйл явдлыг санахгүй байна. Намайг цохиход яг л мод унаж байгаа юм шиг хойшоо чигээрээ толгойгоороо газар саваад унасан” гэсэн мэдүүлэг /хх-130,131/
Шүүгдэгч ******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “... архи авч өг гэсэн асуудлаас болж бид хоёр хоорондоо маргаж муудсан. эхлээд намайг заамдаж байгаад нүүрэнд цохиход би эргүүлж түүнийг цохих гэсэн боловч оноогүй. нь гараа тавиулах гэж байгаад өөрөө арагшаа савж унасан. газар унасан байхаар нь “босооч ээ” гээд түүнийг сэгсэрсэн. *******и мөрдөн байцаалтын шатанд “ мод шиг савж унасан” гэж мэдүүлэг өгсөн нь үнэн. Гэхдээ би тухайн үед сандарч, балмагдсан байсан учраас өөр мэдүүлэг өгсөн. *******и өөрийгөө санаатай гэмтээсэн гэж бодохгүй байна...” гэв.
Хохирогч шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ:”..., *******, *******, бид нар орцонд орж, нэг шил 0,75 граммын архи, 1 пиво ууцгаасан, үүнээс хойших зүйлийг би огт санахгүй байгаа. Орцноос гараад яаснаа санахгүй байгаа, учир нь би тухайн үед их согтсон байсан. Аав намайг дагуулж, хэрэг гарсан газар буюу 7 дугаар байрны гадаа аваачсан боловч би юу ч санаагүй. *******и эмнэлэгт 2 сар хэвтсэн, 12 сарын дундуур аав ээжийгээ таньдаг болсон, одоо миний толгой өвддөг, байнга эм уудаг. Хэд хоногийн өмнөх утасны дугаараа ч санадаггүй. Толгойгоо л эмчлүүлэхийг хүсч байна” гэв.
Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн:”...*******и хэрэг гарах үед хөдөө байсан учраас хэргийн талаар мэдэхгүй. Хүү маань нэг үеэ бодвол бага багаар бие нь сайжирч, ой санамж нь сэргэж байна. Эмч нар 2-3 жилийн дараа ой ухаан нь 60-70 хувьтай сэргэнэ гэж хэлсэн. Одоо манай хүү 70 хувьтай группэд орсон. анай хүү онголд хоёр удаа гавал нөхүүлэх хагалгаа хийлгэсэн боловч амжилтгүй болж, нөхөөсөө буцааж авсан. Тиймээс гадагшаа явж гавал нөхүүлэх хагалгаа хийлгэхээр болсон. Bangkok улсаас хагалгааны 56.000.000 төгрөгийн үнийн санал 4 дүгээр сард ирсэн үүнийг нэхэмжилж байна. ******* эмчилгээний зардалд нийт 3,400,000 төгрөг авсан...” гэв.
өрдөн байцаалтад гэрч өгсөн: “...иний хүү тархины хүнд хагалгаанд хоёр удаа ороод байгаа, 2016 оны 11 дүгээр сарын 04-ний шөнө Улаанбаатар хотод Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвд хэвтэж эмчлүүлж байгаад 2016 оны 11 дүгээр сарын 23-ны өдөр эмнэлгээс гараад хэвтрийн байдалтай байгаа. толгой байнга өвддөг, юу ярьж байгаагаа мэдэхгүй, хүн танихгүй, юм ярьж байгаа боловч хэл ам нь ээдрээд юу яриад байгаагаа мэддэггүй. Хагалгаанд орохдоо толгойныхоо үсийг хусуулсан байгаа. Тэгэхэд “за за мөнгө яаж олох бэ? за гарч үсээ засуулъя, таньд мөнгө байна уу? тамхи байна уу, гэх зэрэг яриа гаргадаг болоод байгаа. Хүний үгэнд орохгүй, гэртээ харья гээд нүцгэн гарч явах гээд байдаг гадаа хүйтэн байгааг ч мэдэхгүй байгаа. зодсон залууд гомдолтой байгаа. Эмчилгээний зардлаа нэхэмжилнэ” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 61/
өрдөн байцаалтад гэрч *******.Ж өгсөн: “...*******и ******* 1 жилийн өмнөөс найзалж байгаа харин саяхан танилцсан. , бид гурав түрүүлээд явж байсан, ард *******, , ******* нар явж байсан. Тэгээд , бид гурав замын урд байдаг “арал” нэртэй хүнсний дэлгүүр чиглээд зам хөндлөн гарах гээд бид хоёр урдхан талд зэрэгцээд явж байхад араас *******, *******, нарын нэг нь “хөөе” гээд дуудах шиг болсон эргээд харахад ягмарсүрэн ард явж байсан. Тэгэхээр нь , бид гурав буцаад 7 дугаар байрны баруун талд очиход ухаангүй дээшээ хараад хэвтэж байхад ******* дээр нь суучихсан энгэрээс нь заамдчихсан байхад нь ******* ******* цээж рүү хөлөөрөө жийгээд холдуулж байгаа харагдсан. ******* нь ******* рүү агсраад дайраад байхаар нь салгах гэхэд ******* шанаа руу нэг удаа гараараа цохьсон. ******* нүүрэнд ******* цохиж гэмтэл учруулсан. Цагдаа ирэх хооронд ******* нь ******* агсам тавиад ноцолдоод газар унагаад дээр нь гарч суугаад байсан. Цагдаа ирэхэд ******* ******* заамдаад цэцгийн мандал дээр дарчихсан байсан. ******* архи ууж байхдаа болон АТ рүү ороход нүүр нь зүгээр байсан. бид хоёр архи уугаагүй” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 62-64/
өрдөн байцаалтад гэрч өгсөн: “...*******и ******* дотны найзууд юм. , Ж бид гурав зэрэгцээд алхаж байхад ард *******, *******, нар зэрэгцэн алхаж явсан. , Ж, бид гурав төв зам хөндлөн гараад явж байтал ард хоёр хүн хэрэлдэж маргах чимээ гарахаар нь эргэж харахад , ******* хоёр хоорондоо заамдалцаад хэрэлдэж маргаад дэргэд нь ******* 2-3 алхамын зайтай гараараа амаа дарсан байдалтай зогсож байсан. ******* бөөлжөөд байсан учир амаа дараад байсан байх. Ж, бид гурав салчих байлгүй гээд хараад зогсож байтал ******* зүүн гараар заамдаж байгаад баруун гараараа нүүр лүү нэг удаа цохиход хойшоо саваад унахад ******* цээжин дээр нь гараад суусан байсан. Тэгэхээр нь бид гурав яваад очиж байтал ******* 2 гараараа заамдчихсан сэгсэрээд байсан. *******ид гурвыг яваад очиход ******* ******* хөлөөрөө жийгээд дээрээс холдуулсан. Тэгэхэд ******* босч ирээд ******* рүү “чи муу юу юм бэ? хэнийг нь өмөөрөөд байгаа юм бэ?” гээд агсраад цохих гээд гараа далайлгахад ******* нь ******* заамдаж байгаад угзраад 2 удаа унагаад рүү очсон. Тэгэхээр нь би ******* тайвшруулах гэтэл намайг цаашаа гээд гарынхаа араар нэг удаа намайг алгадсан. Тэгэхэд нь уурлаад гараараа ******* нүүр лүү нэг удаа цохиход ******* газар унасан. Тухайн үед таягтай байсан юм. ******* босч ирээд рүү дайраад байсан. Цаана ******* дэргэд байсан бөгөөд цус гарчихсан байна гэж хэлж байсан. ******* ******* мөн л заамдаад зогсож байсан тэгэхгүй бол ******* хүн хүн рүү дайраад байхаар нь заамдаад цэцгийн мандал дээр дарчихсан байсан. ухаангүй хурхираад байсан. ******* нар нилээн согтуу байсан. , ******* нар архи уусан боловч бага зэрэг халамцуу байсан. ******* АТ-ээс гарч ирэхэд нүүр нь зүгээр байсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 65-66/
өрдөн байцаалтад гэрч Э.******* өгсөн: “...*******и ******* 10 жилийн нэг ангид сурч байсан. *******ид тамхи авахаар орцноос гараад ******* мөнгө авна гээд бид хоёр хамт АТ рүү ороод ******* мөнгө аваагүй. Тэгээд буудлын түц рүү чиглээд 7 дугаар байрны урдуур алхаж явахад , ******* бид гурвын урд Ж, , гурав явж байсан. Тэгээд 7 дугаар байрны баруун урд буланд би утсаар яриад явж байхад Ж, , нар зам хөндлөн гараад явж байгаа харагдсан. иний дэргэд , ******* хоёр хоорондоо “чи муу юу гээд байгаа юм бэ?” гээд хэрэлдэж маргах шиг болохоор нь эргэж хараад та хоёр болиоч гэж хэлэх хооронд хойшоо саваад унахад ******* дээр нь унасан. Тэр үед би утсаа халаасандаа хийгээд очих хооронд ******* хэвлий дээр суучихсан хоёр гараараа заамдчихсан 2-3 удаа сэгсэрч байсан. Тэгэхэд толгой нь дагзаараа газар мөргөж байгаа харагдсан. Тэгэхээр нь гүйж очоод ******* мөр лүү хөлөөрөө жийж унагасан. малгай нь толгойныхоо баруун талд уначихсан байхаар нь авахад газар цус болсон байсан. ухаангүй хурхираад байсан. ******* агсам тавиад байсан. ******* нь рүү агсраад байхаар нь түүний нүүр лүү нэг удаа гараараа цохиход ******* газар унаад босч ирэхдээ дахиад дайраад байхаар нь би ******* заамдаж аваад 2-3 удаа угзарч газар унагаад дээр нь гараад суухад бас л агсраад байхаар цэцгийн мандал дээр дараад авсан. АТ-ээс гараад явж байхад ******* ганц шил архи авчихгүй гэхэд нь ******* мөнгө байхгүй, байгаа мөнгөөрөө тамхи авах гэж байна гээд тэр хоёр хэрэлдэж маргалдсан. Ж, нар архи уугаагүй...” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 67-68/
өрдөн байцаалтад гэрч *******. өгсөн: “...*******и ******* 1-9 анги хүртлээ нэг ангид сурч байсан., Ж бид гурав 7 дугаар байрны баруун үзүүрт ирээд урагш эргээд зам хөндлөн явган хүний гарцаар “арал” дэлгүүр лүү чиглээд замын голд явж байхад ард тас няс хийх чимээ гарахаар нь эргээд харахад ******* дээр нь гараад суучихсан куртикнийх нь захнаас хоёр гараараа зуурчихсан сэгсрээд толгойн ард дагзаар нь хоёр удаа газар мөргүүлсэн. Тэгэхэд тас няс хийх чимээ гарсан. Тэгэхээр нь, Ж хоёрт хурдан гүйж очоод салга гэж хэлсэн. өн ******* хурдан салгаач гэж орилсон. иний хөл хугархай таягтай учир удаан очсон. Ө, Ж нарыг очиж байхад ******* ******* дээрээс хөлөөрөө жийгээд унагаасан. Намайг дээр очиход ухаангүй, хурхирсан байдалтай хэвтэж байсан. ******* нэг удаа алгадсан. *******и тэр үед түргэн тусламж дуудаад, дараа нь цагдаад дуудлага өгсөн. Түргэн тусламж, цагдаа хоёр ирэх хооронд ******* хүн хүн рүү агсраад байхаар нь ******* ******* заамдаж байгаад хоёр ч удаа дугтарч унагаасан. ******* над руу агсраад та нар намайг яагаад өмөөрөхгүй байгаа юм бэ гээд дайраад миний энгэрээс барьж аваад түлхэх гээд байхаар нь би гараараа нүүр лүү нь нэг удаа цохьсон. Тэгээд би, Ж нарт хандаж ******* ав хөл хөндөх гээд байна гэж хэлсэн. Тэгэхэд ******* ******* заамдаж аваад цэцгийн мандал дээр нуруугаар нь дараад өөрөө дээр нь дарчихсан хэвтэж байх үед нь цагдаа ирсэн...” гэсэн мэдүүлэг /хх-69-70/
өрдөн байцаалтад гэрч А. өгсөн: “...Өвчтөн нь тархины хүнд гэмтлийн дараах нойгүйдэлтэй эмчлэгдэж байгаа. *******олсон үйл явдлаа огт санахгүй, тархины хатуу хальсан дээрх цусан хураа авах мэс засалд ороод гэмтлийн эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байгаад ******* дүүргийн Эрүүл мэндийн төвийн мэс заслын тасагт 10 хоног хэвтэн эмчлүүлж байгаад гараад 2016.12.14-ний өдрөөс мэдрэлийн тасагт хэвтээд 8 дахь хоногтоо эмчлүүлж байна. Одоогийн байдлаар өвчтөн мэдүүлэг өгөх чадваргүй, хурц ойгүйдлийн дараах байдалтай байна. Ухамсарт ухаан саруул боловч болсон явдлын талаар ярилцлага хийхэд үйл явдлаа санахгүй. нь 3-6 сарын хугацааны дараа тархи хамгаалах сэргээн засах эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай байгаа.чигдөр буюу 2016 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр тархины эмэгшил илрүүлэх тестээр шалгахад далд хэлбэрийн тархины эмэгшил илэрсэн” гэсэн мэдүүлэг /хх-80-81/
Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 11 сарын 11-ний өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний №15457 дугаартай актын: “ биед гавлын баруун чамархайн яснаас суурь яс, чихний суваг, хөхлөг сэртэн дайран чамархай болон зулайн ар хэрэг рүү үргэлжилсэн нийлмэл хугарал, баруун чамархай, зулай хэсгийн хатуу хальсан дээрх цусан хураа, баруун чамархай хэсгийн тархины эдийн цус хуралт, зүүн чамархай, дух, зулай хэсгийн хатуу хальсан доорхи цусан хураа, тенториум болон тал бөмбөлгүүдийн таславч хоорондын аалзан бүрхүүл доорх цус харвалт, баруун чамархай, зулайн хуйхны зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. ээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ, амь насанд аюултай тул гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтад хэрхэн нөлөөлөх нь эдгэрэлт эмчилгээний үр дүнгээс хамаарна” шинжээч эмч гэсэн шинжээчийн дүгнэлт/хх-107/
өрдөн байцаалтад шинжээч эмч өгсөн “...Хохирогч баруун талаараа хойш савж унахад хүнд гэмтэл учирч болно. Хохирогчийн баруун чамархай яснаас суурь яс баруун зулайн ар хэсэг рүү үргэлжилсэн хугарал учирсан байна. Тархины няцрал цус хуралт учирсан байна. Хохирогчийн дагз хэсэгт гэмтэл учраагүй байна. Толгойн баруун хэсэгт хүч үйлчлэх буюу мөргүүлэх, мөргөх, баруун хэсэгт хатуу мохоо зүйлээр цохигдох тохиолдолд дээрх гэмтэл учирна. Хохирогчийг үзэж байхад зовиураа хэлж чадахгүй, ухаан санаа саруул бус байсан. Хохирогч эдгэрэх эсэх, хөдөлмөрийн чадвар сэргэх эсэхийг одоогоор тогтоох боломжгүй, удаан хугацааны нөхөн сэргээх эмчилгээ шаардлагатай” гэсэн мэдүүлэг /хх-110-111/,
Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдрийн ¹6811 дугаартай актын “Хохирогч өмсөж явсан хар хүрэм 22 см татаж чангаах хүчний үйлчлэлээр гарсан ханзарсан уранхай байна. Шинжилгээнд ирүүлсэн хар хүрмэнд гарсан 22 см-ын уранхай нь зуралдах үед татаж чангаах явцад гарсан байж болно” шинжээч *******.Г гэсэн шинжээчийн дүгнэлт /хх-84/
Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 11 сарын 16-ны өдрийн №9696 дугаартай актын: “ гэх цус В/III/бүлгийн харъяалалтай байна” гэсэн шинжээч эмч Ц.******* гэсэн шинжээчийн дүгнэлт /хх-97/
Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 11 сарын 16-ны өдрийн №9698 дугаартай актын: “Шинжилгээнд ирүүлсэн хэргийн газрын үзлэгийн гэх цус мэт зүйл дээр илэрсэн. Энэ нь В /III/бүлгийн харъяалалтай байна” шинжээч Ц.******* гэсэн шинжээчийн дүгнэлт /хх-90/
Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2016 оны 11 сарын 19-ний өдрийн №9693 дугаартай актын: ”Шинжилгээнд ирүүлсэн ******* гэх цусанд 1.8 промилли спиртийн агууламж илэрч, согтолтын дунд зэрэгт хамаарна” гэсэн шинжээчийн дүгнэлт /хх-н 93/
Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын 2016 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн ¹09 дугаартай актын “Хохирогч нь тархины гэмтлийн дараах хам шинж, өмнөх хойтох ойгүйдэл, зан төрхийн өөрчлөлт, сэтгэцийн эмгэг өвчтэй байна. Уг сэтгэцийн өвчин нь хэргийн бодит байдлын талаар мэдүүлэг өгөхөд нөлөөлнө. Хохирогч нь болсон хэргийн талаар үнэн зөв мэдүүлэг өгөх чадваргүй болно” гэсэн дүгнэлт /хх-113-115/
Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын №299 дугаартай “ нь Тархи доргилтын дараах хам шинж, хэсэгчилсэн ойгүйдэл сэтгэцийн эмгэгтэй байна. ээрхи эмгэг нь олдмол эмгэг болно. нь болсон хэргийн талаар үнэн зөв мэдүүлэг өгөх чадваргүй байна” тэргүүлэх зэрэгтэй эмч .,, их эмч гэсэн дүгнэлт /2 дугаар хх-н 248/
Хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэлээр “...Цементэн гадаргуутай талбай байв. Уг талбайн урд байрлах цэцгийн мандлаас ертөнцийн зүгээр зүүн 7 метрт 7 дугаар байрны баруун урд булангаас ертөнцийн зүгээс урагш 7 метр 15 см зайд цементэн талбай дээр цус мэт зүйлээр бохирлогдсон хэсгийг гэрэл зургын аргаар бэхжүүлж авав” гэжээ. /х-н 3/
Хэрэг учралын газрыг харуулсан гэрэл зургын үзүүлэлтүүд /хх-н 4-5/
******* нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын Н*******Г-ын лавлагааны санд бүртгэгдээгүй” гэх урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-н 135/ болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.
Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судлагдсан шүүгдэгч, гэрч, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч нарын мэдүүлгүүд нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлэгдсэн, мэдүүлгүүдийн агуулга нь зөрүүгүй мөн хохирогчийн биед шүүх эмнэлгийн үзлэг хийсэн ахлах зэргийн шинжээч эмч гаргасан №15457 дугаартай дүгнэлт, хохирогчийн өмсөж явсан хувцсанд мөр судлалын шинжилгээ хийсэн ахлах шинжээч *******.Г гаргасан №6811 дугаартай дүгнэлт, биологийн шинжилгээ хийсэн шинжээч Ц.******* гаргасан №9696, №9698 дугаартай дүгнэлтүүд, шүүгдэгч ******* цусанд химийн шинжилгээ хийсэн шинжээч *******.Л гаргасан №9693 дугаартай дүгнэлт, Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын №299 дугаартай дүгнэлт нь ойлгомжтой бөгөөд эргэлзээгүй, энэ хэрэгт хувийн сонирхолгүй, зохих мэдлэгтэй, гаргасан дүгнэлтийнхээ хариуцлагыг хүлээх чадвар бүхий шинжээч нар гаргасан, хууль ёсны шаардлагыг хангажээ. Харин Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын 2016 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн ¹09 дугаартай дүгнэлт нь хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй байх тул нотлох баримтаар үнэлээгүй болно.
Иймд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, эргэлзээгүй, тухайн хэргийг хангалттай нотолж байх тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэн шийтгэх тогтоолын үндэслэл болгов.
Шүүгдэгч ******* нь согтуугаар 2016 оны 11 дүгээр сарын 03-наас 04-нд шилжих шөнө 00 цагийн үед ******* дүүргийн 1 дүгээр хороо, 7 дугаар байрны баруун талаар явж байхдаа “хохирогч архи авч өг” гэж хэлснээс болж тэд хоорондоо маргалдаж, харилцан бие биенээ заамджээ. Улмаар ******* нь баруун гараараа шанаа руу нэг удаа цохиход тэрээр арагшаа цементэн талбай дээр дээш харан унахад дээр нь суугаад гараараа хувцасны энгэр хэсгээс нь зуурч сэгсрэн, толгойг нь 2-3 удаа цемент мөргүүлэх зэргээр зодож бие махбодид нь гавлын баруун чамархайн яснаас суурь яс, чихний суваг, хөхлөг сэртэн дайран чамархай болон зулайн ар хэсэг рүү үргэлжилсэн нийлмэл хугарал, баруун чамархай, зулай хэсгийн хатуу хальсан дээрх цусан хураа, баруун чамархай хэсгийн тархины эдийн цус хуралт, зүүн чамархай, дух, зулай хэсгийн хатуу хальсан доорхи цусан хураа, тенториум болон тал бөмбөлгүүдийн таславч хоорондын аалзан бүрхүүл доорх цус харвалт, баруун чамархай, зулайн хуйхны зөөлөн эдийн няцрал бүхий гэмтэл учруулсан болох нь:
-Шүүгдэгч ******* мөрдөн байцаалтын шатанд 2016 оны 11 сарын 04-ний өдөр сэжигтнээр өгсөн ”...би тухайн үед нилээн согтуу байсан учраас юунаас болж маргалдсанаа санахгүй байна. Тэгээд гэнэт миний дургүй хүрээд шанаа руу нь гараараа цохиход хойшоо саваад унахдаа яг л мод унаж байгаа юм шиг хойшоо чигээрээ толгойгоороо газар саваад унасан” гэсэн мэдүүлэг /хх-130-131/,
- Гэрч *******.Ж мэдүүлсэн “...Араас нэг нь “хөөе” гээд дуудах шиг болохоор нь бид гурвыг яваад очиход ухаангүй дээшээ хараад хэвтчихсэн, ******* нь дээр суучихсан энгэрээс нь заамдаад байж байхад ******* ******* цээж рүү хөлөөрөө жийгээд холдуулсан. ******* нь бид нар луу агсраад дайраад байсан..” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 62-64/
-Гэрч мэдүүлсэн “...******* зүүн гараараа заамдаж байгаад баруун гараараа нүүр лүү нэг удаа цохиход хойшоо саваад унахад ******* цээжин дээр нь гарч суугаад 2 гараараа заамдаад сэгсрээд байсан. ******* ******* хөлөөрөө жийгээд дээрээс холдуулсан. Тэгэхэд ******* босч ирээд хүн хүн рүү дайраад агсраад байсан” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 65-66/
-Гэрч Э.******* мэдүүлсэн “...*******и эргэж хараад та хоёр болиоч гэж хэлэх хооронд хойшоо саваад унахад ******* хэвлий дээр суучихсан хоёр гараараа заамдчихсан 2-3 удаа сэгсэрч байсан. Тэгэхэд толгой нь дагзаараа газар мөргөж байгаа харагдсан. *******и ******* хөлөөрөө жийж унагасан. малгай нь толгойныхоо баруун талд уначихсан байхаар нь авахад газар цус болсон байсан. ухаангүй хурхираад байсан. ******* нь бид нар луу агсраад дайраад байсан” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 67-68/
- Гэрч *******. мэдүүлсэн “...*******идний ард тас няс хийх чимээ гарахаар нь эргээд харахад ******* дээр нь гараад суучихсан куртикнийх нь захнаас хоёр гараараа зуурчихсан сэгсрээд толгойн ард дагзаар нь хоёр удаа газар мөргүүлэхэд тас няс хийх чимээ гарсан. ******* ******* дээрээс хөлөөрөө жийгээд унагаасан. ухаангүй, хурхирсан байдалтай хэвтэж байсан. ******* хүн хүн рүү агсраад дайраад байсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 69-70/
- биед “гавлын баруун чамархайн яснаас суурь яс, чихний суваг, хөхлөг сэртэн дайран чамархай болон зулайн ар хэрэг рүү үргэлжилсэн нийлмэл хугарал, баруун чамархай, зулай хэсгийн хатуу хальсан дээрх цусан хураа, баруун чамархай хэсгийн тархины эдийн цус хуралт, зүүн чамархай, дух, зулай хэсгийн хатуу хальсан доорхи цусан хураа, тенториум болон тал бөмбөлгүүдийн таславч хоорондын аалзан бүрхүүл доорх цус харвалт, баруун чамархай, зулайн хуйхны зөөлөн эдийн няцрал бүхий” амь насанд аюултай хүнд зэргийн гэмтэл авсныг тогтоосон №15457 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хх-107/
-Шинжээч эмч өгсөн “...Хохирогч баруун талаараа хойш савж унахад хүнд гэмтэл учирч болно. Хохирогчийн баруун чамархай яснаас суурь яс баруун зулайн ар хэсэг рүү үргэлжилсэн хугарал, тархины няцрал цус хуралт учирсан байна. Толгойн баруун хэсэгт хүч үйлчлэх буюу мөргүүлэх, мөргөх, баруун хэсэгт хатуу мохоо зүйлээр цохигдох тохиолдолд дээрх гэмтэл учирна” гэсэн мэдүүлэг /хх-110-111/,
-Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын №299 дугаартай “ нь Тархи доргилтын дараах хам шинж, хэсэгчилсэн ойгүйдэл сэтгэцийн эмгэгтэй байна. ээрхи эмгэг нь олдмол эмгэг болно. нь болсон хэргийн талаар үнэн зөв мэдүүлэг өгөх чадваргүй байна” тэргүүлэх зэрэгтэй эмч .,, их эмч гэсэн дүгнэлт /2 дугаар хх-н 248/
-Хохирогч өмсөж явсан хар хүрэм нь татаж чангаах хүчний үйлчлэлээр ханзарч урагдсан болохыг тогтоосон ¹6811 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хх-84/
-Шүүгдэгч ******* дунд зэргийн согтолттой байсныг тогтоосон №9693 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хх-н 93/, хэргийн газрын үзлэгийн тэмдэглэл, гэрэл зургын үзүүлэлтүүд зэрэг бичгийн баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.
Шүүгдэгч *******.******* нь хохирогчийг зодсон үйлдэлдээ болон гэмтээсэн үр дагавартаа шууд санаатай хандсан нь хохирогчид идэвхитэй үйлдлээр хүч хэрэглэсэн тухай ******* сэжигтнээр өгсөн “гэнэт миний дургүй хүрээд шанаа руу нь гараараа цохиход хойшоо саваад унахдаа яг л мод унаж байгаа юм шиг хойшоо чигээрээ газар саваад унасан” гэсэн мэдүүлэг, “******* зүүн гараараа заамдаж байгаад баруун гараараа нүүр лүү нэг удаа цохиход хойшоо саваад унасан. ******* цээжин дээр нь гарч суугаад куртикний захаас зуураад дагзаар нь 2 удаа сэгсрээд газар мөргүүлсэн” талаар мэдүүлсэн гэрч *******.Ж, , Э.*******, *******. нар мэдүүлгүүдээр тогтоогдож байна.
Шүүгдэгч ******* нь согтуугаар гэмт хэрэг үйлдсэн нь №9693 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт болон драгер үлээлгэж шалгасан баримт зэргээр /хх-н 5, 93/ тогтоогдов.
Энэ гэмт хэрэг гарах болсон шалтгаан нөхцлийг шүүгдэгч, хохирогч нь согтууруулах ундааны зүйлийг хэтрүүлэн хэрэглэсэнтэй холбоотой гэж үзлээ. өн хэрүүл, маргааныг хохирогч эхэлж үүсгэсэн нь гэрч ******* мэдүүлгээр тогтоогдож байх тул прокуророос энэ гэмт хэргийг хувийн сэдэлтээр үйлдэгдсэн гэж дүгнэж ирүүлсэн нь үндэслэлтэй байна.
Иймд прокуророос зүйлчилж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон гэж үзэж, *******.******* бусдын бие махбодид хүнд гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, түүнд онгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 96 дугаар зүйлийн 96.1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэн хуульд заасан ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.
Шүүгдэгч ******* нь шүүх хуралдаанд “ нь өөрөө арагшаа савж унахаар нь би түүнийг босгох зорилгоор хувцаснаас нь татаж сэгсэрсэн” гэж маргасан нь дараах байдлаар няцаагдаж байна.
Үүнд шүүгдэгч ******* нь хохирогч заамдаж байгаад гараараа нүүрэнд нь цохиж, хойшоо савж унахыг харсан гэрч мэдүүлэг мөн тас няс хийх чимээ гарч, улмаар ******* хэвлий дээр сууж, хувцасны энгэрээс нь заамдаж байгаад дагзаар нь газар мөргүүлэн сэгсэрч байсныг болон ******* энэ үйлдлийг таслан зогсоохоор очиход хүн хүн рүү дайран агсарч байсныг харсан гэрч Ж,, *******, нарын мэдүүлгүүдээр няцаагдаж байна.
Шүүгдэгч ******* нь хохирогч намайг эхэлж цохьсон гэх боловч энэ үйлдэл нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар тогтоогдохгүй байна.
өн шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс хохирогч болон түүний хууль ёсны төлөөлөгч Ж нарыг хамт шүүх хуралдаанд оролцуулсан нь хууль зөрчсөн гэж маргажээ.
Хохирогч нь тархиндаа амь насанд аюултай хүнд гэмтэл авсны улмаас тархи доргилтын дараах хам шинж, хэсэгчилсэн ойгүйдэлд орж, хэргийн талаар үнэн зөв мэдүүлэг өгөх чадваргүй болох нь шинжээчийн дүгнэлт, гэрч нарын мэдүүлгүүд, өвчний түүх зэрэг баримтуудаар тогтоогдож байх бөгөөд тэрээр хохирогч нь шүүх хуралдаанд хэргийн талаар мэдүүлээгүйг дурдах нь зүйтэй.
Харин түүний хууль ёсны төлөөлөгч нь зөвхөн эрүүл мэндэд гэм хор учирсантай холбогдон гарсан зардлын талаархи нэхэмжлэл гарган оролцсон болно. Иймд хохирогч болон түүний хууль ёсны төлөөлөгч нар нь хэргийн талаар мэдүүлдэггүй бөгөөд тэдгээрийг хамт шүүх хуралдаанд оролцуулснаараа шүүгдэгч болон хохирогч талын эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчөөгүй юм.
өн шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс “Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын №299 дугаартай дүгнэлтийг ямар шинжээч эмч нар гаргасан нь тодорхойгүй, шинжээч нь мөрдөн байцаагчийн сүүлийн 2 асуултад хариулаагүй” гэж маргав.
өрдөн байцаагчийн “Шинжилгээ хийх, шинжээч томилох тогтоол”-д дурдагдсан “хохирогч хэрэг хариуцах чадвартай эсэх” тухай 3 дахь асуулт нь хэрэгт ач холбогдолгүй асуулт тавигдсан байна. Учир нь хэрэг хариуцах чадвар нь хохирогч бус шүүгдэгчид хамааралтай ойлголт юм. (2 дугаар хавтас хэргийн 244 дүгээр тал)
өн “шинээр илэрсэн нөхцөл байдлыг тусгах” гэсэн 4 дэх асуултад шинжээч хариулаагүй нь хэргийн нөхцөл байдал болон хэргийг нотлох ажиллагаанд нөлөөлөхгүй юм.
өн уг дүгнэлтийг Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн тэргүүлэх зэрэгтэй 2 эмч, их эмч 1 гэсэн бүрэлдэхүүнтэйгээр гаргасан байх бөгөөд уг шинжээчийн дүгнэлт нь ойлгомжтой, эргэлзээгүй, хууль ёсны байх шаардлагыг бүрэн хангасан гэж шүүх дүгнэж үзсэн болно.
Шүүгдэгчийн үйлдсэн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 96 дугаар зүйлийн 96.1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 17 дугаар зүйлийн 17.4 дэх хэсэгт зааснаар хүнд гэмт хэргийн ангилалд хамаарагдах ба тэрээр анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн нь ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгасан хуудсаар /хх-н 135 хуудас/ тогтоогдсон болно.
Энэ гэмт хэргийн улмаас учирсан материаллаг хохирлын тухайд хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч шүүх хуралдаанд өгсөн “хүү эмчилгээний зардалд баримтаар 2.500.000 төгрөг гарснаас шүүгдэгч талаас 3.400.000 төгрөг төлсөн, цаашид хийгдэх хагалгааны зардлаа нэхэмжилнэ” гэсэн мэдүүлэг болон хохирол төлсөн баримт /1 дүгээр хх-н 183, 2 дугаар хх-н 61/ зэргийг дүгнэхэд шүүгдэгч ******* хохирогчид одоогоор төлөх төлбөргүй гэж үзэх үндэслэлтэй байна. Харин хохирогчид учирсан хүнд гэмтэл нь хөдөлмөрийн чадвар алдалтад нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ, эдгэрэлтээс хамаарахаар байх тул хохирогч нь цаашид гарах эмчилгээний зардлын баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу жич нэхэмжлэх эрхтэйг дурдах нь зүйтэй.
Шүүхээс *******.******* ял оногдуулахдаа хохирогчийн эрүүл мэндэд учирсан гэмтлийг эмчлүүлэхэд зарцуулсан материаллаг хохирлыг хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчийн нэхэмжилсэн хэмжээгээр төлснийг болон энэ үйлдэлд хохирогчийн архидан согтуурч, архины мөнгө нэхэж, маргасан буруутай үйлдэл нөлөөлсөн, шүүгдэгч нь хамт олны итгэл хүлээсэн, хөдөлмөрч зантай зэрэг түүний хувийн байдлыг харгалзан үзэж, хуульд заасан хорих ялын доод хэмжээг баримталж, ял эдлэх дэглэмийг нь хөнгөрүүлж шийдвэрлэлээ.
Шүүгдэгч *******.******* холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, энэ хэрэгт эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, нийт 69 хоног цагдан хоригдсон, энэ хэрэгт гарсан байцаан шийтгэх ажиллагааны зардал тодорхойлж ирүүлээгүй зэргийг дурдвал зохино.
Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 283 дугаар зүйл, 290 дүгээр зүйлийн
290.3 дахь хэсэг, 294-298 дугаар зүйлүүдийг тус тус
удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
АРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ .ОЮУН*******АТ
ШҮҮГЧИ *******АЙГАЛАА
А.*******Я*******АЖАВ