2022        05           03                                   648     

 

 

 

 

     МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Н.Одонтуул даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Номинчимэг,

улсын яллагч Я.Амарзаяа,

шүүгдэгч М.Б,

шүүгчдэгч Н.М нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “Ж” танхимд нээлттэй хийсэн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар:

 

Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт М. Б, Н. М нарыг тус тус холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн эрүүгийн 2206 00000 1082 дугаартай хэргийг 2022 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

 

1. 

                                                                                                       

2. 

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч М.Б нь 2022 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Олимп” хотхоны орчим хохирогч Н.М маргалдаж, улмаар гараараа хохирогч Н.М-ын хоолойг боох, толгойгоороо нүүрэн тус газар мөргөх зэргээр биед нь халдаж, дээд уруулын дотор салстад сорви, хүзүү, зүүн дунд хуруунд зулгаралт гэмтэл үүсгэж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,

мөн шүүгдэгч Н.М нь 2022 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Олимп” хотхоны орчим хохирогч М.Б-т маргалдаж, улмаар гараараа хохирогч М.Б-ийн хоолойг боож, газарт унагаах зэргээр биед нь халдаж, дээд уруулд зулгаралт, эрүүнд цус хуралт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт гэмтэл үүсгэж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

                                                                                                     

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

           Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраас шүүгдэгч М.Б, Н.М нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэнийг шүүх хүлээн авч хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзэв.

 

            Шүүгдэгч М.Б шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн мэдүүлэгтээ: “Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд бүгдийг үнэн зөв мэдүүлсэн. Нэмж мэдүүлэх зүйлгүй.” гэв.

 

           Шүүгдэгч Н.М шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн мэдүүлэгтээ: “Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд бүгдийг үнэн зөв мэдүүлсэн. Нэмж мэдүүлэх зүйлгүй.” гэв.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудын хүсэлтээр хавтаст хэрэгт хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цугларсан дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн, бодитой шинжлэн судлав. Үүнд:

 

Н.М-ын мөрдөн байцаалтад хохирогчоор өгсөн: “...духаараа миний нүүр хэсэгт 2-3 удаа хальт мөргөсөн. ...бид хоёулаа нэгнийгээ заамдалцаж нэгнийгээ хүзүү хэсгийг шахаж боолцсон юм. ...Тухайн үед нэлээд ноцолдсон бөгөөд, ...ноцолдсоны дараа уруулны дотор хэсэгт язарсан, хүзүү маань ар хэсэгтээ нэлээд улайчихсан байсан.” гэх мэдүүлэг,

/хавтаст хэргийн 13 дахь тал/

 

М.Б-ийн мөрдөн байцаалтад хохирогчоор өгсөн: “2022 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдөр ...бид хоёр маргалдаж байгаад харилцан заамдалцсан. ...тэр залууг заамдаж байсан гараа тавихад тэр залуу намайг газарт унагаасан. ...Миний хүзүү тойроод улаасан, нуруу бага зэрэг өвдөөд байгаа.” гэх мэдүүлэг,

/хавтаст хэргийн 8 дүгээр тал/

 

Шүүхийн Шинжилгээний Үндэсний Хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 03 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 3784 дүгээр “1. Н.М-ын биед дээд уруулын дотор салстад сорви, хүзүү, зүүн дунд хуруунд зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн гэмтэл байна. 3. Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой. 4. Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. 5. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй.” гэх дүгнэлт,

/хавтаст хэргийн 27-28 дахь тал/

 

Шүүхийн Шинжилгээний Үндэсний Хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдрийн 3345 дугаар “1. М.Б-ийн биед дээд уруулд зулгаралт, эрүүнд цус хуралт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр олон удаагийн үйлдлээр үүсгэгдэнэ. 3. Хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой. 4. Дээрх гэмтлүүд нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. 4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй.” гэх дүгнэлт,

/хавтаст хэргийн 21-22 дахь тал/

 

Хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх тухай хүсэлт /хавтаст хэргийн 79-80 дахь тал/ зэрэг нотлох баримтууд болно.

 

           Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò øèíæèëñýí äýýðõè íîòëîõ áàðèìòóóä íü ýíý õýðýãò õàìààðàëòàé, Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëüä çààñíû äàãóó öóãëóóëæ, áýõæ¿¿ëñýí, ýíý õýðãèéã õÿíàí øèéäâýðëýõýä õàíãàëòòàé ãýæ ø¿¿õ ¿íýëýâ.

 

           Íýã: Ø¿¿ãäýã÷èéí ãýì áóðóóãèéí òàëààð:

        

Шүүгдэгч М.Б нь 2022 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Олимп” хотхоны орчим хохирогч Н.М-тай маргалдаж, улмаар гараараа хохирогч Н.М-ын хоолойг боох, толгойгоороо нүүрэн тус газар мөргөх зэргээр биед нь халдаж, эрүүл мэндэд нь дээд уруулын дотор салстад сорви, хүзүү, зүүн дунд хуруунд зулгаралт гэмтэл үүсгэж “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах”,

          мөн шүүгдэгч Н.М нь 2022 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Олимп” хотхоны орчим хохирогч М.Б-тай маргалдаж, улмаар гараараа хохирогч М.Б-ийн хоолойг боож, газарт унагаах зэргээр биед нь халдаж, эрүүл мэндэд нь дээд уруулд зулгаралт, эрүүнд цус хуралт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт гэмтэл үүсгэж “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг тус тус үйлдсэн гэм буруутай болох нь:

Мөрдөн байцаалтад Н.М-ын хохирогчоор өгсөн “...духаараа миний нүүр хэсэгт 2-3 удаа хальт мөргөсөн. ...бид хоёулаа нэгнийгээ заамдалцаж нэгнийгээ хүзүү хэсгийг шахаж боолцсон юм. ...Тухайн үед нэлээд ноцолдсон бөгөөд, ...ноцолдсоны дараа уруулны дотор хэсэгт язарсан, хүзүү маань ар хэсэгтээ нэлээд улайчихсан байсан.” гэх /хх13/, мөн М.Б-ийн хохирогчоор өгсөн “2022 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдөр ...бид хоёр маргалдаж байгаад харилцан заамдалцсан. ...тэр залууг заамдаж байсан гараа тавихад тэр залуу намайг газарт унагаасан. ...Миний хүзүү тойроод улаасан, нуруу бага зэрэг өвдөөд байгаа.” гэх /хх8/ мэдүүлгүүд, Шүүхийн Шинжилгээний Үндэсний Хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 03 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 3784 дугаар дүгнэлт /хх27-28/, Шүүхийн Шинжилгээний Үндэсний Хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдрийн 3345 дугаар дүгнэлт /хх21-22/, гэрч А.Д-ийн өгсөн “...2022 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдөр нөхөр М бид хоёр гэрлэлтээ батлуулах гэж байсан юм. Би жирэмсэн байсан учраас тухайн өдөр нөхрийн хамт шинжилгээ өгөхөөр машинаа асаагаад байрны грашнаас гараад явж байсан. ...Нөхөр тухайн залуутай заамдалцаж зогсож байгаад салсан.” гэх /хх-18/ мэдүүлэг зэрэг нотлох баримтаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байх бөгөөд шүүгдэгч М.Б, Н.М нар нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн байна.

 

Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраас шүүгдэгч М.Б, Н.М нарын үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар тус тус яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.

 

Иймд шүүгдэгч М.Б-г “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг, шүүгдэгч Н.М-тыг “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцох үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

 

Шүүгдэгч нар нь харилцан бие биедээ хөнгөн хохирол учруулсан үндэслэлээр хэн аль нь өөрт учирсан гэм хорын хохирлыг нэхэмжлээгүй тул шүүгдэгч нарыг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

 

Õî¸ð: Ø¿¿ãäýã÷èä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõ òàëààð:

 

Прокуророос шүүгдэгч М.Б, Н.М нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 450.000 төгрөгөөр торгох ял тус тус оногдуулах санал гаргасан ба уг сонсгосон ялыг М.Б, Н.М нар хүлээн зөвшөөрсөн байна.

 

Ш¿¿õ ø¿¿ãäýã÷ М.Б, Н.М нарын гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, тэдний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан прокурорын саналын хүрээнд шүүгдэгч М.Б, Н.М нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 450.000 төгрөгөөр торгох ял тус тус оногдуулахаар шийдвэрлэв.

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5-д зааснаар  М.Б, Н.М нарын хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, тогтмол цалин орлогогүй, тэдний орлого олох боломжийг харгалзан шүүгдэгч нарт оíîãäóóëñàí òîðãîõ ÿëûã 4 сарын õóãàöààíä õýñýã÷ëýí òºëºõººð òîãòîîж, ø¿¿ãäýã÷ М.Б, Н.М нар нь шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 4 сарын дотор торгох ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдэх нь зүйтэй.

 

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нар нь бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болно.

 

Шүүгдэгч М.Б, Н.М нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр шийдвэрлэв.

                                                                                                

           Ìîíãîë Óëñûí Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 17.4 дүгээр зүйлийн 1, 4, 5 дахь хэсэг, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1, 38.1 дүгээр ç¿éë¿¿äýä òóñ òóñ çààñíûã óäèðäëàãà áîëãîí

 

                                                       ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

 

1. Шүүгдэгч М. Б,  Н.М нарыг “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч М.Б Н.М нарт 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 450.000 төгрөгөөр торгох ял тус тус шийтгэсүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч М.Б, Н.М нарт оногдуулсан торгох ялыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 4 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоож, шүүгдэгч нар нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

 

4. Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нар нь бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурьдсугай. 

 

5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор нар àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí øèéäâýðèéã ãàðäàí àâñíààñ õîéø, ýñõ¿ë Ýð¿¿ãèéí хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай õóóëèéí 11.9 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíû äàãóó õ¿ðã¿¿ëñíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Íèéñëýëèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýé болохыг дурьдсугай.

 

6. Øèéòãýõ òîãòîîëä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàñàí, ýñýðã¿¿öýë áè÷ñýí áîë ø¿¿õèéí øèéäâýðèéí áèåëýëòèéã ò¿äãýëç¿¿ëæ, шийтгэх òîãòîîë хуулийн õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ õ¿ðòýë М.Б Н.М нарт урьд авсан õóâèéí áàòàëãàà ãàðãàõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.                                                                                       

 

 

 

 

                                ДАРГАЛАГЧ,

       ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                           Н.ОДОНТУУЛ