| Шүүх | Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Эрдэнэчимэгийн Энэбиш |
| Хэргийн индекс | 101/2017/03306/И |
| Дугаар | 101/ШШ2018/00595 |
| Огноо | 2018-02-20 |
| Маргааны төрөл | Бусад хуулиар, |
Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр
2018 оны 02 сарын 20 өдөр
Дугаар 101/ШШ2018/00595
| **************8 оны 02 сарын ******* өдөр | Дугаар *******0*******/ШШ**************8/00595 | *******баатар хот |
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Баянзүрх дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Э.Энэбиш даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,
Нэхэмжлэгч: тоотод оршин суух, Д.Б-ын нэхэмжлэлтэй,
Хариуцагч: тоотод оршин суух, Р.У-д
Хариуцагч: тоотод оршин суух Л.Б нарт холбогдох,
**************6 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдрийн ... дугаартай өвлөх эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгуулах, Б.Б-ы хууль ёсны өвлөгч болохыг тогтоолгож, хариуцагч Л.Баас Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хороо, ******* ******* ******* дүгээр гудамж, ******* тоотод орших улсын бүртгэлийн Г-2*******4024422 дугаартай, 700 м.кв талбайтай гэр бүлийн х*******цээний зориулалт бүхий газрын үнээс ногдох хэсгийг гаргуулах нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.
Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Д.Бын төлөөлөгч Б.Батжаргал, өмгөөлөгч С.Оюундэлгэр, гэрч Б.Батмөнх, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Оюунтунгалаг нар оролцов.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Нэхэмжлэгч Д.Б шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Хариуцагч Р.Уээс Баянзүрх дүүргийн ******* хорооны ******* ******* ******* дүгээр гудамж ******* тоот хаягт байрлах улсын бүртгэлийн Г2*******4024422 дугаарт бүртгэгэдсэн газрыг иргэн Л.Бд өвлүүлэхээр Баянзүрх дүүргийн тойргийн 336 дугаартай нотариатч ******* овогтой У******* **************6 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдөр өвлөх эрхийн гэрчилгээ бичиж олгосоныг хүчингүй болгуулах, нас барагч Бы төрүүлсэн эх Б******* нь тус газрын хууль ёсны өмчлөгч болохыг тогтоолгох, нас барагчийн өмчлөлд байсан дээрх газраас Баас өөрт оногдох хэсгийг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж байна. Б*******ын төрүүлсэн хүү Б.Б НЭ7*******0826*******9 дугаартай регистртэй Б нь Хөвсгөл аймагт ажлаар явж байгаад зуурдаар нас барсан.
Б******* нь хүү Б-тай **************7 оноос хойш Төв аймгийн 6 дугаар баг 4******* дүгээр байранд цуг амьдарч байсан. Хүү Б нь Баянзүрх дүүргийн Гачуурт тосгоны ******* дугаар хороо ******* ******* *******-******* тоотод байршилтай 700 мкв газрыг өмчилж байсан. Б******* нь **************5 оны *******0 дугаар сарын 30-ны өдөр Төв аймгийн нотариат Наранцэцэг гэгч дээр очоод Төв аймаг дахь оршин орон сууцны хууль ёсны өмчлөгч болохоор тогтоолгох хүсэлт гаргасан. Гэтэл өөр өмчлөлийн эд зүйл байгаа юу гэхэд газар байдаг гэж хэлэхэд газрын гэрчилгээг аваад ир тэгээд нэг мөсөн хүсэлтэд нэмье гэсэн саналыг хэлсэн. Ээж Б******* нь газрын гэрчилгээг авахаар гэртээ очиход газрын гэрчилгээ хадгалж байсан жижиг сефийг хүү Бтай хамт амьдарч байсан Б нь **************6 оны 08 сард гэрээс нь хулгайлаад аваад явсан. Тэгтэл тэр сефэнд тус газрын гэрчилгээ байсан учир аймгийн нотариатад бүртгүүлж чадаагүй. Тэгээд Быг гэрчилгээг авч ирээч өвлөхөөр нотариат ормоор гэж хэлсээр байтал Б нь авч зугтаасаар байгаад **************6 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдөр Б нь өөр дээрээ ганцаараа өв залгамжлалын гэрчилгээг нээлгүүлсэн байсан.
Тэгээд уг нотолсон өвлөх эрхийн гэрчилгээг Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн улсын бүртгэлийн хэлтсийн **************7 оны 05 дугаар сарын 0*******-ний өдрийн 8/758 тоот албан бичгээр эх Б******* нь Бд өв залгамжлахаар шилжсэн тухай мэдсэн. Нотариатчийн танхимд Б******* нь **************7 оны 03 сард нотариатчийн танхимд хүсэлт гаргасан. Тус хүсэлтээр юуг үндэслэж өвлөх гэрчилгээ гаргасан талаар хариу өгөөч гэхэд албан бичгээр хариу өгсөн ба Наранцэцэгт **************5 оны ************** сарын 30-ны өдөр талийгаачийн Төв аймаг дахь орон сууцыг эх Б******* өв хүлээн авах хүсэлтийг гарын үсгийн 3**************-т бүртгэж гэрчилсэн байдаг. Дээрх өвлүүлэгчийн эд хөрөнгө эрх өвлөхтэй холбоотой бусад мэдээлэл, түүний хууль ёсны өв залгамжлагчаас өв хүлээн авах, хүлээн авахаас татгалзсан хүсэлт гаргасан тухай танхимын өвийн нэгдсэн бүртгэлээс шүүж үзэхэд бүртгэгдсэн зүйл байхгүй гэсэн хариу өгсөн байдаг.
Иргэний хуулийн 5*******9 дугаар зүйлийн 5*******9.******* заасны дагуу Өвлүүлэгчийн сүүлчийн оршин сууж байсан газар, тэр нь мэдэгдэхгүй бол өвлөгдөх эд хөрөнгө буюу түүний гол хэсэг нь байгаа газрыг өв нээгдсэн газар гэж заасны дагуу Баянзүрх дүүргийн тойргийн нотариатч Р.У гэж хүнээр өв залгамжлалын гэрчилгээ нээлгүүлж, улмаар уг газрыг бусдад худалдсан байсныг сүүлд мэдсэн тул Баянзүрх дүүргийн тойргийн 336 дугаартай нотариатч Р.У **************6 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдөр олгосон өвлөх эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгож, хариуцагч Л.Б өв залгамжлагчаар тогтоолгохыг хүссэн газрыг 25 сая төгрөгөөр худалдсан гэх тул өөрт ногдох хэсэг болох *******2,500,000 төгрөгийг хариуцагч Л.Баас гаргуулж өгнө үү гэв.
Хариуцагч Р.У шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбартаа: Талийгаач Б.Б нь **************5 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдөр нас барсан. Иргэний хуулийн 53******* дүгээр зүйлийн 53*******.2-т “Хууль ёсны өвлөгчид өвлөх эрхийн гэрчилгээг өв нээгдсэнээс хойш ******* жил өнгөрсний дараа олгоно” гэж заасан. ******* жилийн хугацаа нь **************6 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдөр өнгөрсөн. Энэ хугацаанд, Д.Б өргөдлөө гаргасан бол ийм маргаан үүсэхгүй байсан. Өв нээгдсэнээс хойш ******* жил *******0 хоногийн дараа талийгаачийн хууль ёсны гэр бүл гэх Л.Б өвийн материалыг хуулийн дагуу бүртгүүлж, түүнд **************6 оны *******0 дугаар сарын 05-нд 59 тоот өвлөх эрхийн гэрчилгээг олгосон нь үнэн.
Энэ асуудлыг олон шатны шүүх, МНТ-ын Сахилгын зөвлөлөөр хэлэлцэн, иргэн Д.Бын нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзсан хариу өгснийг иргэний хэргийн материалаас танилцаж мэдлээ. Иймд шүүхээс уг асуудлыг шийдэхдээ бэр Л.Б нь газраа хадам ээжтэйгээ цуг өвлөх асуудал яригдаж, газар өмчлөх эрхийн гэрчилгээн дээр нэмэгдэх хэлцэл хийж болохыг анхаарвал сайнсан. Би биеийн эрүүл мэндийн байдлаар **************7 оны 08 дугаар сарын сүүлчээр 2 сарын хугацаатай эмчилгээнд явах гэж байгаа тул шүүх хуралдаанд өөрийн биеэр оролцох боломжгүй гэжээ.
Хариуцагч Л.Б шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбартаа: Би Б.Бтай *******04 онд гэр бүл болж, нас барах хүртэл нь ************** жилийн турш хамт амьдарсан. Бид гэрлэлтийн баталгаатай, хууль ёсны гэр бүл юм. Бидний дундаас *******05 онд охин Б.Азжаргал төрсөн.
Төв аймгийн Зуун мод сумын 4*******-*******-9 тоот хаягт байрлах 3 өрөө байр миний нэр дээр байдаг. *******баатар хот, Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хорооны ын ******* ******* ******* тоотод байрлах 700 м.кв газрын *******09 онд гэр бүлийн хамт х*******цээний зориулалтаар С.Нансал гэх хүнээс худалдан авч байсан бөгөөд газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг **************2 онд анх миний бие Л.Б нэр дээр авч байсан. **************3 онд нөхөр Б.Б банкнаас зээл авах шаардлагаар газар эзэмшигчийн нэрийг талийгаачийн нэр дээр шилжүүлсэн. Би **************5 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдөр нөхрийгөө нас барахад хадам ээж Д.Б, нөхрийнхөө хоёр төрсөн дүүгийн хамт Хөвсгөл аймагт бараа зарж байсан. Гэтэл хадам ээж Д.Б намайг *******09 онд нөхрөөсөө салж явсан мэт ярьж байгаа явдал нь худал юм. Хэдийгээр талийгаачийн албан ёсны хаяг нь Төв аймаг, 6 дугаар баг, 4*******-*******-9 тоотод бүртгэлтэй байдаг боловч амьдрал дээрээ бид *******баатар хот, Баянзүрх дүүрэг, ******* дугаар хорооны ын ******* ******* ******* тоотод талийгаачийг нас барахаас сүүлийн 4 жилийн хугацаанд амьдарч байсан. Талийгаачийн ах дүүс нь *******баатар хот, Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хорооны ын ******* ******* ******* тоот газрыг охин бид хоёрын нэр дээр шилжүүлж өгөхөөр ярилцсаныг манай ээж, ах дүүс гэрчилнэ.
Гэтэл Д.Б гуай намайг хууль ёсны өвлөгч биш болгож сэтгэл санааг минь тайван байлгахгүй нэр хүндэд халдаж, гүжирдэж байна. Би хадам ээж Д.Б гуайд **************5 оны 08 дугаар сард худалдаж авсан Маяти маркийн ******* сая төгрөгөөр авч байсан автомашиныг хүртэл өгч байсан.
Би хууль ёсны өвлөгч гэдгээ нотариат, шүүхэд нотлоход бэлэн байна. Энэхүү өвийн маргаанаар Д.Б гуай маргаан үүсгэхэд надад татгалзах зүйлгүй бөгөөд миний бие энэ бүх асуудлыг шүүхээр шийдвэрлүүлэхэд татгалзах зүйлгүй. Ач охин болон бэрээ үгүйсгэж хэлмэгдүүлэхгүй байхыг хүсч байна. Иймд нэхэмжлэлийг х*******сэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.
ҮНДЭСЛЭХ нь:
Нэхэмжлэгч Д.Б, хариуцагч Р.У, Л.Б нарт холбогдуулан **************6 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдрийн 59 дугаартай өвлөх эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгуулах, Б.Бы хууль ёсны өвлөгч болохыг тогтоолгож, хариуцагч Л.Баас Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хороо, ******* ******* ******* дүгээр гудамж, ******* тоотод орших улсын бүртгэлийн Г-2*******4024422 дугаартай, 700 м.кв талбайтай гэр бүлийн х*******цээний зориулалт бүхий газрын үнээс ногдох хэсгийг гаргуулах нэхэмжлэлийг гаргажээ.
Хариуцагч нар нэхэмжлэлээс бүхэлд нь татгалзжээ.
Нэхэмжлэлийг бүхэлд нь х*******сэхгүй болгож шийдвэрлэв.
Нэхэмжлэгч шүүх хуралдаанд хариуцагч Л.Баас Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хороо, ******* ******* ******* дүгээр гудамж, ******* тоотод орших улсын бүртгэлийн Г-2*******4024422 дугаартай, 700 м.кв талбайтай гэр бүлийн х*******цээний зориулалт бүхий газрын үнээс ногдох хэсгийг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодруулж *******2,500,000 төгрөг гэж тодруулжээ.
Хариуцагч Р.У **************6 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдөр хариуцагч Л.Бд 59 тоот өвлөх эрхийн гэрчилгээг олгосон нь Нотариатын тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.*******.4, Нотариатын үйлдэд хийх зааврын 3.*******.4-т зааснаар нотариатчийн үйлдэлд хамаарч байна.
Б.Б агсан Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хороо, ******* ******* ******* дүгээр гудамжны ******* тоот хаягт оршин байх 700 м.кв талбай бүхий гэр бүлийн х*******цээний зориулалтаар олгогдсон, улсын бүртгэлийн Г-2*******4024422 дугаартай үл хөддөх эд хөрөнгийн өмчлөгчөөр **************5 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдөр улсын бүртгэгэдэж, **************5 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдөр нас барсныг мөн оны *******0 дугаар сарын *******-ны өдөр нас барсны 88 дугаарт бүртгэжээ.
Иргэний хуулийн 5*******5 дугаар зүйлийн 5*******5.*******-д зааснаар өвлүүлэгчийн өвлөгдвөл зохих дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгийг хариуцагч Л.Б Иргэний хуулийн 5******* дугаар зүйлийн 5*******.*******.*******-д “нас барагчийн нөхөр, эхнэр, төрүүлсэн болон үрчилж авсан, түүнийг нас барсан хойно төрсөн хүүхэд, нас барагчийн төрүүлсэн болон үрчилсэн эцэг, эх” хууль ёсны өвлөгч байна гэж заасны дагуу өвлөн авах эрхтэй, Б.Б агсны хууль ёсны өв залгамжлагч болох нь Б.Б агсан, хариуцагч Л.Б нар *******04 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр гэр бүл болсныг *******07 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдөр гэрлэлтийн бүртгэлд бүртгэж 295 дугаартай гэрчилгээ олгосон, гэрлэлтийн бүртгэсэн гэрчилгээгээр нотлогдож байна.
Иймд хариуцагч Р.У Иргэний хуулийн 53******* дүгээр зүйлийн 53*******.*******, 53*******.2-т зааснаар өвлөх эрхийн гэрчилгээ олгосныг буруутгах үндэслэлгүй, мөн Б.Б агсны хамгийн сүүлд оршин сууж байсан газрыг түүний өмчлөлийн тоот дугаартай үл хөддөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ, иргэний үнэмлэхийн хуулбар, Л.Бы өргөдөл, Хүн ам, өрхийн бүртгэлийн дэвтэр, Хөвсгөл аймгийн Зоонозын өвчин судлалын төвийн **************7 оны 06 дугаар сарын *******4-ны өдрийн тодорхойлолт зэргийг үндэслэн Б.Б агсныг *******баатар хотын Баянзүрх дүүрэг гэж тодорхойлон өвлөх эрхийн гэрчилгээ олгосныг Иргэний хуулийн 5*******9 дүгээр зүйлийг зөрчсөн гэж үзэхээргүй байна.
Нэхэмжлэгч нь хариуцагч Л.Бд холбогдуулан дээрх үл хөддөх эд хөрөнгийн хууль ёсны өвлөгчөөр тогтоолгон, газрын үнээс ногдох хувийг гаргуулахаар шаарджээ. Нэхэмжлэгч Д.Б нь Иргэний хуулийн 528 дугаар зүйлийн 528.*******-д зааснаар Б.Б агсны хууль ёсны өв залгамжлагч мөн боловч Иргэний хуулийн 5*******8 дугаар зүйлийн 5*******8.*******-д зааснаар өв нээгдсэн хугацаанаас хойш буюу нэг жилийн хугацаанд дээр дурдсан үл хөдлөх эд хөрөнгийг өвлөн аваагүй байх тул мөн хуулийн 528.2, 528.3-т зааснаар өвлөгдөх эд хөрөнгийг өвлөхөөс татгалзсан гэж үзэх тул нэхэмжлэгч нь хариуцагчид холбогдуулан Б.Бы хууль ёсны өвлөгч болохыг тогтоолгож, хариуцагч Л.Баас Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хороо, ******* ******* ******* дүгээр гудамж, ******* тоотод орших улсын бүртгэлийн Г-2*******4024422 дугаартай, 700 м.кв талбайтай гэр бүлийн х*******цээний зориулалт бүхий газрын үнээс ногдох хэсэг болох *******2,500,000 төгрөгийг шаардах үндэслэлгүй байна.
Иймд нэхэмжлэгчийн хариуцагч нарт холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийг бүхэлд нь х*******сэхгүй болгож шийдвэрлэв.
Шүүх **************8 оны 02 дугаар сарын *******-ны өдрийн *******3:30 цагт товлогдсон шүүх хуралдааны товыг Иргэний х******* шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 77 дугаар зүйлийн 77.*******-д зааснаар шүүх хуралдааны товыг **************8 оны 02 дугаар сарын 07-ны өдөр мэдэгдсэн боловч хүндэтгэх шалтгаангүйгээр хүрэлцэн ирээгүй, мөн нэхэмжлэгч тал хэргийг хариуцагч нарын эзгүйд хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасныг үндэслэн Иргэний х******* шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******00 дугаар зүйлийн *******00.3-т зааснаар нэхэмжлэгчээс гаргасан тайлбар болон бусад баримт нотолгоог үндэслэн хэргийг хянан шийдвэрлэв.
Иргэний х******* шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************5 дугаар зүйлийн **************5.*******, **************5.2.3, **************6, **************8 дугаар зүйлийн *******32.6-д заасныг удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
*******. Иргэний хуулийн 5*******9 дүгээр зүйлийн 5*******9., 528 дугаар зүйлийн 528.*******, 528.3-т заасныг баримтлан хариуцагч Р.Ут холбогдох **************6 оны *******0 дугаар сарын 05-ны өдрийн 59 дугаартай өвлөх эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгуулах, хариуцагч Л.Бд холбогдох Б.Бы хууль ёсны өвлөгч болохыг тогтоолгож, хариуцагч Л.Баас Баянзүрх дүүргийн ******* дугаар хороо, ******* ******* ******* дүгээр гудамж, ******* тоотод орших улсын бүртгэлийн Г-2*******4024422 дугаартай, 700 м.кв талбайтай гэр бүлийн х*******цээний зориулалт бүхий газрын үнээс ногдох хэсэг болох *******2,500,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэгч Д.Бын нэхэмжлэлийг бүхэлд нь х*******сэхгүй болгосугай.
2. Иргэний х******* шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.*******, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.******* дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 285,400 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.
3. Шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш *******4 хоногийн дотор зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Э.ЭНЭБИШ