МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Сонгинохайрхан дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүү Г.Ганбаатар даргалж,

Нарийн бичгийн дарга Ц.Отгонбаяр,

Улсын яллагч М.Сансарсайхан,

Шүүгдэгч Ч.С нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдаан танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар:

Сонгинохайрхан дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Харчин овогт Ч С холбогдох 1808030211129 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2018 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, ***оны ** дугаар сарын **-ны өдөр Ховд аймгийн Мөст суманд төрсөн, эмэгтэй, ** настай, бүрэн дунд боловсролтой, эдийн засагч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл-*, нөхөр, хүүхдийн хамт Чингэлтэй дүүргийн ** дугаар хороо, *** дугаар худгийн задгай тоотод оршин суух, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, Харчин овогт Чулуунбаатарын Сарантуяа, РД: ******

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Ч.С нь 2018 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 22 дугаар хорооны нутагт дэвсэрт байрлах "Алтай” худалдааны төвд иргэн Б.Б тус худалдааны төвийн чихрийн лангуун дээр мартаж үлдээсэн "Самсунг Жэй-7” маркийн гар утас, бичиг баримт зэрэг эд зүйлсийг бусдын гээгдэл эд хөрөнгө, бусдын өмчлөлд байгаа гэдгийг мэдсээр байж завшиж, 697.500 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлахад:

Шүүгдэгч Ч.С нь 2018 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 22 дугаар хорооны нутагт дэвсэрт байрлах "Алтай” худалдааны төвд иргэн Б.Б тус худалдааны төвийн чихрийн лангуун дээр мартаж үлдээсэн "Самсунг Жэй-7” маркийн гар утас, бичиг баримт зэрэг эд зүйлсийг бусдын гээгдэл эд хөрөнгө, бусдын өмчлөлд байгаа гэдгийг мэдсээр байж завшиж, 697.500 төгрөгийн хохирол

учруулсан болох нь:

• хохирогч Б.Б мөрдөн байцаалтад өгсөн:... 2018 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 22 дугаар хороо “Орбит”-ын тойрог дээр байх Алтай худалдааны төвийн нэг давхарт байх чихрийн лангуун дээр 19 цаг өнгөрч байхад үйлчлүүлж байгаад өөрийнхөө “Самсунг Жэй-7” маркийн 2016 оны хар өнгийн гар утсаа лангуун дээр мартаад явчихсан байсан. Тэгээд гар утсаа мартсанаа “Буман-Өлзий” хороололд байх гэртээ очиж санаад залгаж үзсэн миний гар утас унтарсан холбогдох боломжгүй байхаар нь буцаад “Алтай” худалдааны төв дээр очоод чихэр авсан лангууны худалдагч гэх нэг хүүхэнтэй уулзаад “би утсаа үлдээсэн байна харсан уу” гэхэд худалдагч хүүхэн “чиний гар утас байсан юм уу, чиний дараа үйлчлүүлсэн 2 хүүхэнд өгөөд явуулчихсан. Тэр хоёр хүүхнээс “та хоёрын гар утас мөн үү” гэсэн “мөн байна, гээд утсыг чинь аваад явсан” гэж хэлсэн. Тэгээд авчраад өгөх байлгүй гэж бодоод “Алтай” худалдааны төвийг хаатал 21 цаг хүртэл тухайн лангуун дээр хүлээсэн боловч ирээгүй. Тэгээд зах хаачихаар нь 102 руу залгаад Сонгинохайрхан дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтэст өргөдөл гаргасан. Нэг эмэгтэй хүн над руу яриад юун цагдаа болоод байгаа юм, утсыг чинь андуураад аваад явсан байна. Цагдаад өргөдөл өгсөн юм уу, гар утас чинь надад байна, чи ирээд ав, би дэнжийн 1000-д байна гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би цагдаад өргөдөл өгчихсөн байгаа, би очиж авч чадахгүй ээ, та Алтай зах дээр утас аваад хүрээд ир, тэгээд цагдаа дээр хамт очоод гомдлоо хаалгачихъя” гэхэд тэр эмэгтэй би амжихгүй шалгалттай байна, ирж авбал ав гээд утсаа тасалчихсан. Би 7 хоногийн дараа дахиж яриад “би гар утсаа авмаар байна, цагдаа дээр ирж миний гар утсыг өг” гэхэд “тэр эмэгтэй цагдаа ярьж хүн дарамтлууллаа би хуульч хүн, чи ирж энэ бичиг баримтаа авбал ав, утсыг чинь өгөхгүй” гэж хэлээд тасалсан. Дахиж холбогдоогүй. Хүний гар утсыг авч явсан гэдгээ мэдсээр байж гар утсыг минь өгөхгүй байгаад гомдолтой байна...гэх мэдүүлэг /хх-18-19/,
• гэрч П.О-рын мөрдөн байцаалтад өгсөн:... Манай эхнэр Сарантуяа “Алтай худалдааны төв”-өөс хүний мартсан гар утсыг андуурч авсан байсан. Нөгөө хүнтэйгээ яриад “ирж ав гэхэд авахгүй байна” гэж байхаар нь “надад гар утас байхгүй байсан тул би тэр гар утсыг нь эзэн нь ирж автал нь барьж байя” гээд би “самсунг жэй-7” утсыг нь барьж байгаад ажил дээрээсээ алга болгочихсон. Ягаавтар дэлгэцийг нь хаадаг бичиг баримт ордог хавтастай самсунг жэй-7 маркийн гар утас байсан. Би тэр гар утсанд өөрийнхөө сим картыг хийж барьж байсан. Код нь зурдаг код байсан бөгөөд 2 хэлбэрээр кодыг хийж оруулсан утас нээгдчихсэн. Би гар утасны эзэнтэй уулзаж байгаагүй. Манай эхнэр болон хүргэн ах хоёр тэр утасны эзэнтэй утсаар яриад ирээд гар утсаа авчих гэж хэлж байсан. Би бол ярьж байгаагүй...гэх мэдүүлэг /хх-24-25/,
• гэрч Т.Байгалмаагийн мөрдөн байцаалтад өгсөн:... 2018 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдөр 18 цагийн орчим нэг залуу дараагаар нь настай хөгшин, хүүхэн хоёр надаас чихэр авсан. Тэр хоёр эмэгтэйг явсны дараа лангуун дээр ухаалаг гар утас үлдээсэн байхаар нь тэр настай эмэгтэй залуу хүүхэн хоёрынх юм байх гэж бодоод араас нь гүйгээд очиход “тэр хоёр эмэгтэй миний гар утас мөн байна” гэж хэлээд утсыг авсан. Тэр гар утас хар хавтастай ухаалаг утас байсан санагдаж байна. Яг ямар утас байсныг нь би анзаараагүй. Тэгээд гар утсыг хүүхэнд өгч явуулчихаад байж байтал тэр хоёрын өмнө үйлчлүүлсэн залуу буцаж ирээд би утсаа мартаад явсан байна гэхээр нь болсон явдлын талаар хэлсэн. Тэр залуу “Алтай төв”-ийн камерыг шүүж үзээд улаан машинтай хүмүүс аваад явсан байна, улсын дугаарыг нь мэдчихлээ гэж байсан. Гар утас авсан хүмүүстэй холбогдсон талаар тэр залуу маргааш нь ирж хэлсэн. Гар утсыг тэр хоёр эмэгтэйн залуу хүүхэн нь авсан...гэх мэдүүлэг /хх-27-28 /,
• камерийн бичлэгт үзлэг хийсэн тэмдэглэлд:...Тус улаан өнгийн С^-н дээр нийт 3 файл үүсгэж хадгалсан бичлэгнүүд байх ба үүний сате 2 гэсэн нэртэй бичлэг нь ач

холбогдолгүй, бусад хоёр хэсэг файл нь хохирогч утсаа мартаж байгаа болон, худалдагч араас нь очиж Сарантуяад тухайн гар утсыг хүлээлгэн өгч байгаа талаар бичигдсэн байна. Бичлэгийн эхлэх хугацаа хяналтын камерны дэлгэцэнд тоглож байгаа цагаар 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдрийн 19 цаг 00 минутаас 19 цаг 45 минут хүртэл бичигдсэн нэг байгууллагын 3 ширхэг 3 талыг харсан камерын нийт 3 бичлэг байх ба хохирогч Б.Бат-Эрдэнээс та аль лангуун дээр эд зүйлээ мартаад хэн аль бичлэгт таны гар утсыг авсан бэ гэхэд камер 13 гэсэн бичлэгийг тоглуулж, 19 цаг 21 минут дээр би чихрийн лангуунаас юм худалдаж авахдаа гар утсаа үлдээж байгаа гэсэн хэсгийг харуулав. Үүний дараа 15 секундын дараа үл таних 2 хүн миний хажууд ирээд юм худалдаж аваад үлдэх ба би түрүүлж яваад үүний дараа худалдагч миний гар утсыг бариад үүдний хэсэг рүү гүйж байгаа талаар дүрслэгдсэн гэв...гэх /хх-66/,

• эд зүйлийн үнэлгээ- 697.500 төгрөг /хх-30-31/,
• шүүгдэгч Ч.Сгийн мөрдөн байцаалтад өгсөн:...Би 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр орой 19 цагийн орчимд "Алтай худалдааны төв”-өөс хадам ээж Баяржаргалтай хамт орж чихэр авчихаад гарах гээд явж байтал худалдагч миний араас дуудаад "хөөе миний дүү карттай утсаа хаячихсан байна” гээд надад утас авчирч өгөхөөр нь "би, өө тийм байна, манай ахын утас юм шиг байна” гэж хэлээд авсан. Тэгээд гараад машинд суухад хадам ээж Ариунзул, хадам эгч Нямдэлгэр нар машинд байгаагүй, нөхөр Оргилбаатар, хадам аав Пүрэвдоржийн хамт сууж байсан. Тэгээд би тухайн үедээ ахад хэлээгүй байж байгаад гэрт нь очсоны дараа "энэ таны гар утас мөн үү” гэхэд "биш ээ ах нь хятадаас гар утас худалдаж гэсэн”. Тэгээд маргааш өглөө нь манай эгч над руу залгаад чи нэг утас авсан юм уу, эзэн нь яриад байна гэхээр нь "би тэр хүний дугаарыг нь аваад Бат-Эрдэнэтэй холбогдож яриад утасны эзэн мөн үү, та утсаа мартчихсан юм уу, би авсан юм аа, өргөдлөө буцааж авчихаад ирээд утсаа авчих” гэхэд "үгүй, чи өөрөө авчирч өг гээд зандраад байсан”. Тэгээд манай нөхөр утсыг нь 08 дугаар сарын 04-ний өдөр барьж яваад гээчихсэн. Миний авсан тэр гар утас нь хар өнгийн хавтсан гэртэй, урд шилэн наалт нь цуурчихсан, самсунг маркийн гар утас байсан...гэх мэдүүлэг /хх-52-54/
• шүүгдэгчийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн:... 6 дугаар сарын 19-ний өдөр тус худалдааны төв дээр хадам аав, ээж, нөхөр, хүүхдийн хамт явж байсан. Урьд нь хадам ах эхнэртэйгээ утас цэнэглээд өг гээд утсаа карттай хамт өгсөн байсан. Худалдааны төвд ороод ээж чихэр ундаа автал бэлэн мөнгө хүрэлцэхгүй байна гэхээр нь би ээжийг карт цэнэглэчих, карт уншуулчихъя гэж хэлсэн. Тэгээд утсаа халаасандаа хийгээд гараад явж байтал чихэр зарж байсан эгч ирээд "чи карт, утсаа орхисон байна” гэж хэлсэн. Орой 23 цагийн үед цүнхээ онгойлгоход утсанд олон дуудлага ирсэн байсан. Хадам ах болон бусад хүнээс асуухад хэний ч утас биш байж таарсан. 5-6 карттай утас байсан. Маргааш өглөө 09 цагийн үед симний үүрэн дээр байсан дугаар руу нь залгаад "таны утсыг олж авсан, та хаана байна, би багшлах эрхийн шалгалтад орохоор явж байна” гэж хэлэхэд тэр хүн "Алтай худалдааны төв”-д авчирч өг” гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би манайх Дэнжийн 1000-д байдаг, та Гандан дээр ирээд ав гээд нөхөр, хадам ах, ангийн 17 оюутны дэргэд ярьсан. Гэтэл заавал гэрт авчирч өг гэж хэлсэн. Тэгээд бид хоёр нэлээд удаан хугацаанд утсаар маргалдаж, зөвшилцсөн. Сүүлд манай нөхөр залгаад "утсыг чинь олоод авчихлаа, бичиг баримт чинь хэрэгтэй байх ав, авахгүй бол утсыг чинь өгөхгүй” гэж хэлсэн. Дараа нь би залгаад та утсаа авахгүй юм уу гэхэд "нөхөртэйгээ хамт явж байна уу” гэж асуусан. Тийм гэж хэлэхэд "ганцаараа ирээд уулзвал авч болно” гэж хэлсэн. Тэгээд манай нөхөр утсыг нь барьж байгаад 8 дугаар сарын 5-ны өдөр өглөө 8 цагийн үед ажлын хувцасны халааснаасаа утсыг нь гээсэн. Дараа нь манай нөхөр "утсыг чинь алга болгочихлоо, цагдаа руу өдөр болгон дуудагдаад байх хэцүү байна, "Самсунг Эс-6” маркийн утас дээр 120.000 төгрөг нэмээл

авчих, нийт 600.000 төгрөг болох юм байна” гэж хэлэхэд эхнэртэйгээ зөвлөлдөж байгаад болно гэж хэлсэн. Тэгээд түүнээс хойш хохирогч холбоо бариагүй... гэх мэдүүлэг /шүүх хуралдааны тэмдэглэлээс/ зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдож тогтоогдож байна.

Иймд шүүгдэгч Ч.Сг гээгдэл эд хөрөнгө завшсан гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийн шинж, зүйлчлэлд хийсэн хууль зүйн дүгнэлт:

Шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийг нотолсон баримтууд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цугларсан байх ба нотлох баримтын шууд ба шууд бус эх сурвалжийг харьцуулан шалгаж, үнэлэхэд хохирогч, гэрч нар илтэд худал мэдүүлсэн гэж үзэх үндэслэл, нотолгоо тогтоогдсонгүй.

Хохирогчид гэмт хэргийн улмаас 697.500 төгрөгийн хохирол /хх-30-31/ учир байх ба шүүгдэгч нь төлж барагдуулаагүй байна.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд хийсэн хууль зүйн дүгнэлт:

Шүүгдэгч нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэ| үйлдсэн, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.1-д зааснаар эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд хамаарна.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2-т зааснаар шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирлын шинж чанар, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал, шүүгдэгчийн хувийн байдал болон ажил эрхэлдэг зэргийг харгалзан торгох ял оногдуулах нь зүйтэй гэж үзэв.

Бусад асуудал

Уг хэрэгт эд мөрийн баримтаар 1 ширхэг С^ хураагдсан, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг тус тус дурдав.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.3, 36.8, 36.10, 3 38.1, 38.2 дугаар зүйлийг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Харчин овогт Чулуунбаатарын Сарантуяаг гээгдэл эд хөрөнгө завшсан гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ч.Сг 500 нэгж буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэсүгэй.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасн шүүгдэгч Ч.Сд оногдуулсан 500 нэгж буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ялыг 5 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасн шүүгдэгч Ч.С нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй тохиолдолд биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.
5. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 -д