МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянхонгор аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ч.Байгалмаа даргалж,

Нарийн бичгийн дарга Х.Дамбажав

Улсын яллагч Б.Бат-Оргил

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр, түүний өмгөөлөгч Г.Чингис нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн  шүүх хуралдаанаар

Аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 2.3-т зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн эрүүгийн 2214000000125 дугаартай хэргийг 2022 оны 06 дугаар сарын 08-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.     

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт :

 Монгол Улсын иргэн, дээд боловсролтой, Паалай ургийн овогт Болдын Бямбадэлгэр, регистрийн дугаар (**************),    

Холбогдсон хэргийн талаар :         

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр нь Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын 2 дугаар багийн нутаг Цагаан хөтөл гэх газраас зүүн зүгт 1 километрийн зайд байх төв засмал зам дээр 2022 оны 03 дугаар сарын 27-ны өдөр Toyota corolla E120 маркийн 77-05 УАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож хөдөлгөөнд оролцож яваад Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 12.3-д заасан “Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна” гэх заалтыг зөрчиж Д.Ширэндэвийн жолоодож явсан Nissan Vanette маркийн 30-73 УНЦ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг мөргөж зам тээврийн осол гаргасны улмаас Toyota Corolla маркийн 77-05 УАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлд зорчиж явсан Б.Рагчаагийн эрүүл мэндэд хүзүүний 4-р нугалмын арын сэртэнгийн зөрүүгүй хугарал, 5, 6-р нугалмын сулрал, тархи доргилт, дух, эрхий нурууны зулгаралт бүхий хүнд хохирол, Nissan Vanette маркийн 30-73 УНЦ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Д.Ширэндэвийн эрүүл мэндэд баруун дунд чөмөг ясны доод 1/3 хэсгийн сэлтэрхийгүй зөрүүтэй хугарал бүхий хүндэвтэр хохирол тус тус учруулан, авто тээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, хүнд хохирол тус тус учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/ 

 ТОДОРХОЙЛОХ нь :

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах, өмгөөлөх талаас шинжлэн судлуулахаар санал болгосон болон тухайн хэрэгт хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ:

...2022 оны 03 дугаар сарын 26-ны өдөр миний ажил амарсан бөгөөд тухайн өдөр миний таньдаг Баянхонгор аймгийн Заг сумын Б.Рагчаа гэх залуу Хужирт суманд ирсэн байсан. Би түүнд урьд нь “ажил 2022 оны 03 дугаар сарын 26-ны үед амарна” гэж ярьж байсан болохоор намайг авахаар ирсэн байсан. 2022 оны 03 дугаар сарын 26-ны орой 20 цагийн үед Б.Рагчаа бид хоёр түүний машинтай Баянхонгор аймаг руу явсан бөгөөд шөнө нь Өвөрхангай аймгийн төв ороод Б.Рагчаа нь нойр хүрээд гээд бид хоёр машиндаа унтсан.  2022 оны 03 дугаар сарын 27-ны өглөө нар гарчихсан байхад Баянхонгор аймаг руу хөдөлсөн, миний хувьд унтаад явж байсан. Өвөрхангай аймгийн Нарийнтээл сум өнгөрөөд Баянхонгор аймгийн Өлзийт сум руу дөхөж байхад Б.Рагчаа надад “миний нойр хүрээд байна, чи жоохон жолоодох уу” гэхээр нь би зөвшөөрөөд түүнд “би шинэ жолооч шүү” гэхэд тэрээр “гайгүй байх” гэж хэлсэн, би жолоо барьж, жолоочийн эсрэг талын урд суудалд Б.Рагчаа суугаад хөдөлсөн, ойролцоогоор 20-30 орчим километр явж байхад урдаас машин ирээд нэлээн хурдтай зөрсөн. Би машин хурдтай зөрсөн болохоор сандраад жолоогоо хажуу тийш нь дарсан санагдаж байна. Түүнээс хойш болсон зүйлийг мэдээгүй, нэг ухаан ороход би машины гадна зогсож байсан бөгөөд миний жолоодож явсан машин замын хажуу руу унасан, замын хажууд нэг машин мөргүүлчихсэн байсан. Уг машин дотор нэг хүн ёолоод байсан тул хүмүүс түргэн дуудсан гээд байж байсан..., ... Би тухайн үед архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээгүй, эрүүл байсан, миний нойр хүрээгүй. Би ойролцоогоор 60 орчим километр цагийн хурдтай явсан гэж бодож байна... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 169-171 /

Хохирогч Б.Рагчаагийн мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ:

Би Б.Бямбадэлгэрийг авахаар 2022 оны 03 дугаар сарын 26-ны өдөр Баянхонгор аймгийн төвөөс өөрийн эзэмшлийн 77-05 УАН улсын дугаартай Тоуоta Corolla маркийн авто машинтай 13 цагийн үед гараад Б.Бямбадэлгэрийг очиж аваад шууд буцсан. Өвөрхангай аймгийн төвд буцаж ирэхэд шөнө болсон байсан бөгөөд миний нойр хүрж байсан болохоор зогсоол дээр машинаа тавиад машиндаа унтаад өглөө нь буюу 2022 оны 03 дугаар сарын 27-ны 06-07 цагийн үед Баянхонгор аймгийн төв рүү гарсан. Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын нутаг “Худаг урт”-ын бригад өнгөрөөд явж байгаад  би Б.Бямбадэлгэрт “Миний нойр хүрээд байна, чи жоохон машин бариад яваадах” гэж хэлсэн чинь тэрээр зөвшөөрөөд миний машиныг цааш жолоодсон бөгөөд би  жолоочийн эсрэг талын урд суудалд суугаад жоохон явж байгаад унтсан. Түүнээс хойш юу болсныг мэдэхгүй, нэг ухаан орсон чинь осол аваар болчихсон байсан. Тэнд байсан хүмүүс аймгаас цагдаад дуудлага өгчихсөн гээд байж байсан, удаагүй цагдаа, эмч нар ирж нөгөө мөргөлдсөн машинд сууж явсан гэх хөл нь хугарсан хүнийг эмнэлгийн машинд хийгээд авч явсан. Би Б.Бямбадэлгэрээс юу болсон талаар асуухад тэрээр “Би юу болсон талаар мэдэхгүй байна” гэж байсан. Харин нөгөө машины хүмүүс “хурдтай машин өнгөрсний дараа танай машин урдаас ирээд шууд мөргөсөн” гэж байсан. Осол болох үед авто машинд Б.Бямбадэлгэр бид хоёроос өөр хүн байгаагүй, ослын улмаас миний биед хүзүүний нугалам хугарч гэмтэл авсан. Өөр гэмтэл бэртэл аваагүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 40-42 /,

Хохирогч Д.Ширэндэвийн  шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн

Өөрийнхөө машиныг бүрэн бүтэн болгуулах хүсэлтэй байна. Би өөр янзлах боломжгүй тул шинжээчийн үнэлгээгээр гаргасан хохирлоор машиныг төлүүлж өгнө үү гэж хүсэж байна. Мөн би сумандаа үсчин хийдэг, сарын 1000000 төгрөгийг орлоготой, одоогоор ажиллах боломжгүй тул үүнийг нэхэмжилнэ, мөн цаашид эмчилгээ хийлгэх буюу эм тариа авах учраас  5000000 төгрөг нэхэмжилж байгаа гэв. Шинжээчийн дүгнэлтээр машины эвдрэлийн үнийг 8180000 төгрөгөөр тогтоосон, уг үнэлгээг хүлээн зөвшөөрч байгаа.  Хэрэгт авагдсан эмчилгээний баримт бүгд төлөгдсөн гэв.       

Хохирогч Д.Ширэндэвийн мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ:

2022 оны 03 дугаар сарын 27-ны өглөө 09 цагийн орчимд Говь-Алтай аймгийн Эрдэнэ сумаас Улаанбаатар хот руу ямаа самнахаар  дүү Б.Амартүвшин, түүний эхнэр н.Өнөрзаяа, нутгийн ах Ууганаа бид 4 явж байсан. Баянхонгор аймгийн Өлзийт сум өнгөрч байхад өмнөөс 77-05 УАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл ирж байсан. Замын тойрох хэсэг дээр хурдтай орж ирээд миний машины урд хамар хэсэг рүү машиныхаа бөгсөн хэсэг буюу багаж хэсгээр мөргөсөн. Тэрнээс хойш юу болсон үйл явдлыг шоконд орчихсон байсан болохоор сайн санахгүй байгаа. Миний баруун хөлийн дунд чөмөг хугарч бяцарсан байна гэсэн. Өөр ямар нэгэн гэмтэл байхгүй. Би машин дотор гал гараад эхлэхээр нь түлхүүрээрээ машинаа унтраах гэж хариулсан боловч машин унтарчихсан байсан. Миний машины урд тал мотор хүртлээ ихээхэн гэмтсэн байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 52-54 /,

 Гэрч Б.Амартүвшингийн мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ:

2022 оны 03 дугаар сарын 26-ны өдрөөс 27-нд шилжих шөнө 01 цагийн үед Говь-Алтай аймгийн Чандмань сумаас эхнэр Өнөрзаяа, үеэл Д.Ширэндэв, Д.Ширэндэв ахын найз Ууганбаяр нарын хамтаар Улаанбаатар хот руу ажлаар гарсан юм. Тэгээд Манай үеэл ах Д.Ширэндэв нь өөрийн 30-73 УНЦ улсын дугаартай Nissan Vanette маркийн тээврийн хэрэгслээр гарсан. Би урд суудал дээр сууж явсан манай эхнэр, Ууганбаяр ах нар арын суудал дээр сууж явсан юм. Д.Ширэндэв ах өөрөө машинаа барьсан байсан. Өглөө 09 цагийн үед Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын Цагаан хөтөл гэх газарт явж байхад араас цагаан өнгийн суудлын авто машин манай машиныг гүйцэд түрүүлсэн. Тухайн машины дугаар болон маркийг нь хараагүй тэр машин гүйцэд түрүүлэхэд бид 4 хоорондоо “ямар хурдтай явдаг машин бэ” гээд хоорондоо яриад явж байхад урдаас ирж байсан Corolla маркийн машин 2 тийшээ шарваад шууд урдаас урсгал сөрж орж ирээд хажуу талаараа манай машины урдаас мөргөөд замын хажуу руу унасан. Д.Ширэндэв ах хөл гээд орилоод байсан тэгээд би машинаас буугаад арын хаалгыг онгойлгоод эхнэр, Ууганбаяр ах хоёрыг гаргасан. Д.Ширэндэв ахын хаалгыг юмаар хөшиж онгойлгоод гаргах гэхэд хөл нь хугарсан буулгах боломжгүй байсан тул шууд түргэн тусламж дуудсан. Манай машиныг мөргөсөн машин дотроос эрэгтэй, эмэгтэй 2 хүн гарч ирээд “зүгээр үү” гээд орилоод бид хэд дээр ирсэн. Ирээд тухайн машиныг барьж явсан гэх эмэгтэй “уучлаарай би зүүрмэглэсэн байна хэр хурдтай явж байсан бэ” гэж бид нараас асуусан. Тухайн үед тэр машин нь их хурдтай яваад өөдөөс шарваад ороод ирсэн. Тэгээд удаагүй түргэн, цагдаа нар ирээд бид нарыг аваад явсан. Осол болох үед Д.Ширэндэв ахын хөл хугарсан бусад хүмүүс гайгүй байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 63-64 /,         

 Гэрч О.Ууганбаярын мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ:

Д.Ширэндэв нь өөрөө машинаа барьсан байсан. Өглөө 09 цагийн үед Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын Цагаан хөтөл гэх газарт явж байхад араас нэг машин манай машиныг гүйцэт түрүүлээд гарсан бид 4 хоорондоо “ямар хурдтай явдаг машин бэ” гээд хоорондоо яриад явж байхад манай машины өөдөөс Corolla маркийн саарал өнгийн машин 2 тийшээ шарваад шууд урдаас урсгал сөрж орж ирсэн, яг аль талаараа яаж мөргөсөн гэдгийг нь хараагүй ард суудал дээр сууж байсан учраас нэг мэдэхэд л манай машин зам хөндөлдөөд зогссон байсан, Д.Ширэндэв орилоод байсан. Б.Амартүвшин арын хаалгыг онгойлгож өгөөд Өнөрзаяа бид хоёр машинаас буусан буугаад харахад манай машины өөдөөс ирж байсан саарал өнгийн машин нь замын хажуу руу унасан байсан. Б.Амартүвшин бид хоёр Д.Ширэндэвийг гаргах гээд машины хаалгыг юмаар хөшиж онгойлгоод гаргах гэхэд хөл нь хугарсан буулгах боломжгүй байсан. Манай машиныг мөргөсөн машин дотроос эрэгтэй, эмэгтэй 2 хүн гарч ирээд Б.Амартүвшин, Д.Ширэндэв нартай уулзаад байсан. Б.Амартүвшин түргэн дуудаад удаагүй цагдаа, түргэн нар ирээд бид нарыг аваад явсан. Эмнэлэг ирж үзүүлэхэд зүгээр байна гэж хэлсэн. Харин Д.Ширэндэвийн хөл хугарсан яаралтай хот руу яв гэж хэлсэн ...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 67-68 /,

 Гэрч Б.Өнөрзаяагийн мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ:

 Өглөө 09 цагийн үед Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын Цагаан хөтөл гэх газарт явж байхад араас нэг машин манай машиныг гүйцэд түрүүлээд гарсан бид 4 хоорондоо “ямар хурдтай явдаг машин бэ” гээд яриад явж байхад манай машины өөдөөс нэг саарал өнгийн машин 2 тийшээ шарваад шууд урдаас урсгал сөрж орж ирсэн. Тэгээд яг аль талаараа яаж мөргөсөн гэдгийг нь мэдэхгүй байна арын суудал дээр сууж байсан учраас, нэг мэдэхэд л манай машин зам хөндөлдөөд зогссон байсан. Д.Ширэндэв ах  орилоод, манай нөхөр арын хаалгыг онгойлгож өгөөд Ууганбаяр ах бид хоёр машинаас буугаад харахад манай машины өөдөөс ирж байсан саарал өнгийн машин нь замын хажуу руу унасан байсан,....Д.Ширэндэв ахын хөл хугарсан байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 71-72 /,

Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022  оны 03 дугаар сарын 29-ний өдрийн 256 дугаар шинжээчийн

1. Б.Рагчаагийн биед хүзүүний 4-р нугаламын арын сэртэнгийн зөрүүгүй хугарал, 5, 6-р нугалмын сулрал, тархины доргилт, дух, эрхий хурууны зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтлүүд нь учирсан үедээ амь насанд аюултай.

3. Дээрх гэмтлүүд нь тухайн хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд тогтонги нөлөөлөх эсэх  нь гэмтлийн эдгэрэлт эмчилгээний үр дүнгээс хамаарна.

5. Дээрх гэмтлүүд нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.5-т зааснаар амь насанд аюулгүй тул гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна.

 6. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой ... гэх дүгнэлт /хх-ийн 99-100/

Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022  оны 03 дугаар сарын 29-ний өдрийн 258 дугаар шинжээчийн

1. Д.Ширэндэвийн биед баруун дунд чөмөг ясны доод 1/3 хэсгийн сэлтэрхийгүй зөрүүтэй хугарал гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтэл  нь амь насанд аюулгүй болно.

3. Дээрх гэмтэл нь тухайн  хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд тогтонги нөлөөлөх эсэх нь гэмтлийн эдгэрэлт эмчилгээний үр дүнгээс хамаарна.

5. Дээрх гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

6. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой ... гэх дүгнэлт /хх-ийн 106-107/

Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022  оны 03 дугаар сарын 29-ний өдрийн 257 дугаар шинжээчийн

1. Б.Бямбадэлгэрийн биед тархи доргилт, дагзны хуйхны шарх, зөөлөн эдийн няцрал, эгэмний зулгаралт, баруун сарвуу, 2-р хурууны цус хуралт, цээжний зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтлүүд нь амь насанд аюулгүй болно.

 3. Дээрх гэмтлүүд нь тухайн хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд тогтонги нөлөөлөхгүй.

5. Дээрх гэмтлүүд нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

 6. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой ... гэх дүгнэлт /хх-ийн 126-127/

 Шинжээчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 09 дугаар шинжээчийн

Хариулт 1: Тоуоta Corolla маркийн /77-05УАН/ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Б.Бямбадэлгэр /РД:ЕЮ94030206/ нь Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 12.3 “Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна.” гэсэн заалтыг зөрчсөн байна. Холбогдогч Б.Бямбадэлгэр өгсөн мэдүүлэгтээ осол болохын өмнө “сандраад рүү лээ зүүн тийш дарсан тэгээд цаашаа юу болсныг мэдэхгүй байна” гэж мэдүүлсэн нь Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 12.3 “Жолооч хөдөлгөөнд аюул саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй үл тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна.” гэсэн ойлголт юм. Энэ нь осол болоход шууд нөлөөлсөн байна.

Хариулт 2: Nissan Vanette  маркийн /30-73УНЦ/ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Д.Ширэндэв /РД:ДМ88103118/ нь Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн ямар нэгэн заалтыг зөрчсөн байх үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

Хариулт 3: Ослын газрын зургаас харахад А цэг буюу хоёр тээврийн хэрэгсэл анх мөргөлдсөн цэг нь Тоуоta Corolla маркийн /77-05УАН/ улсын дугаарт тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Б.Бямбадэлгэр /РД:В094030206/-ийн зорч/ явсан эгнээний эсрэг урсгалд байна. Улмаар зорчих хэсгийн тасархай цагаан шугамыг давж эсрэг урсгалд орсноос. осол гарахад хүргэсэн шууд шалтгаан болсон байна.

Хариулт 4: Тоуоta Corolla маркийн /77-05УАН/ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Б.Бямбадэлгэр /РД:В094030206/ нь 2022 оны дугаар сарын 17-ны өдөр олгосон 1419686 дугаартай “В” ангиллын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийн үнэмлэхтэй, жолоодох эрхийн үнэмлэх хүчинтэй төлөвтэй айна. Nissan Vanette маркийн /30-73УНЦ/ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Д.Ширэндэв /РД:ЕЮ94030206/ нь 2022 01 дүгээр сарын 13-ны өдөр олгосон 1413691 дугаартай “В” ангиллын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийн үнэмлэхтэй, жолоодох эрхийн үнэмлэх хүчинтэй төлөвтэй байна.

Хариулт 5: Асуултад тусгагдаагүй боловч хэргийг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдол бүхий бусад нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна ... гэх дүгнэлт /хх-ийн 131-132/

Баянхонгор аймгийн “Энх-Нахиа” ХХК-ийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 122 дугаар шинжээчийн .... Nissan Vanette маркийн тээрийн хэрэгслийн зах зээлийн үнэ 12,600,000 төгрөг .... Toyota Corolla  E120 маркийн тээврийн  хэрэгслийн зах зээлийн үнэ 6,000,000 төгрөг ... гэх дүгнэлт /хх-ийн 137-140/

Баянхонгор аймгийн “Энх-Нахиа” ХХК-ийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 11-ний өдрийн 126 дугаар шинжээчийн ... 3073 УНЦ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн эвдэрсэн эд ангийн зах зээлийн үнэ 8,180,000  төгрөг ... гэх дүгнэлт /хх-ийн 146-153/

- Эрүүгийн хэрэг  үүсгэж яллагдагчаар татах тухай прокурорын тогтоол /ххх-ийн 01-04/, гэмт хэргийн талаарх гомдол мэдээллийг хүлээн авсан тэмдэглэл / хх-ийн 08/, хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / хх-ийн 10-16/, осол, хэрэг гарсан газар дээр хийсэн хэмжилтийн бүдүүвч /хх-ийн 17/, хохирогч Б.Рагчаагийн эмчийн магадлагаа /хх-ийн 19/, “Лазер мед” эмнэлгийн компьютер томографийн шинжилгээний баримт /хх-ийн 20-21/, хохирлын баримт /хх-ийн 22/, хохирогч Д.Ширэндэвийн эмчилгээний баримтууд /хх-ийн 24-28/, эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай прокурорын тогтоол, тэмдэглэл, гэрэл зураг /хх-ийн 30-33/, баримт бичиг хураан авах тухай прокурорын зөвшөөрөл, тэмдэглэл /хх-ийн 35-36/, эд мөрийн баримтаар тооцох тухай мөрдөгчийн тогтоол /хх-ийн 37/, мөрдөгчийн тэмдэглэл /хх-ийн 161/, эд зүйл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 172/, шүүгдэгчийн эд хөрөнгөтэй эсэх лавлагаа /хх-ийн 182/, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа /хх-ийн 183/, депозит дансны хуулганууд /хх-ийн 185-189/, эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 190/, Хаан банкны 5239097324 тоот дансны хуулга /хх-ийн 178/,  Баянхонгор аймгийн Заг сумын 1 дүгээр багийн Засаг даргын тодорхойлолт /хх-ийн 179/, хүүхдийн төрсний гэрчилгээний хуулбар /хх-ийн 180/,  Баянхонгор аймгийн Автотээврийн төвийн 2022  оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдрийн 55 дугаар албан бичиг /хх-ийн 192-194/, Баянхонгор аймгийн Автотээврийн төвийн 2022  оны 04 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 56, 57 дугаар албан бичгүүд /хх-ийн 158-159/, Баянхонгор аймаг дахь Эрүүл мэндийн даатгалын хэлтсийн 2022 оны 05 дугаар сарын 04-ний өдрийн 08 дугаар албан бичиг /хх-ийн 196-197/,  баримтуудыг шинжлэн судалсан болно.

Шүүгдэгч  Б.Бямбадэлгэрт холбогдох хэрэгт цугларсан болон шүүхээр хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудын хүрээнд шүүх эрх зүйн дүгнэлт хийж, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэх дараах үндэслэл тогтоогдов.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цугларч бэхжүүлсэн, шүүгдэгч, хохирогч, гэрч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан буюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаарал бүхий талаас нь үнэлж прокурорын шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийж холбогдох хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой.

Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтуудад тулгуурлан хэргийн газар болсон гэх үйл баримтад дүгнэлт хийхэд гэмт хэрэг гарсан байдал, гэмт хэрэг гарах болсон шалтгаан, хэн үйлдсэн, гэмт хэргийн сэдэлт, гэм буруугийн хэлбэр зэргийг хангалттай тогтоож ирүүлсэн гэж үзэж хэргийг шийдвэрлэлээ.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг болон мөн хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцно.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлд заасан “Авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих” гэмт хэргийн үндсэн шинж нь авто тээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, хүнд хохирол учирсан байхыг шаарддаг.

 Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр нь Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын 2 дугаар багийн нутаг Цагаан хөтөл гэх газраас зүүн зүгт 1 километрийн зайд байх төв засмал зам дээр 2022 оны 03 дугаар сарын 27-ны өдөр Toyota corolla E120 маркийн 77-05 УАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож хөдөлгөөнд оролцож яваад Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 12.3-д заасан “Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна” гэх заалтыг зөрчиж Д.Ширэндэвийн жолоодож явсан Nissan Vanette маркийн 30-73 УНЦ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг мөргөж зам тээврийн осол гаргасны улмаас Toyota Corolla маркийн 77-05 УАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлд зорчиж явсан Б.Рагчаагийн эрүүл мэндэд хүзүүний 4-р нугалмын арын сэртэнгийн зөрүүгүй хугарал, 5, 6-р нугалмын сулрал, тархи доргилт, дух, эрхий нурууны зулгаралт бүхий хүнд хохирол, Nissan Vanette маркийн 30-73 УНЦ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Д.Ширэндэвийн эрүүл мэндэд баруун дунд чөмөг ясны доод 1/3 хэсгийн сэлтэрхийгүй зөрүүтэй хугарал бүхий хүндэвтэр хохирол тус тус учруулан, авто тээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас нэг хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, нэг хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол тус тус учруулсан болох нь мөрдөн байцаалтын шатанд хэргээ хүлээн зөвшөөөрч мэдүүлсэн шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн мэдүүлэг /хх-ийн 169-171 /, хохирогч Б.Рагчаагийн мэдүүлэг /хх-ийн 40-42 /, хохирогч Д.Ширэндэвийн мэдүүлэг /хх-ийн 52-54 /, гэрч Б.Амартүвшингийн мэдүүлэг /хх-ийн 63-64 /, гэрч О.Ууганбаярын мэдүүлэг /хх-ийн 67-68 /, гэрч Б.Өнөрзаяагийн мэдүүлэг /хх-ийн 71-72 /,

 Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022  оны 03 дугаар сарын 29-ний өдрийн 256 дугаар шинжээчийн .... Б.Рагчаагийн биед хүзүүний 4-р нугаламын арын сэртэнгийн зөрүүгүй хугарал, 5, 6-р нугалмын сулрал, тархины доргилт, дух, эрхий хурууны зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо ... гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна.... гэх дүгнэлт /хх-ийн 99-100/,            

Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022  оны 03 дугаар сарын 29-ний өдрийн 258 дугаар шинжээчийн ... Д.Ширэндэвийн биед баруун дунд чөмөг ясны доод 1/3 хэсгийн сэлтэрхийгүй зөрүүтэй хугарал гэмтэл тогтоогдлоо ... хүндэвтэр зэрэгт хамаарна... гэх дүгнэлт /хх-ийн 106-107/,

 Шинжээчийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 09 дугаар шинжээчийн .... Тоуоta Corolla маркийн /77-05УАН/ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Б.Бямбадэлгэр /РД:ЕЮ94030206/ нь Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 12.3 “Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна...” гэсэн заалтыг зөрчсөн байна,.... Nissan Vanette  маркийн /30-73УНЦ/ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Д.Ширэндэв /РД:ДМ88103118/ нь Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн ямар нэгэн заалтыг зөрчсөн байх үндэслэл тогтоогдохгүй байна ... Ослын газрын зургаас харахад А цэг буюу хоёр тээврийн хэрэгсэл анх мөргөлдсөн цэг нь Тоуоta Corolla маркийн /77-05УАН/ улсын дугаарт тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан Б.Бямбадэлгэр /РД:В094030206/-ийн зорч/ явсан эгнээний эсрэг урсгалд байна. Улмаар зорчих хэсгийн тасархай цагаан шугамыг давж эсрэг урсгалд орсноос. осол гарахад хүргэсэн шууд шалтгаан болсон байна .... гэх дүгнэлт /хх-ийн 131-132/,

Баянхонгор аймгийн “Энх-Нахиа” ХХК-ийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 11-ний өдрийн 126 дугаар шинжээчийн ... 3073 УНЦ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн эвдэрсэн эд ангийн зах зээлийн үнэ 8,180,000  төгрөг ... гэх дүгнэлт /хх-ийн 146-153/ болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинээр гаргаж өгсөн болон шинжлэн судалсан хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар нотлогдож тогтоогдож байна.

Замын хөдөлгөөнд оролцож буй аливаа этгээд нь Замын Хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнтэй нийцүүлэн гаргасан Замын хөдөлгөөний дүрмийг сахин биелүүлэх үүрэгтэй.

Аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 2.3-т зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчилж байгаа нь хэргийн бодит байдалд нийцсэн, Эрүүгийн хуулийг зөв хэрэглэсэн  байх тул шүүхээс Б.Бямбадэлгэрийг автотээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас нэг хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, нэг хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.2 дугаар зүйлийг баримтлан мөн хуулийн 1.4 дүгээр зүйлийн 1-д заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх зарчимд тулгуурлан , хуульд заасан хариуцлага оногдуулах үндэслэлтэй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудсанд Цагдаагийн Ерөнхий газрын МСТ-ийн ял шийтгэлийн мэдээллийн санд бүртгэгдээгүй байх тул түүнийг анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн гэж дүгнэв.

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэргийн улмаас учирсан шүүгдэгчийн эрүүл мэндийн байдалтай холбоотой  хохирлыг нөхөн төлсөн,  харин гэмт хэргийн улмаас учирсан тээврийн хэрэгслийн хохирлоо нөхөн төлсөн, нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн  зэргийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.1, 1.2-д зааснаар хөнгөрүүлэх нөхцөлд байдалд тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр, түүний өмгөөлөгч нар нь хэргийн нөхцөл байдал гэм буруу, хэргийн зүйлчлэлийн талаар маргаагүй, өөрсдийн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрсөн болохыг тус тус тэмдэглэх нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр нь замын хөдөлгөөний дүрмийг зөрчсөн үйлдэл нь гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй бөгөөд тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний улмаас ямар нэгэн хор уршиг учрах боломжтойг урьдчилан мэдсэн боловч түүнийг гаргахгүй байж чадна гэж тооцож үйлдсэн гэж, харин хохирогч нарын биед  хүндэвтэр, хүнд хохирол учруулсан үйлдэлдээ болгоомжгүй хандсан нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.4 дүгээр зүйлд заасан гэм буруугийн холимог хэлбэр агуулсан гэж үзэх үндэслэлтэй байна.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохирол гэж, мөн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршиг гэж Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт тодорхойлж, гэмт хэргийн хохирол, хор уршгийг тодорхойлж, бодит хохирлыг нөхөн төлүүлэх, хор уршгийг арилгахад гарах зардлын мөнгөн дүнгээр илэрхийлэгдэх хэмжээг тогтооно гэж мөн зүйлийн 5 дахь хэсэгт хуульчилсан.

Хохирогч Д.Ширэндэв нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт болон мөрдөн байцаалтын шатанд гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд нийт 9847500 төгрөг нэхэмжилснээс шүүхийн шатанд шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрээс эрүүл мэндэд учирсан хохирод 662500 төгрөг, машины үнэ 3900000 төгрөг нийт 4562600 төгрөгийг нөхөн төлснийг хасч тооцон, үлдэх 4280000 төгрөгийг шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрээс гаргуулж , хохирогч Д.Ширэндэвт олгуулж,

Харин нэхэмжлэлийн шаардлагаас сар бүр олох байсан үсний орлого болох 1000000 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож,  эрүүл мэндэд учирсан хохирол болох 5000000 төгрөгийг хэлэлцэхгүй орхиж, цаашид өөрт учирсан эмчилгээний зардлаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг дурдажв шийдвэрлэлээ.

 Хохирогч  Б.Рагчаа нь Б.Бямбадэлгэрийн үйлдлийн улмаас учирсан гэмтэлд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад мөнгөн дүнгээр хохирол нэхэмжлээгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй талаар илэрхийлсэн байх тул шүүгдэгчийг  төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

Шүүх эрүүгийн хариуцлага гарцаагүй байх, эрүүгийн хариуцлага нь гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг цээрлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхэд орших шударга ёсны болоод гэм буруугийн зарчимд нийцүүлэн, шүүх шүүгдэгчийн үйлдсэн хэргийн нь нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоос нөхөн төлсөн, нөхөн төлөхөө илрэхийлсэн байдал, шүүгдэгчийн хувийн байдал, / бага насны хүүхэдтэй, өөрийн асрамжинд байдаг, тодорхой ажил эрхэлдэг буюу Өвөрхангай аймгийн Хужирт сумын Хан-Хужирт рашаан сувиллын цогцолбор газарт зохион байгуулагчаар ажилладаг, / эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал болон  хохирогчийн шүүхэд хуралдаанд гаргасан хүсэлт / хөнгөн шийтгэл оногдуулж өгнө үү/,  түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх улсын яллагчийн болон шүүгдэгчийн өмгөөлөгч нарын дүгнэлт зэргийг тал бүрээс нь нягтлан үзэж Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1, 7.3 дугаар зүйлийн 1, 3-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 2.3-т зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хасаж, хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж,  гэмт хэргийн хор уршгийг арилгах талаар арга хэмжээ авах үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ хэрэглэж шийдвэрлэлээ.

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хассан нэмэгдэл ялыг  хорих ял оногдуулахгүйгээр үүрэг хүлээлгэж албадлагын арга хэмжээ авсан үеэс эхлэн тоолох нь зүйтэй байна.

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн 1419686 дугаартай тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийн үнэмлэх 1 ширхэгийг Баянхонгор аймаг дахь Цагдаагийн газрын замын цагдаагийн тасагт шилжүүлж, шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн эзэмшлийн “ ... хар хөх өнгийн Samsung А-31 маркийн гар утас..”-ыг битүүмжилсэн эд хөрөнгө битүүмжилсэн прокурорын тогтоолыг хүчингүй болгож, дээрх эд зүйлийг хэрэгцээний дагуу шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт буцаан олгож,

Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр нь цагдан хоригдсон хоноггүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг дурдаж тус тус шийдвэрлэлээ.

 Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн 22.4 дүгээр зүйлийн 22.4.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1,2,3,4,  36.6, 36.7 дугаар зүйлийн 2.1, 2.3,2.4, 36.7 дугаар зүйлийн 3.1, 3.2,  36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон 

 ТОГТООХ нь :

1. Шүүгдэгч Паалай овогт Болдын Бямбадэлгэрийг автотээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас нэг хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр, нэг хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1, 7.3 дугаар зүйлийн 1, 3-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 2.3-д зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийг тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хасаж, хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ хэрэглэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2.1-т  зааснаар гэмт хэргийн хор уршгийг арилгах талаар арга хэмжээ авах албадлагын арга хэмжээ авсугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 9-т зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт оногдуулсан гэмт хэргийн хор уршгийг арилгах талаар арга хэмжээ авах албадлагын арга хэмжээнд хяналт тавихыг Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 4, 5, 7.3 дугаар зүйлийн 5-т зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр нь тэнссэн хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээг зөрчсөн, санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож, энэ хуулийн 6.8, 6.9 дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдуулахыг мэдэгдсүгэй.

6. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 3-т зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хассан ялыг  хорих ял оногдуулахгүйгээр үүрэг хүлээлгэж албадлагын арга хэмжээ авсан үеэс эхлэн тоолсугай.

7. Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хүчингүй болгосугай.

8. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 1, 505 дугаар зүйлийн 505.1-т зааснаар шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрээс 4,280,000 төгрөг гаргуулж, хохирогч Д.Ширэндэвт олгосугай.

9. Хохирогч Д.Ширэндэв цаашид гарах эмчилгээний зардлыг болон нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

10. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.5 дугаар зүйлийн 1.1, 1.2-т зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн 1419686 дугаартай тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийн үнэмлэх 1 ширхэгийг Баянхонгор аймаг дахь Цагдаагийн газрын замын цагдаагийн тасагт шилжүүлсүгэй.

11. Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрийн эзэмшлийн “ ... хар хөх өнгийн Samsung А-31 маркийн гар утас..”-ыг битүүмжилсэн эд хөрөнгө битүүмжилсэн прокурорын тогтоолыг хүчингүй болгож, дээрх эд зүйлийг хэрэгцээний дагуу шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт буцаан олгосугай.

12. Шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэр нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хохирогч Б.Рагчаад төлөх төлбөргүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг дурдсугай.

13. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдаж, шийтгэх тогтоолыг улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч өөрөө гардан авснаас буюу хүргүүлснээс хойш эс зөвшөөрвөл 14 хоногийн дотор   Баянхонгор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

14. Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл шүүгдэгч Б.Бямбадэлгэрт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ  Ч.БАЙГАЛМАА

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн 22.4 дүгээр зүйлийн 22.4.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1,2,3,4,  36.6, 36.7 дугаар зүйлийн 2.1, 2.3,2.4, 36.7 дугаар зүйлийн 3.1, 3.2,  36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон     

   ТОГТООХ нь :

 

1. Шүүгдэгч Боржигон овогт Батбаатарын Пүрэвдоржийг согтуурсан, мансуурсан, үедээ автотээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас нэг хүний биед хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 2.1-д зааснаар шүүгдэгч Б.Пүрэвдоржид тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ....... жилийн  хугацаагаар хасаж, ...... жилийн хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар тус тус шийтгэсүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар шүүгдэгч Б.Пүрэвдоржийн эдлэх зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг шүүхээс тогтоосон чиглэлээр зорчихоор буюу өөрийн бүртгэлтэй оршин сууж байгаа /........................................................................................................................................../ газраас эмнэлэг, эмийн сан, хүнсний дэлгүүр гэсэн чиглэлээр зорчихоор даалгаж, уг ялыг эдлүүлэхийг Баянхонгор аймаг дахь Шүүхийн Шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 3.3-т зааснаар шүүгдэгч Б.Пүрэвдорж нь согтууруулах ундаа хэрэглэхийг хориглох хязгаарлалт тогтоох албадлагын арга хэмжээ нэмж авсугай.

 

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 4, 5-т зааснаар шүүгдэгч Б.Пүрэвдорж нь шүүхээс хүлээлгэсэн хязгаарлалт тогтоох албадлагын арга хэмжээг зөрчсөн, санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх уг албадлагын арга хэмжээ авагдсан шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулахыг мэдэгдсүгэй.

 

6. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 9-т  зааснаар шүүгдэгч Б.Пүрэвдоржид оногдуулсан согтууруулах ундаа хэрэглэхийг хориглох хязгаарлалт тогтоох албадлагын арга хэмжээнд хяналт тавихыг Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

 

7. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 3, 5.6 дугаар зүйлийн 9-т зааснаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг биелүүлээгүй бол ялтны зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч Б.Пүрэвдоржид мэдэгдсүгэй.

 

8. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 3-т зааснаар шүүгдэгч Б.Пүрэвдоржийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ...... жилийн хугацаагаар хассан ялын хугацааг зорчих эрх болсон үеэс эхлэн тоолохыг дурдсугай.

 

9. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1-т зааснаар шүүгдэгч Б.Пүрэвдоржоос ................................... төгрөг гаргуулж, хохирогч ................................... олгосугай.

 

10. Шүүгдэгч Б.Пүрэвдорж нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, түүний баримт бичиг шүүхэд шилжиж ирээгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг дурдсугай.

 

11. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдаж, шийтгэх тогтоолыг улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч өөрөө гардан авснаас буюу хүргүүлснээс хойш эс зөвшөөрвөл 14 хоногийн дотор   Баянхонгор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

12. Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл шүүгдэгч Б.Пүрэвдоржид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                            Ч.БАЙГАЛМАА