МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Багахангай, Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ц.Цэлмэг даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Пүрэвдулам;

улсын яллагч С.Энхмаа;

иргэний нэхэмжлэгч С.Цэнгэлмаа;

шүүгдэгч Б.Нэргүй /өөрийгөө өмгөөлсөн/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн эрүүгийн шүүх хуралдаанаар Налайх, Багахангай дүүргийн прокурорын газраас Бэсүд овогт Болдбаатарын Нэргүйд холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн эрүүгийн 201601080360  дугаартай хэргийг  хүлээн авч хянан хэлэлцээд ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Монгол Улсын иргэн, 1987 оны 07 дугаар сарын 22-нд Говь-Алтай аймгийн Есөнбулаг суманд төрсөн, 29 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 5, эхнэр, ээж дүү нарын хамт  Улаанбаатар хотын Сонгино хайрхан дүүргийн 10 дугаар хороо, Зүүнбаян уулын 32-44 тоотод оршин суух хаягтай, ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,  ДИ87072215 регистрийн дугаартай, Бэсүд овогт Болдбаатарын Нэргүй нь

2016 оны 07 дугаар сарын 30-нд Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Зэвсэгт хүчний 353 дугаар ангийн урд талын зам дээр 88-49 УНМ улсын дугаартай “Тоёота витз” маркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодож явахдаа Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 8.2 дахь заалт болох “Эсрэг хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно” гэсэн заалтыг зөрчиж 23-08 НАА улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг мөргөж зорчигч Ц.Дэлгэрийн бие махбодид  хүндэвтэр гэмтэл учруулсан  гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дараах нотлох баримтуудаар нотлогдож тогтоогдсон байна. Үүнд:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Б.Нэргүйн  өгсөн:

2016 оны 07 дугаар сарын 30-нд 11 цагийн  үед 88-49 УНМ улсын дугаартай хөх өнгийн “Тоёота витз” маркийн автомашинаар эгч Цэцгээг халуун усны газарт хүргэж өгөөд буцаад Налайх дүүргийн 1 дүгээр хороонд байрлах Зэвсэгт хүчний 353 дугаар ангийн урд талын зам дээр явж байгаад хажуугийн суудал дээр явж байсан 6 настай дүү  Болортуяаг суудлаас босоод ирэхээр нь гараараа хойш нь суулгах гээд түлхэх үед миний машин эсрэг урсгалд орсон байсан, тэгээд урдаас ирж явсан саарал өнгийн аксент маркийн машинтай мөргөлдөж зам тээврийн осол гаргасанаа хүлээн зөвшөөрч байна. Хохирогч нарт тус бүр 100.000 төгрөг төлсөн, цаашид ч хохирлыг боломжийн хэмжээнд төлж барагдуулах болно, эхнэр жирэмсэн учир баригдаж, хоригдмооргүй байна гэх мэдүүлэг.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт иргэний нэхэмжлэгч С.Цэнгэлмаагийн өгсөн:

Би 2016 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдөр 10 цаг 30 минутын орчимд өөрийн эзэмшлийн 23-08 НАА улсын дугаартай аксент маркийн автомашиныг жолоодож яваад Өвөршандын  19 дүгээр гудамжны урдаас хүн суулгаад Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Зэвсэгт хүчний 353 дугаар ангийн урд талын зам дээр эгнээ байраа эзлээд явж байтал урдаас цагаан цэнхэр өнгийн машин эгц урдаас урсгал сөрж орж ирээд миний талаас машиныг мөргөж зам тээврийн осол гаргасан юм. Шүүх эмнэлэгт үзүүлэхэд хөнгөн гэмтэл тогтоогдсон, эмчилгээний зардалд 180.000 төгрөг гарсанаас 100.000 төгрөгийг нь Нэргүй төлсөн, өөр мөнгө төлөөгүй, цаашид гарах эмчилгээний зардлаа нэхэмжилнэ, мөн машины эвдрэлийг үнэлгээний  компаниар тогтоолгоход 1.037.000 төгрөг гарсаныг мөн нэхэмжилнэ, энэ хүн дандаа худлаа ярьж өнөөдрийг хүртэл уучлал ч гуйхгүй намайг хохироож байна, их гомдолтой байна гэх мэдүүлэг.

Хохирогч  Ц.Дэлгэрийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн:

Би 2016 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдөр 11 цаг өнгөрч байх үед Налайх дүүргийн “Сайн номуун” хийдэд болсон Бумбаны тахилга өргөх ёслолд оролцох гэж гэрээсээ гараад  Налайх дүүргийн 7-р хороо, Өвөршандын 18-р гудамжны урд талд саарал өнгийн аксент маркийн машинд суугаад  төв зам руу өгсөж явтал урдаас цагаан цэнхэр өнгийн жижиг машин урсгал сөрж орж ирээд жолооч талын урдаас мөргөсөн. Миний зүүн хөлийн дунд чөмөг өвдөгний дээд хэсгээр хугарч дунд чөмөгний  булууны ясны дээд хэсэгт бяцарч цууралт өгсөн учир хагалгаанд орсон. Эмчилгээний зардлаа Б.Нэргүй гэгчээс нэхэмжилж байна, гомдолтой байна гэх мэдүүлэг. /хх-17-18 дахь талд/

Гэрч Ч.Болормаагийн мөрдөн байцаалтанд мэдүүлсэн:

2016 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдрийн 11 цагийн  үед би гэрээсээ гараад төв орох санаатай алхаж явтал Налайх дүүргийн 7-р хороо, Өвөршандын 17-р гудамжны өнцөгт  Цэнгэлмаа  өөрийн эзэмшлийн 23-08 НАА улсын дугаартай саарал өнгийн  аксент маркийн автомашинтай урд талдаа нэг өвгөн суулгаад хөдөлж байхаар нь дуудаад арын суудалд нь суугаад төв орох гээд хамт явсан.  Тэгээд шороон замаас хар зам руу ороод өгсөж явтал урд талаас  цагаан цэнхэр өнгийн автомашин урсгал сөрөөд орж ирээд мөргөж машин  зогссон. Тэгээд би утсаараа түргэн болон цагдаад дуудлага өгсөн болно гэх мэдүүлэг. /хх-22-23 дахь талд/

Шинжээчийн  15 тоот дүгнэлтэнд:

1. Жолооч Б.Нэргүй нь  Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 8.2 дахь заалт болох “Эсрэг хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно” гэсэн заалтыг зөрчсөн байна.
2. Аксент маркийн 23-08 НАА улсын дугаартай автомашины жолооч С.Цэнгэлмаа нь Замын хөдөлгөөний дүрмийн ямар нэгэн зүйл заалтыг зөрчөөгүй байна.
3. Жолооч Б.Нэргүй нь замын хөдөлгөөнд анхаарал болгоомжгүй оролцсон нь зам тээврийн осол гарах үндсэн шалтгаан болсон байна.

Хошууч Д.Энхбаатар. /хх-29 дэх талд/

Шүүх  эмнэлгийн шинжээчийн  2016.08.05-ний №08 шэ/402 тоот дүгнэлт:

1. Цэнгэлмаагийн биед тархи доргилт, дээд эрүүнд цус хуралт  гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн  үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

3. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

4. Цаашид энгийн хөдөлмөрийн чадварт нөлөөлөхгүй.

Шинжээч эмч С.Төгсбуян. /хх-ийн 32 дахь талд/

Шүүх  эмнэлгийн шинжээчийн  2016.08.09-ний №08 шэ/409 тоот дүгнэлт:

1. Дэлгэрийн биед зүүн дунд чөмөгний булууны үе дайрсан далд хугарал  гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн  үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

3. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

4. Цаашид энгийн хөдөлмөрийн чадварт нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ эдгэрэлтээс хамаарна.     

  Шинжээч эмч С.Төгсбуян. /хх-ийн 34 дэх талд/     дүгнэлт зэрэг болно.

Эдгээр нотлох баримтуудаас зам тээврийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-3-5 дахь талд/, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-6-9 дэх талд/, гэрч С.Наранцэцэгийн мэдүүлэг /хх-24/, гэрч Н.Магсаржавын мэдүүлэг /хх-27/, иргэний нэхэмжлэгч Ц.Анхбатын мэдүүлэг /хх-66/, Б.Нэргүйг сэжигтэн, яллагдагчаар татаж байцаасан тэмдэглэл /хх-38-44/, Б.Нэргүйн согтуурлыг шалгасан тухай тэмдэглэл /хх-51/,  Б.Нэргүйн урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-62/ болон иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх- 46/, хохирлын үнэлгээ тогтоосон тайлан, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-60-65/, бичиг баримт хураан авсан тэмдэглэл /хх-70/, хохирлын зардлын баримтууд  зэрэг нотлох баримтуудыг шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судаллаа.

Хэргийн зүйлчлэл тохирсон, хэрэгт авагдсан нотлох баримтууд нь хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай, хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн байна.

Хохирлын тухайд иргэний нэхэмжлэгч С.Цэнгэлмаад 180.000 төгрөгийн эмчилгээний зардал, автомашинд нь 1.037.000 төгрөгийн шууд хохирол учирсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар нотлогдсон бөгөөд үүнээс мөрдөн байцаалтын шатанд Б.Нэргүй нь 100.000 төгрөгийг төлсөн, үлдсэн 1.117.000 төгрөгийг шүүгдэгч Б.Нэргүйгээс гаргуулж олгох, цаашид гарах эмчилгээний болон бусад зардлаа  иргэний журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нь нээлттэй үлдээж;

Хохирогч Ц.Дэлгэр нь  882.891 төгрөгийн эмчилгээний зардлын баримтыг хавсаргаж ирүүлсэн нь  нэхэмжлэлийн шаардлага хангаж байгаа учир Б.Нэргүйгээс гаргуулж шийдвэрлэсэнээс гадна цаашид гарах эмчилгээний зардлаа  иргэний журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нь тус тус нээлттэй үлдээж шийдвэрлэв.

Эрүүгийн Байцаан Шийтгэх хуулийн  88 дугаар зүйлийн 88.1.7-д зааснаар эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1189345 тоот тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ болон шүүгдэгч Б.Нэргүйн 574928 тоот  жолооны үнэмлэх зэргийг Налайх дүүргийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албанд шилжүүлэх нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч Б.Нэргүй нь анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг болгоомжгүй үйлдсэн боловч хохирлыг нөхөн төлөөгүй, торгууль төлөх төлбөрийн чадваргүй гэдгээ мэдүүлж байгаа зэргийг  харгалзан түүнийг  баривчлах ялаар шийтгэх, тээврийн хэрэгсэл жолоодож эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хасах нэмэгдэл ял  хэрэглэх нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэлээ.

Монгол Улсын Эрүүгийн Байцаан Шийтгэх хуулийн  283, 286, 293, 294, 298 дугаар зүйлүүдэд  заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Бэсүд овогт Болдбаатарын Нэргүйг хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж болон Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 8.2 дахь заалтыг зөрчиж бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Болдбаатарын Нэргүйг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 215 дугаар зүйлийн 215.1 дэх хэсэгт зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хасч 2 сар 20 хоногийн хугацаатай баривчлах ялаар шийтгэсүгэй.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 48 дугаар зүйлийн 48.2-д зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх хасах нэмэгдэл ялыг баривчлах ялыг эдлэж дууссан үеэс эхлэн тоолохоор тогтоосугай.
4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 51 дүгээр зүйлийн 51.1-д зааснаар Б.Нэргүйд оногдуулсан 2 сар 20 хоногийн хугацаатай баривчлах ялыг нийгмээс тусгаарлаж тодорхой дэглэм бүхий байранд ганцаарчлан эдлүүлсүгэй.

1. Б.Нэргүй нь цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт битүүмжлэгдэн ирсэн хөрөнгөгүй  болохыг тус тус дурьдсугай.
2. Эрүүгийн Байцаан Шийтгэх хуулийн  88 дугаар зүйлийн 88.1.7-д зааснаар эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1189345 тоот тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ болон Б.Нэргүйн 574928 тоот жолооны үнэмлэхийг Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албанд шилжүүлсүгэй.
3. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1-д заасныг удирдлага болгон 1.117.000 төгрөгийг шүүгдэгч Б.Нэргүйгээс гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч С.Цэнгэлмаад олгох, 882.891 төгрөгийг мөн Б.Нэргүйгээс гаргуулж хохирогч Ц.Дэлгэрт олгосугай.
4.  Хохирогч Ц.Дэлгэр, иргэний нэхэмжлэгч С.Цэнгэлмаа нар нь цаашид гарах эмчилгээний болон бусад зардлын талаарх нотлох баримтаа бүрдүүлсэний дараа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу жич нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдсугай.
5. Шүүгдэгч Б.Нэргүйд  өмнө авсан бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж цагдан хорьж эдлэх ялыг энэ өдрөөс эхлэн тоолсугай.
6. Энэ шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгосоноор хүчинтэй болох бөгөөд эс зөвшөөрвөл тогтоолыг гардан авснаас хойш Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны  шүүхэд 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол гаргах буюу улсын яллагч  эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.
7. Шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч давж заалдах гомдол гаргасан буюу улсын яллагч эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж Б.Нэргүйд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                     Ц.ЦЭЛМЭГ