2022         06          13                                          2022/ШЦТ/70

       

       МОНГОЛ УЛ*******ЫН Н*******РИЙН ӨМНӨӨ*******

 

                        

******* дүүргийн *******рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн ******* дүүргийн прокурорын газраас *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******-д холбогдох эрүүгийн ............ дугаартай хэргийг 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                            Б.Н

 Улсын яллагч                                               З.Х

 Шүүгдэгч                                                 ******* нар оролцов.

 

Монгол улсын иргэн, .............оны ..........дүгээр сарын .........-ны өдөр Улаанбаатар хот ...........өрсөн, 32 настай, ..........., ............боловсролтой, ...................мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл .............. хамт ******* дүүргийн .........дүгээр хороо, .........дугаар байрны ........тоотод оршин суух,  улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд.............. шүүхийн ...........оны ...........дугаар сарын .......-ний өдрийн .........дугаартай шийтгэх тогтоолоор *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн .............дүгээр зүйлийн .........дэх хэсэгт зааснаар 240 /хоёр зуун дөчин/ цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгүүлж байсан, *******  овгийн *******-ын *******/Р*******:...........8/.

******* нь ...........оны ......... дугаар сарын ........-ны өглөө .......... цагийн орчимд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Нийслэлийн ******* дүүргийн .........дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “.........” зочид буудлын 2...........давхарын коридорт хохирогч *******.*******-ын өмсөж явсан савхин хүрэмний гадна, баруун халааснаас “*******амсунг *******-50” загварын гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч, 330 000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТО*******ОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч *******-ын мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “... ........оны .........дугаар сарын ......-ны өдөр ******* ах болон *******-тай хамт “........” зочид буудал руу очиж гурван шил архи уусан. *******рхи ууж байхдаа ******* ахын утсаар өөр хүмүүстэй ярьж байсан. Тэгээд архи ууж дуусах үед би “.........” зочид буудлын коридор хэсэгт ******* ахтай юм ярьж байгаад түүний гадуур хүрэмний халааснаас гар утсыг нь аваад явчихсан. Би *******-д адилхан загварын утас авч өгсөн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 49, шүүх хуралдааны тэмдэглэл/

Хохирогч *******.*******-тын мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Тэгээд 11 цаг өнгөрөөгөөд ******* бид хоёр буудлаас гарах гээд шатан дээр зогсож байхад ******* утсаар чинь яриад өгье гэхээр нь өгөөгүй юм. Би ариун цэврийн өрөө рүү орох гэхэд буудлыг ресепшн оруулахгүй байсан. Тухайн үед ******* буудлаас гараад явчихсан. *******раас нь гараад утсаа байгаа эсэхийг үзэхэд миний утас алга болсон байсан. ******* нь 2022 оны 4 сарын 28-ны өдөр ижил загварын гар утас надад өгсөн тул гомдол санал нэхэмжлэх зүйлгүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 20-22/

Мөрдөн байцаалтад гэрч -ын мэдүүлсэн: “............. оны .........дугаар сарын .......-ны өдөр “........”-ийн зогсоол дээр *******, ******* нартай таарч, *******оронз зочид буудал руу очсон. Бид гурав *******оронз зочид буудалд байсан 2 хүнтэй хамт 0.75 граммын 3 шил архи уусан. Тухайн үед ******* нь хар өнгийн гар утастай байсан. Би согтсон байсан учраас юу болсныг огт санахгүй байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 26/,

Мөрдөн байцаалтад гэрч *******.-гийн мэдүүлсэн “...******* нь ааш зангийн хувьд бусадтай эелдэг, бусдын нөлөөнд автамтгай, архи үе үе уудаг болохоос  уг нь буруу хүмүүжил байхгүй” гэх мэдүүлэг /хх-н 28/

              *******элэнгээстимэйт ХХК-ийн хөрөнгийн үнэлгээний төвийн шинжээчийн 2022 оны 4 дүгээр сарын 14-ний өдрийн 116 дугаартай: “sumsung *******50 загварын гар утас 1 ширхэг нь 330.000 төгрөг” гэх дүгнэлт шинжээч Г.О гэжээ. /хх-ийн 36/,

              Мөрдөгчийн эд мөрийн баримтаар тооцох тухай “*******рүүгийн 2204000000050 дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураан авсан “...........” зочид буудлын хяналтын камерын бичлэгийг эд мөрийн баримтаар тооцсугай” тогтоол /хх-н 7/,

              Бичлэгт үзлэг хийсэн тухай тэмдэглэл “ ...уг бичлэгт хохирогч *******.*******, 35 орчим насны эрэгтэй хоёр коридороор баруун тийш явж байх бөгөөд эмэгтэй хүн ирж тухайн хоёр хүнийг буцааж байна. Хохирогч *******.*******, 35 орчим насны эрэгтэй нар буцаж эргэх явцад 11 цаг 22 минут 08 секундэд 35 орчим насны эрэгтэй хүн хохирогч *******.*******-ын савхин куртикны баруун гар талын халааснаас гар утсыг авч байна. Тухайн залуу  нь гар утсыг өмднийхөө баруун талын халаасанд хийж шатны чиглэлд алхаж хяналтын камерын тусгалаас гарч байна” гэсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-н 8-14/,

              Хохирогч *******.*******-ын хавтаст хэргийн материалтай танилцсан тэмдэглэлд “...*******-с ижил загварын гар утас авсан тул гомдол санал нэхэмжлэх зүйлгүй” гэжээ. /хх-ийн 65/

              Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “................регистрийн дугаартай ******* овгийн *******-ын *******...” гэжээ.  /хх-н 58/,

              *******рүүгийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа дуусгавар болсон тухай 2022 оны 6 дугаар сарын 09-ний өдрийн 144 дугаартай тогтоолын хуулбарт “ ******* дүүрэг дэх Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх хэлтсийн ахлах шийдвэр гүйцэтгэгч, ахмад М.Н би ******* дүүргийн *******рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 3 дугаар сарын 29-ний өдрийн 38 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 1/22320067 хувийн хэргийн дугаартай *******-н ******* нь 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг бүрэн эдэлж дууссан тул эрүүгийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагааг дуугавар болсонд тооцсугай” гэжээ. /хх-н 81/

   Шүүгдэгч ******* нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд урьд 1 удаагийн ял шийтгэлтэй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах  хуудас /хх-н 59/ болон ******* дүүргийн *******рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ...........оны ...........дугаар сарын ............-ний өдрийн ........дугаартай шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх-н 60-64/ зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. Мөн *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд *******-д холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “******* нь бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч, 330 000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдож байгаа тул түүнийг *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба шүүгдэгч нь гэм буруугийн талаар маргаагүй болно.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ *******рүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

Шүүгдэгч ******* нь ..............оны ...............дугаар сарын ..........-ны өдөр .......цагийн үед ******* дүүргийн .........дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “............” зочид буудлын ..........давхарын коридорт хохирогч *******.*******-ын өмсөж явсан савхин хүрэмний гадна, баруун халааснаас “*******амсунг *******-50” загварын гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсны улмаас бага бус хэмжээнээс дээш буюу нийт 330.000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь:

-шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “...“..........” зочид буудлын коридор хэсэгт ******* ахтай юм ярьж байгаад түүний гадуур хүрэмний халааснаас гар утсыг нь авсан” гэх мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтын шатанд  хохирогч *******.*******-ын мэдүүлсэн “...Тэгээд 11 цаг өнгөрөөгөөд *******нхбат бид хоёр буудлаас гарах гээд шатан дээр зогсож байхад ******* утсаар чинь яриад өгье гэхээр нь өгөөгүй юм. Би ариун цэврийн өрөө рүү орох гэхэд буудлыг ресепшн оруулахгүй байсан. Тухайн үед ******* буудлаас гараад явчихсан. *******раас нь гараад утсаа байгаа эсэхийг үзэхэд миний утас алга болсон байсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 20-22/, гэрч -ын мэдүүлсэн: “............оны .......... дугаар сарын ..........-ны өдөр “........”-ийн зогсоол дээр *******, *******нартай таарч, “*******оронз” зочид буудал руу очсон. Бид гурав *******оронз зочид буудалд байсан 2 хүнтэй хамт 0.75 граммын 3 шил архи уусан. Тухайн үед ******* нь хар өнгийн гар утастай байсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 26/, хяналтын камерын бичлэгт үзлэг хийсэн тухай тэмдэглэл “ ...хохирогч *******.*******, 35 орчим насны эрэгтэй нар буцаж эргэх явцад 11 цаг 22 минут 08 секундэд 35 орчим насны эрэгтэй хүн хохирогч *******.*******-ын савхин куртикны баруун гар талын халааснаас гар утсыг авч байна. Тухайн залуу  нь гар утсыг өмднийхөө баруун талын халаасанд хийсэн” гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-н 8-14/, хохирогчид  бага хэмжээнээс хохирол учруулсныг тогтоосон *******элэнгээстимэйт ХХК-ийн хөрөнгийн үнэлгээний төвийн шинжээчийн 116 дугаартай дүгнэлт болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

Бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэрэг нь бусдын өмчлөлд байгаа эд хөрөнгө, эд юмсыг гэмт этгээд хувийн ашиг олох, шунахай сэдэлт, зорилгоор хүч, заналхийлэл хэрэглэхгүйгээр бусдын эзэмшлээс нууцаар авахыг хэлнэ.

Шүүгдэгч ******* нь шунахай сэдэлтээр, амар хялбар аргаар мөнгө олох зорилгоор хохирогч *******.*******-ын өмсөж явсан хүрэмний халаасанд байсан гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлж, тус гэмт хэргийг үйлдэхдээ хохирогчийн согтууруулах ундаа хэрэглэсэн байдлыг ашиглаж үйлдсэн байна.

Иймд прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл зөв байх тул, улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч *******-ыг бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлж, бага хэмжээнээс дээш хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн буюу *******рүүгийн хуулийн тусгай антйгн 17.1 дүгээр зүйглийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэстэй байна.

Хохирогч *******.******* нь “ижил загварын гар утас авсан тул гомдол санал нэхэмжлэх зүйлгүй” гэж хавтаст хэргийн 22, 65 дугаар талд мэдүүлсэн байна. Иймд шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.  

           2. *******рүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас “Шүүхээс Л.О-г гэм буруутайд тооцсон тул түүнд *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар            360 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба, шүүгдэгч ******* өөрийн өмгөөлөлдөө “хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү” гэсэн дүгнэлт гаргасан.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд *******рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.2 дахь заалтад зааснаар гэмт хэрэг үйлдсэний дараа бусдад учруулсан хохирлыг төлсөн байдлыг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд харгалзан үзсэн ба эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

*******нхбат нь “урьд 1 удаагийн ял шийтгэлтэй, ам бүл 5, эхнэр, 3 хүүхдийн хамт амьдардаг, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүгдэгч ******* нь ******* дүүргийн *******рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн ..........оны ..................дугаар сарын .........-ний өдрийн ........дугаартай шийтгэх тогтоолоор *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг бүрэн эдэлж дууссан болох нь хавтаст хэргийн 81 дүгээр талд авагдсан *******рүүгийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа дуусгавар болсон тухай тогтоолоор тогтоогдож байна.

Шүүхээс шүүгдэгч *******-д хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй ба, *******-ын гэмт хэргийн улмаас бусдад учруулсан хохирлыг төлж барагдуулсан болон дээр дурдсан хувийн байдал зэргийг харгалзан үзэж 700 /долоон зуун/ цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэв.

Хэргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдаж, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн 1 ширхэг *******идиг хэрэгт хавсарган үлдээх нь зүйтэй.     

 

*******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч ******* овгийн *******-ын *******-ыг *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлж, бага хэмжээнээс дээш хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар *******  овгийн *******-ын *******-д 700 (долоон зуу)-н цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулсугай.

3. *******рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* нь шүүхээс оногдуулсан 700 (долоон зуу)-н цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг тайлбарласугай.

4. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *******-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

5. *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 дүгээр зүйлийн 8 дахь хэсгийн 8.5 дахь заалт, 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.8 дугаар заалтад тус тус зааснаар эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирүүлсэн 1 ширхэг *******и*******и-г хэрэгт хавсарган үлдээсүгэй.

6. *******-д холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй, хохирогч *******.*******-д төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

8. *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

        **************РГ*******Л*******ГЧ,  ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                       Б.Б*******ЙГ*******ЛМ**************