Б.З, П.Б нарнэхэмжлэлтэй

иргэний хэргийн тухай

Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ж.Оюунтунгалаг даргалж, шүүгч Б.Нармандах, Ч.Цэнд нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар

 

Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн

2017 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн 181/ШШ2017/02608 дугаар шийдвэртэй,

 

Нэхэмжлэгч Б.З, П.Бнарын, хариуцагч ВК ХХК-д холбогдуулан гаргасан сургалтын төлбөрт төлсөн 3 594 640 төгрөгийг буцаан гаргуулах тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг

 

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.Түвшинзаяагийн гаргасан давж заалдах гомдлыг үндэслэн шүүгч Ч.Цэндийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч П.Б, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Х.Ц, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.Т, З.Н, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга З.Цэрэнханд нар оролцов.

 

Нэхэмжлэгч П.Б, Б.З нар шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Иргэний хуулийн 189 дүгээр зүйлийн 189.1 дэх хэсэгт заасны дагуу ВК ХХК-тай Б.З нь БНСУ-д суралцах үйлчилгээний зардлын төлөлтийн 250 000 төгрөгийн гэрээ, мөн 2017 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдөр БНСУ-ын Мёнжи их сургуульд суралцах сургалтын гэрээг тус тус байгуулсан. Мөн бид Иргэний хуулийн 206 дугаар зүйлийн 206.1 дэх хэсэгт заасны дагуу 6 сарын солонгос хэлний сургалтын төлбөр 2 850.84 ам.долларыг Голомт банк дахь иргэн Жш-ийн 1402033362 тоот дансанд шилжүүлэх үүргээ биелүүлсэн. Сургалтын гэрээний 2.3-т БНСУ-ын элчин сайдын яаманд сургалтын виз мэдүүлэх, визний материалтай холбоотой зохих үйлчилгээг үзүүлэх үүрэгтэй гэж заасан. Гэрээ байгуулах үед 2017 оны 3 дугаар сарын 06-ны өдөр сургуульдаа очин, дотуур байранд орж, 2017 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдөр хичээлдээ суусан байхыг үүрэг болгож сануулсан боловч гэрээгээр хүлээсэн үүргээ үл биелүүлэн хүү Б.Зын сургалтын визийг хугацаанд нь гаргаагүй, 2017 оны 3 дугаар сарын 28-ны өдөр гаргаж, хүү Б.З 2017 оны 3 дугаар сарын 30-ны өдөр БНСУ-ын Сөүл хотод очин, 2017 оны 3 дугаар сарын 31-ний өдөр сургуульдаа бүртгүүлсэн. Энэ хугацаанд хичээл нь эхлээд 3 долоо хоног өнгөрсөн, дотуур байр дууссан үе байсан тул халаалт агааржуулалтгүй, эрүүл мэндийн шаардлага хангахгүй, жижиг түрээсийн байранд байрлуулсны улмаас хүү Б.Зын эрүүл мэнд муудаж эмчилгээ хийлгэж, давтан шинжилгээний хариу муу гарсан тул сургуулийн захиргаанд өргөдөл гаргаж, сургуулиа орхин 2017 оны 4 дүгээр сарын 10-ны өдөр эх орондоо ирсэн. Хүү Б.З биеэ эмчлүүлэн улмаар сургалтын гэрээнийхээ 6 дугаар зүйлийн 6.5-д заасан зардлуудыг төлж, төлбөр 2 850.84 ам.доллараас суутгуулж, үлдэх төлбөр 2.400 ам долларыг буцаан авахаар шаардаж, 4 удаа ВК ХХК-д хүсэлт, өргөдөл гаргасан боловч 2017 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдөр 2 210 000 төгрөгийг олгож, үлдэх 3 594 640 төгрөгийг олгоогүй. Нэгэнт сургалтандаа сууж чадаагүй тул сургалтын гэрээний 6.5, Иргэний хуулийн 227 дугаар зүйлийн 227.4 дэх хэсэгт заасныг үндэслэн “Волд кореа" ХХК-иас 3 594 640 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж өгнө үү гэжээ.

 

Хариуцагч ВК ХХК-ийн төлөөлөгч З.Ю шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: Б.З нь “ВК" ХХК-тай 2017 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдөр гэрээнд заасан нөхцлүүдийг харилцан тохиролцож, СГ-17/02 дугаар бүхий сургалтын гэрээг байгуулсан. Иргэний хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1, 40 дүгээр зүйлийн 40.1 дэх хэсэгт заасны дагуу Б.З болон ВК ХХК-ийн хооронд харилцан тохиролцож, гэрээ байгуулсан. Гэрээний 6.10-т Б тал буюу суралцагч нь хэлний бэлтгэлд суралцаж байх хугацаандаа өөрийн хүсэлтээр сургуулиа орхин эх орондоо эргэн ирсэн тохиолдолд сургалтын төлбөрийг сургууль болон А тал буцаан олгохгүй болно гэж заасныг хүлээн зөвшөөрч Б тал гарын үсгээ зурж баталгаажуулсан. Гэтэл Б тал болох Б.З нь сургалтын виз гарч, сургуульдаа очсон боловч 3 хоног сураад өөрийн хүсэлтийг өгч сургуулиа орхин 4 дүгээр сарын 10-ны өдөр буюу явснаас 10 хоногийн дараа эх орондоо эргэн ирсэн. Гэрээний 6.5-д БНСУ-ын элчин сайдын яамнаас сургалтын виз олгогдсоны дараа Б талаас шалтгаалан суралцахаа больсон тохиолдолд сургалтын төлбөрийг олгохдоо дараах зардлуудыг хасаж ажлын 21 хоногт багтаан олгоно гэж заасан нь тухайн суралцагч виз гарсан боловч явах боломжгүй болсон нөхцөл байдлыг ойлгоно. Гэтэл Б.З нь өөрийн бүртгүүлсэн сургуульд суралцахаар 2017 оны 3 дугаар сарын 30-ны өдөр Сөүл хотод очин 2017 оны 3 дугаар сарын 31-ний өдөр Мёнжи их сургуульд бүртгүүлэн суралцсан. БНСУ-ын элчин сайдын яамнаас 2017 оны 3 дугаар сарын 24-ний өдөр виз нь гарсан бөгөөд энэ нь БНСУ-ын элчин сайдын яамны ачаалал ихтэйгээс болж хугацаа хэтэрсэн асуудал тул манай байгууллагаас визийг хоцроон гаргасан асуудал биш. Б.З нь виз гарсны дараа сургуульдаа бүртгүүлж хэлний бэлтгэлд суралцсан. Сургалтын гэрээний 6.10-т заасны дагуу Б.З нь өөрийн хүсэлтээр сургуулиас чөлөөлөгдсөн тул гэрээнд заасны дагуу нэхэмжлэлийн дүн болох 3 594 640 төгрөгийг “Волд Кореа" ХХК буцаан олгох боломжгүй. Бид Б.Зд сургуулийн дотуур байр дууссан тул цаанаас түрээсийн байр олж өгнө тэрэнд орох уу? орох боломжгүй бол явах хэрэггүй гэсэн, мөн Б.З нь Монгол Улсад байхдаа биеийн байдал нь муу байсан ба шинжилгээ өгсөн гэж аав нь хэлж байсан тул хүүгийн тань бие муу байгаа учраас явуулах хэрэг байна уу? дараагийн хичээл эхлэхэд явуулчих гэсэн боловч аав нь болох П.Бнь хувийн шалтгаан тоочиж заавал явуулна гэсний улмаас өөрсдөө зөвшөөрч хүү Б.Зыг явуулсан. Б.З нь 2017 оны 3 дугаар сарын 30-ны өдөр очоод 2017 оны 4 дүгээр сарын 10-ны өдөр буцаж эх орондоо ирсэн бөгөөд тухайн байрнаас болж эрүүл мэндийн байдал муудсан гэдгийг нотлох боломжгүй, манай компани амьдрах байрыг олж өгөөгүй, сургуулиас олж өгсөн байр юм. Иймд энэ асуудал нь манай компанид хамаарахгүй тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.

Мөн нэхэмжлэгч Б.З, П.Бнар нь ар гэрийн байдлаа тоочиж мөнгөө буцааж авахыг хүссэн боловч бид төлбөрийн мөнгийг Мёнжи их сургуулийн дансанд шилжүүлсэн тул олгох боломжгүй байсан ч ар гэрийн гачигдал зэргийг харгалзан үзэж ВК ХХК-иас 2 210 000 төгрөгийг Б.Зын аав болох П.Б-ийн Хаан банкны 5046161775 тоот дансанд шилжүүлсэн. Үүнийг нэхэмжлэгч П.Б-ийн дүү М.С нь төлбөрийн асуудалгүй гэсэн баримтад гарын үсэг зурж баталгаажуулсан. Иргэний хуулийн 227 дугаар зүйлийн 227.4 дэх хэсэгт үүрэг гүйцэтгэгч тодорхой эд хөрөнгийг үүрэг гүйцэтгүүлэгчийн өмчлөл буюу эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах эрхэд шилжүүлэх үүргээ гүйцэтгээгүй бол үүрэг гүйцэтгүүлэгч нь уг эд хөрөнгийг өөртөө шилжүүлэх, учирсан хохирлоо арилгахыг шаардах эрхтэй гэж заасан бөгөөд ВК ХХК нь сургалтын гэрээнд заасны дагуу нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй, үүргийг гүйцэтгэх боломжгүй. Мөн манай компани нь нэхэмжлэгчээс 2 210 000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзаж байна гэжээ.

 

Шүүх: Иргэний хуулийн 359 дүгээр зүйлийн 359.1, 221 дүгээр зүйлийн 221.5, 205 дугаар зүйлийн 205.1 дэх хэсэгт тус тус заасныг баримтлан ВК ХХК-иас 3 594 640 төгрөгийг гаргуулан П.Б, Б.З нарт олгож, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.5 дахь хэсэгт заасныг баримтлан П.Б, Б.З нараас 2 210 000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа хариуцагч ВК ХХК татгалзсаныг баталж, холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 106 дугаар зүйлийн 106.6, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, мөн хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.1.1-д зааснаар улсын тэмдэгтийн хураамжид нэхэмжлэгчээс төлсөн 72 470 төгрөгөөс 72 464 төгрөгийг, хариуцагчаас төлсөн 50 310 төгрөгийг тус тус улсын орлогод хэвээр үлдээж, улсын орлогоос буюу Сүхбаатар дүүргийн Засаг даргын тамгын газрын Санхүү, төрийн сангийн хэлтэс, орон нутгийн төсвийн орлогын 100200600941 тоот данснаас илүү төлөгдсөн 6 төгрөгийг, мөн хариуцагчаас 72 464 төгрөгийг тус тус гаргуулан нэхэмжлэгч нарт олгож шийдвэрлэжээ.

 

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.Т давж заалдах журмаар гаргасан гомдолдоо: Талуудын хооронд байгуулсан Иргэний хуулийн 413 дугаар зүйлийн сургалтын зуучлалын гэрээний үүргийн харилцаа, гэрээний үндсэн шинж нь Иргэний хуулийн 198 дугаар зүйлийн 198.1-198.5 дахь хэсэгт заасан журмаар гэрээний агуулгыг тодорхойлох боломжгүй бол гэрээний зорилгыг харгалзан талуудын нэгдмэл санааг тодруулах бөгөөд үүний тулд гэрээ байгуулахаас өмнө хийсэн хэлэлцээр, харилцан илгээсэн баримт бичиг, талуудын хооронд тогтсон практик, үйл хэргийн хүрээнд тогтсон заншил зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан үзнэ гэж зааснаар Б.З нь БНСУ-ын Мёнжи их сургуульд суралцах, хариуцагч ВК ХХК нь суралцуулахад зуучлах зорилгыг агуулж байхад шүүх талуудын гэрээний харилцааг зөв тодорхойлж чадаагүйгээс шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий болж чадаагүй.

Хэрэгт авагдсан үйлчилгээний зардал төлөлтийн гэрээний шинж байдлыг харвал хөлсөөр ажиллах гэрээний шинжийг агуулсан. Тухайлбал, нэхэмжлэгчийн зүгээс дээрх гэрээнээс 2015 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдөр татгалзаж байгаагаа хариуцагчид бичгээр мэдэгдсэн талаарх болон хариуцагч татгалзлыг хүлээн авч, гэрээний дагуу шилжүүлсэн төлбөрийг буцаан олгохгүй гэсэн хариуг өгсөн үйл баримтаас үзэхэд талууд гэрээнээс татгалзаж байна гэж үзэхээр байна.

Мөн шүүх хуулийг буруу тайлбарлан хэрэглэсэн гэж үзэх ба маргааны үйл баримтыг илт үгүйсгэсэн хэт нэг талыг барьж хэргийг шийдвэрлэсэн нь буруу байна.

Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн үндэслэх хэсэгт “... Иргэний хуулийн 221 дүгээр зүйлийн 221.1 дэх хэсэгт хүндэтгэн үзэх үндэслэл байвал урт хугацаатай гэрээний талууд гэрээ дуусгавар болох хугацааг харгалзахгүйгээр гэрээнээс татгалзаж болно гэж заасан бөгөөд ийнхүү татгалзсанаар гэрээ цуцлагдсан тохиолдолд үр дагаврыг нь мөн хуулийн 367 дугаар зүйлийн 367.1 дэх хэсэгт энэ хуулийн 221 дүгээр зүйлд заасан хүндэтгэн үзэх үндэслэлээр гэрээг цуцалсан тохиолдолд ажиллагч нь гэрээ цуцлах хүртэл хугацаанд гүйцэтгэсэн ажлынхаа хөлсийг шаардах эрхтэй, ийнхүү энэ хуулийн 205 дугаар зүйлд заасан журам нэгэн адил үйлчилнэ гэж тус тус заасны дагуу арилгах хууль зүйн үндэслэлтэй байна” гэж дүгнэсэн нь үндэслэл муутай, мөн ойлгомжгүй, тодорхойгүй байна. Өөрөөр хэлбэл талуудын хооронд байгуулагдсан сургалтын гэрээний 7.1-т зааснаар гэрээ цуцлагдсан, тиймээс Улсын дээд шүүхийн 2016 оны 9 дүгээр сарын 05-ны өдрийн дугаар 3 дугаартай дээд шүүхийн зөвлөмжид “... Иргэний хуулийн 204, 221, 225, 227 дугаар зүйл гэрээнээс татгалзах, гэрээг цуцлах аль ч үед хэрэглэгдэнэ. Харин Иргэний хуулийн 205 дугаар зүйлд гэрээнээс татгалзсанаас үүсэх үр дагаврыг зохицуулсан байх тул гэрээг цуцлахад хэрэглэгдэх зохицуулалт биш байна” гэж заасныг харвал 205.1-т заасан заалтыг хэрэглэх нь буруу байна.

Мөн шүүх шийдвэрийнхээ үндэслэх хэсэгт “... зохигчдын хооронд байгуулагдсан сургалтын гэрээ нь хүндэтгэн үзэх үндэслэл буюу Б.Зын биеийн эрүүл мэндийн байдлаас шалтгаалан цаашид үргэлжлүүлэх боломжгүй болж гэрээ Иргэний хуулийн 221 дүгээр зүйлийн 221.1 дэх хэсэгт заасны дагуу цуцлагдсан” гэж дүгнэсэн нь үндэслэлгүй. Учир нь нэхэмжлэгчийн өвчилсөн гэдгийг нотлох ямар нэгэн нотлох баримт хэрэгт байхгүй. Иймд хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар гэрээнээс татгалзсан гэж үзэх үндэслэлгүй байна.

Шүүх шийдвэрийнхээ үндэслэх хэсэгт “... Иргэний хуулийн 367 дугаар зүйлийн 367.1 дэх хэсэгт заасны дагуу хариуцагч нь үйл ажиллагааны зардал болох нэхэмжлэгчийн хасаж тооцсон банкны шимтгэл 100 ам.доллар, урилганы зардал 100 ам.доллар сургуулийн элсэлтийн хураамж 50 ам.доллар, торгууль 200 ам.долларын хамт өөрөө үлдээх эрхтэй гэж үзнэ” гэж дүгнэсэн нь ойлгомжгүй байна. Учир нь шүүхийн шийдвэрт дурдсан 250 ам.долларын шимтгэл бол талуудын хооронд байгуулагдсан сургалтын гэрээний 6.5-д заасан шимтгэлүүд юм. Өөрөөр хэлбэл уг гэрээний 6.5-д БНСУ-ын элчин сайдын яамнаас сургалтын виз олгогдсоны дараах зардлуудыг хасаж 21 хоногт буцаан олгоно гэж заасны дагуу буцаан олгохоор шийдвэрлэсэн. Гэтэл энэ нь тухайн оюутан БНСУ-д очиж их, дээд сургуульд очиж суралцаагүй байх тохиолдолд хэрэглэгдэх гэрээний заалт юм. Маргааны гол зүйл бол нэхэмжлэгч БНСУ-д очиж харилцаад өөрийн хүсэлтээр эх орондоо ирсэн учраас үүнийг сургалтын гэрээний 6.10-т зааснаар буцаан олгох үндэслэлгүй. Шүүх сургалтын гэрээний холбогдох зүйл заалтыг хэрэглээгүй болно. Өөрөөр хэлбэл хариуцагч нь сургалтын гэрээнд заасан үүргээ гүйцэтгэсэн.

Мөн шүүх шийдвэрийнхээ үндэслэх хэсэгт “... нэхэмжлэгч Б.З нь БНСУ-ын Мёнжи их сургуульд 21 хоног хожимдож очсон байдалд тэрээр буруугүй тул суралцаагүй хугацааны төлбөр буюу аваагүй үйлчилгээний хөлсийг төлөх үүрэггүй, үүнийг хариуцах үндэслэлгүй” гэж дүгнэсэн нь үндэслэл муутай байна. Учир нь хичээлдээ хожимдож очсон нь “ВК” ХК-иас шалтгаалаагүй бөгөөд БНСУ-ын элчин сайдын яамны виз хоцрогдуулсан асуудлаас үүссэн. Үүнтэй холбоотойгоор 2017 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн шүүх хуралдаанд нотлох баримт гаргуулах тухай хүсэлт гаргахад шүүх хүсэлтийг хэрэгт хамааралгүй гэх үндэслэлээр хангахгүй орхисон. Өөрөөр хэлбэл энэ нотлох баримтыг шүүхийн журмаар элчин сайдын яамнаас татуулснаар ВК ХХК-ийн буруугаас виз хоцроогүй нь тогтоогдох байсан.

Иймд талуудын хооронд үүссэн маргаанаас ВК ХХК нь Мёнжин их сургуулиас шилжүүлэн ирсэн мөнгийг тэр хэвээр нь төгрөгт шилжүүлэн Б.Зд шилжүүлэн үүргээ гүйцэтгэснийг хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогддог тул анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

                                                            ХЯНАВАЛ:

            Шүүх талуудын хооронд үүссэн маргааныг шийдвэрлэхдээ маргаан бүхий үйл баримтын талаар үндэслэл бүхий дүгнэлт хийж, хэрэгт цугларсан нотлох баримтыг тухайн хэрэгт хамааралтай, үнэн зөв, эргэлзээгүй талаас нь үнэлж, хэрэглэвэл зохих хуулийг зөв тайлбарлан хэрэглэсэн байна.

            Нэхэмжлэгч П.Б, Б.З нар шүүхэд хандан, хариуцагч ВК ХХК-иас гэрээний гүйцэтгэлд шилжүүлсэн төлбөрийн үлдэгдэл болох 3 594 640 төгрөг гаргуулахаар шаардсаныг хариуцагч эс зөвшөөрч, маргажээ.

            Нэхэмжлэгч Б.З нь хариуцагч компанитай 2016 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдөр 16/XII/278 дугаартай гэрээ байгуулан БНСУ-ын их дээд сургуулиудын талаар мэдээлэл, зөвлөгөө авч, улмаар 2017 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдөр СТ-17/02 дугаартай сургалтын, ҮХХГ-17/02 дугаартай үл хөдлөх эд хөрөнгийн барьцааны гэрээ байгуулсан байна. /хх-2-7/ Энэ үйл баримтын талаар зохигчид маргаангүй, харин хариуцагч “... нэхэмжлэгч өөрийн хүсэлтээр сургуулиас чөлөөлөгдсөн, ... эрүүл мэндийн байдал нь муудсан гэдгээ нотлоогүй,... Мёнжи их сургуулиас шилжүүлсэн мөнгийг өгсөн, нэхэмжлэгч П.Б-гийн дүү М.С ... дахин төлбөрийн асуудалгүй гэсэн баримтад гарын үсэг зурж баталгаажуулсан учир сургалтын төлбөрийг буцаан олгох боломжгүй ...” гэж мэтгэлцсэн байна.

           

            Хэрэгт авагдсан баримтаас үзвэл, талуудын байгуулсан 2017 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдрийн СГ-17/02 дугаартай сургалтын гэрээгээр хариуцагч ВК ХХК нь БНСУ-ын Мёнжи их сургуульд /Myongji University/ гэрээнд заасан нөхцөл журмын дагуу сургах, суралцуулах, сургалтын төлөвлөгөөний шаардлагыг хэрхэн биелүүлж байгаад хяналт тавьж, биелүүлэхийг шаардах, нэхэмжлэгч Б.З нь суралцахад шаардлагатай зардлаа бүрэн хариуцан, гэрээнд заасан хугацаанд бүрэн төлөх, сургалтын хөтөлбөрийн шаардлагыг тогтоосон хугацаанд ханган биелүүлж, хөтөлбөрт тусгагдсан мэдлэг, чадварыг бүрэн эзэмших үүргийг тус тус хүлээжээ. Иргэний хуулийн 359 дүгээр зүйлийн 359.1, 359.2 дахь хэсэгт зааснаар хөлсөөр ажиллах гэрээний ажиллагч нь тохиролцсон ажил, үйлчилгээг гүйцэтгэх, ажиллуулагч хөлс төлөх үүргийг тус тус хүлээдэг бөгөөд гэрээний зүйл нь бүх төрлийн ажил, үйлчилгээ байж болдог учир анхан шатны шүүхийн талуудын хооронд хөлсөөр ажиллах гэрээний үүргийн харилцаа үүссэн гэж дүгнэснийг буруутгах боломжгүй байна.

 

            Энэ гэрээний дагуу Б.З нь сургалтын төлбөрт 2 840,84 ам.доллар төлсөн бөгөөд 2017 оны 3 дугаар сарын 30-ны өдөр Мёнжи их сургуульд суралцахаар очоод 3 хоног хичээлдээ суугаад биеийн эрүүл мэндийн байдлын улмаас гэрээнээс татгалзах саналаа сургуулийн захиргаанд гаргасныг хүлээж авсан болох нь хэргийн 76-84 дүгээр хуудсанд авагдсан бичгийн баримтаар нотлогдсон гэж үзнэ. Тодруулбал, нэхэмжлэгч Б.Зын шүүхэд гаргаж өгсөн бичгийн нотлох баримтаас үзэхэд Б.Зд Мёнжи их сургуулийн [email protected] мэйл хаягаар түүний банкны мэдээллийг хүлээн авч, буцаан олголтыг бүрдүүлэн 4 дүгээр сарын дотор шилжүүлэх, мөн хариуцагч ВК ХХК-д 2017 оны 4 дүгээр сарын 25-ны өдөр сургалтын төлбөрийг буцаан олгосон агуулга бүхий захидал ирүүлсэн байх ба хариуцагч тал уг баримтыг үгүйсгэж, няцаагаагүй. Түүнчлэн Мёнжи их сургуулиас шилжүүлсэн 1 105 000 воныг ВК ХХК хүлээн авч, 2017 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдөр нэхэмжлэгч П.Баяраагийн ХААН банкны дансанд монгол банкны воны ханшид хөрвүүлэн 2 210 000 төгрөг шилжүүлж, энэ талаар баримт үйлдэхдээ нэхэмжлэгч Б.Зыг “өвчний улмаас сургуульдаа суралцаж чадаагүй” шалтгааныг дурдсан байна. /хх-67, 70 дугаар тал/

            Иргэний хуулийн 221 дүгээр зүйлийн 221.1 дэх хэсэгт хүндэтгэн үзэх үндэслэл байвал урт хугацаатай гэрээний талууд гэрээ дуусгавар болох хугацааг харгалзахгүйгээр гэрээнээс татгалзаж болохоор зохицуулсан.

            Хэрэв аль нэг тал гэрээний үүргийг зөрчсөнтэй холбоотой гэрээнээс татгалзсан гэж үзэх, эсхүл нэхэмжлэгч тал гэрээнээс татгалзах үндэслэлгүй байсан гэж үзэж байгаа бол үүнийг хариуцагч тал нотлох ёстой. Хариуцагч, татгалзлын нэг үндэслэлээ “Мёнжи их сургуулиас 1 улирлын төлбөрийг олгохоор шийдвэрлэсэн, өвчтэй гэдгээ баримтаар нотлоогүй” гэж тайлбарласан боловч үүнийгээ баримтаар нотлоогүй. Мөн сургалтын гэрээ талуудын хэн нэгний гэм буруугаас шалтгаалан цуцлагдаагүй болох нь дээрх үйл баримтаар тогтоогдсон тул хариуцагчийг, нэхэмжлэгчийн саналыг хүлээн авч, хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас тэд гэрээнээс татгалзсан гэж үзнэ.

            Хариуцагч ВК ХХК-ийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээнд үйл ажиллагааны чиглэлийг нь “солонгос хэлний сургалт” гэж тодорхойлсон байх бөгөөд тус компани нь Мёнжи их сургуулийн өмнөөс үүрэг хүлээн Б.Зтай сургалтын гэрээ байгуулсан, мөн сургуулиас ВК ХХК-д сургалтын төлбөрийг шилжүүлсэн төдийгүй хариуцагч тал шүүх хуралдаанд БНСУ-ын Мёнжи их сургуулийг бүрэн төлөөлөх эрхтэй гэх тайлбар, талууд энэ асуудлаар маргаагүй зэрэг нөхцлийг үндэслэн ВК ХХК-ийг, гэрээгээр шилжүүлсэн төлбөрийн үлдэгдлийг нэхэмжлэгчид буцаан төлөх үүрэг бүхий этгээд гэж үзнэ. /хх-3, 62, 113 дугаар тал/

            Иргэний хуулийн 205 дугаар зүйлийн 205.1 дэх хэсэгт зааснаар гэрээнээс татгалзсан нэг талын санаачилгыг нөгөө тал зөвшөөрч байгаа тохиолдолд гэрээний талууд өгсөн, авсан зүйлээ харилцан буцаан өгөх үүрэгтэй учир нэхэмжлэгч Б.З нь хариуцагч ВК ХХК-иас сургалтын төлбөрийн үлдэгдлээ шаардах эрхтэй байна. Анхан шатны шүүх энэ талаар зөв дүгнэжээ.

            Хариуцагч ВК ХХК, гэрээгээр шилжүүлсэн төлбөрийн үлдэгдлээс 2 210 000 төгрөгийг нэхэмжлэгч П.Б-гийн дансанд шилжүүлсэн үйл баримтаа баталгаажуулах баримт үйлдэхдээ төлбөрийн тооцоогүй болсон тухай бичиж, нэхэмжлэгч П.Б-гийн дүү гэх М.С-гаар гарын үсэг зуруулсан нь нэхэмжлэгчийг, гэрээнээс татгалзсантай холбоотой гэрээгээр шилжүүлсэн төлбөрийн үлдэгдлээ гаргуулахаар шаардах эрхийг хязгаарлах үндэслэл болохгүй юм.           

 

            Дээрх үндэслэлээр хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхиж, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээхээр давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн тогтов.

 

            Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.1-т заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

            1.Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн 181/ШШ2017/02608 дугаар шийдвэрийг хэвээр үлдээж, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхисугай.

 

            2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 162 дугаар зүйлийн 162.4 дэх хэсэгт заасны дагуу хариуцагчаас давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 78 464 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

 

            3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар магадлалыг танилцуулан сонсгож, 7 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд магадлалыг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг дурдсугай.

 

       ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                        Ж.ОЮУНТУНГАЛАГ

ШҮҮГЧИД                                                       М.НАРМАНДАХ

                                                            Ч.ЦЭНД