Говь-Алтай аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ч.Мөнхтуяа даргалж

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Түвшинтөр

Улсын яллагч Ц.Сайнхүү

Хохирогч Д.Баярмөнх, түүний өмгөөлөгч Ж.Мөнхнасан

Шүүгдэгч Л.Балжиннямын өмгөөлөгч Д.Ариун-Эрдэнэ нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Говь-Алтай аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 98 дугаар зүйлийн 98.1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч Жалайр овогт Лхаасүрэнгийн Балжиннямд холбогдох эрүүгийн 201607000118 дугаарын хэргийг 2016 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, 1968 оны 09 дүгээр сарын 02-ны өдөр төрсөн, 49 настай, малчин, ам бүл 7, эхнэр, 2 охин, 3 зээгийн хамт Халиун сум Гүү бариач багт оршин суух, Сумын сайн малчин, Аймгийн сайн малчин, мянгат малчин Жалайр овогт Лхаасүрэнгийн Балжинням гэв.

Шүүгдэгч Л.Балжинням нь 2016 оны 06 дугаар сарын 26-ны өдөр Говь-Алтай аймгийн Халиун сумын нутагт хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас буюу гэр бүлийн маргааны улмаас эхнэр Д.Баярмөнхийн зүүн хацарт цохиж хүндэвтэр гэмтэл учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/         

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч Л.Балжинням шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэг өгөхийг зөвшөөрч байна гээд мэдүүлэхдээ: 2016 оны 06 дугаар сарын 26-ны өдөр болсон үйл явдал байгаа юм. Манай бага охин маань яваад утсаар ярихгүй намайг залгах үед утсаа авахгүй ээжтэйгээ яриад байсан. Энэ асуудлаас болж маргаан гарсан гэв. 

Хохирогч Д.Баярмөнх шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэг өгөхийг зөвшөөрч байна гээд мэдүүлэхдээ: Бид 2 маргалддаггүй байсан юм. Тухайн үед хүүхдээсээ болсон юм. Охин маань надтай утсаар ярьж байсан. Ааваасаа айгаад ярьж чадахгүй байсан юм. Охин маань нөхөр нь энд байдаг. Сураггүй алга боллоо гэж бодож байтал энд нөхөртэйгөө хамт байсан юм байна. Манай гэр бүлийн хүний ярьж байгаа үнэн гэв.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт улсын яллагчийн хүсэлтээр хавтаст хэргийн 106-107-рт хохирогчийн мэдүүлэг, гэрч Оюунцэцэгийн мэдүүлэг 121-рт, 117-118-рт гэрч Отгончулууны мэдүүлэг, 237 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт 125-126-рт, 144-146 шинжээчийн 1073 дугаартай дүгнэлт, хохирогчийг дахин байцаасан тэмдэглэл 101-109-рт, гэрч Л.Мөнгөнсарнайн мэдүүлэг 123-р хуудас, гэрч Ганболдын мэдүүлэг 119-рт, компьютер томографикийн шинжилгээ хийсэн дүгнэлт, 1073 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт зэрэг баримтад, шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Д.Ариун-Эрдэнийн хүсэлтээр хавтаст

 

2.

хэргийн 110-рт гэрч Тунгалагийн мэдүүлэг, гэрч Отгоны мэдүүлэг, 114-рт гэрч Одончимэгийн мэдүүлэг, 20-рт гэрч Төгсжаргалын мэдүүлэг, 185-рт ял шалгуулах хуудас зэргийг шинжлэн судалж үзлэг хийв.

Шүүгдэгч Л.Балжинням нь 2016 оны 06 дугаар сарын 26-ны өдөр Говь-Алтай аймгийн Халиун сумын нутагт хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас буюу гэр бүлийн маргааны улмаас эхнэр Д.Баярмөнхийн зүүн хацарт цохиж хүндэвтэр гэмтэл учруулсан болох нь яллах, өмгөөлөх талуудын хүсэлтээр шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн дээрх нотлох баримтууд, шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн дүгнэлт болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна гэж дүгнэлээ.

Шүүгдэгч Л.Балжиннямд холбогдох үйлдлийг Говь-Алтай аймгийн Прокурорын газраас зүйлчилж ирүүлсэн зүйлчлэл зөв байх тул шүүхээс түүнийг бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн 98 дугаар зүйлийн 98.1 дэх хэсэгт зааснаар  хорих ялаар шийтгэх үндэслэлтэй гэж дүгнэв.

Шүүх шүүгдэгч Л.Балжиннямын тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдсэн, үйлдсэн хэрэгтээ чин санаанаас гэмшсэнийг Эрүүгийн хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.1.1, 55.1.9 дэх хэсэгүүдэд заасныг баримтлан хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тус тус тооцож, ял оногдуулахдаа харгалзаж үзэв.

Шүүх шүүгдэгч Л.Балжиннямын хүндэвтэр гэмт хэрэгт анх удаа хорих ял шийтгүүлж байгаа, үйлдсэн хэрэгтээ чин санаанаас гэмшсэн зэрэг хуульд заасан үндэслэлд хамаарч байгааг үндэслэн хуульд зааснаар оногдуулах хорих ялыг биечлэн эдлүүлэх шаардлагагүй гэж дүгнэлээ.

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар 1 ширхэг CD хураагдсан, шүүгдэгч Л.Балжинням нь цагдан хоригдоогүй, хохирогч Д.Баярмөнх нь гомдолгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй, шүүгдэгчээс гаргуулах байцаан шийтгэх ажиллагааны зардалгүй зэргийг тус тус дурьдах нь зүйтэй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн баримтууд нь хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу авагдсан байх ба нэг нь нөгөөгөө баталсан хоорондоо зөрүүгүй, гэрч хохирогч нарын мэдүүлгүүд нь тухайн хэрэг үйлдэл болсон байдлыг нотолсон байх тул шүүх эдгээр мэдүүлгүүдийг үнэн зөв, хэрэгт ач холбогдолтой эргэлзээгүй талаас нь үнэлсэн болно.

 Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 283, 286, 294, 297, 298 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Жалайр овогт Лхаасүрэнгийн Балжиннямыг бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн 98 дугаар зүйлийн 98.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Л.Балжиннямыг 1 жил 8 сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.5 дахь хэсэгт зааснаар ялтан Л.Балжиннямд оногдуулсан 1 жил 8 сарын хугаацаар хорих ялыг жирийн дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1, 61.4 дэх хэсэгт зааснаар ялтан Л.Балжиннямд оногдуулсан 1 жил 8 сарын хугацаагаар хорих ялыг тэнсэж, 1 жил 6 сарын хугацаагаар хянан харгалзаж, засрал хүмүүжилд нь хяналт тавих үүргийг Говь-Алтай  аймаг дахь Цагдаагийн газарт хариуцуулсугай. 

5. Эрүүгийн хуулийн 61 дүгээр зүйлийн 61.3, 61.5 дахь хэсэгт зааснаар ялтан Ү.Алтайбаатар нь хянан харгалзах хугацаанд гэмт хэрэг шинээр үйлдвэл Эрүүгийн 

3.

хуулийн  58  дугаар  зүйлд  заасан  журмыг  баримтлан  ял  оногдуулах,  мөн захиргааны шийтгэл хүлээсэн бол Цагдаагийн байгууллагын саналыг үндэслэн хорих ялыг биечлэн эдлүүлэх болохыг сануулсугай.   

6. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүлийн 134.10 дахь хэсэгт зааснаар мөрдөн байцаагчийн 2016 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдрийн хөрөнгө битүүмжилсэн тогтоолыг хүчингүй болгож, ялтан Л.Балжиннямын эзэмшлийн 3500000 төгрөгийн үнэлгээ бүхий 50 толгой ямааг битүүмжлэлээс чөлөөлсүгэй.

7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 88 дугаар зүйлийн 88.1.7 дахь хэсэгт зааснаар эд мөрийн баримтаар хураагдсан CD-г хэргийн хамт хэргийн хадгалах хугацаа дуустал үлдээсүгэй.

6. Шүүгдэгчээс гаргуулах байцаан шийтгэх ажиллагааны зардалгүй, ялтан Л.Балжинням нь цагдан хоригдоогүй, бусдад төлөх төлбөргүй зэргийг тус тус дурьдсугай.

7. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц ялтан Л.Балжиннямын иргэний цахим үнэмлэхийг өөрт нь буцаан олгосугай.

8. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол ялтан Л.Балжиннямд авсан бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

9. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 299 дүгээр зүйлийн 299.3 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

10. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 303 дугаар зүйлийн 303.1, 304 дүгээр зүйлийн 304.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор ялтан, түүний өмгөөлөгч, хохирогч нар Говь-Алтай аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг тайлбарласугай.

11. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 306 дугаар зүйлийн 306.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шүүгдэгч Л.Балжиннямд авсан бусдын батлан даалтад өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                           Ч.МӨНХТУЯА